Conceptverslag inspiratiesessie cultuur Provinciale Staten van Overijssel d.d

Transcriptie

1 Conceptverslag inspiratiesessie cultuur Provinciale Staten van Overijssel d.d Op basis van motie De Bree (PvdA) hebben Provinciale Staten een inspiratiesessie georganiseerd in nauwe samenwerking met culturele instellingen en organisaties. PS hadden daarmee voor ogen kennis te nemen van de stand zaken van de culturele sector. PS wilden dit vanuit de notie dat een dialoog met de culturele instellingen en organisaties bijdraagt aan de ontwikkeling en vormgeving van ideeën over de toekomst van cultuur in Overijssel. Tijdens het ochtendgedeelte gaven de fracties hun visie op cultuur al dan niet ondersteund door een presentatie van een culturele instelling c.q. organisatie. Tijdens het middaggedeelte presenteerden 25 culturele instellingen, organisaties of initiatieven zich aan de hand van een voorwerp. De gehele dag waren er informatiestands van allerlei culturele instellingen (die zich niet op het podium presenteren). Presentaties fracties: CDA: Wat is cultuur? Wat is kunst? Wat inspireert voor het beleid voor de komende jaren? Gaat het om de grote K, de kleine k of special K? Die vragen vormen de basis voor de presentatie. Op het gebied van kunst en cultuur streeft het CDA naar een rijk een gevarieerd klimaat in Overijssel, waarin kunstenaars het beste uit zichzelf kunnen halen. Kernwoorden: participatie, ondernemen, verbinden, leefbaarheid, vestigingsklimaat en bijdrage leveren aan de samenleving. Amateurkunst, erfgoed en cultuureducatie moeten breed toegankelijk zijn. Het CDA benadrukt dat cultureel ondernemerschap als vanzelfsprekend zou moeten zijn in een culturele organisatie of instelling en ziet een eigen inkomstennorm van 50% als wenselijk. Een subsidie moet gezien worden als een investering. De grote instellingen moeten zorgen voor verbindingen in het culturele veld. De showcase: AMUSING Hengelo, à capella mannenkwartet dat sinds 2005 dit festival organiseert, vertelt over de organisatie en legt als wensen neer: breed toegankelijk festival dat zowel binnen als buiten plaatsvindt, de uitwisseling met andere zanggroepen mogelijk maken. Ook duidt de spreker de gunstige effecten van zingen. De showcase luidde dat vrijwilligers gezamenlijk mooie projecten van de grond kunnen tillen. SP: laat een film zien. Daaruit blijkt dat de SP het belangrijk vindt om cultuur ruimte te geven. Cultuur kleurt het leven. Het is geen eenheidsworst. In de film komt het culturele veld vooral aan het woord vis Henk Lammers van Paco Plumtrek. Lammers gaat in op nut en noodzaak van subsidie, maar vindt vooral faciliteren het belangrijkste. Voor veel culturele initiatieven is een locatie hebben belangrijk; benut leegstaande panden. In iedere stad is een enorme schat aan cultuur aanwezig die niet benut wordt. Cultuur mag niet elitair worden als de toegangsprijzen omhoog moeten na het wegvallen van subsidies, beperk cultuur niet tot commercie. De nadruk in de film lag op jongerencultuur en vooral ruimte voor popmuziek. VVD: cultuur is een containerbegrip; natuur en cultuur hebben een verbinding. De liberale visie richt zich niet op de maakbare samenleving en een top-down benadering, maar op de ontplooiing van het individu. Daarbij rekening houdend en samenwerkend met elkaar. De VVD wil geen staatskunst á la Noord-Korea; de overheid bemoeit zich niet met de inhoud. Cultuurbeleid gaat over: cultureel erfgoed, media-letteren-bibliotheken en de kunsten. De overheid moet prioriteiten stellen; beperken is noodzakelijk in verband met de staatsschuld. Profiel Provincies noemt als kerntaak voor de provincies: culturele infrastructuur en monumentenzorg. De VVD koppelt dit aan de kerntaak regionale economie en het programma dat PS nog moeten vaststellen. de invulling van de kerntaak wel per provincie aankomt op maatwerk Maar de mens is meer dan homo economicus.

2 Het statement van de VVD luidt: in de optimale samenleving moeten culturele uitingen optimaal tot bloei kunnen komen. De inbreng van de staat moet terughoudend zijn als het om de inhoud gaat. PvdA: cultuur is een lastig te vangen begrip. Het is een patroon van menselijke activiteiten en structuren die er betekenis aan geven. Binnen cultuur is de verticale lijn de lijn van samenhang: opleiding en mogelijkheden tot uitvoering. De horizontale lijn is de verbinding met andere sectoren. Beide lijnen zijn belangrijk en veel instellingen werken al zo. De PvdA heeft Annemarie Reitsma, directeur van het Kameroperahuis, uitgenodigd om te vertellen over de betekenis van cultuur. Het stimuleren van de lokale economie en het vestigingsklimaat staat in het Hoofdlijnenakkoord. Daarin staan ook 5 instellingen genoemd die samen de culturele basisinfrastructuur vormen van de provincie Overijssel. Dat is echter te mager en het is geen infrastructuur. Het zijn pijlers die samenhang behoeven. De provincie heeft de kans om het verschil te maken. Het provinciale bestuur beslist hoe het culturele landschap er uit gaat zien. Wat verdwijnt komt niet snel meer terug. De rijksbezuinigingen hebben grote gevolgen. Veel wordt van het voerkleed geveegd als het gaat om talentontwikkeling. Cultuurbeleid vond tot nu toe plaats via de ketenbenadering: onderwijsmiddensegment-top. Daarin hadden de overheidslagen en de instellingen hun rol, verantwoordelijkheden en plek. Snijd je een deel eruit dan verbreek je de keten. Een kunstenaar, hoe talentvol ook, moet ervaring opdoen, vlieguren maken. De economie en de maatschappij vragen een andere kijk op cultuur. Artistiek inhoudelijke kennis moet zo breed mogelijk ingezet worden. Tot slot licht Annemarie Reitsma de opzet van het Kameroperahuis (productiehuis) toe. Het Kameroperahuis ontplooit zowel educatieve als commerciële activiteiten. In Zwolle is een Stadsopera in de maak. Het is een gezamenlijke verantwoordelijkheid om cultuur in de maatschappij van de 21e eeuw te plaatsen. PVV: is zeker niet tegen cultuur, wel tegen het subsidiëren ervan. Wie van kunst geniet, moet dat vooral op eigen kosten doen. Dat heet het profijtbeginsel en betekent gewoon: de genieter betaalt. Cultuur is beschaving. Kunst staat niet gelijk aan cultuur, het is er een (klein) onderdeel van. Onder cultuur valt meer (erfgoed, leefwijzen e.d.). Cultuur is tegenwoordig verworden tot elitaire kunst! Kunstenaars moeten niet afhankelijk willen zijn van de overheid. De PVV is tegen de wijze waarop het nu wordt georganiseerd en gesubsidieerd. De PVV wil het anders. De PVV wil dat de subsidies voor cultuur enkel dienen om er voor te zorgen dat Overijssel haar identiteit behoud en bovendien toeristen aantrekt. De subsidiekortingen brengen de cultuursector terug op het niveau van Toen was er genoeg te doen, terwijl nu geroepen wordt dat er een kaalslag plaatsvindt. De PVV ziet wel een overheidstaak in de ondersteuning van erfgoed, volkscultuur en bibliotheken. D66: is liberaal, hervormingsgezind, cultuurgezind en is niet voor hoge subsidies. D66 heeft een verhalenverteller uitgenodigd die een bezuinigingsverhaal vertelt. Het gaat over een mooie openbare tuin die grotendeels verdwijnt omdat bezuinigd moet worden. De tuinman weet gelukkig de basis (zaden) te behouden. Kernpunten: willekeur, verspilling, verloren laten gaan wat niet meer hersteld kan worden, vanuit goede maatregelen toch nog weer wat op kunnen bouwen, steun voor (jonge) mensen en die stimuleren om ermee door te gaan en hun talenten te ontplooien. Het adagium: de provincie behoort te zorgen voor een goede voedingsbodem. CU: het mensbeeld van de CU is dat mensen van God de gave hebben gekregen om creatief te zijn. Kunstenaars verrijken ons leven door een nieuwe benadering van wat om ons heen gebeurt. Belangrijk voor de CU zijn: sociale cohesie, aantrekkelijk vestigingsklimaat, ontwikkeling van talenten, stimuleren van het leervermogen van kinderen. Het is nodig om over de besteding van publiek geld verantwoording af te leggen. Ook moet er voor de besteding ervan draagvlak in de samenleving zijn. Kunst in de openbare ruimte mag niet godslasterlijk zijn, aanzetten tot discriminatie of tot geweld. Mensen moeten toegang hebben tot kunst en kunst moet toegankelijk (begrijpelijk) zijn. Cultuurbeleid richt zich op de culturele infrastruc-

3 tuur, podiumkunsten en streekcultuur. Overheidssubsidie is nodig. De CU geeft een beschrijving van het cultuurklimaat in Den Ham. Verbindingen leggen is nodig. Deelname bevorderen door cultuureducatie en kunst in de openbare ruimte. Genieten en beoefenen bevorderen identiteit en talent. GL: wil cultuur niet kapot bezuinigingen. Talent moet zich kunnen ontwikkelen en daarvoor moet de overheid een klimaat scheppen. Het huidige niveau is waar GL voor staat. Belangrijk voor cultuurbeleid: cultuureducatie, cultuurhistorische waarden, identiteit en cultuur kunnen bijdragen aan de zichtbaarheid van Overijssel in Nederland. Na de presentaties is er gelegenheid voor een korte discussie. PvdA vraagt aan CDA: welke ondersteuning is er nodig voor een initiatief zoals Amusing Hengelo? Welke randvoorwaarden zijn er? Wat wil je bieden als overheid? De organisatie heeft veel zelf gedaan. CDA heeft daar niet echt veel inzicht in. SP: de overheid kan faciliteren, doe wat met bestaande mogelijkheden als leegstaande gebouwen. PvdA: hoe dat dan als provincie regelen? SP: in principe is dat gemeentelijk beleid, maar provincie kan met kleine dingen veel doen. Dat realiseerde de SP zich bij het maken van de film. VVD: is voor individuele ontplooiing; mensen vinden vaak hun eigen weg wel. CDA: ook aansluiten bij behoeften mensen; D66: belastinggeld mag voor cultuur gebruikt worden; D66 is op zich voor vermarkten, maar prijs moet wel reëel blijven; Middaggedeelte Presentaties van diverse organisaties, instellingen en activiteiten. 1. Twente Biënnale: Kees de Groot spreekt over talent in Oost Nederland, de maatschappelijke actualiteit in de kunst, bereiken van een breed publiek, Roombeek en de creatieve economie. 2. De 4 grote poppodia in Overijssel (Hedon, Het Burgerweeshuis, Metropool en Attak): Anne Riemersma vertelt wat de poppodia dank zij het Podiumplan van de provincie aan talentontwikkeling kunnen doen. Ook noemt hij het bereik van de podia en de inbedding in de maatschappij. 3. Kunstvereniging Diepenheim: Ingrid Bosman vertelt dat de kunstvereniging in de Basis Infrastructuur (BIS) van het rijk zit als enig instelling buiten een grote stad. De vrijwilligersstructuur van de kunstvereniging is uniek binnen de BIS. De presentatie wordt afgesloten met de kortste tekenworkshop ooit. 4. Muziekschool Twente: Jacco Bos geeft aan dat de muziek het tuintje van de talentontwikkeling is. Muziekscholen hebben zelf geen (financiële) band met de provincie. Vanwege de kweekbodemfunctie en eerste opleiding van talenten is de muziekschool wel belangrijk voor de provincie. Kunst en cultuur werkt als een spiegel en maakt maatschappelijk bewust. 5. Planetart en Gogbot: Kees de Groot noemt Planetart als de Enschedese instelling voor media art. Gogbot is het media art festival dat mede door Planetart wordt georganiseerd. 6. Nationale Reis Opera (NRO): Nicolas Mansfield vertelt dat de NRO een open bedrijf is. Door de rijksbezuinigingen moet de NRO fors inkrimpen; het wordt een productiebedrijf. De NRO heeft bezoekers per jaar. Innovatie staat hoog in het vaandel. Mansfield kondigt aan 1,2 miljoen per jaar aan de provincies Gelderland en Overijssel te willen gaan vragen voor de periode De PVV reageert door op te merken dat de NRO aan crowdfunding kan doen: 1200 mensen

4 vinden die elk per jaar willen geven. Mansfield zegt toe te zorgen voor matching van het bedrag als de provincie de gevraagde subsidie beschikbaar stelt. 7. The Young Ones: Ilona Kevelham legt uit dat The Young Ones veel jongeren uit heel Overijssel deskundige begeleiding en de gelegenheid biedt om hun talenten te ontplooien. Een filmpje illustreert haar verhaal. 8. Het Oversticht, Ribo en de Monumentenwacht: Afke Draayer biedt namens deze drie erfgoedinstellingen de statenleden een excursie rond Zwolle aan om de praktijk van deze instellingen te laten zien. 9. Bibliotheken: Geny Nijboer legt uit dat de 25 bibliotheekstichtingen in Overijssel nauw samenwerken in een netwerk en gezamenlijk de bibliotheekvernieuwing hebben opgepakt. Dat heeft ervoor gezorgd dat in Overijssel het bereik van de bibliotheek groter is dan elders. Het belang van lezen illustreert ze met cijfers over de groei van de woordenschat van kinderen en de gunstige invloed van lezen op die groei. Daarom gaan de bibliotheken nog meer samenwerken met scholen. 10. Kunsten op Straat: Jan Eijsink vertelt dat het Straattheaterfestival Kunsten op Straat dit jaar zijn 20 e editie mag beleven. André Manuel leest een column voor over de belangrijke zaken in het leven, waaronder cultuur. Daarover volgt een korte discussie met de PVV. 11. Gnaffel: toont een stukje uit de voorstelling Peter Pan. Gnaffel heeft 31% eigen inkomsten en werkt hard om dat te vermeerderen. 12. De Twentse Welle: Erik van der Velde vertelt over het bereik van het museum. 13. Museum de Fundatie: Ralph Keuning laat een maquette van de uitbreiding Het oog op het paleis zien en vertelt over de mogelijkheden die dat biedt voor exposities, bereik en educatie. Hij legt een link met de opening van de Hanzelijn eind dit jaar en vertelt over ondernemerschap. 14. Euregio Mozercommissie: deze commissie maakt dankzij de subsidies van o.a. de provincie allerlei uitwisselingsprojecten tussen Nederland en Duitsland mogelijk. Het is laagdrempelig en betekent veel voor wederzijds begrip. 15. Jeugdtheater Sonnevanck: Lieke Bisseling (zakelijk leiding) stelt Sonnevanck voor. Flora Verbrugge vertelt aan de hand van decorstukken en kostuums over de visie en de plannen van Sonnevanck. De samenwerking met Oostpool (theatergroep voor Oost Nederland) neemt toe. Samen willen zij in Oost Nederland de theatervoorzieningen voor jeugd en volwassenen in de rijks BIS zijn. 16. KCO: Henk Moes vertelt over cultuureducatie. De Cultuurklapper van KCO speelt daarbij een belangrijke rol. KCO wil graag gemeenten ondersteunen bij hun cultuurbeleid. Hij wil verbindingen leggen met o.a. sociaal. Dat is hard nodig tegenover 900 miljoen voor harde infrastructuur. 17. VORG: deze Vereeniging tot beoefening van Overijsselsch Regt en Geschiedenis verdiept zich in de regionale geschiedenis en streekcultuur. VORG krijgt steun van de provincie en hoopt dat dat blijft. 18. SAB: Eddy Tulp toont een oude Overijsselse reisgids en vertelt hoe het Stadsarchief en Athenaeum Bibliotheek druk doende is het in zijn bezit zijn erfgoed beschikbaar te maken voor iedereen. Digitalisering speelt daarbij een grote rol. 19. OKTO: Joris Kemps spreekt namens het Overleg Kleine Theaters Overijssel. Hij verhaalt over de goede samenwerking en de mogelijkheden die het Podiumplan biedt om Overijsselse producties en talent te laten zien. 20. HCO: Bert de Vries vertelt dat het Historisch Centrum Overijssel 17 km archief in zijn beheer heeft. Dit archief bevat schatten aan informatie. Historische verenigingen en andere geïnteresseerden maken er graag gebruik van. HCO heeft een provinciale meerwaarde en voorziet in een maatschappelijke behoefte. 21. Natura Docet Wonderryck Twente: Stans van der Veen verduidelijkt de plannen om van het oudste natuurhistorisch museum een belevingsmuseum en landschapscentrum te maken. 22. Stichting IJsselhoeven: Gerard Hendrikx laat dia s zien van projecten van de Stichting IJsselhoeven en de mogelijkheden die een gezamenlijke aanpak van agrarisch erfgoed in gebied heeft. Hij houdt een pleidooi om als overheid aan te sluiten bij dit soort initiatieven uit het veld.

5 23. Introdans: Helma Fokkink vertelt dat Introdans dans wil brengen voor een groot en breed publiek van alle leeftijden. Introdans bestaat uit een ensemble voor volwassenen en een ensemble voor de jeugd. Introdans hoopt op blijvende steun van Provinciale Staten. 24. Kunstenlab: Mieke Conijn geeft een voorbeeld van het inzetten van de competenties van kunstenaar voor ruimtelijke ontwikkeling en economie. Dat leidt tot onorthoxe oplossingen voor problemen. Ook met het inzetten van een kunstenaar als coach voor mkb ondernemers zijn goede resultaten behaald. Tot slot noemt zij de =Meer prijs voor de combinatie van creativiteit en bedrijfsleven en het A1-project dat zich zicht op de inpassing van kunst in de ruimte(lijke processen). 25. De Nieuwe Oost: Rob Kramer vertelt over de fusie van drie productiehuizen in Oost Nederland: Literair productiehuis De Wintertuin, Theater productiehuis Generale Oost en popproductiehuis ON tot de grootste talentontwikkelorganisatie De Nieuwe Oost. Deze fusieinstelling gaat interdisciplinair werken. Tijdens de pauze presenteren zich aan de hand van korte interviews de volgende instellingen via de informatiestands: 1. IJsselacademie 2. Mycelium Troubadoursenzo 3. Glasrijk Tubbergen 4. Stichting Kasteelconcerten 5. Alles los agency and events 6. VORG Vereniging tot beoefening Overijssels Regt en Geschiedenis 7. Nationaal Symfonieorkest 8. Metropool 9. Engel van Hengel