Kadernota. Integraal horecabeleid Hof van Twente

Transcriptie

1 Kadernota Integraal horecabeleid Hof van Twente 2013

2 Inhoudsopgave 1. Inleiding. p Aanleiding. p Doel p.3 2. Juridisch kader. p Drank- en Horecawet. p Verordening p.4 3. Beleid.. p Alcoholmatigingsbeleid / preventiebeleid. p De verantwoorde keet.. p Convenant Alcohol en sportkantines. p Para commercie: eerlijke concurrentie.. p Veilig Uitgaan p Handhavingsbeleid.. p.7 4. Participatietraject.. p Stakeholdersanalyse p Plan van aanpak/ participatievorm. p Verordening en handhavingsbeleid p Horecaconvenant.. p Preventiebeleid en convenant jeugd en sportkantines p Planning.. p Monitoring en evaluatie.. p.14 Bijlagen: - Actieplan Alcoholmatiging Hof van Twente Horecaconvenant Veilig Uitgaan De verantwoorde keet

3 Hoofdstuk 1 Inleiding 1.1 Aanleiding De raad heeft op 20 november 2012 de startnotitie Integraal horecabeleid Hof van Twente vastgesteld. In deze startnotitie is al ingegaan op de horecafoto van Hof van Twente en de verschillende beleidskaders. Hierbij heeft de raad besloten tot beleidsvariant c: Een kapstok met de algemene kaders. In bijlagen worden de belangrijkste (beleids)regels per item uitgewerkt. Bij wijziging van regelgeving is niet het hele beleidsdocument onderhevig aan een wijziging maar slechts één of enkele bijlagen. Ander voordeel is dat dit een groeimodel is. Telkens kan er een stuk aan worden toegevoegd wanneer daartoe uit beleidsmatig oogpunt aanleiding bestaat. 1.2 Doel Met deze kadernota wordt de integraliteit van de verschillende beleidsuitgangspunten geborgd; gezondheid, veiligheid en voorkomen oneerlijke concurrentie 1. Deze kadernota is de kapstok voor nog op te stellen dan wel te actualiseren regelingen, zoals opgenomen in hoofdstuk 3. In deze kadernota staan algemene juridische kaders, uitgangspunten, de vervolgprocedure alsook het participatietraject, de planning, evaluatie en monitoring opgenomen. De financiële aspecten van het beleid komen terug bij de afzonderlijke regelingen. Hoofdstuk 2 Juridisch kader 2.1 De Drank- en Horecawet De Drank- en Horecawet (DHW) is per 1 januari 2013 gewijzigd. De wijzigingen op een rij: Het toezicht op de naleving van de wet ligt geheel bij de gemeente De gemeente heeft meer bevoegdheden op het gebied van regelgeving en handhaving. Jongeren onder de zestien jaar zijn zelf strafbaar wanneer ze in een horecagelegenheid of op de openbare weg in het bezit zijn van alcoholhoudende drank. Aan supermarkten en andere detailhandelaren die meer dan drie keer in een jaar de DHW overtreden, kan de burgemeester een tijdelijk verkoopverbod opleggen. Bij gemeentelijke verordening worden ter voorkoming van oneerlijke mededinging regels gesteld waaraan para commerciële rechtspersonen zich te houden hebben bij de verstrekking van alcoholhoudende drank. Bij zodanige verordening is het de gemeente toegestaan rekening te houden met de aard van de para commerciële rechtspersoon. Deze regels hebben in elk geval betrekking op de volgende onderwerpen: a. de tijden gedurende welke in de betrokken inrichting alcoholhoudende drank mag worden verstrekt; b. in de inrichting te houden bijeenkomsten van persoonlijke aard, zoals bruiloften en partijen; c. in de inrichting te houden bijeenkomsten die gericht zijn op personen die niet of niet rechtstreeks bij de activiteiten van de betreffende rechtspersoon betrokken zijn. De gemeenteraad kan besluiten de sluitingstijden te koppelen aan de leeftijden van de bezoekers. De gemeenteraad kan prijsacties (Happy Hours, stuntprijzen) reguleren. 1 Passend bij wetsvoorstel , verankeren preventie en handhavingsplan door gemeenteraad. 3

4 De doelstelling van de Drank- en Horecawet is o.a. het voorkomen van gezondheidsschade. De wet is aangescherpt om drankmisbruik door jongeren beter aan te kunnen pakken. Er komt meer lokale grip omdat er bevoegdheden bij komen in de sfeer van regelgeving en handhaving. Ook geeft de nieuwe wet meer mogelijkheden om oneerlijke concurrentie tegen te gaan. Daarnaast geeft de wet ook een handvat ter bescherming van de openbare orde en veiligheid. Deze drie doelstellingen zijn de belangrijke pijlers binnen het integraal horecabeleid. Hof van Twente beoogt met haar integraal horecabeleid actief bij te dragen aan de doelstellingen van de Drank- en horecawet (DHW). 2.2 Verordening De raad heeft d.d. 20 november 2012 besloten integraal horecabeleid vorm te geven via een groei- en kapstokmodel. De beleidsmatige afweging ligt primair bij de besluitvorming over de invulling van de verordenende bevoegdheden van de raad (medebewind) op grond van de DHW. Besluitvorming door de gemeenteraad over de inhoud van de verordenende bevoegdheden is voorzien in de loop van Deze kadernota geeft hiertoe een processchets en planning. De gewijzigde DHW verplicht niet om de bestaande afspraken die zijn neergelegd in voorschriften bij de vergunningen voor de para commerciële instellingen te herzien. Wel is het belangrijk dat er op lokaal, gemeentelijk niveau goed nagedacht en bediscussieerd wordt of de huidige situatie goed werkt. Als dat het geval is, kunnen de bestaande afspraken verwerkt worden in de verordening. De wetswijziging verplicht immers alleen om datgene wat voorheen per vergunning geregeld was, nu te vertalen in een algemeen verbindend voorschrift. Ook bij de artikelen ter uitwerking van artikel 25a t/m 25c van de gewijzigde DHW geldt dat zij alleen moeten worden overgenomen als ze echt nodig zijn. Het gaat hier om bepalingen die de verkoop van alcohol tijdens bijvoorbeeld evenementen aan banden kunnen leggen of helemaal verbieden, en om het koppelen van de sluitingstijden van de horeca aan de toegangsleeftijden van het horecapubliek. Bij de voorstellen aan de raad zal goed moeten worden gemotiveerd of deze bepalingen echt nodig zijn. Dit ook met het oog op de toezichtslasten. Verder kunnen deze bepalingen zeer beperkend zijn voor het bedrijfsleven. Dit maakt het belang helder van een participatietraject. In hoofdstuk 4 is ter zake een participatieplan opgenomen. 2 De gemeenteraad heeft tot 1 januari 2014 de tijd om de verordening gereed te hebben en te hebben vastgesteld. 4

5 Hoofdstuk 3 Beleid Conform het besluit van de raad d.d. 20 november 2012 zullen de verschillende beleidsdocumenten die er al zijn én die zullen worden gemaakt dan wel geactualiseerd, onder deze kadernota vallen. De beleidsdoelstellingen zijn veiligheid, gezondheid en eerlijke concurrentie. De integrale beleidsuitgangspunten zijn preventie, maatschappelijke verantwoordelijkheid en als sluitstuk handhaving. 1.Preventie 2. Maatschappelijke, eigen verantwoordelijkheid 3. Handhaving 3.1 Alcoholmatigingsbeleid / preventiebeleid Het huidige Actieplan Alcoholmatiging Hof van Twente dateert uit Dit beleid zal eind 2013 worden geactualiseerd daar waar het de preventie activiteiten betreft. Bij deze actualisatie zal het meest recente EMOVO onderzoek (GGD) uit 2012 worden betrokken en zal worden bezien of en in hoeverre de beleidsdoelstellingen uit 2009 zijn gehaald. Na actualisatie wordt dit beleidsdocument onder deze Kadernota geschaard. Bij preventie past verder dat de burgemeester bij de tijdelijke ontheffing op grond van artikel 35 DHW de beperking / het voorschrift stelt dat de ontheffing houder een verklaring voor sociale hygiëne (SVH) dient te hebben. Deze SVH geeft namelijk aan dat de diplomahouder heeft geleerd hoe om te gaan met jeugd en alcohol. Deze verplichting stond tot 1 januari 2013 in de DHW. Nu is het over gelaten aan de burgemeester. Beleid hieromtrent zal worden gemaakt De verantwoorde keet Uit het beleid de verantwoorde keet Hof van Twente uit 2009: Na het bezoeken van de keten kan worden opgemerkt dat er geen buitensporigheden in alcoholgebruik dan wel overlast zijn aangetroffen. Voorts kan worden geconcludeerd dat de bezochte keten in Hof van Twente veelal kunnen worden aangemerkt als een huiskamerkeet en dat derhalve geen één keet strijdig is met de Drank- en Horecawet, nu van illegale drankverkoop geen sprake is. De dranken in de keten worden om niet geconsumeerd, nu is gebleken dat de drankjes gezamenlijk worden ingekocht of tegen een vrije gift worden genuttigd. Eind 2013, begin 2014 zal het beleid de verantwoorde keet worden geactualiseerd. Aard en omvang van de keten zal wederom worden geïnventariseerd. Indien aan de orde zal het beleid worden aangescherpt. 5

6 3.1.2 Convenant alcohol en sportkantines Een sportvereniging is meer dan alleen maar een organisatie waar mensen die eenzelfde sport beoefenen, bijeenkomen. Op een sportvereniging worden naast trainingen en wedstrijden, ook toernooien en kampen, ouderbijeenkomsten, benefietavonden (en ga zo maar door) georganiseerd. Onderzoek van het Sociaal Cultureel Planbureau (een gele kaart voor de sport) blijkt dat in 94% van de sportverenigingen met een kantine in eigen beheer alcoholhoudende dranken verkocht worden. In ongeveer de helft van de sportkantines heeft men wel eens te maken met aangeschoten of dronken mensen. Reden genoeg om de sportkantines aan te wijzen als plek om de aandacht rondom alcohol en jongeren te verscherpen. In Hof van Twente hebben de voetbalverenigingen in 2012 een convenant Alcoholmatiging gesloten. In het convenant is onder andere opgenomen dat er geen alcohol wordt geschonken aan leden onder 16 jaar. Ook krijgt het kantinepersoneel een cursus Instructie Verantwoord Alcohol schenken aangeboden en wordt voorlichting gegeven over alcohol en veiligheid. De gemeente streeft er naar dat dit convenant ook zal worden besproken en vastgesteld bij andere sporten. Zij zal hierin een aanjagende rol spelen. Van belang hierbij is dat sportkantinebeheerders en verengingen zelf hun maatschappelijke verantwoordelijkheid (blijven) nemen. 3.2 Para commercie: eerlijke concurrentie Para commerciële instellingen zijn instellingen waarbij het schenken van drank een bijkomende activiteit is van de instelling. In Hof van Twente zijn ruim 40 para commerciële inrichtingen. De hoofdactiviteit is meestal cultureel, of sport gerelateerd (sportkantines, horecagelegenheid van culturele instellingen en dergelijke). De DHW heeft mede ten doel om oneerlijke concurrentie als het gaat om het uitoefenen van horeca activiteiten tegen te gaan. Het onderscheid tussen reguliere horeca en para commerciële horeca is vooral vanuit dat gegeven opgenomen. Ook in Hof van Twente is het een bestaand fenomeen: familie-, buurt- of verenigingsfeestjes die ergens in de gemeente in een daartoe volledig ingerichte boerderij, schuur of clubgebouw worden gehouden. Dit is een ongewenste ontwikkeling; op de eerste plaats omdat de veiligheid van de bezoekers op dit soort locaties niet altijd gewaarborgd is. Daarnaast is er ook sprake van oneerlijke concurrentie met de reguliere horeca; zij heeft last van de illegale collega s. Om deze vormen van oneerlijke mededinging te voorkomen verbindt de gemeente voorschriften en beperkingen aan de horeca-exploitatie door para commerciële rechtspersonen. Tot de inwerkingtreding van de verordening paracommercie - op uiterlijk blijven de voorschriften en beperkingen gelden zoals die zijn opgenomen in de dranken horecavergunningen. In de huidige voorschriften en beperkingen is veelal de volgende bepaling opgenomen: Het verstrekken van alcoholhoudende dranken voor, tijdens of na bijeenkomsten van persoonlijke aard is verboden. Bijeenkomsten van persoonlijke aard zijn bijeenkomsten met een veelal feestelijk karakter, waar meestal alcoholhoudende drank wordt genuttigd, die geen direct verband houden met de kernactiviteiten van de para commerciële instelling. Bijeenkomsten van persoonlijke aard zijn bruiloften, feesten, partijen, recepties, jubilea, verjaardagen, bedrijfsfeesten en dergelijke. 6

7 Zoals in hoofdstuk 2.2. aangegeven dient de gemeente bovengenoemde bepalingen, plus voorschriften omtrent de tijden gedurende welke in de betrokken inrichting alcoholhoudende drank mag worden verstrekt en omtrent in de inrichting te houden bijeenkomsten die gericht zijn op personen die niet of niet rechtstreeks bij de activiteiten van de betreffende rechtspersoon betrokken zijn, op te nemen in een verordening. Op het moment dat de verordening van kracht wordt, vervangt deze alle tot op dat moment geldende voorwaarden en beperkingen in de dranken horecavergunningen van de para commerciële instellingen. Uitgangspunt is en blijft dat oneerlijke concurrentie moet worden voorkomen. Bestemmingsplan Horeca-activiteiten dienen in overeenstemming te zijn met het ter plaatse geldende bestemmingsplan. In veruit de meeste gevallen rust er op de percelen waarop para commerciële rechtspersonen zijn gevestigd een bestemming die slechts ondersteunende horeca toelaat. Zelfstandige horeca-activiteiten, zoals bijeenkomsten van persoonlijke aard en het fungeren als regulier café/restaurant zijn in strijd met het bestemmingsplan. De gemeente heeft een beginselplicht tot handhaving ten aanzien van strijdige activiteiten. Beleid hieromtrent wordt opgenomen in het nog op te stellen handhavingsbeleid DHW. Subsidies Veel para commerciële rechtspersonen ontvangen subsidies van gemeenten. In de praktijk maken die subsidies het echter ook mogelijk dat de para commerciële rechtspersonen goedkoper dranken en zaalruimte kunnen aanbieden omdat zij minder kosten hebben. Oneerlijke concurrentie kan ontstaan als die ruimte commercieel (weliswaar tegen een lagere prijs dan de marktconforme prijs) wordt aangeboden voor het houden van bijeenkomsten van persoonlijke aard zoals feesten en partijen Veilig Uitgaan: Horecaconvenant Uitgaansvoorzieningen hebben enerzijds een positief effect op de veiligheid: de sfeer in de gemeente verbetert er immers door. Maar er kunnen zich ook specifieke veiligheidsproblemen rond uitgaansvoorzieningen voordoen, zoals geweldpleging, overlast en vernielingen. In maart 2009 is het Horecaconvenant Veilig Uitgaan door de partners vastgesteld. Hierin is een pakket aan afspraken opgenomen om te komen tot een beheersbaar horecaklimaat in de Hof. Op basis van het convenant overlegt de burgemeester twee keer per jaar met de horeca en de politie. Dit convenant zal in het najaar van 2013 geactualiseerd worden. 3.4 Handhavingsbeleid Gelet op de komst van de vernieuwde DHW en het feit dat de gemeente handhavingstaken (leeftijdsgrenzen verkoop en bezit) overgeheveld heeft gekregen, wordt een uitgebreid handhavingsbeleid opgesteld, gekoppeld aan de nog vast te stellen verordening. Dit handhavingsbeleid wordt opgebouwd uit vier delen: a) Analyse Om te bepalen wat de omvang van de handhavingscapaciteit moet zijn en de bijbehorende prioriteiten moet er eerst een analyse plaatsvinden; de lokale situatie in kaart brengen (aantal verstrekpunten voor alcohol, alcoholgebruik, naleving regelgeving, beleidsvisie). b) Juridisch kader Voorbeelden van handhaving zijn het intrekken van de vergunning, opleggen van een dwangsom, toepassen van bestuursdwang en/of sluiting van een bedrijf, opleggen bestuurlijke boete et cetera. 7

8 c) Toezichtarrangement Toezicht op het verstrekken van alcohol aan jongeren die de in de wet gestelde leeftijd nog niet hebben bereikt staat centraal. Ook wordt in het arrangement opgenomen op welke manier het toezicht plaatsvindt. d) Handhavingarrangement en handhavingsmatrix Dit arrangement zal een opsomming bevatten van artikelen uit de verschillende wetten. Per artikel leggen wij uit hoe de gemeente en/of de politie handelen bij overtreding van de regels. Hof van Twente zal in afstemming met de Veiligheidsregio Twente bekijken of en in hoeverre regionale samenwerking in de handhaving aan de orde zal zijn. 8

9 Hoofdstuk 4 Participatietraject Met de vaststelling door de gemeenteraad van de Nota Burgerparticipatie in 2012 heeft zij er o.a. voor gekozen burgers en andere belanghebbenden zo vroeg mogelijk te betrekken bij het maken van gemeentelijk beleid. De volgende regelingen in het kader van de DHW worden in het kader van de Nota Burgerparticipatie participatief voorbereid: 1) Verordening op grond van de DHW; 2) Handhavingsbeleid; 3) Horecaconvenant; 4) Preventiebeleid. 4.1 Stakeholdersanalyse Belangenpartij Belang(en) Insteek Beleidsdocument(en) Horeca (lokale afdeling KHN) en detailhandel Bedrijfsvoering en eerlijke concurrentie Betrokken, belanghebbend Verordening, handhavingsbeleid, horecaconvenant en preventiebeleid Para commerciële horeca (sportverenigingen, buurtschappen, jeugd sociëteiten, theaters etc) Bedrijfsvoering en eerlijke concurrentie Betrokken, belanghebbend Verordening, handhavingsbeleid. Convenant alcohol en sportkantines en preventiebeleid Politie Veilig Uitgaan Betrokken en belangstellend Handhavingsbeleid en Horecaconvenant Veilig Uitgaan Jeugd & ouders Gezondheid en veiligheid Betrokken, belanghebbend Convenant alcohol en sportkantines, alcoholmatigingsbeleid Jeugdwerk / Tactus en andere zorginstellingen Gezondheid Betrokken en belangstellend Alcoholmatigingsbeleid Bureau Halt Gezondheid en veiligheid Betrokken en belangstellend Alcoholmatigingsbeleid en Handhavingsbeleid Burgers Gezondheid en veiligheid Betrokken, belanghebbend Bij alle beleidsproducten. Bedrijfscontactfunctionaris gemeente Beleid en Voortgang participatie. Kaders proces. Besluitvorming. Bij alle beleidsproducten. Gemeentebestuur Hof van Twente Beleid en financiën. Voortgang participatie. Kaders proces. Besluitvorming. Beschikbaar stellen krediet. Bij alle beleidsproducten. 9

10 4.2 Plan van aanpak / participatievorm De DHW geeft geen voorschriften over de voorbereiding van de verschillende regelingen. De Inspraakverordening Hof van Twente geeft een klassiek kader voor inspraak (zienswijzen geven). Inspraak/ participatie kan echter op verschillende niveaus worden ingestoken, zoals ook het participatiewiel uit de Nota Burgerparticipatie aangeeft. Van belang is te bezien welke participatievorm bij de verschillende beleidsproducten past. De mate van beleidsvrijheid speelt hierbij een rol waarbij aan de voorkant rekening mee moet worden gehouden. Vorm Bij de voorbereiding van de op te stellen regelingen DHW zal sprake zijn van interactieve beleidsvorming met elementen van beleidsbemiddeling. In onderstaande een toelichting bij de verordening en het handhavingsbeleid (beide nieuw op te stellen regelingen). Verordening De verordenende bepalingen (zie 2.2 en 3.2) die de gemeenteraad op grond van de DHW moet vaststellen in medebewind geven ruimte voor discussie. Er is sprake van wetgevingsvrijheid en er is ruimte voor participatie. Het participatietraject heeft hierbij tot doel de verschillende belangen te inventariseren en de verschillende stakeholders met elkaar in gesprek te laten gaan om een gemene deler te vinden in de wellicht tegenstrijdige belangen (vb: (on)eerlijke concurrentie). De belanghebbenden kunnen (mogelijk gezamenlijke) suggesties doen richting de gemeenteraad. Handhavingsbeleid Ten aanzien van het handhavingsbeleid zal de mate van participatie beperkter zijn. De burgemeester beslist uiteindelijk of er wordt gehandhaafd of niet. Wel kan er worden gesproken over de vraag of en in hoeverre de mate van het aantoonbaar nemen van de eigen verantwoordelijkheid moet terugkomen in de handhavingsstrategie. De strategische uitgangspunten bij het opstellen van de regelingen zijn: 1) Preventie jeugd en alcohol; 2) Eigen verantwoordelijkheid jeugd en ouders; 3) Maatschappelijke verantwoordelijkheid ondernemers. De beleidsdoelstellingen zijn veiligheid, gezondheid en eerlijke concurrentie. Deze uitgangspunten en doelstellingen vormen de grenzen / kaders van de mate van participatie. 10

11 4.2.1 Verordening en handhavingsbeleid (nieuw op te stellen regelingen) Participatievorm Interactieve beleidsvoorbereiding Aanpak Besluitvorming - T.a.v. beide beleidsdocumenten worden twee werksessies van 2 uur gehouden t.b.v. van betreffende deelnemers. De werksessies zullen de vorm krijgen van een Town meeting 3 dan wel van een ronde tafelgesprek. De beleidsvraagstelling zal aan de voorkant worden voorgelegd. - April: Voorbereiding werksessie. - Mei Eerste werksessie o.l.v. begeleider: Toelichting concept; Bespreken vragen en opmerkingen welke worden beantwoord en mogelijk verwerkt in het concept. - Juni: follow up (sessie). - 2 juli B&W - 24 september in de gemeenteraad Horecaconvenant (actualisatie) Participatievorm Aanpak Interactieve beleidsvoorbereiding Besluitvorming Werksessie met belanghebbenden o.l.v. begeleider. - Augustus: Voorbereiding werksessie: genodigden krijgen een conceptversie g d. - September: werksessie o.l.v. begeleider: Toelichting concept; Bespreken vragen en opmerkingen welke worden beantwoord en mogelijk verwerkt in het concept. September / oktober in college van B&W. 3 Vragen worden vooraf ingediend bij de begeleider. Tijdens de werksessie worden de vragen voorgelegd aan een panel. Er wordt samen gediscussieerd en er worden afspraken gemaakt. Er volgt een tweede sessie (follow up). 11

12 4.2.3 Preventiebeleid en convenant alcohol en sportkantines (actualisatie) Participatievorm Interactieve beleidsvoorbereiding Aanpak Besluitvorming Werksessie met belanghebbenden o.l.v. begeleider. - Nog te bepalen Eind

13 Hoofdstuk 5 Planning Beleidsproduct Afdeling Planning Verordening plus beleid op basis van verordeningsbepaling (para commercieel, happy hours en toegang koppelen aan leeftijdsgrenzen) AZ 2 juli in B&W, 24 september verordening in raad. Handhavingsbeleid / matrix en capaciteit V&H Concept 2 juli in B&W ter besluitvorming. Na vaststelling verordening op 24 september volgt de definitieve vaststelling. Horecaconvenant met horecaondernemers AZ Oktober 2013 in college Convenant sportkantines uitbreiden van voetbal naar andere verenigingen en Actualiseren Alcoholmatigingsbeleid (incl. hokken en keten). MO Najaar

14 Hoofdstuk 6 Monitoring en evaluatie Monitoring Duidelijk is dat het integraal horecabeleid bestaat uit verschillende beleidsdocumenten. Samen vormen die beleidsdocumenten het integrale horecabeleid. Van belang is dat er regie wordt gevoerd over deze beleidslijnen. De centrale verankering van het integraal horecabeleid binnen de gemeentelijke organisatie ligt besloten in het feit dat er een team horecabeleid bestaat onder coördinatie van de jurist van de afdeling algemene zaken. De lijnen met de burgemeester en de bestuurlijke portefeuillehouder(s) zijn kort. Deze coördinator integraal horecabeleid houdt het overzicht over de voortgang van de verschillende beleidsdocumenten, voegt deze bij deze Kadernota, bewaakt de resultaten en brengt het gemeentebestuur regelmatig op de hoogte, stuurt eventueel bij en geeft feedback. Evaluatie Deze Kadernota, inclusief de onderliggende beleidsdocumenten, zullen naar behoefte worden geëvalueerd, met een frequentie van tenminste eenmaal per 4 jaar. 14