STARTNOTITIE FAUNABELEID GELDERLAND 2018

Transcriptie

1 Bijlage bij Statenbrief Startnotitie Faunabeleid Gelderland 2018, zaaknummer STARTNOTITIE FAUNABELEID GELDERLAND Inleiding In de Wet natuurbescherming staat de bescherming van de inheemse in het wild levende dieren voorop. Toch kan het in sommige gevallen wenselijk of noodzakelijk zijn om in te grijpen. Dit ingrijpen door middel van faunabeheer kan verschillende doelen hebben; ten behoeve van de jacht, uit het oogpunt van bestrijding van schade en overlast of om populaties te reguleren. De Wet natuurbescherming (Wnb) biedt daarvoor de kaders en Provinciale Staten en Gedeputeerde Staten kunnen op onderdelen nader beleid formuleren. In deze startnotitie stelt ons College voor om 6 thema s nader uit te werken. Ter onderbouwing daarvan hebben wij de belangrijkste veranderingen in de Wnb samengevat, aangegeven welke uitgangspunten ongewijzigd zijn en kort beschreven wat door uw Staten en ons College al is geregeld. 2 Wat is er veranderd Met de inwerkingtreding van de Wnb zijn de Natuurbeschermingswet 1998, de Flora- en faunawet en de Boswet komen te vervallen. De Wnb sluit goed aan op de internationale verplichtingen op het vlak van bescherming van de biologische diversiteit, in het bijzonder de Vogelrichtlijn en de Habitatrichtlijn. De wet geeft tevens invulling aan de in het bestuursakkoord natuur gemaakte afspraken over decentralisatie van taken en verantwoordelijkheden van het Rijk naar de provincies. faunabeheer In directe samenhang met de soortenbeschermingsregels, bevat de wet regels over het beheer van de omvang van de populaties van in het wild levende soorten, over bestrijding van dieren en planten die schade en overlast kunnen veroorzaken, over jacht en over middelen die in het kader van populatiebeheer en schadebestrijding kunnen worden ingezet. Meer nog dan voorheen dienen alle vormen van het faunabeheer zoveel mogelijk planmatig en op elkaar afgestemd plaats te vinden met faunabeheerplannen van de faunabeheereenheid (FBE). In het bestuur van de FBE zijn naast de jachthouders ook maatschappelijke organisaties vertegenwoordigd, die het doel behartigen van een duurzaam beheer van populaties van in het wild levende dieren in de regio waartoe het werkgebied van de faunabeheereenheid behoort. Jachthouders met een jachtakte zijn nu verplicht lid van de lokale wildbeheereenheid (WBE) en de Wnb stelt nu ook eisen aan die WBE s. Jachtaktehouders moeten er bovendien voor zorgen dat zij al het afschot, ook in het kader van de jacht, registreren. Als gevolg van de planmatige aanpak, de verplichte trendtellingen en de registratie van al het afschot zal naar verwachting het inzicht in de soorten en effecten van alle aspecten van het faunabeheer verder verbeteren. tegemoetkoming in de schade De provincies zijn nu volledig verantwoordelijk voor de tegemoetkoming in de schade, het Faunafonds als zelfstandige eenheid is opgeheven en BIJ12 unit Faunafonds heeft het werk namens de provincies overgenomen. Nieuw is dat Provinciale Staten voor meer diersoorten de schadebestrijding via de provinciale vrijstelling kunnen regelen. Uw Staten kunnen nu ook bij verordening een vrijstelling verlenen voor de bestrijding van overlast binnen de bebouwde kom door gemeenten. Vooralsnog heeft u dit niet gedaan. 3 Welke uitgangspunten zijn ongewijzigd 1

2 bevoegdheden Als voorheen ligt de verantwoordelijkheid voor het openstellen van de jacht en het hanteren van een vrijstelling voor soorten die in het gehele land schade kunnen veroorzaken, bij de minister. Ongewijzigd is verder dat Provinciale Staten ten behoeve van schadebestrijding vrijstellingen kunnen verlenen en Gedeputeerde Staten bevoegd zijn voor het verlenen van ontheffingen. faunabeheer Een ontheffing of een vrijstelling kan nog steeds uitsluitend worden verleend, indien er geen andere bevredigende oplossing bestaat, deze nodig is op grond van de in de wet benoemde belangen en er geen afbreuk wordt gedaan aan de gunstige staat van instandhouding van de soort. Het voorkomen van ernstige schade aan gewassen of het beperken van het risico op aanrijdingen uit het oogpunt van openbare veiligheid zijn daarvoor belangrijke redenen. Het onderscheid naar jacht, schadebestrijding en populatiebeheer is blijven bestaan. Ook zijn bijvoorbeeld de vereisten ten aanzien van de omvang van de jachtvelden ongewijzigd. De minimumomvang van het jachtveld geldt in alle gevallen waarin het geweer wordt gebruikt voor het doden van dieren, niet alleen dus bij de uitoefening van de jacht. Het belang van de Faunabeheereenheid en de Wildbeheereenheden in de organisatie van de uitvoering van het faunabeheer zijn ongewijzigd groot en in de wet omschreven. De rollen, taken en verantwoordelijkheden in het faunabeheer kunnen als volgt worden samengevat: Het faunabeheer zelf is geen taak voor de overheid. De provincie bewaakt de instandhouding van de soorten, toetst op hoofdlijnen of de afweging van belangen in het faunabeheer goed heeft plaatsgevonden en heeft haar aandeel in toezicht en handhaving op de voorschriften van de ontheffingen. Ook stimuleert de overheid planmatig beheer dat de voorkeur heeft boven ontheffingen per perceel of jachtveld. Schadebestrijding is een verantwoordelijkheid van de grondgebruikers, dat zijn onder andere de agrariërs en terreinbeheerders. Namens deze grondgebruikers voeren jagers de schadebestrijding uit. Jagers met een zelfstandig bejaagbaar veld zijn als jachthouders verenigd binnen de lokale WBE, die de rechtsvorm van een vereniging heeft. Zij doen dit ter uitvoering van het door de faunabeheereenheid vastgestelde faunabeheerplan en om te bevorderen dat een duurzaam beheer van populaties van in het wild levende dieren, bestrijding van schadeveroorzakende dieren en jacht worden uitgevoerd in samenwerking met en ten dienste van grondgebruikers of terreinbeheerders. De WBE zorgt dus voor onderlinge afstemming en organiseert bijvoorbeeld ook de trendtellingen van de verschillende diersoorten. Het populatiebeheer bij de grote hoefdieren, zoals edelherten, wordt door de jachthouders binnen de WBE uitgevoerd. Dit vergt een planmatige aanpak en de FBE heeft een wettelijke taak om de uitvoering van al het faunabeheer te coördineren. De FBE kent als stichting een brede bestuurssamenstelling zodat de verschillende belangen goed kunnen worden afgewogen. Zij maakt faunabeheerplannen, is houder van de daarop gebaseerde ontheffingen, communiceert daarover en bewaakt de onderling gemaakte afspraken over de uitvoering. Dit betekent bijvoorbeeld ook dat de FBE in haar faunabeheerplan bepaalt welke doelstanden worden nagestreefd voor de grote hoefdieren op de Veluwe en afspraken maakt over de wijze waarop deze worden bereikt. De in het bestuur van de FBE deelnemende organisaties vanuit landbouw, grondbezit, terreinbeheer, jacht en dierenbescherming verbinden zich daarmee ook aan het uitvoeren daarvan. Tegemoetkoming in de schade Ten aanzien van faunaschade is het principe ongewijzigd dat grondgebruikers eerst met preventieve maatregelen proberen om schade te voorkomen, dan zo mogelijk de schade (laten) bestrijden en ten slotte onder voorwaarden voor een tegemoetkoming in de schade in aanmerking komen. Een tegemoetkoming wordt slechts verleend voor zover een belanghebbende schade lijdt en die schade redelijkerwijs niet of niet geheel te zijnen laste behoort te blijven. Een tegemoetkoming wordt naar billijkheid bepaald. Dit betekent, als voorheen, dat daar waar de overheid beperkingen oplegt om schade te bestrijden, een tegemoetkoming door de provincie aan de orde is. 2

3 4 Wat is er al geregeld Om de implementatie van de Wnb zorgvuldig en tijdig te laten plaatsvinden, hebben uw Staten en heeft ons College, ten aanzien van het faunabeheer al diverse verordeningen en regels vastgesteld en besluiten genomen. Dat is zoveel mogelijk beleidsarm gedaan. tegemoetkomingen In de Wijziging Omgevingsverordening Gelderland vanwege vaststelling Natuurparagraaf (PS ) hebben uw Staten vrijstelling verleend voor onder andere het doden van spreeuw en roek bij belangrijke schade aan pit- en steenvruchten. Ook heeft u daarin eisen gesteld aan de faunabeheereenheid, faunabeheerplannen, de wildbeheereenheden en tegemoetkomingen in de faunaschade. Daarbij heeft u ons College opgedragen beleidsregels vast te stellen ten aanzien van het verlenen van tegemoetkomingen in de schade als bedoeld in artikel 6.1 van de wet. Wij hebben deze beleidsregels tegemoetkoming faunaschade Gelderland vastgesteld (Provinciaal blad 6732, 19 december 2016). Daarnaast gelden lopende afspraken over (vergoedingen bij) ganzen volgens onze Bekendmaking aanwijzingsbesluit rustgebieden winterganzen (Provinciaal blad 695, 8 februari 2016) en een subsidie volgens de Regels Ruimte voor Gelderland 2016 (Provinciaal blad 7842, 1 december 2015). leges In de Legesverordening provincie Gelderland 2017 (PS en PS ) heeft u het behandelbedrag van 300 euro vastgesteld dat aanvragers betalen bij een verzoek tot tegemoetkoming. Daarbij heeft u vastgelegd in welke gevallen en mate vermindering van leges kan plaatsvinden. Tijdens uw debat hierover op 27 juni jl. heeft u aangegeven de toepassing van leges in dit kader te willen heroverwegen. BIJ12 unit Faunafonds De uitvoering van de tegemoetkoming in de faunaschade wordt verzorgd door BIJ12 Unit Faunafonds, de gezamenlijke werkorganisatie van de provincies. Dit heeft ons College vastgelegd in het Extern mandaat BIJ12 "Verlenen tegemoetkoming faunaschade" (Provinciaal blad 5906, 4 november 2016). In aanvulling daarop hebben wij taxatierichtlijnen vastgesteld en mandaat verleend aan BIJ12 voor het sluiten van "Dassenovereenkomsten" (Provinciaal blad 5908, 4 november 2016). Gezamenlijk met de andere provincies hebben wij besloten tot het instellen van de aan BIJ12 verbonden Maatschappelijke adviesraad faunaschade en tot benoeming van de voorzitter en leden daarvan (Provinciaal blad 457, 3 februari 2017). Deze adviesraad heeft als taak om de provincies gevraagd en ongevraagd te adviseren over het voorkomen en bestrijden van faunaschade en het toe te passen instrumentarium daarbij. Ook adviseert ze over onderzoeksresultaten om faunaschade te kunnen voorkomen en te bestrijden en faciliteert ze het maatschappelijk debat in het kader van haar adviestaak. WBE s Het faunabeheer in Gelderland is, net als elders in Nederland, niet alleen afhankelijk van de plannen, die grondeigenaren en -gebruikers maken in FBE-verband, maar ook voor een groot deel afhankelijk van de inzet van gemotiveerde en goed opgeleide vrijwilligers in WBE-verband. De 49 lokale wildbeheereenheden (WBE s) in Gelderland spelen daarom een belangrijke rol. De vele Gelderse jacht(akte)houders hebben, in WBE verband, in aanloop naar de inwerkingtreding van de Wnb gezorgd voor de gevraagde verbetering van de transparantie en professionalisering van het faunabeheer. Zo is onder aansturing van de FBE en met hulp van de jagersverenigingen en de WBE s de stap gezet naar een volledig digitale registratie van de inzet, zowel waar het gaat om tellingen als de uitgifte van machtigingen en registratie van preventieve handelingen en het afschot. Deze registratie is zichtbaar voor de FBE zodat zij goede samenvattende rapportages kan maken. FBE Gelderland Sinds haar fusie van 3 regionale FBE s in 2013 tot FBE Gelderland is de FBE zich meer gaan toeleggen op het functioneren als eerste aanspreekpunt voor haar achterban, burgers en de media bij uitvoeringsvragen over het faunabeheer. De FBE heeft geïnvesteerd in een goede bereikbaarheid en 3

4 actieve communicatie over die uitvoering en maakt actief gebruik van nieuwsbrieven, haar website en persberichten. De FBE heeft een ondersteunend apparaat met een capaciteit op het FBE-bureau van momenteel ruim 2 fte. Daarmee is de professionele ondersteuning van het bestuur versterkt en de FBE is inmiddels in staat professionals meerjarig aan zich te binden. De FBE adviseert ons over het faunabeheer en draagt er zorg voor dat het faunabeheer, goed kan worden uitgevoerd op basis haar tijdige en inhoudelijk goed onderbouwde faunabeheerplannen. Daartoe verzamelt zij informatie op gebiedsniveau per soort en heeft zicht op hoe soorten ervoor staan, waar schade optreedt of populaties toe- of afnemen. In dat kader heeft zij dit jaar een eerste faunabeheerplan voor de jacht en uitvoering vrijstellingen opgesteld, welke door ons College is goedgekeurd (Provinciaal blad 986, 6 maart 2017). Andere faunabeheerplannen en ontheffingen, zoals voor grofwild of ganzen, afgegeven onder de Flora- en faunawet, lopen door met verschillende expiratiedata. De Wnb vereist deelname van maatschappelijke organisaties en de FBE heeft, voorafgaand aan het indienen van het bovengenoemde faunabeheerplan, haar bestuur verder uitgebreid met een vertegenwoordiger namens de Dierenbescherming. jacht op provinciale gronden Ons College heeft, rekening houdend met de veranderingen door de Wnb, de randvoorwaarden voor de verhuur van jacht op provinciale gronden opnieuw vastgesteld en uw Staten daarover geïnformeerd (PS ). 5 Welke thema s vragen om verdieping of heroverweging Nu de basis op orde is, is er ruimte om Gelders faunabeleid op te stellen waarin ook ruimte is voor nieuwe inzichten. Rekening houdend met de inhoud van uw eerdere vragen en debatten, de gesprekken met en adviezen van onze partners en onze ervaringen met het gevoerde interimbeleid volgens de Kadernota Faunabeleid uit 2012 stellen wij voor de onderstaande thema s nader beleidsmatig uit te werken. Voorstel thema s faunabeleid 2018: 1. Vrijstellingen en ontheffingen voor schadebestrijding De vrijstellingen voor het doden van spreeuwen en roeken in de fruitteelt uit de voorheen geldende Verordening schadebestrijding diersoorten in Gelderland hebben uw Staten ongewijzigd overgenomen in de Omgevingsverordening Gelderland. Het gebruik van vrijstellingen heeft als voordeel dat in veel minder situaties ontheffingsprocedures hoeven te worden doorlopen, wat tot administratieve lastenverlichting en minder juridische procedures leidt. Uw vrijstellingen gelden in principe voor de gehele provincie en ons College stelt voor de onderbouwing van dit instrument te actualiseren. Gezien de zienswijzen bij de totstandkoming van uw verordening en het ingestelde beroep tegen het goedkeuringsbesluit van ons College met betrekking tot het Faunabeheerplan jacht en uitvoering vrijstellingen , vinden wij het wenselijk om daarbij nog eens meer nadrukkelijk te kijken naar de (criteria voor het bepalen van de) gunstige staat van instandhouding van deze en andere soorten waarop faunabeheer van toepassing is. Dit kan dan worden uitgevoerd in samenhang met de bepaling van de beoordeling van de staat van instandhouding van soorten vanuit het perspectief van soortenbescherming bij ruimtelijke ingrepen. Naast de inzet van vrijstellingen kan de bestrijding van schade en overlast ook plaatsvinden met ontheffingen. Ontheffingen bieden meer ruimte voor maatwerk door te specificeren naar gebieden en door het verbinden van meer gedetailleerde voorschriften. Omdat deze voorschriften bij ontheffingen over het algemeen als beperkend worden opgevat, wordt bij ontheffingen, in tegenstelling tot de vrijstellingen, wel een tegemoetkoming in de schade verleend. Wij stellen voor de criteria bij het verlenen van vrijstellingen en ontheffingen nader uit te werken en daarbij voorbeelden te gebruiken die de afgelopen periode nadrukkelijk onderwerp zijn geweest van discussie, zoals de ontheffing voor schadebestrijding bij de knobbelzwanen waarbij maatschappelijk onbegrip bestond over de hoogte 4

5 van de schade in relatie tot de maatregelen. Daarmee ontstaat meer duidelijkheid of en onder welke voorwaarden een ontheffing of vrijstelling in de toekomst mogelijk is. Ook zal hierin ruim aandacht zijn voor de diverse soorten ingrepen variërend van afwerende maatregelen tot het doden door middel van afschot of vergassen. Hoezeer dat ook door ons wordt betreurd, het doden van dieren in het faunabeheer en- of schadebestrijding is helaas niet te voorkomen. 2. Tegemoetkoming in de faunaschade Als zich ondanks het treffen van maatregelen en inspanningen zoals het inzetten van ontheffingen toch belangrijke schade in de landbouw voordoet, dan vindt in principe een tegemoetkoming plaats. Voor bepaalde situaties, zoals mezenschade in het fruit, hanteert ons College een verhoogd eigen risico tot wel 100%. Voor kapitaalintensieve teelten zoals graszoden vereisen wij verdergaande preventieve maatregelen zoals rasters. Wij zijn voornemens dit te bestendigen en te bekrachtigen tenzij de medio 2017 lopende rechtszaken tot nieuwe inhoudelijke inzichten leiden. Ook bij reguliere teelten kunnen zich door de plaats, het moment of de wijze van telen situaties voordoen dat deze jaren achtereen bijzonder kwetsbaar blijken voor schade veroorzaakt door natuurlijk in het wild levende beschermde diersoorten. In die gevallen willen wij de grondgebruiker stimuleren meer te investeren in het treffen van maatregelen en overwegen wij, naar voorbeeld in andere provincies, onder nader te definiëren voorwaarden, een verhoogd eigen risico te hanteren. Naast schade aan landbouw erkent de Wnb meerdere belangen uit oogpunt waarvan ontheffingen voor schadebestrijding kunnen worden verleend. Het gaat dan bijvoorbeeld ook over bosbouw, overlast en schade aan wateren en terreinen. Wij zijn voornemens, als voorheen, de tegemoetkomingen te blijven beperken tot de landbouwschade maar zien er meerwaarde in om binnen dit kader meer inzicht te ontwikkelen in effecten van (faunabeheer bij) grote hoefdieren op de bosbouw en natuur. Aan het in behandeling nemen van aanvragen voor tegemoetkomingen hebben uw Staten een behandelbedrag gekoppeld in de Gelderse legesverordening. Uw commissie RLW heeft hierover gesproken op 14 juni jl. naar aanleiding van het debatverzoek met kenmerk PS Daaruit bleek een breed gedragen wens om schade-ondervindende agrariërs tegemoet te komen en een variant uit te werken die als Statiegeldregeling wordt aangeduid. U heeft ingestemd met het voorstel van ons College om, voorafgaand aan de inhoudelijke uitwerking dit eerst op 5 oktober in IPOverband te bespreken. 3. Professionalisering faunabeheer Ons College wil onderzoeken in hoeverre de FBE ook bij het beoordelen van aanvragen en het opstellen van ontheffingen meer voorbereidende taken kan verzorgen en ons vanuit haar kennis en deskundigheid kan adviseren over de samenhang tussen deze ontheffingsverzoeken en het planmatig benaderen daarvan. Door de wettelijk verankerde centrale rol in het faunabeheer kan de FBE haar deskundigenrol bij de monitoring van de ontwikkeling van soorten en schade verder uitbouwen. Een goede communicatie over de uitvoering hoort daarbij. De focus zal dan blijven liggen op het buitengebied, maar op het gebied van soortenbescherming en overlast in de bebouwde omgeving is het beleid ook in ontwikkeling, dus verwachten we van de FBE dat ze ook bij die ontwikkelingen goed aangesloten blijft. 4. Grote hoefdieren Gedurende de looptijd van De Kadernota faunabeleid uit 2012 zijn ten aanzien van de grote hoefdieren een aantal nieuwe ervaringen opgedaan. Zo is ingezet op verdere ontsluiting van de leefgebieden, is het inzicht in de genetische diversiteit verbeterd, is ervaring opgedaan met 5

6 afschotvrije zones en toegenomen standen en is bij wilde zwijnen de streefstand afhankelijk geworden van het voedselaanbod. Of in Gelderland buiten de Veluwe nog nieuwe leefgebieden voor edelherten nodig of wenselijk zijn staat wat ons College betreft nog ter discussie. De verkenning van nieuw leefgebied door de ontsluiting van het leefgebied voor edelherten in het Duitse Reichswald via de stuwwal van Nijmegen naar de Gelderse poort verdient verdere bespreking met onder andere onze Limburgse collega s, zodat wij hierover een standpunt kunnen innemen. Daarbij betrekken wij de ervaringen uit de afgelopen periode. Deze leert dat er geen sprake was van structurele uitwisseling van edelherten tussen bijvoorbeeld Duitsland en de Veluwe. Dat sinds 2014 kolonisten die vanuit Duitse bronpopulaties Oost Gelderland intrekken niet meer worden afgeschoten heeft daarin nog geen verandering gebracht. Overigens zijn van trekgedrag tussen leefgebieden binnen de Veluwe wel mooie voorbeelden bekend. De verbindingen op de Veluwe zijn verbeterd door verdergaande ontsluiting, onder andere door nieuwe faunapassages. Ook de poortgebieden aan de randen van de Veluwe worden goed benut. Binnen de brede bestuurssamenstelling van de FBE worden de diverse wettelijke belangen afgewogen om te komen tot goede doelstanden voor de grote hoefdieren op de Veluwe en daarbuiten. Ons College heeft ingestemd met populatiebeheer om die doelstanden jaarlijks te bereiken, ook hebben wij ingestemd met het hanteren van afschotvrije zones. Over het algemeen wordt het populatiebeheer terughoudend uitgevoerd zodat de werkelijke standen regelmatig hoger zijn dan deze doelstanden. Ons College vindt het bezwaarlijk als dit leidt tot een onevenredige belasting van individuele agrariërs, negatieve effecten op kwetsbare natuur of een toename van het aantal aanrijdingen op de provinciale wegen. In die gevallen dringen wij erop aan bij de FBE om de doelstanden na te leven en in aanvulling daarop gericht inzet te laten plegen op de schadepercelen of langs de wegen. Ons College stelt voor om de verwachting in dit kader te verhelderen en met de FBE te verkennen of er behoefte en mogelijkheid is om zo nodig aanvullende instrumenten in te zetten. Binnen de leefgebieden van de grote hoefdieren op de Veluwe worden soms ook runderen, wisenten en een exoot zoals de moeflon ingezet. Dat heeft veelal een positief effect op de natuurontwikkeling maar kan ook ten koste gaan van de inheemse grofwildsoorten. De FBE heeft ons gevraagd in het faunabeleid nog nadrukkelijker een relatie te leggen met concurrerende grote grazers op de Veluwe. Ons College ziet het belang om de komende jaren het inzicht in effecten van hoefdieren op de Natura2000 doelen op de Veluwe te vergroten. Deze onderzoekwens kan overlap hebben met de ontwikkelde methode voor uniforme monitoring van effecten op de bosbouw door de terreineigenaren en -beheerders. Ons College stelt daarom voor deze onderzoekwens nader te concretiseren. 5. Soorten die zich sterk ontwikkelen Van actieve soortenbescherming zijn in Gelderland een aantal goede voorbeelden te geven. Zo heeft er succesvolle herintroductie plaatsgevonden van bevers in de Gelderse poort, deze hebben zich inmiddels via het riviersysteem wijdverspreid en sinds kort kan weer worden gesproken over een gezonde landelijke populatie. Ook met de das gaat het beter, mede dankzij de blijvende actieve inzet van de stichting Das en Boom. Bij de ooievaar zijn de fokprogramma s succesvol gebleken, deze soort is al weer geruime tijd een fraaie en bekende verschijning in het boerenland. Andere soorten zoals de steenmarter hebben het op eigen kracht gered. De steenmarters hebben zich langs natuurlijke weg vanuit het oosten van Gelderland over de provincie verspreid. Juist dankzij dit succes worden ook de effecten van deze soorten zichtbaar, veelal positief maar soms ook met ongewenste neveneffecten. Zo kan de steenmarter overlast geven in gebouwen of kabels in auto s aanvreten, wordt de ooievaar verweten effect te hebben op jonge weidevogels, kan de das flink graven en de grasmat aantasten en hebben de waterbeheerders het graafwerk en natuurlijk peilbeheer van de bevers ondervonden. Dat betekent dus dat ook door deze soorten schade kan ontstaan aan de wettelijk erkende belangen. Er zijn inmiddels toenemende signalen, onder andere vanuit de landbouw en de waterbeheerders om 6

7 over gericht ingrijpen na te gaan denken. Om hier voor de toekomst zorgvuldige afwegingen in te kunnen maken wil ons College het inzicht in deze soorten vergroten en met de soortenbeschermingsorganisaties en belanghebbenden nadenken over de afwegingscriteria. Overigens, voor de goede orde, het gaat hier niet om (invasieve) exoten zoals de wasbeer, de aanpak daarvan komt integraal elders in het uitvoeringskader Wet natuurbescherming aan de orde. 6. Ganzen Op 28 oktober 2014 is het ganzenbeheerplan van de FBE definitief vastgesteld en is ontheffing voor het beheer verleend (PS ). Het ganzenbeheerplan Gelderland is een uitwerking van het oorspronkelijke landelijke ganzenakkoord. In het plan wordt aangegeven hoe de stand van de zomerganzen in 5 jaar zal worden gereduceerd tot het niveau van Voor trekganzen in de winter wordt rust nagestreefd, hiervoor zijn onder andere rustgebieden ingesteld. Inmiddels is een aantal jaren ervaring opgedaan met het ganzenbeleid in Gelderland. De rustgebieden voor de winterganzen worden goed gebruikt. De aantallen ganzen en de schade door de ganzen in de zomer nemen af. De getaxeerde schade in de zomer volgt in Gelderland een wat fluctuerende maar dalende trend. Dit in tegenstelling tot de landelijke trend die een stijging laat zien. De FBE concludeert dat de WBE s het gevraagde afschot in de zomer goed behalen. De aantallen zomerganzen nemen af maar nog niet zo sterk als gewenst, de uitvoering vindt ook nog niet overal plaats, zoals in de bebouwde kommen waarbij gemeenten een belangrijke rol spelen. Ook is bijvoorbeeld het vangen van ganzen nog niet toegepast. Het ganzenbeleid vergt een meerjarige aanpak en dat was in 2014 bekend. Het is nog vroeg om al conclusies te trekken, zeker waar de FBE nog mogelijkheden ziet om de aantallen grauwe ganzen in de zomer te reduceren. Bij een toekomstige evaluatie van het ganzenbeleid zou het naar oordeel van ons College in zijn geheel moeten worden bezien, dus zomer- en winterganzen en gelegd naast de dan ontstane landelijke inzichten en rekening houdend met kennis die wordt opgedaan over de internationale vliegroutes van de ganzen. Gebaseerd op de inschatting van de FBE dat wat meer tijd nodig is om de gewenste zomerstand te halen en de wens om straks goed de bredere ontwikkelingen te kunnen betrekken kan het wenselijk zijn om straks de uitvoeringsperiode met een jaar te verlengen. Naar verwachting kan dan na 2018 worden gestart om nieuw beleid te formuleren. Ons College stelt daarom voor in het in 2018 te formuleren faunabeleid nog geen nieuw ganzenbeleid vast te stellen, maar wel zoveel mogelijk de ontwikkelingen te volgen om tot een goede onderbouwing van toekomstig ganzenbeleid te komen. 6 Proces Om ervaring op te doen met nieuwe vormen van het faunabeheer hebben wij ter overbrugging naar de nieuwe wet in 2012 een Kadernota faunabeleid opgesteld (PS ). De evaluatie daarvan heeft u van ons ontvangen (PS ). Dit voorjaar hebben wij de Klankbordgroep Fauna en de FBE gevraagd terug te blikken op de opgedane ervaringen en mede op basis daarvan ons te adviseren over actualisatie van het Faunabeleid. Deze inbreng is verwerkt in deze startnotitie. Omdat het faunabeleid niet los kan worden gezien van soortenbescherming en er een relatie is met het omgevingsbeleid, en daarbinnen het Natuurbeleidsplan en het uitvoeringskader Wnb, willen wij het vervolgtraject daaraan zoveel mogelijk laten aansluiten. Dat betekent ook dat wij, naast de al in de Klankbordgroep en de FBE vertegenwoordigde organisaties, ook de Gelderse burger, omgevingsdiensten, waterschappen en manifestpartners bij de uitwerking willen betrekken. Het faunabeleid zal dan, zoals aangekondigd, naar verwachting in mei 2018 aan u worden aangeboden, zodat tijdige verankering in uw verordeningen en onze beleidsregels mogelijk is. 7