Les 6 Spijsvertering en enzymen. Spijsvertering Metabolisme = anabolisme + katabolisme. Spijsverteringstaak
|
|
- Gijs van der Laan
- 2 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Les 6 Spijsvertering en enzymen Spijsvertering, voeding, energie, enzym, oesophagus ANZN 1e leerjaar - Les 6 - Matthieu Berenbroek, Spijsvertering Metabolisme = anabolisme + katabolisme Metabolisme of stofwisseling = bouwstofwisseling en energievrijmaking of energiestofwisseling LG, fig. 8.12, blz. 191 verbruik opname gewichtsafname normaal gewichtstoename ANZN 1e leerjaar - Les 6 - Matthieu Berenbroek, Spijsverteringstaak Spijsverteringsstelsel heeft als taak: Opname voedsel uit m.e. [eten] Mechanische afbraak voedsel in delen [kauwen] Transport voedsel door spijsverteringsstelsel [slikken en peristaltiek (samentrekkingen)] Ontleding voedsel door enzymen in substraten (celvoedingsstoffen) [vertering] en vloeibaar maken Overdracht substraten aan circulatie [resorptie=opname] Uitscheiding van resten voedselafbraak [ontlasting] ANZN 1e leerjaar - Les 6 - Matthieu Berenbroek,
2 Waar het omgaat? Voedingsstoffen, transporteren, geschikt maken zodat deze opgenomen (in de bloedbaan brengen) en gebruikt kunnen worden in onze cellen. Stoffen (afvalstoffen) die niet nodig zijn worden daarbij uitgescheiden. ANZN 1e leerjaar - Les 6 - Matthieu Berenbroek, Voeding Bestaat uit: Eiwitten of proteïne Koolhydraten (zetmeel en suikers) Vetten of lipiden Water Mineralen of zouten Vitaminen ( veelal zijn dat essentiële enzymen) Letten op samenstelling en hoeveelheid Eenzijdige voeding kan ook gebrek geven ANZN 1e leerjaar - Les 6 - Matthieu Berenbroek, Belang eiwitten Eiwitten zijn bouwstoffen (samen met de mineralen of zouten) voor cellen dus groei Koolhydraten en vetten zijn energieleveranciers en kunnen vervangen worden, eiwitten niet! Energie: 1 gram eiwit => 17 Kj, 4,1 kcal (1) 1 gram koolhydraat => 17 Kj, 4,1 kcal (1) 1 gram vet => 38 Kj, 9,3 kcal (2) ANZN 1e leerjaar - Les 6 - Matthieu Berenbroek,
3 Energie nodig voor chemische arbeid (omzetting stoffen in het lichaam) mechanische arbeid (werk of sporten) actief transport, nieren en darmen (peristaltiek) elektrische arbeid (hart en spieren) handhaving lichaamstemperatuur (restproduct verbranding oftewel stofwisseling) aërobe = afbraak met zuurstof (O 2 ) anaërobe = afbraak zonder zuurstof (O 2 ) ANZN 1e leerjaar - Les 6 - Matthieu Berenbroek, Verbranding Koolhydraten Vetten Eiwitten Volledig Onvolledig Onvolledig CO 2 CO 2 Ureum H 2 O + CO 2 geeft H + + HCO 3 - dus verzuring, dus toename H +, dus lagere ph, richting acidose ANZN 1e leerjaar - Les 6 - Matthieu Berenbroek, Energie Voor celfuncties, kerndeling, celdeling, opname en afgifte van stoffen. Brandstoffen die de cel nodig heeft zijn koolhydraten. Om energie te krijgen is zuurstof nodig, energie die vrijkomt wordt uitgedrukt in joule, vroeger cal. Dagelijkse dosis afhankelijk van activiteit 7500 tot Kj alleen voor basaalmetabolisme 7000 Kj ANZN 1e leerjaar - Les 6 - Matthieu Berenbroek,
4 Vitaminen Zijn gecompliceerde organische verbindingen die in betrekkelijk kleine hoeveelheden onmisbaar zijn. Het lichaam ze niet maken. Aminen zijn aminozuren vitamine zijn dus vitale aminozuren en dat klopt niet helemaal want het zijn niet allemaal aminen Vitaminen spelen een essentiële rol in de enzymsystemen van het lichaam ANZN 1e leerjaar - Les 6 - Matthieu Berenbroek, Vitaminen Vitaminen spelen een essentiële rol in de enzymsystemen van het lichaam Voor de voedingsmiddelen waar de vitaminen in voorkomen, LG tabel 7.3, blz. 148 ANZN 1e leerjaar - Les 6 - Matthieu Berenbroek, Enzym definitie Enzymen zijn splitsing of ontledingsstoffen, bevorderd scheikundige processen in het menselijk lichaam, zonder zelf te veranderen Enzymen zijn biochemische katalysatoren of biokatalysatoren Versnellen of bevorderen lichaamsprocessen zonder zelf verbruikt te worden ANZN 1e leerjaar - Les 6 - Matthieu Berenbroek,
5 Enzymen Zijn steeds eiwitten, hebben meestal ook een niet-eiwit gedeelte het coënzym kunnen alleen gezamenlijk werken De meeste vitamine zijn coënzymen (weinig) Enzymen zijn specifiek, dus slechts 1 reactie amylase => zetmeel (amylum) saccharose => riet of bietsuiker pepsine => eiwitsplitsing ANZN 1e leerjaar - Les 6 - Matthieu Berenbroek, Kenmerken enzym Temperatuur is zoals bij alle scheikundige reacties een belangrijke factor =>hoe hoger de temp hoe makkelijker de reactie Optimum temperatuur waarop de reactie het best verloopt voor menselijk lichaam 37 Ook afhankelijk van de zuurgraad (ph) ANZN 1e leerjaar - Les 6 - Matthieu Berenbroek, Enzymreactie Substraat (omzettingsstof) => samen met enzym => enzymsubstraatcomplex => substraat valt uiteen in stukken => enzym Substraat = een betere term voor voedingsstof van de cel Voedingsstof = bestanddeel van onze voeding ANZN 1e leerjaar - Les 6 - Matthieu Berenbroek,
6 Spijsverteringsstelsel LG, figuur 2.2.7, blz. 152 bestaat uit: cavitas oris (mondholte) os (mond) met lingua (tong) en speekselklieren farynx (keelholte) met epiglottis (strotklepje) oesophagus (slokdarm) gaster (maag) dunne en dikke darm anus ANZN 1e leerjaar - Les 6 - Matthieu Berenbroek, Mond Begin spijsverteringskanaal Tanden en kiezen t.b.v. fijnmalen [kauwen] Speekselklieren bevochtiging (1,5 l/d) en begin ontleding door vermenging met speeksel = Amylase en breekt zetmeel af in suikers, reflectoir bepaald door b.v. ruiken of kauwen Tong zorgt voor verplaatsing en plaatsing voedsel ANZN 1e leerjaar - Les 6 - Matthieu Berenbroek, Speekselklieren LG, Figuur , blz. 158 en figuur , blz. 160 glandula parotidea (oor-speekselklier) glandula sublingualis (ondertong-speekselklier) glandula submandibularis (onderkaakspeekselklier ANZN 1e leerjaar - Les 6 - Matthieu Berenbroek,
7 Slikken LG, fig. 7.7b, blz. 155 Reflectoir wanneer voedsel of vocht achter in de mond komt gaat als volgt: Eerst punt tong harde verhemelte Rest tong waardoor voedsel -> Weke verhemelte met huig neusholte dicht Door beweging tong strottenklepje en -> dus voorliggende luchtpijp dicht Dan peristaltiek keelholte verder transport Verslikken is te laat sluiten strottenklepje ANZN 1e leerjaar - Les 6 - Matthieu Berenbroek, Luchtweg kruising met voedselweg A = bij inademen B = bij slikken C = bij verslikken 1 = neusholte 2 = huig 3 = tong 4 = strotklepje 5 = wervelkolom 6 = luchtpijp 7 = slokdarm 8 = voedselbrok 9 = voedsel in verkeerde keelgat ANZN 1e leerjaar - Les 6 - Matthieu Berenbroek, Keelholte en slokdarm farynx (keelholte) is holte/buis achter neus en mondholte gaat over in slokdarm nasofarynx (neus-keelholte) achter neusholte tot einde huig orofarynx (mond-keelholte) achter de mondholte tot strotklepje laryngofarynx (strottenhoofd-keelholte) achter de opening naar het strottenhoofd Slokdarm begint dus feitenlijk na luchtpijp ANZN 1e leerjaar - Les 6 - Matthieu Berenbroek,
8 Farynx (keelholte) Veel spieren i.v.m. peristaltiek, slikken, spreken, zingen, blazen, enz. slijmvlies uit meerlagig plaveiselepitheel en zeer veel slijmkliertjes, beschermende slijmlaag tonsillen of amandelen zijn gelegen zowel in gehemeltebogen als in de tong (tongtonsil) alsook neusamandel (farynxtonsil) =lymfatische weefsel t.b.v. afweer ANZN 1e leerjaar - Les 6 - Matthieu Berenbroek, Oesophagus (slokdarm) cm lange gespierde buis. Verbind keelholte met de maag ligt achter luchtpijp en voor wervelkolom passeert diafragma (middenrif) mondt 3 cm onder diafragma in de maag uit 4 vernauwingen, net achter strottenhoofd, kruising aorta, kruising hoofdbronchus, en passeren diafragma ANZN 1e leerjaar - Les 6 - Matthieu Berenbroek, Functies oesophagus Peristaltiek = voortbewegen voedsel naar maag wand bestaat uit: (nr, zie tekening volgende dia) slijmvlies (tunica mucosa) sterk geplooid (1,2) bindweefsel (tela submucosa) bloedvaten en zenuwen (3,4) twee spierlagen kring en lengte (tunica muscularis) (5,6) laag bindweefsel (adventitia) verbinding met omliggende weefsels Deels beïnvloedbaar bovenste deel willekeurig Anti-peristaltiek is braken, mede door krachtige samentrekking middenrif ANZN 1e leerjaar - Les 6 - Matthieu Berenbroek,
9 Opbouw en peristaltiek ANZN 1e leerjaar - Les 6 - Matthieu Berenbroek,
Bouw. Spijsverteringsstelsel. Tractus digestivus 2 Mond en verder. bestaat uit: Cavum oris (mondholte)
Tractus digestivus 2 Mond en verder FHV2009 / Cxx54 9+10 / Anatomie & Fysiologie -Tractus digestivus 2 1 Bouw Cavum oris (mondholte) FHV2009 / Cxx54 9+10 / Anatomie & Fysiologie -Tractus digestivus 2 2
Respiratie 4 + Spijsvertering 1
Respiratie 4 + Spijsvertering 1 Functie en bouw van de luchtwegen Functie spijsvertering Voedingsstoffen en enzymen FHV2009 / Cxx54 7+8 / Anatomie & Fysiologie - Respiratie en digestivus 1 Bij een stijging
Voedingsleer. Waar gaat deze kaart over? Wat wordt er van je verwacht? Voedingsleer en het plantenrijk
Waar gaat deze kaart over? Deze kaart gaat over voedingsleer: over voedingsstoffen en de manier waarop ons lichaam met deze stoffen omgaat. Wat wordt er van je verwacht? Na het bestuderen van deze kaart
Spijsverteringsstelsel. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/88213
Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 16 december 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/88213 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs
Aantekeningen B4T1 Voeding en vertering
Naam: klas: Aantekeningen B4T1 Voeding en vertering Basisstof 1 Natuur & Gezondheid Voedingsmiddel =. Voedingsstof =... Verzamelnaam voor alle onverteerbare stoffen in plantaardig voedsel =.. Functies
Bij hoeveel procent vochtverlies gaat de sportprestatie achteruit? Ong. 1% Bart van der Meer WM/SM theorie les 11 Amice
Bij hoeveel procent vochtverlies gaat de sportprestatie achteruit? Ong. 1% Bart van der Meer WM/SM theorie les 11 Amice Bij hoeveel procent vochtverlies krijg je een dorstsignaal? Ong. 2% Bewerkt door
Metabolisme. Opbouwstofwisseling anabole (assimilatie) reactie. Afbraakstofwisseling katabole (dissimilatie) reactie. Kost energie.
Spijsvertering Metabolisme Opbouwstofwisseling anabole (assimilatie) reactie Kost energie Afbraakstofwisseling katabole (dissimilatie) reactie Geeft energie Energie nodig voor Chemische arbeid (omzetting
Anabolisme: anabole processen: opbouwstofwisseling Energie wordt toegevoegd: assimilatie
Fysiologie les 2 BIO-ENERGETICA Celstofwisseling = cel metabolisme Basis metabolisme: stofwisseling in rust Anabolisme: anabole processen: opbouwstofwisseling Energie wordt toegevoegd: assimilatie Katabolisme:
Spijsvertering. Voorwoord. Mijn spreekbeurt gaat over de reis van het voedsel. Met een moeilijk woord heet dat Spijsvertering.
Spijsvertering Voorwoord Mijn spreekbeurt gaat over de reis van het voedsel. Met een moeilijk woord heet dat Spijsvertering. Spijsvertering betekent: "Het verteren van het voedsel tot stoffen die door
1. Anatomie en fysiologie van de neus
1. Anatomie en fysiologie van de neus Anatomie De neus bestaat uit bot, kraakbeen en vet. Het septum scheidt beide neusgaten. De buis van Eustachius verbindt de neus met de oren. Het gehemelte scheidt
mijn wetenschappelijke experimenten
naam Datum werkblaadje 3 mijn wetenschappelijke experimenten het spijsverteringsstelsel werkblaadje 3 b experiment 1: het SpeekSel citroensap of azijn onderzoeksvraag: water in de mond krijgen, bestaat
Dia 1. Dia 2 Wat is voeding: Dia 3. Voeding - Alles over voeding - Voeding in de praktijk - Voedingsschema. Koolhydraten
Dia 1 Voeding - Alles over voeding - Voeding in de praktijk - Voedingsschema Dia 2 Wat is voeding: Voeding = alle organische stoffen die je als mens of organisme nodig hebt om energie op te wekken in je
Spijsverteringsstelsel. Anatomie. Mondholte Andere namen: Transportfunctie. Digestieapparaat Spijsverteringsapparaat
Spijsverteringsstelsel Andere namen: Digestieapparaat Spijsverteringsapparaat Transportfunctie Mond Keelholte Slokdarm Maag Darmen: dunne darm dikke darm Lever Alvleesklier Anatomie Mondholte 1 Tong Smaakpapillen
Spijsvertering vmbo-b12
banner Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres VO-content 04 juli 2017 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/62399 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van
Les 7 Spijsvertering 2. Spijsvertering Maag. Maagwand. Maag, duodenum, gal, resorptie, vetten, eiwitten, poortader
Les 7 Spijsvertering 2 Maag, duodenum, gal, resorptie, vetten, eiwitten, poortader ANZN 1e leerjaar - Les 7 - Matthieu Berenbroek, 2000-2011 1 Spijsvertering Maag ventriculus gaster maag leeg ongeveer
Voeding en techniek. 2inkijkexemplaar
1inkijkexemplaar Voeding en techniek 2inkijkexemplaar Datum Blz. 1. Voedingsstoffen 4 1.1. Energieleverende stoffen 7 1.2. Hoeveel energie heb je nodig? 8 2. Gezond leven en gezond eten 10 2.1. Wat is
Ademhalingsorganen/luchtwegen. Ademhaling. De neus. De neus. De keelholte. De keelholte 16-9-2014. Bouw algemeen Van binnen naar buiten
Ademhaling Lesstof Beauty Level Basics 2 Blz. 132-141 Ademhalingsorganen/luchtwegen algemeen Van binnen naar buiten Slijmvlies en trilhaarepitheel Circulair verlopend glad spierweefsel Bindweefsel De neus
Samenvatting Voeding en Vertering Biologie voor Jou VMBO 4. M.b.v. melkzuurbacteriën kun je melk omzetten in yoghurt Kaas en zuurkool
Samenvatting Voeding en Vertering Biologie voor Jou VMBO 4 5.1 Voedselproductie m.b.v. bacterie: M.b.v. melkzuurbacteriën kun je melk omzetten in yoghurt Kaas en zuurkool Voedselproductie m.b.v. schimmel:
Waar leven is, zijn ook Enzymen
Waar leven is, zijn ook Enzymen De verschillende functies van de Enzymen zijn ontelbaar veelzijdig, net zo als bij Microorganismen, maar Enzymen zijn geen Micro organismen. Het betreft hier dus geen levende
1 Stoffen worden omgezet. Stofwisseling is het vormen van nieuwe stoffen en het vrijmaken van energie. Kortom alle processen in organismen.
THEMA 1 1 Stoffen worden omgezet 2 Fotosynthese 3 Glucose als grondstof 4 Verbranding 5 Fotosynthese en verbranding 1 Stoffen worden omgezet. Stofwisseling is het vormen van nieuwe stoffen en het vrijmaken
GEZONDHEIDSKUNDE-AFP LES 4. Gezonde voeding
GEZONDHEIDSKUNDE-AFP LES 4 Gezonde voeding 1 INLEIDING Thema 3 hoofdstuk Gezonde voeding blz. 149 Onderwerpen: -Persoonlijke verschillen -Voeding en levensfasen -Voedingsmiddelen en voedingsstoffen -Richtlijnen
Proefexamen ANATOMIE EN FYSIOLOGIE
Proefexamen ANATOMIE EN FYSIOLOGIE Deelexamen 1 In dit proefexamen worden over de volgende onderwerpen vragen gesteld: opbouw van het menselijk lichaam algemene fysiologie spijsverteringsstelsel ademhalingsstelsel
Herhalingsles Het lichaam. Ademhaling. Benoem de aangeduide delen op onderstaande tekeningen aan.
Herhalingsles Het lichaam Ademhaling Benoem de aangeduide delen op onderstaande tekeningen aan. Als we ademen, stroomt er lucht binnen in ons lichaam. Welke weg legt deze lucht af? Vul het schema aan.
Eiwitten. Voeding en Welzijn
Eiwitten Voeding en Welzijn Vandaag Mindmap Maak een mindmap Wat weet je allemaal over eiwitten? Filmpje Filmpje Wat is je opgevallen in het filmpje? Wat wist je nog niet? Opdracht Pak ons voedsel erbij.
THEMA: VOEDING EN VERTERING VWO
THEMA: VOEDING EN VERTERING VWO H E N R Y N. H A S S A N K H A N S C H O L E N G E M E E N S C H A P L E L Y D O R P [ H H S - S G L ] A R T H U R A. H O O G E N D O O R N A T H E N E U M - V R I J E A
Energie-uitwisseling en stofomzetting in organismen. Plantyn Copyright
4 Energie-uitwisseling en stofomzetting in organismen In dit deel: leer je waar je lichaam zijn bouwstoffen en energie vandaan haalt. ontdek je waarom je ademt. onderzoek je hoe de bloedsomloop als een
BIOLOGIE Thema: Stofwisseling Havo
BIOLOGIE Thema: Stofwisseling Havo Henry N. Hassankhan Scholengemeenschap Lelydorp [HHS-SGL] Docent: A. Sewsahai De student moet de bouw en werking van enzymen kunnen beschrijven moet het proces van foto
BIOLOGIE Energie & Stofwisseling HAVO Henry N. Hassankhan Scholengemeenschap Lelydorp [HHS-SGL]
BIOLOGIE Energie & Stofwisseling HAVO Henry N. Hassankhan Scholengemeenschap Lelydorp [HHS-SGL] Docent: A. Sewsahai De student moet de bouw en werking van enzymen kunnen beschrijven moet het proces van
Lezing Rijpaardenfokvereniging Limburg
Lezing Rijpaardenfokvereniging Limburg Bijzonderheden spijsvertering paard Het paard: Produceert voortdurend maagzuur Is een lange duureter Heeft een zeer kleine maag Heeft relatief weinig zetmeelsplitsende
VOEDING, LEEFSTIJL & GEDRAG
VOEDING, LEEFSTIJL & GEDRAG WAAR GAAN WE HET OVER HEBBEN? WAT GAAN WE DOEN? Voedingsleer Plus Gedragsverandering (Gezonde) mensen echt helpen om hun doelen te bereiken Verschil met andere opleidingen
GEZONDHEIDSKUNDE. Het menselijk lichaam
GEZONDHEIDSKUNDE Het menselijk lichaam 1 KENMERKEN VAN HET LEVEN Anatomie à wetenschap die zich bezighoudt met de bouw van het menselijk lichaam (waar ligt wat?). Fysiologie à Wetenschap die zich bezighoudt
Mitochondriële ziekten
Mitochondriële ziekten Spijsvertering NCMD Het Nijmeegs Centrum voor Mitochondriële Ziekten is een internationaal centrum voor patiëntenzorg, diagnostiek en onderzoek bij mensen met een stoornis in de
Module 5 Spijsverteringsstelsel. De evolutie. De visser verzamelaar. Overleven en eten of gegeten worden
Module 5 Spijsverteringsstelsel 1/18 De evolutie De visser verzamelaar Overleven en eten of gegeten worden 2.6 miljoen jaar geleden stenen tijdperk (Paleolithicum) Geen exclusief dieet, gevarieerd door
Mitochondriële ziekten
Mitochondriële ziekten Stofwisseling NCMD Het Nijmeegs Centrum voor Mitochondriële Ziekten is een internationaal centrum voor patiëntenzorg, diagnostiek en onderzoek bij mensen met een stoornis in de mitochondriële
Het maag- en darmstelsel
Het maag- en darmstelsel Achtergrondinformatie Avond 1 Anatomie en Fysiologie 1. Mond en speekselklieren 2. Slokdarm en peristaltiek 3. Maag en vertering 4. Dunne darm 5. Lever en poortaderstelsel 6. Galblaas
Duplo-brokken. door de klassendarm
Duplo-brokken door de klassendarm Wie jarig is, trakteert. De Praktijk bestaat dit jaar tien jaar een mooie gelegenheid om u bij wijze van kadootje een complete handleiding aan te bieden voor drie van
Vragenles Deel 1. Vraagje. Infrastructuur menselijk lichaam. Matthieu Berenbroek
Vragenles Deel 1 Matthieu Berenbroek http://www.berenbroek.eu/ Vraagje Verschil tussen serum en antibiotica? Serum: Bloedplasma zonder fibrinogeen Antiserum = engelse antidote puur antistoffen tegen specifieke
Samenvatting Biologie, 8.1 t/m 8.5
Samenvatting Biologie, 8.1 t/m 8.5 8.1 Het werkt! Organen zijn delen van het lichaam met een bepaalde taak (hart, longen, darmen, enzovoort). De meeste organen liggen in je romp. Je kan de romp verdelen
De hele familie wil een stuk van deze supergrote pizza, ook benito de hond, maar die moet hem delen met de kleine carlo. Verdeel met een viltstift de
10 E Eerlijk delen! De hele familie wil een stuk van deze supergrote pizza, ook benito de hond, maar die moet hem delen met de kleine carlo. Verdeel met een viltstift de pizza in gelijke delen (Kijk voor
Samenvattingen. Samenvatting Thema 1: Stofwisseling. Basisstof 1. Organische stoffen:
Samenvatting Thema 1: Stofwisseling Basisstof 1 Organische stoffen: - Komen af van organismen of zitten in producten van organismen - Bevatten veel energie (verbranding) - Voorbeelden: koolhydraten, vetten,
Toets Anatomie Opleiding Sport en Bewegen. Behaalde punten Hulpmiddelen geen
Cijfer In te vullen voor docent In te vullen door leerling Beroepsprestatie B.P.1.3 S.B Naam leerling Toets Anatomie Opleiding Sport en Bewegen Klas SB3O1A+B Versie 1 Datum Tijdsduur 60 minuten Naam docent
Fig. 0. 1 De Leefstijlacademie
Inleiding Wat goed dat je hebt doorgezet naar de volgende cursus! Je wilt dus nog meer te weten komen over hoe je lichaam precies in elkaar zit en hoe het werkt! En dat precies is wat je in deze cursus
Module Voeding 93007_voeding.indd :39
Module Voeding Colofon Auteur Henriëtte van Grinsven Redactie Linda Kleverlaan, Fundamentaal Beeld Arkamedia Met speciale dank aan Met dank aan: Kong Company Het Ontwikkelcentrum heeft ernaar gestreefd
Naar: D.O. Hall & K.K. Rao, Photosynthesis, Studies in Biology, Cambridge, 1994, blz. 106.
Examentrainer Vragen Fotosynthese Vanuit tussenproducten van de fotosynthese worden niet alleen koolhydraten gevormd, maar ook vetten, vetzuren, aminozuren en andere organische zuren. Dag- en seizoensgebonden
ENZYMEN. Hoofdstuk 6
ENZYMEN Hoofdstuk 6 H6 ENZYMEN opbouw en werking mechanisme Invloeden op de enzymactiviteit Temperatuur ph Enzym-substraatconcentratie Remstoffen Naamgeving Toepassing mogelijkheden enzymen Spijsverteringsenzymen
Mitochondriële ziekten Spijsvertering
Mitochondriële ziekten Spijsvertering Deze folder maakt deel uit van een serie over mitochondriële aandoeningen. In deze folder leest u meer over de spijsvertering en de spijsverteringsorganen. Inleiding
1. Hier zie je een overzicht van alle compartimenten van het spijsverteringsstelsel in ons lichaam. Geef de namen van de compartimenten en organen.
Spijsvertering vragen bij het COO-programma bij Biologie van dieren Algemeen 1. Hier zie je een overzicht van alle compartimenten van het spijsverteringsstelsel in ons lichaam. Geef de namen van de compartimenten
Fysiologie Huid Spijsvertering
Bart van der Meer WM/SM theorie les 10 Amice Bewerkt door Reina Welling niow.nl Fysiologie Huid Spijsvertering http://www.youtube.com/watch?v=iud7uxaq hue De 3 hoofdlagen Meest oppervlakkig (perifeer)
GEZONDHEIDSKUNDE-AFP LES 3. Gezonde voeding
GEZONDHEIDSKUNDE-AFP LES 3 Gezonde voeding 1 INLEIDING Thema 3 hoofdstuk Gezonde voeding blz. 149 Onderwerpen: -Persoonlijke verschillen -Voeding en levensfasen -Voedingsmiddelen en voedingsstoffen -Richtlijnen
"Als je weet wat je eet kan je bewuster keuzes gaan maken en een gezondere lifestyle ontwikkelen."
Dagelijkse voeding Als je wat meer op je voeding wilt gaan letten, dan sta je vast stil bij wat je allemaal op een dag eet. En je vraagt je vast af wat heb je nu direct nodig en wat niet? Wat voor effect
Mitochondriële ziekten Stofwisseling
Mitochondriële ziekten Stofwisseling Deze folder maakt deel uit van een serie over mitochondriële aandoeningen. In deze folder leest u meer over de stofwisseling. De stofwisseling is niet eenvoudig daarom
Module Voeding basis varkens
Module Voeding basis varkens De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl www.climatecalc.eu Cert. no. CC-000057/NL Colofon Auteur Jolanda Holleman,
Toetsingsvragen Natuurvoedingsleer
Toetsingsvragen Natuurvoedingsleer I. Anatomie en Fysiologie van het spijsverteringsstelsel 1) B) Benoem op onderstaande tekening de delen die met een pijl zijn aangeduid (Nederlands). 2) A) Benoem op
We zullen wentelteefjes maken!
Bijna dagelijks wordt er in een gezin brood gekocht. Soms is het brood van de vorige dag nog niet helemaal opgegeten maar al wel een beetje uitgedroogd. Wat kun je zoal doen met uitgedroogde broodsneden?...
Scheikundige begrippen
Scheikundige begrippen Door: Ruby Vreedenburgh, Jesse Bosman, Colana van Klink en Fleur Jansen Scheikunde begrippen 1 Chemische reactie Ruby Vreedenburgh Overal om ons heen vinden er chemische reacties
Spijsverteringsstelsel vmbo-kgt34. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/63342
Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 23 december 2016 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/63342 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van
Examen VMBO-KB 2005 BIOLOGIE CSE KB. tijdvak 2 dinsdag 21 juni 13.30 15.30 uur. Bij dit examen horen een uitwerkbijlage en een bijlage.
Examen VMBO-KB 2005 tijdvak 2 dinsdag 21 juni 13.30 15.30 uur BIOLOGIE CSE KB Bij dit examen horen een uitwerkbijlage en een bijlage. Dit examen bestaat uit 49 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 55
Biologie ( havo vwo )
Tussendoelen Biologie ( havo vwo ) Biologie havo/vwo = Basis Biologische eenheid Levenskenmerk Uitleggen hoe bouw en werking van onderdelen van een organisme bijdragen aan de functies voeding, verdediging
A. de hersenen en het ruggenmerg B. het hersenvlies en de hersenstam C. het cerebrospinaal vocht en de gevoelszenuwen D. de klieren en de lymfevaten
Hoofdstuk 1 Meerkeuzevraag 1.1 Meerkeuzevraag 1.2 Meerkeuzevraag 1.3 Meerkeuzevraag 1.4 Meerkeuzevraag 1.5 Meerkeuzevraag 1.6 Meerkeuzevraag 1.7 Waar ligt de lever in de buikholte? A. Boven rechts B. Boven
Over ons lichaam & het opnemen van voedsel
Over ons lichaam & het opnemen van voedsel Het kunnen opnemen van voedsel door ons lichaam en deze hierdoor voorzien van energie, wordt mogelijk gemaakt via onze stofwisseling in ons spijsverteringsstelsel.
Module Voeding basis varkens
Module Voeding basis varkens De CO 2 -voetafdruk van dit drukwerk is berekend met ClimateCalc en gecompenseerd bij: treesforall.nl www.climatecalc.eu Cert. no. CC-000057/NL Colofon Auteur Jolanda Holleman,
Gezonde Leefstijl: Alcohol
Gezonde Leefstijl: Alcohol 1 Onderwerpen Cijfers en feiten Alcohol in je lichaam Ziektes door Alcohol Alcohol in de praktijk Alcohol en overgewicht Tips Alcoholgebruik Vragen 2 Cijfers en feiten 1) Ruim
BASISSTOF. 1 Omstandigheden van de zetmeelsynthese Functionele bouw van een chloroplast Fotosynthesereacties 48
3 1 De cel 3 Autotrofe voeding 1 De cel gezien door de lichtmicroscoop 06 1 Omstandigheden van de zetmeelsynthese 44 2 De cel gezien door de elektronenmicroscoop 09 3 Verband cel - weefsel - orgaan - stelsel
GIRO 5057. Voor meer informatie:
Deze brochure kwam tot stand met medewerking van Caroline Bruggeman, logopedist Nieuw Unicum (Zandvoort), en dr. S.T.F.M. Frequin, neuroloog St Antonius Ziekenhuis (Nieuwegein). Nationaal msfonds Voor
Inhoud. Voorwoord 3. Voeding 6. Slaap 22. Houding 30. Naar de dokter 37. Kleding 65. Mode 74. Kleding wassen 77
Inhoud Voorwoord 3 Voeding 6 Slaap 22 Houding 30 Naar de dokter 37 Kleding 65 Mode 74 Kleding wassen 77 6 VOEDING Weet wat je eet Je eet elke dag. Alles wat je eet (en drinkt) heet voeding. Is elke voeding
SLOKDARMKANKER 25-10-2010
SLOKDARMKANKER 25-10-2010 Bij slokdarmkanker is er sprake van een kwaadaardige tumor in de slokdarm. In de medische wereld worden vaak de namen slokdarmcarcinoom en oesofaguscarcinoom gebruikt. De medische
Toelatingsexamens en Ondersteunend Onderwijs
Toelatingsexamens en Ondersteunend Onderwijs VOORBLAD EXAMENOPGAVE Toetsdatum: Vakcode: BIO Vak: Biologie voorbeeldexamen Tijdsduur: 2 uur en 30 minuten - De volgende hulpmiddelen zijn toegestaan bij het
Workshop Volwassen en energietekort. Heidi Zweers, diëtist Mirian Janssen, Internist Paul de Laat, onderzoeker
Workshop Volwassen en energietekort Heidi Zweers, diëtist Mirian Janssen, Internist Paul de Laat, onderzoeker 3 Thema s: 1. Maag-darmklachten en voeding 3 Thema s: 2. Werken met een mitochondriële ziekte
Optimale biggen voeding Hoe verteerd een big en hoe kan ik hem daarbij helpen?
Optimale biggen voeding Hoe verteerd een big en hoe kan ik hem daarbij helpen? Albert Timmerman Hoe kunnen we door middel van voer onze biggen helpen opnemen en verteren en daarmee de weerstand en resultaten
Fysiologie Huid Spijsvertering
Bart van der Meer WM/SM theorie les 10 Amice Bewerkt door Reina Welling niow.nl Het grootste orgaan Fysiologie Huid Spijsvertering 1,5-2 m² ± 6% van het lichaamsgewicht h Günther von Hagen, Body Worlds
Hyperglycemie Keto-acidose
Hyperglycemie Keto-acidose Klinische les Marco van Meer SJG 20 06 2007 (acute) ontregeling van diabetes Doel Op het einde van mijn presentatie is jullie kennis over glucose huishouding en ketoacidose weer
1. Een orgaan waarbij stoffen vanuit het interne milieu naar het externe milieu gebracht worden
Paragraaf 5.1 1. Een orgaan waarbij stoffen vanuit het interne milieu naar het externe milieu gebracht worden 2. a) Huid, longen, nieren en lever b) Water c) Huid: zouten, Longen: CO 2, Nieren: Ureum,
Slikproblemen bij NMA/ALS. Nicole Frielink, logopedist
Slikproblemen bij NMA/ALS Nicole Frielink, logopedist Inhoud Normale slik Slikproblemen en beïnvloedende factoren Specifieke slikproblemen bij NMA/ALS Rol logopedist Slikken: Het geheel van gedrags-, sensorische
BT15 tm 1 toets BT15 tm 1 toets
1 2013-2014 BT15 tm 1 toets 2 SPIJSVERTERING 1. Waar mondt de ductus parotideus uit in de mondholte? A. Bij de 2 e molaar van de maxilla B. Bij de 2 e molaar van de mandibula C. Bij de 2 e premolaar van
> waterdamp < zuurstof Aan ingeademde lucht = stikstof
Biologie Samenvatting Hoofdstuk 1 1. Wat is verbranding? Brandstof: Stof die verbrandt Energie: Komt vrij tijdens verbranding --> Beweging, Warmte, Licht Verbrandingsproducten: De stoffen die ontstaan
Les 8 Spijsvertering 3. Vertering vetten vervolg en resorptie water en zouten. Resorptie zouten uit darm
Les 8 Spijsvertering 3 Vertering, resorptie water en zouten, lever, enterohepatische kringloop, opname geneesmiddelen ANZN 1e leerjaar - Les 8 - Matthieu Berenbroek, 2000-2011 1 Vertering vetten vervolg
Gaswisseling. Samenvatting voor de toets
Gaswisseling Samenvatting voor de toets Inhoudsopgave Gaswisseling bij verschillende diergroepen Ademhalingsstelsel Route van ingeademde lucht Longblaasjes en haarvaten Huig en strotklepje Ribademhaling
Gezond leven betekent dat je; - voldoende beweegt - gezond eet
Gezond leven betekent dat je; - voldoende beweegt - gezond eet Waarom eet je eigenlijk? Je krijgt er energie van! Energie heb je nodig alle processen in je lichaam b.v. voor lopen, computeren Maar ook
1 Voedingselementen Voedingselementen Zuurgraad Elektrische geleidbaarheid (EC) Afsluiting 14
Inhoud Voorwoord 5 Inleiding 6 1 Voedingselementen 9 1.1 Voedingselementen 9 1.2 Zuurgraad 12 1.3 Elektrische geleidbaarheid (EC) 13 1.4 Afsluiting 14 2 Kunstmeststoffen 15 2.1 Indeling kunstmeststoffen
Topsport en Voeding V R I J D A G 2 8 M A A R T 2 0 1 4 Z N B A S A R A I P A N N E K OE K S P ORTVOEDINGSADVIES
Topsport en Voeding V R I J D A G 2 8 M A A R T 2 0 1 4 Z N B A S A R A I P A N N E K OE K S P ORTVOEDINGSADVIES Het menu voor de ouders Even voorstellen Voedingspiramide Basissportvoeding Koolhydraten,
Inhoud. Inleiding 7. 1. Medische achtergrondkennis 9 - Anatomie en fysiologie 10 - Ziektebeelden 17
Inhoud Inleiding 7 1. 9 - Anatomie en fysiologie 10 - Ziektebeelden 17 2. De intake 23 - Ernst van de klachten 24 - Het intakegesprek 25 3. Geneesmiddelen 29 - Medicijnen tegen vermoeidheid 30 4. Medisch
Colofon. www.stichtinggezondheid.nl. Dit e-book is een uitgave van Stichting Gezondheid. Teksten: Stichting Gezondheid
Colofon Dit e-book is een uitgave van Stichting Gezondheid Teksten: Stichting Gezondheid Vormgeving: Michael Box (Internet Marketing Nederland) Correspondentie: Stichting Gezondheid (Stefan Rooyackers)
DE SLOKDARM DE SLOKDARM
DE SLOKDARM DE SLOKDARM De slokdarm (oesofagus) is een onderdeel van het spijsverteringskanaal. Het grootste deel van de slokdarm ligt in de borstholte. De slokdarm loopt ongeveer midden door de borstholte
Hoe werkt ons lichaam? Waarom water drinken? Vocht vasthouden Puur water Tips bij water drinken Vragen
Water 1 Onderwerpen Hoe werkt ons lichaam? Waarom water drinken? Vocht vasthouden Puur water Tips bij water drinken Vragen 2 Hoe werkt ons lichaam? Belangrijkste functie van de nieren/bijnieren: - filteren
Examen Voorbereiding Voeding
Examen Voorbereiding Voeding Teylingen College Leeuwenhorst 2015/2016 Thema 4 Voeding Begrippenlijst: Begrip Essentiële aminozuren Voedingsvezels Verzadigd vetzuur Onverzadigde vetzuren Essentiële vetzuren
DE DIKKE DARM DE DIKKE DARM
DE DIKKE DARM DE DIKKE DARM Om te begrijpen wat dikkedarmkanker is, wordt eerst het spijsverteringsstelsel en de werking van de spijsvertering uitgelegd. Om te begrijpen wat dikkedarmkanker is, wordt eerst
Anatomie Lesmateriaal lesbijeenkomst 4 (les 2) Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Anatomie Lesmateriaal lesbijeenkomst 4 (les 2) Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie Inhoudsopgave Spijsvertering 2 Maag-darmstelsel 3 Vertering 3 De maag 4 De darmen 4 De twaalfvingerige darm 5 De alvleesklier
Doorsnede van het hoofd Spieren van het hoofd
Anatomie van het hoofd Anatomie en fysiologie van de paardenmond De sleutel tot het begrip hoe bitten in het algemeen inwerken op de paardenmond, ligt in het begrijpen van de anatomie van de tong, hoofd
Uitscheiding vmbo-b34. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.
Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 20 April 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/73599 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein. Wikiwijsleermiddelenplein
VOLLEDIG VOEDER VOOR ALLE HONDEN
VOLLEDIG VOEDER VOOR ALLE HONDEN PREMIUM PRESS Fa. Garretsen te Drempt is een familiebedrijf, dat zich bezighoudt met het produceren van diervoeders. Kwaliteit is in ons bedrijf het sleutelwoord, omdat
Bloed, Afweer en Infectieziekten
Bloed, Afweer en Infectieziekten Functies Vervoer van stoffen O 2 van longen naar cellen CO 2 van cellen naar longen Voedingstoffen van de dunne darm naar cellen Ureum van de lever naar de nieren Hormonen
Les 14 Ademhaling 1. Functie luchtwegen / neus. Ademhaling, luchtwegen, longen, inspiratie, expiratie, effectiviteit, Va/Q ratio, ademvolumina
Les 14 Ademhaling 1 Ademhaling, luchtwegen, longen, inspiratie, expiratie, effectiviteit, Va/Q ratio, ademvolumina ANZN 1e leerjaar - Les 14 - Matthieu Berenbroek, 2000-2011 1 1 cavum nasi (neusholte)
BIOLOGIE Energie & Stofwisseling VWO
BIOLOGIE Energie & Stofwisseling VWO Henry N. Hassankhan Scholengemeenschap Lelydorp [HHS-SGL] ARTHUR A. HOOGENDOORN ATHENEUM - VRIJE ATHENEUM - AAHA Docent: A. Sewsahai De student moet de bouw en werking
Borrelhapjes met energie
Borrelhapjes met energie Keuzeopdracht voor biologie bovenbouw vwo Een practicum over voedingstoffen, voedingsmiddelen en energie Voorkennis: kennis over voeding uit de onderbouw biologie/verzorging. Termen
Capabel Examens 2011 Pagina 1
1. Wat is de kleinste levende eenheid van een organisme? A) Een cel. B) Een orgaan. C) Een weefsel. 2. Bij welke levensverrichting van de cel speelt chromatine een belangrijke rol? A) Bij de prikkelbaarheid.
Thema: Transport HAVO. HENRY N. HASSENKHAN SCHOLENGEMEENSCHAP LELYDORP [HHS-SGL] Docent: A. Sewsahai
Thema: Transport HAVO HENRY N. HASSENKHAN SCHOLENGEMEENSCHAP LELYDORP [HHS-SGL] Docent: A. Sewsahai Doelstellingen De student moet - de bestanddelen van bloed kunnen noemen, ingecalculeerd de kenmerken
Les 15 Ademhaling 2. Ademhalingsstimulatie
Les 15 Ademhaling 2 Ademhalingstimulatie,cyanose, stridor, dyspnoe, hoesten, hyperventilatie ANZN 1e leerjaar - Les 15 - Matthieu Berenbroek, 2000-2011 1 Ademhalingsstimulatie Ventilatiebehoefte wordt
Als het bloed uit de holle ader verder stroomt, in welk bloedvat komt het dan?
De lever is gelegen in de buikholte? A. Boven rechts B. Boven links C. Onder rechts D. Onder links Als het bloed uit de holle ader verder stroomt, in welk bloedvat komt het dan? A. De aorta B. De holle
Hoofdstuk. Gezonde voeding.
Hoofdstuk 6 Gezonde voeding 1 Vijf reden opsommen waarom we voedsel nodig hebben 2 Vijf fouten in onze voedingsgewoonten opsommen 3 Een voorbeeld geven om het gebruik van groenten en fruit te bevorderen