7.23 Haakse slijpmachine

Transcriptie

1 7.23 Haakse slijpmachine De haakse slijpmachine wordt in de bouw veel toegepast voor bijvoorbeeld het doorslijpen en afbramen van staal of steenachtige materialen. De risico s bij het werken met haakse slijpmachines zijn het in aanraking komen met de draaiende schijf, het uit elkaar springen van de slijpschijf, getroffen worden door rondvliegende deeltjes van de slijpschijf of het werkstuk en het vastlopen van de slijpschijf in het werkstuk. Daarnaast zijn er diverse gezondheidsrisico s, zoals overmatige hand-armtrillingen, een hoge stofbelasting en een hoge geluidsbelasting. Normen en regels Elektrisch handgereedschap dat vanaf 1 januari 1995 in de handel is gebracht, moet op grond van het Warenwetbesluit machines zijn voorzien van een CE-markering en een EG-verklaring van overeenstemming. De voorschriften met betrekking tot het veilig werken met dit gereedschap staan in het Arbobesluit. De slijpschijf Slijpschijven bestaan uit een slijpmiddel (bijvoorbeeld aluminiumoxide of siliciumcarbide) en een bindmiddel, vaak bakeliet. Er bestaan diverse soorten schijven: doorslijpschijven en afbraamschijven. Afbraamschijven worden gebruikt voor het verwijderen van bramen aan voorwerpen. Doorslijpschijven worden gebruikt voor het afkorten van voorwerpen. Met afbraamschijven mag alleen aan de omtrek van de schijf worden geslepen. Doorslijpschijven mogen niet als afbraamschijf worden gebruikt. De dikte van de afbraamschijf is afhankelijk van de aard van de werkzaamheden: - 3 tot 3,4 mm voor licht afbraamwerk; - 4 tot 4,5 mm voor uitslijpen van lasnaden en licht afbraamwerk; - 4,5 mm of meer voor alle soorten afbraamwerk. Doorslijpschijven hebben een dikte van 3 tot 3,4 mm. Slijpschijven mogen een maximale diameter hebben van 230 mm en een maximale omtreksnelheid van 80 m/s. Er moeten de volgende vermeldingen op staan: - fabrikaat; - maximaal toelaatbaar toerental; - afmeting van de schijf; - hardheid en structuur; - de datum, waarna de slijpschijf niet meer gebruikt mag worden (bij een bakeliet slijpschijf voor metaal). De maximaal toegestane omtreksnelheid wordt ook met een gekleurde streep over de middellijn van de schijf aangegeven: - groen : 100 m/s (niet toegestaan voor handslijpen); - rood : 80 m/s; - geel : 60 m/s; - blauw : 40 m/s. Er wordt ook wel gewerkt met schijven die zijn voorzien van borstels. Hierbij kunnen garens (bosjes staaldraad) loskomen en rondvliegen. Borstels met in kunststof ingegoten garens kennen dit gevaar niet. De slijpmachine - De slijpschijf dient te zijn voorzien van een beschermkap, die ten minste 180 afschermt. - Een slijpmachine moet de volgende opschriften hebben: fabrikaat; serienummer; maximale schijfdiameter; toerental; jaar van fabricage. Blad 1 van 6 Abomafoon 7.23

2 - Een slijpmachine dient dubbel geïsoleerd te zijn, dus voorzien van een 2-aderige kabel. Een alternatief is om met 50 V wisselspanning of 110 V gelijkspanning te werken, bijvoorbeeld in ketels, tanks of kruipruimten. De transformator dient dan buiten de werkruimte te staan. Vastzetvoorziening Het meeste elektrische handgereedschap mag volgens de betreffende normen zijn uitgerust met een vastzetvoorziening, mits deze gemakkelijk te lossen valt. Dit strookt niet geheel met het Warenwetbesluit machines, dat in het algemeen stelt dat er geen gevaar mag bestaan nadat de bediener de bedieningshandgreep heeft losgelaten (en ook niet wanneer de machine voortijdig in werking wordt gesteld). Aboma is van mening dat een vastzetvoorziening uit veiligheidsoogpunt niet is gewenst en niet strookt met de geest van het Warenwetbesluit machines. Er zijn overigens ook slijpmachines in de handel zonder vastzetvoorziening. Stofvrij werken Bij het slijpen van steenachtige materialen bestaat het risico op blootstelling aan respirabel kwartsstof. Om te hoge stofconcentraties te voorkomen is het belangrijk om stofvorming bij de bron tegen te gaan. Dit kan door afzuiging of verneveling van water. Met gereedschap uit de Keuzewijzer Stofvrij Werken of de TNO Prestatietoets kan de blootstelling aan schadelijk kwartsstof doeltreffend worden beheerst, mits deze zijn voorzien van passende hulpstukken (zie Abomafoon 8.22 Kwartsstof). Praktische invulling Aandachtspunten bij gebruik - Bij iedere slijpmachine hoort een gebruiksaanwijzing in de Nederlandse taal. Deze gebruiksaanwijzing dient voor gebruik doorgenomen te worden. - Controleer het toerental van de slijpschijf en de machine voor gebruik. Het toerental van de slijpmachine mag nooit groter zijn dan het getal dat op de slijpschijf staat aangegeven. - Let op dat de afmetingen van de slijpschijf overeenkomen met de specificaties van de machine. Gebruik geen verloopringen of adapters om een slijpschijf passend te maken. Let bij een bakeliet slijpschijf ook op de houdbaarheidsdatum. - Let op de draairichting en houd de slijpmachine altijd zodanig vast dat vrijkomende vonken en slijpstof van het lichaam afgekeerd zijn. - Werk nooit zonder de afschermkap als deze standaard bij de slijpmachine geleverd is. - Vervang beschadigde of versleten schijven direct en onderbreek altijd eerst de stroomtoevoer door de stekker uit de contactdoos te trekken. - Houd de voedingskabel weg uit de actieradius van de machine en leid de kabel achter de machine langs. - Zorg dat het werkstuk goed vast staat. - Voorkom teveel druk op de schijf of wrikken en klemmen van de schijf. De schijf kan hierdoor uit elkaar spatten of vastslaan Om veiligheidsredenen is de inzet van de handgreep noodzakelijk om een goede grip op de slijpmachine te kunnen hanteren. Deze handgreep wordt in de praktijk te vaak niet gebruikt of verwijderd. Plaats het werkstuk in een spaninrichting of een duimschroef, waardoor u de slijpmachine met beide handen kunt bedienen. - Houd bij afbramen een hoek aan van minimaal 20º tussen de slijpschijf en het slijpvlak. - Leg de slijpmachine niet weg met een draaiende schijf. Na het uitschakelen kan de slijpmachine nog uitlopen. Houd hier rekening mee. Een slijpmachine met een geremde motor heeft daarom de voorkeur. - Sla geen brandbare stoffen op in de nabijheid van slijpwerk. Zorg bij voorkeur voor adequate blusmiddelen in de directe nabijheid. - Gebruik stofafzuiging bij het bewerken van steenachtige materialen, staal en andere te bewerken materialen. - Gebruik de volgende persoonlijke beschermingsmiddelen: veiligheidsbril; gehoorbescherming; adembescherming, indien er schadelijke stoffen en dampen vrijkomen; indien nodig een veiligheidshelm; zorg voor de juiste kleding (brandwerend, niet loshangend) en gebruik bij voorkeur handschoenen. Blad 2 van 6 Abomafoon 7.23

3 Keuring Een slijpmachine dient ten minste eenmaal per jaar door een deskundige te worden gekeurd op goede werking, compleet zijn en eventuele beschadigingen. Onder meer moet worden gekeken naar: - opschriften (fabrikaat, serienummer, bouwjaar, CE-markering); - machinehuis onbeschadigd; - geen inwendige vervuiling; - dubbel geïsoleerd machinehuis; - voldoende isolatiesterkte in Ohm; - twee-aderige voedingskabel; - steker en voedingskabel onbeschadigd; - trekontlastinrichting aanwezig; - sticker gehoorbescherming aanwezig; - handvat aanwezig; - beschermkap in goede staat. Het ligt voor de hand om zo n keuring uit te voeren aan de hand van een inspectielijst. Ook om de machine bij goedkeuring te voorzien van een sticker met geldigheidsduur (veilig te gebruiken tot.. ). Verwijzing - Arbobesluit hoofdstuk 4 en 7. - Warenwetbesluit machines. - Laagspanningsrichtlijn 2006/95/EG. - NEN-EN-IEC Handgereedschap met elektrische aandrijving - Veiligheid - Deel 1: Algemene eisen. - NEN-EN-IEC Handgereedschap - Motoraangedreven elektrisch gereedschap - Deel 2-3: Bijzondere eisen voor slijpmachines, polijstmachines en schijfschuurmachines. - NEN-EN A1 Veiligheidseisen voor slijpstenen uit gebonden slijpmiddelen. - NEN-ISO 525 Gebonden slijpmiddelen - Algemene eisen. - Keuzewijzer Stofvrij Werken ( Stichting Arbouw, Harderwijk. - TNO Prestatietoetsen ( TNO, Delft. - Abomafoons: 1.39 Arbeidsmiddelen/machines Lawaai op de arbeidsplaats Bouwelektra Materieelkeuringen Warenwetbesluit machines en CE-markering Elektrisch handgereedschap Kwartsstof 9.01 Persoonlijke beschermingsmiddelen. Datum: Juli 2015 Wijzigingen ten opzichte van vorige uitgave - Toevoeging paragraaf Stofvrij werken. - Diverse aanpassingen Praktische invulling. - Toevoeging controlelijst Haakse slijpmachine. Uitgave: Aboma bv Maxwellstraat 49 a Postbus BC Ede tel Heeft u naar aanleiding van deze informatie vragen, opmerkingen of verbetersuggesties, geef het aan ons door via Abomafoon@aboma.nl Wij helpen u graag! Blad 3 van 6 Abomafoon 7.23

4 Controlelijst Haakse slijpmachine Project / locatie: Ingevuld door: Datum: Aandachtspunten Opmerkingen / maatregelen Actie gereed d.d. v = akkoord; x = tekortkoming; - = niet van toepassing 01 Documenten gebruikershandleiding fabrikant aanwezig en doorgenomen 02 Werkplek vlakke en stabiele ondergrond; werkstuk geborgd; werkplek afgezet; EHBO-middelen en (ABC-)brandblusser aanwezig; maatregelen tegen blootstelling aan schadelijke stoffen genomen (ook kwartsstof); maatregelen met betrekking tot alleen werken genomen 03 Bediening functioneren bedieningsorganen; bedieningsschakelaar met twee onafhankelijke bewegingen te bedienen; slijpschijf afgestemd op toerental slijpmachine; aanwezigheid beschermkap; aanwezigheid handvat 04 Staat van onderhoud constructie; smering; jaarlijkse keuring uitgevoerd 05 Fysieke belasting te bewerken materiaal/object op maximaal schouderhoogte; reikafstand maximaal 40 cm; voldoende pauzes; taakroulatie; werktafel aanwezig 06 Persoonlijke beschermingsmiddelen goedgekeurde veiligheidshelm; gelaatsscherm en/ of veiligheidsbril; gehoorbescherming (oorkappen of otoplastieken); adembescherming; handschoenen met snijbescherming en brandvast; schoenen met antislipzool en stalen neus; brandwerende kleding Toelichting / nadere bijzonderheden: Blad 4 van 6 Abomafoon 7.23

5 Toolbox Haakse slijpmachine Overige aandachtspunten Toerental slijpschijf groter dan toerental op de machine. Stofafzuiging bij hoge stofbelasting en schadelijke dampen. Slijpmachine niet wegleggen met uitlopende slijpschijf. Machine jaarlijks gekeurd. Geen brandbare stoffen in nabijheid van slijpwerk. Blad 5 van 6 Abomafoon 7.23

6 Registratieformulier toolbox Project: Gehouden door: Datum: Functie: Onderwerp: Presentielijst Naam Bedrijfsnaam Handtekening Eventuele opmerkingen: Blad 6 van 6 Abomafoon 7.23