Van E60 naar E50. Wat zijn de uitdagingen?
|
|
|
- Geert van der Horst
- 6 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Van E60 naar E50 Wat zijn de uitdagingen? Jeroen Van der Veken Labo verwarming en ventilatie Afdeling Binnenklimaat, Installaties en Energieprestatie WTCB Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf Pagina 1
2 Disclaimer Het cursusmateriaal maakt geen onderdeel uit van de officiële publicaties van het WTCB en mag dus niet als referentie gebruikt worden. Het, zelfs gedeeltelijk, overnemen of vertalen van het cursusmateriaal is slechts toegelaten na schriftelijk akkoord van het WTCB. Pagina 2
3 Inhoud Inleiding Case: Is E50 haalbaar voor een oncompacte woning? Knelpunten koudebruggen luchtdichtheid ventilatie Verwarming / SWW STS vs TV Pagina 3
4 Kostenoptimumstudie VEA 2015 Pagina 4
5 Kostenoptimumstudie VEA Pagina 5
6 Kostenoptimumstudie VEA 2015 Referentie Macro Micro Rijwoning Halfopen 1 Halfopen 2 Architecturaal Pastorij App. 2 midden-onder App. 10 midden-midden App. 13 zij-boven App. gemiddeld App. collectief Studio K36 E56 K34 E59 K38 E60 K36 E57 K36 E60 K36 E59 K36 E55 K36 E59 K36 E60 K36 E58 K35 E60 K34 E43 K32 E44 K38 E51 K34 E46 K34 E47 K21 E-5 K28 E-13 K26 E1 K27 E-2 K28 E40 K23 E57 K34 E40 K28 E40 K35 E29 K31 E30 K33 E30 K21 E28 K27 E22 K22 E30 K21 E29 K30 E30 K20 E27 Macro-economisch optimum E-13 tot E51: - Exclusief BTW - Exclusief taksen - Exclusief boetes - Exclusief subsidies - Inclusief CO2-kost Micro-economisch optimum E22 tot E40: - Inclusief BTW - Inclusief subsidies (2015 vanaf E40) - Exclusief boetes - Exclusief CO2-kost Direct elektrisch verwarmd Pagina 6
7 Case: architecturale woning Pagina 7
8 Case: architecturale woning Pagina 8
9 Case: architecturale woning Pagina 9
10 Case: architecturale woning Pagina 10
11 Case: architecturale woning Optimum = K34 E46 Pagina 11
12 Case: architecturale woning Optimum = K34 E46 Pagina 12
13 Case: architecturale woning Financiële parameters Energetische parameters TAK Totale Investering TT E-peil K-peil NEB PEV Opmerkingen jaar - - kwh/m²j kwh/m²j referentie : Uschildelen = 0.24, Udeur = 2, Uprofiel = 2.6, Uglas = 1.1, v50 = 7h -1, ventilatiesysteem C3, gascondensatieketel / (1) = referentie met betere luchtdichtheid (v50 = 3h -1 ) maar elektrische weerstandsverwarming en ventilatiesysteem C / (2) = (1) + betere ramen (Uprofiel = 1.5 en Uglas = 1.0) / (3) = (2) + Uprofiel = 1,4 en ventilatiesysteem C / (4) = referentie, maar ventilatiesysteem C2 en gasketel / (5) = (4) + luchtdichtheid (v50=3h -1 ) (6) = (5) + gascondensatieketel (7) = (6) + betere ramen (Uprofiel = 1.5 en Uglas = 1.0) (8) = (6) + douche WTW (9) = (8) + ventilatiesysteem C (10) = (9) + betere ramen (Uprofiel = 1.5 en Uglas = 1.0) (11) = (10) + dakisolatie (Uplatdak = 0.2) (12) = (11) + vloerisolatie (Uvloer = 0.2) (13) = (10) kwp PV (14) = (11) kwp PV (15) = (10) + 5kWp PV (16) = (14) + isolatie (Uschildelen = 0.2) (17) = (15) + isolatie (Uschildelen = 0.2) en driedubbel glas (Uprofiel = 1.4; Uglas = 0.6) (18) = (15) + WP lucht-lucht VRV maar met ventilatiesysteem C (19) = (10) kwp PV (20) = (17) + ventilatiesysteem Dwtw (21) = (19) + compactmodule + ventilatiesysteem D (22) = (21) + isolatie (Uplatdak = 0.2, Uvloer = 0.2) en ventilatiesysteem Dwtw (23) = (22) + betere ramen (Uprofiel = 1.4 en Uglas = 0.6) (24) = (23) + Ugevels = % extra opengaande ramen (25) = (24) + v50 = 1h -1 + Uplatdak = Pagina 13
14 Case: architecturale woning VRIJSTAANDE WONING 1: ARCHITECTURALE WONING ALGEMEEN Beschermd volume 748,94 m³ Bruto vloeroppervlak 220,28 m² Compactheid 1,06 m Totale verliesopp 703,99 m² Gevel totaal 220,02 m² Excl. raamopp Noord 55,74 m² West 69,12 m² Zuid 35,99 m² Oost 59,17 m² Raam totaal 43,41 m² Noord 1,89 m² 3% van noordgevel West 2,52 m² 4% van westgevel Zuid 24,08 m² 40% van zuidgevel Oost 12,47 m² 17% van oostgevel Plat dak 220,28 m² Vloer (op grond) 220,28 m² K-peil 34 - E-peil 49 - Primair energieverbruik 104 kwh/m²j NEB verwarming 59 kwh/m²j GEBOUWSCHIL 2.9 Pagina 14
15 Case: architecturale woning GEBOUWSCHIL Dak Gevel Vloer (op grond) Uglas Uprofiel Um-waarde Bouwknopen Luchtdichtheid (v50) INSTALLATIE Ventilatie Referentie. 0,24 W/m²K 0,24 W/m²K 0,24 W/m²K 1,00 W/m²K 1,80 W/m²K 0,35 W/m²K Optie B+ aantal 3 m³/m²h Systeem C3 mdc/freduc-factor 1,22 0,43 Verwarming gascondensatie Retourtemperatuur 60 C Warm tapwater Lengte tappunt 1 Lengte tappunt 2 combi 2 m 3 m RESULTATEN K-peil 34 - E-peil 49 - NEB verwarming Primair verbruik KOSTEN 59 kwh/m²j 104 kwh/m²j investeringskost energiekost 2252 /j Subsidies - boetes 0 TAK Eisen 2016: - K40 - E50 - NEB 70 kwh/m²j - Aandeel HE (niet meegenomen in deze studie!) Pagina 15
16 Case: invloed koudebruggen GEBOUWSCHIL Referentie. Bouwknopen C Dak 0,24 W/m²K 0,24 W/m²K Gevel 0,24 W/m²K 0,24 W/m²K Vloer (op grond) 0,24 W/m²K 0,24 W/m²K Uglas 1,00 W/m²K 1,00 W/m²K Uprofiel 1,80 W/m²K 1,80 W/m²K Um-waarde 0,35 W/m²K 0,42 W/m²K Bouwknopen Optie B+ aantal niet EPB-aanvaarde Optie C Luchtdichtheid (v50) 3 m³/m²h 3 m³/m²h RESULTATEN K-peil E-peil NEB verwarming 59 kwh/m²j 73 kwh/m²j Primair verbruik 104 kwh/m²j 121 kwh/m²j KOSTEN investeringskost energiekost 2252 /j 2501 /j Subsidies - boetes TAK Pagina 16
17 Case: invloed koudebruggen GEBOUWSCHIL Referentie. Bouwknopen C kwp PV Dak 0,24 W/m²K 0,24 W/m²K 0,24 W/m²K Gevel 0,24 W/m²K 0,24 W/m²K 0,24 W/m²K Vloer (op grond) 0,24 W/m²K 0,24 W/m²K 0,24 W/m²K Uglas 1,00 W/m²K 1,00 W/m²K 1,00 W/m²K Uprofiel 1,80 W/m²K 1,80 W/m²K 1,80 W/m²K Um-waarde 0,35 W/m²K 0.42 W/m²K 0.42 W/m²K Bouwknopen Optie B+ aantal niet EPB-aanvaarde Optie C Optie C Luchtdichtheid (v50) 3 m³/m²h 3 m³/m²h 3 m³/m²h RESULTATEN K-peil E-peil NEB verwarming 59 kwh/m²j 73 kwh/m²j 73 kwh/m²j Primair verbruik 104 kwh/m²j 121 kwh/m²j 101 kwh/m²j KOSTEN investeringskost energiekost 2252 /j 2501 /j 2271 /j Subsidies - boetes TAK Pagina 17
18 Case: invloed koudebruggen GEBOUWSCHIL Referentie. Bouwknopen C kwp PV + 5 kwp PV Dak 0,24 W/m²K 0,24 W/m²K 0,24 W/m²K 0,24 W/m²K Gevel 0,24 W/m²K 0,24 W/m²K 0,24 W/m²K 0,24 W/m²K Vloer (op grond) 0,24 W/m²K 0,24 W/m²K 0,24 W/m²K 0,24 W/m²K Uglas 1,00 W/m²K 1,00 W/m²K 1,00 W/m²K 1,00 W/m²K Uprofiel 1,80 W/m²K 1,80 W/m²K 1,80 W/m²K 1,80 W/m²K Um-waarde 0,35 W/m²K 0.42 W/m²K 0.42 W/m²K 0,38 W/m²K Bouwknopen Optie B+ aantal niet EPB-aanvaarde Optie C Optie C Optie C Luchtdichtheid (v50) 3 m³/m²h 3 m³/m²h 3 m³/m²h 3 m³/m²h RESULTATEN K-peil E-peil NEB verwarming 59 kwh/m²j 73 kwh/m²j 73 kwh/m²j 73 kwh/m²j Primair verbruik 104 kwh/m²j 121 kwh/m²j 101 kwh/m²j 80 kwh/m²j KOSTEN investeringskost energiekost 2252 /j 2501 /j 2271 /j 2042 /j Subsidies - boetes TAK Pagina 18
19 Case: invloed koudebruggen GEBOUWSCHIL Referentie. Bouwknopen C kwp PV kwp PV & bijkomende isolatie Dak 0,24 W/m²K 0,24 W/m²K 0,24 W/m²K 0,20 W/m²K Gevel 0,24 W/m²K 0,24 W/m²K 0,24 W/m²K 0,20 W/m²K Vloer (op grond) 0,24 W/m²K 0,24 W/m²K 0,24 W/m²K 0,20 W/m²K Uglas 1,00 W/m²K 1,00 W/m²K 1,00 W/m²K 1,00 W/m²K Uprofiel 1,80 W/m²K 1,80 W/m²K 1,80 W/m²K 1,80 W/m²K Um-waarde 0,35 W/m²K 0.42 W/m²K 0.42 W/m²K 0,38 W/m²K Bouwknopen Optie B+ aantal niet EPB-aanvaarde Optie C Optie C Optie C Luchtdichtheid (v50) 3 m³/m²h 3 m³/m²h 3 m³/m²h 3 m³/m²h RESULTATEN K-peil E-peil NEB verwarming 59 kwh/m²j 73 kwh/m²j 73 kwh/m²j 66 kwh/m²j Primair verbruik 104 kwh/m²j 121 kwh/m²j 101 kwh/m²j 95 kwh/m²j KOSTEN investeringskost energiekost 2252 /j 2501 /j 2271 /j 2042 /j Subsidies - boetes TAK Pagina 19
20 Case: invloed luchtdichtheid Referentie. v50 = 12 m³/hm² GEBOUWSCHIL Dak 0,24 W/m²K 0,24 W/m²K Gevel 0,24 W/m²K 0,24 W/m²K Vloer (op grond) 0,24 W/m²K 0,24 W/m²K Uglas 1,00 W/m²K 1,00 W/m²K Uprofiel 1,80 W/m²K 1,80 W/m²K Um-waarde 0,35 W/m²K 0,35 W/m²K Bouwknopen Optie B+ aantal Optie B+ aantal Luchtdichtheid (v50) 3 m³/m²h 12 m³/m²h RESULTATEN K-peil E-peil NEB verwarming 59 kwh/m²j 83 kwh/m²j Primair verbruik 104 kwh/m²j 134 kwh/m²j KOSTEN investeringskost energiekost 2252 /j 2674 /j Subsidies - boetes TAK Pagina 20
21 Case: invloed luchtdichtheid Referentie. v50 = 12 m³/hm² + isolatie GEBOUWSCHIL Dak 0,24 W/m²K 0,24 W/m²K 0,16 W/m²K Gevel 0,24 W/m²K 0,24 W/m²K 0,20 W/m²K Vloer (op grond) 0,24 W/m²K 0,24 W/m²K 0,20 W/m²K Uglas 1,00 W/m²K 1,00 W/m²K 0,60 W/m²K Uprofiel 1,80 W/m²K 1,80 W/m²K 1,40 W/m²K Um-waarde 0,35 W/m²K 0,35 W/m²K 0,27 W/m²K Bouwknopen Optie B+ aantal Optie B+ aantal Optie B+ aantal Luchtdichtheid (v50) 3 m³/m²h 12 m³/m²h 12 m³/m²h RESULTATEN K-peil E-peil NEB verwarming 59 kwh/m²j 83 kwh/m²j 69 kwh/m²j Primair verbruik 104 kwh/m²j 134 kwh/m²j 123 kwh/m²j KOSTEN investeringskost energiekost 2252 /j 2674 /j 2572 /j Subsidies - boetes TAK Pagina 21
22 Case: invloed luchtdichtheid Referentie. v50 = 12 m³/hm² + isolatie + iso en 2.5 kwp PV GEBOUWSCHIL Dak 0,24 W/m²K 0,24 W/m²K 0,16 W/m²K 0,16 W/m²K Gevel 0,24 W/m²K 0,24 W/m²K 0,20 W/m²K 0,20 W/m²K Vloer (op grond) 0,24 W/m²K 0,24 W/m²K 0,20 W/m²K 0,20 W/m²K Uglas 1,00 W/m²K 1,00 W/m²K 0,60 W/m²K 0,60 W/m²K Uprofiel 1,80 W/m²K 1,80 W/m²K 1,40 W/m²K 1,40 W/m²K Um-waarde 0,35 W/m²K 0,35 W/m²K 0,27 W/m²K 0,27 W/m²K Bouwknopen Optie B+ aantal Optie B+ aantal Optie B+ aantal Optie B+ aantal Luchtdichtheid (v50) 3 m³/m²h 12 m³/m²h 12 m³/m²h 12 m³/m²h RESULTATEN K-peil E-peil NEB verwarming 59 kwh/m²j 83 kwh/m²j 69 kwh/m²j 69 kwh/m²j Primair verbruik 104 kwh/m²j 134 kwh/m²j 123 kwh/m²j 102 kwh/m²j KOSTEN investeringskost energiekost 2252 /j 2674 /j 2572 /j 2342 /j Subsidies - boetes TAK Pagina 22
23 Case: invloed luchtdichtheid Referentie. v50 = 5 m³/hm² GEBOUWSCHIL Dak 0,24 W/m²K 0,24 W/m²K Gevel 0,24 W/m²K 0,24 W/m²K Vloer (op grond) 0,24 W/m²K 0,24 W/m²K Uglas 1,00 W/m²K 1,00 W/m²K Uprofiel 1,80 W/m²K 1,80 W/m²K Um-waarde 0,35 W/m²K 0,35 W/m²K Bouwknopen Optie B+ aantal Optie B+ aantal Luchtdichtheid (v50) 3 m³/m²h 5 m³/m²h RESULTATEN K-peil E-peil NEB verwarming 59 kwh/m²j 65 kwh/m²j Primair verbruik 104 kwh/m²j 109 kwh/m²j KOSTEN investeringskost energiekost 2252 /j 2320 /j Subsidies - boetes TAK Pagina 23
24 Luchtdichtheid van de gebouwschil In EPB: Groot effect Onafhankelijk beoordeeld van ventilatieaspecten Nieuwe STS en TV Pagina 24
25 Luchtdichtheid van de gebouwschil STS Pagina 25
26 Luchtdichtheid van de gebouwschil STS Pagina 26
27 Luchtdichtheid van de gebouwschil TV Pagina 27
28 Luchtdichtheid van de gebouwschil TV Pagina 28
29 Luchtdichtheid van de gebouwschil TV Pagina 29
30 Luchtdichtheid van de gebouwschil TV Pagina 30
31 Luchtdichtheid van de gebouwschil TV Pagina 31
32 Luchtdichtheid van de gebouwschil TV Pagina 32
33 Luchtdichtheid van de gebouwschil TV Pagina 33
34 Luchtdichtheid van de gebouwschil TV Pagina 34
35 Case: invloed ventilatiesysteem Referentie. Systeem C1 INSTALLATIE Ventilatie Systeem C3 Systeem C1 mdc/freduc-factor 1,22 0,43 1,4 0,87 Verwarming gascondensatie Gascondensatie Retourtemperatuur 60 C 60 C Warm tapwater combi combi Lengte tappunt 1 2 m 2 m Lengte tappunt 2 3 m 3 m PV 0 kwp 0 kwp RESULTATEN K-peil E-peil NEB verwarming 59 kwh/m²j 75 kwh/m²j Primair verbruik 104 kwh/m²j 122 kwh/m²j Systeem C1 = goedkoper mechanisch afzuigsysteem zonder indivuele sensoren en actuatoren (f-reduc) niet ingeregeld (m-factor) KOSTEN investeringskost energiekost 2252 /j 2487 /j Subsidies - boetes TAK Pagina 35
36 Case: invloed ventilatiesysteem Referentie. Systeem C2 INSTALLATIE Ventilatie Systeem C3 Systeem C2 mdc/freduc-factor 1,22 0,43 1,22 0,81 Verwarming gascondensatie Gascondensatie Retourtemperatuur 60 C 60 C Warm tapwater combi combi Lengte tappunt 1 2 m 2 m Lengte tappunt 2 3 m 3 m PV 0 kwp 0 kwp RESULTATEN K-peil E-peil NEB verwarming 59 kwh/m²j 69 kwh/m²j Primair verbruik 104 kwh/m²j 116 kwh/m²j Systeem 2 = goedkoper mechanisch afzuigsysteem zonder indivuele sensoren en actuatoren, maar wel ingeregeld KOSTEN investeringskost energiekost 2252 /j 2422 /j Subsidies - boetes TAK Pagina 36
37 Case: invloed ventilatiesysteem INSTALLATIE Referentie. Systeem C2 Systeem C kWp PV Ventilatie Systeem C3 Systeem C2 Systeem C2 mdc/freduc-factor 1,22 0,43 1,22 0,81 1,22 0,81 Verwarming gascondensatie Gascondensatie Gascondensatie Retourtemperatuur 60 C 60 C 60 C Warm tapwater combi combi combi Lengte tappunt 1 2 m 2 m 2 m Lengte tappunt 2 3 m 3 m 3 m PV 0 kwp 0 kwp 2.5 kwp RESULTATEN K-peil E-peil NEB verwarming 59 kwh/m²j 69 kwh/m²j 69 kwh/m²j Primair verbruik 104 kwh/m²j 116 kwh/m²j 96 kwh/m²j KOSTEN investeringskost energiekost 2252 /j 2422 /j 2192 /j Subsidies - boetes TAK Pagina 37
38 Case: invloed ventilatiesysteem Referentie. Systeem C2 Systeem Dwtw INSTALLATIE Ventilatie Systeem C3 Systeem C2 Systeem Dwtw mdc/freduc-factor 1,22 0,43 1,22 0,81 1,22 1 Verwarming gascondensatie gascondensatie gascondensatie Retourtemperatuur 60 C 60 C 60 C Warm tapwater combi combi combi Lengte tappunt 1 2 m 2 m 2 m Lengte tappunt 2 3 m 3 m 3 m PV 0 kwp 0 kwp 0 kwp RESULTATEN K-peil E-peil NEB verwarming 59 kwh/m²j 69 kwh/m²j 52 kwh/m²j Primair verbruik 104 kwh/m²j 116 kwh/m²j 97 kwh/m²j Systeem Dwtw = Duurder balansventilatiesysteem met warmteterugwinner (eff=80%) ingeregeld KOSTEN Investeringskost energiekost 2252 /j 2422 /j 2173 /j Subsidies - boetes TAK Pagina 38
39 Ventilatiesysteem m-factor A/B/C/D 1,5 Uitvoerings kwaliteit A B C D RTO x x ldh x x x x afstelling x x x min: 1,26 1,17 1,017 1,00 Staving / Δ E-peil Product / 1-3 Installatie / 1-3 Installatie / 2-4 Totaal 1-7 Ventilator B/C/D AC DC (EC) Geïnstalleerd vermogen/debietsverhouding/regelstrategie/type toerentalregeling Product / 1-3 Product+installatie / 1-4 Ventilatie in EPB Gemeten vermogen/debietsverhouding/regelstrategie/type toerentalregeling Installatie+product/ 1-5 rendement Product / 8-12 WTW D balans 0 % regeling gemeten debieten Product / 5-10 Installatie / 4-8 ontwerpdebieten Ontwerp / 4-8 by-pass geen Product / 0-1 default f DC demand control 1 Vraagsturing, via forfaitaire factoren f = 0,35 tot 1,00 Systeem / 4-10 WP-boiler C (D) 140% 145 % Let op: ook invloed op V verbruik geen / 1 10 Pagina 39
40 Freduc: vraaggestuurde ventilatie Tot eind 2014: product/merk-specifieke f reduc 2015: specifiek of forfaitair Vanaf 2016: met forfaitaire waarden: Pagina 40
41 Freduc: vraaggestuurde ventilatie Pagina 41
42 Vraaggestuurde ventilatie (A,B,C,D) Advies: Vraagsturing nuttig, zeker voor C Maar niet overdrijven IAQ: Indoor Air Quality is complex En niet eenvoudig te reduceren tot enkele criteria: CO 2, aanwezigheid, vocht, VOC Hoe uitdrukken in lastenboek: Of: merk + naam/toenaam Of: min/max. freduc Of: subcriteria Maar opgelet, niet eenvoudig te evalueren Advies Pagina 42
43 Info ventilatoren Zie Advies Ook opgenomen in EPB software Let op: geen automatische update of geldigheidscontrole Pagina 43
44 Elektriciteitsverbruik ventilatoren Vanaf 2016 Vlaanderen: 1 ste methode: ontstentenis AC of DC 2 de methode: rekenwaarde bij een representatief werkingspunt op basis van het geïnstalleerd vermogen 3 de methode: rekenwaarde bij een representatief werkingspunt op basis van het gemeten vermogen bij het nominale werkingspunt Representatief werkingspunt: Geen extra meting / geen drukmeting meer vereist Op basis van debietsverhouding toevoer/afvoer (in functie van installatie: ) Reductiefactor die rekening houdt met Representatief WP Freduc waarde Regelstrategie ventilatiesysteem: cst debiet, cst druk, smoring en andere Type toerentalregeling: EC, AC-Hz, AC-U, andere Pagina 44
45 Aanpassingen EPB ventilatie vanaf 2016 VLAANDEREN Enkel EPW (woongebouwen): Reductiefactor vraagsturing Enkel forfaitaire waarden Elektriciteitsverbruik ventilatoren Aangepaste 2 de en 3 de methode Beschikbaarheid voorontwerp/prestatieverslag In overeenstemming met STS Pagina 45
46 TOEVOER Toevoerdebieten Energieprestatieregelgeving (basis = NBN D50-001) Ruimte Nominale debiet Algemene regel Minimaal debiet Debiet mag beperkt worden tot Vrije toevoer (A, C) maximaal Woonkamer Slaapkamer Studeerkamer Speelkamer 3.6 m³/h.m² 75 m³/h 150 m³/h 25 m³/h 72 m³/h ( norm) 2 x nominaal opmerking: het debiet mag verdeeld worden over meerdere openingen Pagina 46
47 DOORSTROOM DOORSTROOM Doorstroomdebieten Energieprestatieregelgeving (basis = NBN D50-001) (bij 2 Pa) Als afvoer uit de ruimte Debiet DO (minimum) Minimale spleet onder de deur Woonkamer 25 m³/h 70 cm² Liever groter!!! Slaapkamer Studeerkamer Speelkamer 25 m³/h 70 cm² Als toevoer naar de ruimte Debiet DO (minimum) Minimale spleet onder de deur Badkamer Was-, droogplaats 25 m³/h 70 cm² Keuken 50 m³/h 140 cm² WC 25 m³/h 70 cm² opmerking: het debiet mag verdeeld worden over meerdere openingen Pagina 47
48 AFVOER Afvoerdebieten Energieprestatieregelgeving (basis = NBN D50-001) Ruimte Keuken Badkamer Was-, droogplaats + analoge Open keuken Nominale debiet Algemene regel 3.6 m³/h.m² Minimaal debiet 50 m³/h 75 m³/h Debiet mag beperkt worden tot 75 m³/h WC - 25 m³/h - opmerking: het debiet mag verdeeld worden over meerdere openingen Pagina 48
49 Stappen praktijkrichtlijn Zorg voor een grondplan Codeer en benoem elke ruimte ook deze zonder EPB-eisen Leg de ruimtetypes vast Bepaal de vloeroppervlakte Breng de gegevens over op het tabblad debieten Minimum geëiste debieten worden automatisch berekend Pagina 49
50 Voorbeeld Voorbeeld woonkamer: DO 34.4 m² x 3.6 = 124 m³/h DO DO DO DO Pagina 50
51 Ventilatie op papier, prima maar in realiteit? Pagina 51
52 Evaluatie van systemen in praktijk Optivent Doel Identificeren van de voornaamste problemen op vlak van ontwerp en installatie Om de installateur te adviseren Steekproef Systemen 40 systemen D 7 systemen C Leeftijd van de systemen, vb.: 1 x : meer dan 15 jaar 4 x : tussen 5 en 10 jaar Pagina 52
53 Gemeten debieten in vochtige ruimten Max 0.75 Gem 0.25 Min Bijna OK voor het gemiddelde In sommige gevallen: veel te lage debieten! Pagina 53
54 Gemeten debieten in droge ruimten In sommige gevallen: veel te lage debieten! Te veel in sommige ruimten, te weinig in andere niet goed afgesteld Pagina 54
55 Waarom debietsmetingen? Keuken Toilet Badkamer Wasplaats Berging Illustratie met 2 voorbeelden (project Optivent) Debiet (m³/h) Totaal Eis Voorbeeld Voorbeeld Afstelling fout? Veel te laag! Slechte Luchtkwaliteit! Pagina 55
56 Waarom debietmetingen en -afstelling? Conformiteit debieten aantonen Gemeten debiet > of = minimum geëist debiet Automatische afstelling? maar meten blijft nodig! Bijkomende E-peil verlaging, via m-factor (gemeten debiet = (140)% geëist debiet) Warmteterugwinning (balans systeem D) Systeem Mogelijke E-peil winst B Tot ~5 punten C Tot ~5 punten D Tot ~10 punten Pagina 56
57 STS-P 73-1 ventilatie residentieel STS-ventilatie: uitgave FOD economie (federaal) Vrij beschikbaar via: Pagina 57
58 STS-P 73-1 ventilatie residentieel STS-ventilatie Spécifications Techniques Technische Specificaties = manier om de prestaties te beschrijven opleggen van prestaties! = normatief document Op zich niet verplicht toe te passen Tenzij ernaar verwezen wordt: Federale wetgeving (niet voorzien) Regionale besluiten (zie Vlaanderen) Private/publieke bestekken Pagina 58
59 STS-P 73-1 ventilatie residentieel STS-ventilatie bevat prestatiecriteria Voorbeeld specifieke ventilatorvermogen Definitie van klassen: STS-P Maar niet welke klasse moet gerealiseerd worden! Pagina 59
60 STS-P 73-1 ventilatie residentieel STS-ventilatie bevat wel informatieve bijlagen: Ventilatie VoorOntwerp (VVO): Vastleggen van de prestatie-eisen + bouwplan Prestatieverslag Verslag van de gerealiseerde prestaties Kwaliteitskader Om de betrouwbaarheid van de prestatie-evaluatie te verhogen Pagina 60
61 STS-P 73-1 Voorontwerp Doel: Eénvormige communicatie tussen bouwpartijen Informatie opdrachtgever (uitdrukkelijke wens VEA) Optioneel: contractueel tussen aannemer en opdrachtgever, als deel van het lastenboek Tijdig bijsturen van het ontwerp (voor de architect zelf) Beschikbaar bij startverklaring Inhoud: Vereiste prestaties volgens STS Meeste aspecten al in EPB startverklaring (fase 2016) Grondplan vb ruimtebeslag, visuele aspecten Geen strikt handhavingskader Vrij aanpassen van het voorontwerp Pagina 61
62 STS-P 73-1 Prestatieverslag Doel: Verbeteren kwaliteit door zichtbaarheid eenduidige prestaties Directe input voor aangifte (elektronisch?) Mogelijkheid tot aftoetsen contractvoorwaarden Lastenboek reële prestaties Maar geen bijkomende fysieke/installatie-eisen Vb isolatie, akoestiek,. Gebruik gerapporteerde prestaties in EPB-aangifte Handhavingskader ventilatieverslaggevers Door externe partij Basis toetredingsvoorwaarden Wie: in principe iedereen, maar vooral EPB-verslaggever en V- installateur Verificatie correcte rapportering Steekproefsgewijs: desk en on-site Pagina 62
63 STS-P 73-1 Kwaliteitskader Doel: Ondersteunen van het proces: Opleidingen verslaggever ventilatie-aspecten Verificatie competenties Beschikbaar stellen van hulpmiddelen Web-applicatie voor (voor)ontwerp en prestatieverslag Beperken administratieve belasting (vb export uit EPB) Bewaken van het proces Beheer toegang personen/bedrijven tot het systeem Steekproefsgewijze verificatie prestatieverslagen Pagina 63
64 Bijkomende ondersteuning Bijkomende infodagen STS en kwaliteitskader WTCB - VCB Maart - mei Pagina 64
65 Bijkomende ondersteuning Technische Voorlichting WTCB In voorbereiding (zomer 2016) Pagina 65
66 Bijkomende ondersteuning WTCB ventilatierekentool Vrij beschikbaar via: Met videohandleidingen Bevat: Bepaling debieten Tekenen tracés + drukverliesberekening Opstelling stuklijsten Hulp voor afstellen Afdruk EPB-conform meetrapport Pagina 66
67 Case: invloed verwarming Beginsituatie. Default ketel INSTALLATIE Ventilatie Systeem C3 Systeem C3 mdc/freduc-factor 1,22 0,43 1,22 0,81 Verwarming gascondensatie Gascondensatie Retourtemperatuur 60 C 70 C Warm tapwater combi combi Lengte tappunt 1 2 m 2 m Lengte tappunt 2 3 m 3 m PV Systeem C3 Systeem C3 RESULTATEN K-peil E-peil NEB verwarming 59 kwh/m²j 59 kwh/m²j Primair verbruik 104 kwh/m²j 119 kwh/m²j KOSTEN investeringskost energiekost 2252 /j 2454 /j Subsidies - boetes TAK Invloed CV-parameters: - Retourtemperatuur 30 : -1.5E - Retourtemperatuur 70 : +0.5E - Geen zoneregeling: +1E - Geen variabele keteltemp: +1E - Geen afkoeling tussendoor: +2E - Leidingen buiten het BV: +2E - Ketel buiten BV: +1E Max 9E-punten verschil door parameters gascondensatieketel Pagina 67
68 Case: invloed verwarming retourtemp Referentie. LWWP Twr=30 LWWP vloer default LWWP rad default INSTALLATIE Ventilatie Systeem C3 Systeem C3 Systeem C3 Systeem C3 mdc/freduc-factor 1,22 0,43 1,22 0,81 1,22 0,81 1,22 0,81 Verwarming gascondensatie LWWP COP3.5 LWWP COP3.5 LWWP COP3.5 Retourtemperatuur 60 C 30 C 45 C 70 C Warm tapwater combi WP-boiler WP-boiler WP-boiler Lengte tappunt 1 2 m 2 m 2 m 2 m Lengte tappunt 2 3 m 3 m 3 m 3 m Rendement / SPF 94 % RESULTATEN K-peil E-peil NEB verwarming 59 kwh/m²j 59 kwh/m²j 59 kwh/m²j 59 kwh/m²j Primair verbruik 104 kwh/m²j 75 kwh/m²j 84 kwh/m²j 110 kwh/m²j KOSTEN Investeringskost energiekost 2252 /j 2040 /j 2192 /j 2634 /j Subsidies - boetes TAK Pagina 68
69 Case: invloed verwarming elektrisch + PV Referentie. LWWP Twr=30 LWWP + PV INSTALLATIE Ventilatie Systeem C3 Systeem C3 Systeem C3 mdc/freduc-factor 1,22 0,43 1,22 0,81 1,22 0,81 Verwarming gascondensatie LWWP COP3.5 LWWP COP3.5 Retourtemperatuur 60 C 30 C 30 C Warm tapwater combi WP-boiler WP-boiler Lengte tappunt 1 2 m 2 m 2 m Lengte tappunt 2 3 m 3 m 3 m Rendement / SPF 94 % PV 0 kwp 0 kwp 7.5 kwp RESULTATEN K-peil E-peil NEB verwarming 59 kwh/m²j 59 kwh/m²j 59 kwh/m²j Primair verbruik 104 kwh/m²j 75 kwh/m²j 13 kwh/m²j KOSTEN Investeringskost energiekost 2252 /j 2040 /j 1527 /j Subsidies - boetes TAK Pagina 69
70 Dimensionering en Twretour verwarming Pagina 70
71 Dimensionering en Twretour verwarming Pagina 71
72 Dimensionering en Twretour verwarming Pagina 72
73 Case: invloed tapwaterleidingen INSTALLATIE Beginsituatie. Default leidinglengtes Ventilatie Systeem C3 Systeem C3 mdc/freduc-factor 1,22 0,43 1,22 0,81 Verwarming gascondensatie Gascondensatie Retourtemperatuur 60 C 60 C Warm tapwater combi combi Lengte tappunt 1 2 m 10 m Lengte tappunt 2 3 m 20 m PV Systeem C3 Systeem C3 RESULTATEN K-peil E-peil NEB verwarming 59 kwh/m²j 59 kwh/m²j Primair verbruik 104 kwh/m²j 115 kwh/m²j Default tapleidinglengtes: - badkamer: 10m - keuken: 20m Distributierendement SWW zakt van 93% naar 71% (badkamer) en van 76% naar 32% (keuken) tot 6 E-punten verlies KOSTEN investeringskost energiekost 2252 /j 2404 /j Subsidies - boetes TAK Pagina 73
74 Case: invloed Ecodesign SWW 2016 INSTALLATIE Beginsituatie. Default leidinglengtes Ventilatie Systeem C3 Systeem C3 mdc/freduc-factor 1,22 0,43 1,22 0,81 Verwarming gascondensatie Gascondensatie Retourtemperatuur 60 C 60 C Warm tapwater combi default: 50% combi A-label: 87% Lengte tappunt 1 2 m 2 m Lengte tappunt 2 3 m 3 m PV Systeem C3 Systeem C3 Ecodesign-labels voor SWW => sterke verhoging van productierendement mogelijk, voor WP-boilers zelfs tot verdubbeling van SCOP RESULTATEN K-peil E-peil NEB verwarming 59 kwh/m²j 59 kwh/m²j Primair verbruik 104 kwh/m²j 95 kwh/m²j KOSTEN investeringskost energiekost 2252 /j 2134 /j Subsidies - boetes 0 0 TAK Pagina 74
75 Case: besluit E50 is mogelijk, maar geen defaultwaarden meer! Bouwknopen minstens B Luchtdichtheid meten (blowerdoor) en ingeven Ventilatiesysteem in detail Verwarming in detail SWW in detail (leidinglengtes, eco-design in toekomst?) Extra systemen zoals PV of WP kunnen E-peil laten dalen maar doen niets aan netto-energiebehoefte, noch aan K-peil of toekomstig S-peil Nood aan kwaliteitskader! Pagina 75
76 STS algemeen n/kwaliteit_bouw/goedkeuring_voorschriften/ Pagina 76
77 TV algemeen Pagina 77
78 Aankomende STS / TV s TV ventilatie (zomer 2016) STS / TV buitenisolatie (2017) STS / TV binnenisolatie (2018?) Pagina 78
79 Complementariteit STS TV - NBN ATG: Conformiteit met de in de STS opgenomen prestaties Hoe beschrijf ik de vereiste prestaties rekening houdende met de Belgische regels der kunst Welke zijn de vereiste productprestaties rekening houdende met de Belgische regels der kunst Hoe vindt de uitvoering plaats rekening houdende met de Belgische regels der kunst Pagina 79
80 Complementariteit STS TV - NBN Eisen Wet - EPB Prestatiecriteria Normen NBN D STS-ventilatie Oplossingen TV-ventilatie + Pagina 80
81 Complementariteit STS TV - NBN Productnormen STS TV Uitgave door NBN FOD Economie WTCB Ontwikkeling door NBN technische commissies Werkgroepen waaraan ad hoc WTCB technische comités uitgenodigde belanghebbende partijen hun medewerking kunnen verlenen Aanvaardingsproces Publieke enquête en consensus binnen desbetreffende technisch comité Consensus in werkgroep en de Technische Commissie voor de Bouw Consensus in het desbetreffende WTCB technische comité Statuut Onderwerp Doel Verspreiding Aanbevelingen, tenzij ernaar verwezen wordt vanuit regelgeving of overeenkomsten tussen betrokken partijen Aanbevelingen, tenzij ernaar verwezen wordt vanuit overeenkomsten tussen betrokken partijen Gezien ze door de overheid en de bouwsector erkend worden als onderdeel van de beschrijving van de regels der kunst en goed vakmanschap kunnen ze bepalend zijn in geval van disputen. Evaluatiemethoden, classificatie Criteria m.b.t. producten en Beschrijving van de verwerking en drempelwaarden voor systemen en hun verwerking in van en de keuze van producten producten, rekening houdende welbepaalde beoogde en systemen in welbepaalde met een doorgaans vage beoogde toepassingen beoogde toepassingen toepassing. Eventueel aangevuld met nationaal bepaalde criteria. Genormaliseerde documenten die een specifieke bijdrage leveren opdat bouwwerken gerealiseerd kunnen worden volgens de regels der kunst en goed vakmanschap Genormaliseerde product prestatieverklaringen Genormaliseerd voorschrijfgedrag Genormaliseerde uitvoering van werken Verkoop door NBN (geringe Gratis verspreiding door FOD Gratis verspreiding onder de oplage) Economie (oplage onbekend) WTCB leden ( bedrijven) Pagina 81
MATERIAALVOORSTELLING EPB 14/01/2014
Veldstraat 11, 8760 Meulebeke Tel. 051-48 85 48 Fax. 051-48 86 16 e-mail: info@gc-a.eu MATERIAALVOORSTELLING EPB 14/01/2014 Dossiernaam 079-13 Decock - Vanbiervliet Werfadres Eeckhoutstraat z/n, 8850 Ardooie
OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN
OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN VENTILATIE: ONTWERP EN AFSTELLING LENTE 2019 Berekening van de ventilatiedebieten voor residentiële gebouwen Muriel BRANDT 2 DOELSTELLINGEN VAN DE PRESENTATIE N De regels voor
Installatie eisen bij renovatie
Installatie eisen bij renovatie minimale eisen voor de nieuw geplaatste installaties of de vernieuwde installaties bij i ti renovaties en functiewijzigingen 2015 Patrik De Paep pdepaep@depaep.be Achtergrond
Publicaties. THERMAC-handboek. THERMAC-handboek. Inhoud. Handboek voor het verwarmen en natuurlijk koelen van THERMisch ACtieve gebouwen
WTCB THERMAC-handboek THERMAC-handboek V-gids ODE-folders Syllabus studiedagen Rekenbladen met workshops Raf De Herdt Publicaties Handboek voor het verwarmen en natuurlijk koelen van THERMisch ACtieve
Het ABC van de energieprestatieregelgeving
Het ABC van de energieprestatieregelgeving De Vlaamse overheid streeft er naar dat alle gebouwen in Vlaanderen energiezuinig én comfortabel worden. Een van de middelen om dit te realiseren, is de energieprestatieregelgeving,
Renovatie in de bouw De zin en onzin van renovaties - bewustmaking Wat voorziet Vlaanderen op het gebied van EPB- methodiek & ERP2020
Renovatie in de bouw De zin en onzin van renovaties - bewustmaking Wat voorziet Vlaanderen op het gebied van EPB- methodiek & ERP2020 21/02/2013 Kamp C Energierenovatieprogramma 2020 Prioriteiten: dak/glas/verwarming/muur
Inleiding. Jaga Verwarming. Jaga Ventilatie. Case in EPB
Inleiding Jaga Verwarming Jaga Ventilatie Case in EPB Inleiding 1962 Fabrikant Verwarmen Innovatief Koelen Wereldwijd Ventileren 2015 Inleiding Inleiding Jaga Verwarming Jaga Ventilatie Jaga in EPB Verwarmen
Het kwaliteitskader residentiële ventilatie. Verduidelijking in 10 vragen en antwoorden
Het kwaliteitskader residentiële ventilatie Verduidelijking in 10 vragen en antwoorden 1. Wat zijn de bezorgdheden m.b.t. residentiële ventilatiesystemen? 2. Waarom een kwaliteitskader voor residentiële
KOSTENOPTIMALITEIT BIJ WONINGRENOVATIE. Jeroen Van der Veken
KOSTENOPTIMALITEIT BIJ WONINGRENOVATIE Jeroen Van der Veken STUDIENAMIDDAG RENOFASE 09/06/2015 BEPALEN KOSTENOPTIMUM Bepalen energieverbruik a.h.v. EPB Bepalen Totaal Aktuele Kost 2 METHODIEK 1 BEPALEN
VOORBEREKENING Datum:
Ir. Albert Wuyts Guido Gezellelaan 8 3020 Herent Tel : 0168948 07 Gsm : 0484792501 Epb-verslaggever Energiedeskundige Erkenningsnummer EP06668 VOORBEREKENING Datum: 31-01-2013 Desmedt Renting Waalsestraat
Project Boskant Leopoldsburg Vooruitzien
X-ECO Ing. Gert Vanden Boer Leonard Meesstraat 16 3970 Leopoldsburg 0472-32.20.98 www.x-eco.net Project Boskant Leopoldsburg Vooruitzien EPB ENERGIE PRESTATIE EN BINNENKLIMAAT Simulatie Projectwoning type
OP WEG NAAR 2020 Bijna-Energieneutrale gebouwen?
OP WEG NAAR 00 Bijna-Energieneutrale gebouwen? Maarten De Groote Vlaams Energieagentschap 4 oktober 0 Brugge Inhoud Evolutie energieprestatie Vlaanderen Aanpassingen wetgeving EPB Aanpassingen wetgeving
Werkgroepdocument B. Ventilatieprestatieverslag (VPV)
Werkgroepdocument B Ventilatieprestatieverslag (VPV) Aanvulling op STS P 73 1: Systemen voor basisventilatie in residentiële toepassingen Versie 1 Inhoudstabel 1 INLEIDING... 2 2 ALGEMEEN... 2 3 INHOUD
Energiezuinig bouwen. Het verhaal vanaf 1992 tot straks. Hugo Hens. KVAB, Reflectiegroep Energie 22/1/2019
KVAB, Reflectiegroep Energie 22/1/2019 Energiezuinig bouwen Het verhaal vanaf 1992 tot straks Hugo Hens Gewoon hoogleraar emeritus Departement Burgerlijke Bouwkunde Afdeling Bouwfysica 1969 Overzicht oinleiding
EPB-advies: woning Datum: xxx
EPB-advies: woning Datum: Bouwheer Naam: Adres: Tel: Gsm: E-mail: Bouwplaats Project: Bouwen van woning Adres: Vergunning: datum bouwaanvraag: 2012 Compactheid Type: woning Geïsoleerd volume: - Verliesoppervlak:
Naar een energetische en kostenoptimale nieuwbouw: inpassing van hernieuwbare energie in het gebouw
Naar een energetische en kostenoptimale nieuwbouw: inpassing van hernieuwbare energie in het gebouw Inhoud Regelgeving: hernieuwbare energie Theoretische voorbeelden Denkpistes BEN of E60 Praktijk voorbeeld
Strategie voor energiezuinig wooncomfort
VENTILATIE IN WONINGEN Ventilatie en renovatie Informatie-avond 18 mei 2011 Paul Van den Bossche WTCB Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf Strategie voor energiezuinig wooncomfort
Kwaliteitskader Ventilatie
Kwaliteitskader Ventilatie BCCA vzw Belgian Construction Certification Association BCCA vzw 1 Waarom een verplicht kwaliteitskader? Wijk Vathorst/Amersfoort Nederland onderzoek in 2006 Belangrijke gezondheidsklachten
Op weg naar bijna energieneutrale gebouwen, met gezonde ventilatie
Op weg naar bijna energieneutrale gebouwen, met gezonde ventilatie Themabijeenkomst De Nieuwe Standaard In Ventileren ing. G.A. (Gerton) Starink Nieman Raadgevende Ingenieurs B.V. 22-5-2015 2 1 Op weg
Startverklaring. in het kader van de energieprestatie en het binnenklimaat van een gebouw. Nieuwbouw - Woning G-2015_1734/EP14809/SV/A001/D02
Vlaamse overheid Vlaams Energieagentschap E-mail: energie@vlaanderen.be Website: www.energiesparen.be Startverklaring in het kader van de energieprestatie en het binnenklimaat van een gebouw Nieuwbouw
BEN (t) U nog mee? Energie,- Prestatie & Binnenklimaat. Ing. Kristof Houben
BEN (t) U nog mee? Energie,- Prestatie & Binnenklimaat Ing. Kristof Houben EPB Energie Prestatie en Binnenklimaat. Gebouwen gaan verschillende generaties mee. Wie vandaag bouwt of verbouwt, bepaalt grotendeels
TECHNISCH FORUM. EPB kopzorgen van installateur. Hoe antwoord te bieden? Henderyckx Tom W15
TECHNISCH FORUM EPB kopzorgen van installateur. Hoe antwoord te bieden? Henderyckx Tom W15 Overzicht Inhoud - Overzicht eisen als achtergrond - EPB startverklaring wat nodig van installateur / aannemer?
Ventilatiedocument : residentieel en niet-residentieel
1 Ventilatiedocument : residentieel en niet-residentieel 1 Wat wordt in het kader van de energieprestatieregelgeving verstaan onder een verbouwing? In het kader van de energieprestatieregelgeving is een
EPB-aangifte: hoofdformulier - Woning. EPB-aangifte. Aangifte van de energieprestatie en het binnenklimaat van een gebouw
EPB-aangifte: hoofdformulier - Woning Vlaamse overheid Vlaams Energieagentschap E-mail: energie@vlaanderen.be Website: www.energiesparen.be EPB-aangifte Aangifte van de energieprestatie en het binnenklimaat
Maximale waarden K65 + eisen naar nieuwe installaties. EPB - Minimale materiaaleisen v16-07-2012. Dossier 150397 Stad Aalst Scheerlinck Wendy K22
STUDIEBUREAU TECHNIEKEN (HVAC / ELEKTRO / SANITAIR / BRAND) - STABILITEIT - EPB Veiligheidscoördinatie niveau A - Energiecoördinator - EPC Vlaanderen Brussel Wallonië - Blowerdoor - Test prive rioleing
Case Study: Rijwoning te Lier uit 1905
WP2 - Taak 2.2 - Cash Flow Simulator Case Study: Rijwoning te Lier uit 1905 Jeroen Van der Veken Jan Creylman KCE Thomas More Kempen KU Leuven @ Geel Case: Voorgevel 1 Case: Achtergevel Case: Achtergevel
Startverklaring. in het kader van de energieprestatie en het binnenklimaat van een gebouw. woning G-2015_16349/EP11928/SV/O180/D17
Vlaamse overheid Vlaams Energieagentschap E-mail: energie@vlaanderen.be Website: www.energiesparen.be Startverklaring in het kader van de energieprestatie en het binnenklimaat van een gebouw woning 15
Aangifteplichtige : WoninGent. Ligging : Louis Schuermansstraat 4, Sint-Amandsberg. App 2.4 Resultaat : K-peil : geen (*) E-peil : geen (*)
Aangifteplichtige : WoninGent Ligging : Louis Schuermansstraat 4, Sint-Amandsberg Woord vooraf : Dit verslag (startberekening) geeft alle materialen/installaties weer die noodzakelijk zijn voor het behalen
Startverklaring. in het kader van de energieprestatie en het binnenklimaat van een gebouw
Vlaamse overheid Vlaams Energieagentschap E-mail: energie@vlaanderen.be Website: www.energiesparen.be Startverklaring in het kader van de energieprestatie en het binnenklimaat van een gebouw Renovatie
Bijkomende specificaties voor de technische installaties en de hygiënische ventilatie bij ingrijpende energetische renovaties
BIJLAGE X BIJ HET MB VAN 2 APRIL 2007 Bijkomende specificaties voor de technische installaties en de hygiënische ventilatie bij ingrijpende energetische renovaties mb 18/05/2014 b.s. 27/05/2014 mb 30/01/2017
Hulpenergie in de EPW
Module 3.5 Hulpenergie in de EPW Versie 2.0 1 Hoofdstukkenoverzicht EPW 8 Controle oververhitting 10.5 Verbruik voor koeling 7.7 Transmissieverliezen 7.8 Ventilatie verliezen 7.9 Interne winsten 7.10 Zonnewinsten
Ventilatie voorontwerp
Tessenderlo, donderdag 12 januari 2017 Ventilatie voorontwerp Bouwheer: Dries Delvaux Duivelsbroek 3 2400 Mol Ontwerper: Steto bvba Vismarkt 29 Dossiernummer: 2016-0233_JC Bouwplaats: Omschrijving bouwwerk:
Hulpenergie in de EPW
VEA 1 Module 3.5 Hulpenergie in de EPW Versie 2.0 1 Hoofdstukkenoverzicht EPW 8 Controle oververhitting 10.5 Verbruik voor koeling 7.7 Transmissieverliezen 7.8 Ventilatie verliezen 7.9 Interne winsten
LANGETERMIJNDOELSTELLING SIMULATIES EN ANALYSE
LANGETERMIJNDOELSTELLING SIMULATIES EN ANALYSE Overlopen uitgangspunten SELECTIE WONINGEN VERDELING GEBASEERD OP EPC-DATABANK APPARTEMENT GESLOTEN HALF-OPEN OPEN TOTAAL 1800-1859 1 1 0 0 2 1860-1899 1
Opleiding Ventilatieverslaggever
2016 www.sbmopleidingen.be PROGRAMMA : WETTELIJK KADER WAAROM LUCHTDEBIETEN METEN HOE LUCHTDEBIETEN METEN PRAKTISCHE OEFENING WETTELIJK KADER : IN PRINCIPE IS EEN STS EEN NORMATIEF DOCUMENT, AANGEZIEN
Startverklaring. in het kader van de energieprestatie en het binnenklimaat van een gebouw
Vlaamse overheid Vlaams Energieagentschap E-mail: energie@vlaanderen.be Website: www.energiesparen.be Startverklaring in het kader van de energieprestatie en het binnenklimaat van een gebouw A703 Trabucco
Startverklaring. in het kader van de energieprestatie en het binnenklimaat van een gebouw. woning lot G-2016_17276/EP02793/SV/A001/D02
Vlaamse overheid Vlaams Energieagentschap E-mail: energie@vlaanderen.be Website: www.energiesparen.be Startverklaring in het kader van de energieprestatie en het binnenklimaat van een gebouw woning lot
Startverklaring. in het kader van de energieprestatie en het binnenklimaat van een gebouw. Meergezinswoning G-2010_316/EP15111/SV/A001/D01
Vlaamse overheid Vlaams Energieagentschap E-mail: energie@vlaanderen.be Website: www.energiesparen.be Startverklaring in het kader van de energieprestatie en het binnenklimaat van een gebouw Meergezinswoning
Startverklaring. in het kader van de energieprestatie en het binnenklimaat van een gebouw
Vlaamse overheid Vlaams Energieagentschap E-mail: energie@vlaanderen.be Website: www.energiesparen.be Startverklaring in het kader van de energieprestatie en het binnenklimaat van een gebouw Ingrijpende
"EPW 1 "-BEREKENINGSMETHODE GEWIJZIGD VANAF 1 JULI 2017
"EPW 1 "-BEREKENINGSMETHODE GEWIJZIGD VANAF 1 JULI 2017 Wijziging van het besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering van 21 december 2007 tot vaststelling van de eisen op het vlak van de energieprestatie
Voor projecten waarvan de aanvraag tot stedenbouwkundige vergunning is ingediend vanaf 1/7/2017
Besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering van 21 december 2007 tot vaststelling van de eisen op het vlak van de energieprestatie en het binnenklimaat van gebouwen - officieus gecoördineerde versie
Ventilatie voorontwerp
maandag 27 maart 2017 Ventilatie voorontwerp Bouwheer: Pieter Denckens en Leentje Willems Steenbergen 11 2430 Laakdal Ontwerper: Ventovita bvba Liersesteenweg 185/12 Dossiernummer: 2017-0033_ DW Bouwplaats:
STUDIE NAAR KOSTENOPTIMALE NIVEAUS VAN DE MINIMUMEISEN INZAKE ENERGIEPRESTATIES VAN GERENOVEERDE BESTAANDE RESIDENTIËLE GEBOUWEN
STUDIE NAAR KOSTENOPTIMALE NIVEAUS VAN DE MINIMUMEISEN INZAKE ENERGIEPRESTATIES VAN GERENOVEERDE BESTAANDE RESIDENTIËLE GEBOUWEN Jeroen Van der Veken Jan Creylman Toon Lenaerts KENNISCENTRUM ENERGIE (KCE)
EPB-aangifte. EPW-formulier. Woning 72003-G-2009/184/EP05153/M843/D01/SD001. Ontvangstdatum: 25/02/2010 EPB-sofware versie 1.3.2.
Vlaamse overheid Vlaams Energieagentschap E-mail: energie@vlaanderen.be Website: www.energiesparen.be EPB-aangifte EPW-formulier Woning 72003-G-2009/184/EP05153/M843/D01/SD001 Dossiernaam: Peeters Frank
Startverklaring. in het kader van de energieprestatie en het binnenklimaat van een gebouw. Res Yachting Spirit G-3493/2012/EP05127/SV/A001/D01
Vlaamse overheid Vlaams Energieagentschap E-mail: energie@vlaanderen.be Website: www.energiesparen.be Startverklaring in het kader van de energieprestatie en het binnenklimaat van een gebouw Res Yachting
EPB in Vlaanderen en hoe te gebruiken als verkoopstool
EPB in Vlaanderen en hoe te gebruiken als verkoopstool Inleiding EPB Wat Waarom Wanneer De 7 Eisen van EPB Huidige normen Normen 2016 E Peil als verkoopstool technieken 2 1 Wat EPB Energie Prestatie voor
Rudy Ballegeer Business Manager Installatie. 0470/
Rudy Ballegeer Business Manager Installatie rudy.ballegeer@duco.eu 0470/13 60 01 1 2 Twee afvoerventilatoren DucoBox Silent De stilste box van Europa! - Centrale afvoer - Budgetvriendelijk - Design Ruimtesensoren
Werkgroepdocument A. Ventilatievoorontwerp (VVO)
Werkgroepdocument A Ventilatievoorontwerp (VVO) Aanvulling op STS-P 73-1: Systemen voor basisventilatie in residentiële toepassingen 9 februari 2017 Inhoudstabel 1 INLEIDING... 2 2 ALGEMEEN... 2 3 OVERZICHT
Studiedag Energiebesparingsforum. Ventilatie. Ventilatie
Ventilatie Studiedag Energiebesparingsforum Ventilatie Hilde Breesch, KaHo Sint-Lieven Paul Van den Bossche, WTCB Binnenluchtkwaliteit Ventilatiesystemen in woningen Aanbevelingen ventilatiegids Studiedag
Sanitair warm water. Nieuw inzichten in productie en distributie vanuit het TETRA-project. 27 mei Studienamiddag collectieve installaties
Sanitair warm water Nieuw inzichten in productie en distributie vanuit het TETRA-project 27 mei Studienamiddag collectieve installaties Ivan Verhaert (Kenniscentrum Energie Thomas More Kempen) Sanitair
Ventilatie voorontwerp
Tessenderlo, donderdag 23 februari 2017 Ventilatie voorontwerp Bouwheer: Martine Tempels F. Rigasquare 16 1030 Brussel (Schaarbeek) Ontwerper: Steto bvba Vismarkt 29 Dossiernummer: 2017-0043_DW_CM Bouwplaats:
HANDLEIDING REKENBLAD VENTILATIEGIDS Paul Van den Bossche
HANDLEIDING REKENBLAD VENTILATIEGIDS Paul Van den Bossche Afdeling Energie en Klimaat Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf WTCB 3 juni 2009 Inhoudstabel 1 INLEIDING...2 2 DISCLAIMER...2
Deze nota geeft een samenvatting van de belangrijkste resultaten van de eerste doorrekening voor het hierboven vernoemde project. fase startverklaring
DEELPROJECT SUBDOSSIER AARD BESTEMMING U-max K-peil E-peil Oververhitting Ventilatie Energiebehoefte Bouwknopen 131612 NOTA EPB Dhr en mevr Van Looveren Leysen Herentalse Steenweg 78 2270 Herenthout onderwerp:
Info-avond - 5 jaar EPB geplande wijzigingen toekomst
Info-avond - 5 jaar EPB geplande wijzigingen toekomst 15 juni 2011 VEA Jos Geijsels A. 5 jaar EPB in cijfers juni 2011 2 A. Geplande wijzigingen 1. Aantal EPB-aangiften; 2. Evolutie E-peil; 3. Evolutie
De bijna nul- energiewoning : de woning van de toekomst. Energieconsulent NAV-BVA arch. Luc Dedeyne
De bijna nul- energiewoning : de woning van de toekomst Energieconsulent NAV-BVA arch. Luc Dedeyne Architect : Luc Dedeyne Architect : Kim Nuyttens GSM 0473 551 568 luc.dedeyne@benergie.be GSM 0473 524
Module 2.3. Ventilatievoorzieningen in residentiële gebouwen: Voorbeeld. Versie 2.1 februari 2006. Module 2.3
Ventilatievoorzieningen in residentiële gebouwen: Voorbeeld 1 Concreet voorbeeld Eenvoudige woning Niveau -1 Kelder + inkom Niveau 1 Gelijkvloers Niveau -1 2 2 Concreet voorbeeld 3 Gelijkvloers: Woonkamer
PLANNEN VAN HET GEBOUW
PLANNEN VAN HET GEBOUW BEREKENINGEN Energie Prestatieregelgeving voor de Bouw Het luchtdichtheidsniveau van het gebouw moet in het lastenboek geïmponeerd worden en moet door een Blower Door test gecontroleerd
STIMULANSEN VOOR KWALITEIT IN DE BOUW
STIMULANSEN VOOR KWALITEIT IN DE BOUW Persconferentie Batibouw 26 februari 2015, Brussel Maarten De Groote beleidsmedewerker bouwinnovatie, VEA Evolutie energieprestatie gebouwen Maatschappelijk belang
Forfetaire Reductiefactoren. Ing. Stefan Verbrugge Innovatie manager Duco
Forfetaire Reductiefactoren Ing. Stefan Verbrugge Innovatie manager Duco Enkele termen : Duco componenten afvoerventilator DucoBox Silent Geen regelkleppen RF communicatie Centrale regeling Boxsensoren
Belgisch Staatsblad dd
BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST [C 2016/31890] 21 DECEMBER 2016. Ministerieel besluit tot wijziging van het ministerieel besluit van 6 mei 2014 houdende uitvoering van bijlagen V, IX en X van het besluit
Productie: Prestatiebeoordeling naar comfort en energie & Dimensionering
Productie: Prestatiebeoordeling naar comfort en energie & Dimensionering Havid El khaoui Jef De Schutter Pagina 1 Productie Overzicht toestellen: huishoudelijk Doorstroom Voorraad Voorverwarming Douche-
ventilatie voorontwerp
ADRES Vismarkt 29 3980 Tessenderlo CONTACT Tel. 013 67 65 24 info@steto.be www.steto.be ventilatie voorontwerp BOUWEN VAN EEN EENGEZINSWONING Bouwheer: Jochen Knoops Kerkstraat 8b 3665 As Bouwplaats: Nieuwstraat
Startverklaring. in het kader van de energieprestatie en het binnenklimaat van een gebouw
Vlaamse overheid Vlaams Energieagentschap E-mail: energie@vlaanderen.be Website: www.energiesparen.be Startverklaring in het kader van de energieprestatie en het binnenklimaat van een gebouw woning lot
Startverklaring. in het kader van de energieprestatie en het binnenklimaat van een gebouw
Vlaamse overheid Vlaams Energieagentschap E-mail: energie@vlaanderen.be Website: www.energiesparen.be Startverklaring in het kader van de energieprestatie en het binnenklimaat van een gebouw Renovatie
Energiezuinig (ver)bouwen: geen rechttoe rechtaan verhaal
KVAB / Reflectiegroep Energie 14 oktober 2015 Energiezuinig (ver)bouwen: geen rechttoe rechtaan verhaal Hugo Hens Inhoudsoverzicht Inleiding Bewonersgedrag o o Feiten? Hoe statistisch? o Gevolgen Netto
De EPB-2015, anderhalf jaar later
Seminarie Duurzaam Bouwen: De EPB-2015, anderhalf jaar later 27/05/2016 Leefmilieu Brussel Gevalstudie Toepassing van de EPB 2015-criteria op een flatgebouw Maxime BARGIBANT BBT Energy Doelstellingen van
LANGETERMIJNDOELSTELLING SIMULATIES EN ANALYSE
LANGETERMIJNDOELSTELLING SIMULATIES EN ANALYSE Selectie Woningen SELECTIE WONINGEN EPC DATABANK APPARTEMENT GESLOTEN HALF-OPEN OPEN TOTAAL 1800-1859 454 332 174 265 1225 1860-1899 571 883 359 422 2235
VR DOC.0907/2BIS
VR 2017 1509 DOC.0907/2BIS Ontwerp van besluit van de Vlaamse Regering houdende wijziging van het Energiebesluit van 19 november 2010, wat betreft aanpassingen aan diverse bepalingen over de energieprestatieregelgeving
Slimme keuzes voor woningconcepten met warmtepompen
Slimme keuzes voor woningconcepten met warmtepompen Interactie tussen gevelisolatie, ventilatiesystemen en capaciteit warmtepompsystemen Per 1 januari 2015 worden de EPCeisen aangescherpt. Voor woningen
Mogelijkheden tot het verlagen van het E-peil
VE 1 inhoud 1. Inleiding 2. Infiltratie, ventilatie en E-peil 3. In- en efiltratie van lucht : v 50 -waarde 4. Uitvoeringskwaliteit : m-factor 5. Energieverbruik van ventilatoren 6. Warmterecuperatie 7.
SYNTHESENOTA EPB Overzicht met betrekking tot EPB-regelgeving
SYNTHESENOTA EPB Overzicht met betrekking tot EPB-regelgeving VOORWERP BOUWPLAATS BOUWHEER ARCHITECT STUDIEBUREAU Renovatie van een eengezinswoning Sint Jozefstraat 69, 8301 Knokke-Heist T Heist Best cvba
EPC 0,8: Over welke woningen en installatieconcepten hebben we het?,
EPC 0,8: Over welke woningen en installatieconcepten hebben we het?, ir. F.W. (Freek) den Dulk Nieuwe eis per 1 januari 2006 EPC 0,8 Herziening norm: NEN 5128:2004 Energieprestatie van woonfuncties en
ventilatie voorontwerp
ADRES Vismarkt 29 3980 Tessenderlo CONTACT Tel. 013 67 65 24 info@steto.be www.steto.be ventilatie voorontwerp BOUWEN VAN 11 appartementen Bouwheer: Kolmont Woonprojecten nv Havermarkt 45 3500 Hasselt
Startverklaring. in het kader van de energieprestatie en het binnenklimaat van een gebouw
Vlaamse overheid Vlaams Energieagentschap E-mail: energie@vlaanderen.be Website: www.energiesparen.be Startverklaring in het kader van de energieprestatie en het binnenklimaat van een gebouw woning lot
Startverklaring. in het kader van de energieprestatie en het binnenklimaat van een gebouw
Vlaamse overheid Vlaams Energieagentschap E-mail: energie@vlaanderen.be Website: www.energiesparen.be Startverklaring in het kader van de energieprestatie en het binnenklimaat van een gebouw Genebroekstraat
K- en E- peil Nieuwbouw Aquahealth
K- en E- peil Nieuwbouw Aquahealth 1. Overzicht EPB-eisen... 2 2. Hernieuwbare energie... 2 3. E-peil... 2 4. K-peil... 3 5. Oververhitting... 3 6. NEB (Netto-energiebehoefte voor verwarming)... 3 7. Opbouw
Startverklaring. in het kader van de energieprestatie en het binnenklimaat van een gebouw
Vlaamse overheid Vlaams Energieagentschap E-mail: energie@vlaanderen.be Website: www.energiesparen.be Startverklaring in het kader van de energieprestatie en het binnenklimaat van een gebouw Theocharidis-Reneerkens
OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN
OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN POLLUENTEN IN HET GEBOUW: HOE ZE TE VERMINDEREN? HERFST 2017 Ventilatie: De luchtkwaliteit in de woningen verbeteren en garanderen Samuel CAILLOU WTCB Doelstelling(en) van de
EPB-aangifte. EPW-formulier. Woning 13016-G-2009_4806/EP02565/A001/D01/SD001. Dossiernaam: V120 Babalola - Vervenne
Vlaamse overheid Vlaams Energieagentschap E-mail: energie@vlaanderen.be Website: www.energiesparen.be EPB-aangifte EPW-formulier Woning 13016-G-2009_4806/EP02565/A001/D01/SD001 Dossiernaam: V120 Babalola
Energieneutrale reconversie tot studentenhuisvesting Ontwerp en uitvoering: lessons learned
Energieneutrale reconversie tot studentenhuisvesting Ontwerp en uitvoering: lessons learned Valerie Vergaert Consultant Sustainable Buildings VK Architects & Engineers Introductie Stad Leuven > klimaatneutraal
STUDIE. optimalisatie van de isolatieschil bij het geothermiehuis
STUDIE optimalisatie van de isolatieschil bij het geothermiehuis Pagina 1 van 11 Inhoud 1. Plannen gebouw met EPB vloeroppervlakte 239,41 m²... 2 2. Het verhaal van de totale energievraag en energievraag
Bijlage VI - Bijkomende specificaties voor de meting van de luchtdichtheid van gebouwen in het kader van de EPB-regelgeving
Bijlage VI - Bijkomende specificaties voor de meting van de luchtdichtheid van gebouwen in het kader van de EPB-regelgeving (Bijlage VI van het Ministerieel Besluit van 2 april 2007) Inhoud 1. VOORWOORD...
Rapportage Energiebesparingsverkenner
Rapportage Energiebesparingsverkenner Deze rapportage biedt u een overzicht van de door u geselecteerde pakketten aan energiebesparende maatregelen en de indicatieve resultaten hiervan. In de bijlage van
Weergave van het rapport Weergavevolgorde van het rapport Resultaten alle EPB-eenheden per eis Weergegeven EPB-eenheden in het rapport Bâtiment "wonin
Energieprestatie en binnenklimaat van gebouwen EPB-Rapport Administratieve gegevens van het project van het project voorcalculatie Straat Biesemstraat Nummer Gemeente Referentie kadaster Geetbets 2-B-210k
7e ENERGIECONGRES VCB 26 maart Luc Peeters, administrateur-generaal Vlaams Energieagentschap
7e ENERGIECONGRES VCB 26 maart 2015 Luc Peeters, administrateur-generaal Vlaams Energieagentschap Het Vlaamse regeerakkoord 2014-2019 Vlaanderen maakt van energie-efficiëntie een topprioriteit door o.a.
Energiebesparingen in gebouwen.
Energiebesparingen in gebouwen. Donderdag 5 juni 2008 Margot De Pauw, KHK Inhoud. Vraagstelling en website Case Zonnige Kempen Case VIBO Beringen 1 Doelstelling. Energieverbruik voor verwarming in woningen
Condensatie op mijn ramen
1-5 De vorming van condensatie op je ramen is niet altijd te wijten aan een fout aan je ramen, het kan het gevolg zijn van een natuurlijk fenomeen. Hoe ontstaat condensatie? Lucht kan, volgens zijn temperatuur,
Methode voor de berekening van de ontwerpwarmtebelasting
Methode voor de berekening van de ontwerpwarmtebelasting NBN EN 12831:2003 prnbn EN 12831 ANB Christophe Delmotte, Ir Laboratorium Prestatiemetingen Technische Installaties WTCB - Wetenschappelijk en Technisch
Weergave van het rapport Weergavevolgorde van het rapport Resultaten alle EPB-eenheden per eis Weergegeven EPB-eenheden in het rapport Gebouw "Woning"
Energieprestatie en binnenklimaat van gebouwen EPB-Rapport Administratieve gegevens van het project van het project Marc Janssens Rilaar Straat Diestsesteenweg Nummer Gemeente Referentie kadaster Aarschot
Verwarming en ventilatie
Verwarming en ventilatie Gebouwen met hoge energieprestaties Mei 2013 Christophe Delmotte, Ir Laboratorium Luchtkwaliteit en ventilatie WTCB Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf Bladzijde
Het ENERGIEPRESTATIEPEIL (E-peil) en het ISOLATIEPEIL (K-peil) van gebouwen.
Het ENERGIEPRESTATIEPEIL (E-peil) en het ISOLATIEPEIL (K-peil) van gebouwen. Inhoud _ Eisen op het niveau van Energieprestatie en Binnenklimaat _ K-peil of isolatiepeil van gebouwen _ E-peil of energieprestatiepeil
Energieprestatie en binnenklimaat van gebouwen
Energieprestatie en binnenklimaat van gebouwen EPB-Rapport Administratieve gegevens van het project Naam van het project Straat Gemeente Referentie kadaster Containers 3 stuks Mechelen 1-A-1 Nummer Postcode
OVED-jaarcongres. 6 juni 2019
OVED-jaarcongres 6 juni 2019 1 Kwaliteitscontrolekaders EPB-verslaggevers en energiedeskundigen type A Repressief en niet transparant? Toelichting door Luc Peeters Administrateur-generaal VEA 2 Context
Mogelijkheden tot het verlagen van het E-peil
VE 1 inhoud 1. Inleiding 2. Infiltratie, ventilatie en E-peil 3. In- en efiltratie van lucht : v 50 -waarde 4. Uitvoeringskwaliteit : m-factor 5. Energieverbruik van ventilatoren 6. Warmterecuperatie 7.
De BEN- woning : de woning van de toekomst. Energieconsulent Bouwunie & BVA arch. Luc Dedeyne
De BEN- woning : de woning van de toekomst Energieconsulent Bouwunie & BVA arch. Luc Dedeyne Architect : Luc Dedeyne GSM 0473 551 568 luc.dedeyne@bouwunie.be 1 K45/E80 Nu bouwen met de eisen van de
ZEN en BENG Nieuwe inzichten over bijna energieneutrale woningen
ZEN en BENG Nieuwe inzichten over bijna energieneutrale woningen Ir. Harm Valk Nieman Groep Platform ZEN 22 maart 2016 Routekaart BENG 22-3-2016 2 BENG Drie indicatoren Lijkt op de PHPP 1. Energiebehoefte
Waarom altijd samenwerken met Heatlink
Waarom altijd samenwerken met Heatlink Studie en Advies Onafhankelijk ontwerp 1 ontwerp voor alle aannemers Installatieontwerp (lastenboek) Warmteverliesberekening Technische tekeningen (As-Built) EPB
Meten van het elektrisch vermogen van ventilatoren
OPTIVENT achtergrondbijlage 12 Meten van het elektrisch vermogen van ventilatoren Paul Van den Bossche Samuel Caillou Afdeling Klimaat, Installaties en Energieprestatie (CLIE) Onderzoeksgroep ventilatie