Datum 6 november 2012 Opgemaakt door afdeling Strategie & Beleid/Bedrijfskundige Ondersteuning

Transcriptie

1 Harmonisatie Beleid weerstandsvermogen, reserves en voorzieningen Waterschap Vallei en Veluwe Concept 0.6 Datum 6 november 2012 Opgemaakt door afdeling Strategie & Beleid/Bedrijfskundige Ondersteuning

2 Blad 2 van 14 Inhoudsopgave 1.. Beslispunten 2.. Inleiding 3.. Risico s 4.. Weerstandscapaciteit 5.. Vorming en besteding van reserves 6.. Vorming en besteding van Voorzieningen 7.. Rente toevoegen aan reserves en voorzieningen Bijlage 1: Risico-inventarisatie

3 Blad 3 van Beslispunten Voorgesteld wordt : - In te stemmen met de risico-inventarisatie volgens de methode Fine en Kinney; - Alleen de algemene reserves aan te merken als beschikbare weerstandscapaciteit; - Als norm voor het weerstandsvermogen uit te gaan van A Uitstekend wat staat voor een score hoger dan 2,0 en voor de hoogte van Algemene reserve per taak te rekenen met de norm van 2,1 voor benodigde weerstandscapaciteit Per 1 januari 2013 is dit dan (afgerond) 2,4 miljoen voor Watersysteembeheer en 4,8 miljoen voor Zuiveringsbeheer. - In de jaarlijkse begroting geen post voor onvoorziene uitgaven te ramen, maar Dijkgraaf en Heemraden te machtigen tot van de Algemene Reserves voor onvoorziene uitgaven binnen het bestaande beleid aan te wenden. - De reserve voor Innovatie en MVO samen te voegen tot het Innovatiefonds met de mogelijkheid voor Dijkgraaf en Heemraden om de reserve voor dat doel aan te wenden. - De overige bestemmingsreserves op te heffen en per 31 december 2012 toe te voegen aan de tariefegalisatiereserves. - Geen rente toe te voegen aan reserves en voorzieningen met uitzondering van de pensioenvoorziening voor bestuur. Daarmee wordt de actuariële waarde van deze voorziening op peil gehouden 2. Inleiding 2.1. Noodzaak tot harmonisatie De waterschappen Vallei & Eem en Veluwe hebben een Verordening Beleidsen Verantwoordingsfunctie. In deze verordeningen staat dat Dijkgraaf en Heemraden beleid moeten opstellen ten aanzien van weerstandsvermogen, risicomanagement, reserves en voorzieningen. Dit is ook gedaan door beide waterschappen. Het Algemeen Bestuur van Waterschap Veluwe heeft dit beleid vastgesteld op 26 november 2008 en het Algemeen Bestuur van Waterschap Vallei & Eem 20 mei Dit beleid is bepalend voor de noodzakelijke hoogte van de Algemene Reserve en daarom is in de Voorjaarsnota 2012, die 4 juli 2012 is behandeld in het gezamenlijk Algemeen Bestuur, toegezegd dat het beleid wordt geharmoniseerd en dit onderdeel zal zijn van de begroting De genoemde verordeningen zijn nagenoeg identiek en zijn de basis voor de Verordening Beleids- en Verantwoordingsfunctie van Waterschap Vallei en Veluwe, die nog dit jaar wordt voorbereid en op 2 januari 2013 ter vaststelling zal worden aangeboden aan het Algemeen Bestuur. Te verwachten is dat ook in die verordening deze eis zal terugkomen Ingangsdatum Het nieuwe beleid omtrent het weerstandsvermogen, reserves en voorzieningen treedt in werking per 1 januari Hardheidsclausule In niet voorziene situaties of bij substantiële financiële tegenslagen kan incidenteel afgeweken worden van de richtlijnen in deze nota. Het voorstel tot

4 Blad 4 van 14 afwijking wordt voorzien van argumenten en wordt vastgesteld door het Algemeen Bestuur Opbouw Deze beleidsnota is opgebouwd conform artikel 12 van de hiervoor genoemde verordeningen beleids- en verantwoordingsfunctie zoals vastgesteld door de Algemeen besturen en bevat o.a. het beleid ten aanzien van het weerstandsvermogen, risicomanagement, reserves en voorzieningen. De in de verordening opgenomen onderwerpen worden in deze beleidsnota nader uitgewerkt. Deze onderwerpen zijn: een beschrijving van de risico s die het waterschap loopt gekoppeld aan een financiële waarde, waardoor de benodigde weerstandscapaciteit wordt bepaald; de weerstandscapaciteit van het waterschap, zijnde de middelen en mogelijkheden van het waterschap om niet begrote kosten te dekken; het opvangen van risico s door verzekeringen, voorzieningen, reserves, de weerstandscapaciteit of anderszins; de vorming en besteding van reserves; de vorming en besteding van voorzieningen; de berekening en verwerking van rente over de reserves en de voorzieningen. 3. Risico s 3.1. Risico-beheersing Elke organisatie loopt in meer of mindere mate risico s. Te denken valt onder meer aan aansprakelijkheidsrisico s, bedrijfsvoeringsrisico s, imagorisico s, informatierisico s en milieurisico s. Het in kaart brengen van de risico s maakt het mogelijk ze te analyseren en te beoordelen. De analyse bestaat uit een inschatting van de kans dat een gebeurtenis optreedt en wat de gevolgen zijn. Voor de bepaling van het weerstandsvermogen is inzicht nodig in de financiële gevolgen van risico s. Waar in deze notitie dan ook wordt gesproken over risico s moet dit worden gezien als risico s met financiële gevolgen. De risico s, relevant voor het weerstandsvermogen, zijn die risico s die niet op een andere manier zijn te ondervangen. Reguliere risico s risico s die zich regelmatig voordoen en goed meetbaar zijn - maken geen deel uit van de risico s in het onderdeel weerstandsvermogen. Hiervoor zijn namelijk verzekeringen afgesloten of voorzieningen gevormd of maatregelen getroffen binnen de bedrijfsprocessen. Dit laatste zijn risico s van beperkte financiële omvang, alsmede normale bedrijfsrisico s. Deze vallen dan ook buiten de scope. Indien zich deze voordoen komen de kosten ten laste van de exploitatie. De doelstellingen van deze risicobeheersing, net als voor de huidige twee waterschappen, voor Waterschap Vallei en Veluwe zijn als volgt: 1. Inzicht krijgen in de risico s die we lopen. Op basis van dit inzicht kunnen risico s eventueel worden afgedekt. 2. Inzicht in risico s geeft de mogelijkheid om het weerstandvermogen te beoordelen. 3. Er voor zorgen dat het optreden van risico s zo weinig mogelijk effect heeft op de uitvoering van het bestaande beleid. 4. Er voor zorgen dat er bewustwording op treedt.

5 Blad 5 van Risico-management Risicomanagement is een hulpmiddel om op een gestructureerde en expliciete manier risico s in kaart te brengen, te evalueren en door er proactief mee om te gaan - ze beter beheersen. Risicomanagement is gebaseerd op het maken van risicoanalyses. Bij risicomanagement wordt het risico gemanaged door voor gesignaleerde risico s vast te stellen hoe de kans van optreden van het risico of de gevolgen bij optreden moeten worden beheerst. Immers een risico wordt doorgaans gedefinieerd als de kans van optreden maal het gevolg bij optreden: Risico = Kans x Gevolg. Net als de huidige waterschappen zal waterschap Vallei en Veluwe regelmatig (één keer per twee jaar) de risico s inventariseren en er vervolgens voor zover mogelijk financiële gevolgen aan de risico s toekennen en er maatregelen aan verbinden. Binnen de bedrijfsvoering zal op diverse manieren aandacht worden geschonken aan het onderkennen en beheersen van risico s. Binnen de BBP-cyclus wordt aandacht geschonken aan risico-management. Zowel de begroting als het jaarverslag hebben een aparte paragraaf waarbij aandacht wordt geschonken aan de risico s die worden afgedekt door de weerstandscapaciteit Risico-inventarisatie Bij beide waterschappen zijn de risico s geïnventariseerd en financieel vertaald. Bij deze risico s is onderscheid te maken in: - Te verzekeren risico s - Risico s waarvoor voorzieningen zijn gevormd - Risico s die in de reguliere exploitatie worden opgevangen - Risico s die relevant zijn voor het weerstandsvermogen. Beide waterschappen hebben een groot deel van de risico s verzekerd. Dit betreft verzekeringen van brand- en uitgebreide gevaren, de auto s en tractoren, algemene wettelijke aansprakelijkheid, bestuurdersaansprakelijkheid, fraude, bouw en montage (CAR) en tegen ongevallen voor medewerkers en bestuur. Deze verzekeringsportefeuille wordt jaarlijks beoordeeld, besproken met de verzekeraar en indien nodig aangepast. Voorzieningen zijn gevormd voor het risico van oninbaar lijden van belastingopbrengsten alsmede voor pensioenvoorzieningen van bestuur en wachtgeldverplichtingen van bestuur en personeel. Tenslotte is er een voorziening voor baggeren. Bij punt 6 is beschreven het beleid m.b.t. vorming en besteding van voorzieningen. Tenslotte worden in de reguliere exploitatie risico s opgevangen. Dit gebeurt door risicobewust te werken. Voorbeelden hiervan zijn: In de voorstellen voor D&H en AB is een aparte paragraaf voor risico s verplicht. Op basis van ARBO-eisen worden periodiek RI&E (risico inventarisaties & evaluaties) opgesteld en worden op basis daarvan maatregelen getroffen om de veiligheid te vergroten. In elke procesbeschrijving is een risicoparagraaf opgenomen.

6 Blad 6 van 14 Elk projectplan bevat een hoofdstuk voor de risico s. Bij grote en complexe projecten wordt door of samen met een extern bureau een risicoanalyse opgesteld. Het calamiteitenzorgsysteem is opgezet om de belangrijkste risico s binnen onze twee taken het hoofd te kunnen bieden. Per risico is een calamiteitenbestrijdingsplan beschikbaar. Daarnaast is er een continuïteitsplan. Het integriteitbeleid krijgt de aandacht binnen de gehele organisatie.. Risicomanagement heeft al bijzondere aandacht gekregen bij de voorbereiding van de Ruimte voor de Rivier projecten. Mede op basis van het geleerde zal in 2012 en 2013 binnen de hele organisatie extra aandacht worden besteed aan risicomanagement. De omvang van de reguliere exploitatie is ca. 120 miljoen. Financiële gevolgen van de kleinere risico s kunnen dan ook binnen de reguliere exploitatie worden opgevangen. Dit betreft de risico s met een mogelijk effect kleiner dan Methode Fine en Kinney Zoals hiervoor aangeven zijn voor beide waterschappen de risico s geïnventariseerd en financieel gewaardeerd. Hiervoor is de methode van Fine en Kinney toegepast. De risico s die niet worden afgedekt door verzekeringen, voorzieningen of procedures moeten worden afgedekt vanuit het eigen vermogen. De methode van Fine en Kinney is de berekening van de risicowaarde vanuit een combinatie van: Waarschijnlijkheid De waarschijnlijkheid dat een risico zich voordoet kan variëren tussen bijna zeker en bijna ondenkbaar. Blootstelling De blootstelling aan een risico kan variëren tussen voortdurend of uiterst zelden. Effect Het effect van een risico kan catastrofaal zijn maar ook zeer beperkt. In de analyse hebben wij onderscheidt gemaakt in de volgende risicocategorieën : Economische en markt risico s; Maatschappelijke risico s; Bedrijfs- en ondernemingrisico s. Op basis van de inventarisaties van 2008 en 2009 is voor waterschap Vallei en Veluwe een inschatting te maken van de risico s en financiële waarde per taak. Zoals hiervoor aangegeven betreft dit de risico s met een effect van of hoger. Als voorbereiding op de begroting zal vanaf 2013 elke twee jaar de risico-inventarisatie worden geëvalueerd. De belangrijkste risico s (9) die tijdens de inventarisatie naar voren kwamen zijn: Economische en Loon- prijs- renteontwikkeling markt risico s Maatschappelijke risico s Overstromingen (CT 1) Natuurbranden (CT 2) Extreme weersomstandigheden, zware regenval, droogte (CT3)

7 Blad 7 van 14 Bedrijfs- en ondernemingrisico s Brand of explosie (voor zover niet verzekerd) Bodemverontreiniging Breuk in pijpleiding Claims van derden Projectrisico Ruimte voor de Rivier en andere grote projecten De gewaardeerde risico s zijn opgesplitst naar de drie onderdelen en de twee taken, watersysteembeheer en zuiveringsbeheer als volgt berekend: Watersysteembeheer Zuiveringsbeheer Economische en markt risico s Maatschappelijke risico s Bedrijfs- en ondernemingrisico s Totaal De onderbouwing van deze berekening is opgenomen als bijlage 1. Door de risico s te waarderen wordt hierdoor ruimte gecreëerd in de algemene reserve voor onvoorziene uitgaven. Daarom is er geen noodzaak meer om een afzonderlijke post voor onvoorziene uitgaven te ramen in de begroting. Teneinde toch onvoorziene uitgaven te kunnen betalen wordt voorgesteld Dijkgraaf en Heemraden te machtigen jaarlijks tot maximaal 500,000 de Algemene Reserves aan te wenden voor onvoorziene uitgaven. Dit is dan binnen het bestaande beleid en achteraf toegelicht in de BURAP aan het Algemeen Bestuur. Bij het Zuiveringsbeheer zijn de maatschappelijke risico s laag, aangezien de kans dat een calamiteit, zoals overstroming en natuurbrand het zuiveringsbeheer raakt zeer zelden is. Het effect van een extreme weersomstandigheid zoals zware regenval betekent dat veelal ook dat het riool- en zuiveringsstelsel minder functioneert en daardoor vervuild afvalwater in het watersysteem kan komen. Dit effect is meegenomen als risico voor het watersysteembeheer. 4. Weerstandscapaciteit 4.1. Weerstandsvermogen Het weerstandsvermogen wordt gedefinieerd als het vermogen dat nodig is om tegenvallers op te vangen zonder dat de continuïteit van de organisatie in gevaar komt. Daarbij wordt niet alleen rekening gehouden met mogelijke tegenvallers, maar ook met de flexibiliteit die een organisatie heeft om haar uitgavenpatroon aan te passen aan haar nieuwe inkomstenniveau en met de kans dat tegenslagen zich tegelijkertijd voordoen. Het weerstandsvermogen bestaat uit de relatie tussen de beschikbare weerstandscapaciteit en de benodigde weerstandscapaciteit vanwege ingeschatte risico s. Door zowel de weerstandscapaciteit te bepalen als de

8 Blad 8 van 14 bekende risico s te wegen op de kans van voordoen ontstaat een meer onderbouwd inzicht in het aanwezige weerstandsvermogen. Weerstandscapaciteit Het geheel van middelen en mogelijkheden om niet begrote, onverwachte en substantiële kosten en/of uitgaven te kunnen dekken eigen vermogen voorzieningen Risico s De kans dat een gebeurtenis plaatsvindt maal het gevolg van die gebeurtenis Economische en markt risico s Maatschappelijke risico s Bedrijfs- en ondernemingsrisico s Weerstandsvermogen Het weerstandsvermogen geeft dus aan hoe solide de financiële positie van het waterschap is. Een goed weerstandsvermogen kan voorkomen dat elke financiële tegenvaller direct leidt tot hogere lasten. Voor het beoordelen van het weerstandsvermogen is inzicht nodig in de omvang en de achtergronden van de risico s en inzicht in de aanwezige weerstandscapaciteit Weerstandscapaciteit De weerstandscapaciteit wordt gevormd door bronnen waarmee tegenvallers eventueel bekostigd kunnen worden. Volgens bovenstaand schema zijn dit: Eigen vermogen: - De algemene reserves. Deze zijn vrij aanwendbaar en ook bedoeld om risico s te kunnen opvangen. - Tariefsegalisatiereserve per taak, waarmee ongewenste schommelingen in de belastingtarieven kunnen worden opgevangen - (Overige) bestemmingsreserve s, die door het Algemeen Bestuur voor een bepaald doel zijn gevormd. - Stille reserves. Deze reserves worden gevormd door bezittingen waarvan de werkelijke waarde hoger ligt dan de boekwaarde. Voorzieningen: Voorzieningen worden gevormd voor verplichtingen, verliezen of te verwachten tegenvallers waarvan de omvang op de balansdatum onzeker is, maar redelijkerwijs valt in te schatten. Daarnaast mogen voorzieningen ook worden gevormd voor kosten die in een volgend begrotingsjaar zullen worden gemaakt, mits het maken van de kosten zijn oorsprong vindt in het (voorafgaand) begrotingsjaar en de voorziening strekt tot gelijkmatige verdeling van lasten over een aantal begrotingsjaren. In navolging van het beleid bij de huidige twee waterschappen wordt voorgesteld de weerstandscapaciteit alleen te vormen vanuit de algemene reserve. De tariefsegalisatiereserves worden bij de begroting al ingezet voor de verlaging van tarieven en de periode van de meerjarenraming en de aanwendbaarheid is daardoor vastgelegd.

9 Blad 9 van 14 Ten aanzien van de (overige) bestemmingsreserves is ook de bestemming min of meer vastgelegd en daarmee ook niet vrij aanwendbaar. De waarde van stille reserves is pas bij verkoop van het betreffende activa te bepalen en zijn daarmee vaak niet op korte termijn liquide te maken. Voorzieningen worden gevormd om een vooraf ingeschatte verplichting of verlies af te dekken. Alternatieve aanwending is niet meer aan de orde en daarom is het niet wenselijk om voorzieningen mee te tellen bij de weerstandscapaciteit Beoordeling weerstandsvermogen De benodigde weerstandscapaciteit die uit de risicoanalyse voortvloeit, kan worden afgezet tegen de beschikbare weerstandscapaciteit. Het weerstandsvermogen is het quotiënt van de beschikbare weerstandscapaciteit gedeeld door het totaal van de gewogen risico s, met andere woorden de benodigde weerstandscapaciteit. In het vervolg spreken we over het: Beschikbare weerstandscapaciteit Ratio weerstandsvermogen = Benodigde weerstandscapaciteit Om de ratio voor het weerstandsvermogen te kunnen beoordelen wordt gebruik gemaakt van een waarderingstabel die in samenwerking tussen het Nederlands Adviesbureau voor Risicomanagement (NAR) en de Universiteit Twente tot stand is gekomen. Voor de beoordeling van het weerstandsvermogen wordt gebruik gemaakt van de volgende waarderingstabel: Score Ratio Betekenis A > 2 Uitstekend B 1,4 2 Ruim voldoende C 1 1,4 Voldoende D 0,8 1 Matig E 0,6 0,8 Onvoldoende F < 0,6 Ruim onvoldoende Zoals hiervoor is aangegegeven zal aan het Algemeen Bestuur worden voorgesteld dat de weerstandscapaciteit bestaat uit de Algemene reserves. Op basis van de jaarrekeningen 2011 is die weerstandscapaciteit op 31 december 2011: Algemene reserves Watersysteembeheer Zuiveringsbeheer Waterschap Veluwe Waterschap Vallei & Eem Totaal Norm ratio Weerstandsvermogen Bij Waterschap Veluwe heeft het Algemeen Bestuur 24 juni 2009 aangegeven dat gestreefd moet worden naar Uitstekend ( ratio van 2) voor het weerstandvermogen.

10 Blad 10 van 14 Voor de taak watersysteembeheer werd daaraan voldaan. Voor de taak zuiveringsbeheer vroeg dat een verhoging van de algemene reserve. Het Algemeen Bestuur van Veluwe heeft besloten daar geleidelijk naar toe te groeien. Bij de jaarrekening 2011 was dit al nagenoeg gerealiseerd, want de ratio voor zuiveringsbeheer was op 31 december ,9. Bij Waterschap Vallei & Eem heeft het Algemeen Bestuur 20 mei 2010 vastgelegd dat de beschikbare weerstandcapaciteit niet onder de score B mag komen en besloten dat de Algemene reserve wordt gesteld op een waarde per taak die hoort bij score eind B, met een ratio dat gelijk is aan 2. Onlangs is door de Rekenkamercommissie van Waterschap Zuiderzeeland onderzoek uitgevoerd naar de risico s en weerstandsvermogen bij dat waterschap en 11 andere waterschappen. Uit dat onderzoek blijkt dat de meeste waterschappen kiezen voor ruim voldoende. Twee waterschappen streven naar Uitstekend. Voor Waterschap Vallei en Veluwe wordt voorgesteld uit te gaan van Uitstekend. Dit betekent dat de ratio meer dan 2,0 moet zijn. Bij de ratio 2,1 zijn de noodzakelijke algemene reserves per taak: Watersysteembeheer Zuiveringsbeheer Risico's norm 2, Voorgesteld wordt ook voor Waterschap Vallei en Veluwe per taak een Algemene reserve aan te houden met de norm van 2,1 voor benodigde weerstandscapaciteit. Per 1 januari 2013 is dit dan (afgerond) 2,4 miljoen voor Watersysteembeheer en 4,8 miljoen voor Zuiveringsbeheer. Gelet op de stand per vraagt dit voor het Watersysteembeheer een geringe toevoeging vanuit de tariefsegalisatiereserve watersysteembeheer van ruim Voor het Zuiveringsbeheer valt bijna 2,3 miljoen vrij ten bate van de tariefsegalisatiereserve zuiveringsbeheer. 5. Vorming en besteding van reserves Reserves hebben een bestuurlijk karakter en ontstaan, worden gevoed, opgeheven of verminderd op basis van besluitvorming door het algemeen bestuur. Vorming, voeding, opheffing en onttrekking gebeurt niet als onderdeel van de exploitatierekening maar in het kader van de resultaatbestemming. In tegenstelling tot voorzieningen zijn de reserves voor het algemeen bestuur in principe vrij besteedbaar. Het algemeen bestuur kan besluiten een reserve een andere bestemming te geven (binnen de desbetreffende taak) dan waarvoor de reserve oorspronkelijk in het leven is geroepen. Daarnaast kan het algemeen bestuur besluiten om bestedingen uit reserves over te dragen aan Dijkgraaf en Heemraden, waarbij achteraf verantwoording wordt afgelegd. Algemene reserve Zoals hiervoor aangegeven wordt voorgesteld voor Waterschap Vallei en Veluwe per taak een Algemene Reserve aan te houden ter grootte van de benodigde weerstandscapaciteit, waarbij de norm 2,1 is.

11 Blad 11 van 14 Bestemmingsreserve tariefsegalisatie Deze bestemmingsreserve (per taak) wordt aangewend voor egalisatie van de toekomstige belastingtariefstijgingen. Aan de hoogte van deze bestemmingsreserve liggen meerjarencijfers over kosten- en tarievenontwikkeling ten grondslag. In de meerjarenraming is deze bestemmingsreserve zo laag mogelijk aan het einde van de planperiode (bij evenwicht tussen kosten en opbrengsten). De toevoeging of onttrekking aan deze bestemmingsreserve is de sluitpost van de resultaatbestemming. De saldi per 31 december 2011 zijn: Tariefsegalisatiereserve ( ) Watersysteembeheer Zuiveringsbeheer Waterschap Veluwe Waterschap Vallei & Eem Totaal Overige bestemmingsreserve s Op basis van de jaarrekeningen 2011 zijn er per de volgende bestemmingsreserves: Bestemmingsreserves per WVE VEL Extra voorzieningen Eemgebied Cross Border Lease Innovatiefonds Fonds MVO Onderhoud Waterkeringen Verwerking afvalstoffen Totaal Extra voorzieningen Eemgebied Naar verwachting zal deze reserve van Waterschap Vallei & Eem in 2012 volledig zijn aangewend voor extra voorzieningen in het Eemgebied. Gelet op de resterende omvang van de reserve wordt voorgesteld het resterende bedrag per 31 december 2012 toe te voegen aan de tariefsegalisatiereserve watersysteembeheer en de reeds toegekende, maar nog niet uitgegeven bedragen te ramen in de begroting Cross Border Lease 1997 Door het beëindigen van de laatste lease valt deze reserve in 2012 van Waterschap Vallei & Eem vrij. Deze reserve wordt dan ook opgeheven en voorgesteld zal worden 16% te storten in de tariefsegalisatiereserve Watersysteembeheer en 84% in de tariefsegalisatiereserve Zuiveringsbeheer. Dit is de verhouding zoals die gold voor de verdeling van de taak Waterkwaliteitsbeheer in een passief deel (behoort tot het Watersysteembeheer) en actief waterkwaliteitsbeheer (is zuiveringsbeheer.

12 Blad 12 van 14 Innovatiefonds/fonds MVO In de tweede helft van 2012 wordt nieuw beleid voor innovatie en MVO voorbereid. Door waterschap Vallei & Eem zijn in 2010 voor innovatie en MVO een reserve gevormd van resp en Voorgesteld wordt deze bestemmingsreserves samen te voegen tot één Innovatiefonds en die te maximaliseren op Indien uit deze reserve wordt geput zal deze tot dit maximum worden aangevuld met maximaal per jaar. Tevens wordt voorgesteld Dijkgraaf en Heemraden te machtigen deze reserve aan te wenden voor innovatie. Onderhoud waterkeringen Deze reserve van Waterschap Veluwe wordt aangewend voor incidentele (omvangrijke) onderhoudsklussen aan de waterkeringen. Deze kosten worden geraamd bij de jaarlijkse begroting. Door de toename van het jaarlijkse budget vervalt de noodzaak voor een aparte reservering. Voorgesteld wordt deze reserve op te heffen en de middelen te storten in de Tariefsegalisatiereserve Watersysteembeheer. Verwerking afvalstoffen Dit is een reserve van Waterschap Veluwe. Deze reserve wordt gevoed door een positief verschil tussen begrote en werkelijke opbrengst voor verwerking van afvalstoffen. Deze wordt aangewend voor benodigde investeringen voor het verwerken van afvalstoffen (vaak als gevolg van milieueisen). Onttrekkingen werden gemeld in de Burap (exploitatielasten) of vinden plaats op basis van vastgestelde kredietvoorstellen (afschrijvingslasten). Het maximum van deze reserve bedraagt Ook voor deze reserve geldt dat de noodzaak van een aparte reserve voor dergelijke kosten er niet meer is door de toename van het financiële draagvlak na de fusie. Voorgesteld wordt deze reserve op te heffen en toe te voegen aan de Tariefsegalisatiereserve Zuiveringsbeheer. 6. Vorming en besteding van voorzieningen 6.1. Algemeen Voorzieningen mogen alleen onder strikte condities (conform BBVW, artikel 4.55) worden gevormd. Voorzieningen hebben een kostenkarakter en worden gevormd voor specifieke kostenposten, verplichtingen, verliezen of risico s waarvan de omvang op voorhand redelijkerwijs moet zijn in te schatten. Voorzieningen kunnen slechts worden aangewend voor datgene waarvoor zij zijn ingesteld en staan daarom in beginsel niet vrij ter beschikking van het algemeen bestuur. Jaarlijks bij het opstellen van de jaarrekening wordt beoordeeld of de omvang van de voorzieningen nog in overeenstemming is met het achterliggend kostenbedrag, verplichting, verlies of risico. Voorzieningen worden gevoed door dotaties die ten laste van de resultatenrekening worden gebracht. De vorming van voorzieningen beïnvloedt dus het resultaat. In het Organisatiebesluit is vastgelegd dat de directie bevoegd is te beschikken over voorzieningen tot de in de begroting genoemde bedragen.

13 Blad 13 van Soorten voorzieningen Binnen de huidige waterschappen Vallei & Eem en Veluwe worden de volgende voorzieningen onderscheiden (stand 31 december 2011): Voorzieningen WVE VEL a. Arbeidsgerelateerde voorzieningen Pensioenen bestuur Uitkeringen bestuur Uitkeringen voormalig personeel b. Baggeren en saneren van waterlopen C. Overig: Tax-i Totaal a. Arbeidsgerelateerde voorzieningen Voor arbeidsgerelateerde verplichtingen is verplicht voorgeschreven in het BBVW dat er een voorziening moet worden gevormd op het moment dat de verplichting ontstaat. Ten aanzien van bestuur is er verschil tussen de voorziening voor uitkeringen en voor pensioen,. Voor de pensioenvoorziening van (oud)d&h-leden is overeenkomstig de verplichting van de wet APPA een voorziening gevormd. De voorziening wordt gewaardeerd tegen de actuariële methode. Bij Vallei & Eem wordt (door een extern bureau) jaarlijks en bij Waterschap Veluwe eenmaal in de drie jaar de noodzakelijke hoogte van deze voorziening berekend. De werkelijk betaalde kosten inzake ouderdoms- en nabestaandenpensioen worden onttrokken aan de voorziening. Ten aanzien van voorzieningen voor uitkeringen aan bestuur en personeel worden nieuwe ontstane verplichtingen in een jaar worden toegevoegd aan de voorziening voor resp. uitkeringen aan bestuur en uitkeringen aan voormalig personeel en de werkelijk uitbetaalde kosten worden onttrokken. Deze voorzieningen worden gewaardeerd tegen nominale waarde. b. Voorziening voor baggeren en saneren van waterlopen Deze voorziening is gevormd binnen waterschap Vallei & Eem. Periodiek (voorgesteld wordt elke drie jaar) wordt de gewenste omvang bepaald op basis van een geactualiseerd baggerprogramma gekoppeld aan specifieke baggercycli. Overeenkomstig het 20 mei 2012 vastgestelde activerings- en afschrijvingsbeleid wordt deze methodiek vanaf 2013 voor het waterschap Vallei en Veluwe toegepast. c. Overig: Tax-i Door beide waterschappen is in de jaarrekening 2011 ten behoeve van de afronding van het TAX-i project van Het Waterschapshuis een voorziening gevormd. In 2012 is dit afgewikkeld en een overschot in de voorziening vloeit in 2012 terug in de exploitatie (of reserve).

14 Blad 14 van Berekening en verwerking van rente over de reserves en voorzieningen Tot en met 2012 wordt door beide waterschap Vallei & Eem en Veluwe geen rente toegevoegd aan reserves en voorzieningen. Dit is ook niet nodig aangezien de juiste hoogte periodiek wordt bepaald. Bij waterschap Veluwe wordt wel rente toegevoegd aan de voorziening pensioen bestuur. Voorgesteld wordt dit ook te doen voor Waterschap Vallei en Veluwe. Zoals hiervoor aangegeven is het uitkeren van pensioen aan voormalige bestuursleden en de vorming van een voorziening hiervoor een wettelijk plicht vanuit de wet APPA. Door de jaarlijkse toevoeging van rente wordt de waarde jaarlijks verhoogd en kan volstaan worden met berekening van de actuariële waarde eens in de drie jaar. Voorgesteld wordt dan ook vanaf 2013 alleen rente toe te voegen aan de pensioenvoorziening bestuur en geen rente toe te voegen aan de overige reserves en voorzieningen.