VVV Apeldoorn Stichting Apeldoorn Promotie

Transcriptie

1 Handboek grote evenementen Gemeente Apeldoorn Afdeling Juridische Zaken & Veiligheid Team Openbare Orde & Veiligheid VVV Apeldoorn Stichting Apeldoorn Promotie

2 Inhoudsopgave 2 Inleiding 4 Deel I De vergunningaanvraag 1.1 Vergunningaanvraag Algemeen De organisator Soorten evenementen, aanvraagtermijn en leges Proces vergunningverlening Regels omtrent de aanvraag Overige vergunningen Verantwoordelijkheden en bevoegdheden 9 Deel II Voorschriften en aandachtspunten 2.1 Openbare orde en veiligheid Openbare orde Crowdmanagement en crowdcontrol Crowdmanagement Crowdcontrol Bewaking/beveiliging Toegangscontrole Brandveiligheid Bereikbaarheid hulpdiensten Vluchtwegen Extreme weersomstandigheden Calamiteiten tijdens evenementen Veiligheidsplan Handhaving en Veiligheid Verkeer, vervoer en bereikbaarheid Bereikbaarheid Mobiliteitsplan Verkeersmaatregelen Gezondheid en hygiëne Geneeskundige inzet Calamiteiten Drinkwatervoorzieningen Sanitaire voorzieningen Voedselveiligheid Milieu en geluid Afval Bodem en groen Energie en veiligheid Water Geluid en geluidshinder Geluidscategorieën Notitie Geluid en Evenementen Apeldoorn 24 Handboek Grote Evenementen 2

3 2.5 Podia, tenten, tribunes en schermen Drank en horeca Bijzondere activiteiten Vuurwerk Evenementen op of nabij het water Sportevenement Kermisattracties 28 Deel III Communicatie en Financiën 3.1 Communicatie Informatie aan bewoners/bedrijven Communicatie aan bezoekers Klachten Publiciteit Communicatie mogelijkheden Financiën Subsidie Schade Doorberekening gemeentelijke kosten Verzekering 35 Deel IV Citymarketing 4.1 Citymarketing Evenementenbeleid Evenementenlocaties Locatieprofielen 38 Deel V Bijlagen 5.1 Bijlagen I. Voorbeeld veiligheidsplan 41 II. Algemene richtlijnen legionellapreventie 47 III. Hygiëneverordening 49 IV. Extreem weer 50 V. Checklist vrijgestelde evenementen 51 VI. Nuttige links 52 Handboek Grote Evenementen 3

4 Inleiding Apeldoorn heeft een oppervlakte van 340 km² en heeft inwoners. Een groot deel van het landelijke gebied van Apeldoorn kenmerkt zich door veel natuur. In de gemeente Apeldoorn liggen de volgende woonkernen; Beekbergen, Loenen, Uddel, Hoenderloo, Lieren, Klarenbeek, Oosterhuizen, Hoog Soeren en Wenum Wiesel. Het gemeentebestuur staat positief tegenover evenementen welke het imago van Apeldoorn bevorderen, de economie stimuleren en de participatie van burgers bevorderd. Apeldoorn heeft een goed evenementen klimaat en beschikt over een aantal uitstekende evenementenlocaties. Waaronder in de binnenstad het Leienplein, Marktplein en Raadhuisplein. Ook beschikt het over een aantal parken zoals het Oranjepark, Mheenpark, Zuiderpark en het Beekpark. Verder zijn er goede indoor locaties voor het houden van evenementen, zoals de Americahal en het Omnisportcentrum. Er vinden jaarlijks ruim 700 kleine en grote evenementen plaats in de gemeente Apeldoorn. Het evenementen aanbod is uiterst gevarieerd. Cultureel, sportief, multicultureel, culinair, voor jong en oud, om naar te kijken en om in te participeren. Het gebeurt allemaal in Apeldoorn. Om een evenement veilig te laten verlopen en om overlast voor omwonenden zoveel mogelijk te beperken zal een evenement aan een aantal regels en eisen moeten voldoen. In de Algemene Plaatselijke Verordening Apeldoorn 2006 is bepaald dat er voor het organiseren van een evenement een evenementenvergunning nodig is. In de evenementenvergunning wordt bepaald aan welke randvoorwaarden het evenement dient te voldoen en met welke beperkende maatregelen rekening moet worden gehouden. Een evenementenvergunning wordt door de burgemeester afgegeven. De burgemeester laat zich door diverse partijen adviseren voordat hij een vergunning afgeeft. Het doel van dit handboek is om organisatoren en toekomstige organisatoren van publieksevenementen in Apeldoorn de helpende hand te bieden. Vanaf de ontwikkeling van het eerste idee tot en met realisatie en evaluatie van het evenement. Dit handboek is alomvattend met betrekking tot grote evenementen. Voor het aanvragen van kleine evenementen kunt u terecht op de website van gemeente Apeldoorn: digitaal loket, producten en diensten, evenementenvergunning. Handboek Grote Evenementen 4

5 Deel 1 De vergunningaanvraag 1.1 Vergunningaanvraag Wat is een evenement? In de Algemene Plaatselijke Verordening 2006 van Apeldoorn staat in artikel wat onder een evenement wordt verstaan. Kort gezegd is een evenement elke voor publiek toegankelijke verrichting van vermaak. Voor het houden van een evenement heeft u een evenementenvergunning nodig. Medewerkers van het team Openbare Orde en Veiligheid behandelen de vergunningaanvraag. Het digitale aanvraagformulier kunt u vinden op de website van gemeente Apeldoorn: De organisator; wat zijn de verantwoordelijkheden De organisator is primair verantwoordelijk voor een veilig en ordelijk verloop van het evenement. Dit betekent onder meer dat hij moet instaan voor de veiligheid van de bezoekers, de toestroom van het verkeer goed moet regelen, moet zorgen voor goede communicatie naar bezoekers, omwonenden en andere belanghebbenden en de overlast zoveel mogelijk moet beperken. In de praktijk zijn evenementenorganisaties niet altijd organisaties in formele zijn. Veel organisaties die een evenementenvergunning aanvragen hebben geen officiële statuten waarin de rechtsvorm, de verantwoordelijkheden, het bestuur, etc. zijn vastgelegd. De gemeente doet - zeker als het grote, risicovolle evenementen betreft - bij voorkeur zaken met professionele evenementenorganisaties Soorten evenement, aanvraagtermijn en leges In de gemeente Apeldoorn zijn drie categorieën evenementen; kleine, middelgrote, en grote evenementen. Dit handboek is geschreven als toelichting bij het aanvraagformulier wanneer u een vergunning aanvraagt voor een groot evenement. Kleine evenementen Omschrijving: Procedure: Aanvraagtermijn: Leges: 25,20 Evenementen met maximaal 100 bezoekers. Bijvoorbeeld: straatfeesten, barbecues, optredens van zangkoren. De exacte criteria staan aangegeven in de checklist vrijgestelde evenementen (zie bijlage). Evenementenvergunning aanvragen. Minimaal drie weken voorafgaand aan het evenement Middelgrote evenementen Omschrijving: Evenementen met tussen de 100 tot bezoekers waarbij niet of weinig fysieke maatregelen moeten worden getroffen en waarbij doorgaans het risico met betrekking tot de openbare orde en veiligheid weinig tot matig is. Procedure: Evenementenvergunning aanvragen. Aanvraagtermijn: Minimaal acht weken voorafgaand aan het evenement. Leges: 138,60 Grote evenementen Omschrijving: Voorbeelden Procedure: Evenementen met meer dan bezoekers en/of evenementen met een hoog risicoprofiel. Deze kunnen veelal pas gehouden worden na het treffen van een groot aantal fysieke maatregelen. Popfestivals, Koninginnedag, Jazz in the woods, Drakenbootfestival, Dancetour. Evenementenvergunning aanvragen. Handboek Grote Evenementen 5

6 Aanvraagtermijn: Minimaal drie maanden voorafgaand aan het evenement. Leges: 655,15 Let op! Bovenstaande informatie is een richtlijn. Zo kan een evenement met bezoekers toch onder een middelgroot evenement vallen en een evenement met 500 bezoekers onder een groot evenement. Het gaat er om welke impact het evenement heeft op de gemeente Apeldoorn. Een boekenmarkt waar bezoekers op af komen heeft bijvoorbeeld minder impact dan een houseparty waar bezoekers op af komen. Medewerkers van het team Openbare Orde en Veiligheid bepalen onder welke categorie het evenement valt. Als het u niet duidelijk is onder welke categorie uw evenement valt, neem dan contact op met het team Openbare Orde en Veiligheid via telefoonnummer of per via apvvergunningen@apeldoorn.nl Proces van vergunningverlening In deze paragraaf komt het proces van vergunningverlening voor grote evenementen aan de orde. Globaal ziet de aanvraagprocedure voor een groot evenement er als volgt uit: 1) U neemt contact op met Stichting Apeldoorn Promotie om het evenement aan te melden voor de jaarkalender; 2) Indienen aanvraagformulier evenement, inclusief de 1 e versie van het draaiboek, via de website van de gemeente ( 3) Medewerkers van het team Openbare Orde en Veiligheid beoordelen uw aanvraag en de inhoud van het draaiboek; 4) Als de aanvraag incompleet is dan wordt u verzocht om aanvullende gegevens in te leveren; 5) Het evenement wordt tijdens het maandelijkse veiligheidsoverleg besproken in aanwezigheid van de politie, brandweer, GHOR, VVV, Stichting Apeldoorn Promotie, verkeerscoördinator, stadsdeelmanager, wijkbeheerder en medewerkers van team openbare orde en veiligheid; 6) Als het draaiboek incompleet is dan dient u alsnog de aangepaste versie van het draaiboek in; 7) Als de definitieve versie is ontvangen dan vragen medewerkers van team Openbare Orden en Veiligheid wederom advies aan diverse deelnemers van het veiligheidsoverleg; 8) Team Openbare Orde en Veiligheid verleent de evenementenvergunning inclusief aanvullende voorwaarden en/of beperkingen; 9) Uitvoering evenement; 10) Evaluatie evenement. In de hierop volgende paragrafen is het proces van vergunningverlening per onderdeel verder uitgewerkt. Jaarkalender Om een evenwichtig evenementenprogramma in de stad te houden en er voor te zorgen dat evenementen beheersbaar kunnen verlopen, werkt de gemeente Apeldoorn met een evenementenkalender voor grote evenementen. Evenementen die op deze kalender zijn geplaatst hebben voorrang op de opgegeven locatie. Grote evenementen (> dan 2000 bezoekers) moeten uiterlijk voor 1 november van het voorgaande jaar door de organisatie schriftelijk worden gemeld bij Stichting Apeldoorn Promotie. Dit betekent niet dat alle na 1 november aangemelde evenementen worden afgewezen, maar het kan voorkomen dat de gewenste datum en/of locatie niet meer beschikbaar is doordat het maximum aantal evenementen op de betreffende locatie al aangevraagd is. Handboek Grote Evenementen 6

7 Aanvraag evenementenvergunning Voor grote evenementen moet een evenementenvergunning worden aangevraagd. Het digitale aanvraagformulier kunt u vinden op de website van gemeente Apeldoorn: digitaal loket, producten en diensten, evenementenvergunning. Een vergunningaanvraag wordt ingediend bij team Openbare Orde en Veiligheid van de gemeente Apeldoorn. Een aanvraag voor een grootschalig evenement moet tenminste drie maanden voor de datum van het evenement worden ingediend. De vergunningaanvraag voor een groot evenement moet in elk geval de volgende informatie bevatten: - Volledig ingevuld aanvraagformulier; - Draaiboek inclusief veiligheidsplan waarin alle belangrijke aspecten van het evenement zijn beschreven (zie deel twee van dit handboek); - Situatietekening indeling evenemententerrein (inclusief afmetingen te plaatsen objecten); - Eventuele overige bijlagen (afhankelijk van het evenement). Drakenbootfestival Beoordeling aanvraag Medewerkers van het team Openbare Orde en Veiligheid controleren de aanvraag op volledigheid. Als de aanvraag niet compleet is dan wordt de organisator verzocht om aanvullende gegevens in te dienen. Bijvoorbeeld een draaiboek inclusief veiligheidsplan en/of situatietekening van het evenement. Risicoscan Brandweer, GHOR, politie en medewerkers van het team Openbare Orde en Veiligheid,vullen een risicoscan in. Aan de hand van een aantal vaste vragen, met betrekking tot het risico van het evenement, wordt beoordeeld onder welke categorie het evenement valt. Aan de hand van deze scan kan er goed naar het veiligheidsaspect worden gekeken. De risicoscan wordt besproken tijdens het maandelijkse veiligheidsoverleg. De organisator van het evenement is hierbij ook aanwezig. Een voorbeeld van de risicoscan vindt u in de bijlagen. Veiligheidsoverleg De grotere en risicovolle evenementen komen op de agenda van het maandelijkse Veiligheidsoverleg. Dit is een multidisciplinair overleg waarin medewerkers van de adviserende diensten, medewerkers van team Openbare Orde en Veiligheid en de organisator zijn vertegenwoordigd. Tijdens dit overleg wordt het evenement besproken en wordt er per dienst Handboek Grote Evenementen 7

8 bekeken of alle noodzakelijke maatregelen worden getroffen om het evenement goed en veilig te laten verlopen. Het komt regelmatig voor dat er naar aanleiding van dit overleg nog een aangepaste versie van het draaiboek en/of veiligheidsplan moet worden aangeleverd door de organisator. Adviesaanvraag Team Openbare Orde en Veiligheid vraagt naar aanleiding van de definitieve aanvraag (schriftelijk) advies aan diverse diensten. Welke diensten om advies gevraagd worden is onder meer afhankelijk van de aard en de locatie van het evenement. De adviserende diensten zijn onder andere: Politie Brandweer GHOR Verkeerscoördinator Stadsdeelmanager Wijkzaken Wijkbeheerder Vergunningverlening Op basis van de definitieve aanvraag brengen de verschillende diensten advies uit over het evenement. Als alle adviezen positief zijn dan wordt de evenementenvergunning verleend. De vergunning bevat voorwaarden en beperkingen waaraan de organisatie zich moet houden. Voor het in behandeling nemen van een evenement worden leges in rekening gebracht. Bekendmaking Het besluit om een vergunning te verlenen wordt bekendgemaakt aan de aanvrager door toezending van de vergunning met de daarbij behorende voorschriften en eventuele situatietekeningen. Als het nodig is om ten behoeve van het evenement verkeersmaatregelen te treffen dan worden deze gepubliceerd in het Apeldoorns Stadsblad. Evaluatie Na afloop wordt het evenement geëvalueerd. Afhankelijk van het verloop van het evenement kan dit schriftelijk of mondeling. Voor een mondelinge evaluatie geldt dat de medewerkers van de adviserende diensten, medewerkers van team Openbare Orde en Veiligheid en de organisator van het evenement deelnemen aan dit overleg Regels omtrent de aanvraag Tijdig indienen van de aanvraag Houdt u bij het indienen van de aanvraag voor een evenementenvergunning rekening met de gestelde termijnen. Als de gemeente een aanvraag niet tijdig ontvangt, kan het evenement geen doorgang vinden omdat er onvoldoende tijd is om te komen tot de afgifte van een evenementenvergunning Dit betekent dat de aanvraag niet in behandeling wordt genomen of de vergunning niet wordt verleend. Onvolledige aanvraag Als in of bij uw vergunningaanvraag bepaalde gegevens, plattegronden, verklaringen e.d. ontbreken, is uw aanvraag onvolledig en kan de aanvraag niet worden beoordeeld. Afhankelijk van het evenement, krijgt u in dat geval één of twee weken de tijd om uw aanvraag compleet te maken. Als de ontbrekende gegevens niet of niet binnen de gestelde termijn worden aangeleverd, kan het evenement geen doorgang vinden omdat de tijd te kort is om te komen tot de afgifte van een evenementenvergunning. Dit betekent dat de vergunningaanvraag buiten behandeling zal worden gelaten of zal worden geweigerd. Handboek Grote Evenementen 8

9 Toetsingsgronden van een evenementenvergunning In de APV van 2006 staat beschreven aan welke gronden de burgemeester de vergunningaanvraag toetst en wat gronden kunnen zijn om een evenementenvergunning te weigeren. De burgemeester kan een aanvraag voor een evenementenvergunning weigeren als de openbare orde, verkeersveiligheid, veiligheid van personen, de zedelijkheid of de gezondheid in gevaar komt. Ook het voorkomen of beperken van overlast kan een reden zijn om een evenementenvergunning niet te verlenen. Bezwaar- en beroepsmogelijkheden Wanneer de burgemeester niet binnen acht weken beslist op uw aanvraag voor een evenementenvergunning of als u het niet eens bent met de beslissing op uw aanvraag dan kunt u op grond van de Algemene wet bestuursrecht bezwaar aantekenen. U moet ervoor zorgen dat uw bezwaarschrift binnen zes weken na verzending van de beslissing bij de burgemeester is. Heeft u bezwaar omdat de burgemeester de gevraagde beslissing niet op tijd neemt, dan geldt geen bezwaartermijn. U mag uw bezwaarschrift in dat geval echter niet onredelijk laat indienen. Wij wijzen u er op dat ook andere belanghebbenden, bijvoorbeeld omwonenden, binnen zes weken na het nemen van het besluit, bezwaar kunnen indienen bij de burgemeester Overige vergunningen Een evenementenvergunning wordt verleend voor het organiseren van het evenement. Op basis van de APV is er voor veel deelactiviteiten vaak een specifieke vergunning of ontheffing vereist. Team Openbare Orde en Veiligheid integreert alle vergunningen en ontheffingen zoveel mogelijk in de evenementenvergunning, zodat, waar mogelijk, kan worden volstaan met één vergunning. De volgende vergunningen en ontheffingen moeten apart worden aangevraagd: een gebruiksvergunning op basis van de bouwverordening Apeldoorn (dit kan van toepassing zijn bij het organiseren van een evenement in een gebouw); een ontheffing op basis van de Drank- en Horecawet voor het verkopen van zwak alcoholhoudende dranken voor gebruik ter plaatse; Als u vuurwerk wilt afsteken tijdens uw evenement moet het bedrijf dat de ontbranding verzorgt een aparte vergunning aanvragen of, bij kleinere hoeveelheden, een verklaring van geen bezwaar. Deze vergunning of verklaring van geen bezwaar wordt namelijk niet door de burgemeester, maar door de provincie, afgegeven Verantwoordelijkheden en bevoegdheden Aan een evenementenvergunning kunnen voorschriften en beperkingen worden verbonden. Dit heeft als voornaamste doel om een veilig verloop van het evenement te bevorderen. Daarnaast hebben de voorschriften betrekking op kostenverhaal bij beschadigingen aan gemeentelijke eigendommen, uitsluiten van gemeentelijke aansprakelijkheid, zuivering van het terrein, het informeren van omwonenden dat het evenement plaatsvindt, het aanwezig zijn van openbare toiletvoorzieningen, de bevoegdheid tot het geven van aanwijzingen door ambtenaren van politie, brandweer en gemeente. Handboek Grote Evenementen 9

10 Deel II Voorschriften en aandachtspunten 2.1 Openbare orde en veiligheid Openbare orde Het bewaken van de orde en veiligheid op en rond het evenemententerrein is in eerste instantie de verantwoordelijkheid van de organisatie zelf. De politie is in beginsel terughoudend in haar optreden tijdens evenementen. Dit betekent dat u zelf een inschatting moet maken van het risico en de omvang van het evenement en hierop de begeleiding moet afstemming. U moet dus zelf zorgen voor voldoende verkeersregelaars, EHBO-ers en beveiligers. Bij grootschalige evenementen is vaak naast het bevoegde beveiligingspersoneel van de evenementenorganisatie ook (extra) inzet van politie nodig om de orde op en rond het evenemententerrein te bewaken en hulp te verlenen aan het publiek Crowdmanagement en Crowdcontrol Een te hoge publieksdichtheid bij een evenement brengt een verhoogde kans op incidenten met zich mee. Daarom wordt van u verwacht dat u in de voorbereiding van het evenement een schatting maakt van het verwachte aantal bezoekers. Aan de hand van deze schatting kunt u als organisator maatregelen treffen. Ook is het van belang een publieksprofiel te maken, om de risico s in te schatten. Daarbij wordt bijvoorbeeld aandacht besteed aan het soort mensen (bijvoorbeeld housepartygangers, ouden van dagen of theaterpubliek), leeftijd, percentage mannen en vrouwen en stemming. De politie heeft veel kennis en ervaring in de omgang met grote mensenmassa s en verkeersstromen en adviseert daarom vaak bij evenementen Crowdmanagement Crowdmanagement is de systematische planning voor, en supervisie over de ordelijke verplaatsing en verzameling van personen. Hiervoor moet duidelijkheid bestaan over de toegankelijkheid van het evenement (is het afgeschermd of niet), de mate van planning (is het vooraf of spontaan georganiseerd), de focus (één evenement of meerdere tegelijk), de locatie (aan de rand van de stad, bij een woonkern etc), de gesteldheid van het terrein (verharde of onverharde grond) en de aard van het crowdmanagement. Crowdmanagement is met name voor grootschalige evenementen van belang. Koninginnedag Stationsplein Handboek Grote Evenementen 10

11 Bij crowdmanagement wordt onder meer aandacht besteed aan onderstaande, nauw met elkaar samenhangende, punten: 1. Toestroom/aankomst van de bezoekers Het is van belang dat de bezoekers gespreid naar het evenement komen, om te voorkomen dat er grote opstoppingen rondom het evenemententerrein ontstaan. De spreiding wordt bevorderd als er voorafgaand aan het evenement al vermaak is, bijvoorbeeld door een voorprogramma of de mogelijkheid er van tevoren te kunnen eten of drinken. Wel kunnen de aanvullende evenementen extra bezoekersstromen op gang brengen. De aankomst van veel bezoekers kan voorspeld worden aan de hand van de tijden van het openbaar vervoer. 2. Vertrek van de bezoekers Om opstoppingen bij de uitgang of in het openbaar vervoer te voorkomen, moet natuurlijk ook aandacht besteed worden aan het gespreide vertrek van de bezoekers. Dit kan men bereiken door niet ineens alle activiteiten te beëindigen, maar de entertainment geleidelijk af te bouwen, bijvoorbeeld door enkele bars open te laten en nog korte tijd muziek te spelen. 3. Spreiding van de bezoekers over het terrein Door van tevoren een goede indeling te maken van de diverse activiteiten op het evenemententerrein (bijv. spreiding podia, bars, toiletten etc) en duidelijk aan te geven hoe de bezoekers overal kunnen komen, kunnen zich verdringende mensenmassa s voorkomen worden. Als er geen routeaanwijzingen zijn gegeven, zullen mensen naar de menigte toe trekken. 4. Voorkomen van overcrowding Overcrowding en daarmee het gevaar van verdrukking en vertrapping is gerelateerd aan de dichtheid van de menigte op een (deel van de) locatie. Het is daarom van belang per locatie een maximaal gewenste publieksdichtheid te benoemen. Dit percentage zal onder meer afhangen van het soort evenement, de grootte en de aard van de locatie (een hellend terrein moet bijvoorbeeld minder dichtbevolkt worden dan een vlak terrein) en van het aantal toegangswegen. Er moet ook rekening worden gehouden met concentraties van de menigte op deellocaties van het terrein. Om overcrowding te voorkomen kunt u maatregelen nemen om minder mensen tot het gebied toe te laten, de stromen binnen het gebied te managen en de uitstroom te bevorderen. Vanaf elke plaats op het terrein moet het voor het publiek duidelijk zijn hoe ze het terrein kan verlaten. 5. Creëren van loop- en noodroutes De routes naar de diverse activiteiten moeten minimaal zeven meter breed zijn, zodat deze zowel voor bezoekers als ook voor hulpdiensten toegankelijk zijn. Het spreekt voor zich dat deze goed bewegwijzerd moeten worden en er op de looproutes geen obstakels als podia of tappunten worden geplaatst. Op looproutes mag de publieksdichtheid niet meer zijn dan zeventig procent. Het werkt deëscalerend als de massa kan blijven lopen. Het geeft een geruststellend idee weg te kunnen. Met videoregistratie kan de publieksdichtheid worden vastgesteld. 6. Communicatie aan bezoekers Communicatie met de bezoekers is van essentieel belang voor het slagen van het evenement. Door vooraf bekend te maken hoe bezoekers het evenement kunnen bereiken, wat de programmering is, op welke locaties het evenement plaatsvindt en wat de makkelijkste manier is om deze locaties te bereiken, voorkomt u dat er grote ongecontroleerde (en onverwachte) mensenmassa s op gang komen. U kunt dit voorafgaand aan het evenement duidelijk maken via de tickets of in een folder maar ook op het terrein zelf door plattegronden uit te delen, posters te maken, informatieborden of een informatiebalie te plaatsen, via radio/tv of andere media of door het omroepen van boodschappen tijdens het evenement. Handboek Grote Evenementen 11

12 Daarnaast is het raadzaam afspraken te maken tussen stagemanagers en politie over het gebruik van geluidsapparatuur zodat het publiek in geval van nood kan worden toegesproken Crowdcontrol Crowdcontrol is het beperken van collectief gedrag met repressieve maatregelen, zoals het leiden van bezoekers met afzettingen/hekken, lik op stuk beleid (boetes op vernielingen en ander ongewenst gedrag van tevoren vaststellen en publiceren en meteen uitdelen), verbod op crowdsurfen. Bij evenementen waar een grote toeloop van het publiek te verwachten valt, bijvoorbeeld voor het podium, bij de kaartverkoop of vlak voor de opening van het evenement, bestaat kans op drang. In dat geval kan in de vergunningvoorschriften worden opgenomen dat de betreffende ruimte gecompartimenteerd moet worden met behulp van dranghekken. De voorschriften hieromtrent geven de brandweer en de politie in samenwerking met de GHOR. Bij grote menigten is het wenselijk een crowdwatcher aan te wijzen, die tijdig kan signaleren wanneer mensen in de verdrukking komen. Huisregels of crowdcontrolregels moeten zichtbaar gehandhaafd worden om te voorkomen dat mensen de regels overtreden en de veiligheid van de menigte niet meer gegarandeerd kan worden Bewaking/beveiliging Als houder van de evenementenvergunning bent u primair verantwoordelijk voor de orde en de veiligheid van de bezoekers op het evenemententerrein. U moet daarom zorgen voor voldoende toezicht. Afhankelijk van de aard van het evenement kunnen vrijwilligers toezicht houden of moet u een (door de minister van justitie erkend) professioneel beveiligingsbedrijf inhuren. De gemeente kan bepalen dat het beveiligingsbedrijf in samenspraak met de politie een beveiligingsplan opstelt. Dit beveiligingsplan maakt onderdeel uit van het veiligheidsplan. De norm is dat per 250 gelijktijdig aanwezige bezoekers één toezichthouder aanwezig is. Van deze norm kan de vergunningverlener, op advies van de politie en de brandweer, afwijken als de aard van het evenement dit vereist of toelaat. Tijdens het evenement moet u als vergunninghouder of een door u aangewezen leidinggevende op het festivalterrein aanwezig zijn. U of deze leidinggevende fungeert als aanspreekpunt voor de hulpdiensten. U moet te allen tijde aanwijzingen van politie, brandweer en gemeente opvolgen. Niet opvolgen van de aanwijzingen kan ertoe leiden dat de burgemeester het evenement stil legt Toegangscontrole Voor de veiligheid op het evenemententerrein kan het van belang zijn dat u het aantal bezoekers reguleert door middel van het uitdelen of verkopen van toegangskaarten. Als er kaarten worden verkocht is er sprake van een overeenkomst tussen u als organisator en de koper van het toegangskaartje. Deze overeenkomst schept verplichtingen voor u ten opzichte van de koper. U kunt hierbij denken aan het treffen van bepaalde voorzieningen en de veiligheid die de koper mag verwachten. Aan de andere kant kunt u met de verkoop van toegangskaarten eisen stellen aan de bezoeker (bijv. een minimale leeftijd), de bezoeker informeren over regels en tolerantiegrenzen of het delen van de aansprakelijkheid expliciet uitsluiten. Het werken met toegangskaarten vereist dat de toegangscontrole goed is geregeld. In de vergunningvoorwaarden kunnen eisen opgenomen zijn ten aanzien van het maximum aantal bezoekers. U moet ervan uitgaan dat sommige mensen zonder toegangskaart proberen binnen te komen. Hierdoor ontstaat het risico dat er te veel mensen op het evenement zijn, waardoor de veiligheid in het geding komt Brandveiligheid De Brandweer van de Gemeente Apeldoorn stelt nadere eisen op het gebied van brandveiligheid. Als u één of meer van de onderstaande onderwerpen wilt inzetten op uw evenement, dan gelden daar standaardvoorschriften voor. Handboek Grote Evenementen 12

13 De standaardvoorwaarden worden in uw vergunning opgenomen of aan de vergunning toegevoegd. - gasflessen - barbecues - ballonnen - bakken en braden - tenten - kramen - plaatsing van objecten - gebruik van brandbare materialen In de evenementenvergunning worden de voorschriften op het gebied van brandveiligheid opgenomen. Ook kan bij evenementen de aanwezigheid van één of meerdere brandblussers worden geëist Bereikbaarheid hulpdiensten Ieder evenement moet goed bereikbaar zijn voor de hulpdiensten. Als het terrein waarop het evenement plaatsvindt in slechte staat is, kan de eis worden gesteld dat er rijplaten worden neergelegd. Daarnaast moet u zorgen voor een calamiteitenroute, zodat de hulpdiensten in geval van nood snel ter plaatse kunnen zijn. De route moet bekend zijn bij de medewerkers op het terrein en de daarbuiten aanwezige medewerkers. De bereikbaarheid wordt beoordeeld door de brandweer, omdat de brandweer van alle hulpdiensten de grootste voertuigen heeft. De calamiteitenroute moet altijd worden vrijgehouden voor de hulpdiensten. In verband met de bereikbaarheid worden de volgende eisen aan het evenemententerrein gesteld: - Doorrijdbreedte voor brandweervoertuigen minimaal 3,5 meter; - Minimale doorrijhoogte 4,20 meter; - Brandkranen moeten worden vrijgehouden (minimaal 1 meter); - Brandkranenbordjes moeten zichtbaar blijven; - Aansluitingen voor droge blusleidingen moeten vrijgehouden worden (minimaal één meter); - Toegangen tot aangrenzende percelen mogen niet worden geblokkeerd; - Gewone uitgangen en nooduitgangen van omliggende gebouwen moeten worden - vrijgehouden (minimaal twee meter); - Opstelplaatsen voor ambulance(s), als de aard of omvang van het evenement de - permanente aanwezigheid van één of meerdere ambulances tijdens het evenement vereist Vluchtwegen Bij de inrichting van het evenemententerrein moet de organisator ook zorgen dat het publiek tijdens een incident het terrein (zo) snel en veilig (mogelijk) kan verlaten. Daarom zijn voldoende en duidelijk gemarkeerde vluchtwegen vereist. Het aanwezige personeel moet bovendien goede instructies krijgen over de vluchtroutes. De brandweer kan u adviseren over de vluchtwegen Extreme weersomstandigheden Als tijdens het evenement sprake is van extreme weersomstandigheden kan extra aandacht voor gezondheid en hygiëne of openbare orde en veiligheid nodig zijn. Tijdens een hittegolf zal het bijvoorbeeld lastiger zijn om eet- en drinkwaren op de juiste temperatuur te houden. Bij extreme kou kunnen waterleidingen bevriezen en bestaat de kans op onderkoeling voor bezoekers. Handboek Grote Evenementen 13

14 Het weer is drie dagen voor het evenement redelijk nauwkeurig te voorspellen. Als organisator van een evenement is het verstandig deze weersvoorspellingen in de gaten te houden en zo nodig uw communicatie naar de bezoekers hierop af te stemmen. Ook kan het voor komen dat bij een hulpverleningsdienst een weeralert of weeralarm binnenkomt. De leidinggevende van de betreffende hulpverleningsdienst of de afdeling Juridische Zaken en Veiligheid neemt in dat geval contact op met u en eventuele andere hulpdiensten. Gezamenlijk wordt er dan een beslissing genomen over hoe we omgaan met de naderende extreme weersomstandigheid. Het is van groot belang dat u in uw vergunningaanvraag de naam van een contactpersoon met zijn of haar mobiele telefoonnummer vermeld, zodat u tijdens calamiteiten altijd bereikbaar bent voor de gemeente en de hulpdiensten. Aftelfeest Marktplein Calamiteiten tijdens evenementen Ondanks goede voorbereidingen om het evenement zo veilig mogelijk te laten verlopen, kan het voorkomen dat zich tijdens het evenement een calamiteit voordoet waardoor het noodzakelijk is om in te grijpen. Dit kunnen verschillende soorten van calamiteiten zijn, zoals een (grote) brand op of nabij het evenemententerrein, vechtpartijen of andere ongeregeldheden op het evenemententerrein, legionellabesmetting enz. Op grond van de Gemeentewet is de burgemeester bevoegd om bevelen te geven die noodzakelijk zijn voor: - de handhaving van de openbare orde; - het voorkomen, beperken en bestrijden van gevaar; - de bescherming van veiligheid en gezondheid. Wanneer zich een grote calamiteit voordoet, beslissen de hulpdiensten in overleg met de burgemeester over de te nemen maatregelen. U wordt hierover ook geïnformeerd Veiligheidsplan Als organisator van het evenement bent u primair verantwoordelijk voor de veiligheid op het evenemententerrein. Daarom moet u zelf zorgdragen voor de bestrijding van kleine incidenten. Als de vergunningverlener verwacht dat de risico s groter zijn, waardoor (extra) inzet van de hulpdiensten nodig is, kan hij van u, als organisator, een veiligheidsplan eisen. Dit zal met name bij grootschalige evenementen het geval zijn. Twee maanden vóór het plaatsvinden van het evenement moet u het veiligheidplan ingeleverd hebben bij team Openbare Orde en Veiligheid. Bij het opstellen van het veiligheidsplan Handboek Grote Evenementen 14

15 kunnen de hulpdiensten u adviseren. In een veiligheidsplan staat hoe de diverse voorzienbare incidenten worden bestreden. In het plan is in elk geval aandacht voor: - Identificatie van de risico s (bijvoorbeeld vechtpartijen, paniek in de menigte overcrowding van de evenementlocatie, aan- en afvoerproblemen, overmatig alcoholen/of drugsgebruik, massale ordeverstoring, onwel worden in de massa, vuurwerk, extreme weersomstandigheden) en de invloed van deze incidenten op de publieksstromen; - Maatregelen en acties die deze risico s beperken of uitsluiten, zoals juiste programmering, voorlichting, mobiliteitsplan, alcohol- en/of drugsregime, voorzieningen voor geneeskundige hulpverlening (daarbij rekening houdend met de mensenmassa); - Uitwerking van mogelijke scenario s als bovengenoemde risico s zich voordoen en hoe gaan de betrokken organisaties hier mee om?; - Stappenplan crowdmanagement (het leiden van bezoekers in een bepaalde richting zonder afsluitingen, dwangmiddelen enz) - crowdcontrol (het leiden van bezoekers met afsluitingen, dwangmiddelen en gedeeltelijke ontruiming) en beëindiging van het evenement; - Evacuatieplan; - Afspraken tussen organisatie en hulpdiensten. Het veiligheidsplan voorziet in de maatregelen die de organisatie neemt bij het voorkomen en afhandelen van kleine incidenten. Bij grotere incidenten, waarbij de inzet van de hulpdiensten noodzakelijk is, treden de daarvoor bestemde plannen en procedures in werking en krijgt één van de hulpdiensten de leiding over het afhandelen van het incident. In het uiterste geval kan het plan crisismanagement van de gemeente worden opgestart, waarbij de burgemeester het opperbevel voert. Een voorbeeld van een veiligheidsplan kunt u vinden in bijlage I. Als u dit voorbeeld wilt gebruiken kunt u het downloaden via Handhaving en Veiligheid Beleid- en tolerantiegrenzen De lokale driehoek, bestaande uit de burgemeester, de officier van justitie en de teamchef van politie, bepaalt welke beleid- en tolerantiegrenzen tijdens een (risico)evenement worden gehanteerd. Deze grenzen geven aan of en hoe de politie namens het bevoegde gezag in algemene en specifieke situaties zal optreden, zoals in het geval van drugsbezit, zwarte kaartverkoop en dreigende openbare ordeverstoringen. Tolerantiegrenzen vloeien voort uit de beleidsuitgangspunten en -doelstellingen die de driehoek heeft vastgesteld. Tolerantiegrenzen zijn bovengrenzen: ze geven aan tot welke graad van escalatie van een situatie bij een (massa)gebeurtenis de politie niet (direct) ingrijpt. Aan de hand van de tolerantiegrenzen beslist de politiecommandant over al dan niet optreden. Onder de tolerantiegrens is ruimte voor improvisatie door de politie op straat. Naast de beleid- en tolerantiegrenzen heeft de politie de bevoegdheid te handelen naar inzicht. Als hier aanleiding toe is, worden de beleid- en tolerantiegrenzen van tevoren met de organisator besproken en eventueel aan de bezoekers van het evenement gecommuniceerd. Dit schept duidelijkheid en kan problemen tijdens het evenement voorkomen. Toezicht op de openbare orde Om de veiligheid van bezoekers en omwonenden te garanderen, worden voorschriften in de vergunning opgenomen waaraan u zich als organisator moet houden. Bij verstoring van de openbare orde of bij ernstige vrees daarvoor, is de burgemeester op grond van artikel 172 lid 3 Handboek Grote Evenementen 15

16 van de Gemeentewet bevoegd bevelen te geven die hij noodzakelijk acht voor de handhaving van de openbare orde. Het handhaven van de openbare orde Het handhaven van de openbare orde en het bewaken van de orde op en rond het evenemententerrein is in eerste instantie de verantwoordelijkheid van de organisator zelf. De politie is in beginsel terughoudend in haar optreden tijdens evenementen. De politie is onder het gezag van de burgemeester belast met de handhaving van de openbare orde en het verlenen van hulp aan hen die dat nodig hebben (artikel 2 juncto 12 Politiewet 1993). Daartoe heeft zij een aantal speciale bevoegdheden. De politie is de enige organisatie die bevoegd is tot een rechtmatig gebruik van geweld tegen mensen. Ook is de politie een van de weinige organisaties met bevoegdheden voor het verzamelen van informatie over personen en groepen die de orde kunnen verstoren bij een evenement. Gezondheid en hygiëne Op het gebied van de geneeskundige inzet en de gezondheidskundige aspecten bij een evenement adviseert de GHOR (Geneeskundige HulpverleningsOrganisatie in de Regio) en houdt hierop toezicht. De GHOR coördineert hierbij de inbreng, want de expertise hierover is op diverse plaatsen beschikbaar. Zij richt zich tot de GGD voor de technische hygiënezorg en medisch milieukundige aspecten, tot de Regionale Ambulance Voorziening voor de bereikbaarheid voor en de inzet van ambulances en tot het Nederlandse Rode Kruis en EHBO-verenigingen als het om de eerste hulpverlening gaat. Daarnaast zorgt de GHOR ervoor dat de verschillende geneeskundige diensten zoals hierboven benoemd, waaronder het traumacentrum en de meldkamer op het moment van een ongeval of ramp als één organisatie kunnen functioneren. Uitgangspunt is dat onder alle omstandigheden een goede kwaliteit van medische hulpverlening is gewaarborgd. De burgemeester vraagt de GHOR om advies over een vergunningaanvraag. De GHOR brengt aan de hand van een landelijk genormeerd risicoanalysemodel de risico s in kaart. Op basis hiervan wordt er een advies afgegeven over de in de vergunning op te nemen maatregelen. De geneeskundige voorzieningen op het evenemententerrein, zowel medewerkers als materieel, dienen geregeld te worden door de organisator van het evenement. Bereikbaarheid en brandveiligheid Ieder evenement moet goed bereikbaar zijn voor hulpdiensten. Omdat de brandweer het grootste voertuig heeft, beoordelen zij de bereikbaarheid van het evenemententerrein bij een aanvraag voor een evenementvergunning. Er wordt ook bekeken of door het evenement de bereikbaarheid van andere delen van de gemeente niet in gevaar komt, of de (nood)uitgangen van naastgelegen bouwwerken en percelen niet geblokkeerd worden en of (openbare) brandveiligheidsvoorzieningen voldoende worden vrijgehouden. Daarnaast beoordeelt de brandweer de brandveiligheid op het evenemententerrein of in het gebouw waar het evenement wordt gehouden. Voor bepaalde onderwerpen heeft de brandweer standaardvoorschriften opgesteld. Over de overige zaken zal de brandweer specifiek adviseren. Verloop van het evenement Als organisator van een evenement bent u primair verantwoordelijk voor een veilig en ordelijk verloop van het evenement. Dat betekent onder meer dat u moet instaan voor de veiligheid van de bezoekers, de toestroom van het verkeer goed moet regelen, moet zorgen voor goede communicatie naar bezoekers, omwonenden en andere belanghebbenden en de overlast zoveel mogelijk moet beperken. Handboek Grote Evenementen 16

17 Handhaving Op grond van artikel 174 van de Gemeentewet is de burgemeester belast met het toezicht op evenementen. Bij de uitoefening van dit toezicht kan hij de bevelen geven die met het oog op de veiligheid en gezondheid nodig zijn. Dit betekent dat uw evenement kan worden bezocht door een toezichthouder van de gemeente. De toezichthouder controleert of de voorschriften die in de evenementenvergunning zijn opgenomen daadwerkelijk worden nageleefd. De toezichthouder van de gemeente kan zich hierbij laten adviseren door de partijen die geadviseerd hebben op de vergunningaanvraag. Als de toezichthouder zich laat adviseren door andere diensten en afdelingen, zal dit toezicht tegelijkertijd plaatsvinden. De toezichthouders van de gemeente hebben een handhavingmandaat, waarin de bevoegdheden zijn geregeld. Naast de toezichthouders van de gemeente, kan ook de politie handhavend optreden als de voorschriften uit de APV worden overtreden. 2.2 Verkeer, vervoer en bereikbaarheid Bereikbaarheid Evenementen kunnen door hun omvang veel invloed hebben op het verkeer. Daarom is het belangrijk vooraf goed na te denken over de aankomst en het vertrek van de bezoekersstromen, zodat overlast voor bewoners, bedrijven en overige verkeersgebruikers zo veel mogelijk wordt beperkt. De bereikbaarheid van het evenement kan worden ingeschat aan de hand van de volgende factoren: geraamde hoeveelheid bezoekers; samenloop met andere evenementen in de omgeving of elders in de gemeente; wegwerkzaamheden, afsluitingen of andere knelpunten; beschikbaarheid van openbaar vervoer; beschikbaarheid van parkeervoorzieningen. Harleydag Mobiliteitsplan Als het evenement het verkeer op de Apeldoornse hoofdwegen sterk beïnvloedt zal de vergunningverlener van u verlangen dat de u een mobiliteitsplan opstelt. Uitgangspunt van het plan is dat de overlast voor bewoners en bedrijven en overige verkeersgebruikers zo veel mogelijk beperkt blijft. U bent als organisator verantwoordelijk voor het tot stand komen van het mobiliteitsplan. Het mobiliteitsplan moet wel in samenspraak met de politie en gemeentelijke verkeerscoördinator worden gemaakt. In het mobiliteitsplan besteedt u aandacht aan de volgende punten: Handboek Grote Evenementen 17

18 Wegafsluitingen Welke weg(en) moet(en) worden afgesloten voor het verkeer en gedurende welke tijden (ook voorafgaand aan het evenement, ten behoeve van de opbouw). Aangegeven moet worden of de weg geheel autovrij (incl. parkeren) moet zijn of dat er beperkt verkeer (met ontheffing) mogelijk is; Voor wie geldt de ontheffing (o.a. taxi, gehandicapten) en hoe ziet deze eruit; Hoe is de bereikbaarheid van de hulpdiensten geregeld; Is er een calamiteitenroute; Rijdt er openbaar vervoer over de afgesloten wegen en kan er tijdens het evenement worden gereden. Zo nee, gedurende welke tijden. Vervoerswijze Uit welke delen van het land komen de bezoekers/deelnemers van het evenement en met welk vervoermiddel; Wordt het gebruik van openbaar vervoer gestimuleerd en op welke wijze; Wat zijn de verschillende vervoersalternatieven; Hoe worden de bezoekers geïnformeerd over de verschillende vervoersalternatieven. Parkeren Op welke weg(en) mogen gedurende welke tijden geen geparkeerde auto s staan; Zijn er gereserveerde parkeerplaatsen nodig voor specifieke voertuigen (materialenauto, tv-auto etc); Is er voldoende parkeergelegenheid voor het verwachte aantal bezoekers; Waar worden auto s en bussen van bezoekers/deelnemers geparkeerd; Zijn er (tijdelijke) fietsenstallingen voor fietsers. Afzetmateriaal Wordt er afzetmateriaal gebruikt om plaatsen vrij van publiek/verkeer te houden? Zo ja, welk materiaal en waar (aangeven op tekening). Vrijwilligers Zijn er vrijwilligers (en zo ja, hoeveel) die de politie kunnen assisteren bij het afsluiten van wegen voor verkeer. Verkeersvoorlichting Hoe worden bewoners/bedrijven en bezoekers voorgelicht over de afsluitingen en andere verkeersmaatregelen; Bij het regelen van het verkeer moeten erkende verkeersregelaars worden ingezet. Deze kunnen worden ingehuurd bij een particulier bedrijf. Als de bezoekers van uw evenement, buiten de reguliere openingstijden van de parkeergarage, parkeergelegenheid wilt bieden in de parkeergarage in het centrum, kunt u dat bij het aanvraagformulier aangeven. U moet er wel vanuit gaan dat hier kosten aan verbonden zijn Verkeersmaatregelen Als evenementen (gedeeltelijk) worden gehouden op of zeer nabij een rijweg, kan het gewenst of noodzakelijk zijn dat de rijweg wordt afgezet of de hele straat tijdelijk voor het verkeer wordt afgesloten. Voor deze afsluiting heeft u toestemming nodig van de gemeente. U hoeft dan geen aparte ontheffing aan te vragen, maar moet in uw aanvraag voor de evenementenvergunning de gewenste afsluiting aangeven. Als toestemming wordt verleend voor de afsluiting, wordt dit in de evenementenvergunning opgenomen. Handboek Grote Evenementen 18

19 Als voor een evenement de openbare weg wordt afgesloten of omleidingroutes worden ingesteld, zijn verkeersmaatregelen nodig in de vorm van verkeer- of verwijzingsborden. Het plaatsen van de borden is, na het van kracht worden van het verkeersbesluit of een tijdelijke verkeersmaatregel, de verantwoordelijkheid van de gemeente. De kosten van de plaatsing van de verkeersborden worden niet bij de organisator van het evenement in rekening gebracht. Wel zal in de vergunning voorgeschreven worden dat u de omwonenden inlicht over de wegafzetting. De gemeente publiceert de te nemen verkeersmaatregel(en) in het Apeldoorns stadsblad. 2.3 Gezondheid en hygiëne Geneeskundige inzet De GHOR (Geneeskundige HulpverleningsOrganisatie in de Regio) adviseert over de geneeskundige inzet bij evenementen. Omdat elk evenement anders is en de inzet afhankelijk is van de activiteiten die plaatsvinden - het aantal bezoekers en de aard van het publiek, de bereikbaarheid voor hulpdiensten, de plaats, het tijdstip, etc. - zal voor ieder grootschalig evenement door de GHOR een afzonderlijk advies worden uitgebracht met betrekking tot de geneeskundige inzet. Als organisator wordt van u verwacht dat u de geneeskundige inzet zelf regelt. Geneeskundige inzet kan bestaan uit: - EHBO-post (duidelijk als zodanig herkenbaar); - EHBO-materialen; - EHBO-ers (in het bezit van een geldig diploma); - Eventueel verpleegkundigen, artsen, ambulance. Grofweg kan men uitgaan van de volgende indicatie: Minimaal 2 EHBO-ers voor ieder evenement; 1 EHBO-er per bezoekers; Vanaf bezoekers is advisering door de GHOR gewenst Calamiteiten Bij spoedgevallen zorgt u ervoor dat de opgeroepen ambulance aan de openbare weg wordt opgevangen. Het is van groot belang dat de bereikbaarheid en toegankelijkheid van het evenemententerrein gegarandeerd zijn voor ambulances en overige (geneeskundige) hulpverleningsvoertuigen, zoals aangegeven in paragraaf bereikbaarheid hulpdiensten Drinkwatervoorzieningen Gelet op legionellabesmetting zijn aanvullende voorschriften voor de drinkwatervoorziening wenselijk. Algemene richtlijnen voor legionellapreventie kunt u vinden in bijlage 3 van dit handboek. Het is vanwege toxicologische en microbiologische aspecten alleen toegestaan de drinkwatervoorziening rechtstreeks aan te sluiten op een brandblusvoorziening, mits er wordt voldaan aan de volgende voorwaarden: - Er moet vooraf overleg gepleegd worden met het waterleidingbedrijf. Zij kunnen inschatten wat de eventuele risico s zijn, hoe lang de leiding is vanaf de brandkraan naar het leidingwaternet en hoelang het water hierin heeft stilgestaan; - Er mogen in het drinkwater geen voor de mens schadelijke micro-organismen voorkomen Sanitaire voorzieningen Als organisator bent u verantwoordelijk voor het regelen van voldoende toiletvoorzieningen, zowel voor dames als voor heren. Als u het evenement houdt op een locatie waar bezoekers gebruik kunnen maken van bestaande toiletvoorzieningen, bespaart u zichzelf veel werk. Handboek Grote Evenementen 19

20 Er wordt wel van u verwacht dat u bekijkt of de aanwezige voorzieningen toereikend zijn voor het verwachte aantal bezoekers en dat u duidelijke afspraken maakt met horecaondernemers over het gebruik van de sanitaire voorzieningen. Als bij de evenementenlocatie geen toiletvoorzieningen aanwezig zijn of als deze voorzieningen ontoereikend zijn voor het verwachte aantal bezoekers, dan is het uw verantwoordelijkheid om extra voorzieningen te treffen. Dit kan door bijvoorbeeld chemische toiletten of toiletwagens te plaatsen die aangesloten zijn op de openbare riolering. Toiletten die aangesloten kunnen worden op de riolering zijn hygiënischer en hebben daarom de voorkeur. Als richtlijn worden de volgende normen gehanteerd: Eén toilet per 150 gelijktijdig aanwezige bezoekers; Minimaal twee toiletten (één voor dames en één voor heren); Het toilet is op een loopafstand van maximaal 150 meter te bereiken; Herentoiletten mogen vervangen worden door urinoirs, maar het aantal urinoirs mag maximaal ¼ van het totale aantal toiletten bedragen. De toiletten moeten minimaal tweemaal per dag en zonodig vaker worden gereinigd. Plaats de extra toiletvoorzieningen bij voorkeur op plaatsen die uitnodigen tot wildplassen. Voor de aansluiting van de toiletten, kunt u vóór het plaatsen van de toiletten contact opnemen met afdeling Openbare Werken van de gemeente Apeldoorn tel Als u ervoor zorgt dat het aantal toiletvoorzieningen toereikend is, kunt u schade en stankoverlast door wildplassen mogelijk voorkomen. Daarnaast is het belangrijk dat de toiletvoorzieningen duidelijk zijn aangegeven. Zeepkistenrace Orderbos Aanvullende voorzieningen bij overnachting Als tijdens het evenement wordt overnacht, moet u met een aantal aanvullende voorzieningen rekening houden: Een schone douche beperkt het risico van het oplopen van voetschimmel. Een goede ventilatie verkleint de kans op schimmelvorming op muren en plafonds. Uitgangspunt is één douche per 35 gasten. Wasgelegenheden zijn bedoeld als drinkwatervoorziening en voor het reinigen van het lichaam. Zij dienen net als douches, goed schoon worden gehouden om te voorkomen dat er onhygiënische situaties kunnen ontstaan. Bij wasgelegenheden mag in geen geval Handboek Grote Evenementen 20