Welkom. Gezond of ziek: Een vouwtje verkeerd. Universiteit Leiden

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Welkom. Gezond of ziek: Een vouwtje verkeerd. Universiteit Leiden"

Transcriptie

1 Welkom Gezond of ziek: Een vouwtje verkeerd

2

3

4

5 Eiwitstructuur niveaus Eiwitvouwing zorgt voor eiwitstructuur

6 Een Hersenschors Hersenkamers Hersenplooi Cystische fibrose (CF) Kanker De ziekte van Alzheimer Verkeerde eiwitvouwing Verkeerde eiwitvouwing Verkeerde eiwitvouwing Instabiel eiwit Inactief eiwit Te stabiel eiwit

7 180cm 10-15cm Eiwit Eiwitvouwing Eiwit in de cel 20µm 5-100nm Experimenten Aantonen eiwit in cellen Immunofluorescentie Eiwitstructuurbepaling Röntgendiffractie

8 Aantonen eiwit in de cel (fluorescentiekleuring) Observatie met lichtmicroscoop Immunofluorescentiekleuring Cellen met stabiel eiwit Observatie met fluorescentiemicroscoop Resultaat: verschil tussen eiwitten Cellen met instabiel eiwit

9 Aantonen eiwit in de cel (fluorescentiekleuring) Observatie met lichtmicroscoop Immunofluorescentiekleuring Cellen met stabiel eiwit Observatie met fluorescentiemicroscoop Resultaat: verschil tussen eiwitten Cellen met instabiel eiwit

10 Immunofluorescentiekleuring Specifieke antistof Gekoppelde fluorescente stof Microscopisch Antilichamen toevoegen Bekijken Wassen Eiwitten in of op de cel Cel

11 Experiment A: Immunofluorescentie De verschillen tussen eiwitten van gezonde en zieke mensen Immunofluorescentiekleuring Goed gevouwen eiwit: kleur/lichtsignaal aanwezig Niet goed gevouwen eiwit: geen of minder kleur/lichtsignaal Tubuline Fibronectine

12 Röntgendiffractie De vier stappen van röntgendiffractie: Eiwitkristallen maken Kristal bestralen met röntgenstraling Afgebogen röntgenstraling meten Constructie 3D eiwitstructuur

13 Röntgendiffractie Kristallisatie Bijzondere vorm Specifiek voor elk eiwit Experimenten Eiwitstructuurbepaling Röntgendiffractie Kristalrooster van NaCl

14 Röntgendiffractie Kristal bestralen met röntgenstraling De kristallen buigen de straling af in een specifieke richting, die afhankelijk is van de ruimtelijke oriëntatie van de kristallen Röntgenstralen Bron Kristal

15 Röntgendiffractie Afgebogen röntgenstraling meten

16 Röntgendiffractie Opgevangen patroon Berekeningen 3D structuur

17 Experiment B: Essentieel onderdeel van Röntgendiffractie Eiwitkristallen maken van het eiwit lysozym Geconcentreerde eiwitoplossing + Kristallisatiemix Microscopische observatie Resultaat: vorming van kristallen

18 Proeven doen! Werken met kleine hoeveelheden vloeistof! Pipetmannen Werken met µl volumes P20 = maximaal 20 µl P200 = maximaal 200 µl ALLES VOLGENS VOORSCHRIFT!

19 Tot ziens bij! Succes!

20 ERROR: stackunderflow OFFENDING COMMAND: ~ STACK:

Detacheren: werken bij een andere werkgever

Detacheren: werken bij een andere werkgever Detacheren: werken bij een andere werkgever Een oplossing voor de re-integratie van uw zieke werknemer Ik wil meer informatie Meer informatie vindt u op uwv.nl. U kunt ook contact opnemen met UWV Telefoon

Nadere informatie

Dus, wat is gen-silencing? Hoe werkt het? Wat is het nut voor Huntington patiënten?

Dus, wat is gen-silencing? Hoe werkt het? Wat is het nut voor Huntington patiënten? Wetenschappelijk nieuws over de Ziekte van Huntington. In eenvoudige taal. Geschreven door wetenschappers. Voor de hele ZvH gemeenschap. Gen-silencing voor Huntington: het verhaal tot nu Is gen-silencing

Nadere informatie

MENSELIJKE PRESTATIES EN NATUURWETTEN KLAS 4/5 VWO

MENSELIJKE PRESTATIES EN NATUURWETTEN KLAS 4/5 VWO Leven en Natuurkunde MENSELIJKE PRESTATIES EN NATUURWETTEN KLAS 4/5 VWO LEVEN EN NATUURKUNDE In deze lessenserie nemen we een kleine duik in de biofysica. De biofysica beschrijft levende systemen aan de

Nadere informatie

KANKER EN KANKERONDERZOEK

KANKER EN KANKERONDERZOEK DE GEMENE DELER KANKER EN KANKERONDERZOEK Naam: Klas: Datum: INLEIDING Voor je ligt het naslagwerk behorende bij de lessenserie De Gemene Deler, over kanker en kankeronderzoek. Vanuit de lesmodules wordt

Nadere informatie

Waar leven is, zijn ook Enzymen

Waar leven is, zijn ook Enzymen Waar leven is, zijn ook Enzymen De verschillende functies van de Enzymen zijn ontelbaar veelzijdig, net zo als bij Microorganismen, maar Enzymen zijn geen Micro organismen. Het betreft hier dus geen levende

Nadere informatie

Sector Stadsontwikkeling Afdeling Stedenbouw en Ruimtelijke Ordening NOTA "AAN HUIS VERBONDEN WERKACTIVITEIT"

Sector Stadsontwikkeling Afdeling Stedenbouw en Ruimtelijke Ordening NOTA AAN HUIS VERBONDEN WERKACTIVITEIT Sector Stadsontwikkeling Afdeling Stedenbouw en Ruimtelijke Ordening NOTA "AAN HUIS VERBONDEN WERKACTIVITEIT" Thuiswerk: Leerwerk Inhoudsopgave 1. Inleiding 1 Inleiding De Gemeente Nieuwegein kent sinds

Nadere informatie

VAN STAMCEL TOT... TUMOR?

VAN STAMCEL TOT... TUMOR? DE GEMENE DELER VAN STAMCEL TOT... TUMOR? Naam: Klas: Datum: VAN STAMCEL TOT TUMOR? HAVO Recent heeft de onderzoeksgroep van professor Hans Clevers ontdekt dat stamcellen in de wand van de dunne darm de

Nadere informatie

( Wat? ) Deze opdracht kan je helpen om je goede voornemens in praktijk te brengen.

( Wat? ) Deze opdracht kan je helpen om je goede voornemens in praktijk te brengen. Veranderen? Dat kan! ( Wat? ) Deze opdracht kan je helpen om je goede voornemens in praktijk te brengen. ( Waarom? ) Datgene doen wat je jezelf hebt voorgenomen, is dikwijls niet makkelijk om ook effectief

Nadere informatie

OPLEIDINGSTRAJECT MOET FLEXIBEL ZIJN

OPLEIDINGSTRAJECT MOET FLEXIBEL ZIJN OPLEIDINGSTRAJECT MOET FLEXIBEL ZIJN Verschillende opleidingsinstituten zijn gestart met een module schoonmaken. Tijdens deze module doen leerlingen zowel de noodzakelijke theoretische kennis als praktijkervaring

Nadere informatie

Een muis is absoluut geen klein soort rat

Een muis is absoluut geen klein soort rat 11 door Marian Tjaden Winnaar European Young Investigators Award Edwin Cuppen Een muis is absoluut geen klein soort rat Ratten zijn de aangewezen proefdieren voor wie meer wil begrijpen van menselijke

Nadere informatie

STEMPEL DE WEG VAN GEN NAAR EIWIT

STEMPEL DE WEG VAN GEN NAAR EIWIT A LIFE TYPEFACE STEMPEL DE WEG VAN GEN NAAR EIWIT De eiwitsynthese is één van de belangrijkste processen die zich in de cel afspelen. Eiwitten staan aan de basis van het functioneren van de cel. Wat een

Nadere informatie

Over kankeronderzoek, gendiagnostiek, erfelijkheidstesten en doelgerichte therapieën. Genen, fout DNA en kanker

Over kankeronderzoek, gendiagnostiek, erfelijkheidstesten en doelgerichte therapieën. Genen, fout DNA en kanker Over kankeronderzoek, gendiagnostiek, erfelijkheidstesten en doelgerichte therapieën Genen, fout DNA en kanker Inhoudsopgave Voorwoord 3 Kanker de wereld uit. Science fiction? Doen wat moet, en laten wat

Nadere informatie

5. Toetsen om te leren

5. Toetsen om te leren 5. Toetsen om te leren Op Internet kwam ik dit bericht uit 1997 tegen: AMSTERDAM - De Montessorischolen voor voortgezet onderwijs halen slechtere eindexamenresultaten dan scholen van andere richtingen.

Nadere informatie

Verhoogde kans op een delier?

Verhoogde kans op een delier? Geriatrie Verhoogde kans op een delier? Maatregelen om een delier te voorkomen Inleiding U of uw naaste heeft een verhoogd risico op een delier. Dat heeft de verpleegkundige en/of uw behandelend specialist

Nadere informatie

Immunotherapie en monoklonale antilichamen

Immunotherapie en monoklonale antilichamen Immunotherapie en monoklonale antilichamen Inhoud Voor wie is deze brochure? 3 Wat is kanker? 5 Het afweersysteem 8 Wat is immunotherapie en wat zijn monoklonale antilichamen? 9 Hoe werkt immunotherapie

Nadere informatie

8.1 Radiotherapie bij borstkanker

8.1 Radiotherapie bij borstkanker 8.1 Radiotherapie bij borstkanker Uw behandelend chirurg heeft met u besproken dat u in aanmerking komt voor bestraling (radiotherapie). Dit advies is gegeven nadat de uitslagen van het weefselonderzoek

Nadere informatie

Je genen als glazen bol! Een genetische test voorspelt je toekomst Of toch niet?

Je genen als glazen bol! Een genetische test voorspelt je toekomst Of toch niet? Je genen als glazen bol! Een genetische test voorspelt je toekomst Of toch niet? Naam: Klas: Inhoud Auteurs: H.Wolter, D.J. Boerwinkel, A.J.Waarlo Met dank aan: G. der Velde, R. Tatsis, M. Mil, M.Ummels,

Nadere informatie

WEKE DELEN SARCOOM Wat betekent het?

WEKE DELEN SARCOOM Wat betekent het? WEKE DELEN SARCOOM Wat betekent het? Oncologie/0145 1 Deze informatiebrochure is voor personen met een weke delen sarcoom en alle anderen die hier heel dichtbij betrokken zijn: familie, vrienden We geven

Nadere informatie

STERK IN JE WERK. Het leer- en ontwikkeltraject dat zorgt voor energieke medewerkers in een eigentijdse organisatiecultuur

STERK IN JE WERK. Het leer- en ontwikkeltraject dat zorgt voor energieke medewerkers in een eigentijdse organisatiecultuur STERK IN JE WERK Het leer- en ontwikkeltraject dat zorgt voor energieke medewerkers in een eigentijdse organisatiecultuur ONLINE ONDERSTEUNING Wij adviseren organisaties om Sterk in je Werk te laten ondersteunen

Nadere informatie

5 Bij de analyse maken we geen gebruik meer van de 2 e invuldag

5 Bij de analyse maken we geen gebruik meer van de 2 e invuldag 5 Bij de analyse maken we geen gebruik meer van de 2 e invuldag Bij alle tot op heden uitgevoerde OVG s in Vlaanderen (Vlaanderen april 1994-april 1995, Vlaanderen januari 2000-januari 2001, de stadsgewesten

Nadere informatie

Alles over de bloedziekten PNH & AA. Wat is bloed?

Alles over de bloedziekten PNH & AA. Wat is bloed? Alles over de bloedziekten PNH & AA Wat is bloed? Binnenin je lichaam zit een rode vloeistof. Dat is je bloed. Bloed is erg belangrijk voor je lichaam, het zorgt voor vervoer van stoffen, voor de warmte

Nadere informatie

Ontdek je sterke punten Volgens Marcus Buckingham en Donald Clifton

Ontdek je sterke punten Volgens Marcus Buckingham en Donald Clifton Ontdek je sterke punten Volgens Marcus Buckingham en Donald Clifton De sterke puntenrevolutie s Werelds beste managers nemen de volgende 2 veronderstellingen tot hun richtsnoer: 1. Talenten van iedere

Nadere informatie

Thema: Nabewerken. Vouwen

Thema: Nabewerken. Vouwen Vouwen OPDRACHTKAART NB-02-01-01 Oriëntatie op de vouwmachine Voorkennis: geen Intro: Er zijn tassenvouwmachines en combivouwmachines. Combivouwmachines komen het meest voor. Zij werken met vouwtassen

Nadere informatie

Hoe ultrasoon werkt Commercial & Technical: Order processing & Shipping: Branson Ultrasonics B.V. Branson Ultrasonic S.A. info@branson.

Hoe ultrasoon werkt Commercial & Technical: Order processing & Shipping: Branson Ultrasonics B.V. Branson Ultrasonic S.A. info@branson. Hoe ultrasoon werkt Ultrasoon geluid is geluid dat in frequenties, die in het algemeen boven de menselijke gehoorgrens liggen, wordt voortgebracht. In de ultrasoon reiniger worden ultrasoon geluidstrillingen

Nadere informatie

Een dromenvanger maken

Een dromenvanger maken Een dromenvanger maken Wat is een dromenvanger? Dit wordt uitgelegd in De legende van de dromenvanger. Een echte dromenvanger wordt gemaakt van wilgenhout, leerband en runderpees, of namaak pees (sinew).

Nadere informatie

E-BOOK VERANDEREN GAAT SNELLER DAN JE DENKT! EXPRESS YOUR INNER POWER

E-BOOK VERANDEREN GAAT SNELLER DAN JE DENKT! EXPRESS YOUR INNER POWER E-BOOK VERANDEREN GAAT SNELLER DAN JE DENKT! EXPRESS YOUR INNER POWER INLEIDING Iedereen ervaart problemen in zijn dagelijkse bezigheden. Vaak gaat er veel tijd en energie zitten in het proberen op te

Nadere informatie

Een geflipt elektron leeft langer. klassieke computers. Voorbeelden hiervan zijn het ontbinden van grote getallen in priemfactoren en het simuleren

Een geflipt elektron leeft langer. klassieke computers. Voorbeelden hiervan zijn het ontbinden van grote getallen in priemfactoren en het simuleren Een geflipt elektron leeft langer De ontwikkeling van de quantumcomputer is één van de grootste fundamentele en technologische uitdagingen voor fysici in de e eeuw. De elementaire bouwsteen van de quantumcomputer,

Nadere informatie

EIWITTEN IN DE HOOFDROL

EIWITTEN IN DE HOOFDROL DE GEMENE DELER EIWITTEN IN DE HOOFDROL Naam: Klas: Datum: EIWITTEN IN DE HOOFDROL - HAVO De onderzoeksgroep van Dr. Puck Knipscheer aan het Hubrecht Instituut voor Ontwikkelingsbiologie en Stamcelonderzoek,

Nadere informatie

Borstkanker. hoe moet het nu verder?

Borstkanker. hoe moet het nu verder? Borstkanker hoe moet het nu verder? Deze brochure bevat zeker niet alle gedetailleerde informatie over borstkanker. We geven u vooral de belangrijkste en juiste informatie mee over borstkanker. 2 We proberen

Nadere informatie