1.1.1 Algemeen Inkomensgrens Terugvordering Algemeen geaccepteerde arbeid. 1. De reïntegratieverordening WWB

Transcriptie

1 Beleidsregels op basis van de Re-integratieverordening WWB, het Re-integratieplan 2005 en de notitie Bevordering van arbeidsparticipatie in een tijd van bezuinigingen 1. De reïntegratieverordening WWB Artikel 7 WWB bepaalt dat het college verantwoordelijk is voor het ondersteunen van de personen die algemene bijstand ontvangen. Artikel 7 WWB bepaalt tevens dat het college verantwoordelijk is voor het bepalen en aanbieden van voorzieningen (indien het college het aanbieden van een voorziening, gericht op de arbeidsinschakeling, noodzakelijk acht). Artikel 8 WWB bepaalt dat de gemeenteraad bij verordening regels moet stellen met betrekking tot het ondersteunen bij arbeidsinschakeling en het aanbieden van voorzieningen gericht op de arbeidsinschakeling, bedoeld in artikel 7 WWB. Artikel 3 van de Reïntegratieverordening (RV) WWB is de uitwerking van de voorgaande verplichtingen. 1.1 Niet-uitkeringsontvangers en Anw ers (Artikel 5 RV) - de Wet werk en bijstand, artikel 7 lid 1 en artikel 10 lid 1 - de Reïntegratieverordening WWB Algemeen a. Het college is verantwoordelijk voor het ondersteunen bij arbeidsinschakeling van personen met een uitkering op grond van de Algemene nabestaandenwet, en niet-uitkeringsontvangers. b. Het college kan daarbij een voorziening aanbieden gericht op arbeidsinschakeling. Hierbij wordt de kortste weg naar de arbeidsmarkt gekozen Inkomensgrens a. Indien betrokkene, deel uitmakend van een leefeenheid, kan beschikken over een inkomen van 130% of hoger van het bruto wettelijk minimum loon, zijn de kosten van de voorziening volledig voor rekening van betrokkene. b. Indien betrokkene, deel uitmakend van een leefeenheid, beschikt over een inkomen van minder dan 130% van het bruto wettelijk minimum loon wordt een eigen bijdrage berekend, conform de gemeentelijke draagkrachtberekening voor de bijzondere bijstand Terugvordering Indien betrokkene niet of onvoldoende meewerkt aan de in het trajectplan gemaakte afspraken kan het college de door haar gemaakte kosten terug vorderen. 1.2 Criteria ontheffing arbeidsplicht artikel 6 RV de Wet Werk en Bijstand, artikel 9 lid 2 en lid 4 de Ioaw en Ioaz, artikel 37a de reïntegratieverordening WWB artikel 4 en Algemeen geaccepteerde arbeid Algemeen geaccepteerde arbeid wordt gedefinieerd als alle arbeid, zonder beperkende voorwaarden qua aard en omvang van het werk en aansluiting op opleiding en ervaring, met uitzondering van illegale arbeid en arbeid tegen een lager loon dan het wettelijk minimum en rekening houdend met

2 gewetensbezwaren zodanig dat deze strikt persoonlijke omstandigheden zwaarwegend zijn en een onvermijdelijk conflict opleveren met het te verrichten werk Vrijstellingen in geval van dringende redenen Het college kan op individuele basis in de volgende gevallen om dringende reden afzien van het opleggen van de arbeidsverplichtingen: a. alleenstaande ouders met kinderen jonger dan 12 jaar worden geheel of gedeeltelijk vrijgesteld van de arbeidsplicht als er geen of onvoldoende aanbod aanwezig is voor passende kinderopvang in welke vorm dan ook; b. dezelfde vrijstelling vindt plaats als deze ouder gemotiveerd aangeeft dat het beter voor het kind is dat hij/zij zelf voor de opvoeding zorgdraagt; c. alleenstaande ouders met kinderen jonger dan 5 jaar kunnen worden vrijgesteld van de arbeidsplicht totdat het jongste kind 5 jaar wordt; de reïntegratieplicht blijft bestaan. d. alleenstaande ouders met een gehandicapt kind tot 18 jaar kunnen worden vrijgesteld van de arbeidsplicht; de reïntegratieplicht blijft bestaan. e. cliënten die aantonen dat zij mantelzorg verrichten aan personen die daar niet zonder kunnen, kunnen geheel of gedeeltelijk vrijgesteld worden van de arbeidsplicht gedurende de periode van mantelzorg. f. personen van wie door een onafhankelijke externe deskundige is vastgesteld dat er sprake is van medische belemmeringen of voor wie een sociale indicatie wordt afgegeven kunnen worden vrijgesteld van de arbeidsplicht voor de duur van de periode zoals aangegeven in het advies. In de gevallen genoemd onder a t/m d wordt de duur van de vrijstelling bepaald op maximaal 1 jaar, waarna herbeoordeling plaatsvindt. 1.3 Voorzieningen artikel 7 RV de Wet Werk en Bijstand, artikel 7 de reïntegratieverordening WWB artikel 7 Voorzieningen: a. kortdurende ondersteuning bij arbeidsinschakeling, maximaal 1 jaar b. langdurige ondersteuning bij arbeidsinschakeling, maximaal 2 jaar c. gesubsidieerde arbeid d. participatie Kortdurende ondersteuning bij arbeidsinschakeling, maximaal 1 jaar Kansrijke cliënten Mogelijke activiteiten: (intensieve) bemiddeling naar regulier werk korte bij/om scholing, bij voorkeur in combinatie met werk Langdurige ondersteuning bij arbeidsinschakeling, maximaal 2 jaar Kansarme cliënten Mogelijke activiteiten: (intensieve) bemiddeling naar regulier werk intensieve bemiddeling naar regulier werk ondersteund met aflopende loonkostensubsidie intensieve bemiddeling naar werkervaringsbanen beroepsgerichte scholing, bij voorkeur in combinatie met werk arbeidstraining, stage aanvullend assesment, beroepskeuzeadvies motivatie en/ of oriëntatietrajecten

3 1.3.3 Gesubsidieerde arbeid Mogelijke activiteiten: werkervaringbanen met loonkostensubsidie, maximaal 2 jaar maatschappelijke banen, permanent gesubsidieerde arbeid (non-profit) met een maximum van 15 banen Participatie Mogelijke activiteiten met behoud van uitkering vrijwilligerswerk maatschappelijke nuttige taken actief worden in de eigen omgeving mantelzorg sociaal culturele activiteiten taallessen oriëntatiecursussen scholing en training Het resultaat kan zijn: a. duurzame participatie aan maatschappelijke zinvolle activiteiten b. doorstroom naar arbeidsactivering c. uitstroom in reguliere of gesubsidieerde arbeid 1.4 Subsidie artikel 7, lid 5 RV Subsidie werkervaringbanen 1-e jaar maximaal 50% van het van toepassing zijnde sociaal minimum (bruto uitkeringsnorm) 2-e jaar maximaal 25% van het van toepassing zijnde sociaal minimum (bruto uitkeringsnorm) Voorwaarden: De werkgever is verplicht een loon te betalen aan de werknemer conform de geldende CAO in die bedrijfstak; Peildatum voor de berekening van de subsidie is de laatste maand van de uitkering van de cliënt (basisnorm+toeslag zonder aftrek van eventuele inkomsten); Maatschappelijke banen Dit zijn banen bestemd voor organisaties waaraan de gemeente een maatschappelijke baan (plek) heeft toegekend. Het loon bedraagt 100% van het minimum loon. De inlener betaalt een inleenvergoeding van 250,00 per maand. In geval van verhuizing van de werknemer naar een andere gemeente zal het dienstverband met de werknemer maximaal 3 maanden na de verhuizing (uitschrijving bevolking) worden beëindigd. 1.5 Premies en onkostenvergoedingen artikel 12 RV - de wet Werk en bijstand, artikel 31 lid 2 - de reïntegratieverordening WWB artikel Premie gericht op arbeidsinschakeling krachtens artikel 31, lid 2 sub j van de WWB Activiteitenpremie Aan de uitkeringsgerechtigde die als een onderdeel van het reïntegratieplan werk verricht, wordt een premie verstrekt tot maximaal (thans) per jaar. De premie wordt evenredig maandelijks uitbetaald voor de duur van de stage/vrijwilligerswerk en gebaseerd op 36 uur per week.

4 Uitstroompremie De uitkeringsgerechtigde of de deelnemer aan gesubsidieerde arbeid zoals genoemd onder paragraaf die reguliere arbeid in dienstbetrekking aanvaardt waarmee volledig in de kosten van het bestaan kan worden voorzien: bij een arbeidsovereenkomst van 6 maanden, ontvangt een eenmalige premie van 600,00 of bij een arbeidsovereenkomst van 12 maanden, ontvangt een eenmalige premie van 1200,00. In geval van twee arbeidsovereenkomsten van 6 maanden worden deze gezien als één arbeidsovereenkomst van 12 maanden. Voorwaarden: - de premie wordt na zes maanden of twaalf maanden dienstbetrekking uitbetaald; - voorafgaand aan de indiensttreding dient tenminste 6 maanden ononderbroken uitkering voor levensonderhoud te zijn ontvangen op grond van de WWB, de IOAW of IOAZ, of een Maatschappelijke baan hebben gehad; - som van beide premies kunnen niet hoger dan het bedrag genoemd in artikel 31, lid 2 sub j zijn Onkostenvergoeding krachtens artikel 31, lid 2 sub k van de WWB Vrijwilligerswerk De uitkeringsgerechtigde kan een onkostenvergoeding ontvangen welke bijdraagt aan de maatschappelijke participatie en die gebruikt dient te worden voor kosten die niet op een andere wijze worden vergoed. De hoogte van de onkostenvergoeding is gelijk aan de werkelijk gemaakte of te maken kosten met een maximum van het bedrag genoemd in artikel 31, lid 2 sub k van de WWB. Toekenning geschied op aanvraag en wordt telkens toegekend voor 1 jaar. De vergoeding wordt evenredig uitbetaald gebaseerd op volledige werkweek. Minder dan volledige werkweek wordt naar rato uitbetaald Arbeidsinschakeling (middels traject) De uitkeringsgerechtigde kan een onkostenvergoeding ontvangen welke bijdraagt aan de arbeidsinschakeling of aan de terugkeer naar de reguliere arbeidsmarkt en die gebruikt dient te worden voor kosten die niet door de werkgever of een andere instantie worden vergoed. De hoogte van de onkostenvergoeding is gelijk aan de werkelijk gemaakte of te maken kosten met een maximum van het bedrag genoemd onder artikel 31, lid 2 sub k. Toekenning geschied op aanvraag en wordt telkens toegekend voor 1 jaar. De vergoeding wordt evenredig uitbetaald gebaseerd op volledige werkweek. Minder dan volledige werkweek wordt naar rato uitbetaald.

5 TOELICHTINGEN: Criteria ontheffing arbeidsplicht artikel 4 en 6 RV Algemeen geaccepteerde arbeid Algemeen geaccepteerde arbeid wordt als volgt gedefinieerd: alle arbeid, zonder beperkende voorwaarden qua aard en omvang van het werk en aansluitend op opleiding en ervaring, met uitzondering van illegale arbeid en arbeid tegen een lager loon dan het wettelijk minimum en rekening houdend met gewetensbezwaren zodanig dat deze strikt persoonlijke omstandigheden zwaarwegend zijn en een onvermijdelijk conflict opleveren met het te verrichten werk. Algemene grenzen van wat algemeen geaccepteerde arbeid is, zijn niet primair terug te vinden in de WWB, maar wel in aanverwante wet- en regelgeving, zoals de arbeidswetgeving. Illegale arbeid en arbeid tegen een lager loon dan het wettelijk minimum vallen niet onder algemeen geaccepteerde arbeid. Bij gewetensbezwaren ligt het meer gecompliceerd. Over het algemeen zal gelden dat aan dergelijke strikt persoonlijke omstandigheden slechts betekenis zal worden gehecht voor zover deze zwaarwegend zijn en een onvermijdelijk conflict opleveren met het te verrichten werk. Een beroep op dergelijke gronden werd erkend in een zaak waarin een islamitische vrouw niet als enige vrouw werkzaam hoefde te zijn met een of meer mannen (RSV 1988/105) en in een casus waarin een godsdienstig bezwaar bestond tegen werken op zondag (RSV 1988/105). Ontheffing op grond van dringende redenen Voor personen tussen de 18 en 65 jaar worden niet langer groepen per definitie uitgesloten van reïntegratie. Categoriale ontheffingen zijn dan ook niet meer toegestaan; wel kan het college van burgemeester en wethouders in individuele gevallen om dringende reden afzien van het opleggen van arbeidsverplichtingen, voor zover en voor zolang reïntegratie (tijdelijk) niet in redelijkheid mogelijk is (artikel 9 lid 2 WWB). In deze beleidsregels wordt limitatief vastgelegd in welke gevallen en/of onder welke omstandigheden er sprake is van dringende reden. Zorg Bij het bepalen van de ontheffing van de plicht van alleenstaande ouders in de bijstand om naar vermogen algemeen geaccepteerde arbeid te verkrijgen moet een afweging worden gemaakt tussen de arbeidsplicht en de wens van de ouder om te zorgen. Bij die gevallen kan er een individuele afweging plaatsvinden op grond waarvan arbeid die in beginsel geaccepteerd zou moeten worden niet geaccepteerd hoeft te worden omdat bijvoorbeeld werktijden en reistijden niet te combineren zijn met de zorg voor kinderen en het niet mogelijk is dit probleem te ondervangen door het aanbieden van een voorziening. Met name bij jonge kinderen tot 5 jaar of gehandicapte kinderen tot 18 jaar dient de invulling van de zorgplicht zwaar te wegen. De beschikbaarstelling voor de arbeidsmarkt van alleenstaande ouders in de bijstand dient aan een aantal voorwaarden te voldoen (artikel 9 lid 4 WWB). Het gaat hierbij om passende kinderopvang, tussenschoolse opvang en buitenschoolse opvang en de aansluiting op schooltijden. De kinderopvang is passend wanneer binnen de gemeentegrenzen of de plaats waar de arbeid wordt verricht door de alleenstaande ouder, kinderopvang aanwezig is. Het gaat om het aanbod van voldoende scholing. Uitgangspunt hierbij is dat er, gelet op de belastbaarheid van betrokkene, een zodanig scholingsniveau wordt gerealiseerd dat op termijn in eigen inkomen kan worden voorzien. Er kan een ontheffing van maximaal één jaar worden verleend waarna herbeoordeling plaatsvindt. Medische en sociale belemmeringen Medische belemmeringen zijn als zodanig geen aanleiding voor een ontheffing. Om een juiste, individuele beoordeling te garanderen, moet zoveel mogelijk gebruik worden gemaakt van adviezen van onafhankelijke, externe deskundigen (GGD, UWV, reïntegratiebedrijf). Maar ook moet gedacht worden aan een indicatie voor de Wsw. Er wordt rekening gehouden met individuele mogelijkheden in verband met gezondheid en belastbaarheid. De duur van de ontheffing is gelijk aan de periode die is aangegeven in het medisch advies. Na afloop van de bedoelde periode vindt herbeoordeling plaats. Voorzieningen artikel 7 RV Eventueel aanwezige belemmeringen om deelname aan arbeid te realiseren, kunnen worden weggenomen door het aanbieden van voorzieningen. Toch kunnen zich bij uitzondering tijdelijk situaties voordoen dat ook voorzieningen niet toereikend zijn of ontbreken, om de aanwezige

6 belemmeringen geheel of gedeeltelijk op te heffen (ontbreken van een aanbod van kinderopvang of schuldhulpverlening). In deze situaties dienen burgemeester en wethouders de op te leggen verplichtingen aan te passen aan de mogelijkheden die de betrokkene nog wel heeft (art. 9 lid 2 WWB). Uitgangspunt is dat arbeidsinschakeling, activering en arbeidsbemiddeling voorop staat. Als het vinden van passende arbeid niet lukt komt scholing of een andere reïntegratie-voorziening aan de orde. Bij de beoordeling van de scholing staat arbeidsrelevantie voorop. Scholing moet immers kansen op de arbeidsmarkt vergroten. Voor scholing geldt dat deze gericht moet zijn op werk en in principe maximaal één jaar mag duren. Het is niet de bedoeling om het algemeen scholingsniveau te verhogen. Iedere opleiding die na afsluiting niet leidt tot een concreet uitzicht op de arbeidsmarkt wordt niet toegestaan. Van scholing die langer dan één jaar duurt kan in beginsel niet worden vastgesteld dat deze concreet aansluit bij de behoefte op de arbeidsmarkt. Bovendien moet overwogen worden dat scholing moet leiden tot een snelle terugkeer tot de arbeidsmarkt. Het is niet de bedoeling dat reguliere opleidingen, na beëindiging van de studiefinanciering, worden afgerond. Het mag uitsluitend gaan om het opfrissen van een eerder afgeronde opleiding, om de erkenning van een elders behaald diploma of om zij-instromers die in korte tijd kunnen worden omgeschoold tot een ander beroep, bijvoorbeeld leraar of een beroep in de verzorging/verpleging. Scholing mag langer duren dan bovenstaand is gesteld voor voortijdig schoolverlaters zonder startkwalificatie (<23 jaar). Deze groep dient weer terug te gaan naar de schoolbanken via een reguliere onderwijs of via een werken en leren traject (MPV-model). Belanghebbende, die nog niet toe is aan een arbeidsgericht traject, kan in aanmerking komen voor een traject dat op langere termijn gericht is op betaald werk. Dus de personen die in eerste instantie zijn aangewezen op een zogenaamd zorgtraject kunnen ook gebruik maken van de regeling. Het reïntegratieplan moet echter altijd leiden naar een traject gericht op werk. Als bijvoorbeeld eerst een problematische schuldensituatie moet worden opgelost, moet duidelijk worden afgesproken binnen welke termijn (bijvoorbeeld drie maanden) een volgende stap moet worden gemaakt. Als de volgende stap dan bijvoorbeeld werkgewenning is of op een andere manier weer actief worden (bijvoorbeeld d.m.v. korte cursussen) moet ook duidelijk worden afgesproken binnen welke termijn de volgende stap moet worden gezet. Trajectplan De afspraken die met de belanghebbenden worden gemaakt over het te volgen traject worden vastgelegd in een trajectplan. In dit trajectplan wordt vastgelegd: - het reïntegratieaanbod van de gemeente, - welke kosten worden vergoed en op welke wijze; het gaat hierbij bijvoorbeeld om de volgende kosten: scholingskosten reiskosten kosten van het traject kosten van kinderopvang - de wederzijds rechten en plichten, - de inspanning van beide partijen om het traject tot een goed einde te brengen, - als het traject door toedoen van de deelnemer niet wordt afgemaakt (een gedeelte van) de trajectkosten moet worden terugbetaald en er geen nieuw traject gevolgd kan worden - tot slot wordt het trajectplan door beide partijen ondertekend. De voorziening mag in beginsel een bedrag van 3.500,00, exclusief scholing en BTW, niet te boven gaan. Subsidie artikel 7, lid 5 RV Werkervaringbaan: Een werkervaringbaan is een reguliere baan met tijdelijke loonkostensubsidie. Het doel is de werknemer binnen maximaal 24 maanden te laten uitstromen naar een reguliere baan zonder loonkostensubsidie. Een uitkeringsgerechtigde krijgt een reguliere baan bij een werkgever en de werkgever ontvangt van de gemeente een bijdrage in de loonkosten en / of studiekosten, afhankelijk van de persoon in kwestie. Dit kan in de vorm van een stageplek met behoud van uitkering of subsidie in de loonkosten bij indiensttreding. Het kan ook een combinatie van beide mogelijkheden zijn. Bij een

7 werkervaringbaan is het uitgangspunt dat een werkloze binnen maximaal 2 jaar uitstroomt naar een reguliere baan zonder subsidie. Artikel 10 van de WWB geeft aan welke personen ondersteuning kunnen krijgen bij de arbeidsinschakeling o.g.v de Reïntegratieverordening (artikel 8 WWB). Alleen inwoners kunnen een aanspraak maken op ondersteuning (art. 40 WWB). Dit geldt overigens voor alle voorzieningen krachtens de WWB. De subsidie is gesteld op een maximale percentage om de casemanager voldoende onderhandelingsruimte te bieden. Gelet op de opleiding, werkervaring e.d kan de subsidie bij een plaatsing op een afwijkende percentage worden gesteld. Dit is met name het geval bij kansrijke cliënten (fase 1 en 2). Bij kansarme cliënten (fase 3 of 4) zou de maximale subsidie kunnen worden ingezet.. Maatschappelijke baan: Lukt het uiteindelijk niet de cliënt d.m.v een werkervaringsbaan te laten uitstromen naar regulier werk zonder loonkostensubsidie zoals hiervoor omschreven, dan komen de zogenaamde maatschappelijke banen in beeld. Dit zijn banen bij non-profit instellingen die actief zijn op de terreinen zorg, onderwijs, sociaal cultureel werk, sport en andere maatschappelijke activiteiten en die financieel afhankelijk zijn van gemeentelijke- en/of rijkssubsidies. Deze banen worden door het college toegekend aan de instellingen in de gemeente. Met ingang van 2012 is er sprake van een plafond voor toelating in Maatschappelijke banen om budgettaire redenen. Het plafond is gesteld op 15 Maatschappelijke banen. De werknemers worden in tijdelijke- of in vaste dienst genomen door Wedeka b.v en worden gedetacheerd voor (on)bepaalde tijd bij de instellingen/organisaties die een Maatschappelijke baan toegekend hebben gekregen. Bij maatschappelijk banen betaalt de inlenende instantie een inleenvergoeding. Dit bedrag wordt rechtstreeks aan Wedeka b.v betaald. Gaat een inwoner van de gemeente Menterwolde die een Maatschappelijke baan heeft verhuizen naar een andere gemeente dan wordt deze baan o.g.v artikel 11, lid 1 sub e van de Reïntegratieverordening maximaal 3 maanden na verhuisdatum (uitschrijving bevolking) beëindigd. Beloning werknemers Bij werkervaringbanen dient de werkgever het van toepassing zijnde CAO loon te betalen. Bij de maatschappelijke banen ontvangt de werknemer maximaal 100% van het minimum loon, waarbij uitgegaan wordt van een volle werkweek van 36 uur. De werknemer zelf moet de keuze maken 36 uur of minder te werken, met dien verstande dat hij / zij wel uit de uitkering moet komen. Door het loon op het minimum loon vast te stellen (op basis van 36 uur) is er een prikkel om uit te stromen uit de uitkeringssituatie, maar blijft ook de prikkel om vervolgens uit te stromen naar regulier werk. Bovendien kunnen deze mensen met hun loon aanspraak maken op allerlei categoriale inkomensondersteunende regelingen van de gemeente. Premie en onkostenvergoedingen artikel 12 RV Beleidsruimte premies: De WWB kent een premie die kan worden toegekend in het kader van een voorziening gericht op arbeidsinschakeling (artikel 31 lid 2 onder j WWB). Deze premie kan enkel door het college worden verstrekt en is gebonden aan een maximum van het genoemd bedrag in artikel 31, lid 2, sub j, per jaar. De mogelijkheden voor de gemeente om deze premie te verstrekken zijn ruim; er kan gedacht worden aan een premie voor het volgen of afronden van scholing, werkbehoud- of aanvaarding. De gemeente kan volgens de Memorie van Toelichting de premie verstrekken met het oog op het bevorderen van positief gedrag gericht op uitstroom naar betaalde arbeid. Uitgangspunt is dat de premie maximaal het genoemd bedrag in artikel 31, lid 2, sub j per jaar mag zijn. De combinatie van de reïntegratie- en de uitstroompremie mag niet meer bedragen dan het bedrag genoemd in artikel 31, lid 2, sub j WWB. Veelvuldig ziekteverzuim, regelmatig niet tijdig verschijnen op het werkplek, een ongemotiveerde houding en zich niet houden aan de gemaakte afspraken kan weigering van de premie betekenen.