Geachte heer Van der Want, geacht College van Burgemeester en Wethouders,

Transcriptie

1 Aan het College van Burgemeester en Wethouders Ter attentie van wethouder E.G.J. van der Want Postbus GM Hilversum Geachte heer Van der Want, geacht College van Burgemeester en Wethouders, De Adviesraad Sociaal Domein Hilversum zendt u hierbij een gevraagd advies aangaande het Preventie- en handhavingsplan alcohol jeugd Gooi en Vechtstreek. Mocht het advies vragen oproepen, dan is de Adviesraad graag bereid om deze te beantwoorden. Met vriendelijke groet, Namens de Adviesraad Sociaal Domein Hilversum, Mw. drs. H. Stuurwold, Waarnemend voorzitter 1

2 Algemeen Datum 28 augustus 2017 Wethouder Ambtenaar Naam van het dossier Bijlage(n) E.v.d. Want Deadline advies 4 september 2017 H. Kukler, mw. E. Sikking (Regiogv/ggdgv) Preventie- en handhavingsplan alcohol jeugd Gooi en Vechtstreek Status Ter kennisname Ongevraagd advies Gevraagd advies X Besluitvorming door Ambtelijk / management College Gemeenteraad X Toelichting Het advies betreft het Preventie- en handhavingsplan alcohol jeugd Gooi en Vechtstreek versie 2.0 van 26 april Het advies is bestemd voor Burgemeester en Wethouders van de Gemeente Hilversum. Een kopie zal worden verzonden aan de Gemeenteraad van Hilversum. Inleiding De Adviesraad Sociaal Domein Hilversum heeft in zijn vergadering van 13 juli 2017 besproken dat in de vakantieperiode een werkgroep uit de Adviesraad een concept van het advies Preventie- en handhavingsplan alcohol jeugd Gooi en Vechtstreek versie 2.0 van 26 april 2017 zou voorbereiden. Dit concept is via de mail voorgelegd voor commentaar en aanvulling. Het definitieve advies is eveneens via de mail afgestemd. 2

3 Algemene en inhoudelijke opmerkingen Algemeen. De Adviesraad vindt het preventieplan een helder geschreven notitie, waarin goed wordt weergegeven waar de knelpunten zitten. Ook maakt het goed duidelijk wat de doelen zijn van de gemeente bij de aanpak van de problemen en de methoden die daarvoor gebruikt gaan worden. De Adviesraad mist wel een duidelijke verbinding met het jeugdbeleid van de gemeente passend bij een integrale aanpak binnen het Sociaal Domein zoals de gemeente dit beoogt. Dat het preventieplan onderdeel uitmaakt van het beleid om de gezondheid te bevorderen van de inwoners in het algemeen wordt niet vermeld. De Adviesraad is in principe voor samenwerking op vrijwillige basis met andere groeperingen en instellingen in de uitvoering van de genoemde maatregelen, maar ziet in vrijblijvendheid een gevaar voor het behalen van de gestelde doelen. Het wordt niet duidelijk in het plan in hoeverre het mogelijk is gewenste maatregelen daadwerkelijk uit te voeren zonder dat enige drang (en misschien wel dwang?) wordt toegepast. Overigens blijkt hieruit hoe lastig het is de algemene doelstelling om mensen zelf hun leven te laten bepalen (eigen regie, vraagsturing) in balans te brengen is met wat de maatschappij verwacht en wenselijk acht. Hoofdstuk 3 In hoofdstuk 3 van de notitie wordt uitgebreid ingegaan op het alcoholgebruik en de gevaren daarvan bij de verschillende leeftijdsgroepen. Achterwege blijft waarom in dit preventieplan bijna uitsluitend de focus is gericht op jongeren. Immers wordt nadrukkelijk opgemerkt dat ouderen grote(re) gezondheidsrisico s hebben met betrekking tot alcoholgebruik. Volwassenen 24+ worden beperkt meegenomen: de ouders van de jongeren in relatie tot die jongeren. Volgens het Trimbosinstituut (nationale drugsmonitor 2016) bedraagt het aandeel van 55+ met een alcoholhulpvraag 28 % en neemt het aandeel van ouderen onder de personen met een primair alcoholprobleem toe. De Adviesraad denkt dat het plan alleen effectief kan zijn wanneer ook aan de andere gebruikers van alcohol aandacht wordt besteed: o Bijvoorbeeld ouders moeten op hun voorbeeldfunctie worden gewezen. o Voor ouderen zal ook een plan gemaakt moeten worden. De Adviesraad zag naast binge drinken ook graag uitgelegd in de notitie wat een zware, overmatige, of gewoontedrinker is. Deze begrippen zijn niet voor iedereen duidelijk en het maakt interpretatie van de grafieken eenvoudiger. De Adviesraad denkt dat bij de onder 3.2 genoemde omgevingsfactoren (de normen van de sociale omgeving van de jongeren) naast de ouders vooral de leeftijdsgenoten een grote invloed hebben op drinkgedrag. Uit het onderzoek van Van der Vorst blijkt dit in ieder geval zo te zijn onder jongens. Uit Van der Vorsts onderzoek blijkt dat jongens op jongere leeftijd beginnen met en meer drinken dan meisjes, maar meisjes als zij drinken sneller last krijgen van een alcoholvergiftiging. Dit geeft aan dat binnen de doelgroep jongeren jongens en meisjes verschillend benaderd moeten worden in voorlichting over alcohol. Een ander, onderbelicht resultaat uit hetzelfde onderzoek is, dat moeders daadwerkelijk invloed kunnen uitoefenen op het drinkgedrag van hun kinderen (zoons). Vaders dragen hier niet aan bij. Moeders zijn ook vatbaarder voor voorlichting en beïnvloeding van hun attitude. 3

4 De Adviesraad adviseert een naar sekse gedifferentieerde voorlichting aan jongeren naast een meer op moeders gerichte voorlichting over alcoholgebruik. Hopelijk kunnen de moeders dan meteen de vaders op hun verantwoordelijkheid wijzen. Hoofdstuk 4 Detailhandel, horeca, evenementen, sport- en buurtcentra zijn allemaal vergunning plichtige bedrijven. De Adviesraad adviseert dat in de vergunningen een verbod op een happy hour wordt opgenomen. De gemeente heeft die mogelijkheid volgens de DHW. De Adviesraad mist in tabel 1 aandacht voor de nazorg zoals die door artsen na opname op een SEH vanwege een alcoholvergiftiging wordt gegeven bij ontslag van de patiënt. Naar de mening van de Adviesraad werkt de inzet van een boa op schoolfeesten mogelijk negatief: het feest zal gemeden worden of het wordt een uitdaging nog betere methoden te vinden om drank voor een feest naar binnen te smokkelen. Hetzelfde geldt voor het idee om al bij binnenkomst op het feest te controleren op alcoholgebruik door indrinken. Toezicht door eigen leraren lijkt effectiever: zij kennen hun leerlingen al. Hoofdstuk 5 In de notitie wordt genoemd dat voorlichting aan jongeren weinig effect heeft en dat meer naar ouders moet worden gekeken. Leden van de Adviesraad met kinderen op de middelbare school merken weinig van voorlichting op school aan ouders over het gebruik van alcohol. In de notitie staat echter wel een opsomming van de vele mogelijkheden van voorlichtingsmateriaal en cursussen. Dit moet kennelijk door ouders zelf worden opgezocht. Dat lijkt weinig effectief. Dat geldt des te meer voor ouders die zelf al problemen hebben met het omgaan met (het eigen gebruik van) alcohol. De Adviesraad denkt, dat met name ouders van nieuwe leerlingen eerder geneigd zullen zijn een voorlichtingsavond bij te wonen. Aandachtspunt hierbij is het bereiken van ouders die zelf al een of andere vorm van verslavingsproblematiek hebben (psychiatrisch lijden of verslavingsproblematiek). Datzelfde geldt voor ouders met een (licht) verstandelijke beperking. De Adviesraad denkt dat ook het aanvragen van een preventief adviesgesprek niet gemakkelijk door elke ouder zal worden gedaan. De Adviesraad vraagt zich daarbij af hoe deze gesprekken gefinancierd worden. In het overzicht van Bijlage 1 komen ze niet voor. De Adviesraad denkt dat actief op de mogelijkheid van preventiegesprekken geattendeerd moet worden en dat er daarnaast een gedegen en helder vervolgtraject moet zijn. De Adviesraad denkt, dat voor het succes van preventieve gesprekken een degelijke financiering van belang is. De Adviesraad stelt voor, dat op initiatief van de gemeente de scholen met de GGD, de Jellinek, zorgverzekering, Veilig Thuis een convenant sluiten om preventie door voorlichting op scholen actief vorm te geven: Aan ouders en aan kinderen en door middel van een in gezamenlijkheid ontwikkeld programma en met inzet van ervaringsdeskundige jongeren. Voorlichting door leeftijdgenoten geeft tegenwicht aan de druk van de peers (Trimbos). 4

5 De Adviesraad denkt dat voorlichting in de klas met leeftijdgenoten meer kans van slagen heeft, wanneer daaraan door kinderen die ervaring hebben (gehad) met comazuipen wordt bijgedragen. De Adviesraad stelt voor om zeker wanneer in een klas een leerling als gevolg van comazuipen op de IC is terecht gekomen daar meteen in de klas op indringende wijze aandacht te besteden. Aandachtspunt hierbij is een mogelijke inbreuk op de privacy van het slachtoffer. De Adviesraad stelt voor, dat de actie IK PAS klassikaal en schoolbreed wordt ingezet. Onderlinge controle in een soort wedstrijdverband werkt vaak stimulerend en niet alcohol drinken wordt uit de hoek van de losers gehaald. Op de Hilversumse scholen is een maatschappelijke stage onderdeel van het lesprogramma. De Adviesraad denkt dat de maatschappelijke stage ook een aangrijpingspunt kan zijn voor bewustwording van de gevaren van alcohol bijvoorbeeld door het in te zetten bij de ontwikkeling van voorlichtingsmateriaal (voor leeftijdsgenoten) of als vrijwilliger bij Korsakovpatienten. De Adviesraad is verbaasd, dat geen cijfers bekend zijn van alcohol gerelateerde incidenten. Op ZorgkaartNederland.nl wordt gesuggereerd dat dit al een aantal jaren wordt bijgehouden en zijn cijfers tot 2015 bekend. Het Trimbosinstituut heeft echter ook geen cijfers, maar noemt alleen schattingen. De Adviesraad wil graag weten of dit te maken heeft met de hier gehanteerde omschrijving van een alcohol gerelateerd incident? De Adviesraad stelt voor de checklist evenementen tot een verplicht onderdeel van de vergunning te maken. Hoofdstuk 7 De Adviesraad geeft ter overweging dat als wordt geprobeerd de gezondheid van de bevolking te stimuleren met oproepen tot meer beweging (sportieve activiteiten) daar tegenstrijdig aan is om in kantines van sportverenigingen het schenken van alcohol toe te staan. Aangezien het hier een wijdverbreid verbruik betreft adviseert de Adviesraad om juist in de kantines van sportverenigingen meer in te zetten op controles. De Adviesraad mist in het stappenplan: Sluiting van de gelegenheid. 5

6 Advies De Adviesraad adviseert positief met in achtneming van bovenstaande aanbevelingen Stemming Oordeelsvorming Per mail Handtekening voorzitter Namens de Adviesraad Sociaal Domein Hilversum, Mw. drs. H. Stuurwold Waarnemend voorzitter 6