De bloeiende gemeente

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "De bloeiende gemeente"

Transcriptie

1 Concept versie

2 De bloeiende gemeente Verkiezingsprogramma ChristenUnie Kampen De ChristenUnie is er voor u! Als christelijk-sociale partij willen we de handen uit de mouwen steken en ons inzetten voor u en voor onze gemeente. Dat doen we vanuit onze christelijke overtuiging. De basis van waaruit wij onze standpunten en activiteiten ontplooien is de Bijbel, het Woord van God. Zoals alles in deze wereld is ook het werk van politici vergankelijk en vluchtig. Toch proberen we huizen te bouwen, zoals vermeld in Jeremia 29: 4-7 Dit zegt de HEER van de hemelse machten, de God van Israël, tegen de ballingen die hij vanuit Jeruzalem naar Babel heeft laten voeren: Bouw huizen en ga daarin wonen, leg tuinen aan en eet van de opbrengst, ga huwelijken aan en verwek zonen en dochters, zoek vrouwen voor je zonen en huw je dochters uit, zodat zij zonen en dochters baren. Jullie moeten in aantal toenemen, niet afnemen. Bid tot de HEER voor de stad waarheen ik jullie weggevoerd heb en zet je in voor haar bloei, want de bloei van de stad is ook jullie bloei. De Israëlieten waren vreemdelingen in Babel, zoals christenen vreemdelingen in deze wereld zijn. Toch geeft God de opdracht om mee te werken aan de bloei van de stad. De ChristenUnie geeft dit vorm door verantwoordelijk te willen zijn voor het bestuur van onze gemeente. De ChristenUnie heeft oog voor mensen, hun welbevinden en hun relaties. We geloven dat mensen tot bloei komen als ze zich voor elkaar verantwoordelijk voelen en zorg dragen voor elkaar. We zetten ons daarom in om onmenselijke situaties van verslaving, armoede en eenzaamheid tegen te gaan en te voorkomen. De ChristenUnie wil alles doen wat in haar vermogen ligt om mensen tot hun recht te laten komen. Dat kunnen we niet alleen. Als inwoners van onze gemeente zijn we geen losse eenheden. We zijn als mensen en samenlevingsverbanden op elkaar aangewezen. Wij willen daarom ruim baan geven aan die gemeenschappen waarin zorg en verantwoordelijkheid opbloeien. Gezinnen, scholen, kerken, bedrijven, sportclubs, verenigingen e.d. vormen de basis van de samenleving. Daarin wil de ChristenUnie investeren. Religieuze en culturele verschillen kunnen in de praktijk lastig zijn, maar als we elkaar de ruimte geven en elkaar respecteren, dan kan diversiteit de gemeenschap versterken. Wij willen ons inzetten voor de vrijheid van godsdienst en levensovertuiging. De ChristenUnie wil zich inzetten voor duurzame economische ontwikkeling. Goede zorg voor de schepping en dus voor mens, natuur, landschap en milieu heeft onze grote aandacht en betrokkenheid.

3 Het is een belangrijke taak van de gemeente om criminaliteit en overlast tegen te gaan. Met elkaar kunnen we iets doen tegen hufterigheid op straat en vervuiling van onze leefomgeving. Echter, de overheid heeft niet alles in de hand. De politiek kan niet alles oplossen. We hebben elkaar nodig. Samen streven we naar een bloeiende gemeente. Als christenen in de politiek beseffen we dat de bloei van onze gemeente afhangt van de zegen van God. We zien uit naar de komende vier jaar en rekenen op uw steun!

4 Hoofdstuk 1 Burger en bestuur Trends en ontwikkelingen De positie van de gemeente wordt steeds belangrijker. Het Rijk en de provincies decentraliseren allerlei taken naar het lokale niveau. Die vele en vaak nieuwe taken vragen om een goed toegerust ambtenarenapparaat en een efficiënte uitvoering. Mede daardoor is er ook een tendens naar schaalvergroting. Naast de traditionele herindeling werken ook zelfstandige gemeenten steeds meer samen, in gemeenschappelijke regelingen en in nieuwere constructies als het Samen En Toch Apart-model (SETA). Ook door ontwikkelingen als de veiligheidsregio en de inzet van de provincie is de druk tot intergemeentelijke samenwerking toegenomen. De gemeente moet kunnen aantonen dat zij in staat is tot effectief en efficiënt handelen. Periodieke bestuurskrachtmetingen en allerlei bench marks (onderlinge vergelijkingen tussen gemeenten) krijgen steeds meer voet aan de grond. Daarbij wordt nog wel eens vergeten dat niet alles in cijfers uit te drukken valt. Visie van de ChristenUnie Met de decentralisatie komen veel taken terecht op gemeentelijk niveau. Dat past bij de visie van de ChristenUnie. De gemeente staat het dichtst bij de burger en voor die zaken die bij uitstek de burger treffen is dit het beste niveau van uitvoering en verantwoording. Het Rijk moet daar ook voldoende middelen voor geven. De gemeente moet wel greep kunnen houden op haar taken. Door schaalvergroting en intergemeentelijke bestuursvormen zien wij vaak de verantwoordelijkheden vertroebelen. Ook herkent de burger zich daardoor soms niet meer in zijn bestuur. De ChristenUnie waardeert de lokale gemeenschap en hecht aan het eigene van de lokale gemeenschap. Keuzes voor schaalvergroting willen wij voeren gericht op inhoud, kwaliteit, draagvlak en herkenbaarheid. Deze lijn doortrekkend binnen de gemeente wil de ChristenUnie ook serieus kijken naar mogelijkheden om wijken, buurten en dorpen meer eigen verantwoordelijkheden te geven, zo mogelijk ook met eigen budgetten. Tegelijkertijd zoekt de ChristenUnie altijd de constructieve samenwerking met omliggende gemeenten, de regio en de provincie. Binnen de lokale overheid zien wij een wijzigende rol van de burgemeester, als zelfstandig bestuursorgaan. De bevoegdheden van de burgemeester zijn groot en door de tijd heen verruimd. Zo is de burgemeester lid van het regionaal College, de lokale driehoek (politie) en de veiligheidsregio. Ook kan hij tijdelijke huisverboden en gedwongen opvoedingsondersteuning opleggen. Verantwoordelijkheid vraagt verantwoording afleggen aan een democratisch gelegitimeerd orgaan. Hier ontbreekt het te vaak aan. De ChristenUnie wil dit dan ook veranderen. De ChristenUnie wil een keer brengen in het idee dat burgers bij de overheid alleen hun recht halen zonder zelf een positieve bijdrage aan de samenleving te willen geven. Burgers zijn niet alleen consumenten, maar ook producenten van een bloeiende gemeente.

5 De ChristenUnie wil dit bereiken door: Er moet een helder beleid zijn rond inspraak van burgers, interactieve beleidsvorming, burgerinitiatief en publiek-private samenwerking. Jongeren, ouderen en andere doelgroepen worden bij de politiek betrokken door speciale raadsvergaderingen, panels en regelmatige adviesvragen. De communicatie vanuit de gemeente is optimaal, de ambtenaren werken klantgerichtheid en klachten worden snel afgehandeld. Er wordt geïnvesteerd in communicatiemiddelen, waaronder een digitaal loket. Er komt een meldpunt voor overbodige, betuttelende of onnodig beperkende regels. De samenwerking met Zwolle in de Netwerkstad wordt bestuurlijk en ambtelijk geoptimaliseerd. Met de partnersteden worden vriendschapsbanden onderhouden en dit wordt ook financieel ondersteund. De gemeentelijke buitendiensten worden adequaat gehuisvest (archief, archeologie, wijkposten). Burgers worden in een vroeg stadium van beleidsvorming betrokken en geactiveerd. Een dienstbare overheid neemt haar burgers serieus, zonder te vervallen in een u vraagt, wij draaien -mentaliteit. Door benchmarking kan een goede vergelijking worden gemaakt met andere gemeenten. Resultaten van een benchmark kunnen echter nooit het enige criterium zijn bij te maken keuzes. Er moet ruimte blijven voor de couleur locale en de inbreng van de betrokkenen (burger, ondernemer). Processen moeten waar mogelijk vereenvoudigd worden. Dit schept helderheid voor de burgers. Door servicenormen en een burgerhandvest op te stellen willen we zichtbaar maken wat de burger van ons kan verwachten. De gemeentelijke organisatie is gemaakt voor de burger / ondernemer en is ingericht vanuit de één loket -gedachte. Er moet een duidelijke samenwerking zijn tussen Gemeenteraad en College. Samenwerken vraagt helder inzicht in de eigen rollen en de bereidheid de ander de ruimte te geven. De raad zal zich moeten versterken in haar kaderstellende, volksvertegenwoordigende en controlerende rol. Het wijkgerichte werken vertaalt zich bestuurlijk door wethouders een bepaalde wijk als aandachtsgebied te geven. Deze wijkwethouder is het eerste bestuurlijk aanspreekpunt voor de wijkvereniging. De gemeentelijke overheid moet controleerbaar en integer zijn. Dat vraagt voortdurende aandacht en onderhoud (bijv. trainingen). De basisnormen voor integriteit worden controleerbaar gehaald.

6 Hoofdstuk 2 Openbare orde en veiligheid Trends en ontwikkelingen Integraal veiligheidsbeleid krijgt steeds meer aandacht. Denk aan het Politiekeurmerk Veilig Wonen, de Handreiking Veilig Uitgaan, het Keurmerk Veilig Ondernemen, de Veiligheid-effectrapportage en BIBOB. Maar ook de aansluiting bij de veiligheidsregio is een goed voorbeeld. Het beleid van de politie is steeds meer afgestemd op kengetallen en landelijk en lokaal aangedragen aandachtspunten. Een onrustige wijk krijgt daardoor extra aandacht, maar zodra de onrust weg is, is ook de extra aandacht weg. Structurele aandacht voor zo n wijk en preventieve aanpak van de problemen moet dan vanuit de gemeente komen. Veiligheid is subjectief. Toch verschijnen er steeds vaker veiligheidsmonitors met kengetallen. Deze gegevens zijn goed bruikbaar maar vormen ook een valkuil voor lokaal ad hoc beleid. Ad hoc beleid moet worden ingezet voor incidenten, het langere termijn beleid moet incidenten voorkomen. Burgernet, een samenwerkingsverband tussen burgers, gemeente en politie, is een nieuw initiatief om de veiligheid in de woon- en werkomgeving te bevorderen. Visie van de ChristenUnie De overheid is verantwoordelijk voor de openbare orde en veiligheid. Maar ook burgers, zowel individueel als collectief, hebben hierin een rol. Overheid en burgers werken samen aan een veilige en leefbare samenleving. De overheid staat voor een duidelijke handhaving van normen en waarden. Vertegenwoordigers van de lokale driehoek (burgemeester, politie en justitie) hebben daarin elk hun eigen taak en zorgen voor een nauwe, efficiënte en doeltreffende samenwerking. Ook het voorkómen van normoverschrijdend gedrag is belangrijk (preventie). Partners in preventie zijn onder andere welzijnswerk, jeugdzorg, onderwijs en gezondheidszorg. Samenwerking tussen al deze partijen is van belang, maar mag niet uitmonden in overleg zonder resultaten. De gemeente kan hierin een (pro- )actieve en regisserende rol vervullen. Burgers zijn actief betrokken bij veiligheid op straat, in de wijk en in huis. Burgers zijn de oren en ogen van de politie. Overlastgevend en crimineel gedrag moeten daarom blijvend gemeld worden bij de politie. Burgers spreken hun medeburgers aan op ongewenst en asociaal gedrag waarbij hun eigen veiligheid natuurlijk niet uit het oog mag worden verloren. Burgers hebben respect voor hun medeburger, andermans eigendommen en de leefomgeving. De gemeente kan de inzet van de burgers versterken door een BOA (Buitengewoon Opsporingsambtenaar) in te zetten. Deze is het aanspreekpunt voor de burgers en zo een verlengstuk van de politie. De BOA kan de politie ontlasten bij parkeer- en verkeersovertredingen. Aanpak van probleemjongeren: hard als het moet, zacht als het kan. Voor de ChristenUnie kan er geen sprake zijn van het gedogen van drugs, coffeeshops, drankketen, (illegale) prostitutie en andere situaties die veiligheidsrisico s met zich meebrengen. Gedogen is geen oplossing, het creëert

7 alleen maar weer nieuwe problemen. De overheid stelt duidelijk wat wel en niet mag en heeft oog voor onderliggende problemen. De ChristenUnie wil dit bereiken door: Het voeren van een integraal veiligheidsbeleid dat bestaat uit: o veel aandacht voor preventie o wijkgericht en zichtbaar werken door de politie o veilig wonen (woonkeurmerk) o aandacht voor probleemjongeren (zet ze in als veiligheidsadviseurs, voorlichters op scholen of als stadswachten) o investeren in HALT o handhaving en repressie inzake alcohol- en drugsgebruik op straat o tegengaan van landloperij. Er wordt opgetreden tegen illegale bordelen, mensenhandel, wietplantages, illegale bouwwerken, illegale bewoning en andere overtredingen van de regels. De Gemeenteraad draagt speerpunten aan voor het politiebeleidsplan. Minimaal eenmaal per jaar is er overleg met de teamchef van de politie om invloed op het beleid te houden. Rampenplannen worden regelmatige geactualiseerd en geoefend. We hebben blijvend een voldoende sterk en geoefend brandweerkorps nodig. Het behouden van de jeugdbrandweer is van belang om ook de toekomstige instroom van vrijwilligers bij de brandweer te waarborgen. Er worden blowverboden ingesteld op specifieke plaatsen, zoals speelplaatsen of plaatsen waar overlast is. De procesmanager drugs en alcohol vervult hierbij een adviserende rol. Het doen van aangifte moet op een laagdrempelige manier kunnen. Door actief beleid worden de kosten van vandalisme op de daders verhaald. De resultaten hiervan worden regelmatig gepubliceerd. Dat geldt ook voor de omvang van de schade ten gevolge van vandalisme. De vestiging van gokhallen, bordelen en coffeeshops wordt voorkomen. Er wordt een lokale veiligheidsmonitor ingesteld. De ChristenUnie is voorstander van de agent in de klas. Het is belangrijk dat jongeren hun wijkagent op een goede manier leren kennen.

8 Hoofdstuk 4 Economie, werk en inkomen Trends en ontwikkelingen Bij het schrijven van dit programma zit Nederland in een stevige recessie. Hoe de economische ontwikkelingen in de komende jaren zullen zijn, valt onmogelijk te voorspellen. Naast bedreigingen ziet de ChristenUnie in deze situatie ook kansen om tot een duurzamere economie te komen. Op bedrijventerrein Rijksweg 50 heeft parkmanagement zijn intrede gedaan. Dit heeft vooral als doel de veiligheid te vergroten en te garanderen dat het park blijvend hoogwaardige professionaliteit uitstraalt. De detailhandel is grootschaliger geworden. Oude bedrijventerreinen, zoals het Haatland, zijn niet meer effectief en efficiënt ingericht. In de loop van de jaren is verrommeling ontstaan. Herstructurering kan een beter grondgebruik en daarmee een betere bedrijfsvoering voor de ondernemers opleveren. Ondernemers stellen hoge eisen aan het vestigingsklimaat dat in de gemeente te vinden is. Vooral de fysieke en digitale bereikbaarheid van de locatie zijn voor ondernemers van belang. Net als de beschikbaarheid van een goed gekwalificeerde beroepsbevolking. Landbouw blijft in Nederland een economische factor van betekenis. De sector heeft bovendien steeds meer oog voor het belang van duurzaamheid en is ook bereid een bijdrage te leveren aan een kwalitatief goed beheer van het buitengebied. De visie van de ChristenUnie Centraal in de economische visie van de ChristenUnie staat het besef dat de mens de opdracht heeft de aarde op een verantwoorde manier te bouwen en bewaren. Dit betekent dat ieder moet zorgen voor zichzelf, zijn gezin, zijn naasten en zijn omgeving en zo zijn mogelijkheden benut om zich voor de gemeenschap te ontplooien. Belangrijk is dat de economische ontwikkeling rekening houdt met de natuur en met toekomstige generaties. De aarde kan gebruikt worden, maar niet verbruikt! Niet alle economische activiteiten dragen bij aan een ethisch verantwoorde maatschappij. De ChristenUnie verwerpt activiteiten als prostitutie, gokhallen en coffeeshops. Verder is zij zeer kritisch over tendensen richting een 24-uurseconomie. Mens en samenleving zijn gebaat bij gemeenschappelijke rustmomenten. Zondagsrust Vanuit het christelijke geloof pleit de ChristenUnie voor behoud van de zondagsrust. Een collectieve rustdag is buitengewoon waardevol in een hectische samenleving. De ChristenUnie ziet de zondagsrust dan ook als een goede gave van God. Het is zowel voor christenen als voor niet-christenen waardevol om een ritme van werken en rusten te hebben. Om los te komen van de dagelijkse bezigheden, niet te werken en voor je te laten werken, de gemeenschap met elkaar te zoeken en de zondag aan God te wijden. Vestigingsbeleid Door het voeren van een goed vestigingsbeleid kunnen zowel gemeente als burgers samen winnen. De aanwezigheid van een veelkleurig palet aan bedrijven is goed voor de werkgelegenheid. De ChristenUnie hecht veel belang aan het stimuleren van

9 maatschappelijk verantwoord ondernemen. Duurzaamheid is daarbij een sleutelwoord. Ondernemers zijn zelf verantwoordelijk voor hun (duurzame) bedrijfsvoering, maar de gemeente treedt hierin faciliterend op. De gemeente zorgt voor heldere regelgeving. Eén loket voor alle vragen van bedrijven voorkomt bureaucratie en eindeloze afhandelingprocedures. Het is van belang dat alle vergunningen voldoen aan de wettelijke eisen, maar dat overdaad aan regels daarin gesaneerd worden. Werk Het belang om zoveel mogelijk mensen uit de uitkering te halen en te houden is bijzonder groot. Het geld dat hiervoor beschikbaar is moet efficiënt ingezet worden. Er is door samenwerking op dat terrein heel wat te winnen. Wanneer bedrijven bijdragen in de scholing van jongeren ligt het werk als het ware om de hoek klaar. Bedrijven hebben zo de nieuwe arbeidskrachten binnen handbereik. En voor de gemeente is er een grote plaatsingsmogelijkheid van mensen die tot de arbeidsmarkt willen toetreden. Het is daarom van belang dat de gemeente in overleg met het bedrijfsleven onderzoekt op welke wijze zij in opleidingstrajecten kan bijdragen en daarover ook afspraken maakt met het bedrijfsleven. Hoewel de druk om aan het werk te gaan en blijven groot moet zijn, getuigt het ook van maatschappelijke moed wanneer erkend wordt dat niet iedere burger op dezelfde wijze in onze productie- en prestatiecultuur kan meekomen. Maatschappelijk ondernemen is daarom ook dat zowel overheid als bedrijfsleven ruimte bieden aan mensen die moeilijker kunnen meekomen. Door inschakeling in vrijwilligerstrajecten, of leerwerktrajecten dan wel door laaggeschoolde arbeid aan te bieden zal de maatschappij weer samen winnen. Wet Werk en Bijstand en minima Burgers zijn zelf verantwoordelijk voor het verwerven van voldoende inkomen. Maar als dat niet lukt, zorgt de gemeente voor een bijstandsuitkering. De uitkeringsgerechtigde blijft de verantwoordelijkheid houden om zo mogelijk weer in zijn eigen inkomen te voorzien. De gemeente ondersteunt hierbij waar dat maar mogelijk is. De gemeente heeft ook oog voor de nijpende situatie waarin sommige minima leven. In Kampen worden minima op vele manieren hulp geboden om gebruik te maken van de regelingen die er voor hen zijn. Dit moet zo blijven. Afhankelijk van de situatie is er niet altijd een sollicitatieplicht voor alleenstaande ouders met jonge kinderen. Stimulering richting (parttime) werk of studie, zijn met het oog op de toekomst van deze gezinnen wel van groot belang. De ChristenUnie wil dit bereiken door: Vestigingsbeleid Bij bedrijfsvestigingen weegt duurzaamheid als factor zwaar mee. Ten behoeve van ondernemers is er één loket waar men met alle (aan)vragen terecht kan. Er moet steeds een toereikend en gevarieerd aanbod van bedrijfsterreinen beschikbaar zijn. Bedrijventerreinen worden optimaal ontsloten voor openbaar vervoer en fietsverkeer.

10 Bedrijventerreinen worden duurzaam ingericht, bij voorkeur functioneren zij klimaatneutraal. Het revitaliseren van bestaande bedrijventerreinen heeft de voorkeur boven het aanleggen van nieuwe. Landbouwbedrijven krijgen ruimhartig de mogelijkheden nevenactiviteiten uit te voeren voor zover deze niet ten koste gaan van de kwaliteit van het buitengebied. Zij krijgen ook de ruimte voor een moderne bedrijfsvoering door perceelsvergroting als deze een bijdrage levert aan de verduurzaming van de bedrijfstak. Werk De gemeente bevordert dat bedrijven stageplaatsen aanbieden aan hen die moeilijk een plaats kunnen vinden op de arbeidsmarkt. De gemeente geeft zelf het goede voorbeeld. De Sociale werkvoorziening wordt ingericht als leerwerkbedrijf voor mensen met een beperking. Niet alleen voor SW-geïndiceerden, maar ook voor anderen met een beperking zoals Wajong, WIA, WAO e.d. Doorstroming vanuit de WWB naar sociale werkvoorziening en beschermde banen wordt gestimuleerd. Wet Werk en Bijstand en minima De toegang tot de schuldhulpverlening is laagdrempelig. Met woningbouwcorporaties en energieleveranciers worden afspraken gemaakt om betalingsachterstanden te signaleren en huisuitzetting te voorkomen. De schuldhulpverlener werkt samen met het maatschappelijk werk, zodat onderliggende (psychologische) oorzaken voor het ontstaan van de schulden kunnen worden aangepakt. Een cursus budgetbeheer is onderdeel van de schuldhulpverlening. Aan jongeren wordt gerichte voorlichting gegeven over (het voorkomen van) schulden. De sociale werkvoorziening (Impact) wordt adequaat gehuisvest.

11 Hoofdstuk 5 Onderwijs en educatie Trends en ontwikkelingen Het gezin staat er de laatste jaren in toenemende mate alleen voor. Er zijn gaten ontstaan in de pedagogische infrastructuur: familie, buurt, kerk en andere elementen van de traditionele leefomgeving spelen een steeds kleiner wordende rol en zijn niet langer vanzelfsprekende opvoedingspartners van de ouders. Het onderwijs aanbod is sterk gericht op het individu. Visie van de ChristenUnie In de samenleving die wij voor ogen hebben is er voldoende aandacht voor samenhang, voor gedeelde waarden en normen, voor wat ons bindt en voor die zaken waarin mensen elkaar gewoon nodig hebben. Bij de overdracht van waarden en normen en het investeren in onderlinge verantwoordelijkheid en relaties spelen opvoeding en onderwijs een grote rol. De school is verantwoordelijk voor het onderwijs aan de leerlingen en de zorg voor leerlingen rondom het onderwijs. De gemeente zorgt voor de omgeving van de school (leefbaarheid en veiligheid). Samen betrekken ze de ouders erbij. De ouders blijven eindverantwoordelijk voor hun kinderen. De school hoort een veilige omgeving te zijn waar kinderen zich thuis voelen en zich kunnen ontwikkelen naar volwassenen die voldoende zijn toegerust om de maatschappij te betreden. Helaas wordt de school in toenemende mate een onveilige plek, onder meer vanwege het individualisme, de afname van respect en de daarbij horende verkilling in de relaties. Als een kind vastloopt, hoort er een breed, integraal zorgaanbod te zijn om kind en ouders te ondersteunen. Respect van alle betrokken partijen voor elkaar is een noodzakelijke voorwaarde. Het verbreden van de zorgfunctie van de school ziet de ChristenUnie als middel tot versterking van de sociale samenhang. Onderwijs is van groot belang bij de bestrijding van achterstanden en het bevorderen van respect voor de verscheidenheid in de samenleving. Oog voor elkaar! In de loop van 2006 of begin 2007 dient het gemeentelijk onderwijsbeleid geëvalueerd te worden. In verband met bezuinigingen en ombuigingen van de Rijksoverheid zullen voor de nieuwe raadsperiode de mogelijkheden van de brede scholen tegen het licht gehouden moeten worden. In een stimulerende en coördinerende rol zal de gemeente de verdere ontwikkeling van de brede scholen kunnen ondersteunen. Een brede school (inclusief de directe omgeving) is een gezamenlijke verantwoordelijkheid van gemeente, school, ouders en andere (welzijns)organisaties (ook sportverenigingen). Dat vergt een goede coördinatie en investering in goede relaties. Het is belangrijk een veilig woon en leefmillieu voor onze kinderen te creëren of te handhaven waarin zij een goede basis voor hun verdere leven kunnen leggen. Voor wat betreft de zorg voor kinderen en jongeren is de ChristenUnie van mening dat er een breed scala van zorgaanbieders moet zijn, zodat iedereen die zorg kan krijgen waar hij of zij het meeste baat bij heeft. Dat betekent dus ook dat zorg op grond van religie of levensbeschouwing een plaats moet krijgen in het zorgaanbod.

12 Het Speciaal (bijzonder) onderwijs waaronder De Trimaran, Enkschool, Ambelt en de Schakel, allen werkzaam op het gebied van onderwijs voor zeer moeilijk lerende kinderen verdienen ondersteuning. De ChristenUnie wil dit bereiken door: Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE). Dit is vooral voor achterstandskinderen van groot belang. Een goede aansluiting van dit taalonderwijs met het vroegschoolse onderwijs (groep 1 en 2 van het primair onderwijs) Goede afspraken met het onderwijs zijn belangrijk. De gemeente zoekt actief de doelgroepkinderen voor dit VVE beleid. Dat kan op consultatiebureaus (actief stimuleringsbeleid om ouders aan te moedigen hun kind naar een peuterspeelzaal of kinderopvang te brengen die VVE aanbiedt), maar ook door afspraken met de kinderopvangaanbieders te maken om VVE daar aan te bieden als er kinderen aanwezig zijn die dit nodig hebben. De gemeente zet de door het rijk beschikbaargestelde middelen hiervoor in.

13 Hoofdstuk 6 Cultuur en sport Trends en ontwikkelingen Cultuur Onder cultuur verstaan we een breed scala aan activiteiten, uitingen en verworvenheden. Van theater tot symfonieorkesten, van beeldende kunst tot dans, koren, musea, toneel, etcetera. De gemeente Kampen is met recht trots op het culturele erfgoed in de vorm van gebouwen, (beschermd) stadsgezicht en cultuurlandschappen. Daarnaast beschikt Kampen over regionale trekpleisters zoals de Stadsgehoorzaal, het nieuwe Stedelijk Museum en het centrum voor kunsteducatie Quintus. In de afgelopen jaren zijn diverse particuliere initiatieven, zoals de Kamper Ui(t)dagen, Kerst in Oud Kampen en Sail Kampen, uitgegroeid tot regionale en zelfs landelijke publiekstrekkers. De organisaties die op dit moment betrokken zijn bij kunst noemen kwaliteit het belangrijkste criterium, maar niemand kan uitleggen wat dat precies is. Het is blijkbaar niet objectief vast te stellen. Dat lijkt ook onmogelijk en misschien wel ongewenst, gezien de enorme verscheidenheid in kunstbeleving. Typerend daarbij is, dat in de praktijk de definitie geldt kwaliteit is wat de kunstwereld waardeert. Het is jammer dat de kunstwereld weinig waardering lijkt te hebben voor traditionele en ambachtelijke kunst. Het risico bestaat dat kunst dan niet meer samenbindend werkt. Sport Kampen kent veel sporters. In het algemeen wordt sport steeds belangrijker om de samenleving gezond te houden. Steeds meer jonge kinderen lijden aan overgewicht. Voor kinderen is sport en beweging dus erg belangrijk! Het aanbod van sportvoorzieningen in Kampen is groot en van goede kwaliteit. Dat aanbod blijft zich voortdurend vernieuwen en uitbreiden. Het is lastig hier telkens weer voldoende ruimte voor te vinden, want ruimte is schaars. Voor bestaande sportcomplexen bestaan er nog maar weinig expansiemogelijkheden. De gemeentelijke bijdragen aan onderhoud en exploitatie drukken steeds zwaarder op haar begroting. Visie van de ChristenUnie Cultuur De ChristenUnie vindt dat kunstenaars het leven verrijken door hun benadering van wat er om ons heen gebeurt. Zij kunnen de ogen openen, zowel voor het goede en het mooie als ook voor het bedreigende en het lijden. Bovendien kan kunst de aandacht voor de geschiedenis levend houden en mensen helpen bij het ervaren van een identiteit. Kunst en cultuur kunnen daarom mensen samenbinden en bijdragen aan maatschappelijke betrokkenheid. Sport De ChristenUnie stimuleert sport om de inwoners van Kampen gezond te houden. Bovendien bevordert sport de sociale cohesie in de gemeente. Het is belangrijk dat sport voor iedereen betaalbaar blijft. De kwaliteit van de sportvoorzieningen moet worden gewaarborgd. De sportvoorzieningen moeten zo dicht mogelijk bij woonwijken liggen. Mensen hoeven zo niet ver te reizen om te kunnen sporten. En

14 groene sportvoorzieningen (voetbal, hockey) leveren zo een bijdrage aan het groen houden van wijken. De clubs moeten de exploitatie en het onderhoud van hun voorzieningen zoveel mogelijk voor eigen rekening nemen. De gemeente neemt alleen een faciliterende en ondersteunende rol op zich. De ChristenUnie wil dit bereiken door: Cultuur De bereikbaarheid van kunst- en cultuuruitingen wordt bevorderd. Dat betekent niet dat de gemeente deze sector financieel moet onderhouden. Kunst en cultuur zijn immers van de burger. De overheid heeft daarin een stimulerende en faciliterende rol. Kunst bindt mensen samen. Kunstenaars en kunstinstellingen moeten dan wel het contact met de bevolking zoeken. De gemeente kan zich ervoor inzetten om een brug te bouwen tussen kunst(enaar) en burger door bijvoorbeeld kunst- en cultuuronderwijs te stimuleren. Inwoners kunnen betrokken worden bij de onthulling van een kunstwerk. Initiatieven, zoals De weg van Kunst ; kunnen gefaciliteerd worden. Jongeren kunnen zich door middel van kunst op een positieve manier uiten, culturele verschillen leren respecteren en hun eigenwaarde ontwikkelen. Daarom is het belangrijk dat er een breed en betaalbaar aanbod is van kunst- en cultuurprogramma s. De samenwerking tussen verenigingen wordt bevorderd. Relaties tussen toneelverenigingen van ouderen en jongeren, amateurkunst en professionele podia, nieuwe en oude kunstvormen, nieuwe en aanwezige culturen, zorgen voor wederzijds begrip, verbreding van het blikveld en versterking van het oog hebben voor elkaar. Er wordt rekening gehouden met nieuwe, zich ontwikkelende kunstvormen. Vaak is het de jeugd die zich bezig houdt met nieuwe cultuuruitingen, bijvoorbeeld rond nieuwe media. Het gemeentelijk archief wordt in stand gehouden. Dit is noodzakelijk om de gemeentelijke geschiedenis te bewaren. Het beschikbaar stellen van gegevens via internet is wenselijk. Er wordt ingezet op cultuur als speerpunt van toerisme (Kampen cultuurstad). Voor de programmering van de cultuurinstellingen worden criteria gehanteerd. Daarmee moeten excessen worden voorkomen, zoals uitingen van geweld, discriminatie, godslastering en zedelijkheid. Kunstenaars worden bij het uitvoeren van hun vak zoveel mogelijk gefaciliteerd. Sport Het profijtbeginsel (de gebruiker betaalt) moet het uitgangspunt vormen van de financiering van sportvoorzieningen. Sport moet betaalbaar zijn voor alle beurzen. Dit willen we door middel van het minimabeleid gestalte geven. Zwembad Sonnenberch moet open blijven. Het kwaliteitsniveau van de sportparken moet op een adequaat niveau worden gehandhaafd. Aanleg van kunstgras is belangrijk om sportvoorzieningen intensiever te kunnen gebruiken.

15

16 Hoofdstuk 7 Participatie en zorg Trends en ontwikkelingen Het gezin is de hoeksteen van de samenleving. Maar er zijn gaten ontstaan in de pedagogische infrastructuur: familie, buurt, kerk en andere elementen van de traditionele leefomgeving spelen een steeds kleinere rol en zijn niet langer vanzelfsprekende opvoedingspartners van de ouders. Binnen de zorg merken we de gevolgen van het marktdenken. Deze zijn lang niet altijd positief. Ontwikkelingen als gevolg van het groeiend aantal ouderen zullen de komende jaren actueel zijn. Ook de gevolgen van ongezonde levensstijlen en verslavingen zijn merkbaar. Zowel in de stad als op het platteland staat de sociale samenhang onder druk. Voeg daarbij ontwikkelingen zoals tolerantievermindering, afname van sociale verantwoordelijkheid en betrokkenheid, dan is duidelijk waaraan ook de lokale overheid de komende jaren aandacht moet besteden. De visie van de ChristenUnie Zorg voor de jeugd Het gezin is de basis van voor kinderen. Ouders zijn primair verantwoordelijk voor de opvoeding van hun kinderen. Maar niet alleen het gezin moet een gezonde basis zijn, ook de directe omgeving waarin kinderen opgroeien en gezinnen functioneren: het sociale netwerk. De ChristenUnie wil zich inzetten voor het versterken van de kringen rond gezinnen. De Centra voor Jeugd en Gezin (CJG) gaan ouders en kinderen ondersteunen bij het opvoeden en opgroeien. Door de komst van het CJG heeft de gemeente een belangrijk middel in huis om werk te maken van preventie. Ook kunnen zorglijnen kort gehouden worden en kan er adequaat worden opgetreden bij ontsporingen. Er gebeurt al veel op het gebied van jeugdzorg. De ChristenUnie is er dan ook sterk voorstander van het CJG aan te laten sluiten bij al bestaande instanties. Er moet sprake zijn van één duidelijk fysiek loket voor informatie over het CJG. Aansluiting bij het WMO-loket ligt voor de hand. Laagdrempelige inlooppunten voor opvoedingsvragen moeten op logische plekken komen, bijvoorbeeld in het gebouw van het consultatiebureau en op basisscholen.,in elk geval op plaatsen waar kinderen en ouders toch al naartoe komen. Verder moet ervoor gezorgd worden dat er een goede wisselwerking ontstaat tussen zorgaanbieders en het CJG. Anderen die met jeugd in aanraking komen, bijvoorbeeld huisartsen of logopedisten, moeten ook kunnen doorverwijzen naar het CJG. De ChristenUnie is van mening dat er een breed scala van zorgaanbieders moet zijn, zodat iedereen die zorg kan krijgen waar hij of zij het meeste baat bij heeft. Dat betekent dus ook dat zorg op grond van religie of levensbeschouwing een plaats moet krijgen in het zorgaanbod. De laatste jaren is er in Kampen gewerkt aan integraal jeugdbeleid. Daarin komen o.a. aan de orde de problematiek van alcohol- en drugsgebruik (drankketen), vernielingen en overlast. De uitvoering van dit beleid moet voortvarend worden opgepakt. Jongeren hebben ook ruimte nodig in hun leefomgeving. Daarom wil de ChristenUnie voorzieningen voor de jeugd realiseren. De woonomgeving moet voor jongeren een

17 positieve uitstraling hebben. We pleiten voor gezinsvriendelijke veilige wijken, waar ruimte is om te spelen en te sporten en om elkaar te ontmoeten. Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) De ChristenUnie staat van harte achter de uitgangspunten van de WMO: meedoen, waar kan op eigen kracht, zonodig met ondersteuning van de gemeente. Mensen mogen niet buiten de boot vallen, vergeten worden en in een neerwaartse spiraal terecht komen. Door de WMO komen er steeds meer taken naar de gemeente toe. Op zich is daar niks mis mee, maar het vraagt wel veel van de lokale overheid en participatie van alle burgers. In de afgelopen jaren is Kampen voortvarend op weg gegaan om de WMO in te voeren. Daarbij is grotendeels aangesloten bij de uitgangspunten van de ChristenUnie: één aanspreekpunt voor zorg en welzijn (WMO loket) en keuzevrijheid voor burgers (behoud Persoonsgebonden Budget en breed zorgaanbod ook op basis levensbeschouwing). Een zorgvuldige, menswaardige en rechtvaardige uitvoering blijft een belangrijk aandachtspunt, ook nu er weer nieuwe doelgroepen onder de zorg van de gemeente gaan vallen. Vooral voor de zwakkeren moet de overheid bereikbaar, dienstbaar en zorgzaam zijn. Van anderen mag de overheid verwachten dat zij meer hun eigen verantwoordelijkheid nemen. Verder draagt de gemeente, in samenwerking met Zwolle, zorg voor basisopvang van dak- en thuislozen (bed, bad en brood). Verder vervult de gemeente de regierol in de ketenaanpak. Deze kwetsbare groep burgers zit expliciet bij een wethouder in zijn of haar portefeuille. Sociale cohesie / wijkgericht werken De ChristenUnie is van mening dat er in een samenleving met samenhang geïnvesteerd moet worden. Het verenigingsleven, buurtwerk, (ambulant) jongerenwerk e.d. moet gestimuleerd worden. Belangrijke samenbindende voorzieningen als kinderboerderijen, volkstuinen en buurtwinkels moeten beschermd worden. De ChristenUnie wil investeren in de wijk en in de kleine kernen. Er moet serieus werk gemaakt worden van wijkgericht werken en wijkbeheer. De infrastructuur van wijken en kernen moet dusdanig zijn dat er vanzelf wijkgerichte initiatieven van burgers ontstaan. De gemeente kan organisaties (middels voorwaarden in de subsidieverstrekking) stimuleren om wijkgericht te gaan werken, in plaats van centraal. Wijk- of bewonersverenigingen moeten ondersteund en betrokken worden. De ChristenUnie wil dit bereiken door: Zorg voor de jeugd Het gemeentelijk beleid wordt gezinsvriendelijk gemaakt door in te zetten op veilige wijken, op ondersteuning van ouders en op het integraal aanpakken van problemen. Het CJG borduurt voort op de reeds aanwezige (KANS) structuur binnen het jeugdbeleid en heeft een loket dat iedereen weet te vinden. Op plekken waar ouders en kinderen komen zijn laagdrempelige inlooppunten. Het jeugdzorgbeleid kenmerkt zich door een goede afstemming tussen betrokken partijen waardoor het kind de zorg krijgt die het nodig heeft.

18 Het werk van peuterspeelzalen, kinderopvang en primair onderwijs wordt goed op elkaar afgestemd. De gemeente kan hierin een regierol vervullen. Er wordt gewerkt aan ontmanteling of regulering van drankketen. Wet Maatschappelijke Ondersteuning De uitvoering van beleid wordt aan organisaties toegekend op basis van kwaliteit en effectiviteit. Het vrijwilligersbeleid en de mantelzorg spelen in op de vraag uit de samenleving. Er is behoefte aan een integraal ouderenbeleid (taak van de WMO-adviesraad). Er wordt opvang gerealiseerd voor dak- en thuislozen met minimaal de bed-, baden broodfunctie. De opvang van dak- en thuislozen is een plaats van waaruit de positie van dak- en thuislozen kan worden verbeterd, niet als eindstation. Inzet op het gebied van huiselijk geweld en verslavingsproblematiek spelen in op de actuele ontwikkelingen en zijn altijd onderdeel van een ketenaanpak. De WMO-adviesraad moet een goede afspiegeling van de doelgroepen zijn. Er is een budget voor activiteiten richting burgers en scholing van de leden. In nieuwe wijken en bij renovatie of herstructurering stimuleert de gemeente het bouwen van eerstelijns zorgcentra. Sociale cohesie / wijkgericht werken Hang-, sport- en speelplekken worden goed gefaciliteerd en beheerd. Buurtvaders worden ingezet bij het toezicht op hang-, sport- en speelplekken. Sociale samenhang wordt uitgangspunt bij bestemmingsplannen en bij uitbreidings- en inbreidingsplannen. Bij elk beleidsveld is de invloed van dat beleid op de sociale samenhang een aandachtspunt. Per kern of wijk is er minimaal één ontmoetingspunt (sociale supermarkt) waar burgers iets kunnen kopen of regelen. Activiteiten met het oog op de samenhang in een kern of wijk, worden gestimuleerd. Er zal voor alle dorpen en wijken een dorp- of wijkplan worden ontwikkeld.

19 Hoofdstuk 8 Duurzame ruimtelijke ontwikkeling Trends en ontwikkelingen Schaarse ruimte Met de nieuwe Wet ruimtelijke ordening (Wro, op 1 juli 2008 in werking getreden) heeft de gemeente een grotere rol gekregen in de ruimtelijke ordening. Door middel van deze wet kan de gemeente vanuit de lokale samenleving kwantitatief en kwalitatief sturing geven aan het ruimtevraagstuk. Zo is in 2009 de Structuurvisie vastgesteld. Daarin heeft Kampen onder meer haar visie op de te verwachten ruimtelijke ontwikkelingen tot en met 2030 vastgelegd. Waar elders in het land de demografische groei stagneert, valt in Kampen juist groei van de bevolking te verwachten. Deze groei is deels het resultaat van allerlei geplande en al (deels) uitgevoerde ontwikkelingen, zoals: aanleg van de Hanzelijn, verbreding van de N50 tot A50 en aanleg van industrieterreinen en Zuiderzeehaven. Deze ontwikkelingen moeten zodanig worden vormgegeven, dat iedereen prettig kan wonen, werken en recreëren. Kwantitatieve groei is mooi, maar moet gelijk op gaan met kwalitatieve groei. Milieu en duurzaamheid Hoewel veel milieu- en klimaatbeleid op Europees of zelfs op wereldniveau gemaakt wordt, kan de gemeente ook een bijdrage leveren. Allereerst via haar voorbeeldfunctie. Sommige gemeenten hebben ambitieuze plannen om in het volgende decennium klimaatneutraal te zijn. De gemeenteraad van Kampen heeft een motie van de ChristenUnie aangenomen, die de gemeente moet laten voldoen aan de millenniumdoelstellingen. Dat kan bijvoorbeeld door gebouwen energiezuinig te maken, groene stroom en gas in te kopen en door in de kantine duurzaam geproduceerde producten aan te bieden. Benutting van aardwarmte en bevordering van energiebesparing bij het bedrijfsleven is ook belangrijk. Een ander voorbeeld is omzetting van GFT-afval in duurzame energie. De ChristenUnie is voorstander van een gedegen windenergiebeleid, dat aantasting van het landschap voorkomt. Nationaal Landschap Onze prachtige historische stad en schilderachtige dorpen liggen in een uniek gebied: de IJsseldelta. Dit gebied is terecht als Nationaal Landschap aangemerkt. We dienen daarom zorgvuldig om te gaan met het cultuurhistorisch landschap in onze omgeving. Visie van de ChristenUnie Verantwoordelijkheid is een centraal begrip bij de ChristenUnie. Dat woord is van toepassing op mensen, de inrichting van de samenleving, maar ook op natuur en milieu. De ChristenUnie hecht bijzondere waarde aan een duurzame leefomgeving. Wij willen als goede rentmeesters omgaan met de schepping. Dat betekent dat we de dingen zoveel mogelijk op een duurzame manier willen doen. In Kampen wordt de ruimte steeds schaarser. Sportvoorzieningen willen uitbreiden, bedrijven willen uitbreiden en er moeten meer woningen gebouwd. Het is daarom heel belangrijk dat de lokale overheid duidelijke ruimtelijke keuzes maakt. De

20 belangen van bestaande en nieuwe ruimtevragers moet zij goed afwegen. We moeten de komende jaren ook evenwichtige keuzes maken tussen ecologie en economie. Integraal en gebiedsgericht werken moet worden opgezet en uitgebouwd. De lokale overheid heeft daarbij niet alle kaarten in handen, maar treedt vaak op als overlegpartner of regisseur in het speelveld met andere partijen. Dit vraagt om overleg met allerlei betrokkenen zoals medeoverheden, grondeigenaren en belangenorganisaties. Door belanghebbenden goed te betrekken in het voortraject, kunnen bezwaren achteraf worden voorkomen. Dit sluit ook aan bij de nieuwe Wet ruimtelijke ordening, waarin het accent ligt op overleg vooraf in plaats van toetsing achteraf. Verduurzaming is niet gemakkelijk, maar wel noodzakelijk. Soms is het lastig draagvlak te vinden. Niemand wil een kolencentrale in de achtertuin, maar ook geen windmolen. Soms is de financiering van een project moeilijk, maar duurzaamheid mag geen sluitpost zijn op de begroting. Het is de taak van de gemeentelijke overheid zulke belangenafwegingen te maken. Niets doen is geen optie meer. De ChristenUnie wil dit bereiken door: Woningbouw Er kan binnenstedelijk worden gebouwd op inbreidings- en herstructureringslocaties. Maar dat moet dan wel op een verantwoorde manier gebeuren. De open en groene plekken in de stad mogen niet teveel opgeofferd worden, ze fungeren als de longen van de stad. De ChristenUnie wil de mogelijkheden van bovenplanse verevening onderzoeken: opbrengsten van woningbouw op een uitleglocatie worden ingezet om het tekort bij binnenstedelijk bouwen aan te vullen. Er worden voldoende woningen gebouwd om de natuurlijke bevolkingsgroei van de stad op te kunnen vangen. In de kleine kernen wordt beperkt, maar gestaag gebouwd. Dit komt de levensvatbaarheid van allerlei voorzieningen en verenigingen ten goede. De woningbouw wordt afgestemd op de vraag en voldoende aanbod bieden voor de verschillende doelgroepen. Vooral het aantal eenpersoons huishoudens zal de komende jaren toenemen (senioren, alleenstaanden). In nieuwbouwwijken worden levensloopbestendige woningen gebouwd. Hierdoor kan de vraag naar seniorenwoningen deels worden opgevangen. De wijken moeten gemêleerd van samenstelling zijn. Dat komt de leefbaarheid in de wijken ten goede. Daarom is de ChristenUnie voorstander van wijken die bestaan uit woningen van verschillende prijsklassen en waar zowel koopwoningen als huurwoningen staan. Er moeten voldoende starterswoningen worden gebouwd. Daarvoor is een actieve grondpolitiek nodig, gecombineerd met (prestatie)afspraken met woningcorporaties en ontwikkelaars. Nieuwe woonwijken worden alleen gebouwd als demografische ontwikkelingen aantonen dat dit onvermijdelijk is. Ruimte kan gecombineerd gebruikt worden voor wonen, werken en parkeren. Bijvoorbeeld door woningen te bouwen boven winkels of scholen.

21 Duurzame woningbouw wordt gestimuleerd door ontwikkelaars en corporaties verplichtingen op te leggen bij grondafnamen. Ook door subsidieverstrekking kan duurzaamheid bevorderd worden. Bedrijventerreinen Oude bedrijventerreinen worden gerevitaliseerd. De terreinen moeten voorzien worden van een goede infrastructuur. Ze moeten bereikbaar en veilig zijn. Dit bevordert de economische concurrentiepositie ten opzichte van andere bedrijventerreinen in Kampen of daarbuiten. Door oude terreinen aantrekkelijk te houden zijn er minder uitleglocaties nodig. Buitengebied Een groot deel van het buitengebied ligt in het Nationaal Landschap IJsseldelta. De plannen voor dit Nationaal Landschap moeten verder uitgewerkt worden. De karakteristieke waarden van het gebied moeten behouden blijven. De kleine kernen en buurtschappen in de gemeente Kampen zijn al zeer oud. De ontstaanswijze van het landschap is vaak nog terug te vinden in de huidige landschapsopbouw, maar er is ook veel verloren gegaan (sloop, kap van lanen, verdwenen erfbeplanting, afgravingen en herverkavelingen). De ChristenUnie vindt dat daar waar mogelijk oude landschaps- en bebouwingselementen in ere hersteld moeten worden. Dorpsaanzichten mogen zo min mogelijk worden aangetast. Bij het opstellen van een visie op het buitengebied is het noodzakelijk dat er duidelijkheid komt over de toekomstverwachtingen van de landbouw. Daarbij moeten alle belangen in het buitengebied tegen elkaar worden afgewogen. De grondgebonden landbouw is op veel plaatsen essentieel als drager van het landschap. Tegelijkertijd is deze bedrijfstak in ontwikkeling door schaalvergroting, verbreding (nevenactiviteiten) en verdieping (biologische landbouw). Grootschalige intensieve veehouderijen horen niet in het open landschap thuis. Bouwkavels van agrarische bedrijven dienen op toekomstige ontwikkelingen bemeten te zijn. De gevolgen van de aanwijzing van een Europees netwerk van beschermde natuurgebieden - Natura moeten zo snel mogelijk worden uitgewerkt. Dat schept duidelijkheid voor de betrokken ondernemers. De ChristenUnie is voorstander van de landschapsveiling, waarbij beheer en onderhoud van landschapselementen worden verkocht aan belangstellenden. Water Bij herinrichting van wijken, straten en pleinen worden waar mogelijk gescheiden rioolsystemen aangelegd. Verstening heeft negatieve invloed op de waterberging. Ook de temperatuur van de aarde neemt toe door verstening. Daarom moet het bestaande groen in wijken behouden blijven en moet er in nieuwe wijken voldoende groen worden aangelegd. De trits vasthouden, bergen en afvoeren wordt bereikt door te zorgen voor voldoende schoon oppervlaktewater in stedelijk gebied en waterbergingslocaties in het buitengebied.

22 Monumenten worden zoveel als mogelijk is in stand gehouden. Dit gebeurt in overleg met de eigenaren van de monumentale panden. Het restaureren en onderhouden van monumenten kost veel geld. Daarom is het belangrijk dat de gemeente hiervoor meerjarenplannen opstelt.

23 Hoofdstuk 9 Financieën Trends en ontwikkelingen In onze samenleving lijkt het vaak alsof alles draait om geld. Hoewel de begroting van een gemeente vol cijfers staat, gaat het uiteindelijk niet om die cijfers maar om het verhaal achter de cijfers. Het gaat om het beleid. Beleid maken betekent keuzes maken: waaraan mag hoeveel geld besteed worden? De ruimte voor een eigen gemeentelijk belastinggebied lijkt steeds kleiner te worden. De laatste jaren wordt bij de controle van de gemeentelijke bestedingen steeds meer aandacht besteed aan de vraag of gelden doelmatig en rechtmatig zijn besteed. De ChristenUnie juicht deze ontwikkeling toe. De gemeenteraad en het College van B&W - en het ambtelijk apparaat - moeten steeds in onderlinge samenwerking alert blijven op deze ijkpunten. Er moet duidelijkheid verschaft worden over gemaakte keuzes en er moet begroot en verantwoord worden op basis van heldere normen. Een verantwoord beleid vereist dat de gemeente waakt voor een onevenredig grote lastendruk teneinde de burgers in staat te stellen zoveel mogelijk zelf te beslissen en hun verantwoordelijkheid waar te maken. Daarnaast wordt het financiële beleid gebruikt om gewenste ontwikkelingen te bevorderen (b.v. door subsidiering) en om ongewenste ontwikkelingen af te remmen of te corrigeren. Het bestemmen van belastinggeld voor de ondersteuning van particuliere activiteiten (subsidies) dient met zekere terughoudendheid en zorgvuldigheid te gebeuren. De visie van de ChristenUnie Elk beleid van het gemeentebestuur moet zich vertalen in de benodigde financiële middelen om alle plannen uit te kunnen voeren. Uiteindelijk moeten plannen van verschillende beleidsterreinen centraal tegen elkaar worden afgewogen. De wensen gaan nog steeds boven de mogelijkheden. Juist daarom moeten keuzes en verantwoording helder worden gepresenteerd. Het gemeentebestuur heeft de wettelijke plicht om jaarlijks te zorgen voor evenwicht tussen inkomsten en uitgaven. Een meerjarenraming is noodzakelijk om op middellange termijn goed zicht te houden op de financiële situatie van de gemeente. Het opbouwen en bewaken van een goede reservepositie is belangrijk om eventuele tegenvallers op te vangen. Bestemmingsreserves en voorzieningen moeten regelmatig getoetst worden op de actuele behoefte. Raad en College moeten blijvend streven naar verhoging van de informatiewaarde van de programmabegroting. Er moet veel aandacht zijn voor lange termijnaspecten van de begroting, zoals een goede planning van onderhoudsbudgetten en degelijke investeringsramingen. Structurele lasten moeten met structurele middelen worden gefinancierd. Belasting en tarieven De OZB is de belangrijkste belasting die de gemeente mag heffen. De hoogte van de OZB-tarieven is bij uitstek een politieke afweging. De ChristenUnie vindt dat bij de vaststelling van de OZB-tarieven de volgende onderdelen moeten worden betrokken: o financiële positie van de gemeente o o ambitieniveau van de gemeente het totaalplaatje van de eigen belastingen en heffingen, in relatie tot andere gemeenten.

24 De tarieven van de OZB mogen geen sluitpost van de begroting vormen waarmee naar believen tekorten kunnen worden gedekt. De jaarlijkse aanpassing van de OZBtarieven moet plaatsvinden op basis van heldere beslisregels. Het heeft de voorkeur om dit bij aanvang van een nieuwe raadsperiode in beleidsuitgangspunten vast te stellen. De ChristenUnie vindt dat het gemeentebestuur zich terughoudend moet opstellen waar het gaat om het verhogen van de lastendruk voor de inwoners. Efficiëntieverbetering moet een voortdurend proces zijn onder andere om de lokale lastendruk binnen de perken te houden. Voor minder draagkrachtige burgers behoort kwijtschelding van verschuldigde belastingen en heffingen tot de mogelijkheid. Het kwijtscheldingsbeleid is een belangrijk onderdeel van beleid in de strijd tegen sociaal isolement en armoede. De gemeente moet zich inspannen om het kwijtscheldingsbeleid bekend te laten zijn bij de groepen waarvoor het bedoeld is. Grondbedrijf De gemeente Kampen heeft veel ruimtelijke ontwikkelingen en daarom is het goed om daarvoor een Grondbedrijf op te zetten. Binnen een dergelijk grondbedrijf moet de gemeenteraad kaders stellen voor de volgende onderdelen: o mate van risico dat binnen het grondbedrijf gedragen kan worden o wie de regie voert over projecten (gemeente, projectontwikkelaars of gezamenlijk) o omvang van een passende reserve cq weerstandsvermogen o regels voor eventuele uitname uit de reserves van het grondbedrijf Risicomanagement Bij de begroting en de jaarrekening moet aandacht worden geschonken aan de risico s die gemeente loopt. De belangrijkste risico s moeten worden benoemd en van bedragen worden voorzien. Hierdoor kan er rekening met deze risico s worden gehouden. Treasury-statuut In het najaar van 2008 heeft de wereld gemerkt dat banken kunnen omvallen. Omdat gemeenten met publieke middelen omgaan, moet het treasury-statuut goed op orde zijn. In ieder geval moet duidelijk en solide beleid worden ontwikkeld over het uitzetten van tijdelijk overtollige middelen, spaargelden en beleggingen, met inachtneming van de wettelijke regels hieromtrent. Subsidiering Financiële ondersteuning van maatschappelijke activiteiten is een hulpmiddel om de samenleving tot bloei te laten komen. De ChristenUnie staat dan ook positief tegenover het subsidiëren van bijvoorbeeld sportverenigingen, culturele activiteiten en voorzieningen. Wel moet helder worden vastgelegd wat de bedoeling is van gemeentelijke financiële ondersteuning en welke effecten van de subsidie verwacht worden. De zorgvuldigheid eist dat ook veel aandacht wordt besteed aan de subsidiegrondslagen. Het subsidiebeleid moet zijn vastgelegd in een algemene subsidieverordening en in goed onderbouwde uitvoeringsbesluiten. Enkele algemene uitgangspunten voor subsidieverstrekking: o de te subsidiëren activiteiten/voorzieningen moeten duidelijk omschreven zijn.

De bloeiende gemeente

De bloeiende gemeente De bloeiende gemeente Verkiezingsprogramma 2010-2014 ChristenUnie Kampen De ChristenUnie is er voor u! Als christelijk-sociale partij willen we de handen uit de mouwen steken en ons inzetten voor u en

Nadere informatie

De bloeiende gemeente

De bloeiende gemeente Concept versie De bloeiende gemeente Verkiezingsprogramma 2010-2014 ChristenUnie Kampen De ChristenUnie is er voor u! Als christelijk-sociale partij willen we de handen uit de mouwen steken en ons inzetten

Nadere informatie

VVD- Best. Verkiezingsprogramma Best in Balans

VVD- Best. Verkiezingsprogramma Best in Balans VVD- Best Verkiezingsprogramma 2014-2018 Best in Balans 20 oktober 2013 Best in Balans Voor u ligt het verkiezingsprogramma 2014-2018 genaamd Best in Balans. Met dit verkiezingsprogramma willen we u laten

Nadere informatie

Kernwoorden programma Aalburg. ChristenUnie Aalburg

Kernwoorden programma Aalburg. ChristenUnie Aalburg Kernwoorden programma Aalburg ChristenUnie Aalburg 2014-2018 Hier vind u het verkiezingsprogramma van de ChristenUnie in Aalburg in een notendop. De hoofdlijnen waar we de komende 4 jaar voor willen gaan.

Nadere informatie

Zelfstandig Oudewater pakt door!

Zelfstandig Oudewater pakt door! Zelfstandig Oudewater pakt door! Coalitieprogramma 2016-2018 Onze stad is al meer dan 750 jaar een stad om trots op te zijn. We zijn trots op onze dorpskernen, ons buitengebied, onze monumenten en onze

Nadere informatie

Samen voor jouw Toekomst!

Samen voor jouw Toekomst! Verkiezingsprogramma SGP Zederik 2014 2018 Jongeren editie Samen voor jouw Toekomst! Een principiële keus, voor nu en later V e r k i e z i n g s p r o g r a m m a S G P Z e d e r i k 2 0 1 4 2018 Inhoudsopgave:

Nadere informatie

PvdA Duiven - Samen Vooruit!

PvdA Duiven - Samen Vooruit! VERKIEZINGSPROGRAMMA PVDA DUIVEN 2018 PvdA Duiven - Samen Vooruit! Voor u ligt het verkiezingsprogramma van de PvdA Duiven voor de verkiezingen van 21 maart 2018. Voor ons is dit de basis om verder te

Nadere informatie

PvdA Duiven - Samen Vooruit!

PvdA Duiven - Samen Vooruit! v 1 PvdA Duiven - Samen Vooruit! Voor u ligt het verkiezingsprogramma van de PvdA Duiven voor de verkiezingen van 21 maart 2018. Voor ons is dit de basis om verder te werken aan concrete plannen om samen

Nadere informatie

Portefeuilleverdeling College van B&W ( )

Portefeuilleverdeling College van B&W ( ) Portefeuilleverdeling College van B&W (2018-2022) 1. Programma Dichtbij en betrokken Portefeuillehouder Meedoen Bestuurlijke vernieuwing Dienstverlening Visie Kwaliteit dienstverlening Communicatie Visie

Nadere informatie

VERANDERING. GroenLinks Bergen op Zoom staat voor fundamentele keuzes bij de

VERANDERING. GroenLinks Bergen op Zoom staat voor fundamentele keuzes bij de STEM VOOR TIJD VOOR VERANDERING HET VERKIEZINGSPROGRAMMA IN 5 MINUTEN GroenLinks Bergen op Zoom staat voor fundamentele keuzes bij de gemeenteraadsverkiezingen op 21 maart 2018. Wij kiezen ervoor om de

Nadere informatie

Een vitale economie. Economie, werk, inkomen en schulden

Een vitale economie. Economie, werk, inkomen en schulden Een vitale economie Economie, werk, inkomen en schulden 5 Een vitale economie We leven in één van de rijkste landen ter wereld met een zeer sterke economie. Dat is iets om dankbaar voor te zijn, maar niet

Nadere informatie

OPEN. 21 punten voor Nijkerk in

OPEN. 21 punten voor Nijkerk in OPEN 21 punten voor Nijkerk in 2014-2018 We staan open voor vernieuwing en verandering van top-down handelen naar open staan voor verbinden met andere overheden, instellingen en bedrijven van denken in

Nadere informatie

Kansen voor alle kinderen Jeugd en onderwijs

Kansen voor alle kinderen Jeugd en onderwijs Kansen voor alle kinderen Jeugd en onderwijs 4 Kansen voor alle kinderen Kinderen hebben de toekomst. Daarom kiest de ChristenUnie voor de best denkbare basis: een veilig gezin. In een veilig gezin komen

Nadere informatie

Hoofdlijnenprogramma ChristenUnie gemeenteraadsverkiezingen 3 maart 2010

Hoofdlijnenprogramma ChristenUnie gemeenteraadsverkiezingen 3 maart 2010 Hoofdlijnenprogramma ChristenUnie gemeenteraadsverkiezingen 3 maart 2010 De gemeenteraadsverkiezingen zijn in aantocht! Op woensdag 3 maart 2010 is het weer zover. Dit hoofdlijnenprogramma is een verkorte

Nadere informatie

Een betrouwbare overheid. Gemeentelijke samenwerking en financiën

Een betrouwbare overheid. Gemeentelijke samenwerking en financiën Een betrouwbare overheid Gemeentelijke samenwerking en financiën 1 Een betrouwbare overheid Bij de ChristenUnie staat de samenleving centraal. Een samenleving die niet het werk is van de overheid maar

Nadere informatie

Subsidieplafonds Subsidieplafonds 2016

Subsidieplafonds Subsidieplafonds 2016 Subsidieplafonds Subsidieplafonds 1 0360_15 Subsidieplafonds V1 Subsidieplafonds 2 Subsidieplafonds Beoogd Maatschappelijk Effect stelling Bedrag Jaarlijkse subsidie Samenredzaamheid 1. Ambitie Bewoners

Nadere informatie

Samen Sterk Voor Uw Belang

Samen Sterk Voor Uw Belang Samen Sterk Voor Uw Belang Verkiezingsprogramma GemeenteBelangen 2014 2018 Speerpunten www.gemeentebelangen-aalten.nl Samen sterk voor uw belang Verkiezingsprogramma 2014 2018 GemeenteBelangen werkt actief

Nadere informatie

QUICK SCAN PROGRAMMABEGROTING 2008 LEIDSCHENDAM-VOORBURG EN RIJSWIJK

QUICK SCAN PROGRAMMABEGROTING 2008 LEIDSCHENDAM-VOORBURG EN RIJSWIJK 1 (2007/28317) QUICK SCAN PROGRAMMABEGROTING 2008 LEIDSCHENDAM-VOORBURG EN RIJSWIJK 1. ONDERZOEKSVRAGEN 1. Kan de raad met de programmabegroting beoordelen of de voorgenomen beleidsmaatregelen doeltreffend

Nadere informatie

Sociaal Groesbeek. Lijst 3 SOCIAAL GROESBEEK MAAKT HET VERSCHIL! Inleiding / Plan van aanpak. Verkiezingsprogramma

Sociaal Groesbeek. Lijst 3 SOCIAAL GROESBEEK MAAKT HET VERSCHIL! Inleiding / Plan van aanpak. Verkiezingsprogramma Sociaal Groesbeek Lijst 3 > 1. Hans Peters > 2. Wiebo Kersten > 3. William Janssen > 4. Sonja Postema- > Croonen > 5. Betty Wouters > 6. Erik Schlijper > 7. Cindy Liebers- > Gerritzen > 8. Corry Rutten

Nadere informatie

Samenvatting verkiezingsprogramma

Samenvatting verkiezingsprogramma Westerveld Samen leven samen doen Samenvatting verkiezingsprogramma 2018-2022 De kracht van de samenleving Ik zal eerlijk zeggen dat ik vereerd ben het CDA te mogen vertegenwoordigen bij de aanstaande

Nadere informatie

Afdeling Rhenen-Elst-Achterberg

Afdeling Rhenen-Elst-Achterberg RHENEN IS VAN ONS ALLEMAAL! PROGRAMMA RAADSPERIODE 2014 2018 De PvdA wil dat Rhenen een gemeente is waar - iedereen gelijke kansen heeft - het veilig leven, wonen en werken is - het kwetsbare wordt beschermd

Nadere informatie

GOED LEVEN IN BERG EN DAL VERKIEZINGSPROGRAMMA

GOED LEVEN IN BERG EN DAL VERKIEZINGSPROGRAMMA GOED LEVEN IN BERG EN DAL VERKIEZINGSPROGRAMMA 2018-2022 1 VOORWOORD Op 21 maart 2018 vinden de volgende gemeenteraadsverkiezingen plaats. De VVD is een volkspartij voor vrijheid van alle burgers, waarbij

Nadere informatie

Daarmee willen we bijdragen aan geluk en levensvoldoening van alle mensen in Roerdalen.

Daarmee willen we bijdragen aan geluk en levensvoldoening van alle mensen in Roerdalen. Programma op hoofdlijnen 2018-2022 Samen doen. Verder werken aan geluk, op een stevig fundament Dit programma bevat de belangrijkste uitgangspunten voor de raadsperiode 2018-2022. Alle raadsfracties hebben

Nadere informatie

Samenwerken aan een toekomstbestendig Noord-Beveland

Samenwerken aan een toekomstbestendig Noord-Beveland Samenwerken aan een toekomstbestendig Noord-Beveland Dit is de laatste keer deze raadsperiode dat we onze beschouwingen uit mogen spreken over de politieke gang van zaken en de daarmee samenhangende begroting.

Nadere informatie

Verkiezingsprogramma D66 Maastricht 2014-2018. Samen Sterker

Verkiezingsprogramma D66 Maastricht 2014-2018. Samen Sterker Samen Sterker Samenleven > niet gelijk, maar gelijkwaardig > aantrekkelijke, ecologische woonstad > iedereen een eerlijke kans op de arbeidsmarkt Samenleven Mensen zijn niet allemaal gelijk, maar wel gelijkwaardig.

Nadere informatie

de veiligheid in de dorpen te behouden en waar mogelijk te versterken en overlast tegen te gaan.

de veiligheid in de dorpen te behouden en waar mogelijk te versterken en overlast tegen te gaan. Prestatieafspraken Jongeren(opbouw)werk 2012 In de kaders staan de doelstellingen van de productgroepen zoals de gemeente Geldermalsen die kent in het kader van de WMO. Per kader zijn de relevante doelstellingen

Nadere informatie

Voorzitter 1. Zorg voor iedereen

Voorzitter 1. Zorg voor iedereen Voorzitter, Wat de ChristenUnie betreft maken we deze Algemene Beschouwingen zo concreet mogelijk. Ik begin daarom meteen met een belangrijke conclusie: met het voorliggende collegewerkprogramma en de

Nadere informatie

Subsidieregelingen 2017 Gemeente Krimpenerwaard

Subsidieregelingen 2017 Gemeente Krimpenerwaard Subsidieregelingen 2017 Gemeente Krimpenerwaard Vastgesteld door het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Krimpenerwaard, gehouden op 25 april 2015. de secretaris, de burgemeester, mw.

Nadere informatie

NU WIJ, DE LOKALE PARTIJ!

NU WIJ, DE LOKALE PARTIJ! 1 NU WIJ, DE LOKALE PARTIJ! WaterlandNatuurlijk, lokaal onderscheidend van de landelijke partijen door onafhankelijke politiek. De inwoners van Waterland zijn heel goed in staat om zelf te kiezen waar

Nadere informatie

Wet maatschappelijke ondersteuning 2015

Wet maatschappelijke ondersteuning 2015 1 Wet maatschappelijke ondersteuning 2015 Dit hoofdstuk presenteert in vogelvlucht de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). De bedoeling van dit hoofdstuk is een beeld te geven van hoe de wet in elkaar

Nadere informatie

Maastricht. Verkiezingsprogramma 2010-2014: OP WEG NAAR EEN B(L)OEIENDE SAMENLEVING

Maastricht. Verkiezingsprogramma 2010-2014: OP WEG NAAR EEN B(L)OEIENDE SAMENLEVING Maastricht Verkiezingsprogramma 2010-2014: OP WEG NAAR EEN B(L)OEIENDE SAMENLEVING 1 INHOUDSOPGAVE 1. Inleiding 2. Dienstbare Overheid 2.1 De rol van de gemeente 2.2 Veiligheid 2.3 Financiën 3. Duurzame

Nadere informatie

Programma Gemeenteraadsverkiezingen Emmen 2010-2014

Programma Gemeenteraadsverkiezingen Emmen 2010-2014 Programma Gemeenteraadsverkiezingen Emmen 2010-2014 versie 28-12-2009 pagina 1 van 12 INHOUD 1 DIENSTBARE OVERHEID...4 1.1 ROL VAN GEMEENTE...4 1.2 VEILIGHEID...5 1.3 FINANCIËN...5 2 DUURZAME LEEFOMGEVING...

Nadere informatie

Raadsvergadering, 29 januari 2008. Voorstel aan de Raad

Raadsvergadering, 29 januari 2008. Voorstel aan de Raad Raadsvergadering, 29 januari 2008 Voorstel aan de Raad Nr: 206 Agendapunt: 8 Datum: 11 december 2007 Onderwerp: Vaststelling speerpunten uit de conceptnota Lokaal Gezondheidsbeleid Wijk bij Duurstede 2008-2011

Nadere informatie

Workshop decentralisaties sociaal domein. 30 september 2013

Workshop decentralisaties sociaal domein. 30 september 2013 Workshop decentralisaties sociaal domein 30 september 2013 Inhoud Stimulansz Even voorstellen De 3 decentralisaties Wat kan de meerwaarde van sport zijn? Aan de slag met het kaartspel Stimulansz We zijn

Nadere informatie

MIDDEN TUSSEN DE MENSEN SPORT EN RECREATIE MOBILITEIT EN BEREIKBAARHEID.

MIDDEN TUSSEN DE MENSEN SPORT EN RECREATIE MOBILITEIT EN BEREIKBAARHEID. MIDDEN TUSSEN DE MENSEN De uitgangspunten van het CDA Koggenland zijn helder: je wilt werken voor je brood, je ziet om naar elkaar en je laat de wereld knap achter voor je kinderen. Het CDA staat voor

Nadere informatie

Partij van de Arbeid Noord-Beveland Verkiezingsprogramma

Partij van de Arbeid Noord-Beveland Verkiezingsprogramma Partij van de Arbeid Noord-Beveland Verkiezingsprogramma 2014-2018 Algemeen: De Partij van de Arbeid in de Noord-Bevelandse samenleving De leidende gedachte voor de PvdA is een mensvriendelijke samenleving,

Nadere informatie

www.liberaalhardenberg.com Verkiezingsprogramma "Naar een transparante en eerlijke toekomst"

www.liberaalhardenberg.com Verkiezingsprogramma Naar een transparante en eerlijke toekomst Verkiezingsprogramma 2014 2018 "Naar een transparante en eerlijke toekomst" Inleiding De afgelopen vier jaar heeft Liberaal Hardenberg als eenmansfractie steeds de strijd aangebonden met gevestigde opvattingen

Nadere informatie

BERKELLAND EEN KRACHTIGE SAMENLEVING

BERKELLAND EEN KRACHTIGE SAMENLEVING Berkelland BERKELLAND EEN KRACHTIGE SAMENLEVING met elkaar voor elkaar Verkort verkiezingsprogramma 2014-2018 Kijk voor het volledige CDA verkiezingsprogramma op onze website www.cdaberkelland.nl www.cdaberkelland.nl

Nadere informatie

VERKIEZINGSPROGRAMMA

VERKIEZINGSPROGRAMMA VERKIEZINGSPROGRAMMA 2018-2022 MIDDEN-DRENTHE Midden-Drenthe Duurzaam en Sociaal Dat is waar we naar streven als GroenLinks Midden-Drenthe. In het sociale en duurzame akkoord, van de coalitie waarvan wij

Nadere informatie

PROGRAMMABEGROTING 2015-2018

PROGRAMMABEGROTING 2015-2018 PROGRAMMABEGROTING 2015-2018 Programma 1 : Zorg, Welzijn, Jeugd en Onderwijs 1A Lokale gezondheidszorg Inleiding Op grond van de Wet publieke gezondheid (Wpg) heeft de gemeente de taak door middel van

Nadere informatie

Leven, zorgen en deelnemen in Veendam

Leven, zorgen en deelnemen in Veendam Geef geloof een stem Leven, zorgen en deelnemen in Veendam Verkiezingsprogramma 2014-2018 www.veendam.christenunie.nl Voorwoord van de lijsttrekker, Op 19 maart 2014 zijn er gemeenteraadsverkiezingen.

Nadere informatie

2015 BEtrokken Noord-Beveland. juli BEetrokken Noord-Beveland. Pagina: 1

2015 BEtrokken Noord-Beveland. juli BEetrokken Noord-Beveland. Pagina: 1 juli -2015 BEetrokken Noord-Beveland Pagina: 1 Toekomstvisie voor Noord-Beveland BEN is bezig met de ontwikkeling van een lange(re)termijnvisie voor Noord-Beveland. Daarbij maken wij o.a. gebruik van de

Nadere informatie

Partijprogramma

Partijprogramma Partijprogramma 2018-2022 Voorwoord Het Bestuur van Liberaal Heemskerk is blij en trots het partijprogramma en de speerpunten te kunnen presenteren. Het programma gaat over; HEEMSKERK VOOR ONS ALLEMAAL.

Nadere informatie

Meer aandacht voor onze inwoners

Meer aandacht voor onze inwoners Verkiezingsprogramma 2018-2022 Rucphen Meer aandacht voor onze inwoners D66 krijgt het voor elkaar Inhoud 2 Hoofdstukken 1 Bestuur en dienstverlening 3 2. Wonen 5 3 Leven 7 4. Werk en Inkomen 13 3 Bestuur

Nadere informatie

Vervolgblad Informatienotitie Pagina 1. Raadsleden College van Burgemeester en Wethouders Veiligheidsbeleid

Vervolgblad Informatienotitie Pagina 1. Raadsleden College van Burgemeester en Wethouders Veiligheidsbeleid Pagina 1 Informatienotitie AAN VAN ONDERWERP Raadsleden College van Burgemeester en Wethouders Veiligheidsbeleid DATUM 9 september 2009 KOPIE AAN BIJLAGE REGISTRATIENUMMER 0906730 3 (methodiek kernbeleid

Nadere informatie

VERKIEZINGSPROGRAMMA

VERKIEZINGSPROGRAMMA CDA VIANEN VERKIEZINGSPROGRAMMA 2010-2014 Vianen zelfstandig, sociaal en leefbaar Uitgangspunten. Uitgangspunten voor ons verkiezingsprogramma zijn de CDA - kernwaarden: gerechtigheid, solidariteit, gespreide

Nadere informatie

Voor u ligt het verkiezingsprogramma van de lokale politieke partij Roerstreek Lokaal! voor de gemeenteraadsverkiezingen van 3 maart 2010.

Voor u ligt het verkiezingsprogramma van de lokale politieke partij Roerstreek Lokaal! voor de gemeenteraadsverkiezingen van 3 maart 2010. Voorwoord Voor u ligt het verkiezingsprogramma van de lokale politieke partij Roerstreek Lokaal! voor de gemeenteraadsverkiezingen van 3 maart 2010. Deze lokale politieke partij is voor de gemeenteraadsverkiezingen

Nadere informatie

Veilige Buurten. 1. Overlast en criminaliteit aanpakken

Veilige Buurten. 1. Overlast en criminaliteit aanpakken Veilige buurten Veilige buurten Veilige Buurten 1. Overlast en criminaliteit aanpakken Iedereen wil wonen, werken, wandelen en winkelen in een veilige buurt. Een buurt waar je gewoon je kinderen buiten

Nadere informatie

Verkiezingsprogramma 2018

Verkiezingsprogramma 2018 Verkiezingsprogramma 2018 Middelburg ChristenUnie, betrouwbaar en betrokken Waar staan we voor? De ChristenUnie staat voor christelijk-sociale politiek. Wij geloven in de God die zich in de Bijbel laat

Nadere informatie

SCHERP, DIRECT, LUISTEREND EN CONTROLEREND ZONDER CONCESSIES

SCHERP, DIRECT, LUISTEREND EN CONTROLEREND ZONDER CONCESSIES SCHERP, DIRECT, LUISTEREND EN CONTROLEREND ZONDER CONCESSIES verkiezingsprogramma 2018-2022 FRACTIE VANDERVEERE is een politieke fractie in de gemeenteraad van Harderwijk. Wij zetten ons in voor de leefbaarheid

Nadere informatie

Keuzes voor een beter Lopik. Verkiezingsprogramma Diana Rooken

Keuzes voor een beter Lopik. Verkiezingsprogramma Diana Rooken Keuzes voor een beter Lopik Verkiezingsprogramma 2018-2022 Diana Rooken Voorwoord Het CDA is een brede volkspartij, geworteld in alle lagen van de samenleving. Daarom biedt deze partij plaats aan veel

Nadere informatie

Sociale Kwaliteit. Brainstorm 9 december 2015

Sociale Kwaliteit. Brainstorm 9 december 2015 Sociale Kwaliteit Brainstorm 9 december 2015 Aanleiding Nieuw beleid sociale kwaliteit moet ontwikkeld worden. Binnen de Provincie tijdens de vorige Statenperiode is dit thema wegbezuinigd waardoor er

Nadere informatie

PROGRAMMABEGROTING

PROGRAMMABEGROTING PROGRAMMABEGROTING 2016-2019 Programma 1 : Zorg, Welzijn, Jeugd en Onderwijs 1A Lokale gezondheidszorg Inleiding Op grond van de Wet publieke gezondheid (Wpg) heeft de gemeente de taak door middel van

Nadere informatie

Dalfsen biedt een buitenkans: wordt u onze nieuwe burgemeester?

Dalfsen biedt een buitenkans: wordt u onze nieuwe burgemeester? Dalfsen biedt een buitenkans: wordt u onze nieuwe burgemeester? Tussen de mensen staat en weet wat Dalfsen biedt een buitenkans: wordt u onze nieuwe burgemeester? De gemeente Dalfsen bestaat uit ruim 28.000

Nadere informatie

Visie Missie. De missie van onze stichting is de volgende: wie je morgen bent creëer je vandaag met de som van gisteren

Visie Missie. De missie van onze stichting is de volgende: wie je morgen bent creëer je vandaag met de som van gisteren Visie Missie De Jan Ligthartscholen van de Jan Ligthartgroep Tilburg hebben een duidelijk doel voor ogen: het onderwijs dusdanig inrichten dat het de basis vormt van het levenslang leren dat een mens doet.

Nadere informatie

Het CDA staat voor : de kracht van de samenleving.

Het CDA staat voor : de kracht van de samenleving. Zelfbewust samen De kracht van Landerd Verkiezingsprogramma CDA Landerd 2014-2018 Het CDA staat voor : de menselijke maat. - Ieder mens vormt een onderdeel van de samenleving. Als deelnemers aan die samenleving

Nadere informatie

Natuurlijk Heerde! Een bloeiende gemeente op de Veluwe. W ij wonen waar anderen op vakantie gaan. CONCEPT Geactualiseerde Toekomstvisie 2025

Natuurlijk Heerde! Een bloeiende gemeente op de Veluwe. W ij wonen waar anderen op vakantie gaan. CONCEPT Geactualiseerde Toekomstvisie 2025 Natuurlijk Heerde! Een bloeiende gemeente op de Veluwe W ij wonen waar anderen op vakantie gaan CONCEPT Geactualiseerde Toekomstvisie 2025 even voorstellen In onze gemeente wonen ruim 18.500 mensen in

Nadere informatie

Verkiezingsprogramma D66 Maastricht Samen Sterker

Verkiezingsprogramma D66 Maastricht Samen Sterker Samen Sterker Vrije tijd Mike Broers > gemeente moet verleiden tot bewegen > aansluiten bij Jeugdcultuurfonds > verdere groei Muziekgieterij als verbinden in de popcultuur Vrije tijd Sport & Bewegen In

Nadere informatie

Veiligheid. Waar staat de ChristenUnie voor. 2.1 Een veilige samenleving

Veiligheid. Waar staat de ChristenUnie voor. 2.1 Een veilige samenleving Veiligheid Waar staat de ChristenUnie voor Als inwoner van Rijssen-Holten wilt u veilig kunnen leven. Helaas is dat niet vanzelfsprekend. De overheid heeft de plicht om inwoners te beschermen en criminaliteit

Nadere informatie

Activiteitenterrein Rouveen

Activiteitenterrein Rouveen Speerpunten CDA Staphorst: Zwembad moet open blijven Activiteitenterrein Rouveen Slagen NU inrichten Meer burger, minder overheid Centrum: fiets-veiliger De ZORG = voor IEDEREEN Glasvezel JA! Het CDA wil

Nadere informatie

De begroting van de provincie Utrecht voor Een samenvatting

De begroting van de provincie Utrecht voor Een samenvatting De begroting van de provincie Utrecht voor 2012 Een samenvatting Hoeveel gaat de provincie Utrecht in 2012 uitgeven? Waaraan en waarom? Dat leest u in deze samenvatting. U zult zien dat wij voor 2012 duidelijke

Nadere informatie

DORPSAGENDA Gemeente Oegstgeest. mei 2014, Oegstgeest

DORPSAGENDA Gemeente Oegstgeest. mei 2014, Oegstgeest DORPSAGENDA 2014 2018 Gemeente Oegstgeest mei 2014, Oegstgeest 1. Dorpsagenda 2014-2018 Het primaat ligt bij het dorp. De gemeentelijke overheid is dienstbaar aan het dorp en stelt Oegstgeestenaren in

Nadere informatie

GRIFFIE POLITIEKE TERMIJN AGENDA

GRIFFIE POLITIEKE TERMIJN AGENDA GRIFFIE POLITIEKE TERMIJN AGENDA 2014-2018 Intentie Met dit document willen de fracties van de gemeenteraad van De Wolden de intentie uitspreken om, evenals in de voorgaande periodes, een Politieke Termijn

Nadere informatie

Cliëntenperspectief op de compensatieplicht

Cliëntenperspectief op de compensatieplicht Cliëntenperspectief op de compensatieplicht De Wmo-adviesraad Leerdam heeft samen met MOVISIE een visiedocument opgesteld over het cliëntenperspectief op de compensatieplicht. De Wmo-adviesraad wilde een

Nadere informatie

Gezondheidsachterstanden. Gelijke kansen voor iedereen

Gezondheidsachterstanden. Gelijke kansen voor iedereen Gezondheidsachterstanden Gelijke kansen voor iedereen Goede gezondheid: niet voor iedereen Een goede gezondheid is een groot goed, voor de individuele burger én voor de samenleving als geheel. We worden

Nadere informatie

Verkiezingsprogramma Kansrijk Sliedrecht

Verkiezingsprogramma Kansrijk Sliedrecht Verkiezingsprogramma Kansrijk Sliedrecht Sliedrecht is een dorp vol met kansen. Althans zo zien wij dat als CDA. Er zijn binnen Sliedrecht volop mogelijkheden om dingen (nog) beter te doen, anders te doen

Nadere informatie

Initiatiefvoorstel aan gemeenteraad

Initiatiefvoorstel aan gemeenteraad Initiatiefvoorstel aan gemeenteraad n.v.t. W.F. Mulckhuijse (SP), R. Pet (GroenLinks), K.G. van Rijn (PvdA), K. Jongejan (VVD) In te vullen door Raadsgriffie Portefeuillehouder nvt nvt RV-nummer: RV-68/2008

Nadere informatie

KERNEN LEEFBAAR HOUDEN VOOR ELKAAR

KERNEN LEEFBAAR HOUDEN VOOR ELKAAR KERNEN LEEFBAAR HOUDEN VOOR ELKAAR In de kleine dorpen vormt de school de basis van het dorp. De SP is voor behoud van de basisscholen in alle kernen. Omdat vooral ouders en kinderen het meest betrokken

Nadere informatie

Nieuw perspectief voor Westerveld

Nieuw perspectief voor Westerveld Nieuw perspectief voor Westerveld Verkiezingsprogramma voor de gemeenteraad 2014 2018 1 STERK Westerveld is een nieuwe lokale politieke kiesvereniging in de gemeente Westerveld De politieke missie van

Nadere informatie

ChristenUnie Vlissingen. Verkiezingsprogramma 2014

ChristenUnie Vlissingen. Verkiezingsprogramma 2014 ChristenUnie Vlissingen Verkiezingsprogramma 2014 gezinnen vrijwilligers werknemers ondernemers verslaafden HART voor VLISSINGEN ouderen jongeren zorgverleners werkzoekenden Mensen met een beperking Verkiezingsprogramma

Nadere informatie

Visie Beheer Openbare Ruimte

Visie Beheer Openbare Ruimte Visie Beheer Openbare Ruimte De openbare ruimte bestaat uit de ondergrondse en bovengrondse voorzieningen die in beheer zijn de gemeenten en bestaat uit riolering, plantsoenen, bomen, wegen, straten, pleinen,

Nadere informatie

Verkiezingsprogramma PvdA Feijenoord

Verkiezingsprogramma PvdA Feijenoord Verkiezingsprogramma PvdA Feijenoord Vrijheid, democratie, rechtvaardigheid, duurzaamheid en solidariteit. Dat zijn de idealen van de Partij van de Arbeid. Wij staan voor een spreiding van kennis, macht

Nadere informatie

Overleven doe je in je eentje, dingen verwezenlijken doe je samen!

Overleven doe je in je eentje, dingen verwezenlijken doe je samen! Overleven doe je in je eentje, dingen verwezenlijken doe je samen! Samenvatting ondernemingsplan Samenvatting ondernemingsplan Overleven doe je in je eentje, dingen verwezenlijken doe je samen! Dat is

Nadere informatie

Reimerswaal VERKIEZINGSPROGRAMMA RAADSPERIODE HET KAN ANDERS! STEM GEWOON CDA!

Reimerswaal VERKIEZINGSPROGRAMMA RAADSPERIODE HET KAN ANDERS! STEM GEWOON CDA! Reimerswaal VERKIEZINGSPROGRAMMA RAADSPERIODE 2014-2018 HET KAN ANDERS! STEM GEWOON CDA! Reimerswaal Het kan anders Ons land verandert snel. Niet alleen kennen we op dit moment in Nederland financieel

Nadere informatie

Samen maken we Groningen

Samen maken we Groningen Verkiezingsprogramma in eenvoudig Nederlands - D66 Groningen 2018-2022 Samen maken we Groningen D66 krijgt het voor elkaar Samen maken we Groningen 2 Op 21 november 2018 gaan we in Groningen naar de stembus.

Nadere informatie

10 UITGANGSPUNTEN OUDERENBELEID voor de gemeente Moerdijk

10 UITGANGSPUNTEN OUDERENBELEID voor de gemeente Moerdijk 10 UITGANGSPUNTEN OUDERENBELEID voor de gemeente Moerdijk Een start voor nieuwe kansen ván, vóór en mét ouderen Iedereen, ook oudere van welke cultuur dan ook, wil zo lang mogelijk zelf de regie over

Nadere informatie

PROVINCIALE VERKIEZINGEN 2015

PROVINCIALE VERKIEZINGEN 2015 PROVINCIALE VERKIEZINGEN 2015 BEÏNVLOEDING TOEKOMSTIG PROVINCIAAL BELEID In maart 2015 zijn er weer provinciale statenverkiezingen. Het is daarom van belang dat u nu al begint met het uitoefenen van belangenbehartiging

Nadere informatie

Een veilige stad. Veiligheid en handhaving

Een veilige stad. Veiligheid en handhaving Een veilige stad Veiligheid en handhaving 2 Een veilige stad Veiligheid is helaas niet altijd vanzelfsprekend. De overheid heeft daarom de belangrijke taak veiligheid te bevorderen. Tegelijkertijd kan

Nadere informatie

Prioriteiten en doelstellingen voor Openbare Orde en Veiligheid Gemeente Sliedrecht

Prioriteiten en doelstellingen voor Openbare Orde en Veiligheid Gemeente Sliedrecht Prioriteiten en doelstellingen voor Openbare Orde en Veiligheid 2013 Gemeente Sliedrecht Inleiding. Het is gebruikelijk dat de gemeenteraad tegen het einde van het jaar de lokale prioriteiten en doelstellingen

Nadere informatie

Ruimte voor initiatief en ondernemerschap

Ruimte voor initiatief en ondernemerschap Ruimte voor initiatief en ondernemerschap Verkiezingsprogramma VVD Winterswijk 2014-2018 Voorwoord Voor u ligt het verkiezingsprogramma van de VVD Winterswijk voor de periode 2014 2018. De VVD wil werken

Nadere informatie

Hoofdstuk 2. Gemeente

Hoofdstuk 2. Gemeente Fawzi Salih van K2 Brabants Kenniscentrum Jeugd heeft voor u een eerste screening gemaakt van hoofdstuk 2. Het resultaat van de screening is terug te vinden op de volgende pagina s. De samenvatting per

Nadere informatie

Berenschot. De ambities, opgaven en uitdag ngen van de gemeente Bladel Rapport. Philip van Veller Johannes ten Hoor

Berenschot. De ambities, opgaven en uitdag ngen van de gemeente Bladel Rapport. Philip van Veller Johannes ten Hoor De ambities, opgaven en uitdag ngen van de gemeente Bladel Rapport Philip van Veller Johannes ten Hoor Laurens Vellekoop Pepijn van der Beek De ambities, opgaven en uitdagingen van de gemeente Bladel lnhoud

Nadere informatie

Transformaties in rijks- en lokaal beleid. 19 september 2013 Jolanda Verbiesen

Transformaties in rijks- en lokaal beleid. 19 september 2013 Jolanda Verbiesen Transformaties in rijks- en lokaal beleid 19 september 2013 Jolanda Verbiesen Waar geven gemeenten geld aan uit? 1. Salarissen ambtenaren 2. Overdrachtsuitgaven (oa. Bijstand) 3. Inkoop tot 2007 ca. 1000,-

Nadere informatie

Met het nieuwe welzijnsbeleid werkt de gemeente Tiel vanuit de volgende uitgangspunten:

Met het nieuwe welzijnsbeleid werkt de gemeente Tiel vanuit de volgende uitgangspunten: Opdrachtformulering kwartiermaker integrale welzijnsopdracht Aanleiding De gemeenteraad van de gemeente Tiel heeft in haar vergadering van juli 2014 het besluit genomen om een inhoudelijke discussie te

Nadere informatie

CDA Koggenland. Verkiezingsprogramma

CDA Koggenland. Verkiezingsprogramma CDA Koggenland Verkiezingsprogramma 2018-2022 De samenleving zijn wij samen CDA Koggenland staat voor een gemeente waar het fijn wonen, goed werken en plezierig recreëren is. Daarom investeren we in voorzieningen

Nadere informatie

Betreft Kadernota Integrale Veiligheid Westelijke Mijnstreek Veiligheid kent geen grenzen.

Betreft Kadernota Integrale Veiligheid Westelijke Mijnstreek Veiligheid kent geen grenzen. Betreft Kadernota Integrale Veiligheid Westelijke Mijnstreek 2015 2018 Veiligheid kent geen grenzen. Vergaderdatum 4 december 2014 Gemeenteblad 2014 / 77 Agendapunt 10 Aan de Raad Voorstel De gemeenteraad

Nadere informatie

Subsidie uitvraag Welzijnswerk 2017

Subsidie uitvraag Welzijnswerk 2017 Subsidie uitvraag Welzijnswerk 2017 In beweging komen Ontwikkelen Meedoen Met lef! Oktober, 2016 1. Inleiding In 2015 en 2016 gingen wij Meiinoar op reis en die reis gaat verder. De reis wordt intensiever

Nadere informatie

Lokale paragraaf gezondheidsnota

Lokale paragraaf gezondheidsnota Lokale paragraaf gezondheidsnota Aanleiding: Gemeenten hebben de wettelijke taak om de gezondheid van hun burgers te beschermen en te bevorderen. Deze taak staat beschreven in de Wet Publieke Gezondheid.

Nadere informatie

Helmond, stad van het doen. Programmabegroting gemeente Helmond HELMOND

Helmond, stad van het doen. Programmabegroting gemeente Helmond HELMOND Helmond, stad van het doen Het Helmond dat we voor ogen hebben is aantrekkelijk om te wonen, te leven en te werken. Er is plaats voor iedereen, ook voor hen die minder makkelijk meedoen in een samenleving

Nadere informatie

Station Nieuwe Meer Het internationale & inclusieve woon- en werkgebied van Nieuw West

Station Nieuwe Meer Het internationale & inclusieve woon- en werkgebied van Nieuw West Station Nieuwe Meer Het internationale & inclusieve woon- en werkgebied van Nieuw West 2030 Station Nieuwe Meer is niet alleen een nieuwe metrostation verbonden met Schiphol, Hoofddorp, Zuidas en de Amsterdamse

Nadere informatie

de jeugd is onze toekomst

de jeugd is onze toekomst de jeugd is onze toekomst vereniging van groninger gemeenten Bestuursakkoord Jeugd 2008-2012 In veel Groninger gemeenten zijn er kinderen met problemen. En daarvan krijgen er te veel op dit moment niet

Nadere informatie

Samen naar beter! verkiezingsprogramma SP-Westfriesland-Oost gemeenteraadsverkiezingen Enkhuizen

Samen naar beter! verkiezingsprogramma SP-Westfriesland-Oost gemeenteraadsverkiezingen Enkhuizen Samen naar beter! verkiezingsprogramma SP-Westfriesland-Oost gemeenteraadsverkiezingen 2014 - Enkhuizen Hieronder vind je het SP-verkiezingsprogramma voor gemeenteraadsverkiezingen in de gemeente Enkhuizen

Nadere informatie

Verkiezingspamflet

Verkiezingspamflet Verkiezingspamflet 2014-2018 Dienend Betrokken Haarlemmermeer Gemeenteraadsverkiezingen 19 maart 2014 De ChristenUnie-SGP Haarlemmermeer baseert haar standpunten op de Bijbel. De Bijbel is een bron van

Nadere informatie

Samen doen. Zorgvisie. Zorg- en dienstverlening van A tot Z

Samen doen. Zorgvisie. Zorg- en dienstverlening van A tot Z Samen doen Zorgvisie Zorg- en dienstverlening van A tot Z Wat en hoe? 3 W Samen met de cliënt bepalen we wát we gaan doen en hóe we het gaan doen. Mensen met een verstandelijke beperking kunnen op diverse

Nadere informatie

Partij voor de Dieren

Partij voor de Dieren Partij voor de Dieren 1) Programmaonderdeel Zorg uit het verkiezingsprogramma 2012 2) Toelichting bij standpunt(en) bij stellingen uit de Stemwijzer Huisartsenzorg Zorg Solidariteit in de zorg staat onder

Nadere informatie

Strategische Agenda Een gezond en veilig bestaan voor onze inwoners in Zaanstreek-Waterland

Strategische Agenda Een gezond en veilig bestaan voor onze inwoners in Zaanstreek-Waterland Strategische Agenda 2018-2021 Een gezond en veilig bestaan voor onze inwoners in Zaanstreek-Waterland Vastgesteld Algemeen Bestuur 18 oktober 2018 Inleiding In de door het Algemeen Bestuur in december

Nadere informatie

Zeker zijn PVDA GELDERLAN. Verkiezingsprogramma Verkiezingsprogramma

Zeker zijn PVDA GELDERLAN. Verkiezingsprogramma Verkiezingsprogramma PVDA GELDERLAN D PvdA Gelderland Verkiezingsprogramma 2019-2023 Verkiezingsprogramma 2019-2023 Zeker zijn Onderwijs is de sleutel tot een zinvol leven. Goed onderwijs geeft niet alleen toegang tot werk,

Nadere informatie

Verkiezingsprogramma CDA Meppel 2014-2018. Meppel verdient Beter!

Verkiezingsprogramma CDA Meppel 2014-2018. Meppel verdient Beter! Verkiezingsprogramma CDA Meppel 2014-2018 Meppel verdient Beter! Vastgesteld op de ledenvergadering van 25 november 2013 Voorwoord Voor u ligt het verkiezingsprogramma van het CDA voor de gemeenteraadsverkiezingen

Nadere informatie

Kernpunten VVD Loon op Zand

Kernpunten VVD Loon op Zand Kernpunten VVD Loon op Zand 2014-2018 Jouw VVD Jouw Gemeente Kies VVD Loon op Zand: Krachtig en Transparant! Inhoudsopgave Voorwoord... 3 I. Solide en eerlijk bestuur... 4 II. Minder regels en meer ondernemerschap...

Nadere informatie