Weer volwaardige burgers worden
|
|
- Thomas Vedder
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1
2 SMO BREDa / novadic-kentron Weer volwaardige burgers worden Sneller hulp verlenen aan verslaafden en dak- en thuislozen. Dat willen Novadic- Kentron en SMO Breda: ketens smeden. Ervaringsdeskundige Wim Goverde doet mee. Hij helpt mensen die verslaafd zijn en psychische problemen hebben. Mij hoef je niets uit te leggen. Ik weet wat dat betekent. Wij helpen dak- en thuislozen opnieuw volwaardige burgers te worden voor zover ze dat kunnen. Samen met hen proberen wij eruit te halen wat erin zit. Lieke Jansen, enig bestuurder van de Stichting Maatschappelijke Opvang Breda (SMO Breda), weet waarover zij praat: Deze mensen zijn diep gezakt. Zij moeten veel kracht opbrengen om langzaam omhoog te klimmen. Daar heb ik bewondering voor. Dat boeit en drijft mij. Lieke Jansen (1956) weet dat er veel vooroordelen over dak- en thuislozen de ronde doen. Maar niet elke cliënt van SMO Breda is vanzelfsprekend een verslaafde. Laat staan een zwerver met onverzorgde baard en een stel oude AH-tassen in een boodschappenwagen die na een scheiding op een bank, in een bushokje, het park, de bosjes of in een container belandt. Lieke Jansen: Iemand die gescheiden is en een sociale val beleeft, kan vaak nog met vrienden zijn weg vinden. Maar mensen die meerdere problemen tegelijk meemaken, hebben al een lang traject afgelegd voor ze op straat belanden. Voor hen is terugkomen veel moeilijker, wil ze maar zeggen. Meer samenwerken Dankzij de band met In voor zorg! kan SMO Breda tegenwoordig aanzienlijk sneller beginnen met de hulpverlening voor ontspoorde dak- en thuislozen. Dat gebeurt in nauwe samenwerking met verslavingszorg Novadic-Kentron uit Vught. Lieke Jansen: Wij wilden de zorg beter inrichten en met elkaar samenwerken. Maar door aan te sluiten bij In voor zorg! hebben we veel eerder bereikt wat we SMO BREDA / novadic-kentron 37
3 wilden. Dat is de meerwaarde. Wie in het verleden opkrabbelde, maakte terugvalmomenten mee, die mede door ons bleken te zijn veroorzaakt. Dat is een vernietiging van menselijk en financieel kapitaal. Inmiddels weten wij wat we moeten doen om het herstelproces zo te organiseren dat de individuele cliënt op maat wordt geholpen. Roel Hermanides (1951), een van de twee bestuurders van Novadic-Kentron, was al in gesprek met een aantal maatschappelijke opvangcentra in Brabant om de begeleiding van verslaafde dak- en thuislozen te verbeteren. We wilden weten waar de blinde vlekken zaten. Alleen: hoe kom je daarachter en hoe verander je jouw werkwijze? Het paste goed dat In voor zorg! op ons pad kwam en wij met SMO Breda een voorbeeldproject konden beginnen. Lieke Jansen: Wij waren al bezig de ketenzorg anders op te zetten. Toen kwam In voor zorg! Dat was een mooie inkopper. Ze geeft toe dat ze erg haar best heeft moeten doen om in Den Haag een contract te kunnen tekenen. We hebben de betrokken medwerkers echt moeten overtuigen. Een maatschappelijke opvangorganisatie als de onze paste aanvankelijk niet in de opzet. Interne coach Miranda Rutenfrans (1980) is staffunctionaris beleid bij SMO Breda. Sinds de herfst van 2010 is zij als projectleider en interne coach nauw betrokken bij In voor zorg! Miranda Rutenfrans is de spil van het voorbeeldproject met Novadic-Kentron. Met de juiste dosis empathie legt zij uit dat dak- en thuislozen ( passanten ) in eerste instantie terechtkomen in opvangcentrum in t IJ: Daar krijgen ze een bed, een bad en brood. Bijna driekwart van hen is verslaafd of verslaafd geweest aan alcohol en/of drugs. Er gaat heel veel goed in de gezondheidszorg. Maar de zorg die aan deze mensen werd verleend, kon echt beter. Dat is alleen mogelijk als de cliënt het uitgangspunt wordt. En daar sta ik voor. Huub Ramaekers van Twynstra Gudde was de externe coach. Hij wordt door VWS en Vilans betaald. Roel Hermanides van Novadic-Kentron is lovend over hem. Huub Ramaekers snapt waar het over gaat. Hij heeft veel expertise: exact, cijfermatig, systematisch. Hij houdt je consequent aan wat je met elkaar hebt afgesproken. Inderdaad: vreemde ogen dwingen. Snelle signalering Miranda Rutenfrans is vooral te spreken over de snellere signalering van probleemsituaties die is ingevoerd: In de ketenzorg met andere instellingen liepen we vaak op tegen onbegrip en lange wachttijden. Door op allerlei niveaus met elkaar in gesprek te gaan, weten we nu goed wie wat waarom anders doet. Om tot dit inzicht te komen, was de externe coach hard nodig, bevestigt zij. SMO BREDA / novadic-kentron 38
4 SMO Breda De Stichting Maatschappelijke Opvang Breda en omstreken begeleidt, verzorgt en activeert mensen met langdurende of acute problemen. Door In voor zorg! ondersteund van september 2010 tot september SMO Breda (2011) Regio: Breda en omgeving Maatschappelijke Opvang Omzet: 12 miljoen Medewerkers: 181 Vrijwilligers: 13 Cliënten Intramuraal: 130 Cliënten Extramuraal: 233 Opvang: Novadic-Kentron Novadic-Kentron is het expertisecentrum voor verslavingszorg in Noord-Brabant. Het wil problematisch middelengebruik en verslaving voorkomen. Er worden personen behandeld en begeleid die door het gebruik van alcohol en verdovende middelen in de problemen zijn geraakt. Novadic-Kentron (2011) GGZ: Geestelijke Gezondheidszorg, en Verslavingszorg Regio: Noord-Brabant Omzet: 73 miljoen Medewerkers: 1166 Cliënten: 4622 Capaciteit: 364 Met behandeling: 268 Deeltijdbehandeling: 78 Kleinschalig wonen: 18 De externe coach bracht nieuwe zienswijzen in, vertelt Roel Hermanides: Hij kwam met een zevenstappenplan waarbij je begint goed te kijken wat er aan de hand is. Andere werkvormen, workshops. Dat ging zo door tot en met de uitvoering. Ze kregen geen zak met geld, maar een mens. Iemand die goed is in zijn vak. In ons geval was dat ketens smeden. Miranda Rutenfrans, staccato: Geen extra geld, wel veel resultaat en tijdwinst. Dat is in het belang van de cliënt. Uiteraard waren er aanloopproblemen. De verslaafden worden bij SMO Breda opgevangen. Novadic-Kentron levert er zijn diensten. Maar SMO Breda is kleiner en heeft lager opgeleid personeel. Roel Hermanides: Dat verschil moest worden overwonnen. Hoe? Door niet te doen alsof alles gelijk is. Maar door het erover te hebben dat voor hen andere zaken belangrijk zijn dan voor de verslavingszorg. Herstelplan op maat Resultaat? Roel Hermanides: Beide organisaties hebben hun werkwijzen gestroomlijnd. We hebben de formulieren aan elkaar aangepast. Daardoor weten we welke cliënt regelmatig in crisis raakt. Vroeger hadden we vaak discussies waarbij we elkaar van alles verweten: Als er iets aan de hand is, hebben jullie geen plaats. Altijd dat wij-zij-gedoe. Dat is er grotendeels uit. Samen met de cliënt maken beide organisaties nu een herstelplan op maat. En we kunnen allebei intern hulp van mensen inroepen als we merken dat het niet meer helemaal zo gaat als we willen. SMO BREDA / novadic-kentron 39
5 Korte wachttijden verslaafde dak- en thuislozen Resultaat Verslaafde dak- en thuislozen worden sneller geholpen door Stichting Maatschappelijke Opvang Breda en Omstreken. Door samenwerking met Novadic-Kentron is de zorg die zij krijgen beter afgestemd op de acute of langdurende behoefte. Uitgangspunten In voor zorg!-traject Ondersteunen zorgketen Stichting Maatschappelijke Opvang Breda en Novadic- Kentron. Verbeteren zorg aan verslaafde dak- en thuislozen. Een crisis dient vaker te worden voorkomen, zodat de cliënt minder vaak een gevaar is voor zichzelf of de omgeving. Eén traject door gezamenlijk herstelplan. Lieke Jansen Wim Goverde (1959) is een van de cliënten die zowel met SMO Breda als Novadic-Kentron te maken heeft. Hij werd geboren in Breda, komt uit Zevenbergen en is een stapelaar : hij deed de Mavo, de Havo en het Atheneum. Wim Goverde begon aan een studie geschiedenis in Utrecht, maar in 1981 raakte hij betrokken bij een ernstig auto-ongeluk waarna hij 29 weken meer dood dan levend in het ziekenhuis lag. Zijn herstel duurde vele jaren; zijn studie kon hij niet meer afmaken, maar gelukkig kreeg hij wel een baan bij het streekarchief Nassau-Brabant via het werkvoorzieningschap. Een headhunter hielp hem beleidsmedewerker bij het ministerie van VROM in Leidschendam te worden. Hij bracht er infrastructurele projecten in kaart, zoals de Betuwelijn en de HSL. Weer later werkte hij voor een computerbedrijf. Maar hij had het er niet naar zin. In 2000 moest Wim Goverde voor het eerst worden behandeld wegens een alcoholverslaving. In 2003 raakte hij zijn baan kwijt. Hij kreeg een WW-uitkering, maar kwam steeds verder in de knel te zitten. Zijn moeder overleed, zijn relatie liep op de klippen, hij verloor zijn baan en werd het huis uitgezet omdat hij de huur niet meer kon betalen. In 2006 had hij een schuld van euro. SMO BREDA / novadic-kentron 40
6 Ervaringsdeskundige Pas nadat hij in zorg was gekomen, ging het met hem de goede kant op. Wim Goverde kreeg pillen tegen zijn verslaving; inmiddels is hij clean. Medicijnen, zegt hij, heeft hij niet meer nodig. Trots: Sinds 3 november 2006 heb ik geen druppel meer gedronken. Blauw overhemd, felblauwe ogen, wit haar; hij heeft weer een eigen woning en zowel bij SMO Breda als bij Novadic-Kentron zit hij in de cliëntenraad. Mede door zijn enthousiasme en inzet werd hij betrokken bij de samenwerking met In voor zorg! Wim Goverde: Als ervaringsdeskundige wil ik iets betekenen voor mensen die zowel verslaafd zijn als psychische problemen hebben. Mij hoef je niets uit te leggen. Ik weet wat dat betekent. In het appartement van Wim Goverde aan de rand van de stad, in een wijk met veel sociale woningbouw, ontmoeten we Rens Zwaans, casemanager bij SMO Breda. Als hij over zijn dagelijkse werk praat, heeft hij het over mijn mensen en maakt hij een kort gebaar met twee keer twee vingers in de lucht. Rens Zwaans (1983) zit bovenop zijn doelgroep. Hij stelt het herstelplan op en coördineert de zorgtrajecten van cliënten, vertelt hij, zittend op een rotanbank met donkerrode kussens. In het verleden duurde de intake van een cliënt soms twee tot drie maanden. Nu moet die binnen tien dagen plaatsvinden, heeft Novadic-Kentron afgesproken. Hoe kijkt hij daar tegenaan? Rens Zwaans: Dat je goede afspraken maakt met de cliënt. Wat hij daarmee bedoelt? Iedereen heeft zijn eigen kijk op een behandeling, ook de cliënt. Die kijk is niet altijd dezelfde. Dus spreek je af wat je gaat doen en wie er nodig is. Daar betrek je de ketenpartner bij, waarna de afspraken voor de hele keten gelden. Zo voorkom je een dubbele intake. Een breekijzer Ervaringsdeskundige Wim Goverde is een welkome schakel tussen beide instellingen, licht Rens Zwaans welgemeend toe: Wim koppelt terug vanuit de praktijk. Wim Goverde: Mensen zeggen tegen mij heel andere dingen. Bovendien zie ik veel aan iemands gedrag. Wat betekent In voor zorg! voor hen? Rens Zwaans: Een breekijzer. Wim Goverde: Een toverwoord. Rens Zwaans: In voor zorg! vervult een brugfunctie. Mensen willen snel worden geholpen. Ze uiten een noodkreet: Help mij. Het mag dus geen maanden duren voor ze worden geholpen, want dan zij ze alweer vertrokken om een paar maanden later opnieuw op te duiken. Hoe nu verder? Rens Zwaans is optimistisch gestemd: De samenwerking tussen Novadic-Kentron en SMO Breda kan alleen maar beter worden. Lieke Jansen: We hebben schotten doorbroken. Onze organisaties en medewerkers hebben een cultuuromslag beleefd. We hebben ze gevraagd anders te denken en anders te werken. Dat is gelukt. Nu moeten we dit resultaat vasthouden. Een nadenkende Roel Hermanides: We hebben onze systemen aangepast, opdat onze cliënten niet langer tussen de wal en het schip vallen. Het eerste wat je dan wilt weten is: Lukt dat? Houden we dit vol? SMO BREDA / novadic-kentron 41
7 De vraag die blijft hangen is of de werkwijze SMO Breda en Novadic-Kentron blijvend is veranderd en er overtuigend kan worden gemeten of de cliënten geen hobbels meer ervaren. Roel Hermanides: Registreren is belangrijk. Maar het gaat niet alleen om de cijfers. Het gaat erom of mensen tevredener zijn. Anders gaan zij er niet mee verder. En, zijn ze tevredener? Lieke Jansen, enthousiast: Ik ben erg content met de uitkomst. De cliënttevredenheid neemt toe, merken wij als we daar naar vragen. Miranda Rutenfrans: Klopt. Maar voor deze chronische groep zijn we nog te kort bezig om al harde cijfers te hebben. Optimale plek Operatie geslaagd? Miranda Rutenfrans: De antwoorden zijn positief. Onze cliënten ervaren meer één geheel en één organisatie. Roel Hermanides haalt een Engels spreekwoord aan: The proof of the pudding is in the eating. Verslaving, licht hij toe, heeft de neiging chronisch te worden. Ook de maatschappelijke opvang heeft mensen vaak lang in huis. We hebben het in Nederland steeds over de zelfredzame burger: de zorg moet zich terugtrekken. Maar wij werken hier voor mensen die dat slechts met de grootste moeite kunnen. Voor je het weet, zit iemand te lang in de kliniek of in de opvang. Werk je goed samen, dan probeer je zo iemand in elk geval op de optimale plek terug te krijgen. In de vergaderzaal van SMO Breda kijkt Roel Hermanides even naar Lieke Jansen die links van hem zit. Zij zijn, zo blijkt, al in gesprek met collega s in andere steden: Tilburg, Den Bosch, Eindhoven. Elke gemeente wil weten wat samenwerking oplevert. Dat wil zeggen: maakt het verschil wat een organisatie doet? Roel Hermanides: Onze ambitie is dat er straks overal op dezelfde manier wordt gewerkt. Als je in de verslavingszorg en de maatschappelijke opvang gezamenlijke cliënten hebt, dan moet er ook één gezamenlijke regie zijn. Daar hoort bij dat je met zijn allen een herstelplan opstelt, niet alleen over die cliënt, maar ook met die cliënt. En vooral op maat voor de cliënt. SMO BREDA / novadic-kentron 42
8
Zaken voor mannen. Verhalen van mannen met epilepsie
Zaken voor mannen Verhalen van mannen met epilepsie Introductie Niet alle mannen vinden het prettig om over hun gezondheid te praten. Ieder mens is anders. Elke man met epilepsie ervaart zijn epilepsie
Nadere informatieBen jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou!
Hallo Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou Als je ouders uit elkaar zijn kan dat lastig en verdrietig zijn. Misschien ben je er boos over of denk je dat het jouw
Nadere informatieAanmelden. informatie over hoe wij jou helpen naar een leven zonder verslavende middelen
Aanmelden informatie over hoe wij jou helpen naar een leven zonder verslavende middelen Vind je dat je in het weekend te veel coke, speed of xtc gebruikt? Heb je weer geblowd of gedronken, terwijl je dat
Nadere informatieIs iemand in jouw omgeving verslaafd?
Is iemand in jouw omgeving verslaafd? Verslaafd aan Jou ondersteunt en informeert de omgeving van verslaafden. Vaak gaat alle aandacht uit naar de verslaafde en daardoor wordt soms niet gezien dat familie
Nadere informatieAan de slag met de Werk Ster!
Aan de slag met de Werk Ster! Werk Ster Copyright EgberinkDeWinter 2013-2014 Werk Ster Stappen naar werk De Werk Ster helpt je duidelijk te krijgen waar jij op dit moment staat op weg naar werk. Je krijgt
Nadere informatie[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster
[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster! Hoofdzaken Ster Copyright EffectenSter BV 2014 Hoofdzaken Ster SOCIALE VAARDIGHEDEN VERSLAVING DOELEN EN MOTIVATIE 10 9 8 10 9 8 7 6 4 3 2 1 7 6 4 3 2 1 10 9
Nadere informatieTeksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen.
Bidden Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen.nl en kinderactiviteiten www.lambertuskerk-rotterdam.nl
Nadere informatieHET VERHAAL VAN KATRIN
HET VERHAAL VAN KATRIN Katrin begon heroïne te gebruiken toen ze ongeveer 12 was. In het begin deed ze dat nog af en toe. We hadden er niet genoeg geld voor. Door een ingrijpende gebeurtenis ging ze steeds
Nadere informatieSlachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg
Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg Informatie voor cliënten Cliënten en geestelijke gezondheidszorg Slachtoffers van mensenhandel hebben vaak nare dingen meegemaakt. Ze zijn geschokt
Nadere informatieDe brug van Adri. Rollen: Verteller Martje Adri Wim
De brug van Adri Rollen: Verteller Martje Adri Wim Daar loopt een meisje. Ze heet Martje. Ze kijkt boos en loopt langzaam. Ze weet niet waarheen. Martje kent Wim. Hij woont in dezelfde straat, maar Wim
Nadere informatieKlantreis Terugval dakloosheid. Disgover
Klantreis Terugval dakloosheid Disgover PERSONA S Persona - Mark Netwerk/milieu Eigenwijs Sociaal Beïnvloedbaar Kort lontje Mark is 52 jaar, heeft geen contact meer met zijn familie. Door een slechte jeugd
Nadere informatieMijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd
Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd 1 Joppe (13): Mijn ouders vertelden alle twee verschillende verhalen over waarom ze gingen
Nadere informatieE-PAPER. Drie praktische tips om je werk als apothekersassistent(e) leuker te maken!
Dé expert in praktische apotheektrainingen E-PAPER Drie praktische tips om je werk als apothekersassistent(e) leuker te maken! 1 Inhoudsopgave De cliënt en ik 3 Weet jij nog waarom je in de apotheek wilde
Nadere informatieSuccesvolle carrière als (wijk)verpleegkundige? Verstand van Zorg
Succesvolle carrière als (wijk)verpleegkundige? Verstand van Zorg Opleiding én prachtbaan Verpleegkundige als regisseur van de zorg De komende jaren verandert de zorg ingrijpend. Steeds minder mensen verblijven
Nadere informatieVerslaving. Deze folder is voor doven en slechthorenden die meer willen weten over verslaving. Als iemand niet meer zonder... kan
ggz voor doven & slechthorenden Verslaving Als iemand niet meer zonder... kan Deze folder is voor doven en slechthorenden die meer willen weten over verslaving Herkent u dit? Veel mensen gebruiken soms
Nadere informatieFamilie aan tafel. Een werkvorm voor individuele coaching of intervisie.
Familie aan tafel. Een werkvorm voor individuele coaching of intervisie. De cliënt krijgt een groot vel papier en kleurkrijt. De opdracht is: Teken je gezin van herkomst rond de etenstafel. Een werkvorm
Nadere informatieWelkom bij Centrum Jeugd. Informatie voor kinderen, jongeren en hun familieleden
Welkom bij Centrum Jeugd Informatie voor kinderen, jongeren en hun familieleden Welkom bij Centrum Jeugd Je gaat deelnemen aan een van de behandelingen bij Centrum Jeugd van GGz Breburg. De behandelaren
Nadere informatieNu ook op mobiel of tablet! quez.movisie.nl. QueZ. Vragen naar zelfregie
Nu ook op mobiel of tablet! quez.movisie.nl QueZ Vragen naar zelfregie Colofon Auteurs: Cora Brink, Anouk Poll en Petra van Leeuwen Met dank aan: Oda Berkhout (Beweging 3.0), Ieke Bron en Tineke van Dijk
Nadere informatie1.1 Relatie verslaving
1.1 Relatie verslaving Typering Iemand wordt relatieverslaafd genoemd als hij denkt niet zonder relatie te kunnen leven. Soms zijn mensen zo afhankelijk van een relatie, dat ze er alles voor doen om die
Nadere informatieDit boekje is van:..
Ik en mijn plan Dit boekje is van:.. Hallo, Jij bent cliënt bij SOVAK. Je hebt bij SOVAK een persoonlijk begeleider. Samen maak je afspraken over wat jij zelf doet en wat SOVAK doet. Die afspraken staan
Nadere informatieHC zd. 22 nr. 32. dia 1
HC zd. 22 nr. 32 een spannend onderwerp als dit niet waar is, valt alles duigen of zoals Paulus het zegt in 1 Kor. 15 : 19 als wij alleen voor dit leven op Christus hopen zijn wij de beklagenswaardigste
Nadere informatieOplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS)
Oplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS) Stel dat dat (te grote wonder) gebeurt, ik betwijfel of dat zal gebeuren, maar stel je voor dat, wat zou je dan doen dat je nu niet doet? (p36)
Nadere informatieVoorwoord. Daarna ging ik praten met Chitra, een Tamilvrouw uit Sri Lanka. Zij zette zich in voor de Tamilstrijd.
Voorwoord In dit boek staan interviews van nieuwkomers over hun leven in Nederland. Ik geef al twintig jaar les aan nieuwkomers. Al deze mensen hebben prachtige verhalen te vertellen. Dus wie moest ik
Nadere informatieGedwongen opname met een IBS of RM *
Gedwongen opname met een IBS of RM * Informatie voor cliënten Onderdeel van Arkin Inleiding In deze folder staat kort beschreven wat er gebeurt als u gedwongen wordt opgenomen. De folder bevat belangrijke
Nadere informatieOVER VITALITEIT; WAAROM PAMPEREN FIJN LIJKT MAAR MACHTELOOS MAAKT
E-blog OVER VITALITEIT; WAAROM PAMPEREN FIJN LIJKT MAAR MACHTELOOS MAAKT Reeks: bestuurders over vitaliteit Colofon: einde artikel Wilma de Jong, lid van de Raad van Bestuur van BrabantZorg, is een kordate
Nadere informatieDe Week gaat van start met de Breingeindag op maandag 26 maart 2012 in t Veerhuis te Nieuwegein.
Op zoek naar waardevolle contacten De werkgroep Week van de Psychiatrie organiseert van 26 tot en met 31 maart 2012 de 38e Week van de Psychiatrie. Het thema van de Week van de Psychiatrie 2012 is Contact
Nadere informatienieuwsbrief We zullen doorgaan Postbus 3364 3502 GJ Utrecht Telefoon: 030 22 99 922 Maart 2012
Maart 2012 We zullen doorgaan In deze nieuwsbrief een nieuw gezicht: Diana Davelaar. Diana is de opvolger van Patrick Veenendaal. Patrick moest om gezondheidsredenen stoppen. Diana heeft in oktober het
Nadere informatieU zorgt voor iemand met dementie. Wie zorgt er voor u?
U zorgt voor iemand met dementie. Wie zorgt er voor u? Uw hart luchten Adviezen inwinnen Uw problemen bespreken Mevrouw Meijers weet wat het is om te zorgen voor iemand met dementie: Zowel mijn buurvrouw
Nadere informatieze er iets gewichtigs mee wil aangeven, al is het nooit duidelijk haar schouders reikte, is nagenoeg gehalveerd. Een simpele
En, wat vind je? Hoe bedoel je, wat vind ik? Mijn haar. Kijk nou even. Mark kijkt op van zijn scherm. Yvonne staat in de deuropening van de woonkamer, een bakje yoghurt in haar hand. Ze beweegt niet. Ze
Nadere informatiePresentatie Tranzo Zorgsalon 29 november 2012 Christine Kliphuis
Presentatie Tranzo Zorgsalon 29 november 2012 Christine Kliphuis Geachte dames en heren, Zelfredzaamheid is een mooi en positief begrip. Immers, elk kind wil dingen zelf leren doen, jezelf kunnen redden
Nadere informatieVoor eigen regie in zorg en samenleving
Voor eigen regie in zorg en samenleving Prima instrument, de Wet maatschappelijke ondersteuning. Mensen zelf hun dingen laten doen. Maar dat gaat niet vanzelf. Daarvoor moet je de burger wel goed toerusten.
Nadere informatieVier zorgprogramma s ingezet vanuit het veiligheidshuis. [ontwikkeld door Palier]
Vier zorgprogramma s ingezet vanuit het veiligheidshuis [ontwikkeld door Palier] Palier, enkele kenmerken Begonnen als Forensische & Intensieve zorg Parnassia (2004). Omvang nu 175 bedden nu 513 medewerkers
Nadere informatieMEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Leren & Werken
MEE Ondersteuning bij leven met een beperking Leren & Werken Steeds opnieuw raak ik mijn baan kwijt. Waar ligt dat nou aan? Welke vervolgopleiding zou iets voor mij zijn? Is er voor mij extra ondersteuning
Nadere informatieLes 1 Voorspellen Leestekst: De nieuwe computer. Introductiefase: 2. Vraag: "Kan iemand mij vertellen wat voorspellen betekent?"
Les 1 Voorspellen Leestekst: De nieuwe computer "Welkom:..." Introductiefase: 1. "We gaan vandaag proberen te voorspellen." 2. Vraag: "Kan iemand mij vertellen wat voorspellen betekent?" 3. Discussie:...
Nadere informatieAlvast bedankt voor het invullen!
Deze vragenlijst gaat over jongeren die steun of hulp geven aan een familielid. Wij zijn erg benieuwd hoeveel jongeren er binnen onze school steun of hulp geven en hoe zij dit ervaren. De vragenlijst is
Nadere informatie2. Digitale interactieve cliënten systemen. Je hoeft geen titel te hebben om een goed leider te zijn Oefening Unpack your backpack
Aantal praktijkvoorbeelden uit de Internationale Planetree Conferentie 2012 1. De kracht van vrijwilligers 2. Digitale interactieve cliënten systemen 3. Een aantal bijzondere en praktische initiatieven.
Nadere informatieBeertje Bruin zegt dan: Ik heb van moeder Beer gehoord dat je erg verdrietig
Beertje Anders zit stil in een hoekje als Beertje Bruin langskomt. Beertje Bruin zegt dan: Ik heb van moeder Beer gehoord dat je erg verdrietig bent. Kan ik je helpen, want ik ben je vriend en vrienden
Nadere informatieVoor kinderen die meer willen weten over echtscheidingen. uitgave 2005
Voor kinderen die meer willen weten over echtscheidingen uitgave 2005 Steeds meer kinderen stellen vragen aan de Kinderrechtswinkels over echtscheiding. Scheiden kan niet zomaar, je moet heel veel regels
Nadere informatieDakloos Apeldoorn Informatie voor spreekbeurt
Dakloos Apeldoorn Informatie voor spreekbeurt (voor de bovenbouw) Hier willen we je op weg helpen bij het maken van een spreekbeurt. Je hebt ervoor gekozen om je spreekbeurt te houden over daklozen, of
Nadere informatieWerkboek Het is mijn leven
Werkboek Het is mijn leven Het is mijn leven Een werkboek voor jongeren die zelf willen kiezen in hun leven. Vul dit werkboek in met mensen die je vertrouwt, bespreek het met mensen die om je geven. Er
Nadere informatieFOUT VRIENDJE? PAS OP! Hulp. Internet. Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22.
PAS OP! Hulp Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22. Internet Wil je meer lezen? Kijk op www.jipdenhaag.nl/loverboys En test jezelf op www.loverboytest.nl Dit is een
Nadere informatieDe weg naar mijzelf. Interview met Lana door Ghadisha
De weg naar mijzelf Interview met Lana door Ghadisha 'Mijn naam is Lana en ik ben nu 39 jaar. Ik vertel hier over mijn levensverhaal, omdat ik anderen wil laten zien dat het mogelijk is om je leven te
Nadere informatieDeel het leven Johannes 4:1-30 & 39-42 7 december 2014 Thema 4: Gebroken relaties
Preek Gemeente van Christus, Het staat er een beetje verdwaald in dit hoofdstuk De opmerking dat ook Jezus doopte en leerlingen maakte. Het is een soort zwerfkei, je leest er ook snel overheen. Want daarna
Nadere informatieEr was eens een heel groot bos. Met bomen en bloemen. En heel veel verschillende dieren. Aan de rand van dat bos woonde, in een grot, een draakje. Dat draakje had de mooiste grot van iedereen. Lekker vochtig
Nadere informatiezorgwijzer Zorg of advies nodig? CZ wijst u de weg 2012/2013 Weet u waar u de beste zorg kunt krijgen? Uw verzekering snel en digitaal regelen
zorgwijzer 2012/2013 Weet u waar u de beste zorg kunt krijgen? Uw verzekering snel en digitaal regelen Zorg of advies nodig? CZ wijst u de weg Medische vraag? Stel hem aan onze deskundigen Toen mijn vriendin
Nadere informatieMasterclass: eenzaamheid
Masterclass: eenzaamheid 28 september 2012 Door Dr. Anja Machielse, senioronderzoeker bij het Landelijk Expertisecentrum Sociale Interventie en hoofddocent Sociologie van de humanisering bij de Universiteit
Nadere informatiePeerEducatie Handboek voor Peers
PeerEducatie Handboek voor Peers Handboek voor Peers 1 Colofon PeerEducatie Handboek voor Peers december 2007 Work-Wise Dit is een uitgave van: Work-Wise info@work-wise.nl www.work-wise.nl Contactpersoon:
Nadere informatievoor het personeel van het Ministerie van Economische Zaken en het CBS
voor het personeel van het Ministerie van Economische Zaken en het CBS Welkom bij het Sociaal Fonds van het ministerie van Economische Zaken en het Centraal Bureau voor de Statistiek. In deze brochure
Nadere informatieDat is in grove trekken het beeld. Het eenzijdige, zwartgekleurde vooroordeel.
INLEIDING Zoek het dichtbij De langdurige zorg in Nederland staat onder druk. In kranten en tv-programma s wordt graag uitgeweid over de tegenvallende kwaliteit in bijvoorbeeld verpleeghuizen. De wildste
Nadere informatieOpvang na uw uitzending. Dienstencentrum Bedrijfsmaatschappelijk Werk
Opvang na uw uitzending Dienstencentrum Bedrijfsmaatschappelijk Werk Dienstencentrum Bedrijfsmaatschappelijk werk helpt iedereen binnen of direct rondom Defensie met problemen die voortkomen uit het werk.
Nadere informatiegezinsvormen [ behandeling in een gezin ]
gezinsvormen [ behandeling in een gezin ] 03 Gezinshuis meestal een passend antwoord op een uithuisplaatsing voorwoord Ambiq biedt specialistische zorg aan kinderen, jongeren, hun ouders en volwassenen
Nadere informatieWat mevrouw verteld zal ik in schuin gedrukte tekst zetten. Ik zal letterlijk weergeven wat mevrouw verteld. Mevrouw is van Turkse afkomst.
Interview op zaterdag 16 mei, om 12.00 uur. Betreft een alleenstaande mevrouw met vier kinderen. Een zoontje van 5 jaar, een dochter van 7 jaar, een dochter van 9 jaar en een dochter van 12 jaar. Allen
Nadere informatieRoelof Rump Schoutenveld 405 7327 BT Apeldoorn. r.rump@xs4all.nl
Roelof Rump Schoutenveld 405 7327 BT Apeldoorn r.rump@xs4all.nl Dit document bevat de verkleinde versie van de ingezonden foto s. De originele formaten zijn verzonden via WeTransfer. Naamgeving foto s
Nadere informatieTaalles werkt! Een fotoserie in het kader van de Week van de Alfabetisering 2013
Taalles werkt! Een fotoserie in het kader van de Week van de Alfabetisering 2013 Deze fotoserie is ontwikkeld in het kader van de Week van de Alfabetisering 2013. In Utrecht wonen zo n 30.000 mensen die
Nadere informatieAdinda Keizer - Copyright 2013 Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming van Vindjeklant.nl worden gekopieerd of gebruikt in commerciële
Adinda Keizer - Copyright 2013 Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming van Vindjeklant.nl worden gekopieerd of gebruikt in commerciële uitingen. Als startend ondernemer is alles nieuw. De boekhouding,
Nadere informatieTineke Boudewijns VERSTAG
Tineke Boudewijns VERSTAG Colofon Eindredactie Joost Pool Redactie Boris Goddijn Vormgeving Pien Vermazeren Fotografie Boris Goddijn Beeldbewerking Pien Vermazeren Copyright en disclaimer Het overnemen
Nadere informatieVerstandelijke beperking en middelengebruik. Een folder voor mantelzorgers en begeleiders van mensen met een verstandelijke beperking
Verstandelijke beperking en middelengebruik Een folder voor mantelzorgers en begeleiders van mensen met een verstandelijke beperking Johan woont al enkele jaren zelfstandig. Als begeleider ga jij twee
Nadere informatieOp zoek naar een leuke baan? WSD-Groep helpt je op weg!
Op zoek naar een leuke baan? WSD-Groep helpt je op weg! leuk en zinvol werk passend bij wat jij kunt gezelligheid met collega s je eigen salaris verdienen Jo Arts, assistent-kok: Van thuis zitten word
Nadere informatieWIJ en jij Wet investeren in jongeren
Ik heb een WW-uitkering. Krijg ik een werkleeraanbod? Je krijgt pas een werkleeraanbod als je WW-uitkering is afgelopen. Zolang je een WW-uitkering krijgt, geldt voor jou de sollicitatie- en reintegratieplicht
Nadere informatieU dient dit formulier tijdens het gepland gesprek mee te nemen. Dit formulier is onderdeel van het gesprek.
Geachte heer/ mevrouw, Hoe gaat het met u? Om duidelijk te krijgen hoe het op dit moment met u gaat, willen wij u vragen onderstaande vragen te beantwoorden. U mag bij elk onderwerp (het zijn er 11) in
Nadere informatieOnkundig en onaangepast: eenzaamheid en sociaal isolement
Onderwerpen Onkundig en onaangepast: eenzaamheid en sociaal isolement Wat is sociaal isolement? Oorzaken en gevolgen De leefsituatie van sociaal geïsoleerden Wat kunnen we doen aan sociaal isolement? Conclusies
Nadere informatieKoningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande
Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Eerste druk 2015 R.R. Koning Foto/Afbeelding cover: Antoinette Martens Illustaties door: Antoinette Martens ISBN: 978-94-022-2192-3 Productie
Nadere informatieDit boekje is van... Mijn naam is: Mijn gezinsvoogd heet: Het telefoonnummer van de gezinsvoogd is:
Dit boekje is van... Mijn naam is: Mijn gezinsvoogd heet: Het telefoonnummer van de gezinsvoogd is: Mijn gezinsvoogd werkt bij de William Schrikker Jeugdbescherming. Wat een toestand, zeg! Wat gebeurt
Nadere informatiePost-hbo opleiding bemoeizorg. Ik vond alle docenten top! Veel passie voor het werk, dit stralen ze uit naar de groep. evaluatie deelnemer
mensenkennis Post-hbo opleiding bemoeizorg Ik vond alle docenten top! Veel passie voor het werk, dit stralen ze uit naar de groep. evaluatie deelnemer Bemoeizorg Hulpverleners in de bemoeizorg hebben te
Nadere informatieNeus correctie 2012. Aanleiding. Intake gesprek. Stap 1: Wat gaan we doen
Neus correctie 2012 Aanleiding Al een tijdje heb ik last van mijn neus. Als kind van een jaar of 5 kreeg ik een schep tegen mijn neus, wat er waarschijnlijk voor heeft gezorgd dat mijn neus brak. Als kind
Nadere informatieZilveren Kruis Zorgkantoor Geestelijke gezondheidszorg
Zilveren Kruis Zorgkantoor Geestelijke gezondheidszorg Toelichting bij de praatplaat over het zorginkoopbeleid Wlz 2017 Uitleg Het is belangrijk dat cliënten en hun vertegenwoordigers weten wanneer en
Nadere informatieOuderen. Vrijwilligers en studenten tegen ouderenmishandeling. Stichting
Vrijwilligers en studenten tegen ouderenmishandeling Stichting Definitie ouderenmishandeling Al het handelen of nalaten van handelen jegens (geheel of gedeeltelijk) afhankelijke ouderen, door diegene(n)
Nadere informatieGeloven in Jezus Christus
Geloven in Jezus Christus Zoon van God Jezus krijgt God een menselijk gezicht. Immanuel wordt Hij genoemd: God met ons. Het is de naam die Hij bij zijn geboorte krijgt. ZIn Daar begint zijn bijzondere
Nadere informatieVeelgestelde vragen Wet WIJ
Veelgestelde vragen Wet WIJ Wat is de WIJ? WIJ staat voor Wet investeren in jongeren (WIJ). Deze nieuwe wet gaat in per 1 oktober 2009 en moet ervoor zorgen dat alle jongeren tot 27 jaar een opleiding
Nadere informatieSamen eenzaam. Frida den Hollander
Samen eenzaam Samen eenzaam Frida den Hollander Tweede editie Schrijver: Frida den Hollander Coverontwerp: Koos den Hollander Correctie: Koos den Hollander ISBN:9789402122442 Inhoud Inleiding 1 Ik ben
Nadere informatieJezus maakt mensen gelukkig
Eerste Communieproject 33 Jezus maakt mensen gelukkig Jezus doet wonderen In les 5 hebben we geleerd dat God onze Vader is. Wij zijn allemaal zijn kinderen. Alle mensen zijn broertjes en zusjes van elkaar!
Nadere informatiePubliekstekst Wet investeren in jongeren
Publiekstekst Wet investeren in jongeren Juni 2009 Deze publicatie is gemaakt door Stimulansz in opdracht van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Stimulansz spreekt haar dank uit aan alle
Nadere informatieTornado. Maartje gaat voor het eerst logeren. s Nachts belandt ze met haar vriendinnetje Eva in een tornado en beleven ze een heel spannend avontuur.
Tornado Maartje gaat voor het eerst logeren. s Nachts belandt ze met haar vriendinnetje Eva in een tornado en beleven ze een heel spannend avontuur. Geschreven in januari 2012 (Geïllustreerd t.b.v. het
Nadere informatieVroeg Interventiedienst Drugs
VRIND Vroeg Interventiedienst Drugs Als aan ouders gevraagd wordt wat hun grootste bekommernissen zijn voor hun kinderen in de toekomst, dan scoort 'drugs' zeer hoog. Ouders maken zich zorgen over drugs.
Nadere informatieSamen spreken over Herstel bij Hersenletsel. Henriette Visser 23-09-2010
Samen spreken over Herstel bij Hersenletsel Henriette Visser 23-09-2010 Werken aan herstel bij hersenletsel Hoe vanzelfsprekend is het? Marjan en Henk: Ze moeten vragen wat we willen. Je moet zelf ook
Nadere informatieGewoon meedoen! www.estinea.nl
Gewoon meedoen! Hoe wil jij meedoen? Dat vragen we aan iedereen die bij Estinea komt voor ondersteuning bij wonen, werken of leren. Meedoen in de samenleving - op je eigen niveau en je eigen manier - levert
Nadere informatieBINNENSUIS Jehudi van Dijk
BINNENSUIS Jehudi van Dijk Op het toneel staat een vrouw. Ze draagt gewone kleren en ze heeft een horloge om. Ook staat er een stoel en een prullenbak en ligt er een pluisje op de grond. Ik denk altijs
Nadere informatieAlgemene informatie Wmo
Algemene informatie Wmo Informatie over de Wmo Gemeenten zijn verantwoordelijk voor de Wmo. Wmo betekent Wet maatschappelijke ondersteuning. Veel mensen met een beperking krijgen daar mee te maken. Het
Nadere informatieLeerstraf So-Cool Informatie voor jongeren
Raad voor de Kinderbescherming Ministerie van Veiligheid en Justitie Leerstraf So-Cool Informatie voor jongeren Je gaat de leerstraf So-Cool volgen. Deze brochure legt uit wat de leerstraf is en wat we
Nadere informatieDino en het ei. Duur activiteit: 30 minuten Lesdoelen: De kleuters: kunnen een prent linken aan een tekst; kunnen het verhaal navertellen.
Dino en het ei Bibliografie: Demyttenaere, B. (2004). Dino en het ei. Antwerpen: Standaard. Thema: niet alles is steeds wat het lijkt, illusies Korte inhoud: Elke nacht staat er een groot wit ei tussen
Nadere informatieGELOOFSVRAGEN EN LEVENSVRAGEN
WAAROM??? DAAROM!!! Soms sta je met je mond vol tanden, wanneer je kind je met een vraag overvalt. "Waarom zijn de bomen groen?", "Waarom regent het vandaag?" Waarom... waarom..., steeds weer waarom. De
Nadere informatie18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid
18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid Goed, gezond en gemotiveerd aan het werk tot je pensioen? Dat bereik je door kansen te pakken op het werk. Leer aan de hand van onderstaande punten hoe je
Nadere informatieInhoudsopgave...2. Voorwoord...3. Inleiding...3. Hoofdstukken...4. 1. Wat is een verpleeghuis?...4. 2. De geschiedenis van het verpleeghuis...
Naam: School: Groep: 8 Laurens Tap De Trinoom Datum: 10 december 2012 Hoofdstuk: Inhoudsopgave Pagina 1 INHOUDSOPGAVE Inhoudsopgave...2 Voorwoord...3 Inleiding...3 Hoofdstukken...4 1. Wat is een verpleeghuis?...4
Nadere informatieTekst lezen en vragen stellen
1. Lees de uitleg. Tekst lezen en vragen stellen Als je een tekst leest, kunnen er allerlei vragen bij je opkomen. Bijvoorbeeld: Welke leerwegen zijn er binnen het vmbo? Waarom moet je kritisch zijn bij
Nadere informatieIntact. goede redenen om een zelfhulpgroep te bezoeken
10 goede redenen om een zelfhulpgroep te bezoeken Intact Zelfhulp is er voor jou. Deze informatie is voor alle mensen met een verslavingsprobleem en hun naasten, ongeacht welke verslaving. De eerste stap
Nadere informatieHet is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen.
De familieblues Tot mijn 15e noemde ik mijn ouders papa en mama. Daarna niet meer. Toen noemde ik mijn vader meester. Zo noemde hij zich ook als hij lesgaf. Hij was leraar Engels op een middelbare school.
Nadere informatieGODS GEZIN. Studielessen voor 4-7 jarigen
GODS GEZIN Studielessen voor 4-7 jarigen 2003 Geschreven door Beryl Voorhoeve en Judith Maarsen Oorspronkelijk bedoeld voor studie in kleine groepen in de Levend Evangelie Gemeente Gebruikte Bijbelvertaling
Nadere informatieR O S A D E D I E F. Arco Struik. Rosa de dief Arco Struik 1 www.gratiskinderboek.nl
R O S A D E D I E F Arco Struik Rosa de dief Arco Struik 1 www.gratiskinderboek.nl In de winkel 3 Bart 5 Een lieve dief 7 De telefoon 9 Bij de dokter 11 De blinde vrouw 13 Een baantje 15 Bijna betrapt
Nadere informatieLes 3 - maandag 3 januari 2014 - De Wilgenstam kleutergroep van meester Jasper
Les 3 - maandag 3 januari 2014 - De Wilgenstam kleutergroep van meester Jasper Het lampje is aan, dat betekent dat we gaan filosoferen. Isa-Noa vertlede in de eerste les dat zij lippenstift en badeendjes
Nadere informatieZorg voor je carrière. Neem gerust contact op of maak een afspraak. Telefoon: (030) 602 94 25 of e-mail: zorg@matchcare.nl
Neem gerust contact op of maak een afspraak. Telefoon: (030) 602 94 25 of e-mail: zorg@matchcare.nl Hoe presenteer ik mijzelf? Wat wil ik? Zorg voor je carrière Door het dagelijkse contact met mijn coach
Nadere informatieKLEURPLAAT VLIEGENDE WOLVEN. MIRA, Schoolkrant De Vrije Ruimte 27 oktober 2010 MOPPEN.
MIRA, Schoolkrant De Vrije Ruimte 27 oktober 2010 MOPPEN. Twee slangen komen elkaar tegen in het moeras. De ene slang zegt tegen de andere: Ik hoop dat ik niet giftig ben. Vraagt de andere: Waarom? Zegt
Nadere informatieEffectieve samenwerking: werken in driehoeken
Effectieve samenwerking: werken in driehoeken Werken in driehoeken is een wijze van samenwerking die in elke organisatie, projectteam en netwerk mogelijk is. Het maakt dat we kunnen werken vanuit een heldere
Nadere informatieVeiligheid en bescherming bij geweld in relaties
Veiligheid en bescherming bij geweld in relaties Arosa biedt veiligheid en bescherming bij geweld in relaties. Vrouwen, mannen en hun kinderen kunnen bij Arosa terecht voor opvang en begeleiding. Arosa
Nadere informatieWat doet NIM Maatschappelijk Werk?
Wat doet NIM Maatschappelijk Werk? Hulp, informatie en advies voor iedereen die het nodig heeft Bij NIM Maatschappelijk Werk kan iedereen die het nodig heeft (in Nijmegen en de regio) aankloppen voor gratis
Nadere informatiede aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop.
Woordenlijst bij hoofdstuk 4 de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. alleen zonder andere mensen Hij is niet getrouwd. Hij woont helemaal a, zonder familie.
Nadere informatie+ Te beantwoorden vragen
+ Bouwstenen cliënt in regie Uitkomsten dialoogsessies aanvullende zorg + Te beantwoorden vragen Hoe kan gemeente Utrecht cliëntregie in de aanvullende zorg maximaliseren? Hoe kijken mantelzorgers en gebruikers
Nadere informatieMentrum SAMEN WERKEN AAN HERSTEL EN EEN WAARDEVOL LEVEN. Onderdeel van Arkin
Mentrum SAMEN WERKEN AAN HERSTEL EN EEN WAARDEVOL LEVEN Onderdeel van Arkin Ieder mens is waardevol. Mentrum behandelt mensen met langerdurende ernstige problemen op het gebied van psychiatrie en/of verslaving.
Nadere informatie