Parkeeronderzoek ni n euw b u o w e d Buut u Definitief

Transcriptie

1 Parkeeronderzoek nieuwbouw de Buut Definitief

2 Parkeeronderzoek nieuwbouw de Buut Definitief Aan: Conexus T.a.v. dhr. J. de Kleijne Panovenlaan DZ Nijmegen 22 november 2014 Nummer: 2014Buut01

3 Parkeeronderzoek i.v.m. nieuwbouw basisschool De Buut Inleiding Basisschool de Buut, locatie Hugo de Grootstraat (hierna te noemen: de Buut) is onderdeel van Stichting Conexus. Naast een basisschool is in het gebouw een kinderdagverblijf gevestigd. Stichting Conexus is voornemens een nieuwe school te bouwen op deze locatie. In de nieuwe situatie zullen op het terrein van de school 13 parkeerplaatsen voor het personeel aangelegd worden. Voor wat betreft de aanvullende eis van Kiss-and-Ride-plekken stelt Conexus zich op het standpunt dat deze in de nieuwe situatie niet noodzakelijk zijn. Dit vanwege het feit dat: - de ouders gewend zijn kinderen lopend of op de fiets naar school te brengen - er voldoende (betaalde) parkeerplaatsen beschikbaar zijn - het woon-werkverkeer al grotendeels weg is voor opening van de school en bij sluiting nog niet terug - men autoverkeer wil ontmoedigen De gemeente Nijmegen heeft Conexus gevraagd deze standpunten te onderbouwen door middel van een parkeeronderzoek. Dit rapport geeft inzicht in de vraag of er voor de eventuele wijziging in de parkeerbehoefte in de openbare ruimte voldoende parkeergelegenheid is. Vraagstelling Is er een Kiss-and-Ride voorziening nodig bij de nieuwbouw van basisschool de Buut? Situatie plangebied De school/het betreffende pand is gelegen aan de Hugo de Grootstraat nummer 41 in de wijk Hunnerberg te Nijmegen. Deze wijk kan op het gebied van parkeren betiteld worden als schil/overloopgebied. Dit is conform het Nijmeegse parkeerbeleid. De Hugo de Grootstraat is een erftoegangsweg (30 km/u) en zijstraat van de Berg en Dalseweg, een verkeersader van Berg en Dal naar het centrum. In de omgeving van de school staan voornamelijk woonhuizen. Achter het terrein van de school stond het voormalig verpleeghuis Margriet. Op dit terrein worden momenteel woningen en appartementen gebouwd. In de wijk is er sprake van betaald parkeren. De grens van het betaald parkeren ligt op enkele honderden meters afstand (3 straten verder) van de school, er is dus geen sprake van een verdringings- of overloop effect. De Buut huisvest op dit moment ongeveer 200 scholieren, verdeeld over de groepen 1 tot en met 8. Tevens is in het schoolgebouw een kinderdagverblijf gevestigd. Stichting Conexus is voornemens op de plek van de huidige school een nieuw schoolgebouw te realiseren. De functie en omvang van de nieuwe school zal na de verbouwing niet uitgebreid worden. Er is geen verwachting dat het aantal leerlingen noemenswaardig toe zal nemen. Op het huidige terrein kunnen één tot twee auto s parkeren. In de nieuwe situatie zullen op het terrein13 parkeerplaatsen voor eigen personeel gerealiseerd worden. Mede omdat sprake is van betaald parkeren komen vrijwel alle medewerkers per fiets naar school.

4 Ontwikkelingen Margriet De school en het kinderdagverblijf zijn niet het enige (nieuw)bouwproject in de betreffende wijk. Achter het terrein van de basisschool ligt het terrein van het voormalige verpleeghuis Margriet. Op dit terrein wordt momenteel door Klokbouw het project Parc Margriet ontwikkeld. Er zullen op het terrein 135 appartementen en woningen worden gebouwd. In dit hoofdstuk wordt onderzocht wat de gevolgen hiervan zijn voor de parkeervraag in het gebied. Parkeervraag Voor de nieuw te bouwen appartementen en woningen op het terrein van Margriet gelden de volgende parkeernormen: 32 wooneenheden beschermd wonen met een parkeernorm van 0,6 pp en een bezoekersaandeel van 60% 21 woningen klein (50-90 m 2 ) met een parkeernorm van 1,3 pp en een bezoekersaandeel van 0,3 pp 52 woningen midden ( m 2 ) met een parkeernorm van 1,5 pp en een bezoekersaandeel van 0,3 pp. 30 woningen groot (>135 m 2 ) met een parkeernorm van 1,6 pp en een bezoekersaandeel van 0,3 pp Totaal: Parkeernorm: ((32*0,6)+(21*1,3)+(52*1,5)+(30*1,6))=19,2+27, =172,5 pp Bezoekers: ((19,2*0,6)+(21*0,3)+(52*0,3)+(30*0,3))=11,52+6,3+15,6+9=42,42 pp Het plan voorziet in 140 parkeerplaatsen op eigen terrein. Door de bouwwerkzaamheden zal er 1 parkeerplaats in het openbaar gebied verdwijnen. Voor het verpleeghuis Margriet gold de volgende parkeernorm: 153 wooneenheden beschermd wonen met een parkeernorm van 0,6 pp en een bezoekersaandeel van 60% Totaal: Parkeernorm: 153*0,6=91,8 pp Bezoekersaandeel: 91,8*0,6=55,08 pp Bij het verpleeghuis waren 58 parkeerplaatsen op eigen terrein gelegen. Door de bouw van Parc Margriet ontstaat een parkeervraag van 172, =33,5 pp. Voor het verpleeghuis Margriet bestond een parkeervraag van 91,8-58=33,8 pp. Per saldo blijft de parkeervraag in het openbaar gebied door de bouw van Parc Margriet derhalve gelijk. Het bezoekersaandeel van 43 pp wordt in de nieuwe situatie deels opgevangen in het openbaar gebied (34 pp) en deels op eigen terrein. De parkeervraag van de nieuwe appartementen zal, gezien bovenstaande berekening alsmede het feit dat de ingang van het complex volledig aan de andere kant ligt dan de ingang van de school, nauwelijks tot geen invloed hebben op het parkeerbeeld in de directe omgeving van De Buut

5 Parkeerbalans Volgens de normen van de gemeente Nijmegen dient er voor een basisschool in een schil/overloopgebied per groepsruimte 0,75 parkeerplaats beschikbaar te zijn op het eigen terrein. Een kinderdagverblijf dient te beschikken over 0,70 parkeerplaats per arbeidsplaats. De nieuwe basisschool zal beschikken over 8 groepsruimten en het (nieuwe) kinderdagverblijf heeft 4 arbeidsplaatsen. Dat betekent dat er op het eigen terrein van het gebouw een voorziening moet zijn voor (8*0,75) + (4*0,70) = 6 + 2,8 = (8,8) 9 pp. Met de geplande 13 parkeerplaatsen op eigen terrein wordt aan deze eis voldaan. Om een indicatie te krijgen of het vereiste aantal parkeerplekken voldoende is, kan gekeken worden naar de CROW-kencijfers op het gebied van parkeren bij scholen. 1 Deze cijfers geven een gemiddeld beeld van de benodigde parkeerplekken bij een functie. Omdat niet alle functies exact dezelfde parkeervraag hebben, zijn de kencijfers voorzien van een bandbreedte, waarbinnen zich het benodigde aantal parkeerplaatsen bevindt. Of deze specifieke locatie aan de onder- of bovenkant van de bandbreedte zit, is afhankelijk van specifieke kenmerken van de locatie en zijn gebruikers. Voor de basisschool De Buut is het aannemelijk dat het werkelijk aantal benodigde parkeerplaatsen zich aan de onderzijde van de bandbreedte zal bevinden. Ervaring heeft geleerd dat de medewerkers van de school voor een groot deel met de fiets naar hun werkplek komen. De kencijfers van het CROW zijn gebaseerd op de locatie waar een school of kinderdagverblijf zich bevindt (centrum, schilgebied) en de mate van stedelijkheid van deze locatie. De locatie waar de school zich bevindt wordt door het CBS gekenmerkt als een sterk stedelijk gebied en het bevindt zich in de schil om het centrum. Volgens de kencijfers van het CROW genereert een kinderdagverblijf in een dergelijk gebied 1-1,2 parkeerplek per 100m2 BVO. Het kinderdagverblijf bij de basisschool zal 3 groepsruimtes krijgen, met een totale omvang van 250m2 BVO. Volgens de kencijfers van het CROW zullen er voor het kinderdagverblijf dan ook (2,5*1) tot (2,5*1,2), oftewel 2,5 tot 3 parkeerplaatsen nodig zijn. Voor een basisschool in een sterk stedelijk gebied in de schil rond het centrum wordt gerekend met een kencijfer van 0,5 1 parkeerplaats per leslokaal. Het nieuwe gebouw zal 8 leslokalen tellen. Voor de basisschool geldt derhalve een kencijfer van 4 tot 8 benodigde parkeerplaatsen. In totaal zullen voor de functie van het nieuwe gebouw 7 tot 11 parkeerplaatsen nodig zijn. Zoals gezegd is het aannemelijk dat het werkelijk aantal benodigde parkeerplaatsen dichter bij de 7 dan bij de 11 parkeerplaatsen zal liggen. Het beoogde aantal van 13 parkeerplaatsen zal derhalve ruim voldoende zijn om het parkeren van medewerkers te faciliteren. Als aanvullende eis stelt de gemeente dat er een reële voorziening voor Kiss-and-Ride moet worden gerealiseerd. Om na te gaan of er een specifieke voorziening voor Kissand-Ride nodig is bij de school is een parkeeronderzoek gedaan. Er dient bij het onderzoek naar Kiss & Ride echter wel duidelijk onderscheid gemaakt te worden tussen halen en brengen (ouders stappen uit en lopen met hun kinderen naar school) en Kiss & Ride zelf (ouders laten hun kind uitstappen en rijden direct daarna weer verder). 1 CROW Publicatie 317: Kencijfers parkeren en verkeersgeneratie

6 Werkwijze parkeeronderzoek Om een duidelijk beeld te krijgen van de bezetting van de parkeerplaatsen in de omgeving van de school is een parkeeronderzoek (parkeerdrukmeting) uitgevoerd (op diverse momenten). Daarnaast zijn er op een aantal schouwen uitgevoerd rondom de begintijden van de school zowel voor als na de zomervakantie (2014). Tijdens deze schouwen is er door verkeerskundigen in kaart gebracht met welk vervoermiddel kinderen naar de school komen en hoeveel vervoermiddelen er op welk tijdstip aanwezig zijn. De wegen waarop het onderzoek heeft plaatsgevonden zijn op het onderstaande kaartje geel gemarkeerd. Op de plek van de markering (x) is de school gelegen. Onderzoeksgebied parkeeronderzoek de Buut De parkeerplaatsen tot op 100 meter van het gebouw zijn gelegen aan de Hugo de Grootstraat deel 1 en 2, de Ten Hoetstraat en de Jan van Goyenstraatt deel 1. In dit gebied zijn in totaal 85 parkeerplaatsen beschikbaar.

7 Tot op 200 meter van het pand liggen behalve de eerstgenoemde straten ook de Pater Brugmanstraat deel 1 en 2, de Barbarossastraat, de Berg en Dalseweg en de Jan van Goyenstraat deel 2. In dit gebied zijn in totaal 214 parkeerplaatsen beschikbaar. Volgens de normen van de gemeente Nijmegen is een bezettingsgraad van maximaal 85% van de parkeerplaatsen in een gebied aanvaardbaar. Dat betekent dat er voldoende ruimte is voor het halen en brengen van kinderen wanneer het percentage auto s waarmee de kinderen naar school komen, samen met de bezettingsgraad van de parkeerplaatsen rond deze haal- en brengtijden niet boven de 85% uitkomt. Om een duidelijk beeld te krijgen van de huidige bezettingsgraad rond de school aan de Hugo de Grootstraat is een parkeeronderzoek (parkeerdrukmeting) uitgevoerd. Op een aantal momenten is het aantal bezette en vrije parkeerplaatsen geteld. De tellingen zijn verricht op: Dinsdag 1 juli in de ochtend en de middag Donderdag 3 juli in de ochtend en de middag Dinsdag 8 juli in de ochtend Om na te gaan hoeveel autoverkeer het halen en brengen van de kinderen naar en van school genereert, is op: woensdag 2 juli donderdag 18 september donderdag 9 oktober gekeken naar het soort vervoermiddel waarmee de kinderen naar school kwamen. Resultaten parkeeronderzoek Uit de tellingen, gedaan in het kader van het parkeeronderzoek blijkt, dat de gemiddelde bezettingsgraad op 100 meter afstand van het gebouw in de vroege ochtend net boven de 80% ligt. Deze bezettingsgraad neemt gedurende de ochtend enigszins af. Rond aanvangstijd van de school (tussen 8.15 en 8.30 uur) is er weer een stijging van het aantal geparkeerde auto s te zien (als gevolg van halen/brengen). De bezettingsgraden lopen dan weer op tot boven de 80%, met een piek op de dinsdagochtend 8 juli van ruim 90%. Buiten de 100 meter van de school is over de gehele ochtend een geleidelijke daling van de bezettingsgraden te zien. De tijdelijke verhoging van de bezettingsgraad in het onderzoeksgebied is dus enkel afkomstig van het gebied rond de school. In de middagen liggen de bezettingsgraden tussen de 60 en de 70% en vertonen deze geen grote schommelingen. Het halen/brengen is dan makkelijk op te vangen in de openbare ruimte Resultaten schouw Uit de schouwen blijkt dat er tussen de 18 en 25% van het aantal kinderen met de auto naar school kwam (zie ook tabel). Tussen 25 en 33% kwam te voet en tussen de 45 en 50% van de leerlingen gingen met de fiets naar school. In totaal parkeerden er 25 tot 30 auto s met kinderen rond de school. Uit een nadere schouw bleek dat 31% van de automobilisten minder dan 5 minuten stil stonden en dus als Kiss & Ride aangemerkt konden worden. Dat betekent dat er in een kwartier tijd ongeveer 8 à 9 auto s voor Kiss & Ride bij de school stilstaan. Van de 85 parkeerplaatsen in de directe omgeving waren er op het drukste moment 13 plaatsen bezet voor halen en brengen. De auto s parkeerden voornamelijk in de Ten Hoetstraat, maar enkele auto s parkeerden ook in de Hugo de Grootstraat en de Jan van Goyenstraat. Sommige van deze auto s parkeerden in de Hugo de Grootstraat aan de schoolkant van de straat, waar een parkeerverbod geldt. In de bijlage zijn alle telgegevens van het parkeeronderzoek opgenomen.

8 Conclusie Uit het parkeeronderzoek blijkt dat de gemiddelde bezettingsgraad in de directe omgeving van de school aan de Hugo de Grootstraat in de vroege ochtend rond de 80% ligt, met een piek op de donderdagochtend om 7:20 uur van 85,88%. De bezettingsgraden nemen gedurende de ochtend af, om rond aanvangstijd van de school weer toe te nemen tot boven de 80% als gevolg van ouders die hun kinderen brengen. Op de donderdagochtend om 8:25 werd zelfs een bezettingsgraad van 90% gemeten. Uit de schouw op de woensdagochtend blijkt dat het brengen naar school een verkeer genereerde van maximaal 30 auto s. Enkele van deze auto s parkeren op plekken waar er een parkeerverbod geldt. Het onderzoek laat hiermee zien dat de parkeerdruk rond begin/eindtijden van de school hoog is en dat het wenselijk is enkele Kiss & Ride plaatsen te realiseren. Het aantal beschikbare parkeerplaatsen in de openbare ruimte in de directe omgeving van de school is niet toereikend om het aantal auto s op te vangen. Daarnaast komt het in de huidige situatie regelmatig voor dat auto s daar parkeren waar dat niet is toegestaan. Wel is er in een ruimere straal (<200m) voldoende parkeergelegenheid beschikbaar. Aanbevelingen Aantal K&R plaatsen Om het halen en brengen op een ordentelijke wijze te laten verlopen is het wenselijk 4 Kiss and Ride plekken te realiseren nabij de school. Met het creëren van Kiss & Rideplekken zal de parkeerdruk in de directe omgeving iets toenemen, omdat deze plekken niet meer gebruikt kunnen worden als parkeerplek tijdens haal- en brengtijden. Het is dus van belang niet onnodig veel plekken te reserveren voor Kiss & Ride. Uit de schouw bleek dat 31% van de automobilisten minder dan 5 minuten stil stonden en dus als Kiss & Ride aangemerkt konden worden. Dat betekent dat er in een kwartier tijd ongeveer 8 à 9 auto s voor Kiss & Ride bij de school stilstaan. Het creëren van 4 plekken is voldoende om aan deze behoefte aan Kiss & Ride te voldoen, zonder dat daarvoor onnodig veel parkeerplekken moeten wijken. Omdat een vlotte afwikkeling van belang is bij K & R plaatsen verdient het de voorkeur deze plaatsen te realiseren langs de openbare weg aangezien ouders dan makkelijk hun kind af kunnen zetten en direct hun weg kunnen vervolgen. Locatie K&R plaatsen De meest geschikte locatie voor de K & R plaatsen langs de openbare weg is aan de zuidzijde van de Ten Hoetstraat. Hier wordt nu geparkeerd op de rijbaan en is de parkeerdruk relatief wat lager dan in de andere straten in de directe omgeving. De K & R plaatsen zouden dan overigens enkel tijdens de begin- en eindtijden van de school de functie van K & R plaats moeten hebben zodat ze de rest van de dag als normale parkeerplaats gebruikt kunnen worden. De situering van de parkeerplaatsen op eigen terrein maakt dat deze niet geschikt zijn als K&R-plekken. De situatie is daarvoor niet overzichtelijk genoeg. Tevens is het niet wenselijk om de relatief snelle parkeerbeweging die kenmerkend is voor K&R te faciliteren op een relatief beperkt parkeerterrein. Om te voorkomen dat de parkeerplaatsen op eigen terrein toch gebruikt gaan worden om kinderen bij school af te zetten, zou dit terrein rondom en gedurende schooltijden afgesloten kunnen worden. De parkeerplaatsen zouden buiten schooltijden wel opengesteld kunnen worden voor omwonenden en bezoekers. Dit zal de bestaande druk op de openbare ruimte kunnen verlagen.

9 Instellen eenrichtingsverkeer nabij De Buut In de huidige situatie kan de wegbreedte van de Ten Hoetstraat niet volledig worden gebruikt, doordat er aan één zijde van de straat geparkeerd wordt. Hierdoor kunnen auto s in tegengestelde richting elkaar nauwelijks tot niet passeren. Dit leidt tot opstoppingen tijdens de begin- en eindtijden van de school, wat zeker in combinatie met veel fietsers kan leiden tot verkeersonveilige situaties. Om de verkeersveiligheid ter hoogte van de ingang van de school en rondom de Kiss&Ride plaatsen te vergroten, is het mogelijk om éénrichtingsverkeer in te stellen op de Ten Hoetstraat. Hierbij dient wel rekening gehouden te worden met de toekomstige nieuwbouwappartementen Parc Magriet. Hieronder worden de voor- en nadelen besproken van het éénrichtingsverkeer op de Ten Hoetstraat (zowel van Berg en Dalseweg Hugo de Grootstraat als van Hugo de Grootstraat Berg en Dalseweg) Éénrichtingsverkeer Berg en Dalseweg Hugo de Grootstraat Het éénrichtingsverkeer op de Ten Hoetstraat kan het beste pas worden ingesteld na de ontsluiting van Parc Magriet. Op deze manier blijft de ontsluiting voor de bewoners van het appartementencomplex richting de Berg en Dalseweg zo direct mogelijk. Één van de voordelen van het éénrichtingsverkeer is dat auto s en fietsers gezamenlijk veilig gebruik kunnen maken van de Ten Hoetstraat. Door het éénrichtingsverkeer ontstaan er geen situaties meer waarbij auto s elkaar nauwelijks kunnen passeren. Daarnaast zijn de verkeersstromen voor de ingang van de school rustiger, omdat het autoverkeer de straat maar aan één zijde kan inrijden. Een nadeel van het éénrichtingsverkeer Berg en Dalseweg Hugo de Grootstraat is dat het verkeer de wijk alleen nog maar kan uitrijden in de richting van de Barbarossastraat. Dit zorgt voor meer verkeersdrukte in de wijk, zeker tijdens de begin- en eindtijden van de school. Dit heeft tot gevolg dat de bewoners mogelijk meer hinder ondervinden van verkeerslawaai en bijkomende trillingen. Éénrichtingsverkeer Hugo de Grootstraat - Berg en Dalseweg Ook voor deze richting geldt dat het éénrichtingsverkeer op de Ten Hoetstraat het beste pas kan worden ingesteld na de ontsluiting van Parc Magriet om de bewoners van het appartementencomplex een zo direct mogelijke ontsluiting te bieden. Ook hier geldt dat na het instellen van éénrichtingsverkeer de auto s en fietsers gezamenlijk veilig gebruik kunnen maken van de Ten Hoetstraat. Er zullen geen situaties meer ontstaan waarbij auto s elkaar nauwelijks kunnen passeren en zijn de verkeersstromen voor de ingang van de school rustiger, omdat het autoverkeer de straat maar aan één zijde kan inrijden. Daarnaast kan het verkeer direct de Berg en Dalseweg oprijden en hoeft het niet door de wijk te rijden om weer op de doorgaande weg te komen. Dit zorgt voor minder verkeersdrukte in de wijk en minder verkeerslawaai en trillingen. Echter zal het verkeer over het eerste gedeelte van de Hugo de Grootstraat moeten rijden om de Ten Hoetstraat te bereiken. De Hugo de Grootstraat is een smalle straat waar aan beide zijden van de weg geparkeerd wordt. In dit gedeelte van de Hugo de Grootstraat zal de verkeerdrukte fors toenemen. Gezien het feit dat hier ook veel fietsers rijden die naar de school gaan, kan dit leiden tot verkeeronveilige situaties of opstoppingen die terugslaan tot op het kruispunt Hugo de Grootstraat Berg en Dalseweg.

10 Advies In de huidige situatie is de wegbreedte op de Ten Hoetstraat door het straatparkeren onvoldoende breed voor een veilige verkeersafwikkeling in beide richtingen. Door het straatparkeren kunnen auto s in tegengestelde richting elkaar niet tot nauwelijks passeren. Tijdens de haal- en brengperiodes voor de school kan dit, zeker in combinatie met fietsers, leiden tot verkeersonveilige situaties. Om de verkeersafwikkeling en de verkeersveiligheid te verhogen, is het aan te bevelen om éénrichtingsverkeer, uitgezonderd (brom)fietsers in te stellen op de Ten Hoetstraat. Het is aan te bevelen om het éénrichtingsverkeer in te stellen in de richting Hugo de Grootstraat Ten Hoetstraat. Dit sluit goed aan op het bestaande éénrichtingsverkeer op de Hugo de Grootstraat. Op de Ten Hoetstraat dient voor een directe ontsluiting voor de bewoners van Parc Margriet het éénrichtingsverkeer pas na de ontsluiting van het terrein op de Ten Hoetstraat te worden ingesteld. Met deze variant hoeft het verkeer de wijk niet door te rijden om de doorgaande weg weer te bereiken. Dit zorgt voor minder verkeersdrukte, verkeerslawaai en trillingen in de wijk. Op het eerste gedeelte van de Hugo de Grootstraat neemt de verkeerdrukte, verkeerlawaai en de trillingen wel toe door het instellen van het éénrichtingsverkeer. Draagvlak van de bewoners is dan ook cruciaal om deze maatregel uiteindelijk te kunnen instellen. Om éénrichtingsverkeer in te stellen is het nemen van een verkeersbesluit noodzakelijk. Daarnaast dienen de correcte verkeersborden te worden opgehangen. Wat betreft de weginrichting kunnen boomspiegels geplaatst worden om de weg op een aantal punten te versmallen. Dit heeft als doel om de snelheid te verlagen en de parkeerruimte op de straat aan te duiden. Tot slot kan ook bij het inrijverbod op de Ten Hoetstraat, nabij Parc Margriet, een boomspiegel worden geplaatst die zorgt voor een duidelijke visuele versmalling waarmee automobilisten duidelijk geattendeerd worden op het inrijverbod. Wanneer er onvoldoende draagvlak is van bewoners uit de wijk is het ook mogelijk om een zogenaamde schoolroute in te stellen. Met de schoolroute wordt een routeadvies aangeduid aan de ouders en leerlingen hoe ze de school het beste en veiligst kunnen bereiken. De schoolroute zou dan in dezelfde richting als het éénrichtingsverkeer kunnen worden ingesteld. Op deze manier ontstaan voor de school toch de gewenste verkeersstroom en ondervind de wijk geen hinder van het éénrichtingsverkeer buiten de haal- en brengtijden van de school. De schoolroute is een adviesroute en daarmee niet verplicht om op te volgen. Een goede communicatie over de schoolroute vanuit de basisschool naar de ouders en leerlingen kan het gewenste gedrag teweegbrengen.