AV Spaans ASO. derde graad LEERPLAN SECUNDAIR ONDERWIJS. 2/2 lt/w. Algemeen secundair onderwijs. eerste en tweede leerjaar. (vervangt 2006/058)

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "AV Spaans ASO. derde graad LEERPLAN SECUNDAIR ONDERWIJS. 2/2 lt/w. Algemeen secundair onderwijs. eerste en tweede leerjaar. (vervangt 2006/058)"

Transcriptie

1 LEERPLAN SECUNDAIR ONDERWIJS Vak: AV Spaans Specifiek gedeelte 2/2 lt/w Studierichtingen: Studiegebied: Onderwijsvorm: Graad: Leerjaar: Economie-moderne talen Grieks-moderne talen Latijn-moderne talen Moderne talen-topsport Moderne talen-wetenschappen Moderne talen-wiskunde Algemeen secundair onderwijs ASO derde graad eerste en tweede leerjaar Leerplannummer: 2007/045 (vervangt 2006/058) Nummer inspectie: 2007 / 71 // 1 / B / SG / 1 / III / / D/ (vervangt 2004 / 59 // 1 / B / SG / 2H / III / / D/) Pedagogische begeleidingsdienst GO! Onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap Emile Jacqmainlaan Brussel

2 ASO 3e graad Specifiek gedeelte 1 INHOUD Visie... 2 Beginsituatie... 3 Algemene doelstellingen... 4 Leerplandoelstellingen / leerinhouden... 6 Pedagogisch-didactische wenken Minimale materiële vereisten Evaluatie Bibliografie... 67

3 ASO 3e graad Specifiek gedeelte 2 VISIE In een groeiend Europa dat de grenzen opheft en in een wordende multiculturele wereld waarbinnen de migratie van volkeren verder explodeert, komt communicatie tussen mensen elke dag meer aan de orde. Ook de middelen tot communicatie nemen toe: een galopperend toerisme, de vulgarisering van ICT naar alle lagen van de bevolking, een oneindig aantal televisiekanalen De kennis van vreemde talen is van essentieel belang in deze multiculturele samenleving. In diverse beroepssectoren is er een stijgende vraag naar mensen met een grondige talenkennis. Het onderwijs van moderne vreemde talen neemt dus een prominente plaats in binnen het geheel van de vorming. Binnen de moderne vreemde talen is Spaans een wereldtaal. Het is buiten Spanje ook de voertaal van niet alleen heel Centraal- en Zuid-Amerika (met als uitzondering het Portugeessprekend Brazilië) maar ook van een belangrijk deel van de bevolking van de zuidelijke staten van de USA, van Californië tot Florida. Spaans is bovendien één van de zes officiële talen van de UNO, naast het Engels, Russisch, Chinees, Frans en Arabisch. Sinds Spanje, in 1986, ook lid werd van de Europese Gemeenschap is het voor ons eveneens een belangrijke handelspartner geworden, dit omdat het land in zijn kielzog heel Latijns -Amerika meebrengt. Dit verklaart de groeiende behoefte aan kennis van het Spaans. Als je jongeren hoort praten over hun taalkeuze, merk je dat ze vaak spontaan voor Spaans opteren, want bij velen roept Spaans onmiddellijk herinneringen op aan paella s en sangria s op zonnige zuiderse terrasjes. Hier heeft de leraar al een belangrijk motiverend element om de interesse van zijn leerlingen verder te stimuleren en hun zelfvertrouwen en spreekdurf aan te wakkeren. De belangrijkste doelstelling van dit leerplan is het aanbieden van een algemene vorming en de leerlingen voorbereiden op het hoger onderwijs. In die zin wordt het taalonderwijs in de derde graad ook vanuit wetenschappelijke hoek benaderd. Uitgaande van de decretale specifieke eindtermen, wordt enerzijds de verbreding van de communicatieve vaardigheden (uit de basisvorming) nagestreefd. Anderzijds wordt in de lessen nagedacht over taal en communicatie, over taal en cultuur en taal als systeem. In dit kader komen de onderzoeksvaardigheden uit de bovenvermelde specifieke eindtermen aan bod. In het poolleerplan moderne talen wordt hierop verder ingegaan. Creatief omgaan met taal en het verwerven van talige autonomie zijn eveneens centrale doelstellingen van dit leerplan. Bij de keuze van de lesonderwerpen zal de leraar zich laten leiden door de belangstellingssfeer en de leefwereld van de leerlingen. De teksten en de activiteiten zullen zo authentiek mogelijk zijn en voldoende gevarieerd. Verder zal de leraar oog hebben voor de belangrijke plaats die Informatie- en communicatietechnologieën in het verkeer tussen mensen innemen. Deze technieken zijn tevens een dankbaar hulpmiddel tot individualiseren en remediëren, in één woord, tot autonoom leren.

4 ASO 3e graad Specifiek gedeelte 3 BEGINSITUATIE Dit leerplan richt zich tot leerlingen die in het tweede leerjaar van de tweede graad Spaans hebben geleerd (één lestijd in het complementaire gedeelte). Maar ook leerlingen die in de derde graad met Spaans beginnen en dus geen voorkennis hebben, behoren tot de doelgroep. Al deze leerlingen volgen in het eerste en het tweede leerjaar van de derde graad, twee lestijden Spaans per week in het specifieke gedeelte. Soms wordt daar een extra lestijd uit het complementaire gedeelte aan toegevoegd. Van deze extra lestijd kan de leerkracht gebruikmaken om leerinhouden en vaardigheden uit het specifieke gedeelte te verdiepen of uit te breiden. In het deel taalhandelingen en functionele kennis wordt op deze uitbreidingsdoelstellingen nader ingegaan. Bij de aanvang van het schooljaar zal de leerkracht de beginsituatie van de leerlingengroep zo nauwkeurig mogelijk definiëren. Hij kan dit doen door zich te informeren bij de collega Spaans in de tweede graad of door het afnemen van een instaptoets waarin de voorkennis (talen in het algemeen en Spaans in het bijzonder) van de leerlingen wordt getest.

5 ASO 3e graad Specifiek gedeelte 4 ALGEMENE DOELSTELLINGEN Het leerplan rust op volgende pijlers: de principes van het Pedagogisch Project van het Gemeenschapsonderwijs (PPGO), de algemene doelstellingen van het onderwijs moderne vreemde talen geformuleerd door de Raad van Europa 1 en de specifieke eindtermen voor de pool Moderne talen. In de eerste plaats wil dit leerplan gestalte geven aan de algemene doelstellingen van het Gemeenschapsonderwijs. Het onderwijs van de moderne vreemde talen kan een wezenlijke bijdrage leveren tot het realiseren van het dynamische mens- en maatschappijbeeld dat het Pedagogisch Project van het Gemeenschapsonderwijs nastreeft. Communicatie met anderstaligen bevordert immers de ontwikkeling van mondige, zelfstandige, kritisch denkende, intellectueel nieuwsgierige, verdraagzame jonge mensen die belangstelling en respect hebben voor de cultuur van de gebieden waar de vreemde taal gesproken wordt. Op Europees niveau bestaat er een consensus over de visie op het onderwijs van moderne vreemde talen. Dit leerplan wil daarvan de concrete vertaling zijn. De Raad van Europa stelde de volgende algemene doelstellingen voorop: 1. kunnen communiceren met anderstaligen: naar elkaar luisteren en met elkaar communiceren zijn essentiële vereisten op het brede terrein van de menselijke interactie. Om de verstandhouding tussen volkeren te bevorderen, om economische en sociale redenen, is het belangrijk dat mensen elkaar begrijpen en met elkaar communiceren; 2. moderne vreemde talen kunnen gebruiken voor praktische doeleinden: de prioriteit van het Europese taalonderwijs is wat leerlingen met taal kunnen doen en niet, wat ze erover weten. Kennis van woordenschat en grammatica is geen doel op zich, maar slechts middel tot het verwerven van communicatieve vaardigheden. Realistisch taalgebruik in zinvolle communicatieve situaties moet in ons taalonderwijs dan ook primeren; 3. zich cultureel verrijken door contact met de anderstalige wereld: kennis van moderne vreemde talen draagt ook bij tot culturele verrijking want daardoor wordt contact met anderstaligen en hun cultuur mogelijk. Wie zich openstelt voor de socio- culturele eigenheid van anderstaligen krijgt ook een beter inzicht in de eigen cultuur. De pool Moderne talen en de daarbij horende specifieke eindtermen leiden tot meer samenhang in het curriculum, doordat de inhoud van het curriculum talen georiënteerd is op een verdieping van de reflectie op taal en communicatie, taal en cultuur en taal als systeem. Dit brengt met zich mee dat flexibiliteit bij de aanpak van de organisatie en gestructureerd overleg tussen de verschillende taalleraren uiterst belangrijk is. Op alle fronten staat het samenwerken als team voorop. Een vakoverschrijdende uitwerking van de specifieke eindtermen kan verder de samenwerking met leraren van andere vakken bevorderen. Deze aanpak kan een meerwaarde betekenen voor leerling én leraar. Van leerstofgericht naar leerlinggericht onderwijs De visie op het leren en het onderwijzen is de laatste jaren grondig gewijzigd. Naast het overbrengen van kennis wordt meer en meer de nadruk gelegd op het aanleren van vaardigheden, de vorming van attitudes en op het zelfstandig kunnen omgaan met kennis (leren leren). De doelstellingen van ons onderwijs evolueren naar het leren probleemoplossend denken, het zelfstandig of in groep leren werken en het kunnen omgaan met de enorme hoeveelheden aan informatie en kennis die ons onder meer door de diverse media worden aangeboden. 1 Consejo de Europa (2002): Marco Común europeo de referencia para las lenguas: aprendizaje, enseñanza, evaluación. Ministerio de Educación, Cultura y Deporte y Editorial Anaya.

6 ASO 3e graad Specifiek gedeelte 5 In deze leerlinggerichte visie verschuift het accent van onderwijzen naar zelfstandig leren met als consequenties: - de gewijzigde rol van de leraar: van overdrager van kennis naar begeleider van het leerproces; - de keuze van een aangepaste didactiek met ruimte voor inductieve en interactieve werkvormen; - een taakgerichte aanpak: de leerlingen ontwikkelen hun taalvaardigheid individueel of in groep aan de hand van concrete realistische taken; - bij het implementeren van dit leerplan wordt van de leraar verwacht dat hij een zinvolle keuze maakt uit de aangeboden noties, functies en spraakkunst. Integratie van ICT In deze onderwijsvernieuwing speelt de Informatie- en Communicatietechnologie (ICT) een belangrijke rol. Zij is niet zozeer een studieobject (zoals in het vak informatica), maar vooral een didactisch hulpmiddel bij het leren en onderwijzen van vakken en bij het nastreven van de vakoverschrijdende eindtermen. In het taalonderwijs biedt de nieuwe technologie een indrukwekkend aantal nieuwe mogelijkheden om te werken in de richting van (semi-) autonoom en ontdekkend leren. Leerlingen kunnen bronnen raadplegen via ICT (informatieverwerving). Zij kunnen educatieve software gebruiken (leren met de PC). Verder kunnen hulpmiddelen als tekstverwerking en tekstcorrectie (spellingchecker) ingeschakeld worden bij taken en communicatie (informatieverwerking). De technologie maakt voor de taalleraar organisatie- en werkvormen mogelijk die de taalautonomie en de zelfredzaamheid van de leerlingen in de hand werken. Het klassiek frontaal onderricht ruimt dan plaats voor het zelfstandig leren, voor het uitvoeren van opdrachten aan de computer, voor het autonoom doornemen van lessen op computer, voor het uitwerken van thematische onderwerpen en projecten. De leraar vervult dan niet alleen de rol van overdrager van kennis, maar van begeleider of coach van het leerproces. De leerlingen kunnen zelf hun leren sturen. Op eigen tempo volgen zij een aangepast leertraject, wat nieuwe mogelijkheden tot remediëren en differentiëren opent. De nieuwe technologie is geen doel op zich, maar een hulpmiddel om de doelstellingen van het taalonderwijs gemakkelijker, sneller en aantrekkelijker te realiseren. De centrale doelstelling blijft wel het verwerven van communicatieve vaardigheden en daarbij kan ICT een ondersteunende rol vervullen doordat ze een rijke, interactieve leeromgeving aanbiedt die geschikt is voor het aanleren en trainen van communicatieve en functionele vaardigheden. Het is bijgevolg belangrijk leerlingen in de taallessen doelgericht - door middel van zinvolle opdrachten - gebruik te laten maken van de informatie- en communicatietechnologie. ICT zal hen bovendien motiveren om ook buiten de les aan taal te werken.

7 ASO 3e graad Specifiek gedeelte 6 AV Spaans (1e jaar: 2 lestijden/week, 2de jaar: 2 lestijden/week) LEERPLANDOELSTELLINGEN / LEERINHOUDEN De leerlingen die twee wekelijkse lestijden Spaans volgen in het specifieke gedeelte van de derde graad (al dan niet aangevuld met één lestijd uit het complementaire gedeelte) gaan daarna verschillende richtingen uit. De meeste leerlingen uit het ASO studeren verder aan hogeschool of universiteit. Anderen maken sneller een beroepskeuze. Het leerplan Spaans, derde graad ASO, moet voor allen, tijdens de 2 lestijden/week uit het specifieke gedeelte, de basis leggen voor verdere vorderingen later. De doelstellingen van dit leerplan beantwoorden dus aan uiteenlopende verwachtingen. Voor de leerlingen die na de derde graad verder Spaans studeren, zal de organische band van de basiskennis met wat volgt in het oog gehouden worden. Dat één en ander in een zeer beperkt aantal lestijden dient gerealiseerd te worden, maakt dat genoemde doelstellingen bescheiden zijn. Toch moeten ze ertoe leiden dat de leerlingen in een Spaanstalige omgeving hun beperkte talige middelen kunnen inzetten om hun reële communicatieve behoeften te realiseren. Het leerplan tracht aan deze verwachtingen te beantwoorden via volgende accenten. - Om de jongeren te motiveren tot creatief taalgebruik en autonoom werk, zal de leerkracht uitgaan van levensechte taalsituaties. - Een ontspannen, ludieke sfeer helpt om tot communicatief taalonderricht te komen. - De lesonderwerpen worden gekozen om interesse en weetgierigheid te stimuleren. - Bij het uitwerken van die onderwerpen krijgen luisteren, spreken, lezen en schrijven voldoende aandacht en worden binnen de les geïntegreerd: zij wisselen elkaar niet alleen af, maar werken zinvol op elkaar in (geïntegreerde vaardigheden). Cfr. Vlor nota Moderne Vreemde Talen ASO in een gesprek zijn lezen en spreken niet van elkaar te scheiden, een mondelinge synthese van een gelezen tekst is zowel een lees - als een spreekactiviteit. De mondelinge communicatie staat bij het aanleren van de vreemde taal voorop. Daarom streeft elke leerkracht ernaar: - voldoende communicatiemogelijkheden aan te bieden onder allerlei vormen: werken in paren, groepswerk, spelvormen, interactie tussen leerlingen, rollenspel ; - voldoende woordenschat en grammatica (gebruiksregels) te doen verwerven om de gewenste taalhandelingen uit te voeren; - de vaardigheden in gevarieerde, vergelijkbare situaties te doen hanteren; - leerlingen te leren reageren op communicatieve situaties, ook buiten de schoolsfeer.

8 ASO 3e graad Specifiek gedeelte 7 Telkens bij de opsomming van de leerinhouden het woordje zoals voorkomt, heeft de leraar 2 de vrijheid om de leerinhouden te kiezen waarmee hij de leerplandoelstellingen wil realiseren. In zijn jaar(vorderings)plan verdeelt hij de leerstof op een evenwichtige wijze over het beschikbare aantal lestijden. Indien de school ervoor kiest een derde lestijd Spaans te organiseren, kan de leraar ook van dit leerplan gebruikmaken. Hij zal deze extra lestijd aanwenden om de leerinhouden te verbreden (bijv. door het aanbrengen van supplementaire tekstsoorten, notionele velden, taalhandelingen) en te verdiepen (bijv. door de linguïstische complexiteit van de teksten, notionele velden, taalhandelingen te verhogen). Verder zal de leraar in de mate van het mogelijke en afhankelijk van verschillende factoren waaronder bijvoorbeeld het niveau van zijn leerlingen en het feit of zij een extra lestijd Spaans volgen in het complementair gedeelte de specifieke eindtermen voor de pool Moderne Talen mee helpen realiseren met zijn collega s talen. Alle leerplandoelstellingen kunnen via Engels, Frans en Nederlands verwezenlijkt worden. Voor het vak Spaans komen in het bijzonder de volgende negen specifieke eindtermen in aanmerking: - taal en communicatie (specifieke eindterm 1 en 2); - taal en cultuur (specifieke eindterm 4 t.e.m. 7); - taal als systeem (specifieke eindterm 11 en 12); - onderzoekscompetentie (specifieke eindterm 16). - 2 Het voortdurend gebruik van de dubbele aanduidingen leraar/lerares, leerling/leerlinge zou de leesbaarheid schaden.

9 ASO 3e graad Specifiek gedeelte 8 1 Luisteren Decr. nr. De leerlingen kunnen LEERPLANDOELSTELLINGEN 1 relevante gegevens selecteren en overzichtelijk ordenen in prescriptieve, informatieve, narratieve en argumentatieve teksten. LEERINHOUDEN 1. Tekstsoorten - Instructies m.b.t. het klasgebeuren - Korte aanwijzingen (van een dokter, een agent, een voorbijganger) - Een reclameboodschap (warenhuis, radio, tv) - Weerbericht - Verkeersinformatie - Dienstregelingen (station, luchthaven) - Uurregelingen - Een routebeschrijving - Een programma-aankondiging - Prijzen (in reclameboodschap, in supermarkt) - Fragmenten uit radio of tv-feuilleton/film reportage documentaire/discussie/debat 2 relevante gegevens selecteren en overzichtelijk ordenen alsook het globale onderwerp bepalen en de gedachtegang volgen in artistiek - literaire teksten. 2. Tekstsoorten zoals - Fragmenten radio - of tv-programma - Fragmenten uit een reportage / documentaire - Een toneelfragment - Een chanson - Korte boodschappen op radio en televisie - Fragmenten van een tv-feuilleton of film

10 ASO 3e graad Specifiek gedeelte 9 Decr. nr. De leerlingen kunnen LEERPLANDOELSTELLINGEN 3 in een eenvoudig gesprek hun gesprekspartner voldoende begrijpen om deze te woord te kunnen staan. 3. Tekstsoorten LEERINHOUDEN - Gesprekken op straat, in winkel, taxi, bus, trein, postkantoor, bank, hotel, café, restaurant - Een gesprek over zichzelf, familie, directe omgeving - Een gesprek over vrijetijdsbesteding De te beluisteren teksten vertonen volgende kenmerken - Ze zijn kort, authentiek of semi-authentiek - Eenvoudig gestructureerd - Het spreekdebiet is betrekkelijk laag - Ze zijn duidelijk gearticuleerd en geïntoneerd - Ze gaan over vertrouwde onderwerpen - Ze wijken weinig af van de standaardtaal de functionele kennis gebruiken die nodig is voor het uitvoeren van de luistertaak. De functionele kennis - Vorm, betekenis en gebruikscontext van woorden en grammaticale constructies - Uitspraak en spreekritme - Emoties (onderkennen via intonatie of het gebruik van muletillas ) - De socio-culturele diversiteit binnen het schiereiland en de Latijns-Amerikaanse wereld 4 bij de planning, uitvoering en beoordeling van hun luistertaak, leerstrategieën toepassen die het bereiken van het luisterdoel bevorderen. 4. Leerstrategieën - Relevante voorkennis i.v.m de inhoud inzetten - Zich niet laten afleiden door het feit dat ze in een

11 ASO 3e graad Specifiek gedeelte 10 Decr. nr. De leerlingen kunnen LEERPLANDOELSTELLINGEN LEERINHOUDEN klankstroom niet alles kunnen begrijpen 5 communicatiestrategieën aanwenden. 5. Strategieën - Gebruikmaken van ondersteunend visueel materiaal en aandacht hebben voor niet-verbaal gedrag - In een gesprekssituatie om uitleg vragen, vragen om te herhalen en trager te spreken - De betekenis van woorden afleiden uit de context 6 de nodige luisterbereidheid opbrengen om in zeer eenvoudige communicatieve situaties te functioneren. 6. De bereidheid - Interesse op te brengen voor wat de spreker zegt - Grondig en onbevooroordeeld te luisteren - Zich in te leven in de socioculturele wereld van de spreker

12 ASO 3e graad Specifiek gedeelte 11 2 Lezen Decr. nr. De leerlingen kunnen LEERPLANDOELSTELLINGEN 7 relevante gegevens selecteren en overzichtelijk ordenen in prescriptieve, informatieve, narratieve en argumentatieve teksten. 7. Tekstsoorten LEERINHOUDEN - Instructies (in handboek, op gebruiksartikelen, garantiebewijzen) - Opschriften (verkeersborden, in winkels en gebouwen) - Administratieve formulieren - Persoonlijke documenten - Aankondigingen (activiteiten, diensten) - Stadsplannen, brochures, tabellen - Prijslijst, spijskaart - Dienstregeling, weerbericht - Reclameboodschap in folder of advertentie - Televisieprogramma s (overzicht) - Persoonlijke brieven (bijv. vakantiegroeten, uitnodigingen, gelukwensen, bedankbrieven) - Een memo of kattebelletje - Een webpagina 8 het globale onderwerp bepalen, de gedachtegang volgen en relevante gegevens selecteren in argumentatieve en artistiek - literaire teksten. 8. Tekstsoorten zoals - Een kranten - of tijdschriftartikel, lezersbrief - Een verslag, een pamflet - Een reclamespot - Een kort- of stripverhaal - Een lied /gedicht

13 ASO 3e graad Specifiek gedeelte 12 Decr. nr. De leerlingen kunnen LEERPLANDOELSTELLINGEN LEERINHOUDEN - Een fragment uit roman of toneel De te lezen teksten vertonen volgende kenmerken - Ze zijn semi-authentiek of authentiek - Ze gaan over een vertrouwd onderwerp - Ze zijn kort en eenvoudig gestructureerd - Ze wijken weinig af van de standaardtaal de functionele kennis gebruiken die nodig is voor het uitvoeren van de leestaak. De functionele kennis m.b.t. - Vorm, betekenis en gebruikscontext van woorden en grammaticale constructies - Spelling en interpunctie - De socioculturele diversiteit binnen de Spaanstalige wereld 9 bij de planning, uitvoering en beoordeling van hun leestaken, leerstrategieën toepassen die het bereiken van het leesdoel bevorderen. 9. Strategieën - Relevante voorkennis in verband met de inhoud oproepen en gebruiken - De tekstsoort herkennen - Hypothesen vormen op basis van lay-out (bijv. subtitels, foto s, onderschriften) - Zich niet laten afleiden door het feit dat ze in een tekst niet alle woorden begrijpen - Belangrijke informatie markeren - Bronnen raadplegen (ook elektronisch)

14 ASO 3e graad Specifiek gedeelte 13 Decr. nr. De leerlingen kunnen LEERPLANDOELSTELLINGEN LEERINHOUDEN 10 communicatiestrategieën aanwenden. 10. Strategieën - De betekenis van woorden afleiden uit context - Gebruikmaken van ondersteunend visueel materiaal (tekstballonnen, foto s, cartoons, tabellen, schema s) - Doelmatig gebruikmaken van woordenboeken 11 de nodige leesbereidheid opbrengen. 11. De bereidheid - Zich te concentreren op het leesdoel - Grondig en onbevooroordeeld te lezen - Zich in te leven in de socioculturele wereld van de schrijver - Ook buiten klasverband eenvoudige Spaanse teksten te lezen (lecturas fáciles)

15 ASO 3e graad Specifiek gedeelte 14 3 Spreken / gesprekken voeren Decr. nr. De leerlingen kunnen LEERPLANDOELSTELLINGEN 12 vragen stellen en beantwoorden, ideeën en informatie uitwisselen over vertrouwde onderwerpen. 12. Onderwerpen LEERINHOUDEN - Vragen over personalia, familie, omgeving - Hun leefsituatie - Hun hobby s een eenvoudige boodschap overbrengen. 1 Boodschappen - Een beschrijving (persoon, voorwerp, woonomgeving, situatie) - Vertellen van ervaring of gebeurtenis - Mening/standpunt over vertrouwd onderwerp 13 een kort gesprek voeren met één of enkele gesprekspartners in veel voorkomende situaties. 13. Situaties uit het gewone leven - Kopen op straat/markt, in winkel - Nemen van bus, tram, trein, taxi, vliegtuig, boot - Aan de balie: naam spellen, personalia geven, kamersleutel vragen - Bestellen en betalen in een restaurant - Woorden correct uitspreken (opschriften...) - Kunnen bepalen waar de nadruk valt - Foto s beschrijven: een straat, een kamer - Eenvoudige vragen om informatie te stellen en te beantwoorden: uur, prijzen voeding/ kleding, de weg naar, telefoonnummers, datum - Feliciteren, bedanken, zich verontschuldigen - Groeten, afscheid nemen, een afspraak maken

16 ASO 3e graad Specifiek gedeelte 15 Decr. nr. De leerlingen kunnen LEERPLANDOELSTELLINGEN LEERINHOUDEN - Vragen hoe het gaat en erop reageren - Over jezelf vertellen: werk, hobby s, eten - Over je gezin, je familie en huisdieren vertellen - Een kaartje kopen voor de film, trein, boot, bus - Zeggen waar iets is (koffer, brief, gebouw) - Een telefoongesprek De te produceren teksten vertonen volgende kenmerken: - Zij gaan over vertrouwde onderwerpen - Zijn eenvoudig geformuleerd en gestructureerd - Ze worden betrekkelijk traag gesproken, met nadruk op accent en intonatie - Ze kunnen uitspraakfouten en onnauwkeurig taalgebruik bevatten, als die het begrijpen van de boodschap niet in de weg staan functionele kennis gebruiken die nodig is voor het uitvoeren van de spreektaak/gesprekstaak. 14 bij de planning, uitvoering en beoordeling van hun spreektaak / gesprekstaak, leerstrategieën toepassen die het bereiken van het spreekdoel bevorderen. Functionele kennis m.b.t. - Vorm, betekenis en gebruikscontext van woorden en grammaticale constructies - Uitspraak, spreekritme en intonatiepatronen - De socioculturele diversiteit binnen de Spaanstalige wereld 14. Strategieën zoals - Relevante voorkennis oproepen en gebruiken - Informatie verzamelen en verwerken (ook elektronisch)

17 ASO 3e graad Specifiek gedeelte 16 Decr. nr. De leerlingen kunnen LEERPLANDOELSTELLINGEN LEERINHOUDEN - Hun functionele kennis inzetten en uitbreiden - Bij een gemeenschappelijke taak, de rollen verdelen, met elkaar overleggen, afspraken maken en nakomen - Samen een resultaat naar voren brengen, elkaar helpen 15 communicatiestrategieën aanwenden. 15. Strategieën zoals - Gepast gebruik maken van non-verbaal gedrag - In een gesprek om uitleg vragen, om iets te herhalen, om langzamer te spreken, om iets aan te wijzen, te spellen - Zelf iets herhalen om na te gaan of je de - gesprekspartner begrepen hebt 16 de nodige spreekbereidheid en spreekdurf opbrengen. 16. De bereidheid om - Aandachtig te luisteren om tot goed spreken te komen - Het woord te nemen / deel te nemen aan gesprek - Aandacht te hebben voor precieze woordkeuze, syntaxis en intonatie - Een zo correct mogelijke uitspraak na te streven

18 ASO 3e graad Specifiek gedeelte 17 4 Schrijven Decr. nr. De leerlingen kunnen 17 LEERPLANDOELSTELLINGEN de karakteristieken in het Spaanse schriftbeeld herkennen en imiteren. LEERINHOUDEN 17. Aspecten van het Spaanse schriftbeeld - De accenten - De tilde 18 aan de hand van hulpmiddelen (bijv. bouwstenen, modellen) een korte boodschap, een eenvoudige mededeling (eventueel met beperkte transfer) schrijven. 18. Tekstsoorten - Fiche met personalia (familie, woonplaats ) - Vraag om inlichtingen, reservatie - Een boodschappenlijstje, een memo - Een korte tekst over Spanje (vakantieverblijf) - Een wenskaart (verjaardag, nieuwjaar, ziekte) - Een briefje, kattebelletje, bedanking - Een tekstje over gebeurtenis, ervaring, hobby - Resumé telefonische boodschap - Een / een SMS-je De te produceren teksten vertonen volgende kenmerken - Ze gaan over vertrouwde onderwerpen; - Ze zijn eenvoudig geformuleerd en overzichtelijk opgebouwd - Vlotheid en duidelijkheid primeren op grammaticale nauwkeurigheid

19 ASO 3e graad Specifiek gedeelte 18 Decr. nr. De leerlingen kunnen LEERPLANDOELSTELLINGEN de functionele kennis gebruiken die nodig is voor het uitvoeren van de schrijftaak. 19 bij de planning, uitvoering en beoordeling van hun schrijftaken, leerstrategieën toepassen die het bereiken van het schrijfdoel bevorderen. De functionele kennis LEERINHOUDEN - Vorm, betekenis en gebruikscontext van woorden en grammaticale constructies - Spelling en interpunctie - De socioculturele diversiteit binnen de Spaanstalige wereld: wijze van aanspreken en afscheid nemen, gebruik van tu/usted, rolpatronen, feestkalender 19. Strategieën - Relevante voorkennis oproepen en gebruiken - Functionele kennis inzetten en uitbreiden - Passende lay-out gebruiken - Bij een gemeenschappelijke opdracht, de taken verdelen, met elkaar overleggen, afspraken maken en deze nakomen, elkaar helpen en samen een resultaat naar voor brengen - Rekening houden met het doelpubliek - Passende lay-out gebruiken 20 communicatiestrategieën aanwenden. 20. Strategieën - Traditionele en elektronische hulpbronnen raadplegen - Bij het schrijfproces gebruikmaken van de mogelijkheden van ICT (spellingcorrector) - Het juiste woord vragen of opzoeken - Gebruikmaken van een model

20 ASO 3e graad Specifiek gedeelte 19 Decr. nr. De leerlingen kunnen LEERPLANDOELSTELLINGEN 21 de nodige schrijfbereidheid en -durf opbrengen.. LEERINHOUDEN 21. De bereidheid - Aandacht te schenken aan correcte vormen van fouten te leren - Zorg te besteden aan de presentatie van hun geschreven teksten - De schrijfwijze van een woord op te zoeken

21 ASO 3e graad Specifiek gedeelte 20 5 Functionele kennis Decr. nr. LEERPLANDOELSTELLINGEN De leerlingen kunnen LEERINHOUDEN 22 bij het uitvoeren van hun taaltaken hun functionele kennis inzetten 22. De vorm, de betekenis en de gebruikscontext van notionele velden - Persoonlijke identificatie - Leefomstandigheden - Dagelijks leven - Vrijetijdsbesteding - Reizen - Gezondheid en lichaamsverzorging - Winkelen - Eten en drinken - Diensten - Klimaat 23. De vorm, betekenis en reële gebruikscontext van grammaticale constructies - Artículo y sustantivo Al y del Artículo indefinido Artículo con cifras (hora ) El + sustantivo feminino - El verbo Presente de indicativo verbos regulares Diptongos, irregulares más frecuentes El verbo reflexivo

22 ASO 3e graad Specifiek gedeelte 21 Decr. nr. De leerlingen kunnen LEERPLANDOELSTELLINGEN LEERINHOUDEN Hay / está Hay que / tener que / deber Estar (lugar, estado, estado físico) Ser/estar + adjetivo /adverbio Estar + gerundio Presente continuo Ir a + infinitivo Participio El pretérito perfecto El imperativo afirmativo El futuro El condicional El pretérito indefinido El imperfecto Los tiempos del pasado El presente de subjuntivo El imperativo negativo Perífrasis verbales con gerundio Ser/estar con participio La pasiva (varias formas) (se) Estructuras impersonales (me gusta ) Verbos que se traducen por adverbios en neerlandés - El adjetivo Concordancia del adjetivo

23 ASO 3e graad Specifiek gedeelte 22 Decr. nr. LEERPLANDOELSTELLINGEN LEERINHOUDEN De leerlingen kunnen Apócope Mucho/poco + sustantivo - El adverbio - Los numerales Los numerales ordinales - Pronombres personales Pronombres sujeto Adjetivo posesivo - Los demostrativos - Los interrogativos - Pronombre indefinido - Coi - Cod - Se - Pronombres redundantes - Pronombre enclítico - Preposiciones A, con, de, en, para, por Contra, hasta, hace, sin - La negación - Conjunciones - Y, o, pero, cuando 24 Hun functionele kennis omzetten in taalhandelingen 24. Taalhandelingen - Iemand aanspreken (telefoon / brief)

24 ASO 3e graad Specifiek gedeelte 23 Decr. nr. De leerlingen kunnen LEERPLANDOELSTELLINGEN - Iemand groeten LEERINHOUDEN - Vragen hoe het met iemand gaat - Iemand uitnodigen - Afscheid nemen - Iemand gelukwensen - Zich voorstellen - Informatie over een persoon vragen (woonplaats, nationaliteit, moedertaal) - Naar de tijd vragen - Eenvoudige informatie vragen en geven (logies, eten; de weg vragen en wijzen) - Iets bestellen - Afrekenen - Iets weigeren - Een voorstel doen - Op een voorstel reageren - Zeggen dat ze het eens / oneens zijn over iets - Zich verontschuldigen - Reageren op verontschuldigingen - Spijt, ontevredenheid uitdrukken - Bedanken en erop reageren - Goedkeuring of afkeuring uitdrukken - Een voorkeur uitspreken - Een verzoek uitdrukken - Zeggen dat ze iets niet begrijpen

25 ASO 3e graad Specifiek gedeelte 24 Decr. nr. De leerlingen kunnen LEERPLANDOELSTELLINGEN 25 bij het uitvoeren van hun taaltaken belangstelling opbrengen voor een aantal aspecten van de socioculturele realiteit van de Spaanstalige wereld. LEERINHOUDEN - Vragen om langzamer te spreken - Vragen om te herhalen 25. Socioculturele aspecten zoals - elementaire geografische en culturele gegevens España: geografía de España Continente americano, Centro/SudAmérica Climas, paisajes, ecosistemas lugares turísticos problemas y protección del medio ambiente - de samenleving instituciones, autonomías, sistema político fiestas populares gastronomía (vinos, tapas, horas de las comidas) - de vrijetijdsbesteding deportes cultura juvenil música y canciones - sociale conventies Op de volgende bladzijden wordt nader ingegaan op bovengenoemde thema s. Tevens reikt de leerplancommissie een schema van timing aan, d.w.z. hoe de leerinhouden te verdelen over de leerjaren. Terzake zal elke leerkracht de eigen situatie inschatten, o.a. op basis van het aantal lestijden waarover hij beschikt. In de sfeer van taal en cultuur, vindt de leraar een uitgebreide lijst van items waaruit hij kan kiezen in functie van de behandelde leerstof en van de belangstelling van zijn leerlingen.

26 ASO 3e graad Specifiek gedeelte 25 6 Funciones/actos de habla FUNCIONES 2lt/w 3lt/w UITBREIDINGSDOELSTELLINGEN I RELACIONES SOCIALES 1.1. Saludar a alguien 1 Hola Hola, qué tal? Buenos días! Cómo estás? Qué tal? Cómo está usted? Bien, gracias Bien, y tu? Bien y usted? Buenas tardes! 1.2 Recibir a alguien Adelante 1 pasa entra 1.3. Reclamar la atención Eh! 1 Oiga! Oye! Mira! Mire! 1.4 Excusarse Perdón! 1 Un momento, por favor 1.5. Despedirse Adiós! 1 Hasta luego! Hasta mañana!

27 ASO 3e graad Specifiek gedeelte 26 FUNCIONES 2lt/w 3lt/w UITBREIDINGSDOELSTELLINGEN Hasta el jueves! Hasta la semana próxima! Hasta otro día! 1.6 Presentar a alguien o presentarse Te presento 1 Este es Soy Me llamo Te presento a 2 Mi nombre es 1.7 Responder a una presentación Hola! 1 Mucho gusto! Encantado! 1.8 Invitar y ofrecer a alguien Quieres ir? 1 Vamos a? Y si vamos a? Toma Coge Toma uno 1.9. Aceptar o rechazar una invitación Vale 1 Sí, gracias De acuerdo Qué bien! Quieres? Bueno Encantado Estupendo No, gracias 1.10 Pedir algo

28 ASO 3e graad Specifiek gedeelte Pedir ayuda FUNCIONES 2lt/w 3lt/w UITBREIDINGSDOELSTELLINGEN Dame, pásame, 2 déjame Me das? 1 Puedes darme? 1 Por favor, dame 1 Me ayudas? 1 Por favor, podría.? Ofrecer ayuda Te ayudo? Aceptar o rechazar la ayuda Gracias 1 Si, por favor No, No, gracias 1.14 Solicitar una cita A qué hora? 1 Qué día.? Cuándo? 1.15 Agradecer Gracias 1 De nada 1.16 Desear buena suerte y felicitar Suerte! 2 Felicidades! Feliz Navidad! 1.17 Hacer cumplidos y responder a ellos Qué guapo! 1 2 Qué simpático! Gracias Muchas gracias

29 ASO 3e graad Specifiek gedeelte 28 FUNCIONES 2lt/w 3lt/w UITBREIDINGSDOELSTELLINGEN De verdad? 1.18 Pedir y aceptar disculpas Perdón 1 Perdona 2 Perdone 2 Lo siento 1 (mucho) Disculpe 2 No es nada 1 No importa 1 II INFORMACIÓN Y COMUNICACIÓN 2.1. Iniciar una charla Hola 1 Oiga forma Oye Pues Perdone Concluir una conversación En fin 2 Eso es Para proseguir una conversación Bueno 1 Bien, pues Pedir a alguien que repita Perdón, puede 1 repetir? Repita, por favor 2 Cómo dice? Cómo? 2.5 Afirmar o negar algo Sí, claro 1 Claro! Claro que sí! Es verdad

30 ASO 3e graad Specifiek gedeelte 29 FUNCIONES 2lt/w 3lt/w UITBREIDINGSDOELSTELLINGEN Pues claro No es verdad Pues no Claro que no! No, hombre. no 2.6. Manifestar atención Ah, si? 1 Sí? Oh! Qué? 2.'7 Comprobar la comprensión Verdad? 1 No? Me entiendes? Me entendéis? Vale? De acuerdo? Me explico? Mantener un diálogo telefónico Diga? reconocer sistematizar Dígame? Sí?! No no está De parte de quién.? Un momento, por favor Enseguida se pone Llame/llama más tarde No, se equivoca Puedo hablar con por favor? Hola, soy.

31 ASO 3e graad Specifiek gedeelte 30 FUNCIONES 2lt/w 3lt/w UITBREIDINGSDOELSTELLINGEN Eres.? Te llamo desde De parte de.. Pepito Picaporte? 2.9. Pedir información Perdone, sabe 2 usted? Oye, sabes? 1 Sabes? 1 Qué sabes de 1? Sabes si? Manifestar información o desinformación o duda Sí, ya sé 1 Sí, ya lo sé No sé No lo sé Yo que sé! No estoy seguro 2.11 Preguntar qué pasa en general o que le ocurre a alguien en particular Qué pasa? 1 2 Qué te pasa? Qué le pasa? Te pasa algo? Te encuentras 2 bien? 2.12 Manifestar curiosidad Sí? 1 Ah sí? De verdad? Cuenta! Preguntar sobre lo ocurrido Qué ha 1 2

32 ASO 3e graad Specifiek gedeelte 31 FUNCIONES 2lt/w 3lt/w UITBREIDINGSDOELSTELLINGEN pasado? Cómo fue? 2 Qué ocurrió? Preguntar a alguien si está seguro de algo Seguro? 1 De verdad? Cómo lo sabes? 2.15 Manifestar intención o la no intención de hacer algo Voy a+ infinitivo 1 Mañana voy a+ inf. El domingo voy a+ inf. El año que viene futuro? voy a+ inf. No voy a + infinitivo No pienso+ 2 infinitivo El domingo no voy a + infirnitivo El año que viene no voy a+ inf Preguntar si recuerda a alguien o algo Te acuerdas de 1 2? Te acuerdas? Recuerdas? 2.17 Recordar o decir que uno ha olvidado a alguien o algo Me acuerdo de Recuerdo No me acuerdo 1 (de) No lo recuerdo 2.18 Preguntar si algo es correcto

33 ASO 3e graad Specifiek gedeelte 32 FUNCIONES 2lt/w 3lt/w UITBREIDINGSDOELSTELLINGEN Vale? 1 Está bien? Está mal? Es así? Está bien así? Cómo se dice.en español? Se dice..? Cómo se pronuncia.? Se dice así? Se escribe así? Cómo se escribe.? Es correcto? 2.19 Decir que algo es correcto o incorrecto Está bien! 1 Vale! Sí! Muy bien Bien Qué bien! Es así Perfecto Estupendo No, no! No es así Está mal Qué mal! Fatal Esto no se dice así Esto no se escribe así Se dice. Se escribe

34 ASO 3e graad Specifiek gedeelte 33 FUNCIONES 2lt/w 3lt/w UITBREIDINGSDOELSTELLINGEN 2.20 Contradecir No! 1 Sí, pero. No estoy de acuerdo Cómo que no? Especular A lo mejor 2 Quizá! 1 Quizás! 1 III ACCIONES COMUNICATIVAS 3.1 Preguntar por la obligación? Tengo que? 1 Es obligatorio? 3.2.Expresar la obligación y la no obligación Tengo que Tienes que Es obligatorio No tengo que. No es obligatorio No tienes que Haz.(imperativ os) Haced. (imperativos) Por favor podrías + infirnitivo Por favor puede + infiniv Por favor 3.3 Preguntar por la posibilidad de hacer algo/pedir permiso Puedes? 1

35 ASO 3e graad Specifiek gedeelte 34 FUNCIONES 2lt/w 3lt/w UITBREIDINGSDOELSTELLINGEN Puedo? Se puede.? Sí 2 Sí, puedes. Claro que sí! No, No puedes No se puede Está prohibido Se ruega "No Fumar" (carteles) Te dejo (+infinitivo) Puedes /Podéis hacerlo No chilléis (imperativo negativo) 3.5 Animar a alguien 3.6 Dar instrucciones Prueba! 2 Ánimo! 1 Adelante! 1 Sigue! 2 Continúa! 2 Qué bien! 1 Mira, es así 1 Sígueme 1 (imperativo singular) Abrid los libros 2 (imperativo plural) Primero 2

36 ASO 3e graad Specifiek gedeelte Negarse a hacer algo FUNCIONES 2lt/w 3lt/w UITBREIDINGSDOELSTELLINGEN luego después. Hazlo/hacedlo como (yo,ella ) No 1 No lo haré 2 No quiero 1 Imposible! 1 Que no, que no 1 lo hago 3.8. Intentar hacer algo Lo intentaré Decir que uno puede o no puede hacer algo Yo puedo hacerlo 1 Es fácil No puedo Es muy difícil 3.10 Llamar la atención Oiga, oiga! 1 pasivamente 2 Cuidado! Regañar Otra vez! 1 Vamos, hombre! 1 Por qué.? Expresar irritación Basta! Tranquilizar a alguien Tranquilo/tranquil 1 a No te preocupes No te pongas nervioso/nerviosa

37 ASO 3e graad Specifiek gedeelte 36 FUNCIONES 2lt/w 3lt/w UITBREIDINGSDOELSTELLINGEN IV SENTIMIENTOS, GUSTOS y OPINIONES 4.1 Expresar alegría /tristeza Qué bien! 1 Estoy contento/content a Estoy contento/contenta por Olé! Viva! Qué pena! 1 Qué lástima! Expresar simpatía/antipatía Me 1 encanta.. Qué 1 antipático/antipáti ca! Qué 1 simpático/simpáti ca! 4.3 Expresar satisfacción / agrado/desagrado Me gusta 1 Es maravilloso Qué bien! Qué bonito! Qué feo! Qué horribe! No me gusta 4.4 Expresar admiración / sorpresa/interés/ entusiasmo Qué grande! 1 Ah! Oh.! Sí.?! Mira!

38 ASO 3e graad Specifiek gedeelte 37 FUNCIONES 2lt/w 3lt/w UITBREIDINGSDOELSTELLINGEN Qué bien! Qué interesante! Es estupendo! 4.5. Expresar enfado/aburrimiento/desinterés Estoy 1 enfadado/enfada da Basta! Qué aburrido! Me aburre Qué lata! 4.6 Expresar indiferencia No me importa 1 Me es igual Da igual 4.7 Expresar dolor físico Qué dolor! 1 2 Que daño! 1 Uy! 1 Ay! 1 Me duele. 1 2 Tengo dolor 1 de. No puedo más! Expresar alivio Uf! 2 Qué bien! Gracias a Dios! Por fin! 4.9 Expresar temor Tengo miedo 2 de Me preocupa. Qué miedo!

39 ASO 3e graad Specifiek gedeelte 38 FUNCIONES 2lt/w 3lt/w UITBREIDINGSDOELSTELLINGEN Estoy asustado/asustad a 4.10 Expresar repulsión/asco/rechazo Qué asco! 1 No! De ninguna manera Vete! 2 Márchate! Preguntar sobre gustos y aficiones Te gusta? Expresar gustos /aficiones/lo que no gusta Me gusta 1... Me gusta mucho... Me encanta No me gusta no me gusta nada 4.13 Preguntar sobre preferencias Qué prefieres? 2 Prefieres 2..? Qué te gusta 1 más? Te gusta más 1. que.? te gusta 1 más..o..? 4.14 Expresar preferencias Prefiero 2 Me gusta 1 más Preguntar el interés

40 ASO 3e graad Specifiek gedeelte 39 FUNCIONES 2lt/w 3lt/w UITBREIDINGSDOELSTELLINGEN Te interesa.? Expresar el interés o la falta de interés Qué interesante! 1.me interesa (mucho).no me interesa 4.17 Expresar posibilidad, probabibilidad, imposibilidad o improbabilidad Es posible 1 Quizá 1 A lo mejor... 2 Imposible! 1 Es imposible Querer algo necesito Pedir el acuerdo vale? Manifestar el acuerdo vale Hacer comparaciones ( ) más que 1 2 (.) ( ) tan (.) como (.) menos (.) que (.) ( ) más que (.) (.) tanto como (.) (.) menos que (.) ( ) y ( ) son iguales

41 ASO 3e graad Specifiek gedeelte 40 7 Grammaticale thema s Spaans 3e graad GRAMMATICAAL THEMA Leerjaar 1 Leerjaar 2 UITBREIDINGSDOELSTELLINGEN Artículo y sustantivo Al y del 1 Art. indefinido 1 El señor X 1 Artículo con cifras (hora.) En contexto: la hora, el n de teléfono El + sust. Femenino 1 (observación) 2 Lo 2 El verbo Presentes regulares, diptongos, irregulares mas frecuentes Regulares, diptongos e irregulares como ser, estar, tener,ir Elaboración El verbo reflexivo Verbos regulares Casos especiales Hay/está Uso contrastado Hay que, tener que elemental deber Estar (lugar, estado, estado físico) Situaciones basicas Elaboración Ser/estar con adjetivo/adverbio Descripción física Elaboración Estar + gerundio 1 PRESENTE CONTINUO Ir a + infinitivo 1 Participio Formación Usos El pretérito perfecto Formación y uso basico Usos El imperativo afirmativo Reconocer la forma como orden (tu- Ud, Uds, vosotros (formas frecuentes) algunas formas irregulares El futuro 2 El condicional Formas frecuentes El pretérito indefinido Formación y uso formas frecuentes El imperfecto Formación y uso Los tiempos del pasado Concordancia

42 ASO 3e graad Specifiek gedeelte 41 El presente de subjuntivo Formación / uso básico imp neg El imperativo negativo (solo observar y reconocer el valor) Perífrasis verbales con gerundio 2 Ser/estar con participio 2 (elaboración para la pasiva) La pasiva (varias formas) (se) Uso basico (observacion) Estructuras impersonales (me 1 2 gusta ) Verbos que se traducen por adverbios en neerlandés Llevar Acabar de Volver a Soler El adjetivo Formas y concordancia Concordancia del adjetivo 1 gradación Apócope 1 Mucho/poco + sustantivo 1 El adverbio Reconocer/ formas Sistema completo básicas Los numerales Hasta 1000 Los numerales ordinales Hasta 10 Pronombres personales Pronombres sujeto 1 Adjetivo posesivo 1 Los demostrativos 1 Los interrogativos 1 Pronombre indefinido 1 Coi Obervacion-reconocer Formación uso Cod Formación Se Formación Pronombres redundantes (reconocer: pasivo) Uso Pronombre enclítico (reconocer el valor: Formas y uso pasivo) Preposiciones A, con, de, en, para, por Uso contextual 2 Contra, hasta, hace, sin Uso contextual 2

43 ASO 3e graad Specifiek gedeelte 42 La negación 1 Conjunciones Y, o, pero, cuando 1

44 ASO 3e graad Specifiek gedeelte 43 8 Specifieke eindtermen Taal en communicatie Decr. nr. LEERPLANDOELSTELLINGEN De leerlingen kunnen DSET 1 1 domeinspecifieke teksten structureren, verwerken en gepast presenteren in functie van de ontvanger. LEERINHOUDEN 1 Tekstsoorten - Wetenschappelijke leesteksten bijv. artikels uit linguïstische, economische, medische en milieu- of sportgerelateerde tijdschriften al dan niet digitaal - Administratieve documenten bijv.: het Europees aanrijdingsformulier bankdocumenten documenten i.v.m. ziekenhuisopname aanvraag internationale studiebeurs inschrijvingsformulieren hoger onderwijs - Zakelijke leesteksten bijv.: bijsluiters sollicitatieformulieren handleidingen korte of eenvoudige artikels uit populaire 3 Zoals vermeld bij de leerplandoelstellingen, is het zo, dat indien de school ervoor kiest om een extra derde lestijd Spaans te organiseren, de leraar ook van dit leerplan gebruik kan maken. Hij zal in de mate van het mogelijke en afhankelijk van verschillende factoren waaronder bijvoorbeeld het niveau van zijn leerlingen en het feit of zij een extra lestijd Spaans volgen in het complementair gedeelte de waardevolle specifieke eindtermen voor de pool Moderne Talen mee helpen realiseren met zijn collega s talen. Alle leerplandoelstellingen kunnen via Engels, Frans en Nederlands verwezenlijkt worden. Voor het vak Spaans komen in het bijzonder de hierbij opgenomen negen specifieke eindtermen in aanmerking. Een volledig overzicht van alle specifieke eindtermen is terug te vinden in het leerplan Engels/Frans voor de Pool Moderne Talen.

45 ASO 3e graad Specifiek gedeelte 44 Decr. nr. LEERPLANDOELSTELLINGEN De leerlingen kunnen LEERINHOUDEN tijdschriften en kranten al dan niet digitaal Uiteraard kunnen ook film-, radio- en tv-fragmenten, interviews en reportages over de hierboven vermelde items aan bod komen. DSET 2 2 vanuit een communicatiemodel reflecteren op talige communicatie en die waar nodig bijsturen. 2 Soorten communicatie - Taalregisters bijv.: formeel-informeel - Sociolect bijv.: man-vrouw - Vakjargon

46 ASO 3e graad Specifiek gedeelte Taal en cultuur Decr. nr. LEERPLANDOELSTELLINGEN De leerlingen kunnen DSET 4 4 stereotypen met betrekking tot de eigen en andermans cultuur en cultuuruitingen herkennen en nuanceren. 4 Stereotypen m.b.t. LEERINHOUDEN - Het dagelijks leven (zoals leef- en eetgewoonten, kleding, muziek) - Elementaire omgangsvormen, sociale conventies, tradities en beleefdheidsregels - Non-verbaal gedrag (zoals omhelzing, omarming) DSET 5 5 misverstanden in de interculturele communicatie die ontstaan door taalkundige of culturele verschillen herkennen en rechtzetten. 5 Taalkundige verschillen - Spraakkundige verschillen: bijv. tu/usted/ vos - Culturele verschillen: lossere omgang in de mediterrane landen - Culturele en lexicografische verschillen tussen Spanje en Zuid-Amerika - Het belang van gebaren DSET 6 6 cultuuruitingen verkennen die specifiek zijn voor de gebieden waar de doeltaal als omgangstaal gebruikt wordt. 6 Cultuuruitingen - Begroetingsrituelen - Over het weer spreken - Tafelgewoonten DSET 7 7 cultuur verkennen door middel van visuele taal. 7 Visuele taal - Film

47 ASO 3e graad Specifiek gedeelte 46 Decr. nr. LEERPLANDOELSTELLINGEN De leerlingen kunnen LEERINHOUDEN - Toneel - Dans - Reclame - Videoclips - Beeldend werk (bijv. fotoreportage, collage en affiche) - Websites - Stripverhalen 8.3 Taal als systeem Decr. nr. LEERPLANDOELSTELLINGEN De leerlingen kunnen DSET strategieën inzetten en passende hulpmiddelen hanteren om inzicht te verwerven in spellingsysteem, uitspraak, betekenis van woorden, zinsconstructies en de relatie klank-teken. 11 Hulpmiddelen - Naslagwerken LEERINHOUDEN - Audiovisueel materiaal - ICT (bijv. spellingschecker, vertaalmachines en online-woordenboeken) DSET strategieën inzetten om hun taalleerproces autonoom te evalueren, bij te sturen en verder te zetten. 12 Strategieën - Zelfevaluatie - Peerevaluatie - Co-evaluatie - het gebruik van portfolio s

48 ASO 3e graad Specifiek gedeelte 47 AV Spaans (1e jaar: 2 lestijden/week, 2e jaar: 2 lestijden/week) 8.4 Onderzoekscompetentie Decr. nr. LEERPLANDOELSTELLINGEN De leerlingen kunnen DSET zich oriënteren op een onderzoeksprobleem door gericht informatie te verzamelen, te ordenen en te bewerken. LEERINHOUDEN 16 Informatie afkomstig van bijvoorbeeld - een bibliografie - naslagwerken - het internet - een interview of een reportage Dit kan gebeuren via bijvoorbeeld zelfstandig werk (individueel, per twee, of in groep)

49 ASO 3e graad Specifiek gedeelte 48 9 Contenidos históricos y culturales Estrategias - Comparar situaciones y hechos culturales hispánicos y belgas - Utilizar documentos auténticos - Estimular la inferencia cultural a partir de documentos auténticos - Presentar esquemas, gráficos, vídeos, materiales icónicos - Presentar hechos históricos comunes a Bélgica y a España, y relevantes desde el punto de vista europeo - Presentar contenidos culturales españoles que muestren la diversidad de España - Evitar la repetición de tópicos, clichés - Presentar la diversidad cultural de los países que hablan español - Equilibrar contenidos españoles y americanos. Propuesta de contenidos culturales - Medio Físico: España Geografía de España Climas Paisajes, ecosistemas Lugares Turísticos Problemas y Protección del medio ambiente América Continente americano: Centroamérica, Sudamérica Climas Paisajes, ecosistemas Lugares Turísticos Problemas y Protección del medio ambiente - Medio político: España Sistema político español. Instituciones. Autonomías América Sistemas políticos de algunos países americanos Propuesta de contenidos historicos España Algunos hechos históricos relevantes desde el punto de vista europeo. América Culturas pre-colombinas - Lengua: España América El español en el mundo: países en los que se habla español Diferencias entre variantes dialectales más importantes Instituciones lingüísticas y culturales y sus acciones para la defensa y la unidad de la Lengua: Academias de la Lengua Española, I. Cervantes Importancia creciente del español en Internet Pluralidad lingüística de España Lenguas indias en Centroamérica y Sudamérica El español en los EEUU. El Spanglish

50 ASO 3e graad Specifiek gedeelte 49 - Literatura y Cultura: España América Nombres importantes de la Literatura en español: Cervantes. García Márquez, Pablo Neruda, Cortázar Premios Nobel: Rigoberta Menchú Pintores: Velázquez, Goya, Picasso, Dalí, Diego Rivera, Botero, Frida Kahlo Directores de cine: Buñuel, Almodóvar - Economía: España Fuentes de riqueza y economía del país América Fuentes de riqueza y economía de algunos países americanos Proyectos de desarrollo. Cooperación para el desarrollo - Costumbres y folklore: España Fiestas populares Gastronomía Vinos Bares, tapas Costumbres, horas de las comidas, etc América Fiestas populares Gastronomía Vinos Costumbres, horas de las comidas, etc - Sociedad actual: España Población Sistema educativo español Retrato de la juventud española Problemas y aspiraciones de los jóvenes Cultura juvenil Emigrantes que llegan Situación de las mujeres Medios de comunicación Deportes América Población de algunos países americanos Sistema educativo de, al menos, un país americano Documentos de jóvenes de países americanos Problemas y aspiraciones de los jóvenes Cultura juvenil Población que emigra Medios de comunicación Deportes Música y canciones en español

51 ASO 3e graad Specifiek gedeelte 50 PEDAGOGISCH-DIDACTISCHE WENKEN 1 Nr. Pedagogisch-didactische wenken 1 De vier vaardigheden In de beginfase van het leerproces wordt aan de vier vaardigheden een ongelijk gewicht toegekend. Luisteren en spreken staan centraal in het taalverwervingsproces bij beginners. De leesvaardigheid heeft een ondersteunende functie bij de opbouw van woordenschat en syntaxis. Aan schrijfvaardigheid wordt minder aandacht besteed. 1.1 Luisteren - Door de leerlingen geregeld met gesproken Spaans te confronteren worden ze ondergedompeld in een taalbad waarbij zij onbewust grammaticale en lexicale elementen opslaan. - Het is belangrijk dat de leraar tijdens de les zoveel mogelijk de doeltaal spreekt en aldus bestendig de luistervaardigheid van de leerlingen prikkelt. - De leerlingen moeten ook met andere stemmen dan die van de leraar geconfronteerd worden. Zorgvuldig gekozen audio- of videofragmenten met hispanohablantes kunnen bijzonder interessant materiaal opleveren om de luistervaardigheid te oefenen. Aan de hand van authentieke mondelinge boodschappen worden de leerlingen ook vertrouwd gemaakt met het natuurlijke spreekritme van de Spaanssprekende. - Bij de luistervaardigheidstraining streeft de leraar ernaar de verschillende luisterstrategieën aan bod te laten komen: voorspellend luisteren (voorkennis activeren om hypotheses te formuleren over de te beluisteren tekst); oriënterend luisteren (snel en selectief beluisteren van een tekst om een eerste globale indruk te verwerven); zoekend luisteren (specifieke informatie uit de tekst halen); globaal luisteren (hoofdzaken uit de beluisterde tekst halen); intensief luisteren (aandachtig luisteren om de tekst helemaal te begrijpen). - Het internet biedt heel wat interessant luistermateriaal in de vorm van geluid - en / of beeldfragmenten (bijv. real-time of downloadbare uitzendingen van radio - en tv-stations, soms met transcripties, en muziek - en filmsites met fragmenten of trailers). 1.2 Lezen - Bij de opbouw van het leesvaardigheidsprogramma van zijn leerlingen zorgt de leraar ervoor dat de complexiteit en de moeilijkheidsgraad van de teksten geleidelijk groter wordt. De lecturas fáciles geschreven op basis van frequentielijsten kunnen hierbij ondersteunend werken. De leraar maakt zijn leerlingen vertrouwd met de verschillende leesstrategieën (cfr. luisterstrategieën): lectura selectiva - vistazo lectura atenta, lectura rápida y superficial (obtener información sobre un texto), lectura intensiva (obtener información de un texto), lectura extensiva (por placer o por interés). - Aantrekkelijke en gevarieerde teksten sluiten aan bij de belangstellingssfeer van

MODERNE VREEMDE TALEN - ASO DUITS Het voorliggende pakket eindtermen beantwoordt aan de decretale situatie waarbij in de basisvorming in de derde

MODERNE VREEMDE TALEN - ASO DUITS Het voorliggende pakket eindtermen beantwoordt aan de decretale situatie waarbij in de basisvorming in de derde MODERNE VREEMDE TALEN - ASO DUITS Het voorliggende pakket eindtermen beantwoordt aan de decretale situatie waarbij in de basisvorming in de derde graad ASO, Duits als tweede moderne vreemde taal kan worden

Nadere informatie

SECUNDAIR ONDERWIJS TSO. derde graad. eerste en tweede leerjaar. Handel SECRETARIAAT-TALEN SPECIFIEK GEDEELTE. (vervangt 2004/293)

SECUNDAIR ONDERWIJS TSO. derde graad. eerste en tweede leerjaar. Handel SECRETARIAAT-TALEN SPECIFIEK GEDEELTE. (vervangt 2004/293) SECUNDAIR ONDERWIJS Onderwijsvorm: TSO Graad: derde graad Jaar: eerste en tweede leerjaar Studiegebied: Handel Studierichting: SECRETARIAAT-TALEN SPECIFIEK GEDEELTE Vak(ken): AV Spaans 3/3 lt/w Leerplannummer:

Nadere informatie

AV Spaans TSO. Toerisme. derde graad LEERPLAN SECUNDAIR ONDERWIJS. 3/3 lt/w. Toerisme. eerste en tweede leerjaar. (vervangt 2004/293)

AV Spaans TSO. Toerisme. derde graad LEERPLAN SECUNDAIR ONDERWIJS. 3/3 lt/w. Toerisme. eerste en tweede leerjaar. (vervangt 2004/293) LEERPLAN SECUNDAIR ONDERWIJS Vak: AV Spaans Specifiek gedeelte 3/3 lt/w Studierichting: Studiegebied: Onderwijsvorm: Graad: Leerjaar: Toerisme Toerisme TSO derde graad eerste en tweede leerjaar Leerplannummer:

Nadere informatie

TOERISME EN ORGANISATIE, TOERISME EN RECREATIE

TOERISME EN ORGANISATIE, TOERISME EN RECREATIE SECUNDAIR ONDERWIJS Onderwijsvorm: TSO Graad: derde graad Jaar: derde leerjaar Studiegebied: Toerisme Studierichting: TOERISME EN ORGANISATIE, TOERISME EN RECREATIE SPECIFIEK GEDEELTE Vak(ken): AV Spaans

Nadere informatie

Aartsbisdom Mechelen-Brussel Vicariaat Onderwijs Diocesane Pedagogische Begeleiding Secundair Onderwijs

Aartsbisdom Mechelen-Brussel Vicariaat Onderwijs Diocesane Pedagogische Begeleiding Secundair Onderwijs Aartsbisdom Mechelen-Brussel Vicariaat Onderwijs Diocesane Pedagogische Begeleiding Secundair Onderwijs Vakdocumenten Frans (2004) Visie en accenten leerplan Frans BaO 1 De eerste stappen zetten - Basiswoordenschat

Nadere informatie

Eindtermen Nederlands algemeen secundair onderwijs (derde graad)

Eindtermen Nederlands algemeen secundair onderwijs (derde graad) Eindtermen Nederlands algemeen secundair onderwijs (derde graad) Bron: www.ond.vlaanderen.be/dvo 1 Luisteren 1 De leerlingen kunnen op structurerend niveau luisteren naar uiteenzettingen en probleemstellingen

Nadere informatie

Voor alle leraren Nederlands. 'Vergelijkend schema', eindtermen vaardigheden van de 3 graden: tekstsoorten, procedures/strategieën en attitudes.

Voor alle leraren Nederlands. 'Vergelijkend schema', eindtermen vaardigheden van de 3 graden: tekstsoorten, procedures/strategieën en attitudes. Voor alle leraren Nederlands 'Vergelijkend schema', eindtermen vaardigheden van de 3 graden:, procedures/strategieën en attitudes. 1 Luisteren 1e graad 2e graad 3e graad uiteenzetting leerstofonderdeel

Nadere informatie

STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING

STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING Modulaire opleiding Wetenschappen AO AV 004 Protocol Datum: 25 juli 2006 Versie 1.0 DEF Pagina 1 van 101 Inhoud Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap 1 Deel 1 Opleiding...

Nadere informatie

Kruistabel ter inspiratie voor het opmaken van een jaarplan Duits voor de derde graad Moderne Talen

Kruistabel ter inspiratie voor het opmaken van een jaarplan Duits voor de derde graad Moderne Talen Titel / thema tekst / toets Kruistabel ter inspiratie voor het opmaken van een jaarplan Duits voor de derde graad Moderne Talen LUISTERVAARDIGHEID De leerlingen kunnen Lu 1 op beschrijvend niveau van narratieve,

Nadere informatie

Luister- en kijkvaardigheid in de lessen Nederlands

Luister- en kijkvaardigheid in de lessen Nederlands Les Taalblad, Pendelaars Tekstsoort, publiek, niveau Informatieve en persuasieve tekst Onbekend publiek Structurerend niveau voor leesvaardigheid, beoordelend niveau voor luistervaardigheid Verwijzing

Nadere informatie

Taaltaken, verwerkingsniveaus, tekstsoorten, tekstkenmerken en strategieën

Taaltaken, verwerkingsniveaus, tekstsoorten, tekstkenmerken en strategieën 1 Bijlage 10. Eindtermen moderne vreemde talen: Frans of Engels van de derde graad bso (derde leerjaar) Taaltaken, verwerkingsniveaus, tekstsoorten, tekstkenmerken en strategieën LUISTEREN vrij concreet

Nadere informatie

Secundair volwassenenonderwijs STUDIEGEBIED TALEN RICHTGRAAD 1&2

Secundair volwassenenonderwijs STUDIEGEBIED TALEN RICHTGRAAD 1&2 Secundair volwassenenonderwijs STUDIEGEBIED TALEN RICHTGRAAD 1&2 Modulaire opleiding Europese talen groep 1* R 1 AO TA 001 *Europese talen groep 1: Deens, Duits, Engels, Frans, Italiaans, Portugees, Roemeens,

Nadere informatie

Reizen Algemeen. Algemeen - Belangrijkste benodigdheden. Algemeen - Conversatie. Om hulp vragen. Vragen of iemand Engels spreekt

Reizen Algemeen. Algemeen - Belangrijkste benodigdheden. Algemeen - Conversatie. Om hulp vragen. Vragen of iemand Engels spreekt - Belangrijkste benodigdheden Podría ayudarme? Om hulp vragen Habla inglés? Vragen of iemand Engels spreekt Habla_[idioma]_? Vragen of iemand een bepaalde taal spreekt No hablo_[idioma]_. Duidelijk maken

Nadere informatie

Reizen Algemeen. Algemeen - Belangrijkste benodigdheden. Algemeen - Conversatie. Om hulp vragen. Vragen of iemand Engels spreekt

Reizen Algemeen. Algemeen - Belangrijkste benodigdheden. Algemeen - Conversatie. Om hulp vragen. Vragen of iemand Engels spreekt - Belangrijkste benodigdheden Podría ayudarme? Om hulp vragen Habla inglés? Vragen of iemand Engels spreekt Habla_[idioma]_? Vragen of iemand een bepaalde taal spreekt No hablo_[idioma]_. Duidelijk maken

Nadere informatie

Taaltaken, verwerkingsniveaus, tekstsoorten, tekstkenmerken en strategieën

Taaltaken, verwerkingsniveaus, tekstsoorten, tekstkenmerken en strategieën 1 Bijlage 7. Eindtermen moderne vreemde talen: Frans of Engels van de derde graad bso (eerste en tweede leerjaar) Taaltaken, verwerkingsniveaus, tekstsoorten, tekstkenmerken en strategieën LUISTEREN vertrouwd

Nadere informatie

Reizen Algemeen. Algemeen - Belangrijkste benodigdheden. Algemeen - Conversatie. Om hulp vragen. Vragen of iemand Engels spreekt

Reizen Algemeen. Algemeen - Belangrijkste benodigdheden. Algemeen - Conversatie. Om hulp vragen. Vragen of iemand Engels spreekt - Belangrijkste benodigdheden Kunt u me alstublieft helpen? Om hulp vragen Spreekt u Engels? Vragen of iemand Engels spreekt Spreekt u _[taal]_? Vragen of iemand een bepaalde taal spreekt Ik spreek geen

Nadere informatie

Reizen Algemeen. Algemeen - Belangrijkste benodigdheden. Algemeen - Conversatie. Om hulp vragen. Vragen of iemand Engels spreekt

Reizen Algemeen. Algemeen - Belangrijkste benodigdheden. Algemeen - Conversatie. Om hulp vragen. Vragen of iemand Engels spreekt - Belangrijkste benodigdheden Podría ayudarme? Om hulp vragen Habla inglés? Vragen of iemand Engels spreekt Habla_[idioma]_? Vragen of iemand een bepaalde taal spreekt No hablo_[idioma]_. Duidelijk maken

Nadere informatie

Reizen Algemeen. Algemeen - Belangrijkste benodigdheden. Algemeen - Conversatie. Om hulp vragen. Vragen of iemand Engels spreekt

Reizen Algemeen. Algemeen - Belangrijkste benodigdheden. Algemeen - Conversatie. Om hulp vragen. Vragen of iemand Engels spreekt - Belangrijkste benodigdheden Kunt u me alstublieft helpen? Om hulp vragen Spreekt u Engels? Vragen of iemand Engels spreekt Spreekt u _[taal]_? Vragen of iemand een bepaalde taal spreekt Ik spreek geen

Nadere informatie

Jaarplan Duits 4 moderne talen

Jaarplan Duits 4 moderne talen Schooljaar 2016-2017 Leerkracht(en): Hans Hendrikx Vak: Duits 4 moderne talen 2016-2017 Klassen: 4EMt, 4LMt Schooljaar: 2016-2017 Vak: Lestijden per week: 2 Onderwijsvorm: Graad: 2 Jaar: 1 Studierichting:

Nadere informatie

Wat stelt de doorlichting vast? Enkele voorbeelden:

Wat stelt de doorlichting vast? Enkele voorbeelden: Werken aan leerlijnen De nieuwe leerplannen zijn nu van kracht in het basisonderwijs, in de eerste en de tweede graad. Dit is een geschikt moment om leerlijnen opnieuw te bekijken of uit te werken. Wat

Nadere informatie

Taaltaken, verwerkingsniveaus, tekstsoorten, tekstkenmerken en strategieën

Taaltaken, verwerkingsniveaus, tekstsoorten, tekstkenmerken en strategieën 1 Bijlage 3. Eindtermen moderne vreemde talen: Frans of Engels van de tweede graad bso (eerste en tweede leerjaar) Taaltaken, verwerkingsniveaus, tekstsoorten, tekstkenmerken en strategieën LUISTEREN met

Nadere informatie

Wat kan ik na het 1 ste jaar? SPREKEN SCHRIJVEN LUISTEREN

Wat kan ik na het 1 ste jaar? SPREKEN SCHRIJVEN LUISTEREN Wat kan ik na het 1 ste jaar? Ik kan mezelf kort voorstellen: naam, woonplaats, beroep, Ik kan iemand op een eenvoudige maar correcte manier begroeten en afscheid nemen. Ik kan in een eenvoudig gesprek

Nadere informatie

WAAROM ETEN WE WAT WE ETEN? EINDTERMEN EN LEERPLANNEN

WAAROM ETEN WE WAT WE ETEN? EINDTERMEN EN LEERPLANNEN WAAROM ETEN WE WAT WE ETEN? EINDTERMEN EN LEERPLANNEN Vakgebonden eindtermen A Vrij gesubsidieerd onderwijs VVKSO Leerplan 3 e graad secundair onderwijs AV Nederlands ASO/TSO/KSO LICAP- Brussel D/2006/0279/008

Nadere informatie

Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel

Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel LEERLIJNEN FRANS: D/0279/2002/044 D/0279/2004/001 ZONDER UITBREIDING 1 Luisteren 1.1 Luistertaken (Lu1) Tekstsoort Graad

Nadere informatie

Secundair volwassenenonderwijs STUDIEGEBIED TALEN RICHTGRAAD 1&2

Secundair volwassenenonderwijs STUDIEGEBIED TALEN RICHTGRAAD 1&2 Secundair volwassenenonderwijs STUDIEGEBIED TALEN RICHTGRAAD 1&2 Modulaire opleiding Europese Talen groep 2* R 1 AO TA 005 *Europese talen groep 2: Bulgaars, Fins, Grieks, Hongaars, Pools, Russisch, Servisch-Kroatisch,

Nadere informatie

LEERLIJNEN FRANS: TWEEDE GRAAD ASO D/2002/037 DERDE GRAAD ASO (STUDIERICHTING MET COMPONENT MODERNE TALEN) D/2004/032. Niet al te complex

LEERLIJNEN FRANS: TWEEDE GRAAD ASO D/2002/037 DERDE GRAAD ASO (STUDIERICHTING MET COMPONENT MODERNE TALEN) D/2004/032. Niet al te complex LEERLIJNEN FRANS: TWEEDE GRAAD ASO D/2002/037 DERDE GRAAD ASO (STUDIERICHTING MET COMPONENT MODERNE TALEN) D/2004/032 1 Luisteren 1.1 Luistertaken - 1 Het globale onderwerp bepalen - 2 De hoofdgedachte

Nadere informatie

SECUNDAIR ONDERWIJS TSO. derde graad. eerste en tweede leerjaar CW-F. (Vervangt D/1984/4244/21) Onderwijsvorm: Graad: Jaar:

SECUNDAIR ONDERWIJS TSO. derde graad. eerste en tweede leerjaar CW-F. (Vervangt D/1984/4244/21) Onderwijsvorm: Graad: Jaar: SECUNDAIR ONDERWIJS Onderwijsvorm: TSO Graad: derde graad Jaar: eerste en tweede leerjaar Vak(ken): AV Spaans 3/3 lt/w Vakkencode: CW-F Leerplannummer: 2004/293 (Vervangt D/1984/4244/21) Nummer inspectie:

Nadere informatie

~ 1 ~ selecteren. (LPD 1,8,27) (LPD 13,22,23,27)

~ 1 ~ selecteren. (LPD 1,8,27) (LPD 13,22,23,27) ~ 1 ~ Functionele taalvaardigheid/ tekstgeletterdheid Eindtermen (P)AV voor 2 de graad SO 3 de graad SO 3 de jaar 3 de graad SO DBSO niveau 2 de graad DBSO niveau 3 de graad DBSO niveau 3 de jaar 3 de

Nadere informatie

2.3 Literatuur. 1.4.2 Schriftelijke vaardigheden 1.4.2.1 Lezen LES GODVERDOMSE DAGEN OP EEN GODVERDOMSE BOL LEERPLAN ALGEMEEN:

2.3 Literatuur. 1.4.2 Schriftelijke vaardigheden 1.4.2.1 Lezen LES GODVERDOMSE DAGEN OP EEN GODVERDOMSE BOL LEERPLAN ALGEMEEN: LES GODVERDOMSE DAGEN OP EEN GODVERDOMSE BOL ALGEMEEN: p.8 2.3 Literatuur In onze leerplannen is literatuur telkens als een aparte component beschouwd, meer dan een vorm van leesvaardigheid. Na de aanloop

Nadere informatie

Het belang en het gemak van het Spaanse werkwoord

Het belang en het gemak van het Spaanse werkwoord Het belang en het gemak van het Spaanse werkwoord Door: Victor Sánchez Vaak starten Nederlanders heel enthousiast aan een cursus Spaans. Mijn ervaring heeft geleerd dat men vroeg of laat tegen de grammatica

Nadere informatie

Opleiding. Tolk Vlaamse Gebarentaal. Code + officiële benaming van de module. Module Vlaamse Gebarentaal B. Academiejaar 2015-2016.

Opleiding. Tolk Vlaamse Gebarentaal. Code + officiële benaming van de module. Module Vlaamse Gebarentaal B. Academiejaar 2015-2016. Opleiding Tolk Vlaamse Gebarentaal Code + officiële benaming van de module Module Vlaamse Gebarentaal B Academiejaar 2015-2016 Semester 2 Studieomvang 9 studiepunten Totale studietijd 180 Aantal lestijden

Nadere informatie

Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming 1 september 2007 LEERGEBIED TALEN. Modulaire opleiding Frans Opstap talen AO BE 011

Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming 1 september 2007 LEERGEBIED TALEN. Modulaire opleiding Frans Opstap talen AO BE 011 LEERGEBIED TALEN Modulaire opleiding Frans Opstap talen AO BE 011 Versie 2.0 BVR Pagina 1 van 9 Inhoud Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming 1 september 2007 1 Opleiding... 3 1.1 Relatie opleiding

Nadere informatie

EL ABANICO CURSUSSEN SPAANS ROTTERDAM STUDIEGIDS

EL ABANICO CURSUSSEN SPAANS ROTTERDAM STUDIEGIDS EL ABANICO CURSUSSEN SPAANS ROTTERDAM STUDIEGIDS 1 Naam cursus INICIAL 1 Aan het eind van de cursus kunt u zich redden in eenvoudige situaties. U kunt een simpele conversatie in het Spaans voeren over

Nadere informatie

STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING

STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING Modulaire opleiding Opfris Derde Graad TSO AO AV 020 Versie 1.0 BVR Pagina 1 van 19 Inhoud Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap 23 november 2006 1 Deel 1 Opleiding... 3 1.1

Nadere informatie

STUDIEGEBIED TALEN RICHTGRAAD 1 EN 2

STUDIEGEBIED TALEN RICHTGRAAD 1 EN 2 Vlaamse Onderwijsraad Raad Levenslang en Levensbreed Leren Kunstlaan 6 bus 6 26 februari 2008 1210 Brussel RLLL/ET/ADV/005bijl16 STUDIEGEBIED TALEN RICHTGRAAD 1 EN 2 Opleiding Andere Talen* Verkort R1

Nadere informatie

STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING

STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING Modulaire opleiding Wetenschappen AO AV 004 Protocol Datum: 25 juli 2006 Versie 2.0 Pagina 1 van 116 Inhoud 1 Deel 1 Opleiding... 5 2 Deel 2 Modules... 6 1.1 Module ASO2-B

Nadere informatie

luisteren: ET 4, 6 spreken: ET 15, 18, 23 lezen: ET 10, 12 schrijven: ET 28, 30, 31, 34 mondelinge interactie: 24, 27

luisteren: ET 4, 6 spreken: ET 15, 18, 23 lezen: ET 10, 12 schrijven: ET 28, 30, 31, 34 mondelinge interactie: 24, 27 TABASCO Oriëntatie + voorbereiden Leercoach Leerlingen Iemand voorstellen (schriftelijk en mondeling) Leerplandoelstellingen kiezen functionele kennis: - woordvelden: 35.1.1 en 35.1.2 en 35.1.3 - grammatica:

Nadere informatie

Maak je eigen folder! Leerkrachtenbundel

Maak je eigen folder! Leerkrachtenbundel Maak je eigen folder! Leerkrachtenbundel Doelgroep: Wij denken dat dit een geschikte opdracht is voor de 2 de en 3 de graad aso, voor tso (vooral voor grafische richtingen, vormgeving) en voor kso. De

Nadere informatie

Kruistabel ter inspiratie voor het opmaken van een jaarplan Duits voor het 2 e leerjaar van de 2 e graad aso. Datu m van de les. De leerlingen kunnen

Kruistabel ter inspiratie voor het opmaken van een jaarplan Duits voor het 2 e leerjaar van de 2 e graad aso. Datu m van de les. De leerlingen kunnen Titel / thema tekst / toets Kruistabel ter inspiratie voor het opmaken van een jaarplan Duits voor het 2 e leerjaar van de 2 e graad aso De leerlingen kunnen LUISTERVAARDIGHEID Lu 1 op beschrijvend niveau

Nadere informatie

Wat kan ik na het 1 ste jaar?

Wat kan ik na het 1 ste jaar? Wat kan ik na het 1 ste jaar? SPREKEN LUISTEREN Ik kan mezelf kort voorstellen: naam, woonplaats, beroep, Ik kan begrijpen wat iemand wil zeggen als het over vertrouwde zaken gaat en op Ik kan iemand op

Nadere informatie

Latijn-wiskunde Latijn-moderne talen wetenschappen economie-wiskunde economie-moderne talen humane wetenschappen

Latijn-wiskunde Latijn-moderne talen wetenschappen economie-wiskunde economie-moderne talen humane wetenschappen Tweede graad aso In de tweede graad aso kies je voor een bepaalde richting. Ongeacht je keuze, blijft er een groot gemeenschappelijk basispakket van 26 lesuren algemene vakken. Het niveau van deze vakken,

Nadere informatie

STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING

STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING Modulaire opleiding Humane Wetenschappen ASO2 AO AV 003 Protocol Datum: 25 juli 2006 Protocol Algemene Vorming Humane wetenschappen ASO2 Versie 2.0 DEF Pagina 1 van 114 Inhoud

Nadere informatie

STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING

STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING Modulaire opleiding Opfris Tweede Graad TSO AO AV 018 Versie 1.0 BVR Pagina 1 van 16 Inhoud Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap 23 november 2006 1 Deel 1 Opleiding... 3

Nadere informatie

Eindtermen Nederlands lager onderwijs

Eindtermen Nederlands lager onderwijs Eindtermen Nederlands lager onderwijs Bron: www.ond.vlaanderen.be/dvo 1 Luisteren De leerlingen kunnen (verwerkingsniveau = beschrijven) de informatie achterhalen in: 1.1 een voor hen bestemde mededeling

Nadere informatie

De leerling leert strategieën te gebruiken voor het uitbreiden van zijn Duitse woordenschat.

De leerling leert strategieën te gebruiken voor het uitbreiden van zijn Duitse woordenschat. A. LEER EN TOETSPLAN DUITS Onderwerp: Leesvaardigheid De leerling leert strategieën te gebruiken voor het uitbreiden van zijn Duitse woordenschat. De leerling leert strategieën te gebruiken bij het verwerven

Nadere informatie

VOET EN STUDIEGEBIED HANDEL

VOET EN STUDIEGEBIED HANDEL Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel VOET EN STUDIEGEBIED HANDEL Elementen van de Stam Alle elementen van de stam zijn fundamenteel in de vorming van de leerling

Nadere informatie

luisteren: dialoog beluisteren en

luisteren: dialoog beluisteren en TABASCO Leercoach Een afspraak maken ( mondeling) Een uitnodiging schrijven ( schriftelijk) Leerplandoelstellingen kiezen functionele kennis: - woordvelden:35.1.2 en 35.1.3 en 35.1.5 *dagen / maanden *afspraak

Nadere informatie

Niveaubepaling Nederlandse taal

Niveaubepaling Nederlandse taal Niveaubepaling Nederlandse taal Voor een globale niveaubepaling kunt u de niveaubeschrijvingen A1 t/m C1 doornemen en vaststellen welk niveau het beste bij u past. Niveaubeschrijving A0 Ik heb op alle

Nadere informatie

Lokaliseren situeren van plaatsen op een landkaart (in een beperkt of ruim kader).

Lokaliseren situeren van plaatsen op een landkaart (in een beperkt of ruim kader). De volgende vakken komen aan bod Aardrijkskunde Maatschappelijke vorming (MAVO) Nederlands Godsdienst Niet-conventionele zedenleer LEERDOELSTELLINGEN LESFICHE C Door aan de slag te gaan met lesfiche C

Nadere informatie

Reizen Algemeen. Algemeen - Belangrijkste benodigdheden. Algemeen - Conversatie. Om hulp vragen. Vragen of iemand Engels spreekt

Reizen Algemeen. Algemeen - Belangrijkste benodigdheden. Algemeen - Conversatie. Om hulp vragen. Vragen of iemand Engels spreekt - Belangrijkste benodigdheden Você pode me ajudar, por favor? Om hulp vragen Você fala inglês? Vragen of iemand Engels spreekt Você fala _[idioma]_? Vragen of iemand een bepaalde taal spreekt Eu não falo_[idioma]_.

Nadere informatie

Reizen Algemeen. Algemeen - Belangrijkste benodigdheden. Algemeen - Conversatie. Om hulp vragen. Vragen of iemand Engels spreekt

Reizen Algemeen. Algemeen - Belangrijkste benodigdheden. Algemeen - Conversatie. Om hulp vragen. Vragen of iemand Engels spreekt - Belangrijkste benodigdheden Podría ayudarme? Om hulp vragen Habla inglés? Vragen of iemand Engels spreekt Habla_[idioma]_? Vragen of iemand een bepaalde taal spreekt No hablo_[idioma]_. Duidelijk maken

Nadere informatie

TABASCO. Oriëntatie + voorbereiden

TABASCO. Oriëntatie + voorbereiden TABASCO Oriëntatie + voorbereiden Leercoach Leerlingen Een bestelling doen in een restaurant (mondeling) Leerplandoelstellingen kiezen functionele kennis: - woordvelden: 35.1.3 en 35.1.4 - grammatica:

Nadere informatie

Hoe kan de school in het algemeen werk maken van het nieuwe concept (stam + contexten)?

Hoe kan de school in het algemeen werk maken van het nieuwe concept (stam + contexten)? Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel VOET EN STUDIEGEBIED ASO STUDIERICHTING : ECONOMIE Hoe kan de school in het algemeen werk maken van het nieuwe concept

Nadere informatie

Kan-beschrijvingen ERK A2

Kan-beschrijvingen ERK A2 Kan-beschrijvingen ERK A2 Lezen Ik kan zeer korte, eenvoudige teksten lezen. Ik kan specifieke voorspelbare informatie vinden in eenvoudige, alledaagse teksten zoals advertenties, folders, menu's en dienstregelingen

Nadere informatie

Model om schoolse taalvaardigheden te observeren en te reflecteren

Model om schoolse taalvaardigheden te observeren en te reflecteren 1 Bijlage 1: Model om schoolse taalvaardigheden te observeren en te reflecteren Als een leraar op zoek is naar een mogelijk instrument om schoolse taalvaardigheid bij zijn leerlingen te observeren, dan

Nadere informatie

Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap woensdag 24 mei 2006 STUDIEGEBIED TALEN. Modulaire opleiding Arabisch Chinees Japans R 2 AO TA 008

Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap woensdag 24 mei 2006 STUDIEGEBIED TALEN. Modulaire opleiding Arabisch Chinees Japans R 2 AO TA 008 STUDIEGEBIED TALEN Modulaire opleiding Arabisch Chinees Japans R 2 AO TA 008 Versie 1.0 BVR Pagina 1 van 61 Inhoud 1 Deel 1 Opleiding... 3 1.1 Korte beschrijving... 3 1.1.1 Inhoud... 3 1.1.2 Modules...

Nadere informatie

STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING

STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING Modulaire opleiding Wetenschappen AO AV 004 Versie 1.0 BVR Pagina 1 van 24 Inhoud Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap 23 november 2006 1 Deel 1 Opleiding... 5 1.1 Korte

Nadere informatie

SECUNDAIR ONDERWIJS. eerste en tweede leerjaar SPECIFIEK GEDEELTE

SECUNDAIR ONDERWIJS. eerste en tweede leerjaar SPECIFIEK GEDEELTE SECUNDAIR ONDERWIJS Onderwijsvorm: ASO Graad: derde graad Jaar: eerste en tweede leerjaar SPECIFIEK GEDEELTE Studierichtingen: Economie-moderne talen Grieks-moderne talen Latijn-moderne talen Moderne talen-topsport

Nadere informatie

STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING

STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING Modulaire opleiding Humane Wetenschappen ASO2 AO AV 003 Versie 1.0 BVR Pagina 1 van 24 Inhoud Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap 23 november 2006 1 Deel 1 Opleiding...

Nadere informatie

STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING

STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING Modulaire opleiding Economie AO AV 002 Versie 1.0 BVR Pagina 1 van 26 Inhoud 1 Deel 1 Opleiding... 5 1.1 Korte beschrijving... 5 1.1.1 Inhoud... 5 1.1.2 Modules... 5 1.2 Plaats

Nadere informatie

Keuzevak Spaans voor beginners 1 - Extra oefeningen

Keuzevak Spaans voor beginners 1 - Extra oefeningen Keuzevak Spaans voor beginners 1 - Extra oefeningen Met deze oefeningen kun je je voorbereiden op het tentamen Spaans voor beginners 1. De uitwerkingen staan op www.keuzevakspaans.com. Het echte tentamen

Nadere informatie

VLAAMS VERBOND VAN HET KATHOLIEK SECUNDAIR ONDERWIJS LEERPLAN SECUNDAIR ONDERWIJS. NEDERLANDS Derde graad BSO Derde leerjaar. Alle studierichtingen

VLAAMS VERBOND VAN HET KATHOLIEK SECUNDAIR ONDERWIJS LEERPLAN SECUNDAIR ONDERWIJS. NEDERLANDS Derde graad BSO Derde leerjaar. Alle studierichtingen VLAAMS VERBOND VAN HET KATHOLIEK SECUNDAIR ONDERWIJS LEERPLAN SECUNDAIR ONDERWIJS NEDERLANDS Derde graad BSO Derde leerjaar Alle studierichtingen Licap - Brussel: - september 1995 INHOUD 1 BEGINSITUATIE...

Nadere informatie

Kennisbasis Duits 8 juli 2009. 2. Taalkundige kennis

Kennisbasis Duits 8 juli 2009. 2. Taalkundige kennis Kennisbasis Duits 8 juli 2009 Thema Categorie/kernconcept Omschrijving van de categorie / het kernconcept De student 1. Taalvaardigheden 1.1 De vaardigheden 1.1.1 beheerst de kijkvaardigheid en de luistervaardigheid

Nadere informatie

Europese talen groep 2 * R 2. Algemene opleiding Studiegebieden Europese neventalen R1 en R2, Oosterse talen en Slavische talen

Europese talen groep 2 * R 2. Algemene opleiding Studiegebieden Europese neventalen R1 en R2, Oosterse talen en Slavische talen Bijlage 11 bij het besluit van de Vlaamse Regering van.../.../... tot wijziging van de puntenenveloppe voor de centra voor basiseducatie en de indeling van studiegebieden in opleidingen van het secundair

Nadere informatie

Pedagogische begeleiding wiskunde oktober 2016 Pagina 1

Pedagogische begeleiding wiskunde oktober 2016 Pagina 1 Pedagogische begeleiding SO Vakbegeleiding wiskunde ONDERZOEKSCOMPETENTIES WISKUNDE DERDE GRAAD AS0 Specifieke eindtermen i.v.m. onderzoekscompetenties (SETOC) Wat? Leerplan a derde graad aso VVKSO De

Nadere informatie

Reizen Algemeen. Algemeen - Belangrijkste benodigdheden. Algemeen - Conversatie. Om hulp vragen. Vragen of iemand Engels spreekt

Reizen Algemeen. Algemeen - Belangrijkste benodigdheden. Algemeen - Conversatie. Om hulp vragen. Vragen of iemand Engels spreekt - Belangrijkste benodigdheden Podría ayudarme? Om hulp vragen Habla inglés? Vragen of iemand spreekt Habla_[idioma]_? Vragen of iemand een bepaalde taal spreekt No hablo_[idioma]_. Duidelijk maken dat

Nadere informatie

Reizen Algemeen. Algemeen - Belangrijkste benodigdheden. Algemeen - Conversatie. Om hulp vragen. Vragen of iemand Engels spreekt

Reizen Algemeen. Algemeen - Belangrijkste benodigdheden. Algemeen - Conversatie. Om hulp vragen. Vragen of iemand Engels spreekt - Belangrijkste benodigdheden Can you help me, please? Om hulp vragen Do you speak English? Vragen of iemand spreekt Do you speak _[language]_? Vragen of iemand een bepaalde taal spreekt I don't speak_[language]_.

Nadere informatie

CONCEPT. Tussendoelen Engels onderbouw vo havo/vwo

CONCEPT. Tussendoelen Engels onderbouw vo havo/vwo Tussendoelen Engels onderbouw vo havo/vwo Preambule Voor alle domeinen van Engels geldt dat het gaat om toepassingen van kennis en vaardigheden op thema s die alledaags en vertrouwd zijn. Hieronder worden

Nadere informatie

STUDIEAANBOD SINT-JOZEF HUMANIORA 2015-2016

STUDIEAANBOD SINT-JOZEF HUMANIORA 2015-2016 STUDIEAANBOD SINT-JOZEF HUMANIORA 2015-2016 EERSTE GRAAD Eerste leerjaar Algemene vorming (moderne) Klassieke studiën ( of CLIL-) Tweede leerjaar Grieks- Moderne wetenschappen (SEI of CLIL-SEI) ASO TWEEDE

Nadere informatie

VOORBLAD BIJ BIJLAGE 2 PROFIELPRODUCT

VOORBLAD BIJ BIJLAGE 2 PROFIELPRODUCT VOORBLAD BIJ BIJLAGE 2 PROFIELPRODUCT Naam auteur(s) E. van der Made Vakgebied Frans Titel Leerlijn onderbouw h/v Frans, Duits, Spaans. Schooljaar 2015-2016. Onderwerp Een leerlijn voor de talen Frans,

Nadere informatie

CONCEPT. Tussendoelen Engels onderbouw vo vmbo

CONCEPT. Tussendoelen Engels onderbouw vo vmbo Tussendoelen Engels onderbouw vo vmbo Preambule Voor alle domeinen van Engels geldt dat het gaat om toepassingen van kennis en vaardigheden op thema s die alledaags en vertrouwd zijn. Hieronder worden

Nadere informatie

STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING

STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING Modulaire opleiding Algemene vorming TSO2 AO AV 012 Protocol Datum: 25 juli 2006 Versie 1.0 DEF Pagina 1 van 64 Inhoud Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap 1 Deel 1 Leertraject...

Nadere informatie

Leerlijn ICT VIJFDE LEERJAAR 1 Kennismaken - aanzetten - occasioneel opbouwen - regelmatig VERWERVEN - systematisch herhalen - verdiepen - verbreden -

Leerlijn ICT VIJFDE LEERJAAR 1 Kennismaken - aanzetten - occasioneel opbouwen - regelmatig VERWERVEN - systematisch herhalen - verdiepen - verbreden - Leerlijn ICT VIJFDE LEERJAAR 1 Kennismaken - aanzetten - occasioneel opbouwen - regelmatig VERWERVEN - systematisch herhalen - verdiepen - verbreden - 1.a. De leerlingen hebben een positieve houding tegenover

Nadere informatie

Tussendoelen Engels onderbouw vo havo/vwo

Tussendoelen Engels onderbouw vo havo/vwo Tussendoelen Engels onderbouw vo havo/vwo Preambule Voor alle domeinen van Engels geldt dat het gaat om toepassingen van kennis en vaardigheden op thema s die alledaags en vertrouwd zijn. Hieronder worden

Nadere informatie

3 LEERPLANDOELEN. In de basisschool geldt als streefdoel voor strategieën:

3 LEERPLANDOELEN. In de basisschool geldt als streefdoel voor strategieën: 3 LEERPLANDOELEN In de basisschool geldt als streefdoel voor strategieën: Een leerling wil, durft en kan op zijn niveau nadenken over zijn manier van luisteren, lezen, spreken en schrijven en past zijn

Nadere informatie

PROGRAMMA (AALST) BIJEENKOMST VAKCOÖRDINATOREN NEDERLANDS April 2014 PROGRAMMA (SINT-NIKLAAS) PROGRAMMA (OUDENAARDE) Inleiding - rondleiding OLC

PROGRAMMA (AALST) BIJEENKOMST VAKCOÖRDINATOREN NEDERLANDS April 2014 PROGRAMMA (SINT-NIKLAAS) PROGRAMMA (OUDENAARDE) Inleiding - rondleiding OLC BIJEENKOMST VAKCOÖRDINATOREN NEDERLANDS April 2014 PROGRAMMA (AALST) Inleiding - rondleiding OLC Voorstelling vakgroep/school - ideeën uit de ontvangende school PB Intervisie Nieuws uit het vakgebied Koffie

Nadere informatie

FRANS. Personeelsvergadering 31 mei 2011. mogen moeten. taalregeling. Talenbeleidsnota 3220 FRANS 1

FRANS. Personeelsvergadering 31 mei 2011. mogen moeten. taalregeling. Talenbeleidsnota 3220 FRANS 1 FRANS Personeelsvergadering 31 mei 2011 1 taalregeling 1963 LP 1972 LP 1998 LP 2004 2007 LP 2010 2008 2009 Talenbeleidsnota mogen moeten 3220 FRANS 1 De geschiedenis van het leerplan Frans 1963 : De taalgrens

Nadere informatie

Module BE NT2 01 Data Operationalisering contacturen Operationalisering projectwerk. Module BE NT2 02 LUISTEREN 1

Module BE NT2 01 Data Operationalisering contacturen Operationalisering projectwerk. Module BE NT2 02 LUISTEREN 1 LUISTEREN 1 Module BE NT2 01 Data Operationalisering contacturen Operationalisering projectwerk Alle relevante gegevens begrijpen in een enkelvoudige instructie (prescriptieve teksten) van een onbekende

Nadere informatie

Leerplan OVSG. Verbondenheid door middel van rituelen tijdens speciale gelegenheden. Jenthé Adriaens, Elise Buts & Sharis Vertommen

Leerplan OVSG. Verbondenheid door middel van rituelen tijdens speciale gelegenheden. Jenthé Adriaens, Elise Buts & Sharis Vertommen 2014 2015 Leerplan OVSG Verbondenheid door middel van rituelen tijdens speciale gelegenheden Jenthé Adriaens, Elise Buts & Sharis Vertommen THOMAS MORE KEMPEN VORSELAAR INHOUDSOPGAVE 1 Wereldoriëntatie...

Nadere informatie

Naam leerlingen. Groep BBL 1 Nederlands. Verdiepend arrangement. Basisarrange ment. Leertijd; 5 keer per week 45 minuten werken aan de basisdoelen.

Naam leerlingen. Groep BBL 1 Nederlands. Verdiepend arrangement. Basisarrange ment. Leertijd; 5 keer per week 45 minuten werken aan de basisdoelen. Verdiepend Basisarrange ment Naam leerlingen Groep BBL 1 Nederlands Leertijd; 5 keer per week 45 minuten werken aan de basisdoelen. - 5 keer per week 45 minuten basisdoelen toepassen in verdiepende contexten.

Nadere informatie

EINDTERMENTABEL OVERZICHT. Flos en Bros werkboekjes. x x. x x x x x. x x x. Werkboekje blz e Leerjaar 6 e Leerjaar

EINDTERMENTABEL OVERZICHT. Flos en Bros werkboekjes. x x. x x x x x. x x x. Werkboekje blz e Leerjaar 6 e Leerjaar 5 e Leerjaar 6 e Leerjaar EINDTERMENTABEL OVERZICHT Flos en Bros werkboekjes Tandenmuzeum De mondgazt Dagboek v/e tandenborstel Gezonde start in de mond - Suiker Verzin een supersmoes Tanden de wereld

Nadere informatie

1.a. De leerlingen hebben een positieve houding tegenover ICT en zijn bereid ICT te gebruiken om hen te ondersteunen bij het leren.

1.a. De leerlingen hebben een positieve houding tegenover ICT en zijn bereid ICT te gebruiken om hen te ondersteunen bij het leren. Leerlijn ICT DERDE LEERJAAR 1 Kennismaken - aanzetten - occasioneel opbouwen - regelmatig VERWERVEN - systematisch 1.a. De leerlingen hebben een positieve houding tegenover ICT en zijn bereid ICT te gebruiken

Nadere informatie

Tussendoelen Engels onderbouw vo vmbo

Tussendoelen Engels onderbouw vo vmbo Tussendoelen Engels onderbouw vo vmbo Preambule Voor alle domeinen van Engels geldt dat het gaat om toepassingen van kennis en vaardigheden op thema s die alledaags en vertrouwd zijn. Hieronder worden

Nadere informatie

Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap vrijdag 5 mei 2006 STUDIEGEBIED TALEN. Modulaire opleiding Hebreeuws Educatief R3 AO TA 021

Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap vrijdag 5 mei 2006 STUDIEGEBIED TALEN. Modulaire opleiding Hebreeuws Educatief R3 AO TA 021 STUDIEGEBIED TALEN Modulaire opleiding Hebreeuws Educatief R3 AO TA 021 Versie 1.0 BVR Pagina 1 van 33 Inhoud 1 Deel 1 Opleiding... 3 1.1 Korte beschrijving... 3 1.1.1 Inhoud... 3 1.1.2 Modules... 3 1.1.3

Nadere informatie

Onderzoekscompetenties. Schooljaar 2015-2016. GO! atheneum Campus Kompas Noordlaan 10 9230 Wetteren 09 365 60 60

Onderzoekscompetenties. Schooljaar 2015-2016. GO! atheneum Campus Kompas Noordlaan 10 9230 Wetteren 09 365 60 60 GO! atheneum Campus Kompas Noordlaan 10 9230 Wetteren 09 365 60 60 Schooljaar 2015-2016 E-mail: ka.wetteren@g-o.be atheneum@campuskompas.be Website: www.campuskompas.be/atheneum Scholengroep Schelde Dender

Nadere informatie

Doorlopende leerlijn vaardigheden Frans ERK (PO - havo/vwo) 2009 Streefniveaus en eindniveaus ERK per vaardigheid

Doorlopende leerlijn vaardigheden Frans ERK (PO - havo/vwo) 2009 Streefniveaus en eindniveaus ERK per vaardigheid Doorlopende leerlijn vaardigheden Frans ERK (PO - havo/vwo) 2009 Streefniveaus en eindniveaus ERK per vaardigheid Kernvaardigheden PO Onderbouw havo en vwo Tweede fase havo Tweede fase vwo 1. Leesvaardigheid

Nadere informatie

Engels, vmbo gltl, Liesbeth Pennewaard kernen subkernen Context (inhoud) taalvaardigheidsniveau CE of SE Eindterm niveau GL/TL Exameneenh eid Lezen

Engels, vmbo gltl, Liesbeth Pennewaard kernen subkernen Context (inhoud) taalvaardigheidsniveau CE of SE Eindterm niveau GL/TL Exameneenh eid Lezen Engels, vmbo gltl, Liesbeth Pennewaard kernen subkernen Context (inhoud) taalvaardigheidsniveau CE of SE Eindterm niveau GL/TL Exameneenh eid Lezen Correspondentie lezen Opleiding: uitwisseling, vorming,

Nadere informatie

ASO - studierichtingen in VIA-TIENEN

ASO - studierichtingen in VIA-TIENEN ASO - studierichtingen in VIA-TIENEN De onderwijsvorm ASO is een breed algemeen vormende doorstroomrichting waarin de leerlingen zich voorbereiden op een academische of professionele bacheloropleiding.

Nadere informatie

KIJKWIJZER VOOR PAV-BUNDELS

KIJKWIJZER VOOR PAV-BUNDELS KIJKWIJZER VOOR PAV-BUNDELS Inleiding Uitgeverijen brengen heel wat publicaties op de markt die nuttig kunnen zijn voor leraren PAV en hun leerlingen. Daarnaast verkiezen veel leraren om volledig of gedeeltelijk

Nadere informatie

Common European Framework of Reference (CEFR)

Common European Framework of Reference (CEFR) Common European Framework of Reference (CEFR) Niveaus van taalvaardigheid volgens de Raad van Europa De doelstellingen van de algemene taaltrainingen omschrijven we volgens het Europese gemeenschappelijke

Nadere informatie

Studieaanbod eerste jaar Heilig Graf

Studieaanbod eerste jaar Heilig Graf Studieaanbod eerste jaar Heilig Graf Je behaalde het getuigschrift van het basisonderwijs. Je behaalde een attest van het basisonderwijs. 1A 1A verdieping 1B Je wil je vooral focussen op de basisleerstof.

Nadere informatie

LESVOORBEREIDINGSFORMULIER (LVF)

LESVOORBEREIDINGSFORMULIER (LVF) LESVOORBEREIDINGSFORMULIER (LVF) Stationsstraat 36 3590 Diepenbeek tel 011 350429 fax 011 350428 e-mail info@cvolimlo.be www.cvolimlo.be Naam en voornaam student Onderwijsvorm, afdeling, graad, leerjaar,

Nadere informatie

Studiegids SPAANS Schooljaar 2015-2016

Studiegids SPAANS Schooljaar 2015-2016 Studiegids SPAANS Schooljaar 2015-2016 Inleiding Binnen het Verenigde Europa met zijn opengestelde grenzen, neemt het belang van de kennis van talen zonder twijfel toe. Handelscontacten, politieke en juridische

Nadere informatie

Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap vrijdag 5 mei 2006 STUDIEGEBIED TALEN. Modulaire opleiding Hebreeuws R3 AO TA 011

Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap vrijdag 5 mei 2006 STUDIEGEBIED TALEN. Modulaire opleiding Hebreeuws R3 AO TA 011 STUDIEGEBIED TALEN Modulaire opleiding Hebreeuws R3 AO TA 011 Versie 1.0 BVR Pagina 1 van 31 Inhoud 1 Deel 1 Opleiding... 3 1.1 Korte beschrijving... 3 1.1.1 Inhoud... 3 1.1.2 Modules... 3 1.1.3 Niveau

Nadere informatie

Lesvoorbereiding: Social profit (begeleider in de kinderopvang, optieker, radioloog, verpleegkundige, sociocultureel werker)

Lesvoorbereiding: Social profit (begeleider in de kinderopvang, optieker, radioloog, verpleegkundige, sociocultureel werker) Lesvoorbereiding: Social profit (begeleider in de kinderopvang, optieker, radioloog, verpleegkundige, sociocultureel werker) Klas: 3de graad basisonderwijs Leervak: WO technologie maatschappij Onderwerp:

Nadere informatie

Maatschappelijk Formeel (FORM)- B1

Maatschappelijk Formeel (FORM)- B1 Maatschappelijk Formeel (FORM)- B1 Voor wie? Voor jongeren (16+) of volwassenen (18+) die zelfstandig willen functioneren in meer formele contexten in de Nederlandse of Vlaamse samenleving. Hoe wordt er

Nadere informatie

CVO PANTA RHEI - Schoonmeersstraat GENT

CVO PANTA RHEI - Schoonmeersstraat GENT identificatie opleiding modulenaam code module aantal lestijden Talen Duits Richtgraad 2: niveau 3, 4, 5, 6 (ERK = Treshold) 5892/5893 en 5894/5895 en goedkeuring door 5896/5897 en 5898/5899 120/jaar studiepunten

Nadere informatie

Taalvaardigheid Preventie en remediëring. -betrokkenheid verhogende werkvormen creëren -een maximale -herformuleren de lln het probleem

Taalvaardigheid Preventie en remediëring. -betrokkenheid verhogende werkvormen creëren -een maximale -herformuleren de lln het probleem Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel VOET LEREN LEREN EN GOK Voet@2010 leren leren en thema s gelijke onderwijskansen Socio-emotionele ontwikkeling (1ste graad)

Nadere informatie

Gesprekjes voeren Waar sta ik nu?

Gesprekjes voeren Waar sta ik nu? Gesprekjes voeren gesprekspartner gebruikt veelvoorkomende woorden en hele korte zinnetjes; spreekt heel langzaam en pauzeert vaak spreekt woorden en korte zinnetjes duidelijk uit; herhaalt zinnetjes en

Nadere informatie

CVO PANTA RHEI - Schoonmeersstraat GENT

CVO PANTA RHEI - Schoonmeersstraat GENT identificatie opleiding modulenaam code module Talen Engels Richtgraad 2: niveau 3, 4, 5 en 6 (ERK = Threshold) 5906/5907 en 5908/5909 en 5910/5911 en 5912/5913 goedkeuring door aantal lestijden 120/jaar

Nadere informatie