Het overgrote deel van de paneleden (93 procent) wist voor deze peiling dat de gemeente Hof van Twente (extra) moet gaan bezuinigen in 2012.

Transcriptie

1 Hofpanel Resultaten peiling 11 Bezuinigingen in de gemeente Hof van Twente Inleiding De gemeente Hof van Twente moet de komende jaren drastisch bezuinigen en/of de inkomsten verhogen om de begroting sluitend te krijgen. Het College van B&W en de ambtelijke staf ontwikkelen hiervoor op dit moment een plan. Voordat dit plan aan de gemeenteraad wordt voorgelegd, heeft het College van B&W de inwoners van Hof van Twente via het Hofpanel in de gelegenheid gesteld hun mening te geven over de bezuinigingen. Daarnaast konden ook overige inwoners van de gemeente Hof van Twente deelnemen via de open enquête die op de website van de gemeente is geplaatst. Deze nieuwsbrief beschrijft de resultaten van de peiling. In een aparte bijlage zijn alle antwoorden opgenomen op de open vragen uit de peiling. De vragenlijst kon worden ingevuld tussen 7 en 18 april In totaal hebben 691 inwoners de peiling ingevuld: 658 panelleden en 33 deelnemers via de open enquête. De respons onder het Hofpanel komt hiermee uit op 56 procent. Om over- en ondervertegenwoordiging van kernen en bevolkingsgroepen te corrigeren zijn de resultaten gewogen naar kern, leeftijd en geslacht. Bekend met bezuiniging ingen Het overgrote deel van de paneleden (93 procent) wist voor deze peiling dat de gemeente Hof van Twente (extra) moet gaan bezuinigen in Figuur 1 Wist u voorafgaand aan deze peiling dat de gemeente in 2012 moet gaan bezuinigen? nee 7% ja 93% Bijna de helft van de panelleden (46 procent) kan als frequente volger van het nieuws over de gemeentelijke financiën van Hof van Twente worden beschouwd: acht procent van hen volgt dergelijk nieuws altijd en 38 procent vaak. Tweevijfde (42 procent) leest of ziet soms financieel gemeentelijk nieuws en een op de acht (12 procent) van de panelleden zelden of nooit (figuur 2). 1

2 Figuur 2 Hoe vaak volgt u het nieuws over de gemeentefinanciën van Hof van Twente? 50% 40% 38% 42% 30% 20% 10% 0% 8% 9% 3% altijd vaak soms zelden nooit Draagvlak voor bezuinigingen De panelleden zijn twee stellingen over (de noodzaak) van bezuinigen voorgelegd. De eerste stelling gaat over het betrekken van de inwoners bij de bezuinigingen en de tweede over het begrip voor de noodzaak tot bezuinigen (figuur 3). Er is een breed draagvlak voor de gemeentelijke bezuinigingen: viervijfde van de panelleden (79 procent) heeft er begrip voor dat de gemeente moet bezuinigen. Er is een nog breder draagvlak voor het betrekken van inwoners bij de bezuinigingen: negen op de tien panelleden (89 procent) is hier positief over. Figuur 3 Stellingen over (de noodzaak van) bezuinigingen Het is goed dat de gemeente inwoners betrekt bij de bezuinigingen 89% 7% 4% Ik heb er begrip voor dat de gemeente moet bezuinigen 79% 16% 5% eens neutraal oneens 2

3 Wenselijke aanpak In het algemeen geldt dat begrotingstekorten kunnen worden verminderd of opgelost door minder uit te geven, door de inkomsten te vergroten of door een combinatie van beide. Aan de panelleden is gevraagd om de gemeente te adviseren over de aanpak: vooral minder uitgeven, inkomsten vergroten of beide doen? Uit de peiling komt naar voren dat tweederde (67 procent) van de panelleden de voorkeur geeft aan vermindering van de uitgaven (figuur 3). Men heeft hier verschillende redenen voor. Om te beginnen wordt gevreesd voor een lastenverzwaring voor burgers. In aanvulling hierop wordt regelmatig aangegeven dat men de gemeentelijke belastingen voor burgers en bedrijven al hoog genoeg vindt. Mede hierom is het niet verbazingwekkend dat slechts een kleine groep panelleden (2 procent) opteert voor het verhogen van de gemeentelijke inkomsten. Een genoemde reden om voor verhoging van de inkomsten te kiezen is dat voor een bepaald voorzieningenniveau ook wel (extra) betaald mag worden. Bijna drie op de tien panelleden (29 procent) adviseert de gemeente om zowel te streven naar vermindering van de uitgaven als verhoging van de inkomsten. Een belangrijk motief om voor deze weg te kiezen is dat de meest kwetsbare groepen in de gemeente (ten dele) gespaard zullen worden. Een volledige overzicht van de gegeven antwoorden is te vinden in de separate bijlage. Figuur 3 Welke aanpak adviseert u het college? vermindering uitgaven 67% verhoging inkomsten 2% beide 29% weet niet 2% Nieuw beleid Ondanks de moeilijke financiële situatie wil het college toch ruimte houden om te kunnen investeren. Dit om kansrijke nieuwe projecten die bijdragen aan de leefbaarheid van de gemeente Hof van Twente te kunnen blijven ondersteunen. De panelleden is gevraagd hierover te adviseren. De grootste groep (55 procent) heeft de voorkeur voor het terughoudend omgaan met nieuwe investeringen. Een op de tien panelleden (9 procent) zou zelfs helemaal niet willen investeren in deze periode. Een kwart (25 procent) kiest juist wel voor (extra) investeringen. 3

4 Figuur 4 Hoe moet de gemeente in deze tijd van bezuinigen omgaan met nieuwe investeringen? terughoudend om te gaan met nieuwe investeringen 55% ook in deze tijd nieuwe investeringen 25% de komende tijd geen nieuwe investeringen 9% anders 10% weet niet/geen mening 2% Inkomsten verhogen Hierboven zijn verschillende voorkeuren mogelijkheden om de uitgaven te beperken de revue gepasseerd. Panelleden is ook gevraagd naar hun voorkeuren wat betreft het vergroten van de inkomsten. De panelleden zijn drie mogelijkheden voorgelegd om de inkomsten te vergroten: door de verhoging van gemeentelijke belastingen (onder andere de onroerende zaakbelasting en de toeristenbelasting), door de verhoging van tarieven (onder andere de toegangskaartjes voor het zwembad en de huur van de sporthal) of een combinatie van beide. De combinatie van beide mogelijkheden is duidelijk favoriet. Bijna de helft van de inwoners geeft hier de voorkeur aan. De andere helft van de inwoners ziet vaker iets in de verhoging van tarieven dan in de verhoging van belastingen (figuur 5). Figuur 5 Stel dat de gemeente besluit tot een verhoging van de gemeentelijke belastingen en/of tarieven om zodoende de inkomsten te vergroten, wat heeft dan uw voorkeur? verhoging tarieven 37% verhoging belastingen 14% beide 49% 4

5 Bezuinigingsrichtingen Er zijn vier maatregelen waar tenminste zeven op de tien panelleden wel wat voor voelen: het betalen van een eigen bijdrage naar draagkracht voor het gebruik van Wmo-voorzieningen (78 procent is het hier mee eens), het verhogen van gemeentelijke leges voor producten en diensten (73 procent), het omvormen van het openbaar groen naar onderhoudsarme vormen (71 procent) en een eigen bijdrage van ouderen vragen voor diverse voorzieningen (70 procent). Twee mogelijke maatregelen die op een gering draagvlak kunnen rekenen zijn een verhoging van de Ozb (24 procent ziet hier geen bezwaar in) en het sluiten van bibliotheken behalve die van Goor (22 procent is hier voor). Over enkele maatregelen is men behoorlijk verdeeld. De helft (49 procent) van de panelleden ziet er geen kwaad in om de subsidie voor de muziekschool te reduceren, bijna eenderde (32 procent) is het hier echter niet mee eens. De meeste verdeeldheid is zichtbaar bij de stelling over het uitsluitend aanbieden van gemeentelijke producten en diensten op afspraak: voor 46 procent van de panelleden is dit een goed alternatief, 44 procent ziet er weinig in. Tabel 1 Stellingen over mogelijke bezuinigingsrichtingen en maatregelen (n=673 tot n=688) (geheel) eens neutraal (geheel) oneens Bij de toekenning van voorzieningen op grond van de Wmo is het redelijk dat naar draagkracht een eigen bijdrage wordt betaald. 78% 10% 11% Het verhogen van de gemeentelijke leges is aanvaardbaar 73% 15% 12% Het is aanvaardbaar dat het openbaar groen wordt omgevormd naar onderhoudsarme vormen mits die netjes worden onderhouden. 71% 11% 19% Het is redelijk om van ouderen eigen bijdragen te vragen voor bijvoorbeeld vervoer. 70% 16% 13% Op gemeenschapsvoorzieningen mag niet worden bezuinigd 59% 25% 16% Samenvoeging van scholen met dezelfde identiteit is een aanvaardbare maatregel 57% 14% 29% Niet alle gemeentelijke wegen in het buitengebied hoeven op hetzelfde niveau te worden onderhouden. 53% 14% 33% De subsidie voor de muziekschool mag gereduceerd worden. 49% 19% 32% Het is aanvaardbaar dat de gemeente haar dienstverlening voortaan alleen nog maar op afspraak organiseert om zo te besparen. 46% 10% 44% Het is aanvaardbaar dat de Ozb wordt verhoogd om voorzieningen in stand te houden 24% 23% 53% De bibliotheek in Goor heeft voldoende capaciteit voor de gehele gemeente 22% 8% 71% Concrete bezuinigingsmaatregelen Vervolgens zijn de panelleden 26 concrete bezuinigingsmaatregelen voorgelegd (tabel 2) met de vraag aan te geven welke mogelijkheden zij het college adviseren. Men kon er maximaal vijf kiezen. De vaakst genoemde maatregel is het inschakelen van uitkeringsgerechtigden bij het werk van de buitendienst (door 63 procent genoemd). Er zijn drie maatregelen met een draagvlak van circa 45 procent: het samenwerken met andere gemeenten voor ondersteunenden diensten, het instellen van een vacaturestop voor ambtenaren en het samenvoegen van de gemeentewerven in Markelo, Bentelo en Goor. Het in rekening brengen van de inzet van de buitendienst voor evenementen in rekening brengen wordt door tweevijfde (39 procent) van de panelleden als een aanvaardbare maatregel gezien. 5

6 In het algemeen kan worden gesteld dat de panelleden er op dit moment kiezen voor maatregelen die hen zelf zo min mogelijk raken; maatregelen die echt geld kosten of koude sanering betekenen kunnen op een laag draagvlak rekenen. Zo is 5 procent voor het verhogen van de Ozb of het verminderen van het aantal sportaccommodaties. Ook op het onderhoud van wegen (8 procent) mag niet worden bezuinigd. Tabel 2 Welke bezuinigingsmogelijkheden zou u in elk geval het College van B&W adviseren? Maatregel Advies Uitkeringsgerechtigden inschakelen bij het werk van de buitendienst 63% Voor ondersteunende diensten samenwerken met omliggende gemeenten 45% Algehele vacaturestop instellen 44% Gemeentewerven samenvoegen 43% Inzet buitendienst bij evenementen in rekening brengen 39% Nieuwe verkeerskundige projecten uitstellen 26% Centraliseren van sportterreinen met gezamenlijk gebruik door verenigingen 24% Verminderen van de openbare verlichting 23% Invoeren nieuwe belastingen zoals hondenbelasting en precariorechten 21% Beheer van de openbare ruimte privatiseren 17% Afschaffen welstandsbeleid 15% Stoppen met veiligheidsprojecten 10% Verminderen van de inzet op het gebied van handhaving bouw-wonen-milieu 10% Verhogen van prijzen van bouwkavels 9% Uitstel investeringssubsidies voor gemeenschapsaccommodaties in de kernen 8% Nieuwe bezuinigingsronde op subsidies voor sport- en culturele verenigingen 7% Verlagen van de uitgaven voor woningaanpassingen en andere Wmo-voorzieningen 6% Onderhoud algemene begraafplaatsen verlagen en introduceren bosbegraven 6% Onderhoud wegen verminderen 6% Lagere eisen stellen aan kwaliteit van bestrating in (nieuwe) wijken 5% Beperken van de mogelijkheden van het minimabeleid, bijdragen uit participatiefonds 5% Verhogen van de onroerende zaakbelasting 5% Verminderen aantal sportaccommodaties 5% Afschaffen zwemonderwijs, logopedie, muziekonderwijs 4% Verminderen onderhoud scholen en uitstel nieuwbouw 4% Vermindering van het aantal brandweerposten 3% Geen van deze maatregelen 2% Panelleden konden ook nog eigen ideeën voor bezuinigingsmogelijkheden aandragen. Er zijn zeer veel suggesties gegeven. Relatief vaak genoemde suggesties zijn het efficiënter inzetten van ambtenaren, het minder uitbesteden van werkzaamheden aan externe bureaus, het versoberen van feesten zoals de 6

7 nieuwjaarsreceptie en het aanstaande 10-jarig bestaan van de gemeente, het bezuinigen op kunstprojecten zoals in Diepenheim, het minder vaak wijzigingen van verkeerssituaties en (nog) zorgvuldiger omgaan met de aankoop van grond. Enkele opvallende bezuinigingsmogelijkheden zijn gemeenteraadsleden hun werk pro deo laten doen, exclusief gemaakte onkosten; het Hofnieuws niet in twee huis-aan-huisbladen vermelden maar aan de laagste inschrijving aanbieden; hondencontroleurs niet in tweetallen op pad sturen en niet met de auto; gemeentelijk groen verkopen aan particulieren en groenonderhoud laten doen door buurtverenigingen of vrijwilligers. Panelleden zien liever geen bezuinigingen op onderwijs, sportvoorzieningen, veiligheid, ouderen, jeugd en minima. Een volledig overzicht van de gegeven antwoorden is opgenomen in een separate bijlage. 7