MARKTCONSULTATIE CIRCULAIR BOUWEN 12 SEPTEMBER UUR PRISMARE ROOMWEG 167B - ENSCHEDE

Transcriptie

1 MARKTCONSULTATIE CIRCULAIR BOUWEN 12 SEPTEMBER UUR PRISMARE ROOMWEG 167B - ENSCHEDE

2 Agenda Welkom: Kennisontwikkeling: Launching Costumer: Circulair Bouwen: Wijkplan: Businesscase: Vragen Rutger Vrielink, Pioneering Joke Bults, Pioneering Menno vd Veen, De Woonplaats Martin Huiskes, LKSVDD Moniek Otten, IAA Erick Wuestman, Stichting CE

3 Aanleiding

4 Doel Kennisontwikkeling en kennisdeling Voorsprong creëren Stimulans Circulair Bouwen Realisatie van Circulair Bouwen

5 Masterclass Zes modules Ochtend college, middag uitwerking uitvraag Programma van Ambitie Meerdere consortia Delen inzichten en dilemma s

6 Uitvraag Bouwbudget staat vast, prijs is geen criterium Deelname aan de Masterclass is verplicht om te kunnen meedoen aan de uitvraag Onafhankelijke jury Knock-out criteria Selectie criteria De Masterclass kan ook zonder uitvraag gevolgd worden

7 Voor wie? Alle ketenpartners in en buiten de bouwsector: - Aannemers - Toeleveranciers - Opdrachtgevers - Installateurs - Architecten - Studenten

8 Deelnemers Geen maximum aantal deelnemers Inzichtelijk wie zich hebben opgegeven Tot 1 week voor de start, uiterlijk op 19 september, kan men zich nog aan- of afmelden.

9 Kennis na afronding: Circulair Bouwen en slopen Duurzame materialen en installaties Manieren van eigenaarschap Financiering en juridische consequenties Visie over realisatie, onderhoud, beëindiging en retour Ontwerpmethodieken KPI s en prestatieafspraken

10 PROGRAMMA ONDERDEEL OCHTEND MIDDAG DATUM Marktconsultatie Module 1 Informeren Uitvraag en Masterclass Ambitie opdrachtgever en wijkvisie Module 2 Juridisch en financieel Uitwerking en dialoogronde Module 3 Materialen en installaties Uitwerking en dialoogronde Module 4 Remontabel, IDF, Prefab Uitwerking en dialoogronde Module 5 Van product naar dienst Uitwerking en dialoogronde - 12 sept. 17 Pitch&Match 26 sept okt okt nov nov. 17 Module 6 Presentaties Presentaties 9 jan. 18 Selectie Terugkoppeling - 16 jan. 18

11 Vernieuwend Opdrachtgeverschap Menno, wat verstaan we precies onder VOG? Wat is de definitie van De Woonplaats? Circulair bouwen De Woonplaats

12 Woningcorporatie De Woonplaats verhuureenheden Enschede : Achterhoek : Landelijk : Medewerkers: 200

13 Vernieuwend Opdrachtgeverschap Menno, wat verstaan we precies onder VOG? Wat is de definitie van De Woonplaats?

14 Vernieuwend Opdrachtgeverschap Menno, wat verstaan we precies onder VOG? Wat is de definitie van De Woonplaats? totale onderhoudsuitgaven 2016: 33,7 miljoen verduurzaming: 5 miljoen BKT s: 5,5 miljoen Jaarlijks investeringsbegroting nieuwbouw: ca 35 miljoen

15 Vernieuwend Opdrachtgeverschap Vernieuwend Opdrachtgeverschap Menno, wat verstaan we precies onder VOG? Wat is de definitie van De Woonplaats? De Woonplaats De bouwkolom uitdagen om met oplossingen te kome n die De Woonplaats niet heeft voorgeschreven.

16 Vernieuwend Opdrachtgeverschap Menno, wat verstaan we precies onder VOG? Wat is de definitie van De Woonplaats? RGVOovereenkomst CV Nieuwbouw Molenstraat 2016 VOG verankerd in Ondernemings plan Onwikkeling RGS tot standaard methodiek start pilotprojecten Gevelonderhoud

17 Vernieuwend Opdrachtgeverschap Traditioneel dmv bestek: Opdrachtgever selecteert en contracteert ontwerper s. OG heeft grote invloed op de totstandkoming van he Menno, wat verstaan we precies onder VOG? Wat is de definitie van De Woonplaats? t ontwerp OG heeft veel invloed tijdens de uitvoering van het project (directie voering) Opdrachtnemer voert uit wat de OG wil. Ontwerpfou ten liggen bij de OG Uitvoeringskennis ontbreekt bij de OG. Doorlooptijd tussen PvE en oplevering is lang. De prikkel tot vernieuwing en innovatie ontbreekt. Interne projectkosten zijn hoog.

18 Vernieuwend Opdrachtgeverschap Vernieuwend: Resultaten uitvragen ipv eisen voorschrijven. De bouwkolom heeft een leidende rol. Consortia zullen ontstaan die goed op elkaar zijn ing e- speeld. Gunnen op basis van EMVI ipv op prijs. Nieuwe en andere concepten krijgen hierdoor een k ans. Zoals: C2C woningen in Beekhuizen: stro en leem buitenm uren, c2c Spoorzone Sanders: fundering, gpr, c2c IDF stroinkslanden: nieuwe bouwconcepten Menno, wat verstaan we precies onder VOG? Wat is de definitie van De Woonplaats?

19 Vernieuwend Opdrachtgeverschap Menno, wat verstaan we precies onder VOG? Wat is de definitie van De Woonplaats? Meerwaarde: - stimuleren van innovatie in de bouwkolom - verbetering kwaliteit van het eindresultaat - verlaging faalkosten - verlaging Total Costs of Ownership

20 Vernieuwend Opdrachtgeverschap Menno, wat verstaan Circulair we precies onder bouwen VOG? Wat is de definitie van De Woonplaats? Stroinkslanden: Bestemmingsplan is bekend Bouwblok is duidelijk Resultaten zullen worden uitgevraagd zodat de bouwkolom aan het werk kan.

21 Vernieuwend Opdrachtgeverschap Menno, wat verstaan Circulair we precies onder bouwen VOG? Wat is de definitie van De Woonplaats? Stroinkslanden: Selectie / gunningscriteria: TCO PHPP Ontwerp / functionaliteit C2C / Breeam / Circulair (2 e workshop)???

22 Circulair Bouwen Martin Huiskes architect

23 Gevolgen van de klimaatverandering Verandering van de leefgebieden voor mens en dier Hevige regenval en overstromingen Hittegolven en langdurige droogtes Krachtige orkanen Zeespiegelstijging en opwarming van de zee

24 Grondstoffen schaarste ARMIN RELLER, UNIVERSITY OF AUGSBURG; TOM GREADEL, YALE UNIVERSITY

25 Economie van lineair naar circulair

26 Veranderingen leefomgeving door transitie Verandering van Landschap Infrastructuur Aanzien van stad en straat Appartementen EVA-Lanxmeer Culemborg opmaat architectuur, stedenbouw, onderzoek en advies te Delft

27 Circulair in de bouw Andere eerlijke verdienmodellen Duurzame stedenbouw Leefmilieu Sociale aspecten Ontwerp afstemmen op locatie en levensduur Slimme ontwerpen en producten Aandacht voor schoonheid Kracht van diversiteit Plan van aanpak 2.0 Afbeelding: MIT Sloan management review

28

29 Meten is Weten

30

31

32 Verdieping Ladder van Lansink Invloed van het ontwerp Kracht van schoonheid Verschillende meetmethoden Voorbeelden..

33 Wat is een definitie van een circulaire economie? Een circulaire economie is een economisch systeem waarin waarde behouden blijft of ontstaat door producten en grondstoffen te hergebruiken en vernietiging van grondstoffen te minimaliseren. Welke doelen passen bij een circulaire economie? Elke bedrijfsactiviteit voegt naast financiële waarde ook ecologische en sociale waarde toe. Het economisch systeem creëert welvaart op korte en op lange termijn. Grondstoffen behouden hun waarde voor steeds hernieuwd gebruik. Natuurlijke hulpbronnen blijven behouden of worden hersteld. De leefbaarheid van de aarde voor mens en dier blijft behouden of wordt vergroot. Welke principes passen bij een circulaire economie? Producten en deelproducten behouden zo lang mogelijk hun waarde Producenten blijven verantwoordelijk voor het product gedurende alle levensfases van het product. Producten worden zo ontworpen en gemaakt dat onderdelen hoogwaardig kunnen worden hergebruikt. Producten gaan zo lang mogelijk mee en hebben hiervoor de benodigde (gebruiks)kwaliteit. Arbeid wordt ingezet om de waarde van (deel)producten te behouden. Bedrijven werken samen binnen ketens, tussen ketens en tussen sectoren om waarde te behouden. Grondstoffen blijven behouden in kringlopen Grondstoffen van natuurlijke en technische oorsprong hebben elk een gescheiden, eigen kringloop. Natuurlijke kringloopprocessen dienen als voorbeeld voor de inrichting van economische kringlopen. Producenten en consumenten vermijden negatieve effecten op de natuurlijke en sociale omgeving Partners in een productieketen verdelen de kosten en de baten van de keten op eerlijke wijze. Energie is volledig afkomstig uit hernieuwbare bronnen, zoals zonne-energie en aardwarmte. Producten worden zoveel mogelijk dichtbij de gebruiker geproduceerd. Het denken over en bouwen aan een circulaire economie blijft in ontwikkeling De definitie van een circulaire economie is open en behoort niemand toe. Een circulaire economie is een middel en geen doel en kan diverse gedaantes aannemen. Wat zijn voor ons bedrijf mogelijke verdienmodellen in een circulaire economie? We kunnen diensten bieden aan klanten om circulair werken te ondersteunen We leveren naast producten ook de bijbehorende diensten en het onderhoud. We financieren of verzekeren circulaire producenten, omdat zij veel kapitaal (nodig) hebben. We kunnen het langdurig en optimaal gebruik van producten faciliteren We verkopen prestaties -het gebruik van een product- aan klanten, niet het product zelf (het licht en niet de lampen). We verdienen aan uitruil of het delen van producten en diensten, zoals via platformen en leaseconstructies. We richten ons op het onderhoud van producten om de levensduur te verlengen en prestaties te verbeteren. We verhuren bij ons beschikbare middelen, diensten, vastgoed én mensen aan andere partijen. We kunnen deelproducten en grondstoffen terugwinnen voor hernieuwd gebruik We herwinnen en verkopen deelproducten of grondstoffen uit recycling, reststromen of afval. We verdienen aan het organiseren van retourstromen van producten na gebruik door eigen of andermans klanten. Definitie Doelen Verdienmodellen Werkwijze Wat is circulaire economie en wat kan het voor ons bedrijf betekenen? Principes Voor- en nadelen Voordelen Nadelen Wat kunnen we doen om circulair te werken? Hoe kunnen we onze bedrijfsvoering circulair organiseren? We gaan volledig over op het gebruik van hernieuwbare energie. We maken bij onze inkoop onze vraag zo precies mogelijk duidelijk en zoeken hierbij het meest passende aanbod. We scheiden ons afval om hiervan waarde te behouden. We volgen trainingen om circulair te leren denken en te werken, zoals circulair inkopen. We maken onze bedrijfsvorm flexibel om steeds onze meerwaarde zo groot mogelijk te maken. Hoe kunnen we toewerken naar een circulair productieproces? We richten ons bij het ontwerpen van producten en diensten op de gehele levensloop van producten. We maken producten die makkelijk te repareren, te hergebruiken en uit elkaar te halen zijn. We verwijderen voor het milieu schadelijke stoffen uit ons productieproces en onze producten. Hoe kunnen we samenwerken met andere partijen? We werken met partijen in productieketens om kringlopen voor (deel)producten en grondstoffen te organiseren. We bouwen langetermijnrelaties op met onze klanten zodat we weten wat hun behoeften zijn. We delen onze kennis met iedereen die het kan gebruiken. We gebruiken gedeelde standaarden binnen onze keten of sector om samen nog meer waarde te creëren. Watzijnvooronsbedrijf debelangrijkstevoor- ennadelen vancirculairwerken? We vergroten onze bedrijfscontinuïteit en toekomstbestendigheid We verkleinen onze afhankelijkheid van schaarseen prijzige grondstoffen en de instabiele grondstoffenmarkt. We bouwen langetermijnrelaties op met onze klanten, dit vergroot onze bedrijfscontinuïteit. We vernieuwen onze producten, diensten en productieproces, dit maakt ons toekomstbestendig. We kunnen ons naar binnen en naar buiten vol trots profileren met een positief verhaal. We verhogen onze kwaliteit en besparen op onze kosten We benutten onze expertise voor het leveren van de hoogst mogelijke kwaliteit, dit verhoogt ons werkplezier. We besparen op onze kosten door de waarde van eerder gemaakte producten opnieuw in te zetten. We vergroten onzebedrijfsrisico s We vergroten risico svoor onze bedrijfsvoering omdat we een nieuwe keten opbouwen met nieuwe partners. Als producteigenaar verliezen we inkomsten maar houden we kosten als een klant failliet gaat. Onze kostprijs stijgt en we verliezen onze klanten Het kost tijd en geld om over te stappen op een andere manier van werken. De hogere kwaliteit van onze producten en afspraken in de productieketen verhogen onze kostprijs. Door de stijgende levensduur van onze circulaire producten daalt op termijn de vraag naar onze producten. Ons circulaire aanbod past mogelijk niet bij de vraag in de markt. Toelichting Deze Informatiekaart is bedoeld voor alle medewerkers van een bedrijf uit het mkb. De inhoud van de kaart is gemaakt op basis van literatuuronderzoek en denksessies met deskundigen en de uiteindelijke gebruikers. Wij danken alle deelnemers voor hun denkwerk. in opdrachtvan: Het denken over een circulaire economie houdt nooit op. Reacties zijn dan ook van harte welkom: hallo@circulairondernemen.nl gemaaktdoor: De ArgumentenFabriek De Informatiekaart 2015 Meer informatie over circulair ondernemen en inspirerende voorbeelden hiervan vind je op:

34

35 35

36 Stroinkslanden Zuid anno 1976

37 37

38 Stedelijke hoofdstructuur 38

39 Landschappelijke hoofdstructuur 39

40 Verkeersstructuur 40

41 Water en groenstructuur 41

42 Bebouwingsstructuur 42

43 Stedenbouwkundig plan 43

44 44

45 45

46 46

47 47

48 48

49 49

50 50

51 51

52 52

53 53

54 54

55 55

56 56

57 57

58 58

59 59

60 60

61 61

62 62

63 63

64 64

65 65

66 66

67 Erick Wuestman Adviseur Circulaire Economie

68 Inkoop: Rapid Circular Contracting: Erick Wuestman Circulair bouwen Regionale Cirkelstad ecosystemen AcCEllerator: ketens vormen Nieuwe Business Modellen Challenges Showcases & community Training circulair ontwerp en businessmodellen:

69 Circulair leren dansen met marktpartijen door met opdrachtgevers aan de juiste knoppen te draaien

70 VALUE Value identification VALUE CREATION MINING/M ATERIAL MANUFACTURING PRODUCT MANUFACTURER BRAND/COMPANY USER COLLECTION Procurement Production Use End of life LANDFILL/ INCINERATOR

71

72 NSPOH Utrecht

73 afval als grondstof stichting circulaire economie

76 afval als grondstof afval als grondstof stichting circulaire economie

77 Sluiten kringlopen Van Product naar Dienst anders organiseren, nieuwe Circulaire verdienmodellen Economie Service Company : CESC Circulaire ketens helpen vormen AcCEllerator Begeleiding bij ontwikkelen Nieuwe Business Modellen Challenges met studenten Showcases & community

78 Van Product naar Dienst

79 Van Product naar Dienst Circulaire Economie Service Company : CESCo X jaar lang gezond, schoon en heel met circulair verantwoorde producten, en gesloten kringloop garantie

80 Fabrikanten behouden verantwoordelijkheid Eigendom blijft bij fabrikant CES o Circulaire 0 Economie Service Company

81 Slapen as a Service Van Product naar Dienst Circulair businessmodel: Circulaire Product Economie Service Service Systems Company : CESC Circulair aluminium AcCEllerator Begeleiding bij Nieuw Business Mode

82 Lift as a Service Circulair businessmodel: Product Service Systems

83 Gevel as a Service Circulair businessmodel: Product Service Systems

84 Straat as a Service Circulair businessmodel: Product Service Systems

85 Brand Building Layers Van Product naar Dienst Circulaire Economie Service Company : CESC 1. Casco gebouw Investeerder 100 jr 2. Gevels CESCo Gevels 30 jr 3. Installaties CESCo Energy 40 jr 4. Werkomgeving CESCo interieur 1 10 jr 5. Restaurant CESCo interieur 2 10 jr 6. Entreegebied CESCo interieur 3 5 jr 7. Magazijnen CESCo interieur 4 20 jr 8. Omgeving CESCo Omgeving 15 jr

86 Circulair leren dansen met marktpartijen door met opdrachtgevers aan de juiste knoppen te draaien

87 Inkoop: Rapid Circular Contracting: Erick Wuestman Circulair bouwen Regionale Cirkelstad ecosystemen AcCEllerator: ketens vormen Nieuwe Business Modellen Challenges Showcases & community Training circulair ontwerp en businessmodellen:

88 Tot ziens bij de Masterclasses! Erick Wuestman adviseur Circulaire Economie