Datum Behandeld door Ons kenmerk 26 mei 2016 drs. N.E. Lansbergen RA RE RvB

Transcriptie

1 Aan het algemeen bestuur en de directeur-bestuurder van de Stichting Samenwerkingsverband Passend Onderwijs Voorne-Putten Rozenburg Primair Onderwijs t.a.v. de heer K. van Wel Gemeenlandsedijk Noord 26C 3216 AG ABBENBROEK Datum Behandeld door Ons kenmerk drs. N.E. Lansbergen RA RE RvB Onderwerp Concept Accountantsverslag van de Stichting Samenwerkingsverband Passend Onderwijs Voorne-Putten Rozenburg Primair Onderwijs over het boekjaar 2015 Geachte heer Van Wel, Wij hebben de jaarrekening 2015 van Stichting Samenwerkingsverband Passend Onderwijs Voorne-Putten Rozenburg Primair Onderwijs (hierna Kindkracht) gecontroleerd. De jaarrekening is opgesteld onder eindverantwoordelijkheid van het bestuur. Dit accountantsverslag bevat onze belangrijkste bevindingen. Wij hebben bij de jaarrekening 2015 een controleverklaring verstrekt. In het bijgevoegde accountantsverslag hebben wij de belangrijkste bevindingen en aanbevelingen, zoals deze zijn geconstateerd tijdens de door ons uitgevoerde eindejaarscontrole, opgenomen. Ter verbetering van de verslaggeving en de interne beheersing adviseren wij u de constateringen uit dit accountantsverslag in 2016 ter hand te nemen. Deze bevindingen en aanbevelingen zijn gegeven de organisatiegerichte aanpak van de controle, waarin wij in belangrijke mate steunen op uw systeem van interne beheersing, niet limitatief. De belangrijkste bevindingen uit dit accountantsverslag worden op 2 juni 2016 met u en uw bestuur besproken. Edelgasstraat 57 Tel: (079) IBAN NL61RABO SX Zoetermeer Fax: (079) BTW nr. NL B01 info@astriumaccountants.nl KVK:

2 2 Inhoud 1 Inleiding 1.1 Opdracht 1.2 Onafhankelijkheid 1.3 Materialiteitsgrenzen voor de controle van de jaarrekening en bekostigingsgegevens 2 Controlebevindingen jaarrekening 2.1 Inleiding 2.2 Rechtmatigheid 2.3 Detailbevindingen jaarrekening 3 Ontwikkelingen en analyse vermogen en resultaat 3.1 Resultaat 3.2 Vermogensontwikkeling 4 Administratieve organisatie en interne (risico)beheersing 4.1 Algemeen 4.2 Betrouwbaarheid en continuïteit van de geautomatiseerde gegevensverwerking 5 Fraude en integriteit 6 Overige onderwerpen

3 3 1 Inleiding 1.1 Opdracht Door middel van de door u getekende opdrachtbevestiging heeft u ons opdracht gegeven voor de controle van de jaarrekening 2015 uw stichting. Daarbij zijn de richtlijnen inzake de accountantscontrole gevolgd zoals opgenomen in het Onderwijsaccountantsprotocol OCW Voor de jaarrekeningcontrole 2015 zijn door u en uw bestuur geen specifieke aandachtspunten aan ons meegegeven. Wij voeren de jaarrekeningcontrole uit om enerzijds een oordeel over de getrouwheid van de jaarrekening als geheel te vormen, zoals bedoeld in de Regeling jaarverslaggeving onderwijs (RJO). Anderzijds is de doelstelling van de jaarrekeningcontrole het vormen van een oordeel over de financiële rechtmatigheid van de verantwoorde baten, lasten en balansmutaties. De controle van de jaarrekening bestaat uit een combinatie van controlewerkzaamheden, waaronder het uitvoeren van risicoanalyses, cijferbeoordelingen, beoordeling van de administratieve procedures en het daarmee samenhangende systeem van interne beheersingsmaatregelen en gegevensgerichte controlewerkzaamheden. De samenstelling en omvang van die werkzaamheden zijn noodzakelijk voor het verkrijgen van dit oordeel over de getrouwheid en de rechtmatigheid. In dit accountantsverslag geven wij een toelichting op de bevindingen naar aanleiding van de controle. 1.2 Onafhankelijkheid Onze werkzaamheden voor uw stichting betroffen in 2015 alleen controlegerelateerde diensten. Wij hebben de volgende diensten in het verslagjaar 2015 voor u verricht: Controle jaarrekening 2015 Op grond van de door ons getroffen maatregelen en de communicatie met u hierover zijn wij van mening dat onze onafhankelijkheid in voldoende mate is gewaarborgd. Volgens RJ660 dient in de toelichting op de jaarrekening het accountantshonoraria te worden vermeld. De jaarrekening van uw stichting voldoet aan deze wettelijke bepaling. 1.3 Materialiteitsgrenzen voor de controle van de jaarrekening Het Ministerie van OCW heeft aangegeven dat de accountant expliciet de gehanteerde materialiteit voor de controle van de getrouwheid en rechtmatigheid aan zijn opdrachtgever dient te bevestigen. Op basis van dit accountantsverslag en de bespreking daarvan geven wij aan welke materialiteit wij hebben gehanteerd voor de controle van de jaarrekening. Dit betreffen de bovengrenzen van de materialiteit welke door het Ministerie van OCW zijn toegestaan. Een samenvatting van deze materialiteitsgrenzen is opgenomen in het onderstaande overzicht.

4 4 Onderdeel van de controle Getrouwheid Rechtmatigheid Materialiteit volgens het onderwijsaccountantsprotocol 2% van het totaal van de baten én 5% van het balanstotaal 3% van de totale publieke middelen 2 Controlebevindingen jaarrekening 2.1 Inleiding Op.. juni 2016 hebben wij u de controleverklaring bij de jaarrekening 2015 separaat toegezonden. Wij hebben vastgesteld dat de financiële mutaties op een rechtmatige en getrouwe wijze tot stand zijn gekomen. Daarnaast hebben wij vastgesteld dat uw jaarverslag niet strijdig is met de jaarrekening en dat alle op grond van de Regeling jaarverslaggeving onderwijs en het Onderwijsaccountantsprotocol OCW/EZ 2015 verplichte onderwerpen zijn opgenomen. In dit hoofdstuk rapporten wij u de belangrijkste bevindingen ten aanzien van de jaarrekeningcontrole van uw stichting. 2.2 Rechtmatigheid Inleiding Naast de controle van het getrouwe beeld van de jaarrekening dienen wij tevens te controleren of de verantwoorde baten, lasten en balansmutaties voldoen aan de eisen van financiële rechtmatigheid. Hiertoe hebben wij vastgesteld dat de in de jaarstukken opgenomen baten, lasten en balansmutaties voldoen aan de eisen van rechtmatigheid. Dit houdt in dat bedragen in overeenstemming zijn met de in de relevante wet- en regelgeving opgenomen bepalingen, zoals die in het Onderwijsaccountantsprotocol OCW/EZ 2015 zijn vermeld. Een aantal posten is hierbij door het Ministerie van OCW voorzien van specifieke controleen rapportagetoleranties. Rechtmatigheid heeft met name betrekking op: Kader financiële rechtmatigheid OCW/EZ wet- en regelgeving; Treasurybeleid (voldoen aan Regeling beleggen en belenen); Besteding van geoormerkte aanvullende rijkssubsidies; Verklaring omtrent het gedrag; Europese en nationale aanbesteding; Bezoldiging bestuurders; Continuïteitsparagraaf.

5 Kader financiële rechtmatigheid OCW/EZ wet- en regelgeving Wij hebben vastgesteld dat binnen de financiële functie van de stichting voldoende procedures aanwezig zijn om zichtbaar aan te tonen dat voldaan is aan alle geldende wet- en regelgeving. Jaarlijks wordt intern een periodieke risicoanalyse uitgevoerd op de geldende wet- en regelgeving. Op basis van onze werkzaamheden hebben wij geen overtredingen van wet- en regelgeving onder andere zoals opgenomen in het kader financiële rechtmatigheid geconstateerd Treasurybeleid De regeling beleggen en belenen stelt enerzijds inhoudelijke eisen waaraan transacties moeten voldoen en stelt anderzijds eisen aan de administratieve organisatie en interne beheersing. Inhoudelijk hebben wij onder meer vastgesteld dat Kindkracht publieke middelen en overige middelen, risicomijdend belegt en beleent alsmede dat transacties worden aangegaan met financiële instellingen die voldoen aan bepaalde criteria ten aanzien van rating en solvabiliteit. Door uw stichting worden bankrekeningen aangehouden bij de Rabobank. De creditrating van deze bank was ten tijde van de controle als volgt: Rating agency Rabobank Moody s Aa2 Standard & Poor s A+ Fitch AA- DBRS AA (high) Uitstaand saldo liquide middelen per Volgens de Regeling Beleggen en Belenen dienen beleggingen met een looptijd langer dan drie maanden bij instellingen te worden belegd met een rating van minstens AA-. De Rabobank voldoet aan dit criterium voor het uitstaande saldo van de liquide middelen inclusief de spaarrekeningen. Desondanks adviseren wij u de credit rating van de Rabobank goed te blijven volgen en mogelijk in uw treasurystatuut aanvullende richtlijnen op te nemen voor de gewenste credit ratings van de banken waar de direct opeisbare liquide middelen zijn gestald. Daarnaast hebben wij vastgesteld dat Kindkracht de hoofdlijnen van de administratieve organisatie en interne beheersing ten aanzien van het beleggen en belenen heeft vastgelegd in de vorm van een treasurystatuut. In het bestuursverslag is conform artikel 2 van de regeling beleggen en belenen verslag gedaan over de (publieke) beleggingen en beleningen Besteding geoormerkte rijkssubsidies Alle aanvullende subsidies van OCW zijn in de jaarrekening verantwoord en indien van toepassing nader gespecificeerd onder de overlopende passiva (in overeenstemming met model G). Wij hebben op grond van de subsidievoorwaarden vastgesteld dat in 2015 geen geoormerkte subsidies met een bestedingsverplichting zijn ontvangen.

6 Verklaring omtrent gedrag Op grond van het Onderwijsaccountantsprotocol OCW/EZ hebben wij vastgesteld of voor de personeelsleden waarvoor dit wettelijk vereist is een verklaring omtrent het gedrag (VOG) aanwezig is. Wij hebben geconstateerd dat bij de door ons geselecteerde personeelsleden een verklaring omtrent gedrag aanwezig was Inkoop- en aanbestedingsbeleid In de Europese en nationale aanbestedingsrichtlijnen zijn drempelwaarden vastgesteld. Deze drempelwaarden worden eens in de twee jaar vastgesteld door de Europese Commissie. Voor verschillende soorten overheidsopdrachten gelden specifieke drempelwaarden. Een overheidsopdracht waarvan de geraamde waarde van de opdracht exclusief omzetbelasting evenveel of meer bedraagt dan het drempelbedrag moet verplicht (Europees) worden aanbesteed overeenkomstig de Europese aanbestedingsrichtlijnen c.q. nationale aanbestedingsrichtlijnen die in de Nederlandse wetgeving zijn geïmplementeerd in de Aanbestedingswet In 2015 zijn er geen Europese aanbestedingstrajecten binnen uw stichting geweest voor de inkoop van diensten en leveringen. Ook zijn er geen aanbestedingen geweest in 2015 die moeten voldoen aan de nationale aanbestedingsrichtlijnen. Wij adviseren u wel een inkoopen aanbestedingsprotocol voor uw stichting op te stellen, welke voldoet aan de Europese en nationale aanbestedingsrichtlijnen Bezoldiging bestuurders (WNT) De Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT) normeert en maximeert onder andere de bezoldigingen (salarissen) van topfunctionarissen in de publieke en semipublieke sector, waaronder het onderwijs. Het gaat daarbij om de bezoldiging van bestuurders, toezichthouders, leden van een centrale directie of de hoogste leidinggevende die belast is met de dagelijkse leiding. Ook externen vallen onder bepaalde voorwaarden onder de WNT. De bezoldigingsgrens voor 2015 in het primair onderwijs is Wij hebben vastgesteld dat uw stichting in 2015 geen bezoldigingen heeft verstrekt boven de gestelde WNT-norm aan haar topfunctionarissen en leden van het toezichthoudend orgaan. Op basis van artikel 2:383 BW moeten onderwijsinstellingen in de toelichting bij de jaarrekening verantwoording afleggen over de beloningen van elk (gewezen) lid van het bestuur en van elke (gewezen) lid van het toezichthoudende orgaan. Deze verantwoording is opgenomen in de jaarrekening en hiermee voldoet uw jaarrekening aan dit voorschrift.

7 Continuïteitsparagraaf De waardering in de jaarrekening is gebaseerd op de veronderstelling dat de activiteiten van Kindkracht in continuïteit worden voortgezet. Wij hebben kennis genomen van de meerjarenbegroting , zoals opgenomen in de continuïteitsparagraaf van het bestuursverslag. Hierin zijn voor de jaren 2016, 2017 en 2018 de volgende resultaten begroot. Jaar Begrotingsresultaat Per kwartaal vindt actieve monitoring plaats van afwijkingen tussen begroting en realisatie en wordt daar waar nodig actie ondernomen. Wij achten de inschatting door het (toezichthoudend) bestuur inzake de continuïteit realistisch. Zie hiervoor eveneens de financiële analyse in hoofdstuk 3 van dit accountantsverslag. Wij merken overigens wel op dat bij vaststelling van de jaarrekening en bestuursverslag 2015 hiermee eveneens het toezichthoudend bestuur akkoord gaat met deze meerjarenbegroting Daarnaast adviseren wij in de continuïteitsparagraaf van het bestuursverslag 2016 uitgebreider te rapporteren over de onderstaande verplichte onderwerpen: a) aanwezigheid en werking van het interne risicobeheersings- en controlesysteem en b) beschrijving van de belangrijkste risico s en onzekerheden Wij merken op dat in 2015 al een verbeterslag is gemaak ten opzichte van vorig jaar, maar dat deze rapportages in 2016 nog verder en concreter kunnen worden uitgebreid. Onze verwachting is namelijk dat de Inspectie van Onderwijs hieraan meer aandacht zal schenken dan voorheen aan deze continuiteitsparagraaf in relatie met uw toenemende weerstandsvermogen in de komende jaren. 2.3 Detailbevindingen jaarrekening Voorziening duurzame inzetbaarheid In de nieuwe cao PO zijn afspraken gemaakt over duurzame inzetbaarheid en is de BAPO-regeling komen te vervallen. De nieuwe cao-regelingen betreffende de duurzame inzetbaarheid, geven medewerkers recht op een basisbudget van 40 uur. Binnen Kindkracht zijn deze 40 uur opgenomen in de niet-lesgebonden taken en vallen hiermee in de jaarlijkse exploitatie. Een afzonderlijke voorziening voor deze 40 uren is dan ook niet van toepassing. Daarnaast is vanaf 57 jaar het sparen van de uren duurzame inzetbaarheid voor het ouderenverlof een optie binnen de cao. De medewerkers dienen wel vooraf een plan in te dienen waarin staat hoe deze gespaarde verlofuren de komende vijf jaren worden ingezet. Er zijn in 2015, volgens uw directeur, geen medewerkers die een spaarplan hebben ingeleverd om deze uren te sparen.

8 8 In de jaarrekening 2015 is derhalve geen voorziening voor duurzame inzetbaarheid gevormd. Deze situatie is in de jaarrekening toegelicht in de paragraaf niet uit de balans blijkende verplichtingen. Wij adviseren u periodiek te (her)inventariseren of er geen (nieuwe) medewerkers zijn die gebruik willen maken van de mogelijkheid om hun uren voor duurzame inzetbaarheid te sparen. Hierdoor zou ultimo 2016 een eventuele verplichting voor de stichting in het kader van het art. 8A.3 cao PO kunnen ontstaan. Deze eventuele verplichting zal dan vervolgens kunnen leiden tot een afzonderlijke voorziening in de jaarrekening Ontwikkelingen en analyse vermogen resultaat In de volgende paragrafen geven wij onze analyse van het resultaat en vermogen van uw stichting. 3.1 Resultaat Onderstaand geven wij een overzicht van ontwikkeling van het resultaat van 2013 tot en met Boekjaar Exploitatieresultaat (+) (+) (+) De staat van baten en lasten over 2015 sluit met een positief jaarresultaat van tegenover een positief begroot resultaat van en een positief resultaat over 2014 van Vermogensontwikkeling Het positieve jaarresultaat van 2015 is in de balans ultimo 2015 toegevoegd aan het eigen vermogen conform het voorstel resultaatbestemming. Het eigen vermogen van uw stichting komt hiermee eind 2015 op een saldo van Solvabiliteit Het solvabiliteitspercentage geeft een indicatie in hoeverre uw stichting in staat is om haar lange termijnverplichtingen ten opzichte van vreemd-vermogenverschaffers na te komen. De solvabiliteit geeft een indicatie bij het bepalen van het gewenste weerstandsvermogen voor uw stichting. De solvabiliteit wordt in de onderwijssector doorgaans uitgedrukt in de verhouding tussen het eigen vermogen en het totaal vermogen. Uw stichting beschikt over een totaal eigen vermogen ultimo 2015 van , wat overeenkomt met een solvabiliteitsratio van 78,09 %. Uw solvabiliteitsratio is nagenoeg gelijk gebleven ten opzichte van 2014 en bevindt zich boven het gemiddelde in de PO-sector bij schoolbesturen van circa 45-50%.

9 9 Het verloop vanaf 2013 is als volgt grafisch weer te geven. Uw organisatie beschikt derhalve over een goed vermogen om de schulden op langere termijn te kunnen opvangen. Weerstandsvermogen Het ministerie van OCenW hanteert voor het primair onderwijs voor het weerstandsvermogen een ondergrens van 5% en een bovengrens van 20%. Het weerstandsvermogen van uw stichting (45,62%) zit ver boven de bovengrens. Liquiditeit Het liquiditeitspercentage geeft de mate aan waarin een instelling in staat is om op een willekeurig moment aan de direct opeisbare verplichtingen te voldoen. Het liquiditeitspercentage betreft de vlottende activa als percentage van de vlottende passiva op balansdatum. Ultimo 2015 bedraagt de liquiditeitsratio 4,58. Een liquiditeitsratio van >1 wordt regulier als voldoende beschouwd.

10 10 Conclusie: De financiële positie over 2015 is voor wat betreft de liquiditeit, solvabiliteit en het weerstandsvermogen verbeterd ten opzichte van Dit komt door het positieve exploitatiesaldo dat is behaald in Uiteraard is altijd alles voor verbetering vatbaar en blijft een continue monitoring van de financiële resultaten echter wel essentieel ondanks dat uw stichting ruim voldoet aan de signaleringsgrenzen vanuit de Inspectie van Onderwijs. 4 Administratieve organisatie en interne (risico)beheersing 4.1 Algemeen Jaarlijks betrekken wij de relevante processen in onze controle. Daarbij beoordelen wij met name de opgenomen maatregelen van administratieve organisatie en interne beheersing binnen de processen, die zijn gericht op het waarborgen van een betrouwbare informatievoorziening zowel binnen uw onderwijsinstelling als naar buiten toe aan derden. Dit onderzoek strekt zich niet verder uit dan noodzakelijk is om tot een oordeel te komen over de jaarrekening. Ter afbakening van de verschillende organisatiegerichte werkzaamheden hebben wij uw organisatie opgedeeld in verschillende processen, zoals inkopen/investeringen & betalingsverkeer, personeel & salarissen, treasury en overige opbrengsten. Voor de organisatiegerichte controle hebben wij de opzet, het bestaan en de werking van de processen inkopen & betalingsverkeer, treasury en personeel & salarissen geselecteerd voor een meer diepgaande organisatiegerichte controle. Voor de overige van belang zijnde processen hebben wij met de verantwoordelijke functionarissen een gesprek gehad over de opzet en het bestaan van de processen en de eventuele wijzigingen daarin. Wij hebben geen onjuistheden geconstateerd in de opzet en bestaan van de administratieve organisatie en interne beheersing van uw organisatie.

11 Risicomanagement Inleiding Zoals door de Commissie Don is geadviseerd, is een belangrijk vereiste om in het kader van een adequaat risicomanagement een berekening te (laten) maken van het benodigde weerstandsvermogen voor uw stichting. Deze berekening kan worden opgesteld aan de hand van een concrete inschatting van de risico s voor uw stichting gerelateerd aan de omvang en de kans dat deze risico s zich zullen voordoen. Voor de inschatting van de belangrijkste financiële risico s kunt u naar onze mening onder andere denken aan: 1. Leerlingen (bijv. prognoses leerlingenaantal, leerlingenzorg); 2. Personeel (bijv. flexibiliteit formatie, kwaliteit, arbeidsvoorwaarden); 3. Materieel (bijv. ICT); 4. Overig (bijv. besturing en beheer, externe contacten, subsidiëring vanuit gemeenten en ministerie). Huidige situatie In het bestuursverslag 2015 is een beperkte samenvatting opgenomen van de risico s. Hierin worden naar uw mening de risico s voor uw organisatie onderkend conform de bovenstaande adviezen van de Commissie Don. De onderkende risico s zijn nog niet verwerkt in de meerjarenbegroting. Hierdoor zijn deze risico s (automatisch) nog niet verwerkt in uw toekomstige weerstandsvermogen. Naast deze onderkende risico s, zijn er ook zogenaamde rest-risico s. Dit zijn risico s die zich kunnen voordoen en niet zijn voorzien (worst-case-scenario). U kunt hierbij denken aan wijzigingen in bekostiging vanuit de centrale en decentrale overheid en een grotere leerlingendaling dan geprognosticeerd. Zo n periodieke risico-analyse van de rest-risico s en aanpalend risicomanagement (evenals het hebben van inzicht in de noodzakelijke omvang van het weerstandsvermogen) is naar onze mening een belangrijk onderdeel van de in control situatie. Deze kenmerkt zich door hogere eisen vanuit de interne en externe omgeving, onder meer vanuit het ministerie van OCW, en de krimpende inkomstenstromen vanuit zowel het rijk als de gemeenten als gevolg van bezuinigingen. Wij adviseren uw risicoanalyse aan te vullen met deze mogelijke rest-risico s en hiervan een aantal scenario s uit te werken. Deze scenario s dienen vervolgens met het minimaal benodigd weerstandsvermogen (vrij besteedbare algemene reserve) te worden vergeleken om tenslotte via verdere planvorming binnen een overzichtelijke termijn naar deze positie toe te werken. Hierdoor krijgt u een goed beeld van de ontwikkeling van de financiële positie van de stichting bij een aantal worst-case-scenario s. Hierbij adviseren wij u tevens aandacht te schenken aan de liquiditeitsontwikkelingen bij de uitwerking van deze scenario s.

12 Betrouwbaarheid en continuïteit van de geautomatiseerde gegevensverwerking Wij hebben tijdens onze controle, voor zover relevant in het kader van onze controleopdracht, aandacht geschonken aan een aantal algemene beheersingsmaatregelen op het gebied van de geautomatiseerde gegevensverwerking (general computer controls). Wij beoordeelden op hoofdlijnen de opzet van de interne beheersingsmaatregelen gericht op de informatiebeveiliging en de continuïteit en beschikbaarheid van de geautomatiseerde gegevensverwerking. Wij hebben de automatiseringsomgeving van de instelling uitsluitend in het kader van de jaarrekeningcontrole beoordeeld. De jaarrekeningcontrole heeft geen ernstige tekortkomingen in de continuïteit en betrouwbaarheid van de geautomatiseerde gegevensverwerking aan het licht gebracht. Wet Meldplicht Datalekken Met ingang van 1 januari 2016 is de Wet Meldplicht Datalekken van toepassing. Door middel van deze wet worden onderdelen in de al bestaande Wet bescherming persoonsgegevens aangepast. Het doel van de Wet meldplicht datalekken is: het voorkomen van datalekken ten gevolge van doorbreking van beveiligingsmaatregelen en als deze zich toch voordoen, de gevolgen ervan voor de betrokkenen zoveel mogelijk te beperken. Door de invoering van de Wet meldplicht datalekken komt er een verplichte melding bij datalekken. Deze meldplicht houdt in dat organisaties (zowel bedrijven als overheden) direct een melding moeten doen bij de Autoriteit Persoonsgegevens zodra zij een ernstig datalek hebben. En soms moeten zij het datalek ook melden aan de betrokkenen (de mensen van wie de persoonsgegevens zijn gelekt). De verantwoordelijke dient een datalek ook onverwijld door te geven aan de betrokkene (dit is degene van wie de persoonsgegevens zijn) als de inbreuk waarschijnlijk ongunstige gevolgen zal hebben voor diens persoonlijke levenssfeer. Dit laatste is niet vereist als de persoonsgegevens dusdanig zijn beveiligd (zijn versleuteld) dat de gegevens onbegrijpelijk of ontoegankelijk zijn gemaakt, waardoor een datalek er niet toe zal leiden dat onbevoegden kennis kunnen nemen van de persoonsgegevens. Niet is vastgelegd op welke wijze de versleuteling dient plaats te vinden. De verantwoordelijk mag zelf het beveiligingsniveau vormgegeven. Op grond van art. 34a lid 8 Wbp dient de verantwoordelijk een overzicht (logboek) bij te houden van alle inbreuken. Het gaat daarbij niet alleen om de inbreuken waarvan melding is gedaan bij het CBP maar ook om inbreuken die niet zijn gemeld omdat de verantwoordelijke van mening was dat het geen meldingsplichtige inbreuken betrof. Mede op basis van de Wet meldplicht datalekken adviseren wij uw organisatie een (beschreven) overkoepelend beleid in het kader van informatiebeveiliging op te stellen.

13 13 5 Fraude en integriteit Van de accountant wordt op grond van de regels van de beroepsorganisatie (NBA) een professioneel kritische houding verwacht ten aanzien van afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude in de jaarrekening. Ter invulling van deze professioneel kritische houding zal de accountant een inschatting moeten maken van de frauderisico s, zich een beeld moeten vormen van de maatregelen van interne beheersing die de organisatie heeft getroffen om mogelijke fraudes van materieel belang te voorkomen en te bezien of deze maatregelen effectief zijn. Wanneer sprake is van een aanwijzing voor fraude dan zal de accountant dit moeten communiceren met, afhankelijk van de aard van de fraude, de directe leidinggevende, de directie en, in sommige gevallen (fraude in de top van de organisatie) en wanneer onvoldoende herstelwerkzaamheden worden ondernomen, aan het bestuur. Om invulling te geven aan de eerdergenoemde verplichting hebben wij een fraudediscussie gevoerd binnen het controleteam en met het management van uw stichting, waarbij wij de nadruk hebben gelegd op de eventuele mogelijkheden van materiële onjuistheden als gevolg van fraude in de jaarstukken en op preventieve maatregelen daarbij. Van de directie en het bestuur hebben wij de bevestiging ontvangen dat er geen onregelmatigheden zijn geconstateerd. Tevens hebben wij zelfstandig werkzaamheden uitgevoerd die erop waren gericht om het risico van het omzeilen van de interne beheersingsmaatregelen door het management te detecteren. Ook hebben wij specifieke controles uitgevoerd op memoriaalboekingen, controles van schattingen en zijn wij alert geweest op significante en ongebruikelijke transacties. Hierbij kunt u bijvoorbeeld denken aan de melding van contante betalingen groter dan ,- in het kader van de WWFT. Hoewel wij een kritische houding hebben ten opzichte van risico s van fraude in de jaarrekening, merken wij op dat onze controle niet specifiek gericht is op het ontdekken van fraude. Tijdens de uitvoering van onze controle van de jaarrekening hebben wij geen aanwijzingen verkregen dat er sprake is geweest van fraude. Wij merken wel op dat een klokkenluidersregeling momenteel niet toegankelijk is via de website van de Kindkracht. In het kader van optimale transparantie richting uw stakeholders adviseren wij u een klokkenluidersregeling algemeen toegankelijk te maken op uw website. De verwachting is namelijk dat de PO-Raad in navolging van de VO-Raad, dit in het kader van good governance met klem zal aanbevelen.

14 14 6 Overige onderwerpen 6.1 ANBI-status Organisaties voor goede doelen die zijn erkend als Algemeen Nut Beogende Instellingen (ANBI) zijn volledig vrijgesteld van schenkbelasting en erfbelasting. Een ANBI is een kerkelijke, levensbeschouwelijke, charitatieve, culturele, wetenschappelijke of andere instelling die het algemeen belang dient. Zij hoeven geen schenkbelasting te betalen over uw gift of over uitkeringen die zij in het algemeen belang doen. Ook betalen deze organisaties geen erfbelasting over ontvangen erfenissen. Kindkracht heeft tot op heden de ANBI-status niet aangevraagd. Wij geven u in overweging mee om deze status te onderzoeken en na te gaan of dit voordelen voor uw stichting kan hebben. Wij vertrouwen erop u met het accountantsverslag van dienst te zijn geweest. Hoogachtend, Astrium Accountants B.V. drs. N.E. Lansbergen RA EMITA RE Verspreidingskring en disclaimer gebruik accountantsverslag Dit accountantsverslag is alleen bestemd voor het bestuur van Kindkracht en mag niet in zijn geheel of gedeeltelijk worden verstrekt of aangehaald zonder onze schriftelijke toestemming vooraf. Er wordt geen verantwoordelijkheid aan een derde partij geaccepteerd, omdat dit verslag daar niet voor opgesteld en bedoeld is. Dientengevolge nemen wij geen enkele verplichting of plicht van zorg aan ieder ander persoon aan wie dit verslag getoond of in zijn handen komt op ons. De in dit verslag aan de orde gestelde onderwerpen zijn door ons geconstateerd gedurende onze controleopdracht waarvan wij van mening zijn dat zij uw aandacht behoeven. Het is geen allesomvattend verslag van alle geconstateerde zaken en in het bijzonder kunnen wij niet verantwoordelijk worden gesteld voor het rapporteren van alle bedrijfsrisico s of tekortkomingen in het systeem van interne beheersing. Elke conclusie, opinie of opmerking in dit verslag is verstrekt in de context van onze controleverklaring over de jaarrekening als geheel, welke zal worden verstrekt in onze controleverklaring. Evenzo geldt dat de opmerkingen, bevindingen en aanbevelingen met betrekking tot het systeem van interne beheersing niet gelezen dienen te worden als een afzonderlijke opinie van het systeem van interne beheersing en haar werking.