BIM bij kleine architectenbureaus

Transcriptie

1 BM bij kleine architectenbureaus Stand van zaken en aanbevelingen Bert Leeuwis Technische Universiteit Delft Master Real state & Housing Bond van Nederlandse rchitecten ntwerp zorgappartementen De grote vaart, Papendrecht Kokon rchitectuur & Stedenbouw, Md Raadgevende ngenieurs, Valstar Simonis adviseur installatietechniek 17 april 2012

2 ntroductie fstudeeronderzoek Real state & Housing nleiding - Kleine architectenbureaus - BM - ntegrale samenwerking nderzoeksopzet nquête asestudies onclusies anbevelingen nleiding pzet nquête nterviews onclusies anbevelingen R eflectie BM bij kleine architectenbureaus Master Real state & Housing - Bert Leeuwis 17 april 2012 Design & onstruction Management 2 / 37

3 Bond van Nederlandse rchitecten De BN, voluit de Koninklijke Maatschappij tot bevordering der Bouwkunst Bond van Nederlandse rchitecten BN, is de enige algemene Nederlandse beroepsvereniging van architecten. a leden a aangesloten bureaus nleiding pzet nquête nterviews onclusies Kleine architectenbureaus 10 fte 1300 BN-bureaus Representatief voor architectenbureaus in Nederland % % % Tot 2 fte 2 tot 5 fte 5 t/m 10 fte anbevelingen R eflectie BM bij kleine architectenbureaus Master Real state & Housing - Bert Leeuwis 17 april 2012 Design & onstruction Management 3 / 37

4 conomische crisis Sinds 2008 Weerslag op de bouw Krimpende omzet Krimpend aantal medewerkers Meer zelfstandige architecten Kleine architectenbureaus blijven achter bij de toepassing van BM. Weinig zekerheid rvaringen niet vastgelegd nzekerheid over kosten, nut en noodzaak Werkvoorraad architectenbureaus 17,3 14,9 11,1 9,5 8,2 9,1 8,4 6,7 5,6 4,8 7,8 7,7 5,9 5 3, ,5 8,1 7,6 6,5 7,5 5,5 4,4 4, maart 2011 sept tot 5 5 tot tot 20 nleiding 20 mnd 16 mnd 12 mnd 8 mnd 4 mnd 0 mnd BM bij kleine architectenbureaus Master Real state & Housing - Bert Leeuwis 17 april 2012 Design & onstruction Management 4 / 37

5 Building nformation Modeling (BM) Building nformation Modeling Proces nleiding Building nformation Model Digitaal Model Building nformation Management rganisatie BM bij kleine architectenbureaus Master Real state & Housing - Bert Leeuwis 17 april 2012 Design & onstruction Management 5 / 37

6 BM Mate van toepassing nleiding Bilal Succar (2010) BM Quickscan (TN) Jernigan: BG BM, little bim (2008) BM bij kleine architectenbureaus Master Real state & Housing - Bert Leeuwis 17 april 2012 Design & onstruction Management 6 / 37

7 BM annames en verwachtingen Belangrijkste veronderstelde voordelen: Katalysator voor innnovaties Snelle productie van calculaties, staten en visualisaties Tijdwinst Minder faalkosten nleiding BM bij kleine architectenbureaus Master Real state & Housing - Bert Leeuwis 17 april 2012 Design & onstruction Management 7 / 37

8 BM annames en verwachtingen Belangrijkste barriéres: ombinatie met traditionele Design-Bid-Build model nbewezen kostenbesparing Voordelen wegen niet op tegen investeringen Juridische onzekerheid nleiding Verschuiving van arbeidsuren naar vroege ontwerpfasen Meer risico, honorarium schuift niet mee BM bij kleine architectenbureaus Master Real state & Housing - Bert Leeuwis 17 april 2012 Design & onstruction Management 8 / 37

9 Samenwerking Samenwerking met adviseurs/ketenpartners Wisselend / vast mvang Geïntegreerde samenwerking Bijvoorbeeld: Design-Build Bouwteam DBFM nleiding BM bij kleine architectenbureaus Master Real state & Housing - Bert Leeuwis 17 april 2012 Design & onstruction Management 9 / 37

10 Doel nzicht in stand van zaken w.b. BM bij kleine architectenbureaus Doelgroep: Directeuren en eigenaren van kleine architectenbureaus BN nleiding pzet BM bij kleine architectenbureaus Master Real state & Housing - Bert Leeuwis 17 april 2012 Design & onstruction Management 10 / 37

11 nderzoeksvragen Wat zijn de overwegingen van kleine architectenbureaus in Nederland bij de keuze om BM wel of niet toe te passen? Hoe kan BM worden toegepast bij kleine architectenbureaus in Nederland? Welke strategie moeten kleine architectenbureaus in Nederland toepassen bij de implementatie van BM? pzet BM bij kleine architectenbureaus Master Real state & Housing - Bert Leeuwis 17 april 2012 Design & onstruction Management 11 / 37

12 pzet van de enquête 1300 bureaus 10 fte Respons: 283/1300 (22%) pzet nquête % % 750 Tot 2 fte 58% 2 tot 5 fte 5 t/m 10 fte 82 29% 54 19% % ategorieën: : rvaring met afgeronde BM projecten (45; 16%) B: Weinig/geen ervaring met BM projecten (238; 84%) BM bij kleine architectenbureaus Master Real state & Housing - Bert Leeuwis 17 april 2012 Design & onstruction Management 12 / 37

13 Resultaten van de enquête nquête Software in gebruik door bureaus ategorie ategorie B Verhouding licenties rchid/revit gelijkmatiger ok veel gebruik onder bureaus uit categorie B BM bij kleine architectenbureaus Master Real state & Housing - Bert Leeuwis 17 april 2012 Design & onstruction Management 13 / 37

14 Hoe wordt binnen uw bureau het meest getekend/gemodelleerd? Resultaten van de enquête Manier van tekenen ategorie B Totaal Volledig 2D D met visualisaties in 3D Zowel 2D D als objectmatig 3D Volledig 3D objectmatig Totaal nquête 50% tekent objectmatig in 3D nverwachte uitkomst categorieën BM bij kleine architectenbureaus Master Real state & Housing - Bert Leeuwis 17 april 2012 Design & onstruction Management 14 / 37

15 Resultaten van de enquête nquête rvaren barrières (categorie B) pdrachtgevers Kosten BM bij kleine architectenbureaus Master Real state & Housing - Bert Leeuwis 17 april 2012 Design & onstruction Management 15 / 37

16 Resultaten van de enquête nquête rvaren drijfveren (categorie ) Uitgangspositie voor de toekomst Kostenbesparing nteresse BM bij kleine architectenbureaus Master Real state & Housing - Bert Leeuwis 17 april 2012 Design & onstruction Management 16 / 37

17 Resultaten van de enquête nitiatief/haalbaarheid (H) Projectdefinitie (PD) Structuurontwerp (S) Voorontwerp (V) Definitief ntwerp (D) Technisch ntwerp (T) Prijs- en contractvorming (P) Soms Vaak Niet nquête Uitvoering Uitvoeringsgereed ntwerp (U) Uitvoering Directievoering Gebruik/exploitatie 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% BM-toepassing per fase (ervaren bureaus) Veel gebruik in vroege en late fases Piek rondom D BM bij kleine architectenbureaus Master Real state & Housing - Bert Leeuwis 17 april 2012 Design & onstruction Management 17 / 37

18 Resultaten van de enquête nquête Vaste ketenpartners Geen direct verband tussen ervaren en onervaren bureaus onstructeur meest genoemd BM bij kleine architectenbureaus Master Real state & Housing - Bert Leeuwis 17 april 2012 Design & onstruction Management 18 / 37

19 Resultaten van de enquête Bureauomvang ategorie ategorie B nquête Nauwelijks verschil /B BM-score Geen verband met omvang BM bij kleine architectenbureaus Master Real state & Housing - Bert Leeuwis 17 april 2012 Design & onstruction Management 19 / 37

20 pzet van de interviews 8 kleine architectenbureaus nquête Éénpitters ngel rchitecten PS rchitecten nterviews Tot 2 fte No Label 3 tot 5 fte Studio Leon Thier rchitecten VHGP rchitecten 5 t/m 10 fte LXarchitecten Van Pelt rchitecten SPT BM bij kleine architectenbureaus Master Real state & Housing - Bert Leeuwis 17 april 2012 Design & onstruction Management 20 / 37

21 Resultaten van de interviews Verschillende soorten opdrachten Vaak actief in andere disciplines: Stedenbouw nterieur Projectmanagement (Bij voorkeur) betrokken bij gehele bouwproces nterviews BM bij kleine architectenbureaus Master Real state & Housing - Bert Leeuwis 17 april 2012 Design & onstruction Management 21 / 37

22 Resultaten van de interviews Verschillende BM-definities: utomatisering Slim/intelligent tekenen 3D tekenen Samenwerking (5/8) nterviews BM bij kleine architectenbureaus Master Real state & Housing - Bert Leeuwis 17 april 2012 Design & onstruction Management 22 / 37

23 Resultaten van de interviews rvaringen Vooraf weinig interesse van opdrachtgevers ok geen weerstand Weinig gebruik in uitvoerings- en gebruiksfase Ketenpartners lopen (meestal) achter nterviews nstallatieadviseurs zijn minst ver Grote bureaus zijn verder, maar ook duurder Samenwerking is vaak toeval BM bij kleine architectenbureaus Master Real state & Housing - Bert Leeuwis 17 april 2012 Design & onstruction Management 23 / 37

24 Resultaten van de interviews rvaringen Weinig geïntegreerde organisatievormen Niet noodzakelijk voor BM Geen BM = gemiste kans Vertrouwen/delen van informatie is belangrijk Nog niet alle partijen overtuigd nterviews BM bij kleine architectenbureaus Master Real state & Housing - Bert Leeuwis 17 april 2012 Design & onstruction Management 24 / 37

25 Resultaten van de interviews BM nterviews Schematische weergave bestede uren per fase Naar URT (2004) 3 Traditionele tijdsbesteding 4 Gewenste tijdsbesteding rvaringen (tijdsbesteding en honorarium) Urenverdeling verschoven pdrachtgevers zijn te overtuigen Totaalprijs is gunstig Problemen bij onzekere projecten BM bij kleine architectenbureaus Master Real state & Housing - Bert Leeuwis 17 april 2012 Design & onstruction Management 25 / 37

26 Resultaten van de interviews rvaringen (omzet en productie) Gunstige uitgangspositie acquisitie Geen directe relatie met omzet (andere invloeden) Tijdbesparing op totaalproject (tijd=geld) nterviews Little bim (intern gebruik) is al voordelig Veel voordeel bij visualisaties en staten Minder fouten BM bij kleine architectenbureaus Master Real state & Housing - Bert Leeuwis 17 april 2012 Design & onstruction Management 26 / 37

27 Resultaten van de interviews andachtspunten Kosten De keuze voor 2D of 3D detaillering De fase waarin ontwerpkeuzes gemaakt moeten worden Visualisatie in de conceptfase. nterviews BM bij kleine architectenbureaus Master Real state & Housing - Bert Leeuwis 17 april 2012 Design & onstruction Management 27 / 37

28 Resultaten van de interviews Toekomstvisie architecten Samenwerking wordt belangrijker Little BM wordt noodzakelijk De architect krijgt een grotere rol Kleine partijen (onderaannemers e.d.) zullen niet mee gaan met BM nterviews BM bij kleine architectenbureaus Master Real state & Housing - Bert Leeuwis 17 april 2012 Design & onstruction Management 28 / 37

29 Resultaten van de interviews s de investering het waard? Ja! nterviews BM bij kleine architectenbureaus Master Real state & Housing - Bert Leeuwis 17 april 2012 Design & onstruction Management 29 / 37

30 onclusies Wat zijn de overwegingen van kleine architectenbureaus in Nederland bij de keuze om BM wel of niet toe te passen? Drijfveren Kostenbesparing Uitgangspositie utomatisering Barriéres Hoge kosten Tijdsbesteding in vroege fases nterviews onclusies nteresse van opdrachtgevers Geen interesse van opdrachtgevers BM bij kleine architectenbureaus Master Real state & Housing - Bert Leeuwis 17 april 2012 Design & onstruction Management 30 / 37

31 onclusies f en Hoe kan BM worden toegepast bij kleine architectenbureaus in Nederland? Goede ervaringen voorlopers ok voor kleine bureaus mogelijk ok in traditionele organisatievorm mogelijk onclusies ntern gebruik is de eerste stap ook dit biedt voordeel BM bij kleine architectenbureaus Master Real state & Housing - Bert Leeuwis 17 april 2012 Design & onstruction Management 31 / 37

32 onclusies f en Hoe kan BM worden toegepast bij kleine architectenbureaus in Nederland? Mogelijkheden: Meer snelle, soepele, flexibele samenwerking Grotere rol architect onclusies Management BM-proces voor opdrachtgever Beheer digitaal gebouwdossier tijdens levenscyclus BM bij kleine architectenbureaus Master Real state & Housing - Bert Leeuwis 17 april 2012 Design & onstruction Management 32 / 37

33 dhocratie Professionele bureaucratie envoudige structuur onclusies Welke strategie moeten kleine architectenbureaus in Nederland toepassen bij de implementatie van BM? lgemeen: nitiatief mplementatie: onclusies efenen in de praktijk Leiderschap van het management De lokale 1. ondernemer Het bureau in 2. transitie 3. De spagaat De betrouwbare B3. partner + Strength Weakness + pportunity Threat Directe aansturing Moeite met complexe Samenwerking tbv een Weinig financiële ruimte Specialisatie projecten completer aanbod Focus op efficiency en Kleinschalige ketenintegratie ondernemerschap Vaste klantengroep Directe aansturing Veranderende klantenkring Versterken concurrentiepositie andacht nodig bij overige mbitie npassen BM in lopende transitie transitie Gebrek aan draagvlak door top-down besluitvorming rvaring met complexe Weinig vaste opdrachtgevers pvang bureaukrimp door Te complexe projecten als projecten BM eerste BM project Grotere opdrachtgevers Samenwerking door BM bij Draagvlak bij medewerkers inhuur missende specialisatie Nadruk op proces Mogelijk grotere bureaugrootte Beter adviseren van de Verscheidenheid aan Nadruk op degelijk opdrachtgever dmv BM medewerkers eindproduct Voldoen aan BM-eisen bij Stabiele omgeving selecties Duidelijke richtlijnen SWT-tabel per type De gevestigde B4. prijswinnaar De jonge 2. honden De starchitect & 4. de hype Duidelijke richtlijnen én algeheel leider Kans op stagnatie projecten/prijsvragen Kleine bureaugrootte Weinig standaardisatie mbitie Klein netwerk Directe aansturing Besluitvorming op alle niveaus Financiële ruimte Kans op stagnatie projecten/prijsvragen Groot verloop aan medewerkers nternationale samenwerking Moeite met complexiteit van ontwerpen in BM pdrachtgevers kiezen voor signatuur, niet voor het proces Selecteren partners op BMkwaliteit Weinig financiële ruimte Profileren met BM Jonge, ambitieuze Verscheidenheid aan medewerkers medewerkers nternationale samenwerking Besluitvorming in verschillende projectteams BM bij kleine architectenbureaus Master Real state & Housing - Bert Leeuwis 17 april 2012 Design & onstruction Management 33 / 37

34 onclusies Toepasbaarheid voor grote architectenbureaus Mogelijkheden, barrières, voor- en nadelen komen overeen met breder onderzoek Voor grootste deel ook toepasbaar op grotere architectenbureaus nderzoek bij grotere architectenbureaus heeft ook sterke relatie met kleine bureaus onclusies Bron iconen en typologieën: rchipunt BM bij kleine architectenbureaus Master Real state & Housing - Bert Leeuwis 17 april 2012 Design & onstruction Management 34 / 37

35 anbevelingen Branchebrede aanpak entrale aansturing Nieuwe rol: BM-manager Faseoverstijgend Disciplineoverstijgend Door verschillende partijen op te pakken onclusies anbevelingen BM bij kleine architectenbureaus Master Real state & Housing - Bert Leeuwis 17 april 2012 Design & onstruction Management 35 / 37

36 anbevelingen Kansen voor architectenbureaus Kansen voor architectenbureaus Little BM implementeren: - Voorbereid op samenwerken door middel van BM - ompleter aanbod aan opdrachtgever ppakken rol van BM-manager: - Grotere invoed op ontwerpen bouwproces - Meer werk in krappe tijden - Mogelijkheid betrokken te blijven tijdens exploitatie anbevelingen BM bij kleine architectenbureaus Master Real state & Housing - Bert Leeuwis 17 april 2012 Design & onstruction Management 36 / 37

37 BM bij kleine architectenbureaus anbevelingen ntwerp zorgappartementen De grote vaart, Papendrecht Kokon rchitectuur & Stedenbouw, Md Raadgevende ngenieurs, Valstar Simonis adviseur installatietechniek BM bij kleine architectenbureaus Master Real state & Housing - Bert Leeuwis 17 april 2012 Design & onstruction Management 37 / 37