Kinkhoest Richtlijn Meldingsplichtige ziekte groep B2

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Kinkhoest Richtlijn Meldingsplichtige ziekte groep B2"

Transcriptie

1 Kinkhoest Richtlijn Meldingsplichtige ziekte groep B2 Laboratorium en behandelend arts melden binnen 1 werkdag aan de arts infectieziektebestrijding van de GGD. De GGD meldt anoniem conform de Wet publieke gezondheid aan het CIb. pertussis Versiebeheer Goedgekeurd Gezondheidsraad maart 2005 Wijzigingen: Juni 2016: toevoeging in besmettelijke periode Dit geldt ook indien drie dagen azitromycine gegeven wordt, in verband met de lange halfwaardetijd van azitromycine. Januari 2014: toevoeging bij claritromycine voor kinderen, gedurende 5 dagen. Hierbij sluiten wij aan bij het advies van de praktijk van kinderartsen. December 2010: Diagnostiek is goedgekeurd door NVMM. Februari 2010: B. parapertussisis conform de ECDC-meldingscriteria toegevoegd aan de meldingsplicht. Ziekte & Besmettelijkheid Verwekker Bordetella pertussis is een aërobe, gramnegatieve bacterie die diverse toxines produceert. Ook Bordetella parapertussis, nauw verwant aan B. pertussis kan een kinkhoestachtig ziektebeeld veroorzaken. Pathogenese B. pertussis en B. parapertussis hechten zich aan het trilhaarepitheel in de luchtwegen en produceren daar meerdere lokaal werkende toxinen. B. pertussis produceert in tegenstelling tot B. parapertussis bovendien pertussistoxine. (Omdat pertussistoxine lymfocytose veroorzaakt wordt het ook wel lymfocytosis promoting factor of LPF genoemd). Lokale necrotiserende weefselschade, ontstaan door de inwerking van toxine, leidt tot de typische hoest en vormt mogelijk ook de uitlokkende factor voor 19/08/2017 Pagina: 1

2 apneus bij zuigelingen. B. pertussis is niet invasief. Incubatieperiode 7 tot 10 dagen, nooit langer dan 21 dagen. Ziekteverschijnselen Kinkhoest begint met een catarraal stadium: een gewone (neus)verkoudheid en algeheel malaisegevoel. Vooral s nachts is er een harde droge prikkelhoest. Later treedt deze hoest ook overdag op. Na 1-2 weken gaat het catarrale stadium over in een paroxysmaal stadium: verscheidene expiratoire hoeststoten, die elkaar snel opvolgen, waarna een lange piepende inhalatie volgt. De patiënt kan 5 tot 15 hoeststoten hebben voordat hij ademhaalt en dit kan wel vijftig keer per etmaal optreden. Het hoesten gaat gepaard met het opgeven van helder, taai sputum. Soms braakt de patiënt. Dit paroxysmale stadium kan ruim 2 weken duren. In het derde stadium, het reconvalescentie stadium gaan de typische hoeststoten over in een losse hoest die nog enkele weken duurt. Bij zuigelingen kunnen in het catarrale stadium niet-specifieke symptomen zoals voedingsstoornissen en niet goed groeien op de voorgrond staan. Bij pasgeborenen en prematuren kan kinkhoest zelfs geheel atypisch verlopen met apneus en cyanose terwijl het hoesten ontbreekt. Bij personen die gedeeltelijk immuun zijn (gevaccineerde kinderen, volwassenen) kan een milder beeld optreden met langdurig hoesten als enige symptoom. Natuurlijke immuniteit Het doormaken van kinkhoest geeft geen levenslange immuniteit. 4 tot 20 jaar na doorgemaakte kinkhoestinfectie neemt de immuniteit af. Ook vaccinatie beschermt niet levenslang maar circa 4 tot 12 jaar. Zowel doorgemaakte infectie als vaccinatie beschermen langer tegen klinische verschijnselen van kinkhoest dan tegen infectie. Na hernieuwd contact met B. pertussis treedt een boostereffect op en is men weer tijdelijk immuun. Hoewel er wel transplacentaire overdracht van antistoffen tegen pertussis mogelijk is, bieden maternale antistoffen in de praktijk nauwelijks bescherming aan de pasgeborene: de antistoftiter bij de moeder is over het algemeen laag en de overgedragen antistoffen worden door het kind snel afgebroken (Hea04). Een effectieve manier om jonge zuigelingen te beschermen tegen kinkhoest is door middel van het vaccineren van zwangere vrouwen. Via de placenta geven zwangere vrouwen beschermende antistoffen door aan hun kind. Deze antistoffen beschermen de zuigeling de eerste levensmaanden tegen (een ernstig verloop van) kinkhoest. Maternale antistoffen Zie ook Reservoir De mens. Besmettingsweg Transmissie vindt plaats door het aanhoesten van druppeltjes vanuit de keelholte van de patiënt. 19/08/2017 Pagina: 2

3 Besmettelijke periode Besmettelijkheid is het grootst in het begin van het catarrale stadium, voordat de typische hoestbuien beginnen en duurt tot 4 weken nadat deze hoestbuien begonnen zijn. Door antibioticatherapie wordt de besmettelijkheid teruggebracht tot 5-7 dagen na de start van de therapie. Dit geldt ook indien 3 dagen azitromycine gegeven wordt, in verband met de lange halfwaardetijd van azitromycine. Besmettelijkheid Kinkhoest is zeer besmettelijk. Bij blootstelling aan een symptomatische kinkhoestpatiënt binnen het gezin raakt 90% van de onbeschermde contacten geïnfecteerd. Kinkhoest wordt overgebracht door patiënten met een symptomatische infectie. Met name in landen met een hoge vaccinatiegraad spelen adolescenten en volwassenen een steeds belangrijkere rol in de transmissie van kinkhoest. Diagnostiek Dit onderdeel is in december 2010 goedgekeurd door NVMM. Microbiologische diagnostiek Kweek Kweek van nasofaryngeaal materiaal wordt in de praktijk bij individuele diagnostiek weinig meer toegepast, maar is wel van belang in het kader van surveillance van circulerende stammen. Kweek heeft een hoge specificiteit maar een lage sensitiviteit. Ongeveer 4 weken na het begin van de ziekte is de kweek vrijwel altijd negatief, behalve bij kinderen < 1 jaar bij wie de bacterie zich langer kan handhaven. Nota bene: Voor de kweek van B. pertussis is specifiek afnamemateriaal (dacronwattenstok) en transportmedium noodzakelijk. PCR PCR op nasofaryngeaal materiaal heeft een hogere sensitiviteit dan kweek, maar ook hier geldt dat het materiaal bij voorkeur zo vroeg mogelijk in de ziekte wordt afgenomen (eveneens met dacronwattenstok). Serologie Na infectie met B. pertussis worden antistoffen gevormd tegen de verschillende antigenen van de bacterie. De antistofrespons wordt beïnvloed door leeftijd, vaccinatiestatus, reeds eerder doorgemaakte infectie en tijdsverloop sinds de eerste ziektedag. Het RIVM dat een groot deel van de kinkhoestdiagnostiek in Nederland verzorgt bepaalt IgA tegen B. pertussis en IgG tegen pertussistoxine en interpreteert de uitslag aan de hand van de leeftijd en klinische gegevens. Vaak volstaat eenpuntsserologie. Als echter in het eerste serum de antistoftiters onder het niveau zijn dat specifiek is voor een actuele of zeer recente infectie dan dient enkele weken later een tweede serum onderzocht te worden. De immuunrespons kan namelijk traag verlopen. Ook bij personen die recent (korter dan één jaar geleden) gevaccineerd zijn met acellulair kinkhoestvaccin is tweepuntsserologie noodzakelijk om door middel van titerstijging een recente infectie aan te tonen. Vaccinatie met ak kan namelijk een sterke antistofrespons veroorzaken waardoor eenpuntsserologie niet meer betrouwbaar is. De interpretatie van kinkhoestuitslagen van andere laboratoria is afhankelijk van de gebruikte testen. Niet alle in omloop zijnde testen zijn gevalideerd en gestandaardiseerd. 19/08/2017 Pagina: 3

4 De keuze voor PCR of serologie is afhankelijk van de ziekteduur. Bij een ziekteduur minder dan 3 weken is B. pertussis vaak nog aanwezig in de nasofarynx en heeft PCR de voorkeur. Indien de PCR negatief is wordt alsnog serologie ingezet. Als het hoesten langer dan 3 weken duurt heeft serologie de voorkeur, behalve bij kinderen <1 jaar bij wie PCR en/of kweek zinvol is ongeacht de ziekteduur. Overige diagnostiek Bij patiënten met kinkhoest veroorzaakt door B.pertussis wordt vaak een lymfocytose gezien, met name bij zuigelingen en ongevaccineerden. Een infectie met B.parapertussis veroorzaakt geen lymfocytose omdat deze bacterie geen pertussistoxine produceert. naar boven Risicogroepen Verhoogde kans op infectie Iedereen die niet (meer) beschermd is door vaccinatie of een doorgemaakte infectie kan (opnieuw) kinkhoest krijgen. Verhoogde kans op ernstig beloop Niet of gedeeltelijk gevaccineerde zuigelingen jonger dan een jaar hebben een verhoogd risico op complicaties. Bij hen kan cerebrale schade ontstaan door hypoxie tijdens hoestbuien of door apneu. Ook kinderen met ernstige hart- of longafwijkingen hebben bij kinkhoest een verhoogd risico op complicaties door hypoxie. Ten gevolge van de verhoogde druk door het hoesten kunnen subconjunctivaal, in de alveoli of intracerebraal, bloedingen ontstaan. De meest voorkomende complicatie van kinkhoest is een secundaire pneumonie. Sterfte ten gevolge van kinkhoest komt in Westerse landen weinig voor, en dan voornamelijk bij ongevaccineerde kinderen jonger dan een half jaar. In ontwikkelingslanden zonder vaccinatieprogramma maar met ondervoeding en vele onderliggende infecties verloopt kinkhoest vaker fataal, ook bij peuters. Epidemiologie Verspreiding in de wereld Kinkhoest komt wereldwijd voor. Naar schatting van de WHO zijn er jaarlijks 45 miljoen ziektegevallen en sterfgevallen door kinkhoest. Er zijn grote verschillen in de gerapporteerde incidentie, deels reëel door verschillen in de preventie- en bestrijdingsstrategie, deels ook door verschillen in diagnose en rapportagecriteria. Voorkomen in Nederland Sinds 1996 is het aantal gevallen van kinkhoest in Nederland toegenomen. Jaarlijks worden er nu 4000 tot 8000 gevallen van kinkhoest gemeld. In 250 tot 500 gevallen is ziekenhuisopname noodzakelijk. Sterfte ten gevolge van kinkhoest komt weinig voor (in de orde van één geval per jaar) en treedt met name op bij ongevaccineerde zuigelingen. Zie voor actuele gegevens en grafieken: Onderwerp Kinkhoest op RIVM.nl Atlasinfectieziekten 19/08/2017 Pagina: 4

5 Preventie Immunisatie Passief Niet van toepassing. Actief Er zijn zowel cellulaire als acellulaire vaccins beschikbaar. Beide vaccins moeten intramusculair worden toegediend. De dosis voor DKTP is 1 ml per injectie, voor ak-vaccin 0,5 ml. De voorkeursplaats voor injectie bij kinderen tot twee jaar is de Musculus vastus lateralis. Bij oudere kinderen komt de Musculus deltoideus het eerst in aanmerking; de Musculus triceps is een alternatief. Cellulaire vaccins Cellulaire vaccins zijn gemaakt van gedode, hele bacteriën. Zij bevatten veel antigenen en veroorzaken soms milde bijwerkingen. In het Nederlandse Rijksvaccinatieprogramma werd tot 2005 cellulair kinkoestvaccin gebruikt in de DKTP-inenting. De bescherming van de verschillende cellulaire kinkhoestvaccins is wisselend. De K-component van de Nederlandse DKTP-inenting leek sinds 1994 minder effectief te zijn geworden, mogelijk door verandering in de circulerende B. pertussisbacteriën. Er kunnen lokale en systemische reacties optreden die vrijwel altijd na vaccinaties worden gezien, zoals roodheid, pijn en zwelling op de plaats van injectie alsmede huilen en wat hangerigheid. Heftige bijwerkingen van het DKTP-vaccin zijn vrijwel altijd toe te schrijven aan de K-component daarin. Er blijkt geen oorzakelijk verband te bestaan tussen kinkhoestvaccinatie en epilepsie. Wel is het zo dat er bij het syndroom van West (een vorm van epilepsie) een relatie bestaat tussen het manifest worden van de ziekte en vaccinatie. De eerste verschijnselen treden vaker dan gemiddeld kort na vaccinatie op. Later na vaccinatie is de kans juist kleiner dan gemiddeld, er is dus geen sprake van een toename van de ziekte, maar van een verschuiving van het manifest worden ervan. (Re-)vaccinatie met cellulaire vaccins na de leeftijd van 4-6 jaar wordt onwenselijk geacht vanwege de bijwerkingen. Acellulaire vaccins Acellulaire vaccins bevatten in verschillende combinaties de eiwitcomponenten pertussistoxine, pertactine, filamenteus hemagglutinine en fimbriae. De effectiviteit van het vaccin hangt af van het aantal componenten. Er kunnen lokale en systemische reacties optreden die vrijwel altijd na vaccinaties worden gezien, zoals roodheid, pijn en zwelling op de plaats van injectie alsmede huilen en wat hangerigheid. Acellulaire vaccins kunnen wel gebruikt worden voor (re-)vaccinatie op latere leeftijd, het is echter nog niet duidelijk hoe vaak men vaccinatie mag herhalen. Vaccinatie tegen kinkhoest is sinds 1953 opgenomen in het Rijksvaccinatieprogramma. Tot 2005 werd op de leeftijd van 2, 3, 4 en 11 maanden een DKTP-injectie gegeven met een cellulaire K-component en op de leeftijd van 4 jaar een vaccinatie met acellulair kinkhoestvaccin. Vanaf begin 2005 wordt ook in het eerste levensjaar een acellulair kinkhoestvaccin gebruikt. Zie ook Informatie voor professionals kinkhoestvaccinatie voor volwassenen Vaccinatie zwangere vrouwen 19/08/2017 Pagina: 5

6 Een effectieve manier om jonge zuigelingen te beschermen tegen kinkhoest is door middel van het vaccineren van zwangere vrouwen. Via de placenta geven zwangere vrouwen beschermende antistoffen door aan hun kind. Deze antistoffen beschermen de zuigeling de eerste levensmaanden tegen (een ernstig verloop van) kinkhoest. Zie: Algemene preventieve maatregelen Hoesthygiëne Contact van nog ongevaccineerde zuigelingen met hoestende en niezende personen dient men te vermijden. naar boven Desinfectie Conform de richtlijn standaardmethoden Reiniging, Desinfectie en Sterilisatie. en Meldingsplicht Kinkhoest is een meldingsplichtige ziekte groep B2. Het laboratorium en de arts melden aan de GGD. De GGD meldt anoniem conform de Wet publieke gezondheid en levert gegevens voor de landelijke surveillance van meldingsplichtige ziekten. Meldingscriterium: kinderen en volwassenen met hoestklachten gedurende ten minste 14 dagen. of 1 van de 3 volgende symptomen: paroxysmaal hoesten hoesten met een piepende ademhaling braken na hoesten in combinatie met:ten minste 1 van de 3 laboratoriumcriteria of aantonen van B. pertussis of B. parapertussis een hoge antistoftiter in eerste serum, passend bij recente infectie* (significante) titerstijging in tweepuntsserologie contact (<3 weken) met een persoon bij wie de infectie is bevestigd bij personen die recent (korter dan 1 jaar geleden) gevaccineerd zijn met acellulair kinkhoestvaccin is eenpuntsserologie niet geschikt om een recente infectie aan te tonen. * Als er zich in een instelling meerdere gevallen met klachten en symptomen passend bij de ziekteverwekker uit deze richtlijn voordoen kan er sprake zijn van meldingsplicht op basis van artikel 26 Wet publieke gezondheid. 19/08/2017 Pagina: 6

7 Bronopsporing Bronopsporing is niet nodig. Er worden geen maatregelen geadviseerd ten aanzien van de bron. Contactonderzoek Ga altijd na of er in de directe omgeving van een kinkhoestpatiënt personen zijn met een verhoogd risico op een ernstig beloop van kinkhoest. en ten aanzien van patiënt en contacten Het doel van de maatregelen naar aanleiding van een geval van kinkhoest is uitsluitend de preventie van ernstige complicaties van kinkhoest bij contacten. Gezien het veelvuldig voorkomen van niet als zodanig herkende kinkhoestinfecties bij volwassenen hebben maatregelen naar aanleiding van het relatief kleine aantal gemelde gevallen geen effect op de circulatie van B. pertussis. Voordat er tot maatregelen wordt overgegaan dient de diagnose kinkhoest bij de indexpatiënt door laboratoriumonderzoek bevestigd te zijn. Echter als er in het gezin een niet- of onvolledig gevaccineerde zuigeling aanwezig is dient, bij verdenking van kinkhoest bij een van de gezinsleden, in afwachting van de laboratoriumdiagnostiek reeds gestart te worden met behandeling en profylaxe. en buiten het gezin worden alleen ingesteld na overleg met de GGD en als de diagnose bij de indexpatiënt bevestigd is door laboratoriumonderzoek. Klinische diagnose van kinkhoest is niet betrouwbaar. Met bevestiging door laboratoriumonderzoek wordt voorkomen dat er ten onrechte profylaxe wordt ingesteld. Gezinssituatie: Indien een kinkhoestpatiënt deel uitmaakt van een gezin met niet of onvolledig gevaccineerde kinderen <1 jaar of kinderen die op het punt staan om geboren te worden (zwangerschap >34 weken) is chemoprofylaxe voor alle gezinsleden geïndiceerd. Elke vaccinatie draagt bij aan bescherming en na drie vaccinaties (gegeven tussen 2 tot 4 maanden) zijn kinderen beschermd tegen kinkhoest. De vervolgvaccinaties (11 maanden en 4 jaar) zorgen voor een langere bescherming. Profylaxe voor de zuigeling zelf beschermt deze tegen ernstige symptomen van de ziekte. (Gra87) (Buy95-7) Profylaxe voor de overige gezinsleden wordt ingesteld om verdere transmissie binnen het gezin te stoppen. (Ser95) (Hal99) Profylaxe moet ingesteld worden binnen drie weken na de aanvang van de hoestbuien bij de indexpatiënt. De attack-rate in gezinnen die na 3 weken met profylaxe starten is gelijk aan attack-rate in gezinnen zonder profylaxe. (Ser95) Overweeg bij nog ongevaccineerde zuigelingen in het gezin van een kinkhoestpatiënt om tevens vervroegd te starten met vaccinatie, vanaf de leeftijd van 4 weken. 19/08/2017 Pagina: 7

8 Vaccinatie geeft langdurigere bescherming dan profylaxe. Indien een kinkhoestpatiënt deel uitmaakt van een gezin waar een van de kinderen een verhoogd risico heeft op complicaties van kinkhoest door ernstig onderliggend hart- of longlijden kan profylaxe voor alle gezinsleden overwogen worden. Overleg hierover met de behandelend specialist. Profylaxe voor het kind zelf beschermt het tegen ernstige symptomen van de ziekte. Profylaxe voor de overige gezinsleden wordt ingesteld om verdere transmissie binnen het gezin te stoppen. Indien er in het gezin van een kinkhoestpatiënt een kind is met verhoogd risico wordt bij alle kinderen de vaccinatiestatus gecontroleerd en zo nodig op peil gebracht. Ter preventie van reïntroductie van kinkhoest in het gezin. Vaccinatie geeft langdurigere bescherming tegen kinkhoest dan profylaxe. Verblijfsinstelling: Indien in een verblijfsinstelling zoals een verpleeghuis of een instelling voor mensen met een beperking één of meer gevallen van kinkhoest worden vastgesteld en er zijn tevens personen aanwezig met een verhoogd risico op ernstig beloop van kinkhoest kan profylaxe overwogen te worden. De omvang van de outbreak, de intensiteit van de onderlinge contacten, de vaccinatietoestand van de bewoners en het risico op complicaties van kinkhoest zijn bepalend voor het vaststellen van de doelgroep voor profylaxe. In de literatuur zijn enkele outbreaks beschreven waar profylaxe effectief is gebleken om de transmissie te doorbreken. (Ste88) ( Fis89) In plaats van profylaxe kan ook overwogen worden om verscherpte surveillance in te stellen. Door verscherpte surveillance worden vroegtijdig nieuwe gevallen opgespoord. Behandeling in een vroeg stadium vermindert de besmettelijkheid en zodoende de kans op verspreiding binnen de instelling. Het is onduidelijk of vroegbehandeling, in het catarrale stadium, tot een klinisch relevante verkorting van de ziekteduur of vermindering van de symptomen leidt. (Ber87) (Wir98) Echter na bekende blootstelling is bij personen met klachten die een verhoogd risico hebben op ernstig beloop vroegbehandeling liefst na afname van materiaal voor diagnostiek toch aan te raden. Ziekenhuis: Indien in een ziekenhuis kinkhoest wordt vastgesteld bij een medewerker of patiënt dient te worden nagegaan of deze intensief contact heeft gehad met patiënten met een verhoogd risico op ernstig beloop van kinkhoest. Vanwege de dynamiek in deze setting (opnameduur, overplaatsingen, dienstroosters) is het van belang goed in kaart te brengen wie, wanneer in welke mate contact heeft gehad met de kinkhoestpatiënt. Overleg met de arts-microbioloog en de afdeling ziekenhuishygiëne van 19/08/2017 Pagina: 8

9 het betreffende ziekenhuis en met de LCI. Overweeg om profylaxe in te stellen. De omvang van de outbreak, de intensiteit van de contacten, de vaccinatietoestand van de betrokken patiënten en het risico op complicaties van kinkhoest zijn bepalend voor het beleid. In de literatuur zijn enkele outbreaks beschreven waar profylaxe werd toegepast. (Lin75) (Chri95) In plaats van profylaxe kan ook overwogen worden om verscherpte surveillance in te stellen. Door verscherpte surveillance worden vroegtijdig nieuwe gevallen opgespoord. Behandeling in een vroeg stadium vermindert de besmettelijkheid en zodoende de kans op verspreiding binnen de instelling. Het is onduidelijk of vroegbehandeling tot een klinisch relevante verkorting van de ziekteduur of vermindering van de symptomen leidt. (Ber87) (Wir98) Echter na bekende blootstelling is bij personen met een verhoogd risico op ernstig beloop vroegbehandeling, liefst na afname van materiaal voor diagnostiek toch aan te raden. Kinderdagverblijf: Indien er bij een kind of leidster van een kinderdagverblijf kinkhoest wordt vastgesteld dienen de ouders hierover geïnformeerd te worden. De ouders van onvolledig gevaccineerde kinderen jonger dan één jaar dienen gericht geïnformeerd te worden, waarbij hen geadviseerd wordt om de vaccinatie op peil te brengen en in de tussentijd alert te zijn op symptomen. Gezien de hoge vaccinatiegraad in Nederland en het in het Rijksvaccinatieprogramma gehanteerde vaccinatieschema zullen de meeste kinderen die een kindercentrum bezoeken tenminste al gedeeltelijk beschermd zijn tegen kinkhoest. De circulatie van B. pertussis lijkt beperkt. (Fij00) (Sru00) Er zijn in de literatuur geen onderzoeken beschreven naar de effectiviteit van profylaxe in kindercentra. Een belangrijke voorwaarde voor een effectieve profylaxe te weten het volgens voorschrift innemen van de medicatie door alle personen van de doelgroep blijkt echter al moeilijk te vervullen. (Bos04) Kortdurende contacten: Indien een kinkhoestpatiënt in de besmettelijke periode incidenteel contact heeft gehad met een nietgevaccineerde zuigeling (bijvoorbeeld tijdens een kraamvisite) is waarschuwing van de ouders/verzorgers geïndiceerd, opdat zij alert zijn op eventuele symptomen van kinkhoest en tijdig diagnostiek en behandeling kunnen laten instellen. Er is geen onderzoek bekend naar de noodzaak en effectiviteit van profylaxe na kortdurende contacten. Het is onduidelijk of vroegbehandeling, in het catarrale stadium, tot een klinisch relevante verkorting van de ziekteduur of vermindering van de symptomen leidt. (Ber87) (Wir98) Echter na bekende blootstelling is bij kinderen met een verhoogd risico op ernstig beloop vroegbehandeling liefst na afname van materiaal voor diagnostiek toch aan te raden. en bij zwangeren of pasgeborenen Indien een kinkhoestpatiënt deel uitmaakt van een gezin met niet of onvolledig gevaccineerde kinderen <1 jaar of kinderen die op het punt staan om geboren te worden (zwangerschap >34 19/08/2017 Pagina: 9

10 weken) is chemoprofylaxe voor alle gezinsleden geïndiceerd. Elke vaccinatie draagt bij aan bescherming en na drie vaccinaties (gegeven tussen 2 tot 4 maanden) zijn kinderen beschermd tegen kinkhoest. De vervolgvaccinaties (11 maanden en 4 jaar) zorgen voor een langere bescherming.profylaxe voor de zuigeling zelf beschermt deze tegen ernstige symptomen van de ziekte. (Gra87) (Buy95-7) Profylaxe voor de overige gezinsleden wordt ingesteld om verdere transmissie binnen het gezin te stoppen. (Ser95) (Hal99) Overweeg bij nog ongevaccineerde zuigelingen in het gezin van een kinkhoestpatiënt om tevens vervroegd te starten met vaccinatie, vanaf de leeftijd van 4 weken. Vaccinatie geeft langdurigere bescherming dan profylaxe. Indien een kinkhoestpatiënt in de besmettelijke periode incidenteel contact heeft gehad met een niet-gevaccineerde zuigeling (bijvoorbeeld tijdens een kraamvisite) is waarschuwing van de ouders/verzorgers geïndiceerd, opdat zij alert zijn op eventuele symptomen van kinkhoest en tijdig diagnostiek en behandeling kunnen laten instellen. Er is geen onderzoek bekend naar de noodzaak en effectiviteit van profylaxe na kortdurende contacten. Het is onduidelijk of vroegbehandeling, in het catarrale stadium, tot een klinisch relevante verkorting van de ziekteduur of vermindering van de symptomen leidt. (Ber87) (Wir98) Echter na bekende blootstelling is bij kinderen met een verhoogd risico op ernstig beloop vroegbehandeling liefst na afname van materiaal voor diagnostiek toch aan te raden. Wering van werk, school of kinderdagverblijf Wering van school of kinderdagverblijf is niet nodig. Wel verdient het aanbeveling om het vóórkomen van kinkhoest bijvoorbeeld op een school te melden aan de ouders van klasgenoten van de patiënt. Zij kunnen dan in hun eigen gezin alert zijn op verschijnselen van kinkhoest en tijdig contact opnemen met hun huisarts. Dit is met name van belang als er ongevaccineerde zuigelingen in het gezin zijn of andere personen met een verhoogd risico op ernstig verloop van kinkhoest.als de diagnose kinkhoest wordt gesteld, is de meest besmettelijke periode meestal verstreken of heeft mogelijke besmetting reeds plaatsgevonden. Voor iedereen waarbij kinkhoest voorkomt in het gezin en die professioneel contact heeft met kinderen waarbij een verhoogde kans is op ernstig beloop, wordt geadviseerd diagnostiek in te zetten en te onderzoeken of de werknemer kinkhoest heeft. Als de medewerker kinkhoest blijkt te hebben, overleg dan met een arts-microbioloog of met de LCI. Overweeg om profylaxe in te stellen. In plaats van profylaxe kan ook overwogen worden om verscherpte surveillance in te stellen. Het is onduidelijk of vroegbehandeling, in het catarrale stadium, tot een klinisch relevante verkorting van de ziekteduur of vermindering van de symptomen leidt. (Ber87) (Wir98) Echter na bekende blootstelling is bij kinderen met een verhoogd risico op ernstig beloop vroegbehandeling liefst na afname van materiaal voor diagnostiek toch aan te raden. Door verscherpte surveillance worden vroegtijdig nieuwe gevallen opgespoord. Profylaxe & Behandeling Profylaxe Profylaxe en therapieadvies Volwassenen azitromycine 500 mg 1 dd; gedurende 3 dagen Kinderen > 4 weken azitromycine 10 mg/kg 1 dd, maximaal 500 mg; gedurende 3 dagen 19/08/2017 Pagina: 10

11 Kinderen < 4 weken claritromycine kind < 1 week en > 2000 gram en kind ouder dan 1 week: 15 mg/kg per 24 uur, verdeeld in 2 doses, gedurende 5 dagen Bij zwangerschap erytromycine 500 mg 4 dd; gedurende 7 dagen Zie voor uitgebreide informatie over de behandeling en de profylaxe de richtlijn van de Stichting Werkgroep Antibiotica. Toelichting Wat betreft profylaxe van kinkhoest zijn er alleen studies bekend met erytromycine. Het is echter aannemelijk dat andere macroliden, die bij de behandeling van kinkhoest even effectief zijn gebleken als erytromycine, deze werkzaamheid ook als profylaxe hebben. (Aoy96) (Leb01) Op grond van een gunstiger bijwerkingenprofiel en een kortere behandelduur gaat de voorkeur uit naar azitromycine. (Lan04) Voor kinderen jonger dan 4 weken wordt claritromycine geadviseerd. Bij zwangerschap en lactatie blijft erytromycine de eerste keus. In het verleden werd bij kinkhoest erytromycine gedurende veertien dagen voorgeschreven, een kortere kuur van zeven dagen is echter even effectief. (Hal97) Bij zuigelingen jonger dan twee weken blijkt het gebruik van erytromycine geassocieerd te zijn met een verhoogd risico op pylorusstenose. (Hon99) Azitromycine is geregistreerd voor gebruik vanaf één jaar. Behandeling De hoestbuien bij kinkhoest zijn het gevolg van de schade aan het epitheel van de luchtwegen. B. (para)pertussis is alleen in het catarrale en vroeg-paroxismale stadium in de luchtwegen aantoonbaar. Door behandeling met macroliden wordt de bacterie geëlimineerd en secundaire ziektegevallen voorkomen. Het is onduidelijk of behandeling in het catarrale stadium tot een klinisch relevante verkorting van de ziekteduur of vermindering van de ernst van de symptomen leidt. In het verleden werd bij kinkhoest erytromycine gedurende 14 dagen voorgeschreven. Uit recent onderzoek blijken echter een kortere behandelduur met erytromycine en behandeling met azitromycine of claritromycine ook effectief. (Zie voor behandeling en profylaxe 9.4) Zie voor uitgebreide informatie over de behandeling de richtlijn van de Stichting Werkgroep Antibioticabeleid. naar boven Immunisatie Passief Niet van toepassing. Actief Er zijn zowel cellulaire als acellulaire vaccins beschikbaar. Beide vaccins moeten intramusculair worden toegediend. De dosis voor DKTP is 1 ml per injectie, voor ak-vaccin 0,5 ml. De voorkeursplaats voor injectie bij kinderen tot twee jaar is de Musculus vastus lateralis. Bij oudere kinderen komt de Musculus deltoideus het eerst in aanmerking; de Musculus triceps is een alternatief. Cellulaire vaccins Cellulaire vaccins zijn gemaakt van gedode, hele bacteriën. Zij bevatten veel antigenen en veroorzaken soms milde bijwerkingen. In het Nederlandse Rijksvaccinatieprogramma werd tot 2005 cellulair kinkoestvaccin gebruikt in de DKTP-inenting. De bescherming van de verschillende cellulaire kinkhoestvaccins is wisselend. De K-component van de Nederlandse DKTP-inenting leek sinds 1994 minder effectief te zijn geworden, mogelijk door verandering in de circulerende B. pertussis- 19/08/2017 Pagina: 11

12 bacteriën. Er kunnen lokale en systemische reacties optreden die vrijwel altijd na vaccinaties worden gezien, zoals roodheid, pijn en zwelling op de plaats van injectie alsmede huilen en wat hangerigheid. Heftige bijwerkingen van het DKTP-vaccin zijn vrijwel altijd toe te schrijven aan de K-component daarin. Er blijkt geen oorzakelijk verband te bestaan tussen kinkhoestvaccinatie en epilepsie. Wel is het zo dat er bij het syndroom van West (een vorm van epilepsie) een relatie bestaat tussen het manifest worden van de ziekte en vaccinatie. De eerste verschijnselen treden vaker dan gemiddeld kort na vaccinatie op. Later na vaccinatie is de kans juist kleiner dan gemiddeld, er is dus geen sprake van een toename van de ziekte, maar van een verschuiving van het manifest worden ervan. (Re-)vaccinatie met cellulaire vaccins na de leeftijd van 4-6 jaar wordt onwenselijk geacht vanwege de bijwerkingen. Acellulaire vaccins Acellulaire vaccins bevatten in verschillende combinaties de eiwitcomponenten pertussistoxine, pertactine, filamenteus hemagglutinine en fimbriae. De effectiviteit van het vaccin hangt af van het aantal componenten. Er kunnen lokale en systemische reacties optreden die vrijwel altijd na vaccinaties worden gezien, zoals roodheid, pijn en zwelling op de plaats van injectie alsmede huilen en wat hangerigheid. Acellulaire vaccins kunnen wel gebruikt worden voor (re-)vaccinatie op latere leeftijd, het is echter nog niet duidelijk hoe vaak men vaccinatie mag herhalen. Vaccinatie tegen kinkhoest is sinds 1953 opgenomen in het Rijksvaccinatieprogramma. Tot 2005 werd op de leeftijd van 2, 3, 4 en 11 maanden een DKTP-injectie gegeven met een cellulaire K-component en op de leeftijd van 4 jaar een vaccinatie met acellulair kinkhoestvaccin. Vanaf begin 2005 wordt ook in het eerste levensjaar een acellulair kinkhoestvaccin gebruikt. Zie ook Informatie voor professionals kinkhoestvaccinatie voor volwassenen Historie Vanaf 1957 krijgen alle kinderen in Nederland vaccinatie tegen kinkhoest aangeboden via het Rijksvaccinatieprogramma (RVP). Van de Nederlandse bevolking is 97% gevaccineerd tegen kinkhoest. Vaccinatie geeft bescherming gedurende een aantal jaar, maar niet volledig. Daarom worden niet alleen zuigelingen maar ook jonge kinderen gevaccineerd tegen kinkhoest. Sinds de jaren 90 van de vorige eeuw neemt kinkhoest toe, ook onder volwassenen. Onderzoek naar betere kinkhoestvaccins is van belang. Bij jonge baby s kan de ziekte heel ernstig verlopen, soms zelf met overlijden als gevolg. Daarom worden aanpassingen in het vaccinatieschema bestudeerd om de jonge baby s beter te beschermen. Naar advies Gezondheidsraad (2 december 2015) over kinkhoestvaccinatie tijdens de zwangerschap en naar vragen en antwoorden over kinkhoestvaccinatie voor zwangere vrouwen. 19/08/2017 Pagina: 12

Kinkhoest Richtlijn Meldingsplichtige ziekte groep B2

Kinkhoest Richtlijn Meldingsplichtige ziekte groep B2 Kinkhoest Richtlijn Meldingsplichtige ziekte groep B2 Laboratorium en behandelend arts melden binnen 1 werkdag aan de arts infectieziektebestrijding van de GGD. De GGD meldt anoniem conform de Wet publieke

Nadere informatie

Kinkhoest. Kinkhoest of pertussis is een acute bacteriële infectie van de luchtwegen.

Kinkhoest. Kinkhoest of pertussis is een acute bacteriële infectie van de luchtwegen. Kinkhoest Ziektebeeld Kinkhoest of pertussis is een acute bacteriële infectie van de luchtwegen. Het ziektebeeld kan variëren van een milde hoest tot ernstige ziekte. Klassiek wordt kinkhoest gekenmerkt

Nadere informatie

Kinkhoest. Ziektebeeld

Kinkhoest. Ziektebeeld 137 Kinkhoest Ziektebeeld Kinkhoest of pertussis is een acute, heel besmettelijke, bacteriële infectie van de luchtwegen. Het klinisch beeld is afhankelijk van de leeftijd en de vaccinatiestatus van de

Nadere informatie

Kinkhoest en zwangerschap

Kinkhoest en zwangerschap Kinkhoest en zwangerschap www.jijwij.nl Kinkhoest is een besmettelijke ziekte van de luchtwegen die vooral gevaarlijk is voor niet of onvolledig gevaccineerde baby s. Daarom maakt kinkhoestvaccinatie al

Nadere informatie

Pertussis kinkhoest A37

Pertussis kinkhoest A37 Pertussis kinkhoest A37 1. Algemeen Kinkhoest is een acute besmettelijke ziekte van de tractus respiratorius. Zij wordt veroorzaakt door de bacterie Bordetella pertussis en minder frequent door Bordetella

Nadere informatie

Kinkhoest: niet alleen een kinderziekte!

Kinkhoest: niet alleen een kinderziekte! Kinkhoest: niet alleen een kinderziekte! Informatiefolder over kinkhoest (preventie) Kinkhoest niet alleen een kinderziekte Kinkhoest is een infectie van de luchtwegen die wordt veroorzaakt door de bacterie

Nadere informatie

Rubella Synoniemen: rodehond, German measles, Röteln

Rubella Synoniemen: rodehond, German measles, Röteln Rubella Synoniemen: rodehond, German measles, Röteln B06 Bijlage I Rubella en zwangerschap, richtlijnen voor de praktijk Beleid naar aanleiding van een (mogelijk) contact (zie toelichting 1) Inventariseer

Nadere informatie

RICHTLIJN INFECTIEZIEKTEBESTRIJDING VLAANDEREN PERTUSSIS KINKHOEST

RICHTLIJN INFECTIEZIEKTEBESTRIJDING VLAANDEREN PERTUSSIS KINKHOEST RICHTLIJN INFECTIEZIEKTEBESTRIJDING VLAANDEREN PERTUSSIS KINKHOEST Basistekst: LCI/Gr 03.2005, laatst gewijzigd 02.2010 Vlaamse versie: 05/2017 (revisie onder leiding van prof. Callens) 25.04.2017 Richtlijn

Nadere informatie

8 Kinkhoest Rubriekhouder: Mw. dr. H. de Melker, RIVM ( )

8 Kinkhoest Rubriekhouder: Mw. dr. H. de Melker, RIVM ( ) 8 Kinkhoest Rubriekhouder: Mw. dr. H. de Melker, RIVM (1998-2012) Inleiding Kinkhoest is een acute, zeer besmettelijke infectie van de bovenste luchtwegen die veroorzaakt wordt door de bacterie Bordetella

Nadere informatie

RICHTLIJN INFECTIEZIEKTEBESTRIJDING VLAANDEREN PERTUSSIS KINKHOEST

RICHTLIJN INFECTIEZIEKTEBESTRIJDING VLAANDEREN PERTUSSIS KINKHOEST RICHTLIJN INFECTIEZIEKTEBESTRIJDING VLAANDEREN PERTUSSIS KINKHOEST Basistekst: LCI/Gr 03.2005, laatst gewijzigd 02.2010 Vlaamse versie: 05/2017 25.04.2017 Richtlijn infectieziektebestrijding Vlaanderen

Nadere informatie

Kinkhoest in Vlaanderen anno 2014. Dr. Luc Pattyn

Kinkhoest in Vlaanderen anno 2014. Dr. Luc Pattyn Kinkhoest in Vlaanderen anno 2014 Dr. Luc Pattyn Kinkhoest bordetella sp *Gram negatieve bacterie *species : pertussis, parapertussis,holmesii, hinzii.. *Virulentie : productie van pertussistoxine, filamentair

Nadere informatie

Mazelen. Coschap Huisarts- en Sociale geneeskunde Huisartsenpraktijk P.A.J. van de Kar Jiske Sloekers

Mazelen. Coschap Huisarts- en Sociale geneeskunde Huisartsenpraktijk P.A.J. van de Kar Jiske Sloekers Mazelen Coschap Huisarts- en Sociale geneeskunde Huisartsenpraktijk P.A.J. van de Kar Jiske Sloekers 25-04-2019 Wat is mazelen? Virusinfectie morbellivirus Aerogene druppel verspreiding Primaire infectie

Nadere informatie

1 Kinkhoest Rubriekhouder: Mw. dr. H. de Melker, RIVM ( )

1 Kinkhoest Rubriekhouder: Mw. dr. H. de Melker, RIVM ( ) 1 Kinkhoest Rubriekhouder: Mw. dr. H. de Melker, RIVM (1998-2016) Inleiding Kinkhoest is een acute, zeer besmettelijke infectie van de bovenste luchtwegen die veroorzaakt wordt door de bacterie Bordetella

Nadere informatie

Preventie van kinkhoestmorbiteit

Preventie van kinkhoestmorbiteit Preventie van kinkhoestmorbiteit Waarom zijn pediaters paranoia? Welke kink zit er in de kabel? Vlaams infectieziektebulletin 85/2013/3 Koen De Schrijver Voorkomen van kinkhoest, nieuwe gevallen 2008-2012

Nadere informatie

LCI-richtlijn Kinkhoest

LCI-richtlijn Kinkhoest LCI-richtlijn Kinkhoest Diagnostiek (met medewerking van de NVMM) Microbiologische diagnostiek Directe diagnostiek Voor detectie van infectie met B.pertussis is PCR van nasofaryngeaal materiaal aanzienlijk

Nadere informatie

RICHTLIJN INFECTIEZIEKTEBESTRIJDING VLAANDEREN PERTUSSIS KINKHOEST

RICHTLIJN INFECTIEZIEKTEBESTRIJDING VLAANDEREN PERTUSSIS KINKHOEST / richtlijn A37 RICHTLIJN INFECTIEZIEKTEBESTRIJDING VLAANDEREN PERTUSSIS KINKHOEST Basistekst: LCI/Gr 03.2005, laatst gewijzigd 02.2010 Vlaamse versie: 11.05.2015 11.05.2015 Richtlijn infectieziektebestrijding

Nadere informatie

Kinkhoest is gevaarlijk voor zuigelingen en jonge kinderen

Kinkhoest is gevaarlijk voor zuigelingen en jonge kinderen Samenvatting Kinkhoest is gevaarlijk voor zuigelingen en jonge kinderen Kinkhoest is een gevaarlijke ziekte voor zuigelingen en jonge kinderen. Hoe jonger het kind is, des te vaker zich restverschijnselen

Nadere informatie

Kinkhoest. Inleiding. Rubriekhouder: Mw. dr. H. de Melker, RIVM ( )

Kinkhoest. Inleiding. Rubriekhouder: Mw. dr. H. de Melker, RIVM ( ) Kinkhoest Rubriekhouder: Mw. dr. H. de Melker, RIVM (1998-2017) Inleiding Kinkhoest is een acute, zeer besmettelijke infectie van de bovenste lucht-wegen die veroorzaakt wordt door de bacterie Bordetella

Nadere informatie

Epidemiology of pertussis in the Netherlands and implications for future vaccination strategies de Greeff, S.C.

Epidemiology of pertussis in the Netherlands and implications for future vaccination strategies de Greeff, S.C. UvA-DARE (Digital Academic Repository) Epidemiology of pertussis in the Netherlands and implications for future vaccination strategies de Greeff, S.C. Link to publication Citation for published version

Nadere informatie

biologie pilot vwo 2015-II

biologie pilot vwo 2015-II Kinkhoest Kinderziektes zijn in Nederland gelukkig zeldzaam geworden. Dat komt doordat bijna elke baby tegen die ziektes wordt gevaccineerd. Een vroeger beruchte kinderziekte is kinkhoest, waar vooral

Nadere informatie

Kinkhoest Rubriekhouder: Mw. dr. H. de Melker, RIVM ( )

Kinkhoest Rubriekhouder: Mw. dr. H. de Melker, RIVM ( ) Kinkhoest Rubriekhouder: Mw. dr. H. de Melker, RIVM (1998-2015) Inleiding Kinkhoest is een acute, zeer besmettelijke infectie van de bovenste luchtwegen die veroorzaakt wordt door de bacterie Bordetella

Nadere informatie

Kinkhoest Rubriekhouder: Mw. dr. H. de Melker, RIVM ( )

Kinkhoest Rubriekhouder: Mw. dr. H. de Melker, RIVM ( ) Kinkhoest Rubriekhouder: Mw. dr. H. de Melker, RIVM (1998-2013) Inleiding Kinkhoest is een acute, zeer besmettelijke infectie van de bovenste luchtwegen die veroorzaakt wordt door de bacterie Bordetella

Nadere informatie

Kinkhoest Rubriekhouder: Mw. dr. H. de Melker, RIVM ( )

Kinkhoest Rubriekhouder: Mw. dr. H. de Melker, RIVM ( ) Kinkhoest Rubriekhouder: Mw. dr. H. de Melker, RIVM (1998-2014) Inleiding Kinkhoest is een acute, zeer besmettelijke infectie van de bovenste luchtwegen die veroorzaakt wordt door de bacterie Bordetella

Nadere informatie

Legionella. Annemarie Essink Longziekten 05-03-2014

Legionella. Annemarie Essink Longziekten 05-03-2014 Legionella Annemarie Essink Longziekten 05-03-2014 Indeling Historie Epidemiologie en pathogenese Klinische presentatie en beloop Microbiologische diagnose Behandeling Maatregelen naar aanleiding van een

Nadere informatie

KINKHOEST KINDERGENEESKUNDE FRANCISCUS VLIETLAND

KINKHOEST KINDERGENEESKUNDE FRANCISCUS VLIETLAND KINKHOEST KINDERGENEESKUNDE FRANCISCUS VLIETLAND Kinkhoest In Nederland krijgen kinderen van drie, vier, vijf en elf maanden de zogenoemde DKTP-vaccinatie voor difterie, kinkhoest, tetanus en polio. Door

Nadere informatie

Mazelen en rubella surveillance overzicht, 1 mei 14 aug 2013 (week 33)

Mazelen en rubella surveillance overzicht, 1 mei 14 aug 2013 (week 33) Mazelen en rubella surveillance overzicht, 1 mei 14 aug 2013 (week 33) Bron gegevens: Osiris/CIb LCI/CIb IDS. Auteurs: Esther Swart, Mirjam Knol (CIb EPI). Met dank aan Henriette Giesbers, VZP, en Irmgard

Nadere informatie

Mazelen en rubella surveillance overzicht, 1 mei 4 sep 2013 (week 36)

Mazelen en rubella surveillance overzicht, 1 mei 4 sep 2013 (week 36) Mazelen en rubella surveillance overzicht, 1 mei 4 sep 2013 (week 36) Bron gegevens: Osiris/CIb-LCI/CIb-IDS. Auteurs: Esther Swart, Susan Hahné (CIb-EPI). Met dank aan Maarten Mulders, VVG, en Irmgard

Nadere informatie

Kinkhoest vaccinatie. Ann Buyens. 16 november 2013

Kinkhoest vaccinatie. Ann Buyens. 16 november 2013 Kinkhoest vaccinatie Ann Buyens 16 november 2013 Kinkhoest Gramnegatieve coccobacillus Species: Bordetella pertussis, Bordetella parapertussis, Bordetella bronchiseptica, Bordetella avium, Bordetella hinzii,

Nadere informatie

RICHTLIJN INFECTIEZIEKTEBESTRIJDING VLAANDEREN PERTUSSIS KINKHOEST

RICHTLIJN INFECTIEZIEKTEBESTRIJDING VLAANDEREN PERTUSSIS KINKHOEST RICHTLIJN INFECTIEZIEKTEBESTRIJDING VLAANDEREN PERTUSSIS KINKHOEST Basistekst: LCI/Gr 03/2005, laatst gewijzigd 12/2018 Vlaamse versie: 03/2019 Versiebeheer: Aanpassing aan wijzigingen LCI 12/2018: o Bijvoeging

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting Samenvatting K inkhoest is een ernstige infectie aan de bovenste luchtwegen, veroorzaakt door de bacterie Bordetella pertussis. Kinkhoest was in het begin van de 20 e eeuw een

Nadere informatie

Veelgestelde vragen over mazelen

Veelgestelde vragen over mazelen Veelgestelde vragen over mazelen Inhoud Wat is er aan de hand? Over de ziekte mazelen Vragen voor ouders met kinderen Vragen voor volwassenen Vragen voor werknemers in gezondheidszorg Vaccin tegen mazelen

Nadere informatie

Mazelen en rubella surveillance overzicht, 1 mei 11 sep 2013 (week 37)

Mazelen en rubella surveillance overzicht, 1 mei 11 sep 2013 (week 37) Mazelen en rubella surveillance overzicht, 1 mei 11 sep 2013 (week 37) Bron gegevens: Osiris/CIb-LCI/CIb-IDS. Auteurs: Esther Swart, Susan Hahné (CIb-EPI). Met dank aan Henriette Giesbers, VZP, Irmgard

Nadere informatie

Mazelen en rubella surveillance overzicht, 1 mei 21 aug 2013 (week 34)

Mazelen en rubella surveillance overzicht, 1 mei 21 aug 2013 (week 34) Mazelen en rubella surveillance overzicht, 1 mei 21 aug 2013 (week 34) Bron gegevens: Osiris/CIb-LCI/CIb-IDS. Auteurs: Esther Swart, Susan Hahné (CIb-EPI). Met dank aan Maarten Mulders, VVG, en Irmgard

Nadere informatie

DRAAIBOEK INFECTIEZIEKTEN CLB. Mazelen

DRAAIBOEK INFECTIEZIEKTEN CLB. Mazelen 139 Mazelen Ziektebeeld Mazelen is een zeer besmettelijke, acute, virale infectieziekte die gekenmerkt wordt door een typische huiduitslag. Klassiek begint mazelen met prodromale symptomen. Klachten tijdens

Nadere informatie

7,2. Werkstuk door een scholier 1567 woorden 21 februari keer beoordeeld. Het actuele vaccinatieprogramma

7,2. Werkstuk door een scholier 1567 woorden 21 februari keer beoordeeld. Het actuele vaccinatieprogramma Werkstuk door een scholier 1567 woorden 21 februari 2003 7,2 37 keer beoordeeld Vak Biologie Het actuele vaccinatieprogramma In 1957 is het Rijksvaccinatieprogramma ingevoerd met als doel de volksgezondheid

Nadere informatie

Vragen en antwoorden over het besluit van de minister van VWS van 28 april 2004 over een combinatievaccin met een acellulaire kinkhoestcomponent

Vragen en antwoorden over het besluit van de minister van VWS van 28 april 2004 over een combinatievaccin met een acellulaire kinkhoestcomponent Vragen en antwoorden over het besluit van de minister van VWS van 28 april 2004 over een combinatievaccin met een acellulaire kinkhoestcomponent Algemeen 1. Waarom besluit de minister om het DKTP-Hib-vaccin

Nadere informatie

Mazelen surveillance overzicht, 1 mei 4 dec 2013 (week 49)

Mazelen surveillance overzicht, 1 mei 4 dec 2013 (week 49) Mazelen surveillance overzicht, 1 mei 4 dec 2013 (week 49) Bron gegevens: Osiris/CIb-LCI/CIb-IDS. Auteurs: Esther Swart, Susan Hahné (CIb-EPI). Met dank aan Annemarijn van Ginkel, Tessa van t Klooster,

Nadere informatie

Mazelen en rubella surveillance overzicht, 1 mei 7 aug 2013 (week 32)

Mazelen en rubella surveillance overzicht, 1 mei 7 aug 2013 (week 32) Mazelen en rubella surveillance overzicht, 1 mei 7 aug 213 (week 32) Bron gegevens: Osiris/CIb-LCI/CIb-IDS. Auteurs: Esther Swart, Mirjam Knol (CIb-EPI). Met dank aan Henriette Giesbers, VZP, en Irmgard

Nadere informatie

Mazelen surveillance overzicht, 1 mei jan 2014 (week 5)

Mazelen surveillance overzicht, 1 mei jan 2014 (week 5) Mazelen surveillance overzicht, 1 mei 2013 29 jan 2014 (week 5) Bron gegevens: Osiris/CIb-LCI/CIb-IDS. Auteurs: Tessa Schurink-van t Klooster, Susan Hahné (CIb-EPI). Met dank aan Annemarijn van Ginkel,

Nadere informatie

Mazelen surveillanceoverzicht, 1 mei 18 dec 2013 (week 51)

Mazelen surveillanceoverzicht, 1 mei 18 dec 2013 (week 51) Mazelen surveillanceoverzicht, 1 mei 18 dec 2013 (week 51) Bron gegevens: Osiris/CIb-LCI/CIb-IDS. Auteurs: Annemarijn van Ginkel, Esther Swart, Susan Hahné (CIb-EPI). Met dank aan Tessa van t Klooster,

Nadere informatie

Vaccinatie van ouderen tegen pneumokokken. Nr. 2018/05. Samenvatting

Vaccinatie van ouderen tegen pneumokokken. Nr. 2018/05. Samenvatting Vaccinatie van ouderen tegen pneumokokken Nr. 2018/05 Vaccinatie van ouderen tegen pneumokokken pagina 2 van 6 Veel mensen dragen pneumokokken bij zich zonder ziek te worden. De pneumokok kan echter ernstige

Nadere informatie

AFSPRAKEN KETENPARTNERS OVER WATERPOKKEN EN RODEHOND BIJ ASIELZOEKERS I. ACHTERGROND

AFSPRAKEN KETENPARTNERS OVER WATERPOKKEN EN RODEHOND BIJ ASIELZOEKERS I. ACHTERGROND AFSPRAKEN KETENPARTNERS OVER WATERPOKKEN EN RODEHOND BIJ ASIELZOEKERS Onderstaande ketenafspraken zijn tot stand gekomen in samenwerking met COA, GC A, GGD GHOR Nederland, KNOV, NVOG en LCI, en zijn bedoeld

Nadere informatie

Mazelen surveillance overzicht, 1 mei jan 2014 (week 1)

Mazelen surveillance overzicht, 1 mei jan 2014 (week 1) Mazelen surveillance overzicht, 1 mei 2013 1 jan 2014 (week 1) Bron gegevens: Osiris/CIb-LCI/CIb-IDS. Auteurs: Tessa Schurink-van t Klooster, Mirjam Knol (CIb-EPI). Met dank aan Annemarijn van Ginkel,

Nadere informatie

Antwoorden op kamervragen van de Kamerleden Van Gerven en Langkamp over vaccinatie tegen polio, bof, mazelen en rodehond.

Antwoorden op kamervragen van de Kamerleden Van Gerven en Langkamp over vaccinatie tegen polio, bof, mazelen en rodehond. Antwoorden op kamervragen van de Kamerleden Van Gerven en Langkamp over vaccinatie tegen polio, bof, mazelen en rodehond. (2080910270) 1 Wat is uw reactie op het bericht dat de gepromoveerde arts P. uit

Nadere informatie

U denkt dat uw kind mazelen heeft Wanneer u vermoedt dat uw kind mazelen heeft, verzoeken wij u contact op te nemen met uw huisarts.

U denkt dat uw kind mazelen heeft Wanneer u vermoedt dat uw kind mazelen heeft, verzoeken wij u contact op te nemen met uw huisarts. Aan alle ouders en verzorgers, Bij een aantal niet-gevaccineerde kind(eren) in het Land van Heusden en Altena is mazelen geconstateerd. In deze brief willen wij u in overleg met de GGD West-Brabant informeren

Nadere informatie

Vragen en antwoorden; invoering nieuw inentingsschema tegen pneumokokken. Versie 1. 27.11.2013

Vragen en antwoorden; invoering nieuw inentingsschema tegen pneumokokken. Versie 1. 27.11.2013 Vragen en antwoorden; invoering nieuw inentingsschema tegen pneumokokken. Versie 1. 27.11.2013 De achtergrond van de overgang naar het nieuwe inentingsschema met 1 prik minder Waarom is het niet meer nodig

Nadere informatie

Mazelen surveillance overzicht, 1 mei jan 2014 (week 3)

Mazelen surveillance overzicht, 1 mei jan 2014 (week 3) Mazelen surveillance overzicht, 1 mei 2013 15 jan 2014 (week 3) Bron gegevens: Osiris/CIb-LCI/CIb-IDS. Auteurs: Annemarijn van Ginkel, Susan Hahné (CIb-EPI). Met dank aan Tessa Schurink-van t Klooster,

Nadere informatie

Wat is een RS-infectie

Wat is een RS-infectie Het RS-virus Wat is een RS-infectie Het RS (Respiratoir Syncytieel)-virus is de meest voorkomende verwekker van luchtweginfecties bij zuigelingen en peuters. Dit virus kan het hele jaar door infecties

Nadere informatie

Kinkhoest Richtlijn. Versiebeheer. Pathogenese. 22/12/2018 Pagina 1 van 18

Kinkhoest Richtlijn. Versiebeheer. Pathogenese. 22/12/2018 Pagina 1 van 18 Kinkhoest Richtlijn Pertussis slijmhoest honderddagenhoest Samenvatting Verwekker:Bordetella pertussis(gramnegatieve bacterie). Besmettingsweg:druppelinfectie uit neus- en keelholte (hoesten, niezen).

Nadere informatie

Hepatitis B Inleiding Hepatitis A Preventie hepatitis B Preventie hepatitis A

Hepatitis B Inleiding Hepatitis A Preventie hepatitis B Preventie hepatitis A Naast deze infokaart over hepatitis zijn er ook infokaarten beschikbaar over: infectieziekten algemeen, tuberculose, seksueel overdraagbare aandoeningen, jeugd en onveilig vrijen en jeugd en vaccinatie.

Nadere informatie

Bijlage II Morbilli (mazelen): aanvullende richtlijnen gedurende een mazelenepidemie

Bijlage II Morbilli (mazelen): aanvullende richtlijnen gedurende een mazelenepidemie Bijlage II Morbilli (mazelen): aanvullende richtlijnen gedurende een mazelenepidemie 1. Inleiding...1 2. Uitgangspunten...1 3. Casusdefinitie...2 4. Gegevensverzameling...3 4.1 Doel...3 4.2 Meldingsplicht...3

Nadere informatie

Hepatitis B vaccinatie

Hepatitis B vaccinatie Hepatitis B vaccinatie De lever speelt een centrale rol bij de stofwisseling van eiwitten, vetten en suikers en de zuivering van het bloed. Soms raakt de lever ontstoken. In zo n geval is er sprake van

Nadere informatie

Melding bij de GGD Roodvonk moet bij de GGD gemeld worden als er in dezelfde groep twee of meer gevallen zijn in twee weken.

Melding bij de GGD Roodvonk moet bij de GGD gemeld worden als er in dezelfde groep twee of meer gevallen zijn in twee weken. ROODVONK (SCARLATINA) Roodvonk is een infectieziekte die veroorzaakt wordt door een bacterie. De ziekte duurt tien tot veertien dagen en is goed te behandelen met antibiotica. De bacterie die roodvonk

Nadere informatie

Nieuwsbrief nr. 10 2014-2015

Nieuwsbrief nr. 10 2014-2015 1. dr. de Boerstraat 42 1511 VH Oostzaan tel. 075 6841468 info@korenaar.nl www.korenaar.nl #dekorenaarcbs Nieuwsbrief nr. 10 2014-2015 A g e n d a 05 februari Afsluiting Project 09 t/m 19 februari 10-minutengesprekken

Nadere informatie

Hepatitis B vaccinatie

Hepatitis B vaccinatie Hepatitis B vaccinatie De lever speelt een centrale rol bij de stofwisseling van eiwitten, vetten en suikers en de zuivering van het bloed. Soms raakt de lever ontstoken. In zo n geval is er sprake van

Nadere informatie

De nieuwe meldingsplicht voor tien ziekten Hans van Vliet RIVM-CIb 7 oktober 2008

De nieuwe meldingsplicht voor tien ziekten Hans van Vliet RIVM-CIb 7 oktober 2008 De nieuwe meldingsplicht voor tien ziekten Hans van Vliet RIVM-CIb 7 oktober 2008 Wat bespreken Iets over meldingscriteria De nieuwe ziekten (2 minuten per ziekte!) - Wat is de reden om het te melden -

Nadere informatie

direct contact indirect contact

direct contact indirect contact Wat is droes? Droes is een besmettelijke ziekte die wordt veroorzaakt door de bacterie Streptococcus equi. Droes kan voorkomen bij paarden en pony s van elke leeftijd en elk ras. Het meeste risico lopen:

Nadere informatie

Bescherm uw kind tegen 12 infectieziekten. Rijksvaccinatieprogramma

Bescherm uw kind tegen 12 infectieziekten. Rijksvaccinatieprogramma Bescherm uw kind tegen 12 infectieziekten Rijksvaccinatieprogramma In Nederland gingen vroeger veel kinderen dood aan infectieziekten waar tegen nu vaccins bestaan. Omdat bijna alle kinderen in Nederland

Nadere informatie

Bescherm je kind tegen infectieziekten. Rijksvaccinatieprogramma

Bescherm je kind tegen infectieziekten. Rijksvaccinatieprogramma Bescherm je kind tegen infectieziekten Rijksvaccinatieprogramma Bescherm je kind tegen ernstige infectieziekten Bijna alle kinderen in Nederland worden gevaccineerd tegen ernstige infectieziekten. Daarom

Nadere informatie

Hepatitis A.

Hepatitis A. Hepatitis A www.hepatitisinfo.nl Hepatitis A Epidemiologie Transmissie Virologie Symptomen van een infectie met hepatitis A Diagnostiek Behandeling Preventie Hepatitis A epidemiologie http://wwwnc.cdc.gov/travel/pdf/yellowbook-2012-map-03-03-estimated-prevalence-hepatitis-a.pdf

Nadere informatie

HET TOEKANNIEUWS. Schooljaar Nummer: 16. In dit nummer - Agenda - Kinkhoest - Directiepraat - Open Avond.

HET TOEKANNIEUWS. Schooljaar Nummer: 16. In dit nummer - Agenda - Kinkhoest - Directiepraat - Open Avond. - HET TOEKANNIEUWS Schooljaar 2015-2016 08-03-2016 Nummer: 16 In dit nummer - Agenda - Kinkhoest - Directiepraat - Open Avond Agenda 2015-2016 14 maart 2016 Start Project Zwerfafval 21 maart 2016 Studiemiddag

Nadere informatie

De mensheid lijdt het meest. Door vaccinaties? Infectieziekten?

De mensheid lijdt het meest. Door vaccinaties? Infectieziekten? De mensheid lijdt het meest Door vaccinaties? Infectieziekten? Corien Heemstra, huisarts in Veldhoven belangenverstrengeling: eenmalig betaald een praatje gehouden voor het personeel van MSD Kees Verduin,

Nadere informatie

Ziekte Ziekteverschijnselen Incubatietijd Besmettelijk? Wering school * Risicogroepen. Ja, 5 dagen voor tot negen dagen na het begin van de zwelling.

Ziekte Ziekteverschijnselen Incubatietijd Besmettelijk? Wering school * Risicogroepen. Ja, 5 dagen voor tot negen dagen na het begin van de zwelling. Hieronder vindt u een lijst met veel voorkomende kinderziektes op school. Als school hanteren wij de richtlijnen van de GGD. Op de site van de GGD vindt u nog meer informatie over deze kinderziektes en

Nadere informatie

Uitnodiging voor deelname aan de MIKI studie Maternale Immunisatie Kinkhoest

Uitnodiging voor deelname aan de MIKI studie Maternale Immunisatie Kinkhoest Uitnodiging voor deelname aan de MIKI studie Maternale Immunisatie Kinkhoest Waarom krijgt u deze folder? U bent nu 20 weken zwanger en in goede gezondheid. Uit de echo is gebleken dat er geen problemen

Nadere informatie

Het Rijksvaccinatie Programma

Het Rijksvaccinatie Programma Het Rijksvaccinatie Programma Hoe ziet het er uit? Wat zijn de problemen? Hoe pakt de Rijksoverheid die aan? Wat zijn de doelstellingen van het huidige programma? Wat is er nodig voor de toekomst? Nicoline

Nadere informatie

GRIEPVACCINATIE VOOR ZORGVERLENERS Hoe kan griep voorkomen worden?

GRIEPVACCINATIE VOOR ZORGVERLENERS Hoe kan griep voorkomen worden? GRIEPVACCINATIE VOOR ZORGVERLENERS Hoe kan griep voorkomen worden? WAT IS SEIZOENSGRIEP? WAT IS SEIZOENSGRIEP? > Een acute luchtweginfectie: Plots begin met koorts en rillingen Hoofdpijn Spierpijn Keelpijn

Nadere informatie

TETRAVAC Geadsorbeerd difterie-, tetanus-, acellulair kinkhoest- en geïnactiveerd poliovaccin

TETRAVAC Geadsorbeerd difterie-, tetanus-, acellulair kinkhoest- en geïnactiveerd poliovaccin BIJSLUITER Lees de hele bijsluiter aandachtig door voordat u uw kind laat vaccineren. - Bewaar deze bijsluiter totdat het vaccinatieprogramma is afgerond. Het kan nodig zijn om de bijsluiter nogmaals door

Nadere informatie

Module 1 Administrative Information of prescribing Information

Module 1 Administrative Information of prescribing Information Page 1 of 5 Package Leaflet Tetanus vaccin Page 2 of 5 Lees deze bijsluiter aandachtig door voordat u dit vaccin krijgt toegediend. Bewaar deze bijsluiter, het kan nodig zijn deze nog eens door te lezen.

Nadere informatie

Jaap T. van Dissel Afdeling Infectieziekten. Neuraminidaseremmers bij pandemie door Mexicaanse Griep Influenza A(H1N1)

Jaap T. van Dissel Afdeling Infectieziekten. Neuraminidaseremmers bij pandemie door Mexicaanse Griep Influenza A(H1N1) Jaap T. van Dissel Afdeling Infectieziekten Neuraminidaseremmers bij pandemie door Mexicaanse Griep ofwel Nieuwe ofwel Pandemische Influenza A(H1N1) griep (H1N1) 2009 Influenza Mexicaanse griep Wat is

Nadere informatie

Tetanus. Spoedeisende Hulp. Beter voor elkaar

Tetanus. Spoedeisende Hulp. Beter voor elkaar Tetanus Spoedeisende Hulp Beter voor elkaar Inleiding U heeft van de Spoedeisende hulp (SEH) - verpleegkundige een tetanusinjectie gekregen. In deze folder leest u meer informatie over tetanus. 2 Wat is

Nadere informatie

Samenvatting. Adviesvraag

Samenvatting. Adviesvraag Samenvatting Hoewel tuberculose op wereldschaal veel voorkomt, is de ziekte in Nederland geen groot probleem. Vooral migranten uit landen waar wel veel tuberculose is, vormen een risicogroep. Omdat kinderen

Nadere informatie

Vaccinatie tegen rotavirus. Nr. 2017/16. Samenvatting

Vaccinatie tegen rotavirus. Nr. 2017/16. Samenvatting Vaccinatie tegen rotavirus Nr. 2017/16 Samenvatting Vaccinatie tegen rotavirus pagina 3 van 6 Rotavirus is zeer besmettelijk en veroorzaakt braken en diarree. Vooral jonge kinderen kunnen er ernstig ziek

Nadere informatie

Community-acquired pneumonie. Kliniek, verwekkersen antibioticabeleid. Michiel Bos(huisarts) en Sunita Paltansing/Elise Kraan. (artsen-microbioloog)

Community-acquired pneumonie. Kliniek, verwekkersen antibioticabeleid. Michiel Bos(huisarts) en Sunita Paltansing/Elise Kraan. (artsen-microbioloog) Community-acquired pneumonie Kliniek, verwekkersen antibioticabeleid Michiel Bos(huisarts) en Sunita Paltansing/Elise Kraan (artsen-microbioloog) DUO dagen 2014 Casus: 53-jarige vrouw Anamnese: Meer daneenweek

Nadere informatie

Bescherm je kind tegen infectieziekten

Bescherm je kind tegen infectieziekten Bescherm je kind tegen infectieziekten Bijna 95% van alle kinderen in Nederland is gevaccineerd tegen infectieziekten. Door betere hygiëne, een betere gezondheidszorg én door vaccinaties komt sterfte door

Nadere informatie

ja, tot diarree over is (nee bij toxine) uren tot enkele weken 1 tot 4 dagen van 1 dag vóór tot 6 dagen na het begin van de ziekteverschijnselen

ja, tot diarree over is (nee bij toxine) uren tot enkele weken 1 tot 4 dagen van 1 dag vóór tot 6 dagen na het begin van de ziekteverschijnselen INFECTIEZIEKTESCHEMA VOOR OUDERS Algemeen: een kind dat zich ziek voelt (koorts, hangerig, geen eetlust) behoort thuis te blijven Ziekte Ziekteverschijnselen Incubatietijd Besmettelijk? Wering school Risicogroepen

Nadere informatie

Soort verwekker. Indien relevant plaats in de taxonomie. Bij bijzondere cycli iets over de ontwikkeling.

Soort verwekker. Indien relevant plaats in de taxonomie. Bij bijzondere cycli iets over de ontwikkeling. LCI-richtlijn... Klik in de grijze velden om tekst te typen of te plakken. Vermeld hier de synoniemen van de desbetreffende ziekte NB: markeert arboparagrafen; veterinaire paragrafen; zwangerschap. Voor

Nadere informatie

Gezondheid Actueel juni 2019

Gezondheid Actueel juni 2019 Gezondheid Actueel juni 2019 GEMEENTEN ZIJN VERANTWOORDELIJK VOOR VACCINATIEPROGRAMMA Gemeenten zijn sinds 1 januari 2019 verantwoordelijk voor de uitvoering van het Rijksvaccinatieprogramma (RVP). De

Nadere informatie

Richtlijn Varicella Zoster Verloskunde 1 e en 2 e lijn

Richtlijn Varicella Zoster Verloskunde 1 e en 2 e lijn : Pagina 1 van 6 Inhoud Doel... 1 Doelgroep... 1 Definitie... 1 Varicella zoster en zwangerschap... 2 Varicella zoster en neonaten... 3 Bronnen... 4 Bijlagen... 5 Stroomdiagram 1 : Beleid bij zwangere

Nadere informatie

Vaccinaties ; informatie voor ouders

Vaccinaties ; informatie voor ouders Vaccinaties ; informatie voor ouders In deze folder leest u wat vaccineren is, wanneer uw kind kan worden gevaccineerd en tegen welke kinderziekten. U ziet het vaccinatieprogramma en leest welke bijwerkingen

Nadere informatie

rondzending kinkhoestserologie 2015

rondzending kinkhoestserologie 2015 rondzending kinkhoestserologie 2015 SKML infectieziekten serologie Deelnemersmiddag 24 mei 2016 Thera Trienekens, arts-microbioloog VieCuri kinkhoest Catarraal Paroxysmaal Reconvalescentie Incidentie

Nadere informatie

Meningokokken. 04 februari 2011

Meningokokken. 04 februari 2011 Meningokokken 04 februari 2011 Andere informatiebronnen Meningokokken webpagina Vragen en antwoorden meningokokken Vaccinatie meningokokken ACWY Vaccinatie meningokokken B Vaccinatie meningokokken C Afbeeldingen

Nadere informatie

Centrum Immunologie van Infectieziekten en Vaccins

Centrum Immunologie van Infectieziekten en Vaccins Centrum Immunologie van Infectieziekten en Vaccins Het centrum Immunologie van Infectieziekten en Vaccins (IIV) is het kenniscentrum op het gebied van immunologie en vaccinologie. IIV adviseert de overheid

Nadere informatie

Ziekenhuizen. Cytomegalovirusinfecties bij zwangeren

Ziekenhuizen. Cytomegalovirusinfecties bij zwangeren Ziekenhuizen Cytomegalovirusinfecties bij zwangeren Werkgroep Infectie Preventie Vastgesteld: februari 2007 Revisie: februari 2012 Dit document mag vrijelijk worden vermenigvuldigd en verspreid mits de

Nadere informatie

Het RVP, waar staan we nu? Hans van Vliet, programmamanager RVP

Het RVP, waar staan we nu? Hans van Vliet, programmamanager RVP Het RVP, waar staan we nu? Hans van Vliet, programmamanager RVP Het RVP, waar staan we nu? Vasteprikdag 13 april 2017 Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling bijeenkomst mogelijk

Nadere informatie

Groep B streptokokken en zwangerschap

Groep B streptokokken en zwangerschap Groep B streptokokken en zwangerschap Informatie voor patiënten F0538-3415 oktober 2015 Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl MCH Antoniushove, Burgemeester Banninglaan 1 Postbus 411, 2260 AK

Nadere informatie

Hepatitis B, versie 20 (PDF aangemaakt op: ) Indien de patiënt een asielzoeker betreft worden data doorgeven aan GGD GHOR Nederland.

Hepatitis B, versie 20 (PDF aangemaakt op: ) Indien de patiënt een asielzoeker betreft worden data doorgeven aan GGD GHOR Nederland. Hepatitis B, versie 20 (PDF aangemaakt op: 6-6-2017) EPI-azc EPIdataGGD lblsoacontact2 lblstreep lblmelding Indien de patiënt een asielzoeker betreft worden data doorgeven aan GGD GHOR Nederland. Indien

Nadere informatie

LCI-richtlijn XXX-ziekte. Synoniemen van de desbetreffende ziekte

LCI-richtlijn XXX-ziekte. Synoniemen van de desbetreffende ziekte LCI-richtlijn XXX-ziekte Synoniemen van de desbetreffende ziekte 1. Historie Historische informatie: Wanneer voor het eerst beschreven? Wanneer is de verwekker voor het eerst geïsoleerd? Wat was de impact

Nadere informatie

Wat zijn infectieziekten

Wat zijn infectieziekten Wat zijn infectieziekten Infectieziekten zijn ziekten die veroorzaakt worden door micro-organismen. Dit zijn hele kleine, levende deeltjes zoals virussen en bacteriën. Ze worden meestal van de ene mens

Nadere informatie

informatie om droes onder controle te houden

informatie om droes onder controle te houden informatie om droes onder controle te houden Wat is droes? Droes is een besmettelijke ziekte die wordt veroorzaakt door de bacterie Streptococcus equi. Droes kan voorkomen bij paarden en pony s van elke

Nadere informatie

Vaccinaties voor baby s van 6-9 weken, 3, 4 en 10-11 maanden. Rijksvaccinatieprogramma

Vaccinaties voor baby s van 6-9 weken, 3, 4 en 10-11 maanden. Rijksvaccinatieprogramma Vaccinaties voor baby s van 6-9 weken, 3, 4 en 10-11 maanden Rijksvaccinatieprogramma In Nederland gingen vroeger veel kinderen dood aan infectieziekten waartegen nu vaccins bestaan. Omdat bijna alle kinderen

Nadere informatie

De suikertest, vaccinaties en prenatale kinesitherapie

De suikertest, vaccinaties en prenatale kinesitherapie Infobrochure De suikertest, vaccinaties en prenatale kinesitherapie Dienst: Gynaecologie-verloskunde Tel: 011 826 100 mensen zorgen voor mensen De suikertest Zwangerschapsdiabetes komt voor bij 4% van

Nadere informatie

Wat doet de GGD? Bij meerdere gevallen van bof kan de GGD onderzoek doen. Voor nadere informatie kunt u contact opnemen met de GGD.

Wat doet de GGD? Bij meerdere gevallen van bof kan de GGD onderzoek doen. Voor nadere informatie kunt u contact opnemen met de GGD. Wat is bof? Bof is een besmettelijke ziekte waarbij de speekselklier bij het oor ontstoken is. Bof wordt veroorzaakt door het bofvirus. Bof komt regelmatig voor in Nederland. De meeste kinderen in Nederland

Nadere informatie

Gezondheidsinformatiefiche voor bedrijven: bof

Gezondheidsinformatiefiche voor bedrijven: bof Gezondheidsinformatiefiche voor bedrijven: bof Bepaalde infectieziekten komen frequenter voor op kinderleeftijd dan bij volwassenen. Ze worden daarom verkeerdelijk kinderziekten genoemd. De meeste van

Nadere informatie

Vaccinaties voor kinderen van 4 jaar. Rijksvaccinatieprogramma

Vaccinaties voor kinderen van 4 jaar. Rijksvaccinatieprogramma Vaccinaties voor kinderen van 4 jaar Rijksvaccinatieprogramma Rond de vierde verjaardag krijgt je kind zijn of haar vijfde inenting tegen difterie, kinkhoest, tetanus en polio (DKTP). Het Rijksvaccinatieprogramma

Nadere informatie

(Kinkhoest) vaccinatie tijdens de zwangerschap

(Kinkhoest) vaccinatie tijdens de zwangerschap (Kinkhoest) vaccinatie tijdens de zwangerschap Prof Dr Elke Leuridan Doctoraatsbursaal Kirsten Maertens Centrum voor de Evaluatie van Vaccinaties Vaccin- en Infectieziekten Instituut No conflict of interest

Nadere informatie

Brabant-Zuidoost. Zicht op Q-koorts. Ronald ter Schegget. arts infectieziektebestrijding. GGD Brabant-Zuidoost

Brabant-Zuidoost. Zicht op Q-koorts. Ronald ter Schegget. arts infectieziektebestrijding. GGD Brabant-Zuidoost Zicht op Q-koorts Ronald ter Schegget arts infectieziektebestrijding GGD Brabant-Zuidoost 1 Kernboodschap Q-koorts kunt u oplopen door het inademen van de bacterie. Wees alert op de verschijnselen van

Nadere informatie

BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIK(ST)ER. Poliomyelitisvaccin, suspensie voor injectie Poliomyelitisvaccin multidose, suspensie voor injectie

BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIK(ST)ER. Poliomyelitisvaccin, suspensie voor injectie Poliomyelitisvaccin multidose, suspensie voor injectie BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIK(ST)ER Poliomyelitisvaccin, suspensie voor injectie Poliomyelitisvaccin multidose, suspensie voor injectie Inactivated poliomyelitis virus type 1, 2 en 3 Lees goed

Nadere informatie

14u05-14u50 Geef griep geen kans op de werkvloer. Els De Pinnewaert, verpleegkundig ziekenhuishygiënist

14u05-14u50 Geef griep geen kans op de werkvloer. Els De Pinnewaert, verpleegkundig ziekenhuishygiënist 14u05-14u50 Geef griep geen kans op de werkvloer Els De Pinnewaert, verpleegkundig ziekenhuishygiënist GRIEPVACCINATIE VAN ZORGVERLENERS Hoe kan griep voorkomen worden? 1. Griep quiz 2. Wat is seizoensgriep?

Nadere informatie

De Kan Z PROTOCOL GEZONDHEIDSRISICO S

De Kan Z PROTOCOL GEZONDHEIDSRISICO S De Kan Z PROTOCOL GEZONDHEIDSRISICO S ALGEMENE REGEL: Als een kind ziek is;last heeft van het ziek zijn of zich niet lekker voelt en het kind het gewone programma van een dag niet aan kan, dan moet een

Nadere informatie

Zwangerschap en vaccinatie tegen Nieuwe Influenza A (H1N1) ZO HOUDEN WE GRIP OP GRIEP

Zwangerschap en vaccinatie tegen Nieuwe Influenza A (H1N1) ZO HOUDEN WE GRIP OP GRIEP Zwangerschap en vaccinatie tegen Nieuwe Influenza A (H1N1) ZO HOUDEN WE GRIP OP GRIEP Zwangerschap en vaccinatie tegen Nieuwe Influenza A (H1N1) Nieuwe Influenza A, ook wel Mexicaanse griep genoemd, geeft

Nadere informatie