Hoe de welzijnswet naleven tijdens werken met uitzendkrachten?

Transcriptie

1

2 2 Hoe de welzijnswet naleven tijdens werken met uitzendkrachten? 5 oktober 2017 MARIJKE BRUYNINCKX DIRECTEUR PI

3 Inhoud Preventie en Interim Uitzendsector Principe en wetgeving uitzendarbeid Werkpostfiche Onthaal Gezondheidstoezicht Arbeidsongevallen 3

4 4 Preventie en Interim

5 Preventie en Interim (PI) Opgericht in 1998 als Centrale preventiedienst voor de uitzendsector Wettelijke basis: KB 04/12/1997 Belangrijkste opdracht: Verlagen van aantal en ernst van arbeidsongevallen van uitzendkrachten Het beschermen van de gezondheid van de uitzendkrachten bij het uitvoeren van risicovolle taken Voorstellen van praktische en efficiënte maatregelen ter verbetering van welzijn op het werk van uitzendkrachten PI richt zich tot alle uitzendbureaus, alle uitzendkrachten en tot alle ondernemingen waar uitzendkrachten ingezet worden. 5

6 Preventie en Interim (PI) Organisatie team centrale cel PI Preventieadviseurs (I en II) Webmaster en communicatie Administratief personeel Netwerk van team PI: elk uitzendbureau moet lid zijn van PI elk uitzendbureau stelt verbindingspersoon aan. Verbindingspersoon heeft minstens basisvorming veiligheid

7 7 Preventie en Interim (PI) Gelegen op een mooie locatie in Brussel: Tour & Taxis Koninklijk Pakhuis

8 Activiteiten PI Uitgeefactiviteiten - PI News, agenda s, Basisvorming preventiebeleid - verbindingspersonen en uitzendconsulenten Adviezen - preventie en bescherming op het werk Sensibiliseringsmateriaal infofiches, affiches, Onderzoek/studie - arbeidsongevallen, agressie, enz. Statistieken - arbeidsongeval/medische onderzoeken Jobstudenten preventie arbeidsongevallen

9 9 Websites PI

10 10

11 11

12 12

13 13 AGENDA

14 14 De uitzendsector

15 15 Uitzendarbeid Toegelaten Vervanging van vaste werknemer bij ziekte, ontslag; Tijdelijke vermeerdering van werk; Uitvoering van bepaalde uitzonderlijke werkzaamheden; sinds 1 september 2013 In aanloop van een vaste aanwerving (motief instroom). Verboden Economische werkloosheid Tijdelijke werkloosheid bij slecht weer Bij staking Bij afbraak en verwijdering van asbest Bij begassingen met sommige agentia Ook verboden als tewerkstelling op werkpost : waarvoor werkpostfiche verplicht is en geen werd opgesteld; die niet overeenkomt met de ontvangen werkpostfiche.

16 16 Uitzendkrachten bouw sedert 2001 Voorwaarden zie CAO 04/12/2014 Uitzendarbeid 1. Ter vervanging van arbeidsongeschikte arbeider 2. Tijdelijke vermeerdering van werk 3. Bij instroom vaste werknemer Uitzendkantoor Uitzendkracht afzonderlijke erkenning bouw (Vlaanderen, Brussel) eisen veiligheidsopleiding! Gebruiker Ressorteren onder PC 124 (o.a. NACE 41, 42, 43) Registratie als aannemer Opnemen AO in statistieken bedrijf

17 17 Uitzendsector 2016 Omzet Uren tewerkstelling 5,41 miljard 214 miljoen Vlaanderen : 68,5% Wallonië: 21,6% Brussel: 9,9% Aantal UZK Uitzendkrachten: Jobstudenten: Dagelijks UZK (FTE) Arbeider: 60% Bedienden: 40% Penetratiegraad 2,82% Tewerkstelling sector (2015) Diensten 64.5% Industrie 32.4% Bouw 3.1% Landbouw 1,8%

18 18 Tewerkstelling uitzendkrachten

19 19 Tewerkstelling jobstudenten

20 Principe en wetgeving uitzendarbeid 20

21 21 UZB Gebruikers Terbeschikkingstelling Arbeidscontract Uitzendkracht

22 22 Werkgever uitzendkracht? Juridisch Feitelijk Uitzendbureau Arbeidsovereenkomst + Commerciële overeenkomst Opdracht: Arbeidsongevallenverzekering/aangifte Voorafgaand gezondheidstoezicht Gebruiker Tijdens duur opdracht zie artikel 19 Wet Uitzendarbeid 1987 zie artikel 2 Welzijnswet 1996 Opdracht: Preventie en bescherming op het werk Arbeidsongevallenanalyse Uitzendkracht geniet dezelfde loonvoorwaarden als de werknemer die hij vervangt bij gebruiker (zelfde leeftijd en ervaring). Uitzendkracht volgt uurrooster, instructies van gebruiker enz.

23 23 Jobstudent (-uitzendkracht) ALS Zoekt job via uitzendkantoor, DAN Is uitzendkantoor werkgever; studentencontract met uitzendkantoor = jobstudentuitzendkracht); tewerkgesteld bij klant-gebruiker; Wet Uitzendarbeid van 1987 Welzijnswet 1996 Codex X.2 - Uitzendarbeid Codex X.3 - Jongeren op het werk Zoekt job via werkgever, ondertekent jobstudent studentencontract met werkgever; Werkt als jobstudent bij werkgever; Welzijnswet 1996 Codex X.3 Jongeren op het werk

24 Situatie uitzendkracht precair? Profiel Korte opdrachten in nieuwe omgeving Onvoldoende onthaal door gebruiker Beperkte ondersteuning door collega s Anderstaligheid op de werkplek Bescherming veiligheid en gezondheid van uitzendkracht via specifieke wetgeving uitzendarbeid 24

25 Wet Uitzendarbeid 1987 artikel 19 Principe 1 Gebruiker is verantwoordelijk voor preventie en bescherming van de uitzendkracht - en dit voor de periode dat de uitzendkracht bij hem werkt! Principe 2 Welbepaalde verplichtingen m.b.t. preventie en bescherming worden verdeeld tussen gebruiker en uitzendbureau Codex Welzijn op het Werk Boek X. Werkorganisatie en bijzondere werknemerscategorieën Titel 2. - Uitzendarbeid 25

26 Welzijnswet 1996 Gebruiker ook verantwoordelijk voor uitzendkrachten (art. 2, 1 a): Werknemer = de personen die anders dan krachtens een arbeidsovereenkomst, arbeid verrichten onder gezag van een ander persoon Uitzendkracht wordt voor de toepassing van de welzijnswet en Codex beschouwd als werknemer van de gebruiker! Verantwoordelijkheden (H. IV; Afd 2 Werkzaamheden van de uitzendkrachten bij gebruikers ) Art. 12ter De gebruiker weigert de diensten van een uitzendbureau dat zijn verplichtingen niet nakomt. Art. 12quater Uitzendbureau levert geen uitzendkrachten aan een gebruiker die de welzijnswet niet respecteert. Ernstig Arbeidsongeval van uitzendkracht (zie H. XI bis) Gebruiker maakt omstandig verslag en verstuurt naar inspectie Uitzendbureau en gebruiker wisselen de nodige informatie uit 26

27 Taken gebruiker 1. Invullen werkpostfiche 2. Onthaal uitzendkracht op zijn werkplek 3. Verifieert het medisch geschiktheidsattest 4. Verifieert opleidingsattest 5. Staat in voor preventie op de werkplek voor de uitzendkracht 6. Levert en onderhoudt de werkkledij en de persoonlijke beschermingsmiddelen 7. Staat in voor spontaan medisch onderzoek 8. Analyseert arbeidsongevallen van de uitzendkracht 27

28 Taken uitzendbureau 1. Selecteert uitzendkracht in functie van gevraagde werkpost 2. Checkt of uitzendkracht beschikt over vereiste kwalificatie 3. Organiseert voorafgaand gezondheidstoezicht uitzendkracht 4. Informeert de uitzendkracht over zijn opdracht bij de gebruiker door middel van de werkpostfiche (werkplaats, taak, arbeidsmiddelen, risico s en hinder, medisch toezicht, werkkledij en PBM) 5. Sluit arbeidsongevallenverzekering af 6. Staat in voor arbeidsongevallenaangifte van uitzendkracht 28

29 29 Werkpostfiche

30 30 Principe Codex X.2-Uitzendarbeid Als Werkpost met gezondheidsrisico s Dan 1. Werkpostfiche is verplicht 2. Gebruiker vult werkpostfiche in en bezorgt deze aan uitzendkantoor 3. Uitzendbureau selecteert aan de hand van werkpostfiche geschikte UZK 4. Uitzendbureau zorgt voor medisch onderzoek + vaccinaties 5. Zodra uitzendkracht werkt bij gebruiker = gebruiker staat in voor alle verplichtingen inzake preventie en bescherming

31 Alles begint met de gebruiker Voorbereiding door gebruiker 1. Identificeert werkpost op werkplek met intern nummer 2. Voert met zijn preventieadviseurs een RI&A uit van werkpost Noteert preventiemaatregelen (werkkledij, opleidingseisen, enz.) Noteert gezondheidsrisico s verbonden aan werkpost (MB 9/06/2010) 3. Legt resultaat Ri&A werkpost voor ter advies aan comité PBW Comité PBW adviseert aan welke werkposten uitzendkrachten worden ingezet! Gebruiker wenst een uitzendkracht 1. Gebruiker vult werkpostfiche adv uitgevoerde risicoanalyse werkpost in 2. Bezorgt deze aan uitzendkantoor 3. Voorziet procedure onthaal uitzendkrachten 4. Voorziet de nodige PBM s voor de uitzendkrachten 31

32 32

33 Werkpostfiche (Codex, bijlage X.2-1) Preventie en Interim heeft modelwerkpostfiche ontwikkeld Downloaden model kan via beschikbaar met invulbare werkpostfiches (in verschillende talen) en voorbeelden Werkpostfiche kan gebruikt worden als onthaaldocument van de uitzendkracht Zie luik C Werkpostfiche 33

34 34

35 35

36 36 Invullen werkpostfiche Luik A - gebruiker 1. Inlichtingen gebruiker 2. Identificatienummer werkpost + uitgiftedatum datum 3. Omschrijving werkpost (+ maatregelen + PBM + vereiste opleiding) 4. Aanduiden betrokken gezondheidsrisico s onder vorm van codes 5. Datum advies van: Comité PBW Preventieadviseur AG Preventieadviseur(s) Luik B - uitzendbureau 1. Inlichtingen uitzendbureau + datum kopie aan uitzendkracht 2. Inlichtingen over uitzendkracht Luik C - gebruiker Handtekening als onthaal gebeurt via werkpostfiche

37 Luik A - Identificatienr. + uitgiftedatum Gebruiker Stelt een werkpostfiche op en noteert in luik A het intern nummer werkpost de uitgiftedatum (datum dat fiche wordt opgesteld) Luik A blijft actueel en geldig zolang er niets wijzigt aan de werkpost/functie/wetgeving! Voordeel Intern nummer werkpost + datum functioneren als registratiemiddel tijdens levensduur werkpostfiche Administratieve rompslomp vermindert 37

38 Luik A functie en arbeidsmiddelen Gebruiker vult op werkpostfiche juiste functiebeschrijving in vult op wpf de te gebruiken arbeidsmiddelen in Vb. heftruck, elektrische transpallet, Vb. schaafmachine (best niet algemeen houtbewerkingsmachine) Vb. hoogtewerker UZK mag niet tewerkgesteld worden op andere functie dan vermeld op de WPF! 38

39 Luik A - Opleiding uitzendkrachten Gebruiker vult op werkpostfiche vereiste beroepskwalificaties in. bv. heftruckchauffeur bv. vakbekwaamheid code 95, rijgeschiktheid bv. werken op hoogte Gebruiker is verantwoordelijk voor interne opleiding uitzendkracht Bijvoorbeeld nood aan opleiding voor bv. gebruik bepaalde machine, type heftruck, intern verkeersplan, BA4-BA5 39

40 Luik A- Werkkledij en PBM Gebruiker Vult werkkledij en PBM in: reflecterende werkkledij, regenkledij, hoge veiligheidsschoenen met stalen tip en zool, rubberen laarzen, veiligheidshelm, veiligheidshandschoenen,... Vermelden juiste specificaties PBM Opmerking Gebruiker levert/onderhoud werkkledij en PBM. Soms worden hiervoor afspraken gemaakt met het uitzendbureau. Dit staat dan in de overeenkomst met de gebruiker. Duidelijke afspraken over juiste PBM noodzakelijk! 40

41 Luik A - Gezondheidsrisico s Gebruiker Vult de gezondheidsrisico s in onder de vorm van codes Zelfde gezondheidstoezicht als voor zijn vaste werknemers Codes gezondheidsrisico s volgens M.B. van 9 juni 2010 Voordeel Uniformiteit medische onderzoeken (voor alle EDPB) Eenduidigheid codes = noodzaak voor invoering in Centrale Gegevensbank PI-M 41

42 42 Luik A - Datum advies van Gebruiker > 50 wn Een comité PBW Gebruiker < 50 wn Geen comité PBW Dan cascaderegel: inschakeling vakbondsafvaardiging, of werknemers zelf via rechtstreekse participatie Op WPF data advies: Comité PBW, Interne PA en Interne/of externe AG Op WPF data volgens cascade regels + interne PA en interne/externe AG Voordelen Datum advies versterkt verantwoordelijkheid van gebruiker Betrokkenen zijn op de hoogte en akkoord met de inhoud van Luik A (en luik C)

43 43 Luik B - het uitzendbureau

44 Luik B - Datum kopie werkpostfiche aan uitzendkracht Uitzendbureau Bezorgt de werkpostfiche aan de uitzendkracht Noteert in de werkpostfiche de datum waarop dit gebeurt Werkpostfiche bezorgen via mail, website, handmatig, Voordeel UZK wordt betrokken en is op de hoogte van opdracht bij gebruiker Uitzendkracht kan nagaan of hij voorziene werkkledij en PBM s krijgt 44

45 45 Onthaal

46 46 Luik C - de gebruiker

47 47

48 Taalproblemen op de werkplek 14% anderstaligen in de uitzendsector! 87% van diegene met een buitenlandse origine hebben de Belgische nationaliteit (tweede en derde generatie). Maar blijven nog vaak laaggeschoold en taal-onmachtig in het Nederlands of Frans Diversiteit niet weg te denken in onze vergrijzende maatschappij! 48

49 49

50 50 Gezondheidstoezicht

51 Wanneer gezondheidsonderzoek nodig? Als werkpost bepaalde gezondheidsrisico s heeft : Veiligheidsfunctie Waakzaamheid Welbepaald risico Kans op beroepsziekten (Chemische agentia, fysische en biologische agentia) Lawaai Ergonomische belasting Psychosociale belasting Nachtarbeid, ploegenarbeid Lijst gezondheidsrisico s: zie 51

52 52 Voorafgaand gezondheidstoezicht Als uitzendkracht Extra als jongere. Als aangeduid in werkpostfiche 1. Jonger dan 18 jaar 2. Nachtarbeid 3. Een werkzaamheid vermeld in de niet limitatieve lijst verboden werken voor jongeren (en toch onder strikte voorwaarden een afwijking bekomen) Codex X.2 Uitzendarbeid Codex X.3 Jongeren op het werk

53 53 Verplichtingen gezondheidstoezicht Uitzendbureau Gebruiker voorafgaand gezondheidstoezicht verplichte inentingen moederschapsbescherming noteert gezondheidsrisico in werkpostfiche Verifieert het gezondheidsformulier voordat de UZK aan zijn opdracht begint spontane raadpleging verzekert toezicht gezondheid tijdens tewerkstelling

54 54 Codex Art. X.2-13 Centrale Gegevensbank 1 Er wordt een centrale gegevensbank opgericht ( ) met minstens de gegevens ( ) vermeld in Bijlage II 2. Deze gegevensbank wordt beheerd door de centrale preventiedienst voor de sector van de uitzendarbeid ( ). Dit beheer bestaat uit het vastleggen van de modaliteiten voor het opstellen, de werking, de controle, de bewaring van en de toegang tot deze gegevens ( ). Werkpostfiche (Bijlage X.2-1) Werkpostfiche = informatiebron voor Externe diensten voor gezondheidsonderzoek van uitzendkracht Afdruk (Bijlage X.2-2) Afdruk = document van de databank met essentiële informatie afkomstig van gezondheidsformulier van die bepaalde uitzendkracht Voorbeeld: uitzendkracht Jan is medisch geschikt voor veiligheidpost X

55 55 Centrale Gegevensbank - Enkel te raadplegen door Uitzendbureaus - Input gegevens geschiktheid UZK door EDPB - Privacy uitzendkrachten is gegarandeerd

56 56 Centrale Gegevensbank is open sinds 01/01/2016 WPF-ID Privacy gerespecteerd Specifiek voor deze uitzendkracht Opgevraagd door dit uitzendkantoor Uitzendkracht is geschikt voor risicocode zoals aangeduid op werkpostfiche met naam WPF-ID

57 57 Moederschapsbescherming Zie bij wetgeving Circulaire CIN Moederschapsbescherming - Taakverdeling tussen UZB en gebruiker

58 58 Vaccinatiecheck voor uitzendkrachten

59 59 Arbeidsongevallen

60 Arbeidsongevallen bij uitzendkrachten Uitzendbureau Sluit voor uitzendkracht een arbeidsongevallenverzekering af Doet aangifte bij arbeidsongeval en noteert: arbeidsongeval gebruiker Gebruiker Preventiebeleid: arbeidsongevallen en beroepsziekten van werknemers en uitzendkrachten Analyseert arbeidsongevallen van zijn werknemers en uitzendkracht Maakt omstandig verslag bij EAO en verstuurt deze naar overheid Uitzendkantoor werkt hieraan mee! 60

61 61 Evolutie Frequentiegraad

62 62 volutie Werkelijke en Globale Ernstgraad

63 63 Arbeidsongevallen Jobstudenten Frequentiegraad Fg

64 64 02/