Inspiratiedag ex-kanners op je school

Transcriptie

1 Inspiratiedag ex-kanners op je school GOOD PRACTICES VOORMIDDAG 1. Taalcoach Mieke Broothaers uit KSOM Ik wil het zowel over de individuele begeleidingen hebben als over de coaching van het schoolteam. Wat betreft de individuele taalcoaching : onze taalscreening (oa. Diataal), het posterproject (met Woordenweb, het Schooltaalwoordenboek, het Schooltaalwoordenspel), schrijfkaders, het woorddossier, het leren maken van schema's, Tranparant Plus, Spreekrecht, Zo Geschreven, Kitskrant, Nieuwsbegrip In ons GOK-beleid promoten we het 'taalgericht lesgeven' in alle vakgroepen en dit via onze 'taalambassadeurs'. Concreet werken we momenteel repertoria uit per leerjaar (algemene woordenschat, schooltaalwoorden, vaktaalwoorden), stellen we een sjabloon voor aan alle klassen om te gebruiken bij schrijfopdrachten (ook i.f.v. hoger onderwijs: papers) en worden in alle vakken dezelfde leesstrategieën (en woordleerstrategieën) aangebracht en ingeoefend. De woordenschatlijsten zijn uitgewerkt in een verticale leerlijn en we laten leerlingen uit de 3de graad oefenen met een digitaal woordenschatprogramma (om de zelfredzaamheid en attitude te bevorderen). In de 3de graad werken we ook aan de 'academische schrijfvaardigheid' en aan het leren maken van een goede presentatie. In een map op Smartschool (Taalvaardig) komen oefeningen, voorbeeldtaken, filmpjes, sjablonen, criteria... voor onze leerlingen. Wellicht werken we dit schooljaar ook nog aan de luistervaardigheid en het leren notities maken tijdens de les 2. Dirk De Roover, vervolgcoach Kogeka Geel en Mieke, NODO+ coach. We zullen het hebben over de jongeren en hun motivatie, de vorming die wij hen geven en de extra begeleiding die we voorzien. 3. Hilde Snels, Stedelijk Lyceum Lamorinière, talenbeleid, GOKcoördinator, Nederlands 3 de graad tso, remediëring Werken met een taalportfolio, woordenlijsten Het taalportfolio dat ik wil voorstellen kadert in het competentieverhaal dat we in onze school ongeveer acht jaar geleden schreven en steeds verfijnden. Talige competenties komen overal aan bod, niet enkel in de lessen, maar ook op stage, bij het schrijven van kleinere en grote werkstukken in verschillende vakken en dat op alle niveaus, van basisgebruiker tot expert. Zo smelten talenbeleid en competentiegericht onderwijs samen.

2 Als leerkracht krijg je door het taalportfolio inzicht in de taalontwikkeling van je leerlingen zonder veel toetsmomenten. Bovendien weet de leerling zelf wat zijn sterke punten zijn en waar zijn werkpunten liggen. Zo wordt het portfolio een ondersteuning voor de taalleerder en meteen ook een stoefmap met een selectie van zelf gekozen werken waarin de leerling aantoont hoe goed hij een bepaalde vaardigheid, bv. schrijven beheerst. Dit kan gaan van een vakantiekaartje schrijven tot een stageverslag maken. Door de competenties die je per taalvaardigheid en eventueel per taaltaak aanpast, geldt het taalportfolio dus voor alle niveaus. Om de taaltaken beter te kunnen uitvoeren werken we in een heel aantal studierichtingen met schooltaal- en vooral vaktaalwoordenlijsten. Graag neem ik jullie mee in dit verhaal. 4. Lerend netwerk ex-okan DoorElkaar: we gaan graag in gesprek. In oktober startten 6 scholen met een Lerend Netwerk voor vervolgscholen van OKAN-leerlingen. Met deelnemers uit 2 OKAN-scholen en 4 verschillende vervolgscholen buigen we ons over de uitdagingen die meertalige leerlingen voor een school kunnen betekenen. We wisselen uit en inventariseren onze vragen.samen werken we aan een draaiboek dat een handleiding kan zijn wanneer een meertalige leerling zich inschrijft in de vervolgschool, van inschrijving tot de klaspraktijk. En de dat draaiboek bekijken we graag met u. 5. LOWAN-vo: Hariette Boerboom Lowan, is een netwerk van en ondersteunt alle 90 Eerste Opvangscholen in Nederland (in België OKAN) voor nieuwkomers in de leeftijd van jaar. Ik ben als adviseur hieraan verbonden. Deze scholen verzorgen onderwijstrajecten van gemiddeld 2 jaar, daar na volgt doorstroom naar vervolgscholen of werk. Samen met het ITTA van de Universiteit van Amsterdam ontwikkelen we nu leerlijnen, gebaseerd op uitstroomprofielen van leerlingen. Wil je wat meer weten over hoe dit onderwijs in Nederland georganiseerd is en wat LOWAN-vo daarin doet? Schuif maar aan. 6. Sabine Vansteenbergen, IMS, vervolgcoach: huiswerkklassen door leerlingen voor ex-okanners, Tutor@home Een project gerealiseerd om de slaagkansen van de nieuwkomers te vergroten. Elk jaar stromen onze OKAN-leerlingen door naar diverse vervolgscholen en diverse studierichtingen. Voor vele nieuwkomers weer een stap in het onbekende met veel hindernissen en moeilijkheden. Daarom sloegen we begin vorig schooljaar de handen in elkaar met de lerarenopleiding.

3 Studenten worden ondergedompeld in de wereld van de nieuwkomer door in hun gezin ondersteuning te gaan bieden. Het werd een ongelooflijke ervaring voor iedereen en is aan een 2 e schooljaar begonnen en zo zijn er nog initiatieven die ex-okanners helpen 7. Marianne Herygers, docente Hivset, sociaal tolk en taalanalist. Het is voor leerkrachten vaak een moeilijke zoektocht wanneer de taalvorderingen niet goed zijn. Is er dan sprake van een taalachterstand of taalstoornis? Wat is het verschil? Taalanalisten werden recent opgeleid om dit te onderzoeken. Ik spreek graag met jullie over deze functie. NAMIDDAG: één te kiezen WORKSHOPS, INSPIRATIESESSIES of UITWISSELING 1. TVO, taalontwikkelend lesgeven in het SO: DoorElkaar Hivset Elke leerkracht een taalleerkracht? In deze sessie maak je kennis met de didactiek van het taalontwikkelend lesgeven. Met deze didactiek zorg je ervoor dat je leerlingen de vakinhouden vlot verwerken en werk je tegelijkertijd aan hun schriftelijke en mondelinge taalvaardigheid. We staan stil bij de drie pijlers van taalontwikkelend lesgeven: context, interactie en taalsteun. Naast een theoretisch kader krijg je een heleboel didactische werkvormen mee, waarmee je aan de slag kan om je eigen lessen taalvriendelijker te maken. 2. Preteaching, Chan De Roover, CLIL leerkracht Heilig-Graf: (in Engels) en Elisabeth Ardui, vrijwlligster preateaching Hivset Turnhout HBO5 (voor SO) Geschiedenis in het Engels: welke tools worden door de leerkracht hierbij ingezet? We kunnen er misschien van leren in het werken met anderstaligen. Elisabeth vertelt vanuit haar werken met anderstaligen in de verpleegkunde. Elisabeth werkte veel jaren als taalleerkracht bij basiseducatie. Zij werkt preteachend aan de cursussen verpleegkunde met de studenten: hoe doet ze het? Een workshop om veel van te leren dus. 3. De helende school. Hoe schoolgaan nieuwkomers helpt verwerken wat zij meemaakten. Bram Tuk, Pharos Nederland (SO,LO,okan)

4 Kinderen in de klas krijgen die kortgeleden in Nederland of België arriveerden roept de vraag op welke extra aandacht of zorg zij nodig hebben. Als het om vluchtelingenkinderen gaat is op Nederlandse scholen de meest gestelde vraag, hoe op school om te gaan met psychotrauma s. Dat is heel begrijpelijk als, zoals nu, het oorlogsleed en vluchtervaringen van deze kinderen door (sociale) media al zo dichtbij zijn gekomen. Migratie is een ingrijpende gebeurtenis niet alleen voor vluchtelingenkinderen, maar voor alle nieuwkomers. Deze workshop gaat over de rol van de school bij het verwerken van ingrijpende gebeurtenissen en hoe belangrijk de leerkracht is om veerkracht en weerbaarheid te versterken. Bram Tuk, Pharos Nederland, werkt intensief samen met onthaalscholen en maakte meerdere veel gebruikte methoden om de veerkracht en weerbaarheid van deze leerlingen te versterken. Onder andere Welkom op School. 4. Communiceren met anderstalige ouders: DoorElkaar Hivset (SO,LO,okan) Een van de pijlers van een goede samenwerking tussen ouders en school is een vlotte communicatie. In de huidige Vlaamse context, waar meertaligheid een feit is, blijkt dit niet gemakkelijk te realiseren. Nochtans kunnen eenvoudige tips, nuttige inzichten in mondelinge en schriftelijke communicatie u al een heel eind op weg helpen. Ook laten we u kennismaken met een paar nuttige websites, hulpmiddelen en good practices. 5. Cultuur sensitief in de klas: DoorElkaar, Lieve Lenaerts en Laleh Daria, ex okan en leerkracht Heilig Graf (SO,LO,okan) We bekijken een aantal facetten die cruciaal zijn om met de huidige diversiteit in de kas om te gaan. Een sterke nadruk ligt op het cultuur sensitief omgaan met de leerlingen in de klas: welke culturele en/of taaldrempels zijn er? hoe kan je die overbruggen? Waar moet je alert voor zijn of net niet zijn? Hoe communiceer je cultuur sensitief? Het TOPOI kader is onze leidraad in deze vorming. De leraar maakt het verschil.je krijgt heel wat tips en trics om met diversiteit aan de slag te gaan.vele materialen worden aangereikt: nuttige websites, interessante artikelen, spellen, materialen De A van..aandacht, aandacht voor alfabetiserin: een uitwisseling van een opstartende werkgroep binnen okan Hivset. (LO,okan)

5 Heel wat jongeren die de scholen binnen komen kunnen niet of moeilijk lezen en schrijven: hoe gaan we daar mee om? Hoe brengen we de taal aan? Welke methodieken werken? De werkgroep gaat graag in gesprek met jullie 7. Welbevinden op school, Britt Vervelghe (LO,okan) Dat er steeds meer anderstalige nieuwkomers aankomen in onze scholen moeten we ondertussen aan niemand meer uitleggen. Dat dit voor leerkrachten en het zorgpersoneel niet altijd even van zelfsprekend is, moeten we jullie al zeker niet meer vertellen. Aandacht voor het sociaal-emotionele en het welbevinden van deze leerlingen zijn spijtig genoeg de zaken die wel eens uit het oog verloren worden of die door onzekerheid uit de weg gegaan worden. In deze workshop staan we kort even stil bij de achtergrond van deze anderstalige nieuwkomers. Daarna wisselen we concrete tips en praktische informatie uit om aan de slag te gaan met deze doelgroep met de focus op hun welbevinden. Er wordt stilgestaan bij de noden en wensen van de leerkrachten, maar ook van de nieuwkomers zelf en hoe we daar het best kunnen op inspelen vanaf dag één van de aankomst op school. Britt maakte aan de Vives Hogeschool een eindwerk daarover en ontwierp ook enkele praktische boekjes voor leerkrachten.