Installeer zelf en bespaar 50%

Transcriptie

1 ENERGIEGIDS OP WEG NAAR OPTIMAAL ENERGIEVERBRUIK OKTOBER 2007 PASSIEFHUIZEN Huizen zonder centraal verwarmingssysteem die het hele jaar door een aangename binnentemperatuur hebben: het kan. Passiefhuizen zijn dan ook in opmars. Pagina 7 HERNIEUWBARE ENERGIE Iedereen heeft de mond vol van hernieuwbare energie. Wist u dat u er heel wat subsidies voor kunt krijgen? Alle voor- en nadelen van wind, zon en biomassa. Pagina 9 ACHT LITER OLIE PER DAG België blijft sterk afhankelijk van niethernieuwbare energiebronnen. De benzine in uw auto en de elektriciteit in uw stopcontact komt ook ergens vandaan. Pagina 10 KONING VERVUILER De auto-industrie investeert de laatste tijd veel in het onderzoek naar milieuvriendelijkere vormen van energie. Dat raakt stilaan ook gecommercialiseerd. Pagina 12 DVERTENTIE Installeer zelf en bespaar 50% Voor gratis documentatie of gratis bestek BRAINBOX - Houyoux Gesves Tel: 083/ Fax: 083/ info@brainbox.be ELEKTRICITEIT DOMOTICA VERWARMING SANITAIR EN KRANT GEPRODUCEERD DOOR MEDIAPLANET

2 2 Energiegids PASSIEFHUIZEN HERNIEUWBARE ENERGIE ACHT LITER OLIE PER DAG KONING VERVUILER Huizen zonder centraal verwarmingssysteem Ledereen heeftde mond vol van hernieuwbare energie. Wistu datu er heel wat hernieuwbare energiebronnen. De benzine in veel in hetonderzoek naar milieuvriende- België blijft sterk afhankelijke van niet- De auto-industrie investeert de laatste tijd die hethele jaar door een aangename binnentemperatuur hebben: het kan. subsidies voor kuntkrijgen? Alle voor- en uw auto en de elektriciteit in uw stopcontactkomtook ergens vandaan. stilaan ook gecommercialiseerd. lijkere vormen van energie. Datraakt Passiefhuizen zijn dan ook in opmars. nadelen van wind, zon en biomassa. Page 7 Page 9 Page 10 Page 12 ADVERTENTIE ELEKTRICITEIT DOMOTICA VERWARMING SANITAIR Voor gratis documentatie of gratis bestek BRAINBOX - Houyoux Gesves Tel: 083/ Fax: 083/ info@brainbox.be Rond de wereld zonder schadelijke stoffen Een avontuur voor de gemeenschap? ENERGIEGIDS OP WEG NAAR OPTIMAAL ENERGIEVERBRUIK OKTOBER 2007 Installeer zelf en bespaar 50% EEN KRANT GEPRODUCEERD DOOR MEDIAPLANET Welkom in de eerste Belgische editie van de Energiegids. Het is ons een genoegen om u uit te nodigen deze gids te lezen en belangrijke spelers in de wereld van de energie samen te brengen. U zal nuttige informatie en tips ontdekken over hoe u thuis energie kunt besparen, nieuwe technologieën die rekening houden met het milieu leren kennen en natuurlijk ook meer te weten komen over de toekomst van de Belgische energiemarkt. Wij hopen dat u geniet van dit magazine, speciaal voor u gemaakt. Bertrand Piccard Met behulp van de wind zweefde de Zwitser Bertrand Piccard in 1999 de wereld rond in een heteluchtballon. Door zijn ervaringen met de krachten van de natuur werd hij wereldwijd bekend. Na de wind wil hij zich nu rond de wereld laten drijven met niets meer dan licht. Wie dacht dat de reis rond de wereld met een heteluchtballon het laatste mogelijke avontuur was, bedenkt zich maar beter. Zolang de wind hem nog om de neus waait, knutselt Piccard aan een mogelijkheid, avontuur, ervaring en de eensgezindheid van het milieudenken. Sedert 2003 werkt Piccard samen met een geëngageerd team om zijn nieuwe slag te slaan. Hij wil vanaf 2011, dat is het plan althans, de wereld rondvliegen met een zonnevliegtuig. Reeds in 2008 zijn proefvluchten voorzien met het speciaal voor het project gebouwde vliegtuig Solarimpulse. Daar waar het bij de rondvaart met de heteluchtballon voor de 49-jarige psychiater nog eerder om het onderzoek van de menselijke ziel en de omgang met diens eigen grenzen ging, wil hij zich met de Solarimpulse in dienst stellen van de hernieuwbare energie, en stelt hij als doel een duurzame ontwikkeling voorop. Vóór mijn wereldreis met de ballon had ik niet echt de kracht om iets voor het milieu te doen, vertelt Piccard. Ik hoop nu dat de mensen interesse gaan hebben voor het zonnevliegtuig, en met elkaar gaan overleggen: Wat kan ik zelf doen om energie te besparen. Met de bereidwilligheid van de mensen kan veel bereikt worden. Smeltende gletsjers, stijgende zeespiegels, aanhoudende regen, stormen,... Dit zijn maar enkele voorbeelden van de gevolgen van de CO2-uitstoot (kooldioxide) door de verbranding van olie, kolen of gas. Zelf vader van drie dochters zijnde, denkt Piccard ook aan de volgende generatie. We moeten onze kinderen duidelijk maken waar energie vandaan komt, wat ze kost en dat ze vervuiling met zich meebrengt. Voor Piccard bestaat er geen twijfel over: De eerste stap naar energiewinning is de besparing op energie, niet de productie van nieuwe energie. Om ook s nachts te kunnen vliegen, moeten we erg zuinig omspringen met de energie. Misschien zullen de mensen in de omgang met energie in hun eigen leven hetzelfde doen. Maar, zo zegt hij, niet alleen de idee, maar ook het sterke team dat erachter staat brengt ons naar het doel. Dit is de manier waarop dromen gerealiseerd kunnen worden. We moeten het onmogelijke mogelijk maken. INHOUD De vrije energiemarkt: wat, hoe en waarom? Pagina 4 Actief bezuinigen met passieve woning Pagina 7 Zonnepanelen met een schaduwzijde Pagina 9 Acht liter olie per dag Pagina 10 Rol en toekomt van het SCK Pagina 11 Het gat in de ozonlaag Pagina 11 Koning vervuiler Pagina 12 Energieverslinder onder de loep Pagina 14 Het ABC Pagina 15 MEDIAPLANET PRODUCEERT, FINANCIERT EN ONTWIKKELT THEMAKRANTEN IN PERS, ONLINE EN VIA BROADCASTING. ENERGIEGIDS PUBLICATIES MEDIAPLANET PUBLISHING HOUSE Project Manager: Aurore Preszow, Mediaplanet Graphic Design: Corinne Meier, Mediaplanet Pictures: Redactie: Koen Baumers Print: Corelio Mediaplanet is de leidinggevende Europese uitgever van themakranten in pers, online en via broadcasting. Als u zelf een idee heeft over een onderwerp, of misschien wel een heel thema, aarzelt u dan niet om contact met ons op te nemen. Mediaplanet Publishing House, Country Manager, Christian Züllig Phone: , Gedistribueerd in Het Nieuwsblad, 30 oktober 2007

3

4 4 Energiegids De vrije energiemarkt: wat, hoe en waarom? Vlaamse gezinnen mogen sinds 1 juli 2003 zelf kiezen welke energieleverancier hen van elektriciteit en aardgas voorziet. Die maatregel moest energievoorziening goedkoper maken. Tekst: Koen Baumers Vóór die datum waren alle Vlaamse gezinnen voor hun stroomtoevoer aangewezen op Electrabel, dat via intercommunales elke woning van elektriciteit voorzag. Toen de regering besliste om de principes van de vrije markt ook op de elektriciteitsmarkt te laten inwerken, doken een aantal andere leveranciers op. Nu mag u kiezen welk bedrijf zorgt voor uw stroomvoorziening. Sinds 1 juli van dit jaar is dat zelfs in de hele Europese Unie verplicht. Het transport van energie blijft wel gecentraliseerd. Omdat er overal in België al elektriciteitskabels liggen, is het niet nodig dat elke leverancier voor eigen kabels zorgt. De gemeenten en intercommunales zijn nog altijd verantwoordelijk voor die verdeling. Dat is ook de reden dat uw stroom niet tijdelijk wordt afgesloten als u besluit om over te stappen. Kerncentrales, windmolens en thermische centrales wekken elektriciteit op, aardgas komt België enkel binnen via invoer. De verschillende energieleveranciers kopen die energie bij de producent en vragen geld aan de consument. Fluxys zorgt voor het vervoer van aardgas over het hogedruknet, Elia vervoert elektriciteit over hoogspanningskabels. De verdeling tot in uw stopcontact gebeurt door uw distributienetbeheerder, die regionaal bepaald is. Voordelen De privatisering moet elektriciteit goedkoper maken. Omdat u nu ook alternatieven hebt, moet uw leverancier zijn best doen u als klant te behouden. Het logische gevolg is dat elke leverancier zijn prijs verlaagt om u te overtuigen om over te stappen. Bovendien stellen meer en meer leveranciers aangepaste tarieven op, waardoor u kan berekenen welke formule het beste aansluit bij uw verbruik. Elke energieleverancier heeft zijn eigen sterke punten. Zo pronken enkele leveranciers ermee dat ze alleen groene stroom leveren, elektriciteit die is opgewekt uit hernieuwbare energiebronnen zoals wind- en zonne-energie. Nadelen Vooral de gemeenten voelden de liberalisering van de energiemarkt in hun portefeuille. Voordat de markt werd vrijgemaakt, was de opbrengst van de elektriciteitsfactuur voor hen. Om dat inkomstenverlies te compenseren, hebben de gemeenten hun belastingen verhoogd, onder andere op de distributie van elektriciteit. Intussen zijn ook de milieutaksen toegenomen. Half oktober werd duidelijk dat elektriciteit en aardgas een stuk duurder zullen worden als gevolg van verhoogde prijzen van de netbeheerders. Toekomst De principes van de vrije markt zullen in de komende jaren meer en meer beginnen werken op de energiemarkt. Veel gezinnen zijn immers nog altijd uit gewoonte aangesloten bij hun eerste energieleverancier, zonder na te gaan wat voor hen het voordeligste is. Dat zal zich gaandeweg herstellen tot een evenwicht, omdat u nu automatisch een energieleverancier moet kiezen als u verhuist. Omschakelen Veranderen van energieleverancier kost in principe weinig energie. Als u sinds 1 juli 2003 nog niet van leverancier veranderd bent, moet u enkel contact opnemen met het bedrijf waar u een contract mee wil afsluiten. Als u wel al eens van energieleverancier bent veranderd, moet u in dat contract kijken hoe het zit met opzegprocedures. Van de overstap zelf zult u niets merken, aangezien er geen nieuwe kabels moeten komen. Uw nieuwe leverancier regelt de rest met uw oude leverancier. Op de website van de VREG, de Vlaamse Reguleringsinstantie voor de Elektriciteits- en Gasmarkt, kan u aan de hand van uw huidige factuur berekenen hoeveel u zou betalen bij andere leveranciers. In Vlaanderen leveren volgende bedrijven al elektriciteit en/of aardgas aan gezinnen: Dong Energy Sales, EBEM, Ecopower, Electrabel, Essent, Lampiris en SPE. In het Waasland kan u ook gebruik maken van Wase Wind. Netwerkbeheerders Er zijn zestien netwerkbeheerders in Vlaanderen. Zij hebben zopas hun tarieven verhoogd, zodat u in 2008 dertig euro meer zal moeten betalen voor uw elektriciteit. Uw netwerkbeheerder is regionaal gebonden. U kan dus niet kiezen wie uw elektriciteitsnetwerk beheert. De zestien netwerkbeheerders in Vlaanderen zijn: - Agem: Merksplas - Distributienet-Beheer Brussels Airport: de luchthaven van Zaventem - ELIA: verschillende plaatsen in het Vlaams Gewest - Gaselwest: West-Vlaanderen - Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen: het havengebied van Antwerpen - IGAO: aardgas in Antwerpen - IMEA: het noorden van de provincie Antwerpen - IMEWO: West-Vlaanderen - Intergas Netbeheer - Inter-Energa: provincie Limburg, behalve Voeren en Laakdal - Intergem: het zuiden van Oost- Vlaanderen - Intermosane: Voeren (nog geen licentie toegekend) - Iveg: Boechout, Hemiksem, Niel, Vorselaar, een groot deel van Kapellen, het disctricht Hoboken, Essen - Iveka: Antwerpse Kempen - Iverlek: Vlaams-Brabant - PBE: Hageland - Sibelgas: Grimbergen, Machelen, Meise, Vilvoorde, Wemmel - VEM: Nijlen,Vosselaar, Zelzate - WVEM: West-Vlaanderen

5 Er zijn investeringen die meer opleveren. Vergeet slogans en spandoeken. Vandaag kunt u écht iets voor het milieu doen, zonder op de barricades te staan. Mét resultaat : investeren in een milieubewuste economie brengt immers even veel of meer op dan investeringen in de klassieke economie. Bovendien varen zowel de planeet als de toekomstige generaties er wel bij. En dat heeft geen prijs. Voor meer info over investeren in een milieubewuste economie, mail naar fonds@deltalloyd.be of bel ons op 02/

6 ADVERTENTIE Wij zijn klaar om zeer goedkoop te verwarmen met Bio-brandstof (operatie CO2= 0) De onzekerheid en de dure prijzen van olie en gas houden vele mensen in de ban. Er zijn nochtans voldoende alternatieve energievormen, ook voor de verwarming van onze huizen. De Limburgse fabrikant Flam (uit St.-Truiden) werpt zich meer dan ooit op als ontwikkelaar van alternatieve én tegelijkertijd even efficiënte wijzen van verwarming. De consument die een alternatieve verwarmingsoplossing zoekt voor een bestaande CV-installatie, vindt een oplossing in de Aqua-Flam. Deze haard, die zowel op gas als op vaste brandstoffen wordt gestookt, injecteert warm water rechtstreeks in de ketel van uw bestaande installatie. De haard garandeert zo een veel goedkoper warmterendement. Maar de Aqua-Flam kan eveneens gebruikt worden voor een nieuwe verwarming. Daarbij vervangt de haard de traditionele CV-ketel in zijn geheel. De Flamhaarden vinden dan ook afzet in zowel verbouwingen als op de nieuwbouwmarkt. Het befaamde en gepatenteerde Flam Multi-Turboverbrandingssysteem (met dubbele luchtcirculatie) staat gekend omwille van het maximale verbrandingsrendement, ongeacht de gebruikte brandstof, zoals bio-brandstoffen, kolen, hout enz. Want het is niet alleen de werking van de haard die voordeel levert voor de consument. Ook de gebruikte brandstof opent perspectieven, zowel voor de consument voor de overheid. Je kunt stoken met hout -ook pellets, gecomprimeerde houtpatronen- zelfs met kolen en - uitstekend naar de toekomst toe- met biobrandstof. Het Waalse Gewest maakte reeds promotie in 2006 voor de premies die de Walen krijgen bij de installatie van dergelijke systemen. Voor de Vlaamse consument is het nuttig om weten dat Jean Driesmans -pionier en erevoorzitter van Flam- en beheerder Philippe Jalon deel uitmaken van de commissie die ten behoeve van de Vlaamse Gemeenschap advies en suggesties levert om apparaten en brandstoffen te ontwikkelen voor ecologische verwarmingsalternatieven. Flam is dan ook terecht fier op zijn nominatie voor Duurzaam ondernemen vanwege de Vlaamse regering. De biobrandstof - die in ruime mate voorhanden is in de hele wereld, zelfs in kersenpitten, cacao-pitten, stropellets, maïs en gras- kan afzonderlijk of samen in een opslagtank gestort worden. De Flam-technologie van de haard meet precies wanneer de dagtank opnieuw moet bijgevuld worden om van dag tot dag en zelfs van uur tot uur aan de brandstofbehoefte te voldoen. Een sonde in het rookafvoerkanaal detecteert aan de hand van de samenstelling van het rookgas of er van de gebruikte brandstof zich nog voldoende massa in de verbrandingskamer bevindt en de kamerthermostaat zorgt voor de juiste temperatuur volgens uw behoefte. Toptechnologie ten bate van het milieu! Naast het milieutechnologische aspect heeft dit modern Vlaams bedrijf -met voor 2007 een voorziene omzet van 12,5 miljoen euro- ook belangstelling voor het design van de haarden, én voor het gebruiksgemak. Zo heeft Flam voor de snel stijgende markt van de voorzetkachels zijn producten nu zodanig aangepast dat de consument de verwarming als voorzethaard kan gebruiken wanneer hij nog op een appartement woont. Van zodra hij eventueel een eigen woning verworven of verbouwd heeft, kan hij de mantel van de voorzetkachel demonteren en de haard als inbouwhaard integreren in zijn nieuwe interieur. Praktisch al deze verwarmingstoestellen kunnen later ook op gas worden uitgerust. N.V. VFM FLAM Fabriekstraat Sint-Truiden Tel Fax info@flam.be

7 Energiegids 7 ctief bezuinigen met passieve woning? Er is de laatste tijd veel te doen over passieve woningen of passiefhuizen. Die zijn op zo n manier gebouwd dat ze zonder centrale verwarmingsinstallatie toch een aangename temperatuur hebben in de zomer en in de winter. natuurlijk tot gevolg dat de kans op oververhitting in de zomer vergroot, en daarom werkt een passiefhuis meestal met luifels, balkons of een zonnewering. De isolatiekwaliteit van ramen wordt uitgedrukt in g-waarden. Hoe lager de g- waarde, hoe minder warmte erdoor kan ontsnappen of binnenkomen. Passiefhuizen hebben doorgaans ramen met een lage g-waarde, zodat er minder zomerwarmte binnen kan. Het gevolg is wel dat er ook wat minder licht door kan, zodat u s avonds uw lampen enkele minuten vroeger zal moeten aansteken. Met passieve koeltechnieken recupereert een passiefhuis haar warmte. Warmtepompen of ventilatiesystemen brengen verse lucht aan in de leefruimtes en voeren de gebruikte lucht af via de natte ruimtes, zoals de badkamer, de keuken en de toiletten. Daarom gebruikt een passiefhuis ook de warmte uit de grond. In de zomer is die koeler dan de buitenlucht, waardoor het huis automatisch afkoelt tot een aangename temperatuur. In de winter is de grondwarmte warmer dan haar omgeving, en een warmtewisselaar gebruikt die temperatuur om uw huis weer op te warmen. Passiefhuizen worden ook uitgerust met energiezuinige huishoudtoestellen en aangesloten op een energieleverancier die werkt met hernieuwbare energiebronnen, om tot een zo milieuneutraal mogelijk eindresultaat te komen. Een van de grote misvattingen over passiefhuizen is dat er helemaal geen verwarming in het huis aanwezig is. Er is wel degelijk een ventilatiesysteem of een installatie om het water te verwarmen. Passiefhuizen gebruiken dikwijls ook houtpellets om het huis te verwarmen. Architecten kunnen in alle vrijheid passiefhuizen ontwerpen. Er zijn natuurlijk wel wat extra voorwaarden, maar behalve de dikte van de muren zal u nauwelijks merken dat u zich in een passiefhuis bevindt. Een passiefhuis is wel meestal een redelijk compacte woning. Anders is het moeilijk haalbaar en niet betaalbaar om het huis warm te houden zonder verwarmingsinstallatie. Natuurlijk zijn niet alle architecten en aannemers gespecialiseerd in passiefhuizen. De groeiende populariteit ervan heeft wel tot gevolg dat steeds meer bedrijven zich richten op deze nieuwe technologieën. Zelfs bij verbouwingen en renovaties is het al mogelijk om de principes van een passiefhuis toe te passen op een bestaande woning. ekst: Koen Baumers Gebouwen moeten bij verkoop of verhuur een energieprestatiecertificaat hebben. Dat houdt in dat u als potentiële koper kan zien hoe zuinig uw toekomstige woning is. In zo n certificaat staat ook hoe een huiseigenaar zijn huis best zuiniger kan maken. Er zijn ook zuinigheidseisen voor nieuwbouwwoningen, die uitgedrukt worden in een K-waarde of een E-waarde. Hoe hoger die waarde is, hoe minder goed het huis haar warmte behoudt. Een nieuw gebouwd huis moet in principe K45 halen, al scoort een gemiddeld huis meestal slechter, met dus een hogere K- waarde. Een passiefhuis is meestal K25 of nog lager. Deze waarde houdt rekening met de zogenaamde gebouwschil, dat is de dikte van de isolatie in het dak en de muren, en de kwaliteit van het glas. De E-waarde houdt ook rekening met de kwaliteit van de verwarmings- en ventilatie-installaties. Ontwerp Het principe van passiefhuizen is eigenlijk eenvoudig. Door het huis extreem te isoleren en op de zon te oriënteren, kan de temperatuur zonder verwarming gegarandeerd blijven. Om de term passiefhuis te mogen dragen, mag het huis niet meer dan 15 kwh per vierkante meter vloeroppervlakte vragen, terwijl dat in normale nieuwe huizen 120 kwh per vierkante meter is. Om een huis zonder verwarming op temperatuur te kunnen houden, zijn er een aantal belangrijke principes. Eerst moet u het huis zeer goed isoleren. Een huis krijgt pas de naam passiefhuis als er een warmteverlies is en de zogenaamde U-waarden laag genoeg zijn. Die U- waarde geeft weer hoeveel energie er door de muren, vloeren en daken verloren gaat als er een warmteverschil van één graad is tussen de twee zijden ervan. Niet alleen de isolatie, maar ook de dichtheid van het behang, de pleister, de muur en de bakstenen spelen daar een rol. De zon is ook een belangrijke factor om met succes een passiefhuis te bouwen. Als uw belangrijkste leefruimtes op de zon zijn georiënteerd, kan uw huis maximaal profiteren van de warmte. Dat heeft Prijs De prijs van een passiefhuis ligt ongeveer twintig procent hoger dan die van een normaal huis. De meerkost van de gebouwschil, de dikke isolatie, de geavanceerde ramen, de ventilatie en de zonneweringen wordt gedeeltelijk gecompenseerd door het wegvallen van de verwarmingsinstallatie. Tegenstanders van passiefhuizen merken dikwijls op dat het heel wat energie kost om de gebouwschil te ontwerpen. Het is inderdaad vervuilender om dikke isolatie en ramen met een lage g-waarde te fabriceren dan om gewone ramen en muren te laten produceren. Momenteel lopen er aan de universiteiten enkele onderzoeken naar het antwoord op de vraag in hoeverre dat elkaar compenseert. De overheid subsidieert bouwheren die passiefhuizen bouwen. Zo kunnen eigenaars tien jaar lang profiteren van een belastingvermindering. De Vlaamse regering geeft daarbovenop een subsidie van euro. Veel gemeenten geven nog aparte subsidies voor passiefhuizen. In Brussel loopt die premie zelfs op tot honderd euro per vierkante meter. ADVERTENTIE Installeer zelf en bespaar 50% ELEKTRICITEIT VERWARMING DOMOTICA SANITAIR Voor gratis documentatie of gratis bestek BRAINBOX - Houyoux Gesves Tel: 083/ Fax: 083/ info@brainbox.be

8 ADVERTENTIE BTicino - My Home comfort Energie wordt een duur en waardevol goed. Daar is iedereen het over eens. Dat we energie moeten besparen, daar twijfelt ondertussen ook niemand meer aan. Maar hoe we nu concreet op die energie kunnen besparen, daar zijn verschillende oplossingen voor. Met domotica kunnen we aan het huis voldoende intelligentie toevoegen om een flink stuk op onze energierekening te gaan bezuinigen terwijl we bovendien ons wooncomfort verhogen. In een traditionele woning staat meestal een enkele thermostaat die de verwarming in de hele woning regelt. Als de verwarming opstaat, dan is dit vaak voor iedere ruimte het geval. Zou het niet logischer zijn dat enkel de zones waar je op dat moment aanwezig bent ook effectief verwarmd worden? Zou het niet goed zijn dat de verwarming automatisch wordt uitgeschakeld in een ruimte waar het raam openstaat? Om de temperatuur per ruimte te kunnen regelen volstaat het om per ruimte een voeler te plaatsen en zo de temeratuur te kunnen meten. Enkel dient de verwarmingsinstallateur dan nog kleine ventielen te plaatsen op de leidingen van je verwarmingsinstallatie. Doordat je verwarming vanaf nu afzonderlijk kan geregeld worden per ruimte en in functie van de tijd, kan je de klimaatregeling zo instellen dat je dagelijkse gewoontes perfect gevolgd worden. Zo mag het s morgens lekker warm zijn in de badkamer, maar diezelfde temperatuur is op dat ogenblik niet nodig in de woonkamer. Wanneer je overdag thuis bent hoeven de slaapkamers niet verwarmd te worden, maar de woonkamer en de keuken wel. Op deze manier kan je tot 25% op je verwarmingsfactuur besparen. Dankzij deze besparing kan de investering afhankelijk van het type installatie in een mum van tijd terugverdiend worden. Zelfs de warmte van de zon gaat niet verloren in het My Home-systeem. Wanneer de zon bepaalde zones opwarmt, controleert en past My Home de temperaturen aan. Bij het verlaten van de woning is een enkele druk op de knop of het inschakelen van het alarmsysteem voldoende om alle verlichting uit te schakelen, de verwarming in een economisch regime te plaatsen en ervoor te zorgen dat er geen toestellen nodeloos energie verbruiken. Allemaal praktisch, want wie vergeet er nu nooit het licht uit te doen bij het buitengaan? En je bespaart op de koop toe op je energiefactuur. Toch iets vroeger thuis dan verwacht? Dan kan je via de draaiknop op de sensor de temperatuur tijdelijk verhogen. Bovendien heb je door de eenvoudig te bedienen centrale altijd en overal de controle over je systeem. Uiteraard regelt My Home niet alleen de temperatuur, het is een totaalconcept. Door zijn unieke concept integreert het My Home systeem de verschillende toepassingen van uw elektrische installatie in één totaaloplossing, het stijlvolle Italiaanse design krijg je er zomaar bij. Verlichting, verwarming, rolluiken, alarmsysteem of videofonie-installatie: je hebt alles onder controle via een paar eenvoudige handelingen. Met My Home comfort gaat BTicino naar de eigenlijke essentie van wat automatisatie in de huiselijke omgeving zou moeten bieden: het plezier van thuis zijn. Wilt u deze toepassingen zien? Dan nodigen wij u uit om de wereld van BTicino te ontdekken in onze Concept Store te Brussel, open van maandag tot en met zaterdag. Alle info op

9 Energiegids 9 Zonnepanelen met een schaduwzijde Het wat en waarom van hernieuwbare energie Er zijn verschillende soorten van hernieuwbare energiebronnen. Zij hebben één ding gemeen: hoe veel we ze ook gebruiken, ze raken nooit op. Dat heeft natuurlijk voordelen. Tekst: Koen Baumers e meest bekende vormen van hernieuwbare energiebronen zijn windenergie, zonne-enerie en energie opgewekt uit bioassa. Deze systemen besparen op w energierekening, maar de rootste drempel om over te schaelen op zogenaamde groene troom is de hogere kost om het te nstalleren. Daarom subsidieert de verheid in bepaalde gevallen ulke beslissingen. De overstap naar hernieuwbare nergie heeft nog veel tijd nodig. n 2005 gebruikte België igawattuur elektriciteit uit kernentrales en fossiele brandstoffen oals steenkool en olie, en maar.478 GWh uit hernieuwbare randstoffen en uit zon- en windnergie. Ter vergelijking: een giawattuur is één miljoen kilowatuur, en één kilowattuur staat voor et gebruik van duizend Watt op en uur. Een gloeilamp van veertig att moet dus 25 uur branden om en kilowattuur te gebruiken. Een emiddeld gezin gebruikt ongeeer vijfduizend kwh per jaar. ind We maken al lang gebruik van indenergie. Klassieke windmoens zetten de bewegingsenergie ia een raderwerk onmiddellijk om n toepassingen om graan te malen. Moderne windturbines gebruiken windenergie voor het opwekken van elektriciteit. Eén indturbine kan honderden geinnen bevoorraden met elektriciteit. In Vlaanderen staan er nu iets meer dan honderd windturbines, goed voor de stroomvoorziening van gezinnen. Er gaat heel wat regelgeving gepaard met windturbines. Zo is de schaduw van de bewegende wieken uiterst onaangenaam voor omliggende huizen en kantoren. Daarom is wettelijk vastgesteld dat die slagschaduw u maximum dertig uur per jaar mag storen. Bovendien kunnen windturbines geen afdoend alternatief vormen voor bijvoorbeeld kerncentrales, omdat er nog steeds energie-installaties nodig blijven voor als het niet waait. Er bestaan ook kleine windturbines voor thuis, maar dat komt in Vlaanderen weinig voor. Het is hier erg moeilijk om een vergunning te krijgen voor een persoonlijke windmolen, onder andere omdat windturbines in principe enkel in industriegebieden mogen staan. Zonnepanelen Het licht en de warmte van de zon zijn een bron van energie die door een zogenaamd fotovoltaïsch proces kunnen omgezet worden in elektriciteit. Een zonnepaneel op je dak is niet alleen milieuvriendelijk, maar ook financieel voordelig. Als de zon schijnt terwijl u geen elektriciteit nodig heeft, stroomt die terug naar het net, waardoor uw elektriciteitsmeter achteruit draait. Als alle door de zon beschenen daken in België, samen goed voor 77 km², met zonnepanelen werden bedekt, zou zonne-energie goed zijn voor GWh per jaar. Een zonnepaneel kost ongeveer euro. Zonder subsidie zou u die kosten pas na dertig jaar hebben terugverdiend, en dat terwijl een zonnepaneel dertig tot 45 jaar meegaat. Daarom subsidieert de overheid tot euro als u een zonnepaneel installeert, waardoor u samen met de fiscale aftrek na tien jaar de volledige aankoopprijs hebt terugverdiend. Een ander nadeel van zonneenergie is dat het erg vervuilend is om een zonnecellen te produceren. Vroeger was dat zelfs zo vervuilend dat het zonnepaneel dat nooit terugverdiende, maar dankzij nieuwe technologieën is dat nu wel het geval. Intussen heeft in Vlaanderen één op achthonderd gezinnen een installatie om zonne-energie op te wekken. Dat is een vertienvoudiging in vergelijking met tien jaar geleden. Houtpellets Houtpellets zijn afkomstig van houtafval en kunnen een milieuvriendelijk verwarmingsalternatief vormen. De houtpellets worden gemaakt uit hout dat anders verloren zou gaan, zoals overschotten bij het maken van meubels. Houtpellets ontstaan onder hoge druk, waarbij het resultaat een cilindervormig pelletje met een diameter van zes millimeter is. Het vochtgehalte kan verschillen, waardoor grote kwaliteitsverschillen optreden en de milieuvriendelijkheid daalt. Goede houtpellets leveren ongeveer 5 kwh per kilogram op. U kan de kwaliteit van houtpellets testen door er eentje in een glas water te gooien. Als hij zinkt, is hij van goede kwaliteit. Het rendement van twee kilogram houtpellets stemt ongeveer overeen met het rendement van een liter mazout. Een van de voordelen van houtpellets is dat de prijs zo goed als stabiel is en dat ook zal blijven, terwijl traditionele energiebronnen duurder en duurder worden. Voor houtpellets voorziet u best wel genoeg opslagruimte. Ze zijn te koop in zakken van vijftien tot 25 kilogram, maar ook bijvoorbeeld per ton of zelfs per container. U heeft ook een roestvrije schouwbekleding nodig, omdat de rook minder warm is en daarom sneller condenseert. Warmtepomp Een warmtepomp werkt zoals de verdamper van een koelkast. De voedingswaren in uw koelkast geven hun warmte gratis af aan die verdamper. Een warmtepomp neemt warmte uit de omgeving op en geeft die af aan uw woning. Zelfs in de winter zit er warmte in de aarde, in het water en in de buitenlucht. Die wordt door een warmtepomp gebruikt om het water in uw huis te verwarmen, waardoor u nog maar twintig procent van uw warmte-energie moet aankopen. Een warmtepomp die water opwarmt met de warmte van de aarde, werkt met buizen in uw tuin. Daar stroomt ijskoud water door. Als uw tuin niet groot genoeg is, werkt hetzelfde systeem met een pomp die tot 75 meter diep in de grond gaat. Ook voor grondwater werkt een warmtepomp in de diepte. Als u een warmtepomp gebruikt als voornaamste bron van warmte-energie in uw huis, kunt u subsidies krijgen die oplopen tot euro. ADVERTENTIE

10 10 Energiegids CHT LITER OLIE PER DAG iet-hernieuwbare energiebronnen blijven belangrijk Iedereen heeft de mond vol van hernieuwbare energiebronnen, maar het is en blijft een vaststaand feit dat we nog altijd voor een groot deel afhankelijk zijn van minder milieuvriendelijke vormen van energie. Een overzicht. ekst: Koen Baumers We gebruiken nog altijd enorme hoeveelheden benzine en diesel. Die is zoals geweten absoluut niet milieuvriendelijk. Niet alleen komen er vervuilende stoffen vrij bij de verbranding in de motor, maar ook de productie van benzine is schadelijk voor het milieu. Bij het oppompen komt methaangas vrij, dat door de olieraffinaderijen niet wordt gebruikt voor andere doeleinden. Dat betekent al een energieverlies van tien procent. Twee procent van de opgepompte aardolie wordt vervolgens gebruikt voor het transport naar onze gebieden. Het zwaartepunt van de aardolie-invoer in België is de laatste dertig jaar verschoven van Saoedie-Arabië naar de bronnen in de Noordzee. In 2001 waren die goed voor 45 procent van de totale invoer. Saoedie-Arabië levert twintig procent, Rusland zestien procent. Dat laatste is ook de reden dat de ruzie over aardolie tussen Rusland en Oekraïne voor zoveel onrust zorgde in Europa. Andere Europese landen, zoals Italië, zijn nog afhankelijker van Rusland voor de invoer van ruwe aardolie. De wereldwijde prijs voor aardolie is daarentegen vooral afhankelijk van de situatie in het Niet-hernieuwbare energie in cijfers : Belgen gebruiken in totaal dertig miljard liter olie per jaar, dat is drieduizend liter per persoon : in 1970 gebruikte 71 procent van de Belgische auto s benzine, 28 procent diesel : in 2001 gebruikten de Belgen al veel meer diesel dan benzine : het aantal gigawattuur dat in België werd opgewekt met kerncentrales en elektriciteitscentrales met steenkool en olie : het aantal gigawattuur dat op hetzelfde moment werd gewonnen uit zonne- en windenergie - 150: het aantal kernreactoren in West-Europa Midden-Oosten. Niet alleen Saoedie-Arabië, maar ook de toestand in Irak, Iran en andere oliestaatjes hebben invloed op de internationale marktprijs. In totaal gebruikt België iets meer dan 30 miljoen ton aardolie per jaar. Dat komt neer op drie ton per inwoner of 8,2 liter per persoon per dag. Gasolie en autobenzine zijn daarbij de belangrijkste boosdoener, maar ook stookolie en vliegtuigbenzine worden meegerekend in het totaal. Diesel is vergelijkbaar met benzine. Beide brandstoffen worden gemaakt uit aardolie. Het verschil is wel dat diesel bij de verbranding in de motor spontaan ontbrandt, wat bij benzine niet het geval is. Het radicaal omschakelen naar andere vormen van aandrijving voor voertuigen zou tot gevolg hebben dat heel veel infrastructuur moet aangepast worden. Er zijn bijna tweeduizend tankstations in België, die voorzien zijn op benzine en diesel. De afbouw van het gebruik van zogenaamde fossiele brandstoffen zal dus heel geleidelijk moeten gebeuren. Kernenergie, nog steeds de kern van onze stroomvoorziening Wereldwijd is kernenergie goed voor zestien procent van de totale energieproductie. België steunt voor 56 procent op kernenergie. Tekst: Koen Baumers Ter vergelijking: het opwekken van elektriciteit in kerncentrales is de helft goedkoper dan het opwekken van windenergie. Daar staat wel tegenover dat kerncentrales enorm duur zijn om te bouwen. Het rendement ervan is wel tien keer hoger dan windenergie. De grootste discussie in verband met kernenergie draait om het kernafval. Het is moeilijk in te schatten wat de gevolgen op lange termijn van het radioactief afval zijn. Het nucleair afval blijft nog tienduizenden jaren radioactief, waardoor het moet opgeslagen worden op een plek die de volgende tienduizenden jaren niet verstoord kan worden door een aardbeving of een andere geologische verandering waardoor de stoffen vrij kunnen komen. Per reactor ontstaat er jaarlijks maar één kubieke meter kernafval. Omgerekend komt dit neer op een halve kilo per inwoner, waarvan vijftien gram hoogactief is. Bij hernieuwbare energiebronnen (zie pagina 9) blijft er echter geen afval over. Een kerncentrale wekt elektriciteit op door kernreactie. In een reactorkern worden atomen gespleten, waardoor een enorme hitte ontstaat. Technisch gesproken komt het erop neer dat een zwaar materiaal, bijvoorbeeld uranium, een neutron aantrekt, waardoor het zijn chemische stabiliteit verliest. Daardoor splijt de stof en ontstaat behalve twee nieuwe kernen ook energie. In 65 procent van de kerncentrales wordt die warmte afgegeven aan water. Dat water geeft zijn warmte op zijn beurt af aan een tweede waterkringloop, wat stoom doet onstaan. Die stoom drijft de turbines aan. De beweging van die turbines wordt vervolgens omgezet in elektriciteit voor het hoogspanningsnet. De enorme schouwen van een kerncentrale voeren de stoom af. De rookwolken uit een kernreactor zijn dus niets dan waterdamp. Kernenergie zou nooit zo belangrijk geworden zijn als er geen voordelen aan verbonden waren. Zo is er geen luchtverontreiniging bij de opwekking van energie. In termen van volume uitgedrukt is er ook zeer weinig afval, en de grondstof is zo goed als onuitputtelijk. De nadelen kwamen hierboven al ter sprake. Het afval blijft vele jaren gevaarlijk en kan milieuschade veroorzaken als het niet goed wordt opgeborgen. Bovendien moet er bij de bouw van een kernreactor zo veel rekening gehouden worden met veiligheidsmaatregelen dat het duur is om een kernreactor te bouwen. Daarbij komt nog dat kernwapens gebruikmaken van dezelfde techniek. De relaties tussen de Verenigde Staten en Iran staan op springen omdat Iran werkt aan haar technologie om kernreactoren te produceren, terwijl de Verenigde Staten geloven dat het land dat wil gebruiken voor de productie van kernwapens. In België staan in totaal zeven kerncentrales, waarvan vier in Doel en drie in Tihange. De beslissing om tegen 2015 volledig af te stappen van kernenergie is intussen teruggeschroefd.

11 Energiegids 11 Rol en toekomst van het SCK CEN in nucleair onderzoek Een maatschappelijk aanvaardbaar niveau aan energievoorziening is zowel nationaal als mondiaal één der grootste uitdagingen, zowel voor het behoud van de wereldvrede, met een rechtvaardiger verdeling van beschikbare energie over alle regio's, als tegenover de toekomstige generaties. Tekst: Prof. Frank Deconinck Studies tonen aan dat de CO2 uitstoot de afgelopen eeuw flink is toegenomen. Op wereldwijde klimaatconferenties, als logisch gevolg van het Kyoto Protocol, zijn afspraken gemaakt om die CO2 uitstoot terug te dringen. Maatregelen zijn dus dringend nodig: het huidige verbruik van fossiele brandstoffen moet zoveel mogelijk beperkt worden door maximaal te besparen; de energie-inhoud van de huidige bronnen moet maximaal benut worden; er moeten overbruggingsmaatregelen genomen worden tot voldoende duurzame bronnen beschikbaar zijn; het onderzoek naar duurzame bronnen moet opgedreven worden. Maar, zolang er onvoldoende andere bronnen ter beschikking zijn, blijft men aangewezen op fossiele brandstoffen. Door de geografische verdeling van reserves uit hier en daar politiek onstabiele landen, kan er zelfs op korte termijn geen zekerheid van energietoevoer gegarandeerd worden. We moeten daarom vandaag maatregelen voorbereiden en uitwerken om energietekorten op te vangen om uiterlijk binnen enkele eeuwen over voldoende duurzame energiebronnen te kunnen beschikken. Internationale solidariteit zal daarbij noodzakelijk blijven. In België is maximum 15% hernieuwbare energie realistisch. Dit betekent dat we 85% aan energie zullen moeten invoeren, of dat de Belgische bevolking alleen duurzaam zal kunnen overleven als nog slechts een fractie van de huidige energievraag wordt gebruikt. Beide veronderstellingen lijken bijzonder weinig aantrekkelijk. Het Studiecentrum voor Kernenergie in Mol (SCK CEN) onderzoekt op een objectieve manier, strevend naar een maximale kwaliteit met een zo sterk mogelijke maatschappelijke verankering onder andere of kernenergie een stabiele en duurzame bijdrage kan leveren aan het energievraagstuk waarbij de verschillende vormen van energieproductie (hernieuwbare bronnen, kernenergie en fossiele brandstoffen) niet in concurrentie moeten gesteld worden maar eerder als een aanvulling moeten gezien worden. Het SCK CEN is er zich wel degelijk van bewust dat in de nucleaire wetenschap een aantal technisch-wetenschappelijke onzekerheden blijven die terecht kunnen gekoppeld worden aan een veiligheidsproblematiek, een mogelijk risico voor mens en milieu en die daarom aandacht blijven verdienen. De kans op een ongeval in een efficiënt en logisch opgebouwd maar complex reactorsysteem, het recycleren en bergen van afval en het beheersen van de impact op de omgeving ervan, vragen immers een blijvende ondersteuning en ontwikkeling van deze wetenschap zodat we tegemoet kunnen komen aan de huidige en toekomstige noden van onze maatschappij. Elke energievorm heeft vooren nadelen die technisch moeilijk vergelijkbaar zijn, maar die aandacht en ontwikkeling vragen. Het verder verfijnen van het inzicht met betrekking tot de genoemde onzekerheden op het vlak van kernenergie is onze eerste zorg, maar het spreekt vanzelf dat de ermee gepaard gaande risico s ook implicaties hebben buiten de exact-wetenschappelijke context, al was het maar omdat ongevallen, afval en kankerrisico factoren zijn die niet typisch zijn voor kernenergie, maar ook in veel andere technologische toepassingen in rekening moeten gebracht worden. Prof. Frank Deconinck, Voorzitter SCK CEN Het gat in de ozonlaag Het wat en hoe van het bekendste klimatologische probleem Het gat in de ozonlaag was een van de eerste signalen aan de mens dat het broeikaseffect negatieve gevolgen had en dat we de vervuiling moesten terugdringen. Dat gat is zich nu langzaam aan het herstellen, maar de weg is nog lang. Tekst: Koen Baumers e ozonlaag is een laag in de beschermende atmosfeer ond de aarde. Dankzij de hoge aanwezigheid van ozon wordt een root deel van de schadelijke V-stralen van de zon tegengeouden. Die ultraviolette stralen zijn de oorzaak van huidkanker. Vooral boven de Zuidpool is de zonlaag veel dunner dan honderd jaar geleden. Tien jaar geleden was ook boven België een onrustwekkende verdunning te zien. Dit zou een gevolg zijn van de aanwezigheid van CFK s in de lucht. Dat zijn schadelijke stoffen die onder meer gebruikt werden voor het drijfgas in spuitbussen. In 2006 leek het erop dat de ozonlaag zich aan het herstellen is. Vermoedelijk duurt het nog tot de helft van de eenentwintigste eeuw voor de ozonlaag volledig hersteld is. Het gat boven Antarctica is voor de mens niet zo schadelijk, omdat er niemand woont. Planten en landbouwgewassen zoals bonen en rijst lijden wel schade van een hoge ultraviolette straling. Ook plankton lijdt enorm onder het gat in de ozonlaag. In de zeeën rond Antarctica is nauwelijks nog plankton aanwezig. Plankton is zowel nuttig als voedsel voor zeewezens, als voor fotosynthese. In 1987 werd er zoals het Kyotoverdrag voor CO2-uitstoot in Montreal een verdrag gesloten om het gat in de ozonlaag weer dicht te krijgen. Het verbod op CFK s heeft daar een positieve invloed op gehad. Meer dan 180 landen onderschrijven dat verdrag. Omdat het probleem met de verdunde ozonlaag stilaan van de baan is, ligt de nadruk van de klimaatproblematiek bij de CO2- uitstoot. Toch staan beide problemen niet volledig los van elkaar. Broeikasgassen vertragen het herstel van de ozonlaag en het gat in de ozonlaag vertraagt de afbraak van CO2.

12 12 Energiegids Koning vervuiler We kunnen er niet omheen, de auto is een van de grootste vervuilers. De auto-industrie doet nu wel haar best om het verbruik van auto s te verlagen of om auto s te produceren die rijden met minder vervuilende brandstof. Tekst: Koen Baumers Ook het toekomstbeeld van auto s is gebonden aan trends. Tien jaar geleden had iedereen de mond vol van auto s op zonne-energie, maar nu is duidelijk dat dit soort wagens waarschijnlijk nooit zal renderen. Daarom ligt nu de focus op andere manieren van energieverbruik, die met eenvoudige aanpassingen toepasbaar zijn op bestaande auto s. Ook met andere maatregelen, zoals een fiscaal voordeel bij de aankoop van een zuinige wagen, probeert de overheid de vervuiling terug te dringen. De CO2-uitstoot van auto s is in elk geval een belangrijke uitdaging voor de auto-industrie. Biobrandstof Volgens een Europese richtlijn moet in 2007 twee procent van de auto s op zuivere of bijgemengde biobrandstof rijden. Maïs, soja en koolzaad kunnen omgezet worden in biodiesel, suikerbieten zijn een geschikte grondstof voor ethanol. De plantaardige oliën worden omgezet in alcohol. De gewassen kunnen geteeld worden op velden die volgens een Europese richtlijn braak liggen om te voorkomen dat er een voedseloverschot ontstaat. In 2007 zou meer dan tien procent van de akkers gebruikt worden voor biobrandstof. Het nadeel is wel dat de prijs van graan en maïs stijgt, waardoor ook bijvoorbeeld «De grote moeilijkheid bij de verspreiding van biobrandstof is dat de volledige infrastructuur is ingesteld op fossiele brandstoffen.» bier duurder kan worden als gevolg van duurdere tarwe. Biodiesel wordt meestal gebruikt in een zogenaamde B20- mengeling, wat een mengeling is van twintig procent biodiesel en tachtig procent gewone diesel. De grote moeilijkheid bij de verspreiding van biobrandstof is dat de volledige infrastructuur is ingesteld op fossiele brandstoffen. Om biobrandstof te doen verkopen, moet dat in het geval van auto s dus toepasbaar zijn op een normale brandstoftank. De huidige toepassingen van biodiesel zijn daarom naar hartelust te mengen met klassieke diesel. Het gebruik ervan gaat wel gepaard met een vermogensverlies van twee procent, maar dat is verwaarloosbaar weinig. Auto s die op biodiesel rijden stoten vooral minder zwavel en koolstofmonoxide uit. Er zitten wel meer stikstofoxiden in de rook van de uitlaat. Die stof ligt aan de oorzaak van de zure regen, maar een filter kan ook dit tegenhouden. «Volgens een Europese richtlijn moet in 2007 twee procent van de auto s op zuivere of bijgemengde biobrandstof rijden.» Hybride auto s Ook hybride auto s zijn in opmars. Het woord hybride betekent kruising, en hybride auto s zijn dan ook auto s die twee verschillende krachtbronnen gebruiken. De meest gebruikte versie van hybriditeit is de combinatie tussen een klassieke verbrandingsmotor en een elektromotor. Zulke wagens combineren de zuinigheid van een elektromotor met de prestaties van een verbrandingsmotor. De elektromotor slaat tijdens het rijden overtollige energie van de verbrandingsmotor op en kan extra energie leveren. Daardoor bespaart u met een hybride auto vooral veel benzine als u dikwijls van snelheid verandert, bijvoorbeeld bij druk verkeer. Andere energiebronnen Nog zuiniger dan hybride wagens zijn brandstofcelauto s, maar die zijn nog niet gecommercialiseerd. De auto s rijden dan op waterstof. Door een chemische reactie met zuurstof ontstaat waterdamp en energie. Het kost natuurlijk elektriciteit om waterstof te produceren, maar auto s zouden geen plaatselijke luchtverontreiniging meer veroorzaken. De uitlaat van auto s zou alleen waterdamp bevatten, net als de koeltorens van een kerncentrale. Omdat er nu nog grote tanks nodig zijn om waterstof te vervoeren, kan de auto-industrie dit nog niet commercialiseren. De bestaande infrastructuur van tankstations is daar ook niet op voorzien, waardoor u als gebruiker van waterstof moeite zou hebben om een plaats te vinden om te tanken. Tips om zuiniger te rijden - Gebruik de fiets voor afstanden van minder dan vijf kilometer. - Rij in het begin extra kalm, om uw motor tijd te geven om op te warmen. - Vermijd sportief rijden. Trek niet te snel op en schakel op tijd naar een volgende versnelling. - Verwijder bagagedragers als u ze niet nodig hebt, zodat uw auto gestroomlijnder is. Verhoog ook de bandenspanning om de wrijving te doen dalen. - Anticipeer. Vertraag op tijd als u ziet dat er een verkeerslicht op rood staat. Daardoor bespaart u de energie die nodig is om u sneller tot aan het rode licht te krijgen, en de energie die nodig is om weer op te trekken. - Voor fanatiekelingen: Blijf achter een grote auto om gebruik te maken van hun kielzog. Hou uw tank steeds halfvol. Een te volle tank betekent extra gewicht, bij een te lege tank is er meer verdamping.

13 VELUX Solar System Compleet systeem voor warm water door zonne-energie Kiezen voor milieuvriendelijke energie is denken aan de toekomst. En dat heeft VELUX al lang begrepen. Denk maar aan de hoeveelheid elektrische energie die je kunt besparen door het daglicht dat een VELUX dakvenster brengt. Vanaf nu biedt VELUX u ook een compleet Solar System aan dat bij ideale oriëntatie tot 70 % van de behoefte aan energie voor warm water levert. Nieuw Functioneel diagram De zonnecollectoren zijn beschikbaar in 4 formaten die in combinatie met VELUX dakvensters een visueel aantrekkelijke en bovendien milieuvriendelijke oplossing aanbrengen voor uw energiebesparingen. Dit volledig systeem voor het benutten van zonne-energie voor sanitair warm water is de ideale hernieuwbare energieoplossing voor zowel nieuwbouw als renovatie. Zonnecollectoren Bijkomende verwarming Warm water Warm wateropslagtank Voor meer info contacteer ons op 010/ of surf naar Koud water Multi-Comfort House 0.10 < Up < 0.15 W/m ² K Het concept Multi-Comfort House van Isover verenigt de hoogste prestaties op gebied van thermische isolatie, akoestische isolatie, kwaliteit van de binnenlucht en bescherming van het milieu, terwijl het energieverbruik drastisch wordt verminderd. Kortom, het "Multi-Comfort"-huis is een huis, gebouwd in harmonie met het milieu, dat een maximum comfort verzekert aan zijn bewoners en het behoud van onze planeet waarborgt! U vindt in het Isover-gamma al de producten en toebehoren, die u zullen toelaten het huis van uw dromen te realiseren volgens het concept Multi-Comfort-House; in het bijzonder de producten Isoconfort 35 + Vario KM duplex samen gebracht onder de naam Integra vario systeem en de Mupan façade voor de spouwmuren.

14 14 Energiegids Energieverslinders onder de loep De grote boosdoeners voor de energiefactuur van een gemiddeld gezin zijn verwarming, verlichting, koelkasten en wasmachines. Nieuwe technologieën kunnen heel wat energie besparen, maar er zijn ook eenvoudige trucjes om minder te verbruiken. Tekst: Koen Baumers Steeds meer fabrikanten pronken met de nieuwe technologieën van hun huishoudtoestellen. Koelkasten, wasmachines en andere huishoudtoestellen moeten minder energie gebruiken om hetzelfde resultaat te bereiken. Het nadeel van toestellen met een label A, A+ of A++ is wel dat de aankoopprijs een stuk duurder uitvallen dan toestellen met label G. Toch valt de rekensom uit in het voordeel van de zuinigere toestellen. Zeker bij koelkasten, die het hele jaar door energie gebruiken, is de meerprijs relatief snel terugverdiend. Volgens GeDIS, het Gemeentelijk Samenwerkingsverband voor Distributienetbeheer, verbruikt een wasmachine met een G-label per wasbeurt ongeveer één kilowattuur meer dan een wasmachine uit klasse A. Een gemiddeld gezin, dat zijn G-wasmachine 250 keer op een jaar gebruikt, verbruikt dan 250 kwh meer dan een gezin met een A- wasmachine. Dat komt ongeveer neer op een prijsverschil van 40 euro aan elektriciteitskosten. Na enkele jaren komt de goedkopere maar gulzigere wasmachine dan duurder uit dan een duurdere, zuinigere machine. Verlichting Het is absoluut afgeraden om te besparen op de verlichtingsgraad. Lampen dragen sterk bij tot de veiligheid als u tv kijkt, trappen loopt en huishoudelijke toestellen bedient. Toch kan u besparen op verlichting, door spaarlampen te installeren. Spaarlampen verspillen minder energie aan warmte dan gloeilampen, waardoor ze vijf keer zo zuinig zijn en tien keer langer meegaan. U kan ook maximaal gebruikmaken van het normale daglicht door uw interieur met lichte kleuren in te richten. Het bespaart ook veel energie door consequent het licht uit te schakelen als u een kamer verlaat, zelfs als dat maar voor heel even is. Ook lampen hebben sinds 2001 een verplicht energielabel. Naast een keuring van A tot G bevat dat etiket ook een beoordeling van het vermogen (Watt) en van de lichtopbrengst (Lumen). TL-lampen zitten doorgaans in klassa A, spaarlampen in klasse A of B. Halogeenlampen komen terecht in klasse C of D, op gloeilampen kleeft het etiket E, F of G. Wasmachines Nieuwe wasmachines hebben dikwijls enkele speciale functies, waardoor u zelf kan bepalen hoeveel water er wordt gebruikt, aan hoeveel toeren de trommel moet zwieren en hoe warm de wasmachine wast. Daardoor kan u de machine zo instellen dat hij optimaal rendeert. Ook de nieuwere wasmiddelen werken op zo n manier dat ze een minder hoge temperatuur nodig hebben voor hetzelfde resultaat. Let er bij de aanschaf van uw wasmachine vooral op dat hij niet groter is dan wat u nodig heeft. DVERTENTIE 9 kg De Hoover wasmachine Vision VHD 914 3ZD wast tot 9kg per wasbeurt. En dat met een uitzonderlijk laag water- en energieverbruik, of u nu 1 of 9kg wast. Energieklasse A+, was- en droogprestaties: A. En dat allemaal in een standaard formaat.

15 Energiegids 15 Het ABC van het Energielabel Heel wat huishoudtoestellen zijn sinds 1996 verplicht voorzien van een Energielabel. Daarop is informatie terug te vinden over het verbruik van die toestellen. Tekst: Koen Baumers Als u een koelkast of een diepvriezer, een wasmachine of een droogkast, een vaatwasser, een elektrische oven of een airconditioner koopt, hangt daar steevast een kaartje aan met informatie over het verbruik. Ook auto s en lichtbronnen moeten sinds 2001 een Energielabel dragen, vanaf 2008 is het verplicht voor gebouwen. Dit Energielabel, dat een gevolg is van een Europese richtlijn, is geen keurmerk, maar bevat alle informatie over de prestaties van je toestel. Om te voorkomen dat fabrikanten toestellen ontwikkelen die nauwelijks energie verbruiken maar ook slecht presteren, houdt het Energielabel rekening met verschillende factoren. Zo speelt bij een wasmachine niet alleen het elektriciteitsverbruik een rol, maar ook het waterverbruik, de capaciteit en het was- en zwierresultaat. Al die resultaten staan op het Energielabel. Op sommige labels staat ook hoeveel lawaai de wasmachine maakt. De verschillende resultaten worden ook samengevat in een beoordelingsletter. De A staat voor heel erg zuinige toestellen, de G voor energieverslinders. Koelkasten, diepvriezers en wasmachines kunnen zelfs een A+ of een A++ krijgen. De zuinige toestellen krijgen een madeliefje op het Energielabel. Gemiddeld is een toestel met label A 45 procent zuiniger dan een toestel met label G. Aan de hand van een meeteenheid kent de Europese Unie een label toe aan een toestel. Dat is dus niet enkel afhankelijk van het verbruik in kwh. Zo krijgt een wasmachine een A-label als het minder dan 0,19 kwh per gewassen kilogram verbruikt, een G-label als het meer dan 0,39 kwh per gewassen kilogram nodig heeft. Aan de hand van het energielabel kunt u dus gemakkelijk bepalen welk toestel voor u het meest geschikt is. Tips om energie te sparen : - Zet de standbylampjes van uw televisie, dvd-speler, printer, computer, uit. - Schakel uw computer uit als u hem langer dan een halfuur niet gebruikt, of stel uw computer zo in dat hij na een bepaalde tijd naar slaapstand overgaat. - Trek de stekker van uw computer, radio en printer uit als u ze niet gebruikt, of gebruik een stopcontact met schakelaar. Het sluipverbruik van deze toestellen is niet te onderschatten. - Sluit de tussendeuren naar koelere ruimtes. -Kook met een deksel. - Zet uw diepvriezer op een koelere plaats. Een diepvriezer presteert beter in een ruimte van 15 C dan in een ruimte van 20 C. - Vul uw diepvriezer met piepschuim als hij niet vol is, anders moet hij meer verbruiken om de lucht te koelen. - Koop een wasmachine met een zwiersnelheid boven duizend toeren, dan hebt u geen droogkast meer nodig. - Zet uw koelkast niet te dicht bij een warmtebron, zoals de oven, een verwarmingselement of bij het raam. - Overlaad de deur van uw koelkast niet. Als de scharnieren overbelast zijn, sluit de deur minder goed, wat gepaard gaat met energieverlies. - Zet de verwarming een graadje lager, dat bespaart zeven procent op uw verbruik. - Sluit uw gordijnen of rolluiken s nachts. - Laat uw wasmachine en uw afwasmachine pas draaien als ze vol zijn. ADVERTENTIE HOUTGELDKISTJE 100% ECOLOGISCH Hoge brandstoffactuur? Daar lachen onze klanten ermee Automatisch aanvoer van houtpellets schoosteen overbodig Een knop voor het aan en iutdoen Tot 30 uur autonomie HOUTPELLET KACHELS energiepremie 250 op houtpellet kachels 1980 IRIS zonder BTW EXCLUSIEF IMPORTEUR Heyninck Kachels Waasmuster 052/ Van Dessel Schriek 015/ Sj Interio Maasmechelen 089/ Vandebosch bvba Hoeselt 089/ Mauws E Beveren-Leie 056/ Broucke Walter Diksmuide 051/ Mortier Middelkerke 059/ Baax Vloemans Weelde 014/ Hugo Vanhaeren Rummen 011/ Low Energy Product Hans Valcke bvba Zelem 0475/

16 Warmte met een hart. De winter was nog nooit zo zacht: Q8 Calpam lanceert HiQ Mazout, stookolie van hoge kwaliteit. Verwarmen, bezuinigen én het milieu beschermen: het kan allemaal tegelijk. Dankzij een volledigere verbranding en minder uitstoot van roet en CO2. Meer rendement en een schonere verwarmingsketel die langer meegaat. De volgende generaties kunnen op beide oren slapen. HiQ Mazout: warmte met een hart, exclusief bij Q8 Calpam. Inlichtingen en bestelling in vertrouwen bij : CALPAM Antwerpen: 03/ CALPAM Gent : 09/ CALPAM Brussel : 02/