Datum 15 mei 2012 Doorkiesnummer Afzender Hedzer Gietema/ Andrea Swenne

Transcriptie

1 Memo Aan AB 30 mei 2012 Datum 15 mei 2012 Doorkiesnummer Afzender Hedzer Gietema/ Andrea Swenne docbase nummer : Afdeling Planvorming Aanleiding Tijdens het AB van 18 april 2012 zijn er vragen gesteld over de overlastproblematiek bij t Hul in Nunspeet. Hier is gevraagd wat de stand van zaken is van de geplande maatregelen in het stedelijk gebied, wat de overstortfrequenties zijn zowel in de bestaande situatie als de toekomstige stuatie en wat de ontwikkelingen zijn. Middels deze memo wordt getracht de stand van zaken en geplande ontwikkelingen nader toe te lichten. In deze memo wordt vnl ingegaan op de maatregelen in stedelijk gebied. Deze maken echter onderdeel uit van een totaal integraal maatregelpakket van de Molenbeek en t Hul. Inleiding In het t Hul in Nunspeet en de Molenbeek zijn al jarenlang in toenemende mate stankklachten en ernstige wateroverlastproblemen. Dit was aanleiding voor gemeente en waterschap om in 2011 gezamenlijk een studie te laten uitvoeren naar mogelijke verbeteringsmaatregelen voor de geconstateerde problemen. Deze studie is uitgevoerd in de vorm van een waterkwaliteitsspoortoetsing in combinatie met een NBW-toetsing, waarbij zowel het stedelijk gebied als het landelijk gebied in beschouwing is genomen. Uitgangspunt van de studie was het maatregelenpakket dat voortkwam uit de OAS. De studie heeft aangetoond dat de wateroverlast en stankproblemen worden veroorzaakt door een combinatie van een groot overstortvolume en een beperkte (knijpende) afvoer naar het landelijk gebied. Het voorgestelde maatregelenpakket omvatte dan ook een combinatie van aanvullende berging, in de vorm van een bergbezinkbassin van m3, en een aantal watersysteemmaatregelen om de afvoer naar landelijk gebied en uiteindelijk naar het Veluwerandmeer te vergroten. Dit aangevuld met het actief doorspoelen van het watersysteem met grondwater, na een overstorting. In de vergadering van 25 januari 2012 heeft het Algemeen Bestuur van Waterschap Veluwe ingestemd met het maatregelpakket alsmede met de kostenverdeling tussen gemeente en waterschap. De gemeenteraad van Nunspeet heeft op 16 februari 2012 ook ingestemd met het maatregelpakket en kostenverdeling. Overstorten in bestaande situatie Op de watergang t Hul lozen een drietal overstorten. In tabel 1 zijn de berekende overstortfrequenties en de jaarlijks gemiddeld overstortvolumes in de bestaande situatie weergegeven. Deze gegevens zijn verkregen op basis van berekeningen van het rioolstelsel uitgaande van een 10-jarige regenreeks (KNMI De Bilt ).

2 Blad 2 van 6 Tabel 1: Berekende frequenties en volumes in bestaande situatie Overstort Overstortfrequentie (x per jaar) Overstortvolume (m3 per jaar) Aandeel in totaal overstortvolume Beethovenlaan 8, % Koningin Emmahof 2, % Oranjelaan 4, % Totaal % Uit tabel 1 blijkt dat de overstort aan de Beethovenlaan zorgt voor 83% van het totale jaarlijks gemiddelde overstortvolume. Dit ondanks het gegeven dat achter deze overstort reeds een bergbezinkvoorziening (1.100 m3) aanwezig is. De ligging van de overstorten is weergegeven in figuur 1. Figuur 1: overzicht ligging overstorten Beethovenlaan, Koningin Emmahof en Oranjelaan. Maatregelpakket Zoals reeds aangegeven is een gecombineerd maatregelpakket voorgesteld bestaande uit vergroting van de berging van het rioolstelsel en vergroting van de afvoer richting landelijk gebied. Aanleg bergbezinkbassin Bij de OAS uit 2010 waren vier bergbezinkbakken (bbb s) voorgesteld met een totale inhoud van m3 om te voldoen aan de basisinspanning emissiereductie. Deze

3 Blad 3 van 6 bakken waren geprojecteerd op verschillende locaties in Nunspeet. Echter bij de WKS/NBW-studie is juist voorgesteld om in plaats van vier bakken op verschillende locaties één bak te bouwen van m3 achter de overstort met het grootste overstortvolume, te weten de overstort aan de Beethovenlaan. Dit werd veel kosteneffectiever geacht om de wateroverlast op te lossen, gelet op de volumeverdeling en de verschillen in overstortfrequentie (tabel 1). De overstort aan de Beethovenlaan stort nl. het meest over en kent het grootste overstortvolume. Gevolg van deze keuze is echter wel dat de twee overige overstorten niet zullen afnemen in frequentie of omvang. Wel zal de gemeente het lozingspunt van beide overstorten worden verplaatst, van midden in de watergang in de bestaande situatie (zie figuren 2 en 3), naar de oever van de watergang (zie voorbeeld in figuur 4). De reden dat ze verplaatst worden is dat ze nu de doorstroming van de watergang belemmeren. Als deze belemmering eruit is kan het overstortwater beter worden afgevoerd. Deze overstorten zullen echter wel gehandhaafd moeten blijven. Verwijdering van deze overstorten is rioleringstechnisch niet mogelijk. Er zou niet alleen wateroverlast op straat voorkomen, maar nog erger, het rioolwater zou ook in de omliggende woningen omhoog komen (toiletpotten, doucheputjes etc.). Bij het verplaatsen van de overstortlocaties worden wel vuilroosters aangebracht om uitstoot van zwerfvuil te verminderen. Tevens wordt ook op deze overstorten een automatisering aangebracht naar de grondwaterpomp, dat zodra ook deze overstorten gaan afvoeren de watergang wordt doorspoeld met grondwater. De capaciteit van deze grondwaterpomp bedraagt 120 m3/h. Op grond van in het kader van dit onderzoek uitgevoerde berekeningen mag worden verwacht dat bij deze capaciteit en in deze lokale situatie de watergang in voldoende mate zal worden doorspoeld. Figuur 2: overstort koningin Emmahof Figuur 3: overstort Oranjelaan

4 Blad 4 van 6 Figuur 4: voorbeeld van een overstortvoorziening in de oever inclusief vuilrooster Overige maatregelen In het watersysteem worden diverse maatregelen getroffen om de afvoer van overstortend water naar het landelijk gebied te bespoedigen. Zo worden duikers vergroot, wordt een knijpstuw vergroot en wordt de Molenbeek op diverse locaties verbreed. Daarnaast zal worden geregeld dat de reeds aanwezige grondwaterpomp (120 m3/h) bij de overstort Beethovenlaan na elke overstorting direct wordt geactiveerd. Dit zorgt ervoor dat het water in de watergang sneller wordt doorgespoeld en dat het vijverwater weer wordt ververst. Bij alle drie de overstorten zal een sensor worden geplaatst, waardoor dit proces automatisch zal verlopen. Bij elk overstortpunt wordt een vuilrooster geplaatst. Dit houdt een deel van het grof vuil tegen. Dit zal vervolgens worden schoongemaakt door de gemeente. Overstorten in plansituatie In tabel 2 is een overzicht van de overstortfrequenties en jaarlijks gemiddelde overstortvolumes weergegeven, zoals berekend voor de plansituatie, na realisatie van het bergbezinkbassin. Tabel 2: Berekende frequenties en volumes voor plansituatie Overstort Overstortfrequentie (x per jaar) Overstortvolume (m3 per jaar) Aandeel in totaal overstortvolume Beethovenlaan 1, % Koningin Emmahof 2, % Oranjelaan 4, % Totaal % Uit vergelijking van de tabellen 1 en 2 blijkt dat door aanleg van de bak van m3 het overstortvolume en de overstortfrequentie van de Beethovenlaan aanzienlijk afneemt. Zoals gezegd nemen de volumes en frequenties voor de overige twee overstorten niet af. Mogelijkheden verdere optimalisatie rioolstelsel Ingenieursbureau DHV heeft in opdracht van de gemeente recentelijk onderzocht of in het rioostelsel nog maatregelen getroffen kunnen worden waardoor de overstortfrequentie van de twee andere overstorten in t Hul zou kunnen worden verkleind.

5 Blad 5 van 6 Uit dit onderzoek bleek het volgende: Optimalisatie van de overstorten Koningin Emmahof en Oranjelaan: Uit berekeningen blijkt dat dit systeem aan zijn optimum ligt. De overstortdrempels kunnen niet verhoogd worden. Een verhoging zal negatieve effecten hebben op (riool)wateroverlast in de achterliggende wijk, zoals al eerder benoemd is. Aanvullende maatregelen: Theoretisch is het mogelijk om een zeer lichte afname van het aantal overstortingen bij de twee betreffende overstorten te bereiken. Het gaat hier om de verbinding van het riool in de Beethovenlaan naar de BBB. Dit riool met een lengte van circa 70m moet worden vergroot om het doorstromen naar de BBB te vergemakkelijken. Het effect is echter minimaal en de kosten zijn circa ,-- excl. BTW. Het totale overstortvolume zal nagenoeg niet afnemen. Aanpassingen in het rioolstelsel elders: Het rioolstelsel van Nunspeet bevat een aantal stuwputten. Dit zorgt ervoor dat het rioolwater niet direct afstroomt, maar tijdelijk wordt vastgehouden. Eén van deze drempels kan verlaagd worden, waardoor het water sneller afstroomt richting de rioolwaterzuivering. Echter ontstaat er hierdoor meer kans op water op straat in de omgeving van de Bloemhofweg-Driftweg. Dit gebied is al een aandachtsgebied qua water op straat. Dit mag niet verergerd worden. De conclusie van het onderzoek van DHV is dat aanpassingen aan het rioolstelsel weinig tot geen effect hebben op de overstortfrequentie van de twee overstorten aan de Koningin Emmahof en Oranjelaan. Genoemde maatregelen in stedelijk gebied maken onderdeel uit van integraal maatregelenpakket De reeds genoemde maatregelen maken onderdeel uit van een integraal maatregelenpakket voor de Molenbeek en t Hul. Deze maatregelen kunnen niet los van elkaar worden gezien. Ook in het landelijk gebied moeten de nodige maatregelen worden genomen, dienen duikers te worden vergroot en wordt de beek aanzienlijk vergroot waarmee de afvoercapaciteit van het gehele watersysteem wordt vergroot. Afsluitend Dit gehele project is opgezet om de stank- en wateroverlast in de watergang t Hul aan te pakken, niet om de aanwezige overstorten te verwijderen. Samenvattend zal het volgende plaatsvinden: Vergroting van het bergend volume van het rioolstelsel middels aanleg van een randvoorziening. Verplaatsing van de lozingspunten van twee overstorten naar de oevers van de watergang. Vergroting van de afvoercapaciteit richting landelijk gebied middels vergroting van de knijpduiker. Vergroting van de afvoercapaciteit van de watergang in landelijk gebied Molenbeek. Met realisatie van bovengenoemde verbeteringsmaatregelen wordt door waterschap en gemeente meer gedaan dan wettelijk gezien nodig is (basisinspanning) en ook meer dan bij (enigszins vergelijkbare) overstorten in andere gemeenten. Echter vanwege de enorme inpact van de huidige knelpunten voor de omwonenden (als gevolg van de concentratie van overstorten op één watergang waar de woningen

6 Blad 6 van 6 direct naast gelegen zijn), zijn de maatregelen vanuit maatschappelijk oogpunt noodzakelijk. Dat er overstortingen blijven plaatsvinden is onvermijdelijk en maakt onderdeel uit van elk rioolstelsel in Nederland. Met de voorgestelde maatregelen wordt de stanken wateroverlast effectief aangepakt.