Dichterbij. 'De Colores fietsten 340 bij elkaar'»32 RIJN EN VEENSTROMEN. Van lisdodde naar isolatiemateriaal»34. Aandacht voor de huid hoort er bij»14

Transcriptie

1 Dichterbij RIJN EN VEENSTROMEN MAGAZINE VOOR LEDEN VAN RABOBANK RIJN EN VEENSTROMEN NAJAAR 2017 'De Colores fietsten 340 bij elkaar'» ONDERNEMEN INNOVATIE AANDEEL IN ELKAAR Aandacht voor de huid hoort er bij»14 Van cheque naar mobieltje»18 Van lisdodde naar isolatiemateriaal»34

2 WIJ WAREN ERBIJ 2 RIJN EN VEENSTROMEN

3 Tijdens de eindexamens 2017 heeft de Rabobank de eindexamenkandidaten een hart onder de riem gestoken met goede tips van vloggers die zelf ook eindexamen doen. En zodra de uitslag bekend werd op 14 juni gingen we in Mijdrecht en Woerden de scholen en deuren langs om de geslaagden uitbundig te feliciteren. #HoeraGeslaagd FOTO: RABOBANK 1352 #HOERA GESLAAGD ACTIE, WOERDEN EN MIJDRECHT, 14 JUNI UUR 3

4 VOOR WOORD WALTER VAN DIJK directeur Bedrijven OOGSTEN S eptember is voor mij de maand van het oogsten. In mijn kleine perenboomgaard kan ik dan, na een jaar mijn vrije uurtjes goed te hebben besteed, de vruchten daarvan plukken. Een mooi moment om te genieten van het gedane werk. Ook in deze Dichterbij zijn er veel oogst momenten. Bijvoorbeeld de #HoeraGeslaagd actie, waar we vele leerlingen in het zonnetje hebben gezet. Na vele jaren studie hebben zij hun diploma geoogst. Maar ook de oogst van de fietstocht was fantastisch. Veel verenigingen hebben hun kas extra kunnen spekken door de ruim vierduizend deelnemers die hebben gefietst voor hun vereniging. Met fantastisch weer en veel enthousiasme van zowel deelnemers als Rabobank collega`s hebben we vanuit het Rabo Dichtbijfonds vele verenigingen financieel kunnen ondersteunen. Wellicht bent u al binnen geweest, maar kom vooral langs in de Pop-up Rabo Groenwinkel in het centrum van Woerden. Hier komt u bijvoorbeeld te weten wat uw huishouden duurzamer maakt en hoe u financieel nog voordeliger kunt oogsten. Ook aandacht in deze Dichterbij voor onderwerpen waar het oogsten nog even zal duren, maar de ingrediënten van een goede oogst aanwezig zijn. Zoals het initiatief Natte Teelten, dat met behulp van het Rabo Dichtbijfonds is opgezet. Ik wens u veel plezier met het lezen van deze Dichterbij, maar vooral ook met het oogsten van uw inzet, waar en wat het dan ook mag zijn. COLOFON Lokale redactie: Afdeling Marketing en Communicatie van Rabobank Rijn en Veenstromen. Centrale redactie: Rabobank (Hans van Dijk) en MPG. Druk & Handling: MPG. (Frank van der Kolk) Dichterbij is een uitgave van de Rabobank. Niets uit deze Dichterbij mag worden overgenomen, opgeslagen en/of verspreid op welke wijze dan ook zonder voorafgaande toestemming van de Rabobank. De Rabobank, MPG. en andere informatieleveranciers zijn niet aansprakelijk voor schade van welke aard ook als gevolg van onjuistheden in deze uitgave of in verband met het gebruik van deze uitgave. Stelt u geen prijs op de ontvangst van Dichterbij, dan kunt u dit doorgeven via communicatie.rv@rabobank.nl of (0348) RIJN EN VEENSTROMEN

5 Dichterbij RIJN EN VEENSTROMEN NAJAAR Internetbankieren viel reuze mee! De Rabobank Foundation Wat is de IBAN-Naam Check? Onze geldzaken regelen we nu via een app/ De Rabo Bankieren app Zakendoen in het buitenland Op weg naar een duurzaam huis ONDERNEMEN 14 Instituut Périne BANKING FOR FOOD 22 De blik vooruit LOKAAL EN BETROKKEN Rabo Fietstocht 2017 RUBRIEKEN 2 Wij waren erbij 6 Kort nieuws 17 Toegankelijkheid van financiële diensten 21 Woordzoeker 31 Opmerkelijke cijfers over startende ondernemers. 34 Een aandeel in elkaar 38 Aanbiedingen voor leden 39 Crowdfunding en het MKB 40 Aandeel in de buurt 5

6 KORT NIEUWS Tijdelijk in Woerden RABO GROEN- WINKEL In augustus opent de nieuwe Rabo Pop-up store in het centrum van Woerden. Op de Voorstraat 81 maken we deze keer een Rabo Groenwinkel. In deze Groenwinkel kan iedereen zonder afspraak terecht die een vraag heeft over het financieren van een woning of een verbouwing. Daarbij is de Rabo Groenwinkel een mooie verzamelplaats voor partijen die adviseren over het duurzamer maken van een woning en duurzaam leven. Veel lokale ondernemers richten een stukje van Rabo Dichtbijfonds Met het Rabo Dichtbijfonds steunen wij lokale projecten en zijn wij betrokken en actief in ons werkgebied. In het eerste halfjaar van 2017 hebben wij in totaal 89 aanvragen ontvangen. Hiervan zijn er 80 initiatieven die een bijdrage hebben gekregen vanuit het Rabo Dichtbijfonds voor een totaalbedrag van euro. 25 projecten in Woerden ( ) deze winkel in met hun producten op het gebied van duurzaamheid. Of het nu gaat om het besparen van energie met LED-lampen, isolatie van de kruipruimte of zonnepanelen, in de Rabo Groenwinkel vertellen de ondernemers graag over de mogelijkheden. Ook meubels van gerecycled materiaal zijn daar te bewonderen. Met deze formule laten wij als Rabobank zien dat wij een belangrijke kennispartner zijn op het gebied van duurzaamheid en dat we deze kennis graag inzetten om het 20 projecten in Bodegraven ( ) 20 projecten in De Ronde Venen ( ) 15 projecten in Veenweidegebied ( ) Heeft uw organisatie een mooi lokaal project dat kan bijdragen aan één van onze coöperatiethema's: financiële zelfredzaamheid, sterke en duurzame economie, vitale leefomgeving of voedselvraagstukken in onze regio? Dien uw aanvraag dan bij ons in via wonen in de lokale omgeving duurzamer te maken. In de eerste week van september openen wij de Rabo Groenwinkel officieel. De Rabo Groenwinkel blijft tot eind december 2017 open, van woensdag tot en met zaterdag. PINNEN = BELEGGEN Wisselgeld gebruiken om te beleggen. Dat kan via Peaks. Bij iedere banktransactie rondt deze app het bedrag naar boven af. Het verschil gaat naar uw Peaks-account waar u het belegt in duurzame fondsen. Bijvoorbeeld 2,60 via uw pinpas afgerekend? Dan belegt u 0,40. Dat lijkt weinig, maar al die kleine beetjes tellen snel op. Meer weten of de app downloaden? Kijk op Aan beleggen zijn risico s verbonden. U kunt (een deel van) uw inleg verliezen. 6 RIJN EN VEENSTROMEN

7 1352 Beursvloer Woerden De Beursvloer is een sprankelend en spraakmakend ontmoetingsevenement waar commercieel en ideëel elkaar ontmoeten. Er wordt gehandeld in diensten, mensen, middelen, kennis en kunde tussen lokale bedrijven, maatschappelijke organisaties Veelzijdige betaal-app PAYCONIQ Een mobiele betaaldienst is pas echt interessant als er meerdere banken aan meewerken. Daarom gaat de Rabobank samen met ABN AMRO, ASN, ING, RegioBank en SNS in zee met Payconiq. Deze Europese betaaldienst heeft een app ontwikkeld die alle betaalmogelijkheden ondersteunt: online betalen in webshops, onderling geldbedragen overmaken of onderweg in winkels betalen. Klanten van de deelnemende banken kunnen hun betaalrekening aan de app koppelen. Het doen en ontvangen van betalingen is dan veel eenvoudiger. Voor betalingen aan vrienden en familie volstaat het telefoonnummer uit de contactenlijst. Dankzij de gps-functie van telefoons worden winkels in de buurt weergegeven. Betalen door een QR-code te scannen kan ook. Zie ook: en de overheid. Geld is op deze Beursvloer taboe! Er worden bruggen geslagen tussen ondernemers en mensen in de zorgsector, tussen mensen met verschillende achtergronden en culturen en tussen jong en oud. Op de beursvloer toont u zich een goede buur en helpt u de Woerdense samenleving te versterken. Komt u ook op donderdag 5 oktober matchen? Bij De Hall, Korenmolenlaan 4 in Woerden van tot uur. Meld u aan via de website van de beursvloer. Meer informatie? Beursvloermanager Nanette Mostert informeert u graag! (06) AANMELDEN RABO SUBSIDIEWIJZER Een subsidie kan voor ondernemers een mooie aanvulling zijn om hun zakelijke ambities te verwezenlijken. Maar dan moet je natuurlijk wel weten welke subsidiemogelijkheden er zijn. Samen met Vindsubsidies helpt Rabobank ondernemers nu op weg. Per subsidie is er uitgebreide informatie opgenomen. Vindsubsidies kan desgewenst aanvullende informatie verschaffen. De Rabo Subsidiewijzer is een pilot. Meer weten? ww.partnerinfinancieren.nl. ARTISTS IN RESIDENCE Rabobank heeft een grote kunstcollectie opgebouwd. Maar kan die bedrijfscollectie in de toekomst meer zijn dan een verzameling kunstwerken? Het kunstproject Artists in Residence is een manier om dat te onderzoeken. Lucas de Man is vaak in de Rabobank te vinden. Wat hij daar ziet en hoot, dient als input voor twee theatervoorstellingen en een kunstwerk. Voor de theatervoorstellingen einde jaar komt ook een ledenaanbieding. Meer in Dichterbij van november. APPELPLUKDAG Een boomgaard bezoeken en zelf appels plukken (of peren, want dat is in veel gevallen ook mogelijk). Dat kan tijdens de Landelijke Appelplukdag op zaterdag16 september. Het thema is dit jaar Fruit bereikbaar voor iedereen. Van jong tot oud: iedereen is welkom. Ruim dertig Nederlandse fruittelers doen aan dit initiatief mee. Tip: neem een tas of mandje mee en wat kleingeld om uw geplukte fruit af te rekenen. Kijk voor meer informatie op landelijkeappelplukdag.nl. 7

8 UW FINANCIËLE TOEKOMST CURSUSSEN ONLINE BANKIEREN 'Nu kan ik dus internetbankieren!' Voor de een is het heel gewoon om via internet zijn bankzaken te regelen. Een ander ziet ertegenop. Dat is niet nodig, weten Anneke en Trudy. Ze zijn na de eerste twijfels overtuigd van het gemak. TEKST: ELINE LUBBERTS FOTO'S: MOKER Je hoort zo veel verhalen over fraude, dus daarom ben ik voorzichtig. Ik vrees dat ik het overzicht verlies, te veel uitgeef en straks rood sta. Ik ben niet handig op de computer, dus ik loop er het liefst met een grote boog omheen. Als de Rabobank klanten vraagt waarom ze niet online bankieren, krijgt ze regelmatig dit soort reacties. Deze zaken zijn herkenbaar en begrijpelijk maar gelukkig goed te weerleggen. ZELFVERTROUWEN Zo geeft online bankieren juist grip op je financiën omdat je saldo-informatie actueel is. Ook neemt de fraude in het betalingsverkeer af. Uit cijfers van de Betaalvereniging en de Nederlandse Vereniging van Banken blijkt dat het aantal fraudegevallen zelfs met 43% daalde in Om zoiets belangrijks als bankzaken te regelen op een computer of tablet is het voor klanten belangrijk om van de Rabobank het vertrouwen te krijgen dat ze het kunnen. Dat zelfvertrouwen ontbreekt namelijk vaak. Daarom geeft de Rabobank in heel Nederland cursussen online bankieren. Dan blijkt dat het online regelen van je bankzaken ná het volgen van een cursus een stuk overzichtelijker is. De ervaring leert dat Rabobank-klanten die zelfbewust aan de slag gaan met internetbankieren (op de computer) of met de Rabo Bankieren App (op de mobiele telefoon of tablet) snel merken dat het veel voordelen heeft. Anneke Baak (68) deed de cursus en is daar erg blij mee: Ik ben zo iemand die stapsgewijs nieuwe dingen leert. Zelf aan de slag gaan met een boekje werkt voor mij niet. Wat ik wel fijn vind, is om het samen te proberen met iemand die het al begrijpt. En dan nog een keer. En nog een keer. En dan valt het kwartje: nu kan ik dus internetbankieren! Baak besefte dat ze aan de slag moest, maar vond het een grote stap. Niet alleen bankieren hoor, ook Facebook, Google gebruiken en en zijn grote uitdagingen voor me. Maar ja, ik ben nog te jong om het allemaal aan me voorbij te laten 8 RIJN EN VEENSTROMEN

9 Redenen waarom mensen willen internetbankieren? Elke keer naar een Rabobank-vestiging gaan kost tijd en moeite. Steeds meer dingen gaan digitaal. Ook als je online iets wilt kopen, moet je kunnen internetbankieren. KENMERKEN RABO INTERNET- BANKIEREN 1352 gaan. Ik wil wel bijblijven. Wat me tegenhield om online te gaan bankieren? Ik was er heel erg bang voor. Ik vond het maar een onveilig idee. Toen ik een nieuwe computer kocht, die ik goed heb laten beveiligen, durfde ik het wel. Sinds kort heb ik ook een smartphone, maar die gebruik ik niet voor mijn bankzaken. Online bankieren doe ik rustig thuis en dan kies ik liever voor een groot beeldscherm. PERSOONLIJK CONTACT De wil om bij te blijven hoort de Rabobank vaker. Maar er zijn natuurlijk meer redenen waarom mensen graag leren internetbankieren. Elke keer naar een Rabobank-vestiging gaan kost tijd en moeite. Steeds meer dingen gaan digitaal, dus mensen willen zich klaarmaken voor de toekomst. Ook als je online iets wilt kopen, moet je kunnen internetbankieren. Zo waren het hondenbrokken, die Trudy van der Veen-de Jong (66) over de streep trokken. Het scheelde zo veel dat ik besloot dat ik maar beter met de tijd mee kon gaan. Het stond me in eerste instantie erg tegen, betalen met de computer. Ik vind persoonlijk contact altijd belangrijk. Maar het een hoeft het ander natuurlijk niet in de weg te staan. Het was juist een dame bij de bank die me adviseerde om me aan te melden voor de cursus online bankieren. Van der Veen is nu blij dat ze het gedaan heeft. Het zal nooit een hobby worden. Maar het feit dat ik nu zelf mijn zaken kan regelen en dus geen beroep op anderen hoef te doen, geeft me een goed gevoel. Ik check nu dagelijks wat er op mijn rekening staat en weet dus precies wat er binnenkomt en van afgaat. Ik bestel nu zelfs wel eens dingen die ik niet in de winkel kan vinden online. Het is een feestje dat het dan thuisbezorgd wordt! U beheert zelf uw geld. U doet zelf uw overboekingen of checkt hoeveel geld er op uw rekening staat. Als u op een werkdag vóór uur geld overmaakt, wordt het meestal dezelfde dag bijgeschreven. Rekeningafschriften worden 15 maanden opgeslagen. Betalingen zijn vooraf in te plannen. Met een computer en een internetverbinding kunt u overal uw bankzaken regelen. In het adresboek bewaart u al uw contacten en rekeningnummers. MEER WETEN OVER ON- LINE BANKIEREN? BEL (0348)

10 MIDDEN IN DE SAMENLEVING De essentie van de Rabobank Foundation? 'Kwetsbare mensen helpen om zichzelf te helpen.' Een gesprek met Foundation-directeur Pierre van Hedel over de projecten in binnen- en buitenland. TEKST: ELS WIEGANT FOTO'S: VINCENT BOON Zelfredzaamheid als speerpunt Het was de maatschappelijke betrokkenheid en het coöperatieve karakter van de bank die hem veertig jaar geleden zo aanspraken, vertelt Pierre van Hedel. 'Eigenlijk had ik priester willen worden, maar ik trouwde en kreeg kinderen. Mijn wens om iets voor de maatschappij te willen betekenen, bleef. En dat kon bij deze werkgever.' Na diverse functies bij de bank stapte hij tien jaar geleden over naar de Rabobank Foundation. Om er bestuurder van te zijn noemt hij 'een eer'. In 'zijn' periode is er veel veranderd. 'We denken bewuster en strategischer na over wat bij ons past en waar we willen zitten. We beperken ons tot Nederland en 22 landen in Afrika, Azië en Latijns-Amerika. Vroeger was onze inzet meer versnipperd en daardoor bereikten we minder dan nu.' Deze professionalisering valt bijvoorbeeld ook af te lezen aan de manier waarop de Foundation haar impact zichtbaar maakt. 'Sinds een paar jaar meten en weten we vrij nauwkeurig wat de effecten van ons werk zijn en hoeveel mensen we ermee bereiken: zo'n 4,7 miljoen in het buitenland en in Nederland.' DE GELIJKENIS tussen de bank en de Foundation is treffend. In 1973 fuseerden Raiffeissenbank en Boerenleenbank tot Rabobank. Van oorsprong waren de banken coöperaties, opgericht door boeren. Beide hadden een stichting voor maatschappelijke ondersteuning en die twee fuseerden eveneens. Deze Stichting Steun Rabobanken werd in 2002 omgedoopt tot Rabobank Foundation. Van Hedel spreekt over 'de Rabobank op herhaling', waarmee hij bedoelt: het waren naar zelfredzaamheid strevende boeren die de Rabobank oprichtten, het zijn kleinschalige boeren waar de Foundation zich in het buitenland op richt. 'Wij zijn er voor die brede onderlaag, de mensen die zich niet zelfstandig kunnen redden, maar dat met een klein duwtje in de rug misschien wél kunnen.' 10 RIJN EN VEENSTROMEN

11 The Colour Kitchen in Utrecht

12 IN HET KARAKTER van de activiteiten in het buitenland zijn de agrarische roots van de bank nog duidelijk terug te vinden. Ze zijn er allemaal op gericht om kleinschalige boeren toegang te geven tot geld, kennis en afzetmarkten. De Foundation werkt er samen met twee soorten organisaties, voornamelijk coöperaties: van boeren die samen sparen en onderling kredieten verstrekken (zoals voorheen ook in Nederland gebeurde) en van groepen producenten, bijvoorbeeld koffie- of cacaoboeren. Deze partners krijgen kredieten. 'Bij reguliere banken komen zij daarvoor niet in aanmerking omdat ze te klein, te afgelegen en/of te risicovol worden gevonden. Wij werken not-for-profit. We hoeven er niets aan te verdienen, maar we vragen wél rente. De tarieven daarvan staan in een goede verhouding tot de geldende markttarieven, want we willen dat deze boeren en organisaties zichzelf op den duur kunnen bedruipen. Dan is het niet bevorderlijk als je ze jarenlang aan de leiband van een te lage rente houdt.' Minstens even belangrijk als kredietverstrekking is dat de Foundation haar kennis en netwerk ter beschikking stelt. Ze brengt mensen en organisaties met elkaar in contact en geeft trainingen om deskundigheid te bevorderen. 'Niet elke koffieboer weet hoe hij de hoogste opbrengst kan krijgen. Breng je je hele oogst, groene en rode bonen door elkaar, naar een opkoper, dan krijg je er veel minder voor dan wanneer je wat langer wacht en de rijpe bonen aan de coöperatie Thuisadministratie van Humanitas krijgt ook steun van de Foundation levert. Dat leren onze adviseurs hen.' Rabobank Foundation is een belangrijk onderdeel van het Banking for Food-programma van de Rabobank. Om een wereldbevolking van 9 à 10 miljard monden in 2050 te voeden zal de voedselproductie met zo'n 60 procent omhoog moeten. De bank wil bevorderen dat voedsel efficiënter, duurzamer, op grote én op kleine schaal wordt geproduceerd. 'Met onze projecten richt de Foundation zich op al die kleine boeren in de wereld. Door hen te helpen meer en beter voedsel te produceren, leveren wij een substantiële bijdrage aan het programma.' BOEREN ZIJN in Nederland geen doelgroep voor Rabobank Foundation. Hier hebben de meeste boerenbedrijven immers gewoon toegang tot kennis en kredieten. 'Zeker ook van de Rabobank', lacht Van Hedel. De Foundation concentreert zich in eigen land op mensen die niet kunnen meekomen op de arbeidsmarkt, die geldproblemen hebben of die sociaal buiten de boot vallen. Zo steunt de Foundation sociale ondernemingen die medewerkers met 'een afstand tot de arbeidsmarkt' in dienst nemen, bijvoorbeeld mensen met fysieke of psychische beperkingen. Een voorbeeld van zo'n sociale onderneming is The Colour Kitchen. Dit professionele 12 RIJN EN VEENSTROMEN

13 1352 horecabedrijf heeft restaurants op diverse locaties in Nederland, verzorgt catering bij bedrijven en leidt mensen op die anders vaak geen kans krijgen. 'Wij hebben ze gefinancierd en met de gemeente Utrecht een contract afgesloten dat de prestaties nog eens extra stimuleert. Met dit nieuwe instrument, een social impact bond heet dat, willen we 250 jongeren de weg naar een baan laten vinden.' THUISADMINISTRATIE van Humanitas krijgt ook steun van de Foundation. Het is een meerjarig programma, waarbij goed opgeleide vrijwilligers waaronder ook oud-rabo-medewerkers mensen met schulden helpen om hun financiën op orde te krijgen. 'Maar ook om die schulden te voorkomen. En het wérkt. Binnen korte tijd zie je het aantal en de omvang van schulden aanzienlijk afnemen', zegt Van Hedel. Als derde pijler in Nederland maakt de Foundation het voor volwassenen en kinderen mogelijk om deel te nemen aan sociale activiteiten, met de nadruk op sport. 'Want ook een kind van ouders die het financieel niet breed hebben, heeft recht op hockey- of judoles.' Rabobank Foundation steunt ook gehandicapte sporters. ONAFHANKELIJK,maar toch in verbinding met de organisatie, dat illustreert de positie van Rabobank Foundation ten opzichte van de Rabobank. 'Wij zijn een stichting die jaarlijks zo'n 30 miljoen euro in de samenleving investeert', legt Van Hedel uit. 'We nemen zelfstandig onze beslissingen en hebben een eigen Raad van Toezicht.' Die onafhankelijkheid betekent niet, benadrukt hij, dat de Foundation op een verafgelegen eiland zit. Zowel klanten als medewerkers zijn erbij betrokken. Klanten kunnen met donaties bijdragen aan de Foundation. Medewerkers wordt de gelegenheid geboden om maandelijks te doneren en dat doen ze in groten getale. Zij kunnen zich ook als vrijwilliger inzetten voor projecten. Van Hedel noemt nog een ander belangrijk lijntje tussen Foundation en bank. 'De kennis en het netwerk van de bank zijn goud waard voor onze projectpartners. Juist door alles met elkaar te verbinden, kun je echt iets voor mensen betekenen, je impact versterken.' Rabobank en Rabobank Foundation, wil Van Hedel maar zeggen, liggen in elkaars verlengde. 'Een bank die is ontstaan vanuit een coöperatieve gedachte en een stichting die al bijna 45 jaar investeert in de zelfredzaamheid van mensen, het klopt gewoon. Het is een oprecht verhaal.' Buitenlandse coöperaties Veel lokale Rabobanken zijn betrokken bij projecten van de Rabobank Foundation. Ze ondersteunen ze met geld en de inzet van hun kennis en netwerk. Rabobank Noordoostpolder-Urk heeft een speciale band met een project van Rabobank Foundation in Peru. 'Papas de Colores' heet het: gekleurde aardappelen. De Foundation ondersteunt de lokale boeren met geld en kennis om de aardappelketen te verduurzamen. Daardoor hebben meer dan honderd boerenfamilies sinds de start in 2009 beter pootgoed en betere gewasbescherming gekregen. Hun productiviteit is verdubbeld en ze sparen voor een eigen fabriek om chips te produceren. Experts van de Rabobank Noordoostpolder-Urk adviseerden de boeren in de Andes. Uit de automaten bij Rabobank Salland komt koffie uit Oeganda. Dankzij de Foundation en Stichting Kinderen van Uganda wordt de koffie geïmporteerd en in Deventer aan de man gebracht. Lokale bedrijven pikken op hun beurt een graantje mee, want zij branden de bonen. Met de opbrengst van de koffie worden jongeren in Oeganda opgeleid om een eigen koffiebedrijfje te starten. De Rabobank Alblasserwaard is betrokken bij het Indonesische KSU Tandangsari: een coöperatie van melkveehouders op Java die al jaren door Rabobank Foundation wordt ondersteund. Twee leden van de bank zelf melkveehouders reisden vorig jaar naar Java om training en advies over het opfokken van jongvee te geven. 13

14 ONDERNEMEN 'Heb je nog die ene dagcrème voor mij, Périne? Die werkt fantastisch!', merkt een klant aan de balie op. Périne Heerooms is schoonheidsspecialiste en eigenaresse van Instituut Périne. TEKST: DOUWE ANNE VERBRUGGE FOTO'S: MARLIES WESSELS Aandacht voor de huid hoort er bij MEER INFO OP: 14 RIJN EN VEENSTROMEN Bevestiging van je eigen klanten, is altijd prettig', laat Périne weten. 'Dan zit je op de goede weg.' Niet dat zij na 25 jaar twijfelt aan haar vakmanschap. 'Maar alle nieuwe producten en behandelingen testen we eerst zelf. We willen weten en ervaren wat we onze klanten voorschotelen.' PUUR NATUUR In het pand van schoonheidssalon Instituut Périne aan de Genieweg in Mijdrecht heerst een weldadige rust. Geen stress. Geen bliepende smartphones. Een zacht muziekje in de ontvangstruimte maakt de klanten zen. Koffie wordt er niet geserveerd. 'Dat is niet goed voor de huid', geeft Périne als verklaring. 'Water of zuivere thee, dus!' Een korte rondleiding door het pand toont zes verschillende behandelruimten, een intake-ruimte en een massagesalon. 'We werken met natuurlijke en hoogwaardige producten, geen botox. De behandelingen van onze vijf allround schoonheidsspecialistes en onze bodyspecialist stimuleren het natuurlijke proces van de huid om deze te verbeteren en veroudering tegen te gaan.' INTAKE Périne legt uit dat de behandelingen in haar salon gericht zijn om de huid weer gezond en mooier te maken. 'Om garant te staan voor de beste resultaten wordt rekening gehouden met de hele persoon: voeding, verzorging en lifestyle. Daarom starten we met een intake, waarin de huid nauwkeurig wordt gemeten en de wensen worden geïnventariseerd. Het prettige is dat aandacht voor de huid vandaag de dag volledig is geaccepteerd. Het hoort er bij en mag er zijn.' Naast het werk als schoonheidsspecialiste zet Périne haar expertise ook op andere podia in. 'Ik schrijf columns in de weekkrant De Groene Venen en voor het online vakblad ESTHE, en ik ben deskundige voor de landelijke geschillencommissie als het gaat om onze branche. Ook denk ik mee in de werkgroep die een HBO-opleiding voor schoonheidsspecialisten voorbereidt. Hartstikke leuk. Het voelt niet als werk. Ik heb gewoon een droombaan.' VERTROUWEN Bij de aankoop van het pand vijfenhalf jaar geleden heeft Périne voor de Rabobank gekozen. 'Ik had een goede klik met accountmanager Joyce Rijneker. Vrouwelijke ondernemers zijn ook gevoelig voor een fijne band in dit soort zakelijke trajecten. Joyce gaf mij vertrouwen. Ook dat is wat telt.'

15 Beauty Award Instituut Périne won in 2013 de jaarlijkse Beauty Award prijs. Een hogere waardering kan een schoonheidssalon in Nederland niet bereiken. De bokaal is te bewonderen achter de balie. Périne: Daar zijn we nog steeds mega trots op! Ledenaanbieding Op pagina 38 vindt u een speciale aanbieding voor leden van de Rabobank

16 DE BLIK VOORUIT Weet aan wie u betaalt U wilt graag betalen aan de juiste persoon of het juiste bedrijf. Daarom heeft de Rabobank als eerste bank in Nederland de IBAN-Naam Check ingevoerd. TEKST: RABOBANK Kunnen we de naam die u intoetst niet controleren, dan krijgt u ook een melding. Het komt bijvoorbeeld voor dat de rekeninghouder nog niet in het systeem staat van de IBAN-Naam Check. Bijvoorbeeld als de rekening net geopend is. Of als het een buitenlands IBAN is. Als de ingetoetste gegevens kloppen, krijgt u geen melding. U bepaalt zelf of u na een melding de betaling alsnog uitvoert of afbreekt. 3Hoe zet ik de IBAN-Naam Check aan? U hoeft hiervoor niets te doen. De IBAN-Naam Check is een standaardonderdeel van Rabo Interneten Mobielbankieren. MEER WETEN? Ga naar: rabobank.nl/ ibannaamcheck 1Hoe werkt de IBAN-Naam Check? De IBAN-Naam Check controleert of de ingetoetste naam bij het IBAN anders is dan de naam die bekend is bij de bank. U krijgt een melding als er iets afwijkt. Dit helpt fraude en vergissingen te voorkomen. 2Er zijn drie soorten meldingen: Maakt u een foutje in de naam of is deze nét iets anders (bijvoorbeeld Jansen in plaats van Janse) dan laten we de naam zien die bekend is bij de bank. U beslist zelf of u deze naam overneemt. Is de naam die u intoetst helemaal anders dan de naam die bekend is bij de bank, dan vertellen we u dat de opgegeven naam niet hoort bij het ingetoetste IBAN. Controleer zelf of de factuur klopt. Bezoek bijvoorbeeld websites van bedrijven, bekijk uw originele bestelbon of neem contact op met de ontvanger. 4Doet de IBAN-Naam Check het altijd? De IBAN-Naam Check is een faciliteit in Rabo Internet- en Mobielbankieren. De check is bedoeld voor het controleren van Nederlandse rekeningnummers. Het werkt niet bij buitenlandse rekeningnummers en ook niet bij incasso s. Ook kan het voorkomen dat nieuwe rekeningnummers (nog) niet gecheckt kunnen worden. U krijgt daarvan dan een melding. 5Is de IBAN-Naam Check beschikbaar voor iedereen? De check is beschikbaar voor alle klanten van de Rabobank die gebruikmaken van Rabo Internet- of Mobielbankieren. Zodra andere banken de IBAN-Naam Check introduceren, informeren zij zelf hun klanten hierover. 16 RIJN EN VEENSTROMEN

17 FEITEN Voor ons is het de gewoonste zaak van de wereld. Maar wereldwijd hebben twee miljard mensen geen bankrekening. Daarom is het voor iedereen toegankelijk maken van financiële diensten zo belangrijk. BRON: NVB, WERELDBANK, OESO, NIBUD-SCHOLIERENONDERZOEK 2016 TEKST: MPG WERELDWIJD HEBBEN TWEE MILJARD MENSEN (RUIM 25%) GEEN TOEGANG TOT EEN BANKREKENING. /// GEBREK AAN GELD WORDT DOOR 59% VAN DE VOL- WASSENEN GENOEMD ALS REDEN. /// VOORAL VROUWEN EN ARME MENSEN BUITEN DE GROTE STEDEN ZIJN OVERVER- TEGENWOORDIGD. /// IN CONFLICTGE- BIEDEN IS 80% VAN DE VOLWASSENEN UITGESLOTEN VAN HET FINANCIËLE SYS- TEEM. /// IN NEDERLAND HEEFT 99% VAN DE BEVOLKING EEN BANKREKENING. /// 5% VAN DE NEDERLANDSE SCHOLIEREN (12-18 JAAR) GEEFT AAN GEEN BANK- REKENING TE HEBBEN. 17

18 DE BLIK VOORUIT Van eurocheque tot smartphone, de manier waarop we bankzaken regelen is flink veranderd. En de ontwikkelingen gaan in sneltreinvaart door. Wat kunnen we op dit gebied nog meer verwachten? En hoe zorgen we dat het veilig blijft? TEKST: SCHRIJF-SCHRIJF FOTO'S: XANDER MOUTHAAN Van cheque naar mobieltje naar robot 'Bij bankzaken spelen de mobiele telefoon en de tablet voor veel mensen inmiddels de hoofdrol. Die rol zal nog groeien, want de mogelijkheden voor financiële apps zijn bijna eindeloos, vertelt Harrie Vollaard, hoofd Rabo FinTech Ventures & Partnerships. Voor jong en oud komen er apps die precies inspelen op wat iemand persoonlijk nodig heeft. Zoals Tellow, een app van de Rabobank die zelfstandige ondernemers veel werk uit handen neemt in hun financiële administratie. De ondernemer kan na het afrekenen van een zakelijke aankoop meteen het bonnetje fotograferen en koppelen aan die uitgave. Tellow geeft volop inzicht in de btw-administratie en kan ook de afdracht aan de Belastingdienst verzorgen. Nog een voorbeeld? Dit jaar verscheen de app Peaks, een samenwerking tussen de Rabobank en een start-up. Peaks maakt beleggen voor iedereen toegankelijk door automatisch kleine bedragen opzij te zetten. Bijvoorbeeld door al je pin-transacties naar boven te laten afronden. Zo bouw je ongemerkt een mooi bedrag op. Ideaal voor jongeren die zich niet in beleggen verdiepen, maar wel rendement willen op hun gespaarde geld. Startende ondernemingen zijn de motor van veel innovaties in de bankwereld, vertelt Vollaard. Ze kunnen snel inspelen op kansen en uitdagingen in de markt. De Rabobank werkt veel met zulke bedrijfjes samen, zowel in Nederland als internationaal. Die combi van een innovatieve start-up en een grote bestaande partij blijkt heel goed te werken. Peaks is daar een voorbeeld van. We moedigen bovendien Rabobank-medewerkers aan om zelf ook met innovaties te komen; zo is Tellow uit onze eigen gelederen ontstaan. GLAZEN BOL Wat kunnen we in de toekomst aan innovaties verwachten? Kunstmatige intelligentie zal een hoge vlucht nemen. Denk aan een virtuele assistent waar je tegen praat om betaalopdrachten door te geven en om inzicht te krijgen in je financiën. Ook bankproces- 18 RIJN EN VEENSTROMEN

19 Harrie Vollaard: 'Onze online dienstverlening is vandaag de dag dé belangrijkste primaire ingang waarmee we onze klanten bereiken. En het gaat niet alleen meer om onze basisproducten, zoals een betaalrekening of hypotheek, maar om de service eromheen. Advies, gemak, extra mogelijkheden daarmee maken we het verschil

20 RABO WALLET Met de Rabo Wallet-app kunt u met uw mobieltje contactloos betalen, parkeren zonder muntgeld, uw klanten- en bonuskaarten digitaal opslaan én altijd uw saldo checken. Vanaf eind september is de nieuwe Rabo Wallet-app beschikbaar voor de meeste Android-toestellen. Dan start meteen een proeftraject. Doet u mee? Check de Play Store voor de Rabo Wallet met vroegtijdige toegang. Dan heeft u direct de nieuwste app. sen worden sneller en makkelijker, bijvoorbeeld een nieuwe rekening openen zonder papier of andere fysieke handelingen. En voor de beveiliging van financiële producten zullen we vaker biometrie inzetten. Zoals de vingerafdruk, irisscan en gezichtsherkenning. De handeling van het betalen verdwijnt steeds verder naar de achtergrond. We zijn gewend dat afrekenen vaak nog een horde is die je moet nemen. Dat je in de rij moet aansluiten bij de supermarkt. Maar die aloude kassa zal op den duur verdwijnen, net als de uitpuilende portefeuille met allerlei pasjes. Kijk maar naar de mogelijkheden in onze Rabo Wallet-app [zie kader]. Betalen zal daardoor steeds eenvoudiger worden. IN DE PAS Consumenten zullen veel voordeel ervaren van alle financiële vernieuwingen, zegt Europarlementariër Cora van Nieuwenhuizen. Meer snelheid, gemak en keuzevrijheid voor iedereen, tegen lagere kosten. En niet te vergeten: maatwerk. Er komen allerlei producten die toegesneden zijn op de wensen en situatie van een klant. Evenals mogelijkheden om via een app financieel advies te krijgen van een soort robot die iemands situatie goed kan analyseren. Zulk advies wordt dan ineens heel betaalbaar. Op het gebied van financiële innovatie loopt Europa nog achter op de rest van de wereld, constateert Van Nieuwenhuizen. Via een initiatiefnota adviseerde zij de Europese Commissie dit jaar over financiële technologie. Door De handeling van het betalen verdwijnt steeds verder naar de achtergrond Cora van Nieuwenhuizen is namens de VVD lid van het Europees Parlement en is daarbinnen lid van de commissie economische en monetaire zaken. de razendsnelle ontwikkelingen is de wetgeving op dit vlak intussen verouderd. Het is hard nodig om daarmee in de pas te blijven. Zo zijn niet-financiële bedrijven als Apple en Google nu bijvoorbeeld minder gebonden aan regels dan banken, terwijl ze wel betaalproducten ontwikkelen. Die regels moeten ook voor hen gaan gelden. In haar initiatiefnota benadrukte Van Nieuwenhuizen het belang van cybersecurity. We zijn enorm afhankelijk van online diensten en data. Moderne bankrovers hebben het vooral op die data gemunt. Daarom zijn financiële instellingen doelwit van cybercriminelen. De strijd daartegen moeten banken en toezichthouders samen voeren. Onder meer door onderling informatie uit te wisselen en door goede rampenplannen te maken. Voor financiële toezichthouders ziet Van Nieuwenhuizen een nieuwe rol weggelegd. Zij zijn nu nog een soort jury die nieuwe producten onder de loep neemt als ze eenmaal ontwikkeld zijn. Maar banken moeten daarmee eerder al in de markt kunnen experimenteren. Zodat ze al doende leren, terwijl toezichthouders intussen waakzaam meekijken. We moeten risico s zo veel mogelijk beperken, maar tegelijkertijd ook ruim baan bieden aan vernieuwing. 20 RIJN EN VEENSTROMEN

21 PUZZEL Oplossing Mevrouw Ada de Graaf uit Vinkeveen heeft het diner voor twee personen bij Spies & Spijs in Zegveld gewonnen. Gefeliciteerd! Maak kans op een High Tea voor 2 personen bij Van Rossum in Woerden WOORDZOEKER Onderstaande woorden zijn in alle richtingen in het diagram verborgen. De letters mogen meer dan eenmaal gebruikt worden. De overgebleven letters vormen in de leesrichting gelezen de oplossing. bankieren, bruin, energie, extra, hagelbui, isoleren, klant, koers, landschap, looptijd, optie, regenbui, schimmel, seizoen, serieus, sparen, stabiel, stoofperen Mail de oplossing van de woordzoeker onder vermelding van uw naam en adres voor 15 oktober 2017 naar communicatie.rv@rabobank.nl. Of stuur de oplossing naar Rabobank Rijn en Veenstromen, Postbus 2035, 3440 DA Woerden. U maakt hiermee kans op een High Tea voor twee personen bij restaurant Van Rossum in Woerden. 21

22 BANKING FOR FOOD In 2050 zijn we met 9 miljard of meer mensen. Het is een opgave om deze mensen straks te voeden. Innovatie in de agrarische sector is essentieel. TEKST: JOS LEIJEN FOTO'S: NOVIFARM DE BLIK VOORUIT Innoveren om de wereld te voeden We zijn over 33 jaar niet alleen met veel meer mensen, we hebben ook meer te besteden. De vraag naar voedsel is daardoor naar verwachting 60 procent groter dan vandaag. Terwijl de hoeveelheid landbouwgrond gelijk blijft en we steeds zuiniger moeten zijn met grondstoffen en hulpmiddelen, zoals water, mest en gewasbescherming. De agrarische sector moet met nieuwe oplossingen komen om te voorkomen dat we in de toekomst te weinig te eten hebben. In diverse sectoren is die vernieuwing al gaande, weet Arjan Ausma, sectorspecialist Food & Agri bij de Rabobank. De afgelopen jaren gaan de ontwikkelingen snel, zegt hij, vooral door het gebruik van gps, satellietbeelden en drones uitgerust met sensoren. Met moderne technologie kan de boer de kwaliteit van zijn perceel nauwkeurig in kaart brengen en de bewerking van het land daarop afstemmen. Met sensoren meet hij tal van bodemeigenschappen om het land optimaal te kunnen bemesten. Tijdens het groeiseizoen volgt hij met drones de groei van de planten en grijpt waar nodig in. Een nadeel is dat deze manier van boeren forse investeringen vraagt, zegt Ausma. Investeren in nieuwe technologieën kost al gauw tot euro extra. Daarom is deze manier van werken vooral weggelegd voor grote bedrijven. Een mooi voorbeeld is de unieke samenwerking van Novifarm in Numansdorp. Daar hebben vijf bedrijven hun krachten gebundeld om efficiënter te werken en grote investeringen te kunnen doen. (zie kader) VERTAALSLAG Corné Kempenaar is senior onderzoeker Precisielandbouw bij Wageningen University & Research en lector Precisielandbouw aan de Aeres Hogeschool in Dronten. Het gaat bij smart farming om drie dingen, legt hij uit: het verzamelen van data, het vertalen van die data naar informatie en managementadvies, en het uitvoeren van dat advies. Dat geldt zowel op de akker als in de stal. Een belangrijk deel van het onderzoek van Kempenaar richt 22 RIJN EN VEENSTROMEN

23

24 zich op het middelste stuk: hoe kun je gegevens gebruiken om de goede dingen te doen? Hoe vertaal je bijvoorbeeld de meting van de stikstofinhoud van planten halverwege het groeiseizoen naar een bemestingsadvies? Om informatie te verzamelen en te delen heeft Wageningen UR een internetplatform opgezet, Akkerweb. Nederland loopt voorop als het gaat om precisielandbouw. Wij zijn goed in staat om verschillende partijen met elkaar te verbinden, zegt Kempenaar. Wat de situatie bijzonder maakt is dat de akkeroppervlaktes hier relatief klein zijn. Bij ons is een bedrijf met 50 hectare grond een heel grote. In de Verenigde Staten of het oosten van Europa zijn percelen veel groter. In Nederland kunnen akkerbouwers met precisielandbouw besparen op meststoffen en gewasbescherming en daarmee een opbrengst realiseren die tot 10 procent hoger ligt. In bijvoorbeeld China en Afrika is nog veel meer winst te behalen, aldus Kempenaar, omdat de landbouw daar op een veel lager niveau zit dan in Nederland. In die landen kun je misschien wel 40 tot 50 procent extra opbrengst realiseren. De agrarische ondernemer heeft dankzij sensortechnologie extra ogen en oren, EXTRA OGEN EN OREN Kees Lokhorst is een collega van Corné Kempenaar in Wageningen en daarnaast lector Herd Management en Smart Dairy Farming bij Hogeschool Van Hall Larenstein in Leeuwarden. Hij houdt zich meer bezig met smart farming in de veeteelt. Ook daar is de informatietechnologie een steeds grotere rol gaan spelen. De agrarische ondernemer heeft dankzij sensortechnologie extra ogen en oren, vertelt hij. Sensoren vertellen hem alles over de dieren. Daardoor kan de ondernemer maatwerk leveren en elk dier de juiste aandacht en zorg op het juiste moment geven. De ICT heeft ook geholpen om grootschalige veeteelt mogelijk te maken. Vroeger had een boer twintig koeien en kende hij elke koe. Nu heeft een ondernemer 350 koeien en heeft hij ook over elk dier informatie. De technologie heeft ook bijgedragen aan betere leefomstandigheden van de dieren. Koeien en zeugen zijn niet meer aangebonden en kippen scharrelen rond in moderne stallen. De veehouders kunnen deze complexere houderijsystemen toepassen omdat zij voldoende ondersteuning ervaren van ICT-hulpmiddelen. Het stoort Lokhorst dat grootschalig vaak wordt gelijkgesteld met slecht. Dat hoeft niet zo te zijn en is het vaak ook niet. Het hangt er maar van af hoe je het organiseert. In grote bedrijven is vaak veel vakmanschap en de ondernemers gaan heel zorgvuldig met de dieren om. Maar de boer wil ook investeren in de band met de samenleving. Als die vindt dat koeien een deel van de tijd in de wei moeten of dat leghennen ook moeten kunnen scharrelen, dan is de uitdaging voor de veehouder 24 RIJN EN VEENSTROMEN

25 1352 om dat te integreren in zijn bedrijfsvoering. DE LUCHT IN Een andere manier om meer te doen met minder oppervlakte is verticale landbouw. Het Limburgse bedrijf Deliscious van tweelingbroers Mark en Roy Delissen teelt sla waar geen zonlicht en geen zand aan te pas komt. De kroppen groeien in zeven lagen boven elkaar onder ledlicht, speciaal voor dit doel ontwikkeld door Philips. Het licht bevat precies die frequenties die de planten in verschillende groeistadia nodig hebben. Het proces verloopt volledig computergestuurd. Deze teeltwijze vergt veel minder water en energie dan de traditionele manier van telen. De Staay Food Group bouwt in Dronten ook een slafabriek in samenwerking met Philips. Het gebouw staat vlak bij een fabriek waar het bedrijf maaltijdsalades produceert. Verzekerde levering, geen vervoerskosten en altijd dezelfde kwaliteit. Corné Kempenaar van Wageningen Universiteit ziet wel mogelijkheden voor deze vorm van tuinbouw. Aardappelen, graan en andere akkerbouwgewassen blijven wel afhankelijk van de volle grond, verwacht hij. INNOVATIESUPPORTER De Rabobank is een enthousiaste supporter van innovatie in de agrarische sector en steunt de vernieuwing ook actief, vertelt Hans van den Boom, relatiemanager Innovatie Food & Agri bij de bank. Hij bezoekt bedrijven, brengt veelbelovende starters in contact met strategische partners, investeerders en klanten, en helpt bedrijven om innovaties versneld naar de markt te brengen. Vanuit onze geschiedenis en vanuit onze maatschappelijke verantwoordelijkheid ziet de Rabobank het als haar taak om bij te dragen aan de voedselzekerheid, zegt hij. We zijn een van de oprichters van F&A Next, een platform om kennis te delen en startende bedrijven in de food & agrisector te koppelen aan investeerders. Tijdens de F&A Next-editie van afgelopen mei was FoodBytes! (een internationaal initiatief van de Rabobank) voor het eerst in Nederland. Innovatieve startups kregen een podium om hun bedrijf te presenteren aan investeerders. Verder hebben we investeringsfondsen opgericht met een focus op innovatieve bedrijven in de Food & Agrisector. En met de jaarlijkse Herman Wijffels innovatieprijs brengen we innovatieve bedrijven onder de aandacht van het grote publiek. Ondernemers geven aan dat deze aandacht hen goede publiciteit geeft en helpt om deuren te openen. Drones volgen de groei Eigenlijk doen we wat onze voorouders deden, maar dan op grote schaal, zegt Léon Noordam van Novifarm. En wij maken gebruik van de modernste technologie. Novifarm is een coöperatie van vijf families in Numansdorp in de Hoekse Waard. Zij hebben hun akkerbouwbedrijven ondergebracht in één bedrijf. De omvang (800 ha.) geeft meer ruimte om te investeren in technologie en vooral om die efficiënt in te zetten.met scanners is de gesteldheid van de bodem heel nauwkeurig in kaart gebracht. Deze informatie wordt gebruikt om de grond optimaal te prepareren. Onze voorouders hadden kleine percelen waarvan ze elke vierkante meter kenden, zegt Noordam. Daar speelden ze op in. Door de schaalvergroting ging dat verloren. Wij hebben nu die informatie weer. De tractoren van Novifarm hebben computers en gps-besturing aan boord. Ze volgen een uitgezette route tot op de centimeter nauwkeurig. Zo worden gewasbescherming en voedingsstoffen precies op de juiste plek uitgestrooid; meer op plekken die meer nodig hebben, minder als het kan. Dit levert een flinke besparing op. Met satellietbeelden en informatie van drones volgt Novifarm de groei van de gewassen. Sensoren op de drones meten onder meer de biomassa, het bladgroen en de vochtigheid. Zo worden problemen opgespoord en kan de teler ingrijpen als het nodig is. Na de oogst vergelijkt Novifarm de prognose met de werkelijke opbrengst. Men probeert verschillen te verklaren en past daar de werkwijze van het volgende seizoen op aan. Zo verbeteren de resultaten jaarlijks. In maart werd Novifarm uitgeroepen tot Agrarische Onderneming

26

27 1352

28 DE BLIK VOORUIT Veel Nederlandse bedrijven die starten met internationaal zakendoen vinden het lastig om een lokaal netwerk op te bouwen, internationale partners te vinden en buitenlandse wet- en regelgeving te doorgronden. Uw Rabobank-accountmanager weet raad! TEKST: SUZANNE BERGMAN FOTO'S: CAROLYN RIDSDALE Zakendoen in het buitenland: waar te beginnen? 1352 Wie met zijn bedrijf de grens over wil of dat nou is om te importeren, exporteren of een nieuwe vestiging te openen en op zoek is naar advies, klopt als eerste aan bij zijn of haar accountmanager van de Rabobank. De eigen accountmanager helpt Nederlandse ondernemers op weg in het buitenland. Hij biedt ondersteuning bij vragen over de financiering voor de buitenlandse plannen, een exportstrategie, bedrijfsrisico s in het buitenland en internationaal betalingsverkeer. Eventueel kijkt een international finance manager mee naar de beste financieringsmix. Ook kan hij hen in contact brengen met de International Desks in zeventien landen op zes continenten. Deze zijn volledig gericht op het ondersteunen van Nederlandse ondernemers in alle sectoren en bedrijfsgroottes. De Nederlandstalige landenspecialisten van de International Desks kunnen inhoudelijke vragen over het land van keuze beantwoorden. Ze spreken de lokale taal, kennen de markt, manier van zakendoen en wet- en regelgeving ter plekke. Ze bieden advies en helpen ondernemers aan de juiste introducties ter plekke. HANDELSMISSIE EN ZAKENLUNCH Als verzamelpunt van informatie beschikken de International Desks over handige lijstjes, van bijvoorbeeld nuttige websites en goede advocatenkantoren. Brenda de Swart, desk manager in Chili: Wij kunnen veel informatie geven over wet- en regelgeving, maar zijn uiteindelijk natuurlijk geen fiscaal of juridisch expert. Die kennen we echter wel: elke desk heeft een lijst van goede lokale advocaten- en accountantskantoren, die niet te duur zijn en waar ze redelijk tot goed Engels spreken. Wie niet weet waar hij moet beginnen met het vinden van afnemers of een lokale vertegenwoordiger, kan putten uit het uitgebreide netwerk van de International Desks. De Swart: Als desk managers nemen we deel aan handelsmissies en Nederlandse zakenlunches, en volgen we de ontwikkelingen in ons 28 RIJN EN VEENSTROMEN

29

30 land op de voet. Daardoor hebben we een schat aan contacten. Daarnaast bieden de International Desks de meest voorkomende bancaire producten. En in landen waar geen betalingsverkeer mogelijk is via de Rabobank, begeleidt de International Desk bij het openen van een rekening bij een partnerbank. PRAKTISCHE TIPS Wie meer wil weten over internationaal zakendoen, kan terecht op onaal. Of neem contact op met onze accountmanagers via (0348) VALKUILEN De International Desks kennen als geen ander de cultuur van het land waar ze gevestigd zijn, en de verschillen met de Nederlandse. Hun tips over omgaan met de buitenlandse cultuur zijn dan ook zeer waardevol. Nederlanders zijn bijvoorbeeld gewend hun zaken van een afstand te regelen. De Swart: Dan zijn ze een keer langsgeweest bij hun buitenlandse afnemer en denken verder alles per mail te regelen. Maar in veel landen werkt het niet zo. In Zuid-Amerika, maar bijvoorbeeld ook in Azië, moet je veel investeren in je relatie voor die hecht genoeg is om een opdracht te krijgen. Ook op ander gebied is het beter om de Nederlandse visie los te laten. Brenda: Sommige ondernemers gaan bij hun buitenlandse start nog uit van de Nederlandse wet- en regelgeving. Als je dan dingen vastlegt die niet kloppen, is het heel moeilijk dat terug te draaien. Goed fiscaal en juridisch advies is onontbeerlijk dat kan niet genoeg gezegd worden. Communiceren in een taal die niet je eigen taal is, maakt zakendoen soms een uitdaging. Brenda: Het begrijpend Engels van bijvoorbeeld Chilenen is meestal vrij zwak. 'In Zuid-Amerika, maar bijvoorbeeld ook in Azië, moet je veel investeren in je relatie voor die hecht genoeg is om een opdracht te krijgen' Brenda de Swart, desk manager Rabobank in Chili. Daarnaast zijn ze ook nog eens erg omzichtig en zullen ze niet zeggen dat ze iets niet begrepen hebben. Ik adviseer altijd om aan het eind van een gesprek de ander te laten herhalen wat er is afgesproken. DE MEEST SUCCESVOLLE WEG Nederlandse bedrijven met internationale ambities beginnen meestal bij de buurlanden, om daarna verder te kijken naar de rest van Europa en de Verenigde Staten. Gaat dat goed, dan wagen ze eventueel nog de stap naar Azië, en uiteindelijk naar Zuid-Amerika en Afrika. Dat kan een verstandige manier zijn. Toch loont het soms de moeite meteen in het begin al verder te kijken, aldus De Swart. Soms denk ik dat klanten eerder kiezen voor de makkelijke weg dan voor de meest succesvolle. De Rabobank heeft onderzoek gedaan naar de interessantste afzetmarkten over twee à drie jaar. Dat leverde een rijtje exotische landen op, waar de middenklasse een snelle groei doormaakt. Een land als Argentinië is een grote afzetmarkt, alleen schrikt het ondernemers af omdat ze de manier van zakendoen niet kennen. Dat maakt het complex. Complex, maar niet onmogelijk. Ik had laatst nog een Nederlandse ondernemer aan de lijn die iets wilde opzetten in Chili. Hij zat nog in de beginfase; Chili was totaal onontgonnen terrein voor hem. Ik gaf antwoord op de vragen die hij in dat stadium had, en zette daarmee de deur iets verder open. Dat maakt ons werk van grote toegevoegde waarde. 30 RIJN EN VEENSTROMEN

31 CIJFERS Wist u dat in september veel ondernemers starten met hun bedrijf? U ook? Ga naar IkGaStarten.nl en lees meer. BRON: IKGASTARTEN.NL EN MINISTERIE VAN ECONOMISCHE ZAKEN 31% VAN DE ONDERNEMERS START EEN BEDRIJF OM EIGEN BAAS TE ZIJN. 23% VAN DE STARTERS WERKT WEKELIJKS MEER DAN 48 UUR AAN HET EIGEN BEDRIJF. 72% VAN DE ONDERNEMERS GAAT VAN START MET EEN ONDERNEMINGSPLAN BANEN ZIJN ER BIJ MKB-BEDRIJVEN DIE 5 JAAR GELEDEN NOG NIET BESTONDEN

32 LOKAAL EN BETROKKEN De vierde Rabo Fietstocht van Rabobank Rijn en Veenstromen was dit jaar een ongekend succes. Op zaterdag 10 juni fietsten maar liefst 4350 mensen de tocht en spekten ze de kas van 245 deelnemende verenigingen, stichtingen en scholen. TEKST: ILONKA DE BRUIJN FOTO'S: DEELNEMERS RABO FIETSTOCHT 4350 FIETSERS HALEN SAMEN OP! Verenigingen, stichtingen en scholen uit de regio van de Rabobank konden door deelname aan de fietstocht geld ophalen voor hun kas. Voor iedereen die de tocht heeft uitgereden, schonk de Rabobank een vast bedrag van 10, 20 of 30, afhankelijk van de verreden afstand, aan een lokale vereniging, stichting en school naar keuze. Tot een maximum van In totaal is bij elkaar gefietst door 4350 deelnemers! SAMENWERKING In samenwerking met de fietsclubs WTC Woerden en TTC De Merel zijn de routes uitgezet en uitgepijld. De Verkeersregelaars Woerden zorgden ervoor dat iedereen veilig kon oversteken en de lokale EHBO-verenigingen waren aanwezig voor eventuele calamiteiten. Rabobank Rijn en Veenstromen kijkt terug op een succesvolle fietstocht en bedankt iedereen die deze dag mogelijk heeft gemaakt. Schrijft u 9 juni 2018 alvast in uw agenda? 32 RIJN EN VEENSTROMEN 1 - Muziek & Showkorps Triviant fietsten met 35 deelnemers 560 bij elkaar voor de clubkas. 2 - Onze oudste deelnemer was 90 jaar! En een van de koorleden van Koor Eigen Wijs was zelfs op stap met de jongste deelnemer; kleinzoon Ilaya van 2 jaar. 3 - De zanggroep Rhythm and Friends deed met 40 fietsers mee aan de Rabo Fietstocht. Dit bracht 690 in het laadje. 4 - De leden van VLTV hadden er zin in! Ze fietsten met 73 deelnemers maar liefst bij elkaar voor de clubkas! 5 - Onderweg waren voldoende mooie plekjes voor een pitstop. Dat dacht ook Inloophuis 'Leven met Kanker'. Zij hadden 42 mensen op de fiets gekregen die samen 980 bij elkaar fietsten. 6 - Con Amore zorgde voor een muzikaal tintje bij de stempelpost Bloed in Waverveen.

33

34 EEN AANDEEL IN ELKAAR Koen Hordijk wil een fabriek oprichten om van gras en lisdodde isolatiemateriaal voor de bouwsector te maken. De Rabobank steunt dit initiatief. TEKST: ARNO ZWANEVELD FOTO'S: MARLIES WESSELS KOEN HORDIJK Met lisdodde huizen isoleren 'Mijn droom is woningen in het Groene Hart te isoleren met natuurlijk materiaal dat wordt geteeld en verwerkt in het Groene Hart. Koen Hordijk van Groeneveld Hordijk B.V. uit Waarder is een bevlogen ondernemer gericht op duurzaamheid, die toe was aan een nieuwe uitdaging. Hij laat een haalbaarheidsonderzoek uitvoeren naar de mogelijkheid om gras en lisdodde te verwerken tot isolatiemateriaal. Over een jaar wil ik een draaiende fabriek in deze regio hebben. Koen legt uit dat het initiatief bijdraagt aan een circulaire economie: Van een natuurlijk product maak je isolatiemateriaal, dat vijftig jaar meegaat en duurzame warmte oplevert. Aan het eind van de levensduur kun je het materiaal recyclen. Het in de biomassa opgeslagen CO2 blijft in het materiaal vastzitten en komt dus niet in het milieu. Met het telen van gras en lisdodde kunnen we de bodemdaling in het veenweidegebied tegengaan, omdat een verhoging van de waterstand mogelijk is. Dat is heel gunstig voor het milieu, want bij bodemdaling oxideert het veen, wat tot uitstoot van CO2 leidt. De vogelstand verbetert, er komt meer diversiteit in de natuur, en zo kan ik nog wel even doorgaan met voordelen noemen. Gemeente Woerden en de Rabobank steunen mijn initiatief. Andere strategische partners met kennis en middelen, besmet met dezelfde duurzame passie, zijn welkom! 34 RIJN EN VEENSTROMEN

35 BAUKJE HOLTROP EN KEES DE JONGE Natte teelt is nieuwe kans 1352 Baukje Holtrop is teamleider Food & Agri en Kees de Jonge manager Food & Agri bij de Rabobank. Zij steunen Koen Hordijk bij het verwezenlijken van zijn droom. Kees: Ik kwam Koen tegen bij een studiedag over de circulaire economie en we raakten in gesprek over teelt en gebruik van lisdodde. Prachtig om te zien hoe hij hiermee aan de slag is gegaan. Natte teelt is een nieuwe kans voor de agrarische sector en geen bedreiging, aanvullend op de melkveehouderij. Zijn initiatief is niet zomaar een droom. De techniek om van natuurlijk materiaal isolatieplaten te maken bestaat al en wordt al toegepast. Wij zetten graag ons netwerk en onze kennis in. Er wordt zelfs al een coöperatie van lisdoddeboeren opgezet. Baukje: De Rabobank levert uit het Dichtbijfonds een financiële bijdrage aan de haalbaarheidsstudie. Het initiatief van Koen voldoet zo mooi aan criteria van het fonds: het draagt bij aan een sterke en duurzame (lokale) economie en is gunstig voor natuur en milieu. Het levert een bijdrage aan het beperken van de bodemdaling. Dat is een maatschappelijk probleem waar we ons als Rabobank voor inzetten. Wij ondersteunen graag de oproep van Koen: wie mee wil werken om tot uitvoering van het initiatief te komen, kan zich melden. Het maatschappelijk rendement vormt een extra stimulans! 35

36 MIDDEN IN DE SAMENLEVING VAN ADVIES NAAR ACTIE In drie stappen naar een energiezuinige woning De snelste weg naar een duurzaam huis. Dat belooft Bleeve, online en onafhankelijk platform voor het verduurzamen van je huis. Hoe het werkt? Marcel Roomer doorliep de drie stappen. TEKST: SUZANNE BERGMAN FOTO'S: BLEEVE 1352 STAP 1: DE HUISSCAN Met de online HuisScan brengt Bleeve in kaart hoe uw huis er nu voor staat en wat uw wensen zijn. Aan de hand van uw postcode en huisnummer haalt Bleeve de gegevens van uw woning op: het type woning, bouwjaar, vloer- en dakoppervlakte, zelf aan te passen waar nodig. Voilà, 42% van de scan is voltooid! Om tot een goed besparingsadvies te komen voor uw woning is er iets meer werk aan de winkel: Bleeve stelt een aantal meerkeuzevragen. Die gaan van het aantal verdiepingen en personen in het huishouden tot de voornaamste drijfveer om met uw huis aan de slag te gaan. Marcel Roomer, werkzaam bij de Rabobank: Ik vind duurzaamheid belangrijk, maar koos hier toch voor een lagere energierekening en hogere woningwaarde. Bij de vraag of ik mijn woning energieneutraal wil maken, antwoordde ik: ja, in stappen. Alle woningen moeten in 2050 klimaatneutraal zijn, dus daar kan ik beter alvast mee beginnen. Daarna volgen vragen over de isolatie van dak, muren en vloer, verlichting, verwarming, ventilatie en warmwaterverbruik. STAP 2: HET BESPARINGSADVIES Met een druk op de knop volgt een indicatief besparingsadvies voor uw woning. Per onderwerp zoals ventilatie, verlichting, dakisolatie, zonneboiler krijgt u een overzicht van uw investering, besparing, terugverdientijd en rendement. En dus wat Bleeve u aanbeveelt om aan te pakken, en welke maatregelen minder renderen. Roomer: Met vijf minuten invulwerk krijg je snel een overzicht van waar je je voordeel kunt halen. Op vloer- en bodemisolatie bleken we met een investering van euro zo n 300 euro per jaar te kunnen besparen. Een investering met een rendement van 7%. Ik ben daar wel gevoelig voor: dat levert flink meer op dan wanneer ik het geld op mijn spaarrekening laat staan. Bovendien kwamen we in aanmerking voor subsidie, want dat geeft Bleeve ook aan. Bleeve zet uw huidige en nieuwe energiereke- 36 RIJN EN VEENSTROMEN

37 Een installateur bij u uit de buurt plaatst de zonne- panelen op uw dak. DE RABOBANK & BLEEVE 1352 ning keurig voor u op een rijtje, legt uit hoe ze tot hun berekening komen en waarom ze u dit advies geven. STAP 3: LOKALE VAKSPECIALISTEN En dan: aan de slag! Roomer: Bleeve biedt goede informatie aan om je verder te verdiepen in vloerisolatie. Ik zou eerlijk gezegd namelijk niet weten hoe dat aangebracht wordt. Na het thuis besproken te hebben besloten we tot aanschaf over te gaan. De vraag was alleen: bij wie laten we dat uitvoeren? Wij hadden geen idee, maar gelukkig biedt Bleeve een goed overzicht van lokale bedrijven die daar in gespecialiseerd zijn. De bedrijven brengen een persoonlijke offerte uit; vaak komen ze daarvoor langs om de woning goed op te meten. De taak van Bleeve zit erop; toch blijven ze betrokken. Roomer: Ze informeerden eerst of ik al reacties had gehad, heel netjes. Daarnaast stuurden ze me een soort checklist waarmee ik de offertes goed kon beoordelen. Roomer heeft Bleeve inmiddels aan onder anderen zijn buren aangeraden. Bleeve is volledig onafhankelijk, dat is prettig. Bovendien geven ze snel en onderbouwd inzicht, met betrouwbare uitvoerders. En ook handig: tot euro geven ze garantie op de goede uitvoering van je klus als je kiest voor een Bleeve Garantiebedrijf. Ik ben enthousiast. Wij helpen huiseigenaren met de keuze voor geschikte energiebesparingsmaatregelen voor hun woning en brengen hen in contact met lokale vakspecialisten voor de uitvoering. Verduurzaming van uw woning levert een lagere energierekening en meer comfort op. Op de langere termijn levert u een bijdrage aan een beter milieu en behoudt de woning zijn waarde. Geïnteresseerd in advies over maatregelen, subsidies en financiering? Bleeve en de Rabobank helpen u graag verder. MEER WETEN? GA NAAR RABOBANK.NL/ DUURZAAMWONEN 37

38 LEDEN- AANBIE- DINGEN Als lid van de Rabobank kunt u profiteren van aantrekkelijke kortingen. Kijk voor het volledige aanbod op rabobank.nl/dichterbij. LEDENAANBIEDING LAAT U HEERLIJK VERWENNEN! Instituut Périne viert in de week van 18 september haar 25-jarig bestaan. Het is een week lang feest bij Périne. Met inlevering van deze bon betalen Raboleden tot 3 september 2017 slechts 25,00 i.p.v. 55,00 voor de speciale Celebrate treatment. Deze bestaat uit een korte analyse, reiniging, dieptereiniging, masker en een heerlijke nek/ schouder-massage. En tot slot een sunproof make-up touch-up. VEILIG EN VERTROUWD ONLINE SPECIALE LEDENACTIE VAN SENIORWEB Wilt u meer zelf doen online, zoals uw bankzaken regelen? SeniorWeb helpt al twintig jaar lang senioren op weg in de digitale wereld, zodat u zelfstandig de dingen kunt doen die u belangrijk vindt. Rabobank-leden krijgen nu bij een lidmaatschap van 31,- per jaar het boek 'Veilig en vertrouwd online' ter waarde van 10,50 cadeau. Meer info: seniorweb.nl/rabobank of KOM NAAR DE EFTELING NIEUWE EFTELING FAMILIEMUSICAL Volg de 12-jarige Sterre, die met haar opa aan de rand van het bos woont. Als haar enige boek letterlijk stuk is gelezen, wijst opa haar op de verborgen sprookjesbibliotheek in het verlaten kasteel. Daar, achter de juiste deur, wachten eindeloos veel verhalen die gelezen en verteld moeten worden. Vindt Sterre de juiste deur naar de sprookjesbibliotheek? En wie is toch die Sprookjessprokkelaar? Kom naar het Efteling Theater en volg Sterres spannende zoektocht naar verhalen in de nieuwste Efteling familiemusical. U ontvangt 5,- korting op 1e- rangs plaatsen. Van 21,95 voor 16,95. Geldig voor voorstellingen in de periode van t/m Reserveren vóór via o.v.v. Rabobank Dichterbij. 38 RIJN EN VEENSTROMEN

39 COLUMN LEONTINE TREUR Senior econoom RaboResearch Crowdfunding: klein bier of groot geld? 1352 Wie in miljarden denkt is geneigd weinig aandacht te schenken aan microfinanciering en crowdfunding Als macro-econoom ben ik gewend aan grote bedragen. Kijkend naar de overheidsbegroting, die bescheiden de Miljoenennota heet, vliegen de miljarden je om de oren. Ook het bedrijfsleven doet een duit in het zakje met een jaaromzet van 326 miljard euro voor de Nederlandse industrie of 100 miljard voor de detailhandel. Wie gewend is om in miljarden te denken, kan geneigd zijn om weinig aandacht te schenken aan microfinanciering en crowdfunding. Twee financieringsvormen die de afgelopen vijf jaar sterk zijn gegroeid, terwijl de zakelijke kredietverlening door banken juist afnam. Zo verstrekte microfinancieringsorganisatie Qredits in 2016 meer dan 40 miljoen euro aan ondernemers, bijna vier keer zo veel als in Nog spectaculairder is de groei van crowdfunding: in totaal is in 2016 maar liefst 170 miljoen euro opgehaald met crowdfunding, waarvan circa 140 miljoen door bedrijven. Een smak geld, maar met een macro-bril op mijn neus zie ik er bijna niets van. Die 170 miljoen euro is slechts een tientje per Nederlander. Een schijntje, vergeleken met de 300 miljard die Nederlandse huishoudens op de bank hebben staan. En hooguit een procent van wat banken, leasemaatschappijen en factoringbedrijven jaarlijks verstrekken aan het Nederlandse middenen kleinbedrijf. Op macroniveau is het dus maar een klein steentje in een grote vijver. En veel ondernemers en particulieren houden zich überhaupt niet bezig met crowdfunding. Maar wanneer we inzoomen op de groep die dat wél doet, dan vertellen de cijfers een ander verhaal. Sommige bedrijven vullen een relatief groot deel van hun financieringsbehoefte in met crowdfunding. En uit een AFM-onderzoek blijkt dat bijna de helft van alle deelnemers die investeert in crowdfunding hier meer dan 10 procent van hun vrij belegbare vermogen voor inzet. Dat is bepaald geen klein bier. Bovendien gaat het veel geldverstrekkers om méér dan geld alleen. Zij vinden de maatschappelijke impact van de investering belangrijk. Zo kon het Admiraal De Ruyter Ziekenhuis via crowdfunding ruim 10 miljoen euro lenen om zo de sluiting van de locatie in Vlissingen te voorkomen. Wat op macroniveau klein bier is, kan op het niveau van een ondernemer of gemeenschap dus een grote impact hebben. En mocht ik ooit een miljoen winnen in de loterij dan ben ik daar wel degelijk van onder de indruk. 39

40 AANDEEL IN DE BUURT De enige persoon die voor de Rabobank werkt, maar niet op de WIE loonlijst staat, zo stelt Gerrit Gille uit Mijdrecht zich met een knipoog voor. Gerrit is 12,5 jaar vrijwilliger bij het Mobiel Kantoor, ofwel de bankbus. Het werd gevierd met bloemen voor de jubilaris en lekkere koekjes voor de klanten. Ik ben de schakel tussen de bank en de senioren. Het is leuk en dankbaar werk, ik wil er graag nog een tijdje mee doorgaan, want ik wil niet achter de geraniums zitten. WAT Mijn werk houdt in dat ik ouderen help zelfstandig hun bankzaken te doen in de bus. Ik help met inen uitstappen en zet de rollator weer startklaar. Bij sommige ouderen in verzorgingshuizen en wooneenheden ga ik regelmatig geld brengen en acceptgiro s controleren en in orde maken. Mensen zijn er blij mee en na al die jaren krijg je een hechte band. In de bus zeggen wij wel eens gekscherend dat wij het leukste kantoor van de bank zijn: altijd aanloop, tijd voor een praatje en tevreden mensen. WAAROM Speciaal voor klanten van de Rabobank die niet in staat zijn naar één van de kantoren te komen, rijdt het Mobiel Kantoor door de hele regio. In totaal worden maar liefst 23 locaties bezocht. Elke woensdag bezoeken bankmedewerkster Annemieke, chauffeur Chris en ik als vrijwilliger zeven verzorgingshuizen en wooneenheden in De Ronde Venen. Bewoonster mevrouw Ans Koppers heeft bij wooncentrum De Kom in Mijdrecht zojuist de bus bezocht en wil als tegenprestatie wel op de foto met Gerrit. TEKST: ARNO ZWANEVELD FOTO'S: MAARTEN KOCH 1352