Ontwikkelingen in uiterwaardplassen. Gerben van Geest Deltares
|
|
- Patricia Christa van Doorn
- 6 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Ontwikkelingen in uiterwaardplassen Gerben van Geest Deltares
2 Inhoud presentatie - Referentiegebieden: onbedijkte uiterwaarden Volga en Donau-delta; - Hoe verhoudt zich dat tot de Nederlandse situatie? - Aanbevelingen voor inrichting
3 Referentiegebieden Donau Delta, Roemenië Wolga, Rusland
4 Referentierivier: Wolga (Rusland)
5 Niet overstroomd Overstroomd
6 Sedimentatie van slib tijdens overstromingen Scherpe scheidingslijn van slibrijk water Afname van het fosfaatgehalte in het sediment bij toenemende hydrologische afstand tot de rivier
7 Meren dichtbij rivier Rijk aan nutriënten Troebel door algen/slib Geen ondergedoken waterplanten
8 Meren op grotere afstand tot rivier Minder nutrientenrijk Helder water Dominantie van ondergedoken waterplanten
9 In sommige meren (op grote afstand tot de rivier): Dominantie van kranswieren en Klein nimfkruid Klein glanswier Sterkranswier
10 Relatie overstroming en 0+ vis langs Wolga - Hoogste dichtheid aan vis in de oeverzone; - Veel lagere dichtheden op terrestrische overstromingsvlakte; - Echter: alsnog hoge aantallen 0+ vis door groot oppervlak overstromingsvlakte; - Overstromingsvlakte van belang voor toevoer voedsel, hogere watertemperatuur, (kennislacune)
11 YOY Biomass (g*m -2 ) Groot oppervlak overstroomde graslanden Area Klein oppervlak overstroomde graslanden
12 Belang van geomorfologie en tijdelijke droogval Kolblei Giebel Tijdelijke droogval Brasem Grotere meren (> 5 ha)
13 Gradiënt in uiterwaardplassen (Donau-delta, Roemenië)
14 Donau-delta
15 Gradiënt in uiterwaardplassen (Donau-delta, Roemenië) Type 1 Type 2 Type 3
16 L.Gorgova km Type I meren: sterkst beïnvloedt door rivier L.Cuibul cu Lebede 3 # $ # # 2 6# # $ L.Isac $ # $ # 5 Tijdens hoge rivierpeilen troebel door slib 11 # # $ 10 # $ L.Uzlina 7 8 # $ L.Chiril $ # Oppervlak 500 ha Diepte 2.1 m Reistijd water: 0.2 dagen Trapa natans Waternoot # $ Electrofishing Multi-mesh gill net
17 L.Gorgova Type II meren: intermediair beïnvloed 3 # $ # # 2 6# # $ L.Isac $ # 1 9 In Juni gedomineerd L.Cuibul cu Lebede 4 $ # door smalbladige 5 fonteinkruidsoorten 11 # # $ 10 # $ L.Uzlina 7 8 # $ L.Chiril $ # Oppervlak 1100 ha Diepte 2.4 m Reistijd water 13 dagen In September troebel door algen # $ Electrofishing Multi-mesh gill net
18 L.Gorgova type III meren: dead-end zones, op grote afstand van de rivier Nymphaeiden Kranswieren 3 # $ # # 2 6# # $ 9 L.Cuibul cu Lebede 4 $ # 5 L.Isac $ # 1 11 # # $ 10 # $ L.Uzlina 7 8 # $ L.Chiril $ # Oppervlak: 200 ha Diepte: 1.8 m Reistijd water: 31 dagen # $ Electrofishing Multi-mesh gill net
19 100 Verdeling van vissoorten over gradiënt Brasem 0 Esox lucius Snoek 80 Eurytopic 20 Scardinius erythrophthalmus Tinca tinca Ruisvoorn Zeelt Limnophilic Carassius carassius Perca fluviatilis Carassius auratus gibelio Blicca bjoerkna Kroeskarper Rutilus rutilus Abramis brama % eurytopic Blankvoorn
20 4.000 paar 450 paar paar paar paar paar Grote aantallen viseters in Donau-delta
21 Welke veranderingen langs gereguleerde rivieren? Overstromingsvlakte met ca. 90% ingekrompen; In resterende uiterwaarden: veel input van slib tijdens overstromingen; Veel grotere peilfluctuaties; Sterke rivierinsnijding (ca. 1,5 meter); Sterke ophoging uiterwaarden door sedimentatie (ca. 1 meter); Resulterend in sterke uitdroging van uiterwaarden; Egalisatie van uiterwaarden;
22 N2000 Meren met krabbenscheer en fonteinkruiden
23 Gele plomp Groot blaasjeskruid Glanzig fonteinkruid Watergentiaan Vertakt boomglanswier Groot boomglanswier Kleinhoofdig glanswier
24 Zeldzame, internationaal bedreigde mossoorten Oevereendagsmos Recht eendagsmos Recht eendagsmos Eur. RL Knopwintermos Eirond knikkertjesmos Eur. RL Eirond knikkertjesmos
25 Groeiplaats Recht Eendagsmos en Oevereendagsmos Bijlsma et al., 2012
26
27 Krabbenscheer - vrijwel verdwenen Sterkranswier - afwezig in ondiepe plassen Groot blaasjeskruid - zeldzaam in - uiterwaarden Zeldzaam in uiterwaarden Kransvederkruid zeldzaam in uiterwaarden
28
29 Hoge rivierpeilen: overstromingen - Input van nutriënten en slib; - Migratie van vis (vooral grote brasem)
30 Lage rivierpeilen: tijdelijke droogval
31 Lage waterpeilen gewoonlijk in nazomer
32 Naast overstroming en droogval ook vormgeving plassen van groot belang Bedekking ondergedoken waterplanten > 2.5 Bedekking ondergedoken waterplanten > 32 Waterdiepte (meter) Oppervlak (hectare) Ondergedoken waterplanten zijn dominant in kleine, ondiepe plassen
33 Verschillen in soortensamenstelling Statistisch significante variabelen: - Tijdelijke droogval; - oppervlak, diepte van plassen - overstromingsduur - Leeftijd van de plassen Gewoon blaasjeskruid Oude plassen Geen droogval Troebele vegetatieloze plassen Zannichellia Watergentiaan Gele plomp Glanzig fonteinkruid Plasoppervlak Waterdiepte Gewoon kransblad Naaldwaterbies Stijve waterranonkel Jonge plassen Droogval
34 Effecten van tijdelijke droogval op kieming waterplanten Na droogval behandeling: - 5 maanden opslag bij 4ºC in donker - In daarop volgend voorjaar: kiemexperiment Ondergedoken gradient Extreme uitdroging
35 Gewoon kransblad Tenger Fonteinkruid Gewoon kransblad kiemt meer bij intermediaire droogval Tenger Fonteinkruid kiemt minder bij extreme droogval Veelwortelig kroos Veelwortelig kroos kiemt minder bij extreme droogval Zannichellia kiemt Meer bij extreme droogval. Zannichellia. Droog Onder water
36 Waterpeil (m + NAP) Waterpeil (m + NAP) Waterpeil (m + NAP) Waterpeil (m + NAP) Verschillen in peildynamiek tussen riviertakken van Rijn 10 8 Waal Waal 10 8 IJssel IJssel Water level river (m above sea level) Water level river (m above sea level) Water level river (m above sea level) River Rivierkm Neder-Rijn (weirs closed) Neder-Rijn/Lek Water level river (m above sea level) River Rivierkm Neder-Rijn (weirs open) Neder-Rijn/Lek (zonder stuwen) River km Rivierkm River Rivierkm
37 Stuwen in Neder-Rijn en Lek
38
39 % plassen langs riviertak % plassen langs riviertak % plassen langs riviertak % plassen langs riviertak Verschillen in soortensamenstelling per riviertak
40
41 Lange termijn successie van waterplanten ondergedoken drijfbladplanten helofyten < 100 jaar > 200 jaar jaar
42 Cover year (x+1) Cover year (x+1) Between-year fluctuations of cover Nuphar lutea submerged vegetation Percentage cover Nuphar lutea (C J+1 ) : 1 Percentage cover submerged vegetation (C J+1 ) : Cover year x Percentage cover Nuphar lutea (C J ) Cover year x Percentage cover submerged vegetation (C J ) Small variation in cover between subsequent years Huge variation in cover between subsequent years
43 Waterlevel (+ m NAP) Rivierpeil van de Rijn nabij Lobith
44 % lakes dominated by submerged macrophytes Effecten van overstroming en droogval op waterplanten monitoring 70 lakes Year
45 % lakes dominated by submerged macrophytes % droogvallende plassen Tijdelijke droogval in voorgaand jaar stimuleert ondergedoken waterplanten lakes 60 % drawdown Jaar lakes 80 % macrophyte-dom Year
46 Smits, 1994
47 Soortensamenstelling vis in NL Brasem Blankvoorn Snoekbaars Snoek Andere soorten Ruisvoorn Vetje- Kroeskarper Zeelt Dezelfde limnofiele soorten in zowel NL als Donau-delta In NL uiterwaardplassen: klein aandeel limnofiele vissoorten Alleen groot aandeel limnofiele vissoorten in (zeer) kleine plassen
48 Grote modderkruiper Kroeskarper Vetje Zeelt Kleine modderkruiper
49 Zouweboezem Grote modderkruiper Kamsalamander Purperreiger
50 Natte overstromingsvlaktes zijn verdwenen Vroeger Tegenwoordig
51 Peilopzet Buitenooij nabij Nijmegen
52 In uiterwaarden bij Nijmegen is waterpeil tijdelijk verhoogd in voorjaar
53 Ondergelopen graslanden en moerassen waardevol voor N2000 doelsoorten Porseleinhoen 0 4 paar Watersnip 1-2 paar Roerdomp 1-2 paar Zomertaling 9 13 paar Slobeend paar Snor Dodaars 6-7 paar
54 Naam/Jaartal Rode lijst-soorten Wet. naam Porseleinhoen Porzana porzana Slobeend Anas clypeata Zomertaling Anas querquedula Roerdomp Botaurus stellaris Watersnip Gallinago gallinago Zwarte stern Chlidonias niger Andere kenmerkende soorten Dodaars Tachybaptus ruficollis Fuut Podiceps cristatus Grauwe gans Anser anser ? Tafeleend Aythya ferina Kuifeend Aythya fuligula Waterral Rallus aquaticus IJsvogel Alcedo atthis Blauwborst Luscinia svecica
55 Wat kunnen we vieren? - Verbetering van waterkwaliteit!! - Succesvol herstel van Zouweboezem, Rijnstrangen; - Peilopzet achter zomerkade Buiten-Ooij Nijmegen; - Inzicht in huidige waarden (kranswieren, mossen); - Inzicht in belang van vormgeving plassen, peilregime en droogval; Wat zijn de zorgen? - Maatregelen zijn niet toegesneden op rivierkenmerken!! - Beelden van Rijn geprojecteerd op Maas; - Focus op hoog-dynamische natuur; hierdoor weinig aandacht voor moerassen; - Peilfluctuaties/tijdelijke droogval onvoldoende als leidend principe toegepast; - Grootschalige natuurontwikkeling ipv kleine plassen/maatwerk;
56 Waar staan we over 20 jaar? - Zorgpunten opgelost; - Kennislacunes opgelost; - Kwelmilieus langs pleistocene zandgronden - Belang van biogeochemische processen; - Wat kan in uiterwaarden/polders achter winterdijk? - Maatregelen veiligheid en ecologie gecombineerd;
57 Questions? Vragen?
Opbouw presentatie. Kansen voor waterplanten langs de Rijntakken. 15 december 2011 Gerben van Geest Deltares. - Achtergrond;
Opbouw presentatie - Achtergrond; Kansen voor waterplanten langs de Rijntakken - Sturende factoren voor waterplanten; - Uitleg KRW-tool. 15 december 11 Gerben van Geest Deltares Achtergrond: Maatregelen
Nadere informatieKansen voor waterplanten langs de Rijntakken. 18 oktober 2012 Gerben van Geest Deltares
Kansen voor waterplanten langs de Rijntakken 18 oktober 2012 Gerben van Geest Deltares Opbouw presentatie - Achtergrond; - Vergelijking situatie jaren vijftig met recente jaren; - Verschillen in peildynamiek;
Nadere informatieZijn moerasvogels te beheren? Jan van der Winden
Zijn moerasvogels te beheren? Jan van der Winden Terug naar Nederland Nederland, moerassenland Tegenwoordig ongeveer 45.000 hectare moeras aanwezig, waarvan de helft verlandingstypen waar typische
Nadere informatieOmschrijving verschillende kwaliteitsklassen van sloten
Omschrijving verschillende kwaliteitsklassen van sloten Auteur: Bart Specken 2016 Zeer goed Deze klasse onderscheidt zich van alle andere klassen doordat hier waterplanten in voorkomen die kenmerkend zijn
Nadere informatieToetsing Flora- en faunawet Berkel 2012 Traject Almen Zutphen. Inventarisatie van beschermde soorten.
Toetsing Flora- en faunawet Berkel 2012 Traject Almen Zutphen. Inventarisatie van beschermde soorten. M.Schaap Juli/augustus 2012 Inleiding Het waterschap heeft bij het uitvoeren van projecten te maken
Nadere informatieSoortenlijst zoete wateren en FAME-indeling voor gilden
BIJLAGE Soortenlijst zoete wateren en FAME-indeling voor gilden Nederlandse naam Wetenschappelijke naam Stromingsgilde Aal Anguilla anguilla EURY Alver Alburnus alburnus EURY Baars Perca fluviatilis EURY
Nadere informatieRijn in Beeld De natuur van de natte overstromingsvlakte De Oude Waal bij Nijmegen
Rijn in Beeld De natuur van de natte overstromingsvlakte De Oude Waal bij Nijmegen inventarisatie 2009 Gijs Kurstjens Nils van Kessel Martijn Dorenbosch Bart Peters Gerben van Geest Januari 2010 Rijn in
Nadere informatieIJzersuppletie in Terra Nova
IJzersuppletie in Terra Nova Implicaties voor de biota Anne Immers Liesbeth Bakker, Bas Ibelings, Ellen van Donk Gerard ter Heerdt & Jeroen Geurts Aquatisch voedselweb Vissen Zoöplankton Fytoplankton Zonlicht
Nadere informatieOndiepe overstromingsvlakte als missing link
Ondiepe overstromingsvlakte als missing link Recent onderzoek heeft aangetoond dat veel soorten flora en fauna profijt hebben gehad van de realisatie van natuurontwikkelingsprojecten langs de grote rivieren
Nadere informatieVissen in de Palmerswaard, met advies voor toekomstige inrichting
Vissen in de Palmerswaard, met advies voor toekomstige inrichting REPTIELEN AMFIBIEËN VISSEN ONDERZOEK NEDERLAND Stichting RAVON Vissen in de Palmerswaard, met advies voor toekomstige inrichting Een rapportage
Nadere informatieRivierherstel, KRW en het effect op vissen van het stromende water. Tom Buijse Rijkswaterstaat - RIZA
Rivierherstel, KRW en het effect op vissen van het stromende water Tom Buijse Rijkswaterstaat - RIZA Europese Kaderrichtlijn Water Doelstelling Goede Ecologische en Chemische Toestand (GET/GCT) voor al
Nadere informatieSoorten monitoren met Environmental DNA in de praktijk Jelger Herder
14:30 Soorten monitoren met Environmental DNA in de praktijk Jelger Herder 14:45 DNA monitoring Kees van Bochove 15:00 Vragen 1/17 Soorten monitoren met Environmental DNA in de praktijk Jelger Herder Eindhoven,
Nadere informatieVissen in het IJsselmeer. Romke Kats
Vissen in het IJsselmeer Romke Kats Functies IJsselmeer Water Transport Recreatie Visserij Natuur Vissen in het IJsselmeer Historie Ecologie Voedselketen IJsselmeer algen, vissen, mosselen, waterplanten,
Nadere informatieEcologische onderbouwing Herinrichting Bijlandse Waard
Ecologische onderbouwing Herinrichting Bijlandse Waard Een beschrijving van de effecten van delfstoffenwinning en herinrichting op de ecologie in het plangebied Opdrachtgever: Van Nieuwpoort Bouwgrondstoffen
Nadere informatieDe grote modderkruiper uitgepeild. Jan Kranenbarg & Arthur de Bruin
De grote modderkruiper uitgepeild Jan Kranenbarg & Arthur de Bruin Karakteristieken grote modderkruiper Lang flexibel lichaam (max lengte circa 30 cm) Darm ademhaling, larven hebben uitwendige kieuwen
Nadere informatieNatuurherstel in het zeekleilandschap: mag het iets meer zijn? Mennobart van Eerden Rijkswaterstaat Water, Verkeer en Leefomgeving
Natuurherstel in het zeekleilandschap: mag het iets meer zijn? Mennobart van Eerden Water, Verkeer en Leefomgeving Afgesloten zeearm 2 13 september 2017 Overzicht 85 jaar ontwikkeling van zeekleilandschappen
Nadere informatieDe visstand in vaarten en kanalen
De visstand in vaarten en kanalen Jochem Hop Bijeenkomst Vissennetwerk 6 juni 2013, Bilthoven Inhoudsopgave Inleiding Materiaal en Methode Analyse Trends Inleiding KRW-watertypen M3, M10, M6 en M7 M3 gebufferde
Nadere informatieWetland. Groot Wilnis-Vinkeveen
Groot Wilnis-Vinkeveen Moeras met Lisdodde in de Krimpenerwaard Wetland Wetland is een mozaïek van open water, drijvende waterplanten, planten die met hun voeten in het water staan, riet dat in het water
Nadere informatieVerslag 3 e KNNV Moerassymposium 15 november 2014, Naturalis, Leiden
Verslag 3 e KNNV Moerassymposium 15 november 2014, Naturalis, Leiden Op zaterdag 15 november 2014, heeft de KNNV Moeraswerkgroep haar 3 e symposium georganiseerd bij Naturalis te Leiden, ter ere van haar
Nadere informatieVisbestanden op de Boerekreek, de Roeselarekreek, de Oostpolderkreek en de Hollandergatskreek (2003).
Visbestanden op de Boerekreek, de Roeselarekreek, de Oostpolderkreek en de Hollandergatskreek (00). Gerlinde Van Thuyne en Luc Samsoen Instituut voor Bosbouw en Wildbeheer Duboislaan B-60 Hoeilaart-Groenendaal
Nadere informatieRode Lijst Zoetwatervissen 2010: veranderingen ten opzichte van Frank Spikmans 42 ste bijeenkomst vissennetwerk Zwolle, 5 juni 2014
Rode Lijst Zoetwatervissen 2010: veranderingen ten opzichte van 1998 Frank Spikmans 42 ste bijeenkomst vissennetwerk Zwolle, 5 juni 2014 Inhoud Historie Rode Lijst Zoetwatervissen Aanpak Rode Lijst analyses
Nadere informatieBIJLAGE B6-1 SCHEMA MONITORING
1 BIJLAGE B6-1 SCHEMA MONITORING 2 Monitoringprogramma 2014-2019 Tabel 6.1. Monitoring ten behoeve van de habitattypen en hun kwaliteitsparameters Kranswierwateren (20 Te monitoren parameter(s) Opgevangen
Nadere informatieBijlagen van Plan-MER windenergie Dordrecht. Opdrachtgever:
Bijlagen van Plan-MER windenergie Dordrecht Opdrachtgever: Bijlagen van Plan-MER windenergie Dordrecht 5 juni 2015 Auteurs: Drs. Ing. Jeroen Dooper Steven Velthuijsen Msc. Bosch & Van Rijn Prins Bernhardlaan
Nadere informatie4.6 Vissen KRW. Joep de Leeuw, RIVO en Tom Buijse, RIZA
4.6 Joep de Leeuw, RIVO (joep.deleeuw@wur.nl) en Tom Buijse, RIZA Het Nederlandse rivierengebied kan aantrekkelijker voor vissen worden als uiterwaarden een natuurlijker onderdeel vormen van de rivier.
Nadere informatie10 jaar broedvogelonderzoek Grote Geul te Kieldrecht.
10 jaar broedvogelonderzoek Grote Geul te Kieldrecht. 2004-2014 WAKONA Studiedag 29 november 2014 Studiegebied Plas en oever 50 % water 15 % Riet GEN + SBZV ( vogelrichtlijngebied)+ MMHA (natuur Linkeroeverhavengebied)
Nadere informatieWaterplanten in Loenderveen-Oost: ontwikkelingen 2005-2011
Waterplanten in Loenderveen-Oost: ontwikkelingen 2005-2011 Overzicht van de ontwikkeling van waterplanten in de Loenderveensche Plas Oost in de zeven jaar na het wegvangen van vis Waterplanten in Loenderveen-Oost:
Nadere informatieedna vismonitoring van grote modderkruiper naar soortsamenstelling (KRW)
edna vismonitoring van grote modderkruiper naar soortsamenstelling (KRW) Jelger Herder Utrecht, 9 april 2015 Sommige soorten zijn lastig te monitoren Grote modderkruiper (Misgurnus fossilis) Vrijwilligers
Nadere informatie! " #! " "$ % &'%&()#" & )+&, %!, )* -$)* $, . )*/ ))) & )2 &, " & ") * '34( '5+(! "'!2%( && % &5" )+ & "&" "$& "&& ) * % " " 5" & "$)* & )!
! #! $ % '%(# '$(* +, %!, * -$* $,. */ 0,-1* $ 2, * '34( '5+(! '!2%( % 5 + $ * % 5 * $*! 62 7*$ 8 97$ : ; * < = ; 5345+!2%* 5 %!, * $ % 7 $ 5'!2>( '!>(* < $ 1 # *$! * / $
Nadere informatieONTWERPBESLUIT NATUURBESCHERMINGSWET 1998 VAN GEDEPUTEERDE STATEN VAN GELDERLAND
ONTWERPBESLUIT NATUURBESCHERMINGSWET 1998 VAN GEDEPUTEERDE STATEN VAN GELDERLAND Datum : 8 oktober 2014 Onderwerp : Natuurbeschermingswet 1998 2014-021574 - gemeente Zaltbommel Activiteit : productie chemische
Nadere informatieEcologische doelstelling
Nevengeulen langs de grote rivieren Leren van de praktijk Margriet Schoor Oost Nederland Platform beek- en rivierherstel Vreugderijkerwaard, oktober 2009 14 december 2011 Waarom nevengeulen? Hoofdgeul
Nadere informatieDe aanpassing van de maatlatten. Eddy Lammens, RWS WVL Roelf Pot. De evaluatie van de maatlatten in 2010
RWS Water, Verkeer en Leefomgeving De aanpassing van de maatlatten Eddy Lammens, RWS WVL Roelf Pot 1 van Verkeer en van 9-5-201212-4-20128-9 Infrastructuur 12-4-20128-9 en Milieu De evaluatie van de maatlatten
Nadere informatie! " # # $ ( ) * +, ( " - +. ( '. / 0 0 + 3 / #
! " # # $ % & ' ! " # # $! """" #### #### """" $" """ #### #### %%%% &&&& '''' (((( (((( )))) ( ) * +, ( " - +. ( '. / 0 0 + + ( + ( ' ( 1 ( 1 / *! ( 0 2 /! " 3 / # - +. 1 ,,,, %%%% //// + + + + + + +
Nadere informatieKNNV afdeling Delfland
voor een natuurlijke leefomgeving In opdracht en in overleg met RAVON Uitgevoerd door de studiegroep vissen KNNV afdeling Delfland Doel: input voor digitale visatlas van Nederland en speciaal Zuid-Holland
Nadere informatieVan helder naar troebel..en weer terug. en de rol van actief visstandbeheer hierbij
Van helder naar troebel..en weer terug en de rol van actief visstandbeheer hierbij Marcel Klinge 26 augustus 2008 1 Aanleiding OBN Onderzoek Laagveenwateren en de vertaling hiervan in het STOWA-boekje
Nadere informatieDe broedvogelstand in de Hoogwaterzone (De Wieden)
Obe Brandsma In 1989 en 1995 is in twee fasen in het noordoostelijk deel van De Wieden (Noordwest-Overijssel) een Hoogwaterzone aangelegd. Doel was de wegzijging van water uit het natuurgebied naar het
Nadere informatieNVO's en vis. Wat is het effect van NVO s op de visstand? 32 tigste bijeenkomst Vissennetwerk: KRW, Vis & Maatregelen
NVO's en vis Wat is het effect van NVO s op de visstand? 32 tigste bijeenkomst Vissennetwerk: KRW, Vis & Maatregelen Amersfoort, 24 november 2011 Carlo Rutjes & Michelle de la Haye Scoren met natuurvriendelijke
Nadere informatieAanleiding. Economische impuls regio Waterberging Natuurontwikkeling Recreatie
Robert Boonstra 11 maart 2008 Inhoud presentatie Aanleiding van het project Inrichting van het gebied Monitoring vul- en startfase Monitoring ontwikkeling van het meer Resultaten 2007 Aanleiding Economische
Nadere informatieVissen in kanalen en sloten (KRW-Verkenner)
Vissen in kanalen en sloten (KRW-Verkenner) Vissen in beken en kleine rivieren 04 Fish (KRW-Verkenner) Vissen in meren (KRW-Verkenner) Vissen in kanalen en sloten 1. Inleiding De kennisregels hebben betrekking
Nadere informatieVissoorten Aal Herkenning: Verspreiding: Voedsel: Lengte afgebeelde vis: Lengte tot circa: Snoek Herkenning: Verspreiding: Voedsel:
Vissoorten Aal Herkenning: Het lichaam is slangachtig van vorm. De borstvinnen bevinden zich direct achter de kop. Op het achterste deel van het lichaam is, zowel onder als boven, een vinzoom aanwezig
Nadere informatieVisbestanden op het Oud kanaal Bocholt en het Oud Kanaal Bree-Beek (2003)
Visbestanden op het Oud kanaal Bocholt en het Oud Kanaal Bree-Beek (00) Gerlinde Van Thuyne en Jan Breine Instituut voor Bosbouw en Wildbeheer Duboislaan B-0 Hoeilaart-Groenendaal Juli 00 IBW Wb V.R.00.0
Nadere informatieQuick scan ecologie Achterdijk 82a te Werkhoven
Quick scan ecologie Achterdijk 82a te Werkhoven Quick scan ecologie Achterdijk 82a te Werkhoven Auteur Opdrachtgever Projectnummer Ingen foto omslag Mw. T. Ursinus Stalbouw.nl 12.135 definitief januari
Nadere informatieDuiken naar waterplanten in de Zevenhuizerplas
Duiken naar waterplanten in de Zevenhuizerplas Resultaten en filmbeelden Rob van de Haterd duikwerk: Sietse Bouma & Wouter Lengkeek in opdracht van: Johan van Tent, Hoogheemraadschap van Schieland en de
Nadere informatieVegetatie en grote modderkruiper in de verlandingsbiotoop. Jeroen van Zuidam
Vegetatie en grote modderkruiper in de verlandingsbiotoop Jeroen van Zuidam zuidam@floron.nl Grote modderkruiper Moeras en verlandingswateren Proces van verlanding belangrijk Isolatie Zuurstoftolerant
Nadere informatieKunnen we watervegetaties sturen en zo ja, welke kant gaan we dan op? Marcel van den Berg RWS Ruurd Noordhuis - Deltares
Kunnen we watervegetaties sturen en zo ja, welke kant gaan we dan op? Marcel van den Berg RWS Ruurd Noordhuis - Deltares 1 oktober 2013 Waterplanten 2 Vissennetwerk 1 oktober 2013 Waarom niet blij met
Nadere informatieResultaten monitoring Koopmanspolder
Resultaten monitoring Koopmanspolder Remco van Ek (thans Witteveen+Bos) Met: Leon Kelder (SBB), Marco Bats, Patrick Bakker (HHNK), Vrijwilligers KNNV, Studenten AERES, Landschap Noord-Holland, Fishflow
Nadere informatie8. VISSEN. 2. Vissoorten aanwezig in de voornaamste Brusselse waterlopen
1. Inleiding Richtlijn 2000/60/EG van het Europees Parlement en van de Raad of de «kaderrichtlijn water» (KRW) verplicht de Lidstaten om tegen 2015 voor al het oppervlakte- en grondwater de goede ecologische
Nadere informatieDe broedvogels van het Groot Rietveld
De broedvogels van het Groot Rietveld Auteur: Chris De Buyzer; e-mail: chris@panneweel.be 1. Inleiding Het Groot Rietveld (GRRI) te Kallo (Beveren) is in ornithologische middens bekend om zijn rijke avifauna.
Nadere informatieOnderwerp: Voorlopige resultaten doortrekmetingen vislift H&Z polder Datum: 24-6-2013 Kenmerk: 20121066/not02 Status: Definitief Opsteller: J.
Aan: P.C. Jol Onderwerp: Voorlopige resultaten doortrekmetingen vislift H&Z polder Datum: 24-6-2013 Kenmerk: 20121066/not02 Status: Definitief Opsteller: J. Hop Inleiding Omstreeks begin mei 2013 is de
Nadere informatieNatura 2000 gebied 10 Oudegaasterbrekken, Fluessen en omgeving
Natura 2000 gebied 10 Oudegaasterbrekken, Fluessen en omgeving (Zie leeswijzer) Kenschets Natura 2000 Landschap: Status: Site code: Beschermd natuurmonument: Beheerder: Provincie: Gemeente: Oppervlakte:
Nadere informatieSOORTEN DIE GEBRUIKT ZIJN VOOR DE BEPALING VAN DE LIVING PLANET INDEX IN NOORD-HOLLAND
SOORTEN DIE GEBRUIKT ZIJN VOOR DE BEPALING VAN DE LIVING PLANET INDEX IN NOORD-HOLLAND Vlinder Bont zandoogje Sterke toename Vogel Lepelaar Sterke toename Vogel Kolgans Sterke toename Vogel Appelvink Sterke
Nadere informatieVis en Kaderrichtlijn Water in Zeeland
Vis en Kaderrichtlijn Water in Zeeland St. Zeeschelp M. Dubbeldam Waterschap Zeeuwse Eilanden W. Quist Inhoudsopgave Waterschap Zeeuwse Eilanden Beleidskader (kort) Huidige situatie Gewenste beeld Maatregelen
Nadere informatieHet visperspectief. Een blije blik? Veel vragen, weinig antwoorden! Peter Heuts Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden
Het visperspectief Een blije blik? Veel vragen, weinig antwoorden! Peter Heuts Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden Intro Foto: Wikipedia Deel 1: De leefgebieden, de knelpunten en de oplossingen Deel
Nadere informatieOntwerp Omgevingsvisie. Waterbijlage. APPENDIX Ecologische doelen in woord en in beeld
Ontwerp Omgevingsvisie Waterbijlage APPENDIX Ecologische doelen in woord en in beeld NOVEMBER 2008 Colofon Datum oktober 2008 Auteur Eenheid Water en Bodem BuroNatuur+Water Fotografie/Illustraties Foto
Nadere informatieNatura 2000 gebied 74 Zwarte Meer
Natura 2000 gebied 74 Zwarte Meer (Zie leeswijzer) Kenschets Natura 2000 Landschap: Meren en moerassen Status: Habitatrichtlijn + Vogelrichtlijn Site code: NL2003056 + NL9802031 Beschermd natuurmonument:
Nadere informatieVan nature eutrofe meren met vegetatie van het type Magnopotamion of Hydrocharition (H3150) Verkorte naam: meren met krabbenscheer en fonteinkruiden
Dit profiel dient gelezen, geïnterpreteerd en gebruikt te worden in combinatie met de leeswijzer, waarin de noodzakelijke uitleg van de verschillende paragrafen vermeld is. Van nature eutrofe meren met
Nadere informatieNevengeulen als kraamkamer voor vis Onderzoeksresultaten
Nevengeulen als kraamkamer voor vis Onderzoeksresultaten 2000-2010 Martijn Schiphouwer (i.p.v. Jan Kranenbarg) Vreugderijkerwaard, 18-10-2012 Opbouw presentatie 1. ON-onderzoek 2009: nevengeulen & uiterwaardwateren
Nadere informatieInrichtingsplan verbindingszone Weerribben-Wieden Deelgebied Noordmanen, versie 1.2
Inrichtingsplan verbindingszone Weerribben-Wieden Deelgebied Noordmanen, versie 1.2 Dit inrichtingsplan is een schets van de door Staatsbosbeheer wenselijk geachte situatie voor de verbindingszone tussen
Nadere informatieBROEDVOGEL MONITORING PROJECT 2008 DE SCHEG
BROEDVOGEL MONITORING PROJECT 2008 DE SCHEG Resultaten van het broedvogel inventarisatie werk uitgevoerd in de Scheg, onderdeel van de Balij, het gebied tussen Zoetermeer en Pijnacker-Nootdorp, in 2008
Nadere informatieTREKVISSEN IN HET MEER EN DE POLDERS VAN UBBERGEN EN BEEK. onderzoek aan vier vispassages
TREKVISSEN IN HET MEER EN DE POLDERS VAN UBBERGEN EN BEEK onderzoek aan vier vispassages De waterhuishouding aan de voet van de stuwwal vanaf Ubbergen tot en met Beek is de laatste jaren aanzienlijk verbeterd.
Nadere informatieRivierkreeften, wat doen we ermee? Menno Soes
Rivierkreeften, wat doen we ermee? Menno Soes Foto: Theodoor Heijerman Rivierkreeften Overzicht in Nederland voorkomende rivierkreeften. Nederlandse naam Europese rivierkreeft Turkse rivierkreeft Californische
Nadere informatieVissen in het beleid. Een nieuwe impuls voor de waterkwaliteitstaak. Willem Rol Algemeen Bestuur
Vissen in het beleid Een nieuwe impuls voor de waterkwaliteitstaak Willem Rol Algemeen Bestuur genda HHNK Huidige situatie Vissenbeleid Hoofdlijnen Potenties voor planten en biodiversiteit Behoud van brak
Nadere informatieAanpassing vismaatlatten voor M-typen. Inleiding. Inleiding. 1 - Deelmaatlat Aantal soorten. 1 - Deelmaatlat Aantal soorten
Aanpassing vismaatlatten voor M-typen Inleiding Nu 5 deelmaatlatten vis in zoete M-typen 5. Aantal soorten 1. brasem - snoekbaars 2. baars - blankvoorn 3. ruisvoorn - snoek 4. zeelt - kroeskarper Guus
Nadere informatieVisbestandopnames op de Isabellawatering, de Zwarte Sluisbeek en de Nieuwe kale (2006)
Visbestandopnames op de Isabellawatering, de Zwarte Sluisbeek en de Nieuwe kale (2006) Gerlinde Van Thuyne, Luc Samsoen en Jan Breine INBO.R.2007.45 4 Visbestandopnames op de Isabellawatering, de Zwarte
Nadere informatieFlexibeler peil in Wieden & Weerribben. Casper Cusell & Ivan Mettrop
Flexibeler peil in Wieden & Weerribben Casper Cusell & Ivan Mettrop Habittatypen in laagveenwereld Knelpunten in laagveenwereld Aantal grote knelpunten in het Nederlandse laagveenlandschap: o Niet optreden
Nadere informatieNatura 2000 gebied 77 Eemmeer & Gooimeer Zuidoever
Natura 2000 gebied 77 Eemmeer & Gooimeer Zuidoever (Zie leeswijzer) Kenschets Natura 2000 Landschap: Meren en Moerassen Status: Vogelrichtlijn Site code: NL9802035/NL3009011/NL9902008 Beschermd natuurmonument:
Nadere informatieKRW en N2000. KRW: Doelen voor water en oever; Basisconditie: ecologisch gezond water:
fonteinkruiden KRW en N2000 KRW: Doelen voor water en oever; Basisconditie: ecologisch gezond water: Natura2000: Volledige verlandingsreeks van helder water, trilveen, veenmosrietland tot hoogveenbossen;
Nadere informatieVISSTANDSONDERZOEK OP DE LEIEMEANDER TE WEVELGEM, 2003. West-Vlaanderen Burg 2B B-8000 Brugge. Duboislaan 14 B-1560 Hoeilaart-Groenendaal
VISSTANDSONDERZOEK OP DE LEIEMEANDER TE WEVELGEM, 2003 Sven Vrielynck (1) en Gerlinde Van Thuyne (2) (1) Provinciale Visserijcommissie West-Vlaanderen Burg 2B B-8000 Brugge (2) Instituut voor Bosbouw en
Nadere informatieN04.02 Zoete Plas Algemene beschrijving
N04.02 Zoete Plas Algemene beschrijving Zoete plassen komen vooral voor in het lage deel van Nederland. Het gaat om grote en kleine wateren met voedselrijk, vrij helder, (vrijwel) stilstaand water, waarin
Nadere informatieVisbestanden in enkele waterlopen van het IJzerbekken (2003).
Visbestanden in enkele waterlopen van het IJzerbekken (00). Gerlinde Van Thuyne () Sven Vrielynck () Jan Breine () Instituut voor Bosbouw en Wildbeheer Duboislaan B-60 Hoeilaart-Groenendaal Provinciale
Nadere informatieInventarisatie natuurwaarden Lelystad Airport
Inventarisatie natuurwaarden Lelystad Airport A&W-rapport 996 Inventarisatie natuurwaarden Lelystad Airport 1 2 A&W-rapport 996 Inventarisatie natuurwaarden Lelystad Airport 3 4 A&W-rapport 996 Inventarisatie
Nadere informatieVan nature eutrofe meren met vegetatie van het type Magnopotamion of Hydrocharition (H3150) Verkorte naam: meren met krabbenscheer en fonteinkruiden
Van nature eutrofe meren met vegetatie van het type Magnopotamion of Hydrocharition (H3150) Verkorte naam: meren met krabbenscheer en fonteinkruiden 1. Status Habitatrichtlijn Bijlage I (inwerkingtreding
Nadere informatieBESLUIT NATUURBESCHERMINGSWET 1998 VAN GEDEPUTEERDE STATEN VAN GELDERLAND
BESLUIT NATUURBESCHERMINGSWET 1998 VAN GEDEPUTEERDE STATEN VAN GELDERLAND Datum : 3 november 2014 Onderwerp : Natuurbeschermingswet 1998-2014-011120 - gemeente Gennep (Li.) Activiteit : compostfabriek
Nadere informatieBijlage 9 - Toetsing typische soorten in Natura 2000 gebieden zonder vogeldoelen
Bijlage 9 - Toetsing typische soorten in Natura 2000 en zonder vogeldoelen Er zijn acht Natura 2000 en waarvoor geen vogeldoelen zijn geformuleerd, maar die wel binnen één van de helikopterlaagvliegen
Nadere informatieONTWERPBESLUIT NATUURBESCHERMINGSWET 1998 VAN GEDEPUTEERDE STATEN VAN GELDERLAND
ONTWERPBESLUIT NATUURBESCHERMINGSWET 1998 VAN GEDEPUTEERDE STATEN VAN GELDERLAND Datum besluit : 24 juni 2016 Onderwerp : Natuurbeschermingswet 1998 2016-001656 - gemeente Lingewaard Activiteit : Festival
Nadere informatieMinisterie van Infrastructuur en Milieu RWS Waterdienst. De aanpassing van de KRW vismaatlatten. Eddy Lammens, RWS WD
RWS Waterdienst De aanpassing van de KRW vismaatlatten Eddy Lammens, RWS WD 1 van 9-5-201212-4-20128-9 Infrastructuur 12-4-20128-9 en Milieu November 2011 De evaluatie van de maatlatten in 2010 Voorafgaand
Nadere informatiex\\ HENSEDGEBIEDEN WATERSCHAP RIVIERENLAND Hoge Boezems Kinderdijk ALGEMEEN \ \ ' \ B01 /deel 1 van 5 KRW-nummer: M25 Status Waterschap: HEN
HENSEDGEBIEDEN B01 Hoge Boezems Kinderdijk ALGEMEEN Watertype: Deelstroomgebied.' Gemeente: Eigendom: boezem Alblasserwaard Nieuw-Lekkerland Waterschap KRW-nummer: M25 Status Waterschap: HEN X/Y-coordinaat:
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting Inleiding Ondiepe meren zijn vaak sterk geëutrofieerd als gevolg van een hoge nutriënteninput via rivieren of via run-off van omliggende landbouwgronden. Ook in Nederland zijn
Nadere informatieVisbestanden op enkele waterlopen gelegen in het bekken van de Gentse kanalen (2002).
Visbestanden op enkele waterlopen gelegen in het bekken van de Gentse kanalen (00). Gerlinde Van Thuyne en Jan Breine Instituut voor Bosbouw en Wildbeheer Duboislaan 4 B-560 Hoeilaart-Groenendaal mei 00
Nadere informatieAanpak stedelijke waterprojecten. Dorien Roubos Vissen in de stad 16 juni 2011
Aanpak stedelijke waterprojecten Dorien Roubos Vissen in de stad 16 juni 2011 Inleiding Waterprojecten bij WVE Kwaliteitsbeelden (streefbeelden) Aanleiding Inhoud Toekenning Uitvoer baggerproject(en) Aandachtspunten
Nadere informatieEemmeer en Gooimeer (zuidoever)
Eemmeer en Gooimeer (zuidoever) Verruiging van kale open gebieden waardoor kale grondbroeders zoals de visdief zich niet kunnen voortplanten. Onderhoud van het broedgebied voor de visdief. Deze vogel heeft
Nadere informatieVisbestandopnames op t Liefken, de Wagemakersbeek, de Burggravestroom, de Lede, Scherpeleibeek en de Eeklose watergang (2004).
Visbestandopnames op t Liefken, de Wagemakersbeek, de Burggravestroom, de Lede, Scherpeleibeek en de Eeklose watergang (004). Bei t Liefken, Waarschoot, Beirtjesbrug Gerlinde Van Thuyne, Jan Breine en
Nadere informatieHet visbestand van de Demer in Vlaams-Brabant (2003).
Het visbestand van de Demer in Vlaams-Brabant (00). Gerlinde Van Thuyne en Jan Breine Instituut voor Bosbouw en Wildbeheer Duboislaan 4 B-0 Hoeilaart-Groenendaal november 00 IBW.Wb.V.IR.00. INHOUD. Inleiding.
Nadere informatieBijlage 9 - Toetsing typische soorten in Natura 2000 gebieden zonder vogeldoelen
Bijlage 9 - Toetsing typische soorten in Natura 2000 en zonder vogeldoelen Erratum Bijlage 9 Toetsing typische soorten in Natura 2000 en zonder vogeldoelen Onderstaande tekst vervangt bijlage 9 bij het
Nadere informatieViswater De Steeg te Grubbenvorst
Viswater De Steeg te Grubbenvorst Algemene beschrijving Coördinaten: Grootte: Max. diepte: Gem. breedte: Watertype: Opgenomen in: Naam HSV/HSF: Plaats HSV/HSF: 1.426621370604366, 6.13034060478222 1, ha
Nadere informatieVisbestandopnames op enkele waterlopen behorende tot het Netebekken (2005).
Visbestandopnames op enkele waterlopen behorende tot het Netebekken (00). Gerlinde Van Thuyne & Jan Breine Instituut voor Bosbouw en Wildbeheer Duboislaan B-60 Hoeilaart-Groenendaal December 00 IBW.Wb.V.R.00.3
Nadere informatieMONITORING VAN VISMIGRATIEVOORZIENINGEN VOORJAAR 2012
MONITORING VAN VISMIGRATIEVOORZIENINGEN VOORJAAR 2012 WATERSCHAP AA EN MAAS 20 september 2012 076534150:0.7 - Definitief C01012.100177.0100 5 Waterschap Aa en Maas Hevelpassage Kaweise Loop 5.1 KAWEISE
Nadere informatieVerslag steekproefonderzoek naar de visstand in de Westbroekse Zodden
KNNV Moeraswerkgroep, Verslag steekproefonderzoek visstand in de Zodden, april 2005 KNNV Moeraswerkgroep Verslag steekproefonderzoek naar de visstand in de Westbroekse Zodden 23 april 2005 KNNV Moeraswerkgroep,
Nadere informatieVismigratie via de vispassage bij Grave, voorjaar 2007
Vismigratie via de vispassage bij Grave, voorjaar 27 Rapport: VA27_15 Opgesteld in opdracht van: Rijkswaterstaat, RIZA A.W. Breukelaar Oktober, 27 Definitieve versie door: M.C. de Lange & J.C.A. Merkx
Nadere informatie4.5 Riviervis. Erwin Winter en Joep de Leeuw, RIVO
4.5 Erwin Winter en Joep de Leeuw, RIVO (erwin.winter@wur.nl) De toestand van veel riviervissen is verbeterd sinds het dieptepunt in de jaren zeventig, maar de visstand is nog ver verwijderd van de situatie
Nadere informatieEcosysteem IJsselmeergebied: nog altijd in ontwikkeling
Ecosysteem IJsselmeergebied: nog altijd in ontwikkeling Trends en ontwikkelingen in water en natuur van het Natte Hart van Nederland Ruurd Noordhuis 23 juni 211 Voorgeschiedenis: zout-brakke binnenzee
Nadere informatieKoppel kuifeenden. Kuifeenden
42 Ecologie en natuurfuncties Het IJsselmeergebied is een uniek natuurgebied van (inter-)nationale betekenis. Het is een van de zee afgesloten, benedenstrooms gelegen, zoet laaglandmeer met een relatief
Nadere informatiePut van Schoonhoven (Amerongse Bovenpolder)
Put van Schoonhoven (Amerongse Bovenpolder) Vastlegging situatie september 2011 Glanzend fonteinkruid, kaalgevreten door meerkoeten (september 2011) V astleggi ng si tuatie september 2011 Alexander Klink
Nadere informatieEuropese meerval (Silurus glanis) in de Westeinderplassen
Europese meerval (Silurus glanis) in de Westeinderplassen Aanwezigheid van een bijzondere veenreus Bart Schaub; Hoogheemraadschap van Rijnland Martin Hoorweg; Sportvisserij Nederland Samen met Gerrit van
Nadere informatieBestrijding exoten met exoten Mogelijkheden voor de graskarper? Willie van Emmerik Sportvisserij Nederland
Bestrijding exoten met exoten Mogelijkheden voor de graskarper? Willie van Emmerik Sportvisserij Nederland Laatste jaren veel klachten over waterplanten Waterplanten, ecosysteem en vis Waterplanten van
Nadere informatieHEN/SED GEBIED W36 EN B01
BIJLAGE V HEN/SED GEBIED W36 EN B01 Witteveen+Bos, behorende bij rapport TL217-3/kolm/028 d.d. 28 juni 2013 Witteveen+Bos, behorende bij rapport TL217-3/kolm/028 d.d. 28 juni 2013 BO2 Zouweboezem ALGEMEEN
Nadere informatieInrichting en beheer voor poldervissen
Inrichting en beheer voor poldervissen Veldwerkplaats laagveen & zeeklei en rivierenlandschap - Doelgericht Natuurbeheer Fabrice Ottburg 26 augustus 28 Inhoud Waarom aandacht voor vissen in polders? Aanknopingspunten
Nadere informatieinbo Visbestandopnames op de Damse Vaart. Gerlinde Van Thuyne, Sven Vrielynck en Jan Breine INBO.R
inbo Instituut voor natuur- en bosonderzoek Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek - Duboislaan 14 - B-1560 Groenendaal - T.: +32 (0)2 658 04 10 - F.: +32 (0)2 657 96 82 - info@inbo.be - www.inbo.be Visbestandopnames
Nadere informatieGebiedsbeschrijving Boezem Noordwest Overijssel
Gebiedsbeschrijving Boezem Noordwest Overijssel I. HET STROOMGEBIED De Boezem van Noordwest Overijssel (NWO) ligt tussen het overgangsgebied van het Drents plateau in het noordoosten en de Noordoostpolder
Nadere informatieIMARES Wageningen UR. Pilot polderbemonstering O.A. van Keeken, K.E. van de Wolfshaar, R. Hoek en M. de Graaf Rapport C161/14
Pilot polderbemonstering 2014 O.A. van Keeken, K.E. van de Wolfshaar, R. Hoek en M. de Graaf Rapport C161/14 IMARES Wageningen UR (IMARES - Institute for Marine Resources & Ecosystem Studies) Opdrachtgever:
Nadere informatieDe kwabaal. Kabeljauw van het zoete water
De kwabaal Kabeljauw van het zoete water Herkenning De kwabaal (Lota lota) is de enige kabeljauwachtige die leeft in zoet water. Kenmerkend zijn de platte, brede kop en één enkele lange bekdraad in het
Nadere informatie