Overleg met buurtbewoners over het windmolenproject in Merchtem

Transcriptie

1 Overleg met buurtbewoners over het windmolenproject in Merchtem Datum: 3 april 2017 Plaats: administratief centrum, Brusselsestraat 25 Sprekers : Tom Troch Nadia Sminate Iris Bauwens Steven Rits Liselotte Vandoorne Schepen van energie Burgemeester Milieuambtenaar Stedenbouwkundig ambtenaar Duurzaamheidsambtenaar Bijlage: Power Point-presentatie 1 Inhoud van de avond Welkomwoord en toelichting bij de tijdlijn van het project door de burgemeester Sminate. Uitleg bij de visienota Hernieuwbare Energie en het standpunt van het gemeentebestuur door schepen Troch. De stedenbouwkundig ambtenaar belichtte de stedenbouwkundige aspecten van het project. De milieuambtenaar nam de milieutechnische zaken voor haar rekening en de duurzaamheidsambtenaar sloot af met de participatieve elementen. De inhoud is terug te vinden in de bijgevoegde PPT. 2 Plenaire zitting Personen, die aangaven dat men een algemene vraag had over het project dat iedereen aanbelangt, kregen de mogelijkheid om plenair hun vraag te stellen aan één van de deskundigen of aan het beleid. Voorafgaand bedankten de aanwezigen de burgemeester en schepenen voor hun initiatief en hun negatief advies aangaande het windmolenproject in Merchtem. Vraag 1: Is het mogelijk dat de gemeente Londerzeel de doelstellingen haalt zonder windenergie? Het is gemakkelijker om de doelstellingen te halen door gebruik te maken van windenergie. Het windmolenproject in Merchtem draagt echter niets bij aan de te behalen doelstellingen voor Londerzeel. Het project hypothekeert ook de mogelijkheid dat er een turbine kan komen op grondgebied van Londerzeel, die wel zou bijdragen aan de doelstellingen van 20% hernieuwbare energie tegen Windmolenproject p. 1 van 6 3 april 2017

2 De berekeningen uit de visienota Hernieuwbare Energie toonde aan dat het potentieel voor Londerzeel hoofdzakelijk ligt bij zonne-energie, aangevuld met windenergie en ondiepe geothermie. Er is 59 ha aan zonnepanelen nodig willen we de doelstelling behalen zonder gebruik te maken van windenergie. Dit is een hele opgave. Het gemeentebestuur zag windenergie dus wel als een mogelijkheid, maar niet op de manier zoals het project nu loopt en onder de voorwaarden die nu op tafel liggen. Vraag 2: Kunnen er na goedkeuring van dit project in de toekomst nog windturbines worden bijgeplaatst? Op basis van het huidige voorstel naar inplanting en wetgeving toe kan er geen derde molen geplaatst worden in het gebied tussen Kouter en de Heerbaan, ook niet in de zone die daarboven gelegen is (Zie het kaartje op slide 9 van de PPT). Het gemeentebestuur is ervan overtuigd dat, wanneer de projectontwikkelaar niet enkel naar de winst had gekeken, maar ook naar het welzijn van de omwonenden en met deze omwonenden in dialoog was gegaan, er wel plaats was voor drie turbines. Die turbines zouden mogelijks kleiner geweest zijn (beperking van de hinder) of gedraaid hebben met een aangepast vermogen, vooral s avonds en s nachts. Naast het beperken van de storende elementen zou er rechtstreekse zeggenschap en winst gegaan zijn naar de omwonenden onder de vorm van een stem bij het nemen van belangrijke beslissingen, uitkeren van dividenden en democratische prijzen voor de elektriciteit want als omwonende ben je mede-eigenaar van de turbine. Het gemeentebestuur van Londerzeel benadrukt wel dat ook de gemeente Merchtem de pen niet heeft vastgehouden in dit dossier. Beide gemeenten, zowel Londerzeel als Merchtem, hebben hierin enkel een adviserende rol naar provincie en Vlaamse Overheid toe. Geen van beide gemeenten kan voorwaarden opleggen aan de projectontwikkelaar. Tijdens het gesprek in januari heeft het gemeentebestuur van Londerzeel expliciet aan Aspiravi gevraagd of men ingrijpt als er zich klachten blijven voordoen, ook al wordt de norm uit de milieuwetgeving gerespecteerd. Het antwoord van de projectontwikkelaar was duidelijk: er zullen geen inspanningen volgen als de norm behaald wordt. Vraag 3: Hoe zal er door het gemeentebestuur van Londerzeel gereageerd worden als hun negatief advies niet gevolgd wordt? Er is geen inhoudelijk beroep mogelijk wat de stedenbouwkundige vergunning betreft; enkel procedurefouten kunnen aangekaart worden bij de Raad van Vergunningenbetwistingen. Vanuit de gemeente Londerzeel wordt voorgesteld om de uitspraak af te wachten en daarna iedereen opnieuw uit te nodigen om te kijken wat we samen kunnen doen. Vraag 4: Wat zijn de slaagkansen van het project zoals het nu voorligt nl. met twee windturbines? Het bundelingsprincipe uit de Vlaamse Omzendbrief schrijft voor: een cluster van drie windturbines en/of een bundeling met een markante infrastructuur in het landschap zoals een hoogspanningslijn (Omzendbrief RO/2014/02). Windmolenproject p. 2 van 6 3 april 2017

3 Voor de bouwvergunning tellen enkel stedenbouwkundige argumenten, andere zullen niet worden meegenomen voor de Vlaamse overheid. Vraag 5: Is er contact met de gemeente Merchtem om een gezamenlijk advies te formuleren naar de Vlaamse overheid? Er is geen contact tussen de gemeentelijke diensten van Londerzeel en Merchtem. Vermoedelijk is de reden hiervoor de strenge voorwaarden die Londerzeel heeft opgenomen in zijn adviesnota. Vraag 6: Is het mogelijk om een derde molen te plaatsen in het gebied? Zoals het project nu voorligt met het gekozen type turbine, de gekozen locatie, de huidige technologie en onder de geldende normen, kan dit niet. De reden hiervoor is dat de omzendbrief voorschrijft dat als men drie molens plaatst, deze van dezelfde grootte dienen te zijn. Bij het plaatsen van een 3 e turbine van hetzelfde kaliber zullen de normen voor geluid overschreden worden. Ook technisch gezien kunnen er geen drie molens van deze grootte en met de huidige inplanting geplaatst worden omdat ze elkaars wind afnemen. Vraag 7: Wat is de reden dat het gebied van de Kouter gekozen is om de windturbines te plaatsen? Komt dit enkel door de aanwezigheid van de hoogspanningslijnen? De omzendbrief van de Vlaamse Overheid geeft duidelijk aan dat agrarische gebieden en industriegebieden ideale plekken zijn om windturbines te plaatsen. De Vlaamse Codex (wetgeving van ruimtelijke ordening) laat windmolens toe in agrarisch gebied, maar niet overal. Het is niet zo dat de mogelijke komst van de twee turbines een precedent is en dat er daardoor meer windmolens kunnen geplaatst worden. Onder de huidige normen en regelgeving is de Kouter het enige gebied waar een windturbine zou mogelijk zijn (zie het kaartje op slide 9 van de PPT). We spreken hier enkel voor de mogelijkheden op het grondgebied van Londerzeel, misschien zijn er andere opties op het grondgebied van Merchtem. De aanvrager voorziet hier echter geen turbine en zoals het project nu voorligt, kan hier ook geen komen. De gemeente kan echter niet voorspellen hoe de wetgeving zal evolueren. Het is dus mogelijk dat het bundelingsprincipe wordt losgelaten, maar evengoed dat de normen verstrengen. De aanwezigheid van de hoogspanningslijn is bijgevolg niet het enige criteria waarom er gekozen is voor het gebied van de Kouter. Vraag 8: Is het mogelijk om het waardeverlies van de woning te compenseren? De mogelijkheid tot participeren is niet genoeg om dit verlies te compenseren. Geluidshinder en hinder van schaduw zal er steeds zijn. Bij een rechtstreekse participatie (niet de participatiemogelijkheid die Aspiravi aanbiedt) krijgt de aandeelhouder medezeggenschap over de windturbine. Daarnaast een uitkering van dividend en een democratische prijs voor elektriciteit. Planschade voor deze hinder is in België niet van toepassing. Windmolenproject p. 3 van 6 3 april 2017

4 Gemeentebesturen hebben geen tools in handen om een compensatie af te dwingen van de projectontwikkelaar want zij hebben louter een adviserende rol. Dit is iets dat de Vlaamse overheid wel kan implementeren. Om de geluidsnorm na te gaan, wordt er gemeten met de eenheid db(a). db(a) wordt tevens gehanteerd voor evenementen. De wetgever laat niet toe dat er gemeten wordt met db(c). db(c)-metingen geven meer de beleving weer, maar de minister heeft dit nog niet meegenomen om hinder vast te stellen. Vanuit de omwonenden is er geen draagvlak voor het plaatsen van een windmolen: er blijft lawaai. Verhuizen kan niet want de huidige woning zal in waarde dalen. Welke projectontwikkelaar er ook komt: zeggenschap en de uitkering van dividenden wegen hier niet tegen op. Vraag 9: Het Provinciaal Structuurplan spreekt over het projectgebied als een luwe vlek voorzien als Kouterlandschap. Het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan van Merchtem duidt het gebied aan als landbouwgebied. Heeft de komst van de windmolens dan geen effect op de landbouwgewassen en de dieren? De omzendbrief geeft aan dat het gebruik van landbouwgrond nauwelijks beperkt wordt. Er is geen invloed geconstateerd op gewassen en vee. Vraag 10: de VITO-studie energiekansenkaarten schuift zonne-energie naar voor als hernieuwbare bron voor Londerzeel. Waarom is windenergie dan meegenomen? Figuur 1: Samenvatting aan potentiele hernieuwbare energie in Vlaams Brabant (bron: energiekansenkaarten) De studie van het VITO heeft per gemeente het potentieel van volgende hernieuwbare energiebronnen bekeken: Zonne-energie: vooral in de sterk bebouwde regio's voor de winning van elektriciteit Windenergie: meeste kansen in het noordoosten en het zuidwesten van Vlaams-Brabant Energie uit biomassa: vooral in de meer landelijke en groene regio's Waterkracht: kansen voor energieopwekking op de watermolens en de sluizen Diepe geothermie: winning van warmte uit waterlagen diep in de ondergrond, beperkt in onze provincie Ondiepe geothermie: winning van warmte uit de bodem, veel mogelijkheden in onze provincie Windmolenproject p. 4 van 6 3 april 2017

5 Restwarmte: gekoppeld aan industriële processen Riothermie: winning van warmte afkomstig uit afvalwater Voor Londerzeel is daaruit naar voor gekomen dat, onder de huidige wetgeving en draagvlak, het gebruik van zonne-energie het meeste potentieel heeft, aangevuld met windenergie en ondiepe geothermie. Omdat zonne-energie het grootste potentieel heeft, wordt dit in het samenvattend kaartje weergegeven. Dat wil niet zeggen dat er geen mogelijkheid is voor windenergie. Wel dat dit beperkter is dan het gebruik van zonne-energie. Vraag 11: Is er een zekerheid dat er geen turbines kunnen geplaatst worden op andere locaties? Een aantal jaar geleden kon het op de Kouter ook niet omdat Belgocontrol geen toestemming gaf, nu ineens geven ze wèl toestemming. Onder de huidige normen en regelgeving kan het in Londerzeel enkel gerealiseerd worden op de Kouter. Met het huidige project is ook deze mogelijkheid weg. Wat we als gemeentebestuur wel missen, is een provinciaal kader naar analogie van de provincie Oost-Vlaanderen. Meer informatie: Vraag 12: Een hoogte van 175 m: wat kunnen we ons hier bij voorstellen? Zijn er al voorbeelden van windturbines van die hoogte? Onze-Lieve-Vrouwekathedraal Antwerpen = 123 m Sint-Romboutskathedraal Mechelen = 97 m Het is echter zo dat het visuele aspect voor een windmolen van 125 m of 175 m nauwelijks anders is omdat het gaat over een lange smalle constructie. Mocht dit een brede constructie zijn, dan zou dit wel een duidelijk verschil zijn, ook naar slagschaduw toe. Vraag 13: Stel dat er geen draagvlak geconstateerd wordt voor windenergie, welke andere initiatieven zullen er worden uitgewerkt om de doelstellingen van 20% CO2-reductie te behalen of blijft windenergie op de beleidsagenda staan? Onder de huidige situatie en met de keuze van aanpak die de projectontwikkelaar in dit dossier heeft gekozen, is het niet meer mogelijk om het nodige draagvlak te creëren. Mocht het project van Aspiravi niet worden goedgekeurd, dan zal er zeker al deze legislatuur geen initiatief genomen worden vanuit de gemeente om in dit gebied windenergie te realiseren. Mocht er echter een projectontwikkelaar zijn die binnen de lijnen van de visienota het initiatief neemt, dan zal het gemeentebestuur mee trachten het nodige draagvlak te verkrijgen. Vanuit de omwonenden wordt er hierop gerepliceerd dat Ecopower het heeft opgegeven omdat er geen draagvlak kan gecreëerd worden omdat er te veel tegenkanting is. De projectontwikkelaar is niet verplicht om een draagvlak te hebben. Hij moet enkel iemand vinden die bereid is om een overeenkomst aan te gaan voor het plaatsen van een turbine op zijn grond. Wat zeer te betreuren is. Vraag 14: Kan de doelstelling behaald worden door enkel in te zetten op zonne-energie? Windmolenproject p. 5 van 6 3 april 2017

6 Dat kan, maar dit zal niet gemakkelijk worden. Er moet 59 ha aan zonnepanelen worden gerealiseerd. De aanwezigen zijn bereid om, als het project van de windturbines niet doorgaat, mee te denken over hoe het gemeentebestuur een versnelling kan realiseren in het implementeren van zonne-energie in Londerzeel. De burgemeester sluit de avond af met een bedanking aan alle aanwezigen voor het constructieve verloop van de avond. Afspraken die gemaakt worden: Na de uitspraak van de Vlaamse Overheid en de provincie wordt iedereen opnieuw uitgenodigd. Als het project vergund is, zal worden bekeken welke initiatieven en maatregelen er samen kunnen genomen worden om de hinder te beperken. De aanwezigen zijn bereid om, als het project van de windturbines niet vergund is, mee te denken over hoe het gemeentebestuur een versnelling kan realiseren in het implementeren van zonne-energie in Londerzeel. Standpunt van het beleid: Het beleid stelt dat windenergie op het grondgebied van Londerzeel moet mogelijk zijn onder de voorwaarden die aangegeven zijn in de visienota hernieuwbare energie. Onder de huidige situatie en met de keuze van aanpak die de projectontwikkelaar in dit dossier heeft gekozen, is het niet meer mogelijk om het nodige draagvalk te creëren. Als het project van Aspiravi niet wordt goedgekeurd dan zal er deze legislatuur geen initiatief meer genomen worden vanuit de gemeente om in dit gebied windenergie te realiseren. Verslag: Lotte Vandoorne Windmolenproject p. 6 van 6 3 april 2017