Appendix. ))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))) Over kwantoren

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Appendix. ))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))) Over kwantoren"

Transcriptie

1 Appendix ))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))) Over kwantoren 1 Inleiding We hebben in hoofdstuk 2 aangenomen dat een uitdrukking als deze ruit in (1)a de syntactische structuur van (1)b heeft, en geïnterpreteerd wordt als in (1)c (vgl. (44)). (1) a. deze ruit b. [ AgrP deze [Agr [ NP ruit]]] c. deze:x [ruit(x ind )] Een cruciale aanname in deze analyse is dat deze zelf een predikatieve interpretatie krijgt. 1 In deze paragraaf wil ik nagaan of ook kwantificerende uitdrukkingen zoals vele en alle predikatief geïnterpreteerd worden, of misschien zelfs een predikatieve argumentstructuur hebben. De conclusie waar ik op aanstuur is dat kwantoren predikatief geïnterpreteerd worden en wat dat betreft van hetzelfde laken een pak zijn als determinatoren; de verschillen zitten hem in de kenmerken van de stam. Maar ook die kenmerken blijken afkomstig uit een beperkte verzameling, en ook in dit geval kan hun onderlinge verhouding als een kenmerkboom worden gekarakteriseerd. Volgens mij een significante overeenkomst. 2 De aard van kwantoren In Kerstens (1993) heb ik beargumenteerd dat de kwantoren elke, alle en sommige er qua kenmerken uitzien als in (2) (ik heb de notatie aangepast). Ze hebben een stam met vier kenmerken: het kenmerk!u (net zoals de en het), een kwantificerend kenmerk (elk, al, sommige), een (- kenmerk (( 0 {ind, m}) en het variabele kenmerk ±" (" 0 {G,n}). (2) a. elk(e): [!U, elk, +ind, ±"] 1 Een element heeft een predikatieve argumentstructuur als het een syntactische AgrP induceert. Een element heeft een predikatieve interpretatie als er sprake is van een predikaatvariabele. Een element met een predikatieve argumentstructuur heeft een predikatieve interpretatie.

2 92 - Argumentstructuur in het Nederlands b. al(le): [!U, al, *m, ±"] c. sommige: [!U, sommige, +m, ±"] Kwantoren houden volgens (2) het midden tussen nomina (wegens ±() en determinatoren (vanwege!u en ±"). Door het kenmerk ±" vertonen kwantoren dezelfde semantische ambiguïteit als determinatoren. 2 Bovendien kunnen ze, net zoals adjectieven die specifier zijn, fonologisch onderscheiden worden doordat het kenmerk!" correleert met het ontbreken van een finale vocaal (dit, dat, het). Preciezer, als het agr-kenmerk +" is eindigt de kwantor op -e; is het agr-kenmerk!", dan ontbreekt die finale vocaal. De aanwezigheid van het kenmerk!u in de kwantoren maakt er specifiers van omdat het hun variabele verbiedt via de uitingscontext te worden gefixeerd. Dat moet dus via een checking-relatie met een hoofd (van een AgrP). 3 Op dit punt lijkt sommige een uitzondering. Zoals het contrast in (3) laat zien kan sommige als enige los voorkomen, d.w.z. zonder dat het een specifier is. (3) a. sommige lopen/*loopt b. *elke loopt/lopen c. *alle loopt/lopen 4 Maar bij nader inzien blijkt dat de waarde van " in het geval van sommige onder de hier gemaakte aannames volgt uit regel (4) ((33)b in hoofdstuk 2). Het agr-kenmerk kan, gegeven het kenmerk 2 Ik neem aan dat alle uit (2)b ongelijk is aan het pronominale tweetal allen en alles uit (i). Merk op dat de specificatie in (i)a niet zonder meer verklaart waarom allen per se personen denoteert. We zouden kunnen aannemen dat het kenmerk +G als stamkenmerk per se op mensen van toepassing is. (i) a. [allen,!u, +G, +n] b. [alles,!u,!g,!n] 3 In dat opzicht verschillen ze van adjectieven die niet het kenmerk!u hebben en wel los kunnen voorkomen. In dat geval kan hun variabele via de uitingscontext gefixeerd worden (vgl. groene zijn mooi). 4 Hier moeten we *alle lopen niet verwarren met allen lopen (zie noot 40): in het laatste geval is sprake van een inherent als +m gespecificeerd pronomen dat per se op personen slaat (net zoals het genominaliseerde zieken). Ook bij elk (zonder -e) kan verwarring optreden: in een elk wandele de weg der wijzen is elk ook als een quasipersoonlijk voornaam geïnterpreteerd (bijv. door een inherent gefixeerd!n agr-kenmerk of door een +G kenmerk in de stam dat via (6)c het agr-kenmerk!n toevoegt).

3 Appendix Over Kwantoren ( ) m in de stam, alleen maar uitpakken als +n (en dus is sommige voor de fixatie van " niet afhankelijk van een checking-relatie). (33) *m 6 *n We voorspellen dus het contrast in (3)a. Niet alleen heeft sommige (wegens (33)) per se +n als waarde van het agr-kenmerk, bovendien is *sommig (boek) (zonder -e) uitgesloten, gegeven dat het ontbreken van -e correleert met het kenmerk!". 5 De andere kwantoren hebben een checkingrelatie nodig om de variabele ±" gebonden te krijgen en kunnen dus niet los voorkomen. Ook het contrast in (3)b en c is een voorspelling. Uit het kenmerk +ind van el(ke) volgt geen specifieke waarde voor ", terwijl bij al(le) de ongedetermineerdheid van *m niet toestaat een waarde van ±" af te leiden. Uit de kenmerken van elke volgt dat het voor een gepaste fixatie van " aangewezen is op nomina met zowel het kenmerk +ind als een ±G agr-kenmerk. 6 Ik neem aan dat er ook voor al(le) niets anders opzit dan ±" te fixeren in een checking relatie, en vervolgens daaruit de waarde van *m (nl +m of!m) af te leiden. 7 Noch elk(e) noch al(le) kunnen dus los voorkomen. 8 Intussen legt het kenmerk +ind en ±m wel beperkingen op aan het soort variabele. Daaruit volgt dat elke en alle per se vergezeld gaan van een nominaal element dat niet alleen " aan een passende waarde kan helpen maar dat ook voor een passende soort variabele kan zorgen. In het geval van elk(e) met de kenmerken van (2)a voorspellen we aldus het contrast in (4): Agr moet geïnterpreteerd worden als een x +ind. 9 5 Kwantificerende uitdrukkingen als elke en alle variëren qua finale schwa (-e) op dezelfde manier als determinatoren en pre-nominale adjectieven: er is een correlatie tussen!" en de afwezigheid van de schwa. Ik probeer dat onderscheid (dat hem enkel in het agr-kenmerk zit) in de tekst zoveel mogelijk buiten beschouwing te laten. Zie Kerstens (1993) voor details. 6 Zo wordt *elke melk uitgesloten doordat melk een stof sorteert en elke per se een x ind. 7 Als ±" gefixeerd wordt als ±G moet *m uitpakken als!m (want +m 6 +n en daarmee is ±G incompatibel wegens ±G 6!n). Wordt " gefixeerd als!n, dan is!m de enige optie (wegens!m 6!n), en bij +n moet het +m zijn (wegens +m 6 n). 8 We moeten dan aannemen elke en alle hun " niet kunnen checken aan AgrS omdat dat ten onrechte voorspelt dat *alle zijn rood ( allen zijn rood) met een +n AgrS mogelijk is. 9 Het ligt in de rede te veronderstellen dat het kenmerk +ind de oorzaak is van wat wel het distributieve karakter van elke wordt genoemd (het slaat per se op de afzonderlijke leden van een verzameling), in tegenstelling tot het

4 94 - Argumentstructuur in het Nederlands (4) a. elke man (x ind ) b. *elke mannen (x mv ) c. *elke melk (x stof ) Op dezelfde manier verklaart de selectie-restrictie van al(le) in (2)b, zoals we al zagen, het contrast in (5): een x ind (nodig voor man in (5)a) is uitgesloten wegens ±m 6!ind (regel (28)b uit hoofdstuk 2). (5) a. *alle man (x ind ) b. alle mannen (x mv ) c. alle melk (x stof ) 10 Het ligt in de rede te vermoeden dat de verdeling van de (-kenmerken ±ind en ±m over de kwantoren van (2) niet geheel willekeurig is. Mogelijk is er een verband met de kenmerken [elk], [al] en [sommige], maar dat kan alleen duidelijk worden als duidelijk is wat voor kenmerken dat zijn. Het feit dat de kwantoren in (2) tot een gesloten klasse behoren en dat de betekenis van de verschillende leden de indruk wekt aan banden te liggen, wijst erop dat kenmerken als [elk] en [al] geen toevallige primitieven zijn. Maar voor een goede reconstructie moet ook het tweetal in (6) in de beschouwing betrokken worden. (6) a. hel(e): [heel,!u, +(, ±"] b. menig(e): [menig,!u, +ind, ±"] In (6)a gaat het om het kwantificerende hele uit zinnen als (7)a en b, dat ook in de vorm gehele voorkomt en opduikt in helemaal. Het gaat dus niet om het niet-kwantificerende hele van (7)c en d (dat een adjectief is en zoiets als niet kapot betekent; zie voor details Kerstens 1993). 11 niet-distributieve karakter van alle (wegens het door *m geïmpliceerde kenmerk!ind). 10 En *alle zand is uitgesloten door de correlatie tussen -e en +": zand heeft het kenmerk!g (en per implicatie!n). De variabele van zand (x stof ) is dus niet het probleem. 11 Ook hier negeer ik de finale schwa (-e).

5 Appendix Over Kwantoren ( ) - 95 (7) a. hij heeft een heel schip gevuld (x ind ) b. hij heeft hele planken vol staan (x mv ) c. hij wil een hele (en niet een kapotte) d. hij wil een heel exemplaar Het contrast in (8) maakt duidelijk dat menige alleen wat betreft het kwantificerende kenmerk van elke verschilt. 12 (8) a. menige vrouw (x ind ) b. *menige vrouwen (x mv ) c. *menige melk ( stof ) Het minimale verschil tussen elke en menige roept de vraag op of er ook in de andere gevallen minimale paren bestaan. En een andere vraag die rijst is of de kwantoren alle mogelijke combinaties van kwantificerende en sorterende kenmerken bestrijken. Een verdere aanwijzing dat er systeem zit in de kwantificerende kenmerken is het feit dat het spectrum van interpretatiemogelijkheden van de elementen in (2) en (6) niet uniek is voor dit paradigma, maar ook is terug te vinden is in de rijtjes van (9). (9) a. persoon: iedereen, alles, allen, (n)iemand, (n)iets b. tijd: altijd, (n)ooit, eens c. plaats: overal, (n)ergens Dat alles voedt het vermoeden dat de kwantificerende kenmerken (elk, al, etc.) reconstructie behoeven. Ze moeten herleid worden tot een principieel beperkte verzameling van meer primitieve kenmerken die de onderliggende systematiek tot uitdrukking brengen. Mijn gissing is dat het ook in dit geval om kenmerken gaat die gekarakteriseerd kunnen worden in de vorm van een kenmerkboom. 12 Merk op dat elk(e) en menig(e) een individuele variabele (x ind ) sorteren, en daarmee een individu denoteren (en de onmogelijkheid van *elke vrouwen en *menige vrouwen voorspellen). Het zijn de kenmerken [elk] en [menig] die verantwoordelijk zijn voor de kwantiteit (de verzameling waaruit de individuën afkomstig zijn)

6 96 - Argumentstructuur in het Nederlands 3 De kenmerken ±œ en ± Laten we veronderstellen dat de elementen in (2), (6) en (9) te analyseren zijn in termen van de kenmerken van (10), waarvan de onderlinge samenhang kan worden weergegeven in een kenmerkboom en die geïnterpreteerd worden op een manier die (althans in effect) overeenkomt met universele (œ) en existentiële ( ) kwantificatie. (10) +œ!œ +! elke, alle, hele 13 sommige, menige geen Gegeven (10) kunnen we de elementen in (2) en (6) herleiden tot die in (11), gegeven dat ( 0 {ind, m} en " 0 {G, n}. (Ik negeer hier en in het vervolg de bijdrage van de schwa.) (11) a. elke: [!U, +œ, +ind, ±"] b. alle: [!U, +œ, *m, ±"] c. hele: [!U, +œ, +(, ±"] d. sommige: [!U, +, +m, ±"] e. menige: [!U, +, +ind, ±"] f. geen: [!U,!, ±"] 14 Het verschil tussen elke, alle en hele is in (11) teruggebracht tot de sortering van de variabele. Voor het overige zijn het alle drie universele kwantoren. Ook sommige en menige verschillen alleen wat betreft de sortering van de variabele (+m versus +ind). Tenslotte voorziet kenmerkboom (10), zoals uit (11)f blijkt, ook in een kenmerk voor negatie (als aspect van de interpretatie) zoals in geen. 13 Hier hoort ook iedere bij en andere eventuele varianten van de genoemde elementen. 14 Het verschil tussen geen aan de ene kant, en geeneen, geen enkele of niet één aan de andere is dat geen niet een restrictie oplegt aan de variabele (geen boek/boeken/zand vs. geeneen boek/*boeken/*zand). We moeten aannemen dat geen ambigu is en dat het net zoals veel en weinig ook als adjectief en modifier (d.w.z. zonder het kenmerk!u) kan voorkomen; dit ter verklaring van het feit dat er is geen boek mogelijk is. Zie Kerstens (1993:105ff).

7 Appendix Over Kwantoren ( ) - 97 Negatie (zeg maar -) is dus herleid tot de interpretatie van het gedeelte! van!. 15 Volgens (11)a projecteert elke de syntactische structuur (12)a, die geïnterpreteerd wordt als (12)b, waarbij ik de stamkenmerken als afzonderlijke predikaten heb opgevat. (12) a. [ AgrP (specifier) [ Agr Agr ±" [+œ,!u,+ind]]] b. spec:x [œ(x) &!U(x) & ind(x)] c. Operator:x[man(x)] Indien elke gecombineerd wordt met bijvoorbeeld man, kan het kenmerk ±" van elke gecheckt worden aan het +G kenmerk van man, d.w.z. gefixeerd worden als +G. Omdat +G een stamkenmerk is verschijnt bij de interpretatie!n, een voorwaarde voor het verschijnen van x in (12)b. 16 Merk tenslotte op dat ook +œ in (12)a geïnterpreteerd wordt als een predikaat (œ), en dus niet als een operator. 17 Maar in een nominale constituent als elke man, waar elke vanwege de " een specifier moet zijn, wordt elke, d.w.z. (12)b, natuurlijk wel geïnterpreteerd als een operator zoals aangegeven in (12)c (waar Operator = (12)b). In die zin is œ (de universele kwantor) een restrictie op de variabele van man. Conclusie Ik heb in deze appendix duidelijk willen maken dat de voorstellen in de boek over het gedrag en de eigenschappen van nominale elementen verder strekken dan (pro)nomina, determinatoren en adjectieven. Kwantoren blijken een deel van hun eigenaardigheden prijs te geven als we aannemen 15 Merk op dat (10) in feite voorspelt dat bijv. *niedereen en *nalles (vs. niets) niet bestaan. Die voorspelling volgt uit de aanname dat de n- in niets en niemand correleert met de! van!. In *iedereen en *nalles zouden! en +œ tegelijk voorkomen, contra (10). Vgl. in dit verband Huybregts (1979). 16 Het ligt in de rede te vermoeden dat vormen als elkeen, iedereen en menigeen argument zijn omdat het deel -een voorziet in de kenmerken +G en!n. Het stamkenmerk +G kan dan verklaren waarom we het met deze vormen per se over mensen hebben (zie noot 7). 17 De fixatie van ±" als +G of!g zijn de enige opties gegeven het geselecteerde label +ind en de regels (33)a en b uit hoofdstuk 2. (Mogelijk moeten we de sterkere selectieregel +ind 6 ±G aannemen om*elke mannen, d.w.z. de combinatie van +ind en een +n agr-kenmerk, uit te sluiten. Maar (33)a impliceert in feite dat een +n agr-kenmerk niet mogelijk is als een ±G agr-kenmerk mogelijk is (waardoor hersens een echte exceptie is).

8 98 - Argumentstructuur in het Nederlands dat ze van hetzelfde laken een pak zijn als de andere nominale elementen. Met datzelfde laken bedoel ik dan niet enkel de kenmerken die we in hoofdstuk 2 al zijn tegengekomen, maar ook de kwantificerende kenmerken. Ook die blijken een structuur te kennen (die van een kenmerkboom) die in hoofdstuk 2 al significant is opgedoken. We zullen de principes die die structuur opleggen ook verder in het boek nog aan het werk zien.

9 Appendix Over Kwantoren ( ) - 99

Hoofdstuk 1: Argumentstructuur B

Hoofdstuk 1: Argumentstructuur B Hoofdstuk 1: Argumentstructuur B 26-02-2001 -- 1 Hoofdstuk 1 Argumentstructuur 1 Inleiding Zoals gezegd gaat dit boek over argumentstructuur, in het bijzonder de argumentstructuur van werkwoorden. 1 Onder

Nadere informatie

Semantiek 1 college 10. Jan Koster

Semantiek 1 college 10. Jan Koster Semantiek 1 college 10 Jan Koster 1 Vandaag Vorige keer: conceptuele structuur en semantische decompositie Vandaag: inleiding in de formele semantiek Gebruikt notaties uit formele logica plus de daar gehanteerde

Nadere informatie

College 4: Gegeneraliseerde Kwantoren

College 4: Gegeneraliseerde Kwantoren Semantiek CKI/CAI Utrecht, herfst 2008 College 4: Gegeneraliseerde Kwantoren Onderwerpen: NP denotaties als verzamelingen van verzamelingen, monotoniciteit bij kwantoren, determiner denotaties als relaties

Nadere informatie

Betekenis 2: lambda-abstractie

Betekenis 2: lambda-abstractie Betekenis 2: lambda-abstractie Anna Chernilovskaya 4 June 2009 Wat? Vorige keer: Predicaatlogica Vertaling van zinnen Deze keer: Predicaatlogica uitbreiding Vertaling van zinnen in details Overzicht van

Nadere informatie

Gegeneraliseerde Kwantoren

Gegeneraliseerde Kwantoren Semantiek CKI Utrecht, lente 2012 Gegeneraliseerde Kwantoren Onderwerpen: NP denotaties als verzamelingen van verzamelingen, monotoniciteit bij kwantoren, determiner denotaties als relaties tussen verzamelingen,

Nadere informatie

SYNTAXIS EN SEMANTIEK: BEREIK IN HET NEDERLANDS

SYNTAXIS EN SEMANTIEK: BEREIK IN HET NEDERLANDS SYNTAXIS EN SEMANTIEK: BEREIK IN HET NEDERLANDS Eddy Ruys Taal is de systematische verbinding van een vorm (klank) met een betekenis. * Wie betekenissen wil beschrijven, en wil verklaren hoe het komt dat

Nadere informatie

Toelichting bij geselecteerde opdrachten uit Betekenis en Taalstructuur

Toelichting bij geselecteerde opdrachten uit Betekenis en Taalstructuur Toelichting bij geselecteerde opdrachten uit Betekenis en Taalstructuur Hoofdstuk 2, tot en met pagina 41. Maak opdrachten 1,2,3,4,5,7,9,10,11,15,16 *1 Met "welgevormd" wordt bedoeld dat de formule toegestaan

Nadere informatie

Logic for Computer Science

Logic for Computer Science Logic for Computer Science 07 Predikatenlogica Wouter Swierstra University of Utrecht 1 Vrijdag Aanstaande vrijdag is geen hoorcollege of werkcollege. De tussentoets is uitgesteld tot volgende week dinsdag.

Nadere informatie

Wat? Betekenis 2: lambda-abstractie. Boek. Overzicht van dit college. Anna Chernilovskaya. 7 juni 2011

Wat? Betekenis 2: lambda-abstractie. Boek. Overzicht van dit college. Anna Chernilovskaya. 7 juni 2011 Wat? Betekenis 2: lambda-abstractie Anna Chernilovskaya 7 juni 2011 Vorige keer: Predicaatlogica Vertaling van zinnen Deze keer: Predicaatlogica uitbreiding Vertaling van zinnen in details Overzicht van

Nadere informatie

Logica voor Informatica

Logica voor Informatica Logica voor Informatica 12 Normaalvormen Wouter Swierstra University of Utrecht 1 Vandaag We hebben gezien dat er verschillende normaalvormen zijn voor de propositionele logica. Maar hoe zit dat met de

Nadere informatie

Logica voor Informatica. predikatenlogica. Syntax van predikatenlogica. Mehdi Dastani Intelligent Systems Utrecht University

Logica voor Informatica. predikatenlogica. Syntax van predikatenlogica. Mehdi Dastani Intelligent Systems Utrecht University Logica voor Informatica predikatenlogica Syntax van predikatenlogica Mehdi Dastani m.m.dastani@uu.nl Intelligent Systems Utrecht University Redenering in Propositie Logica Als Jan zijn medicijnen neemt

Nadere informatie

Logica voor Informatica. predikatenlogica. Syntax van predikatenlogica. Mehdi Dastani Intelligent Systems Utrecht University

Logica voor Informatica. predikatenlogica. Syntax van predikatenlogica. Mehdi Dastani Intelligent Systems Utrecht University Logica voor Informatica predikatenlogica Syntax van predikatenlogica Mehdi Dastani m.m.dastani@uu.nl Intelligent Systems Utrecht University Syllogistische redeneringen Syllogistische redeneringen zoals

Nadere informatie

Enkele valkuilen om te vermijden

Enkele valkuilen om te vermijden Enkele valkuilen om te vermijden Dit document is bedoeld om per onderwerp enkele nuttige strategieën voor opgaven te geven. Ook wordt er op een aantal veelgemaakte fouten gewezen. Het is géén volledige

Nadere informatie

Gegeneraliseerde Kwantoren

Gegeneraliseerde Kwantoren Gegeneraliseerde Kwantoren Jan van Eijck CWI, Amsterdam and Uil-OTS, Utrecht jve@cwi.nl 18 juni 2008 Samenvatting We geven een kort overzicht van de theorie van gegeneraliseerde kwantoren. Meer informatie

Nadere informatie

De constituent die niet bestaat Over het antecedent van betrekkelijke bijzinnen

De constituent die niet bestaat Over het antecedent van betrekkelijke bijzinnen De constituent die niet bestaat Over het antecedent van betrekkelijke bijzinnen Mark de Vries In zijn voorwoord bij In verband met de zin schrijft Jan: Ik heb in dit boek [ ] geprobeerd de traditionele

Nadere informatie

Vorm en Betekenis. Jan van Eijck. Inleiding Taalkunde, Juni 2006

Vorm en Betekenis. Jan van Eijck. Inleiding Taalkunde, Juni 2006 Vorm en Betekenis Jan van Eijck Inleiding Taalkunde, Juni 2006 Vorm en Betekenis Jan van Eijck Inleiding Taalkunde, Juni 2006 Grammaticaregels hebben betrekking op vorm. Zijn er ook regels te geven voor

Nadere informatie

Logica 1. Joost J. Joosten

Logica 1. Joost J. Joosten Logica 1 Joost J. Joosten Universiteit Utrecht (sub)faculteit der Wijsbegeerte Heidelberglaan 8 3584 CS Utrecht Kamer 158, 030-2535579 jjoosten@phil.uu.nl www.phil.uu.nl/ jjoosten (hier moet een tilde

Nadere informatie

Appendix. ))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))) Over de standaardvisie op theta-rollen

Appendix. ))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))) Over de standaardvisie op theta-rollen Appendix ))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))) Over de standaardvisie op theta-rollen 1 Inleiding In deze appendix bespreek ik enigszins cursorisch mijn bezwaren tegen de standaardanalyse van thematische

Nadere informatie

Logica voor Informatica

Logica voor Informatica Logica voor Informatica 10 Predikatenlogica Wouter Swierstra University of Utrecht 1 Vorige keer Syntax van predikatenlogica Alfabet Termen Welgevormde formulas (wff) 2 Alfabet van de predikatenlogica

Nadere informatie

Inleiding Logica voor CKI, 2013/14

Inleiding Logica voor CKI, 2013/14 Inleiding Logica voor CKI, 2013/14 Albert Visser Department of Philosophy, Faculty Humanities, Utrecht University 14 oktober, 2013 1 Overview 2 Overview 2 Overview 2 Overview 2 Overview 2 Overview 3 Wegens

Nadere informatie

Ternaire relaties in ERDs zijn lastig

Ternaire relaties in ERDs zijn lastig Ternaire relaties in ERDs zijn lastig Maarten M. Fokkinga Versie van 3 juni 2002, 9:54 Inleiding In het afgelopen tentamen OIS (Ontwerpen van Informatiesystemen; 233026) stond onderstaande opgave over

Nadere informatie

De kaartenbank.indd Sander Pinkse Boekproductie / 15:06 Pag. 47. Kaart 17. Ik heb de band lek, getekend door C. van Bree in 1991.

De kaartenbank.indd Sander Pinkse Boekproductie / 15:06 Pag. 47. Kaart 17. Ik heb de band lek, getekend door C. van Bree in 1991. De kaartenbank.indd Sander Pinkse Boekproductie 07-11-13 / 15:06 Pag. 47 47 Kaart 17. Ik heb de band lek, getekend door C. van Bree in 1991. De kaartenbank.indd Sander Pinkse Boekproductie 07-11-13 / 15:06

Nadere informatie

Inleiding: Combinaties

Inleiding: Combinaties Zinnen 1 Inleiding: Combinaties Combinaties op verschillende niveaus: Lettergrepen als combinaties van fonemen. Woorden als combinaties van morfemen. Zinnen als combinaties van woorden en woordgroepen.

Nadere informatie

Boys buying two sausages each: On the syntax and semantics of distance-distributivity Zimmermann, M.

Boys buying two sausages each: On the syntax and semantics of distance-distributivity Zimmermann, M. UvA-DARE (Digital Academic Repository) Boys buying two sausages each: On the syntax and semantics of distance-distributivity Zimmermann, M. Link to publication Citation for published version (APA): Zimmermann,

Nadere informatie

DE NOMINALE GROEP of NOMINALE CONSTITUENT (NC)

DE NOMINALE GROEP of NOMINALE CONSTITUENT (NC) DE NOMINALE GROEP of NOMINALE CONSTITUENT (NC) 1. Definitie De nominale groep of nominale constituent (NC) bestaat principieel uit één woordgroep (soms één enkel woord) (i) die begint noch eindigt met

Nadere informatie

Embedded implicatures!?!

Embedded implicatures!?! Embedded implicatures!?! Belief reports Jan gelooft dat Piet ziek is. = Piet is ziek B j (Piet is ziek) Belief reports met scalaire elementen Jan gelooft dat Piet enkele boeken van Chomsky gelezen heeft

Nadere informatie

Transfer en toegang tot Universele Grammatica in tweedetaalverwerving door volwassenen

Transfer en toegang tot Universele Grammatica in tweedetaalverwerving door volwassenen Samenvatting Transfer en toegang tot Universele Grammatica in tweedetaalverwerving door volwassenen Negen casestudies naar de verwerving van het Engels, Duits en Zweeds door volwassen moedertaalsprekers

Nadere informatie

Person Markers in Spoken Spontaneous Israeli Hebrew. A Systematic Description and Analysis S. Cohen

Person Markers in Spoken Spontaneous Israeli Hebrew. A Systematic Description and Analysis S. Cohen Person Markers in Spoken Spontaneous Israeli Hebrew. A Systematic Description and Analysis S. Cohen Persoonsmarkeerders in het Spontaan Gesproken Israelisch Hebreeuws (Samenvatting) Het corpus-gebaseerde

Nadere informatie

Inleiding: Semantiek

Inleiding: Semantiek Betekenis 1 Inleiding: Semantiek Semantiek: de studie van betekenis in taal Doel: modelleren hoe de betekenis van een zin of woordgroep is opgebouwd uit de betekenissen van de woorden. Inleiding: Drie

Nadere informatie

Casuskenmerken in het Nederlands

Casuskenmerken in het Nederlands Hoofdstuk 3 ))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))) Casuskenmerken in het Nederlands 1 Inleiding De hypothese die in dit boek verdedigd wordt is dat er verschillende soorten argumentstructuur bestaan,

Nadere informatie

4.2. Evaluatie van de respons op de postenquêtes. In dit deel gaan we in op de respons op instellingsniveau en op respondentenniveau.

4.2. Evaluatie van de respons op de postenquêtes. In dit deel gaan we in op de respons op instellingsniveau en op respondentenniveau. 4.2. Evaluatie van de respons op de postenquêtes 4.2.1. Algemeen In dit deel gaan we in op de respons op instellingsniveau en op respondentenniveau. Instellingsniveau (vragenlijst coördinator) provincie,

Nadere informatie

Reactie op het consultatiedocument "Voorstel toepasbaarheid Code op one tier boards"

Reactie op het consultatiedocument Voorstel toepasbaarheid Code op one tier boards Monitoring Commissie Corporate Governance Code Secretariaat Postbus 20401 2500 EK DEN HAAG Per e-mail: secretariaat@mccg.nl Stibbe N.V. Advocaten en notarissen Beethovenplein 10 Postbus 75640 1070 AP Amsterdam

Nadere informatie

MEMORANDUM ALGEMENE VOORWAARDEN. 1 Inleiding

MEMORANDUM ALGEMENE VOORWAARDEN. 1 Inleiding MEMORANDUM ALGEMENE VOORWAARDEN 1 Inleiding 1.1 In Nederland wordt in de praktijk door ondernemingen veel gebruik gemaakt van algemene voorwaarden ( AV ). Hoewel het gebruik van AV over het algemeen als

Nadere informatie

G0N11a Statistiek en data-analyse: project Eerste zittijd Modeloplossing

G0N11a Statistiek en data-analyse: project Eerste zittijd Modeloplossing G0N11a Statistiek en data-analyse: project Eerste zittijd 2007-2008 Modeloplossing Opmerking vooraf: Deze modeloplossing is een heel volledig antwoord op de gestelde vragen. Om de maximumscore op een vraag

Nadere informatie

Betekenis I: Semantiek

Betekenis I: Semantiek Betekenis I: Semantiek Marieke Schouwstra 21 mei De studie van betekenis Semantiek: de studie van betekenis in taal 17.1, 17.2, 17.3, vandaag Pragmatiek: de studie van betekenis in taalgebruik delen van

Nadere informatie

III.2 De ordening op R en ongelijkheden

III.2 De ordening op R en ongelijkheden III.2 De ordening op R en ongelijkheden In de vorige paragraaf hebben we axioma s gegeven voor de optelling en vermenigvuldiging in R, maar om R vast te leggen moeten we ook ongelijkheden in R beschouwen.

Nadere informatie

Projectieve Vlakken en Codes

Projectieve Vlakken en Codes Projectieve Vlakken en Codes 1. De Fanocode Foutdetecterende en foutverbeterende codes. Anna en Bart doen mee aan een spelprogramma voor koppels. De ene helft van de deelnemers krijgt elk een kaart waarop

Nadere informatie

Logica 1. Joost J. Joosten

Logica 1. Joost J. Joosten Logica 1 Joost J. Joosten Universiteit Utrecht (sub)faculteit der Wijsbegeerte Heidelberglaan 8 3584 CS Utrecht Kamer 158, 030-2535579 jjoosten@phil.uu.nl www.phil.uu.nl/ jjoosten (hier moet een tilde

Nadere informatie

Semantic Versus Lexical Gender M. Kraaikamp

Semantic Versus Lexical Gender M. Kraaikamp Semantic Versus Lexical Gender M. Kraaikamp Samenvatting Semantisch versus lexicaal geslacht: synchrone en diachrone variatie in Germaanse geslachtscongruentie De meeste Germaanse talen, waaronder het

Nadere informatie

Leeswijzer bij het college Functies en Reeksen

Leeswijzer bij het college Functies en Reeksen Leeswijzer bij het college Functies en Reeksen Erik van den Ban Najaar 2012 Introductie eze leeswijzer bij het dictaat Functies en Reeksen (versie augustus 2011) heeft als doel een gewijzigde opbouw van

Nadere informatie

Samenvatting. subject I

Samenvatting. subject I 221 Samenvatting Recente ontwikkelingen in de generatieve taalkunde hebben niet geleid niet tot nieuwe inzichten omtrent de factoren die de positie van het finiete werkwoord in een bevestigende zin bepalen.

Nadere informatie

1. Reductie van error variantie en dus verhogen van power op F-test

1. Reductie van error variantie en dus verhogen van power op F-test Werkboek 2013-2014 ANCOVA Covariantie analyse bestaat uit regressieanalyse en variantieanalyse. Er wordt een afhankelijke variabele (intervalniveau) voorspeld uit meerdere onafhankelijke variabelen. De

Nadere informatie

RAF belangrijk te onthouden

RAF belangrijk te onthouden RAF belangrijk te onthouden Auteur: Daan Pape Hoofdstuk 1 symbool omschrijving lees als negatie (ontkenning) p niet p het is niet zo dat p conjunctie p q p en q disjunctie p q p of q implicatie p q als

Nadere informatie

Statistiek voor A.I. College 3. Dinsdag 18 September 2012

Statistiek voor A.I. College 3. Dinsdag 18 September 2012 Statistiek voor A.I. College 3 Dinsdag 18 September 2012 1 / 45 2 Deductieve statistiek Kansrekening 2 / 45 Uitkomstenruimte 3 / 45 Vragen: voorspellen Een charlatan zegt te kunnen voorspellen of een ongeboren

Nadere informatie

Figuur 1: schematische weergave van een cel

Figuur 1: schematische weergave van een cel Inleiding De titel van het proefschrift is Preventing the transmission of mitochondrial diseases. Dat wil zeggen: het tegengaan dat mitochondriële ziekten worden doorgegeven aan het nageslacht. Mitochondriën

Nadere informatie

LTX016B05. Nieuwe ontwikkelingen in de syntaxis. College 7

LTX016B05. Nieuwe ontwikkelingen in de syntaxis. College 7 LTX016B05 Nieuwe ontwikkelingen in de syntaxis College 7 2/121 Vandaag: vierde college Regeer- en Bindtheorie (4/6) 3/121 Vorige colleges:! structuur van alle woordgroepen (X -theorie) XP YP X X ZP specifier

Nadere informatie

Project: Kennisdocument Onderwerp: p90 Datum: 23 november 2009 Referentie: p90 onzekerheid Wat betekent de p90 (on)zekerheid?

Project: Kennisdocument Onderwerp: p90 Datum: 23 november 2009 Referentie: p90 onzekerheid Wat betekent de p90 (on)zekerheid? Project: Kennisdocument Onderwerp: p90 Datum: 23 november 2009 Referentie: p90 onzekerheid Wat betekent de p90 (on)zekerheid? De p90 onzekerheid staat in het kader van de garantieregeling voor aardwarmte

Nadere informatie

Opdrachten Tarski s World

Opdrachten Tarski s World Opdrachten Tarski s World Logika thema 4 13 april 2004 1 Propositielogika 1.1 Atomaire proposities in Tarski s world Open de wereld, wittgens.sen, en het bestand met beweringen, wittgens.sen 1. Ga van

Nadere informatie

Indeterminisme en Waarschijnlijkheid In de Quantamechanica. 26 November 2014

Indeterminisme en Waarschijnlijkheid In de Quantamechanica. 26 November 2014 Indeterminisme en Waarschijnlijkheid In de Quantamechanica 26 November 2014 Ronnie Hermens R. Hermens (RUG) 26 November, 2014 1 / 18 Opzet Nog even niet. R. Hermens (RUG) 26 November, 2014 2 / 18 Twee

Nadere informatie

Kennisrepresentatie & Redeneren. Piter Dykstra Instituut voor Informatica en Cognitie

Kennisrepresentatie & Redeneren. Piter Dykstra Instituut voor Informatica en Cognitie Kennisrepresentatie & Redeneren Piter Dykstra Instituut voor Informatica en Cognitie www.math.rug.nl/~piter piter@math.rug.nl 30 april 2007 INLEIDING Kennisrepresentatie & Redeneren Week1: Introductie

Nadere informatie

Desgevraagd hebt u te kennen gegeven geen gebruik te willen maken van het recht te worden gehoord naar aanleiding van uw bezwaar.

Desgevraagd hebt u te kennen gegeven geen gebruik te willen maken van het recht te worden gehoord naar aanleiding van uw bezwaar. > Retouradres Postbus 20201 2500 EE Den Haag Korte Voorhout 7 2511 CW Den Haag Postbus 20201 2500 EE Den Haag www.rijksoverheid.nl Datum 15 april 2019 Betreft beslissing op uw bezwaar tegen het Wob-besluit

Nadere informatie

Logic for Computer Science

Logic for Computer Science Logic for Computer Science 06 Normaalvormen en semantische tableaux Wouter Swierstra University of Utrecht 1 Vorige keer Oneindige verzamelingen 2 Vandaag Wanneer zijn twee formules hetzelfde? Zijn er

Nadere informatie

Formeel Denken. October 20, 2004

Formeel Denken. October 20, 2004 Formeel Denken Herman Geuvers Deels gebaseerd op het herfst 2002 dictaat van Henk Barendregt en Bas Spitters, met dank aan het Discrete Wiskunde dictaat van Wim Gielen October 20, 2004 Contents 1 Predicatenlogica

Nadere informatie

Logica 1. Joost J. Joosten

Logica 1. Joost J. Joosten Logica 1 Joost J. Joosten Universiteit Utrecht (sub)faculteit der Wijsbegeerte Heidelberglaan 8 3584 CS Utrecht Kamer 158, 030-2535579 jjoosten@phil.uu.nl www.phil.uu.nl/ jjoosten (hier moet een tilde

Nadere informatie

Tentamen Biostatistiek 2 voor BMT (2DM50), op woensdag 10 april 2013 14.00-17.00 uur

Tentamen Biostatistiek 2 voor BMT (2DM50), op woensdag 10 april 2013 14.00-17.00 uur Faculteit der Wiskunde en Informatica Tentamen Biostatistiek 2 voor BMT (2DM50), op woensdag 10 april 2013 14.00-17.00 uur Bij het tentamen mag alleen gebruik worden gemaakt van een zakrekenmachine. Het

Nadere informatie

3 De stelling van Kleene

3 De stelling van Kleene 18 3 De stelling van Kleene Definitie 3.1 Een formele taal heet regulier als hij wordt herkend door een deterministische eindige automaat. Talen van de vorm L(r) met r een reguliere expressie noemen we

Nadere informatie

P l u r a l i t e i t Hoorcollege Semantiek 28 maart 2012

P l u r a l i t e i t Hoorcollege Semantiek 28 maart 2012 P l u r a l i t e i t Hoorcollege Semantiek 28 maart 2012 Enkelvoud en meervoud in de morfosyntaxis: (1) a. Het meisje lacht/*lachen. b. De meisjes *lacht/lachen. c. Tina lacht/*lachen en Lotte lacht/*lachen.

Nadere informatie

Leesaantekeningen bij Zwicky & Sadock, Ambiguity tests and how to fail them

Leesaantekeningen bij Zwicky & Sadock, Ambiguity tests and how to fail them Leesaantekeningen bij Zwicky & Sadock, Ambiguity tests and how to fail them Het doel van dit artikel is het onderscheid te onderzoeken tussen ambiguïteit enerzijds en onderspecificatie of vaagheid anderzijds.

Nadere informatie

In deze les. Eerste orde logica. Elementen van EOL. Waarom eerste orde logica? Combinatie met logica. Variabelen en Kwantoren

In deze les. Eerste orde logica. Elementen van EOL. Waarom eerste orde logica? Combinatie met logica. Variabelen en Kwantoren In deze les Eerste orde logica Bart de Boer Waarom EOL? Syntax en semantiek van EOL Opfrisser Gebruik van EOL EOL in de Wumpus-wereld Waarom eerste orde logica? Eerste orde logica kan alles uitdrukken

Nadere informatie

De Sinn van fictie. Wouter Bouvy March 12, 2006

De Sinn van fictie. Wouter Bouvy March 12, 2006 De Sinn van fictie Wouter Bouvy 3079171 March 12, 2006 1 Inleiding Hoe is het mogelijk dat mensen de waarheid van proposities over fictie zo kunnen bepalen dat iedereen het er mee eens is? Kan een theorie

Nadere informatie

Statistiek voor A.I. College 4. Donderdag 20 September 2012

Statistiek voor A.I. College 4. Donderdag 20 September 2012 Statistiek voor A.I. College 4 Donderdag 20 September 2012 1 / 30 2 Deductieve statistiek Kansrekening 2 / 30 Cycle 3 / 30 Context 4 / 30 2 Deductieve statistiek Vandaag: Eigenschappen kansen Oneindige

Nadere informatie

Tweede huiswerkopdracht Lineaire algebra 1 Uitwerking en opmerkingen

Tweede huiswerkopdracht Lineaire algebra 1 Uitwerking en opmerkingen Tweede huiswerkopdracht Lineaire algebra 1 en opmerkingen November 10, 2009 Opgave 1 Gegeven een vectorruimte V met deelruimtes U 1 en U 2. Als er geldt dim U 1 = 7, dimu 2 = 9, en dim(u 1 U 2 ) = 4, wat

Nadere informatie

La niña habla de ella?

La niña habla de ella? La niña habla de ella? De mate van taaloverdracht bij de verwerving van structuurafhankelijkheden door Nederlandse leerders van het Spaans Eline Marianne van den Bogaart (3669408) Bachelor Taalwetenschap

Nadere informatie

Overzicht Fourier-theorie

Overzicht Fourier-theorie B Overzicht Fourier-theorie In dit hoofdstuk geven we een overzicht van de belangrijkste resultaten van de Fourier-theorie. Dit kan als steun dienen ter voorbereiding op het tentamen. Fourier-reeksen van

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting. Verschillende vormen van het visuele korte termijn geheugen en de interactie met aandacht

Nederlandse samenvatting. Verschillende vormen van het visuele korte termijn geheugen en de interactie met aandacht Nederlandse samenvatting Verschillende vormen van het visuele korte termijn geheugen en de interactie met aandacht 222 Elke keer dat je naar iets of iemand op zoek bent, bijvoorbeeld wanneer je op een

Nadere informatie

Rapport. Datum: 18 oktober 2001 Rapportnummer: 2001/325

Rapport. Datum: 18 oktober 2001 Rapportnummer: 2001/325 Rapport Datum: 18 oktober 2001 Rapportnummer: 2001/325 2 Klacht Verzoeker klaagt er over dat de Belastingdienst/Particulieren/Ondernemingen Venlo tot het moment van indienen van de klacht bij de Nationale

Nadere informatie

The expression of modifiers and arguments in the noun phrase and beyond van Rijn, M.A.

The expression of modifiers and arguments in the noun phrase and beyond van Rijn, M.A. UvA-DARE (Digital Academic Repository) The expression of modifiers and arguments in the noun phrase and beyond van Rijn, M.A. Link to publication Citation for published version (APA): van Rijn, M. A. (2017).

Nadere informatie

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/20916 holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/20916 holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/20916 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Bobuafor, Mercy Title: A grammar of Tafi Issue Date: 2013-05-30 Samenvatting Dit

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle  holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/19158 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Temmerman, Tanja Maria Hugo Title: Multidominance, ellipsis, and quantifier scope

Nadere informatie

Professionele workshops designsemantiek voor (interieur-)architecten en productontwikkelaars

Professionele workshops designsemantiek voor (interieur-)architecten en productontwikkelaars Professionele workshops designsemantiek voor (interieur-)architecten en productontwikkelaars Dag 1 INTRODUCTIE TOT ARCHITECTURALE DESIGNSEMANTIEK Dag 2 KLEUREN- EN VORMENKEUZE IN PRIVATE WONINGEN Dag 3

Nadere informatie

LTX016B05. Nieuwe ontwikkelingen in de syntaxis. College 4

LTX016B05. Nieuwe ontwikkelingen in de syntaxis. College 4 LTX016B05 Nieuwe ontwikkelingen in de syntaxis College 4 2/111 Vandaag: eerste college Regeer- en Bindtheorie (1/6) 3/111 Vandaag:! inhoudelijk gedeelte (een paar onderdelen van de theorie)! theoretisch

Nadere informatie

Examen VWO. Nederlands. tijdvak 1 woensdag 16 mei 9.00-12.00 uur. Bij dit examen hoort een bijlage.

Examen VWO. Nederlands. tijdvak 1 woensdag 16 mei 9.00-12.00 uur. Bij dit examen hoort een bijlage. Examen VWO 2007 tijdvak 1 woensdag 16 mei 9.00-12.00 uur Nederlands Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 20 vragen en een samenvattingsopdracht. Voor dit examen zijn maximaal 50 punten

Nadere informatie

Samenvatting in het Nederlands

Samenvatting in het Nederlands Samenvatting in het Nederlands Congruentie is het verschijnsel in natuurlijke taal dat de vorm van het ene woord afhangt van de kenmerken van een ander woord. Zo hangt in het Nederlands de vorm van het

Nadere informatie

HOOFDSTUK VII REGRESSIE ANALYSE

HOOFDSTUK VII REGRESSIE ANALYSE HOOFDSTUK VII REGRESSIE ANALYSE 1 DOEL VAN REGRESSIE ANALYSE De relatie te bestuderen tussen een response variabele en een verzameling verklarende variabelen 1. LINEAIRE REGRESSIE Veronderstel dat gegevens

Nadere informatie

BTW Code conversie Legal Eagle Boekhouding versie 2.18.x naar 2.19.0. 2012 Sdu uitgevers

BTW Code conversie Legal Eagle Boekhouding versie 2.18.x naar 2.19.0. 2012 Sdu uitgevers BTW Code conversie Legal Eagle Boekhouding versie 2.18.x naar 2.19.0 2012 Sdu uitgevers BTW Code conversie Legal Eagle Boekhouding Inhoudsopgave BTW Code Conversie Legal Eagle Boekhouding... 3 Tips...

Nadere informatie

Voortgezette Logica, Week 2

Voortgezette Logica, Week 2 Voortgezette Logica, Week 2 Joost J. Joosten Universiteit Utrecht (sub)faculteit der Wijsbegeerte Heidelberglaan 8 3584 CS Utrecht Kamer 164, 030-2535575 jjoosten@phil.uu.nl www.phil.uu.nl/ jjoosten (hier

Nadere informatie

Hoe kinderen referentiële uitdrukkingen in verhalen met een topic shift produceren en interpreteren.

Hoe kinderen referentiële uitdrukkingen in verhalen met een topic shift produceren en interpreteren. Hoe kinderen referentiële uitdrukkingen in verhalen met een topic shift produceren en interpreteren. Rekening houden met het perspectief van de ander. Ellis Wubs Rijksuniversiteit Groningen Rekening houden

Nadere informatie

Combinatoriek groep 1 & 2: Recursie

Combinatoriek groep 1 & 2: Recursie Combinatoriek groep 1 & : Recursie Trainingsweek juni 008 Inleiding Bij een recursieve definitie van een rij wordt elke volgende term berekend uit de vorige. Een voorbeeld van zo n recursieve definitie

Nadere informatie

Logica voor Informatica. Propositielogica. Syntax & Semantiek. Mehdi Dastani Intelligent Systems Utrecht University

Logica voor Informatica. Propositielogica. Syntax & Semantiek. Mehdi Dastani Intelligent Systems Utrecht University Logica voor Informatica Propositielogica Syntax & Semantiek Mehdi Dastani m.m.dastani@uu.nl Intelligent Systems Utrecht University Wat is Logica? Afleiden van conclusies uit aannames Jan Sara Petra Schuldig

Nadere informatie

The Impact of the ECHR on Private International Law: An Analysis of Strasbourg and Selected National Case Law L.R. Kiestra

The Impact of the ECHR on Private International Law: An Analysis of Strasbourg and Selected National Case Law L.R. Kiestra The Impact of the ECHR on Private International Law: An Analysis of Strasbourg and Selected National Case Law L.R. Kiestra Samenvatting Dit onderzoek heeft als onderwerp de invloed van het Europees Verdrag

Nadere informatie

Hoofdstuk 26: Modelleren in Excel

Hoofdstuk 26: Modelleren in Excel Hoofdstuk 26: Modelleren in Excel 26.0 Inleiding In dit hoofdstuk leer je een aantal technieken die je kunnen helpen bij het voorbereiden van bedrijfsmodellen in Excel (zie hoofdstuk 25 voor wat bedoeld

Nadere informatie

Hardell: mobiel bellen en hersentumoren aan de belzijde

Hardell: mobiel bellen en hersentumoren aan de belzijde Hardell: mobiel bellen en hersentumoren aan de belzijde Kennisbericht over een publicatie in een wetenschappelijk tijdschrift: Hardell L, Carlberg M, Söderqvist F, Hansson Mild K, Meta-analysis of long-term

Nadere informatie

Stelsels Vergelijkingen

Stelsels Vergelijkingen Hoofdstuk 5 Stelsels Vergelijkingen Eén van de motiverende toepassingen van de lineaire algebra is het bepalen van oplossingen van stelsels lineaire vergelijkingen. De belangrijkste techniek bestaat uit

Nadere informatie

Innovatie, ontwikkelingen en samenwerking. Een blik op het micro-mkb op basis van de Innovatief Personeelsbeleid-vragenlijst.

Innovatie, ontwikkelingen en samenwerking. Een blik op het micro-mkb op basis van de Innovatief Personeelsbeleid-vragenlijst. Innovatie, ontwikkelingen en samenwerking. Een blik op het micro-mkb op basis van de Innovatief Personeelsbeleid-vragenlijst. Ferry Koster, Daan Bloem en Petra van de Goorbergh ICOON#11 November 2017 Het

Nadere informatie

Kansrekening en Statistiek

Kansrekening en Statistiek Kansrekening en Statistiek College 9 Dinsdag 18 Oktober 1 / 1 2 Statistiek Vandaag: Centrale Limietstelling Correlatie Regressie 2 / 1 Centrale Limietstelling 3 / 1 Centrale Limietstelling St. (Centrale

Nadere informatie

Samenvatting in het Nederlands

Samenvatting in het Nederlands Samenvatting in het Nederlands Constructies, beperkingen en voorstellingswijze: Adposities in het Nederlands De term adpositie wordt gebruikt voor partikels, preposities (voorzetsels) en postposities (achterzetsels).

Nadere informatie

Eindexamen vwo filosofie II

Eindexamen vwo filosofie II Opgave 2 Leven vanuit vrije wil 7 maximumscore 3 een weergave van een overeenkomst tussen de Avatar-training en Sartre wat betreft de opvatting over vrijheid als zelfverwerkelijking: beiden lijken uit

Nadere informatie

Samenvatting in het Nederlands

Samenvatting in het Nederlands Samenvatting in het Nederlands De vraag die in dit proefschrift centraal staat, betreft de aard van aspectuele verschillen in het Russisch. Het belangrijkste doel is het aanwijzen van een eigenschap of

Nadere informatie

TW2020 Optimalisering

TW2020 Optimalisering TW2020 Optimalisering Hoorcollege 11 Leo van Iersel Technische Universiteit Delft 25 november 2015 Leo van Iersel (TUD) TW2020 Optimalisering 25 november 2015 1 / 28 Vandaag Vraag Voor welke problemen

Nadere informatie

1. Inleiding. 2. De analyses. 2.1 Afspraken over kinderopvang versus m/v-verdeling

1. Inleiding. 2. De analyses. 2.1 Afspraken over kinderopvang versus m/v-verdeling Bijlage II Aanvullende analyses 1 Inleiding In aanvulling op de kwantitatieve informatie over de diverse arbeid-en-zorg thema s, is een aantal analyses verricht Aan deze analyses lagen de volgende onderzoeksvragen

Nadere informatie

Inhoud college 4 Basiswiskunde. 2.6 Hogere afgeleiden 2.8 Middelwaardestelling 2.9 Impliciet differentiëren 4.9 Linearisatie

Inhoud college 4 Basiswiskunde. 2.6 Hogere afgeleiden 2.8 Middelwaardestelling 2.9 Impliciet differentiëren 4.9 Linearisatie Inhoud college 4 Basiswiskunde 2.6 Hogere afgeleiden 2.8 Middelwaardestelling 2.9 Impliciet differentiëren 4.9 Linearisatie 2 Basiswiskunde_College_4.nb 2.6 Hogere afgeleiden De afgeleide f beschrijft

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting Tot voor kort werd de relatie tussen bloemplanten en hun bestuivers vooral gezien als gespecialiseerd en wederzijds sterk aangepast. Specialisatie betekent in dit geval dat één

Nadere informatie

EEN SEXTANT VOOR EEN TAALSPECIALIST

EEN SEXTANT VOOR EEN TAALSPECIALIST EEN SEXTANT VOOR EEN TAALSPECIALIST Bijdragen tot Joost Buysschaert in profiel Onder redactie van Sonia Vandepitte Bart Defrancq Lieve Jooken 37 JOOST WAS HET GEWOON OM DERGELIJKE ZINNEN TE ANALYSEREN.

Nadere informatie

Innovatie, ontwikkelingen en samenwerking. Een blik op het micro-mkb op basis van de Innovatief Personeelsbeleid-vragenlijst.

Innovatie, ontwikkelingen en samenwerking. Een blik op het micro-mkb op basis van de Innovatief Personeelsbeleid-vragenlijst. Innovatie, ontwikkelingen en samenwerking. Een blik op het micro-mkb op basis van de Innovatief Personeelsbeleid-vragenlijst. Het onderzoeksproject Innovatief Personeelsbeleid richt zich op de vraag hoe

Nadere informatie

1. De volgende gemiddelden zijn gevonden in een experiment met de factor Conditie en de factor Sekse.

1. De volgende gemiddelden zijn gevonden in een experiment met de factor Conditie en de factor Sekse. Oefentoets 1 1. De volgende gemiddelden zijn gevonden in een experiment met de factor Conditie en de factor Sekse. Conditie = experimenteel Conditie = controle Sekse = Vrouw 23 33 Sekse = Man 20 36 Van

Nadere informatie

Lees eerst de algemene handleiding Gebruik Collectie Persdocumentatie!

Lees eerst de algemene handleiding Gebruik Collectie Persdocumentatie! Handleiding LexisNexis Nov. 2008_Ahn Lees eerst de algemene handleiding Gebruik Collectie Persdocumentatie! Wendt u voor het gebruik van LexisNexis tot een van de medewerkers van de afdeling Persdocumentatie.

Nadere informatie

HAPTE CHAP SAMENVATTING

HAPTE CHAP SAMENVATTING HAPTE CHAP Wanneer voortplanting tussen individuen van verschillende soorten, maar ook van verschillende populaties wordt voorkómen, noemen we dit reproductieve isolatie. Reproductieve isolatie speelt

Nadere informatie

Maak automatisch een geschikte configuratie van een softwaresysteem;

Maak automatisch een geschikte configuratie van een softwaresysteem; Joost Vennekens joost.vennekens@kuleuven.be Technologiecampus De Nayer We zijn geïnteresseerd in het oplossen van combinatorische problemen, zoals bijvoorbeeld: Bereken een lessenrooster die aan een aantal

Nadere informatie

1 Delers 1. 3 Grootste gemene deler en kleinste gemene veelvoud 12

1 Delers 1. 3 Grootste gemene deler en kleinste gemene veelvoud 12 Katern 2 Getaltheorie Inhoudsopgave 1 Delers 1 2 Deelbaarheid door 2, 3, 5, 9 en 11 6 3 Grootste gemene deler en kleinste gemene veelvoud 12 1 Delers In Katern 1 heb je geleerd wat een deler van een getal

Nadere informatie