DE GEMEENTELIJKE RECHTSPOSITIEREGELINGEN KRITISCH

Transcriptie

1 K.U.Leuven, Instituut voor de Overheid Universiteit Antwerpen, Onderzoeksgroep Management en Bestuur Universiteit Gent, Centrum voor Lokale Politiek Hogeschool Gent, Departement Handelswetenschappen en Bestuurskunde Universiteit Hasselt, Instituut voor Gedragswetenschappen MOGEN, KUNNEN, WILLEN, DOEN. DE GEMEENTELIJKE RECHTSPOSITIEREGELINGEN KRITISCH DOORGELICHT 20 MEI 2011 PROF. DR. WOUTER VAN DOOREN ONDERZOEKSGROEP MANAGEMENT & BESTUUR UNIVERSITEIT ANTWERPEN ALGEMEEN SECRETARIAAT STEUNPUNT BESTUURLIJKE ORGANISATIE VLAANDEREN PARKSTRAAT 45 BUS 3606 B 3000 LEUVEN BELGIE TEL: FAX: E mail: sbov@soc.kuleuven.be

2 MOGEN, KUNNEN, WILLEN, DOEN. De gemeentelijke rechtspositieregelingen kritisch doorgelicht Prof. Dr. Wouter VAN DOOREN Onderzoeksgroep Management & Bestuur Universiteit Antwerpen 1 Inhoud 1. De nieuwe gemeentelijke rechtspositieregeling 2. Het SBOV onderzoek 3. Resultaten Mogen? Kunnen? Willen? Doen? 2

3 DE NIEUWE GEMEENTELIJKE RPR Het Gemeentedecreet beloofde meer autonomie Rechtspositiebesluit Uit de memorie van toelichting Gemeentelijk RPR 3 HET SBOV-ONDERZOEK Onderzoeksthema - Gemeentelijke autonomie en centrale sturing toegepast op de RPR Onderzoeksvragen - Hoeveel ruimte laat het Vlaamse Rechtspositiebesluit aan de lokale besturen? - Hoe vullen gemeenten deze beleidsruimte in? - Wat zijn de barrières? Wat zijn beleidsimplicaties? Onderzoeksmethode - Analyse van de RPR van de gemeenten - Survey bij gemeentesecretarissen (respons 83%, waarvoor dank!) Onderzoeksteam - Hoofdpromotor: prof. Ria JANVIER - Onderzoek door Nele PEETERS en Chiara DE CALUWÉ 4

4 MOGEN? Laat het rechtspositiebesluit de beloofde ruimte voor lokale besturen? NIVEAU LOKAAL CENTRAAL AARD VERPLICHT FACULTATIEF Gedetailleerdheid centrale regelgeving BEPERKT Type 2 Type 4 Type 1 UITGEBREID Type 3 Type 5 5 MOGEN? Laat het rechtspositiebesluit de beloofde ruimte voor lokale besturen? NIVEAU LOKAAL CENTRAAL AARD VERPLICHT FACULTATIEF Gedetailleerdheid centrale regelgeving BEPERKT 5,84% 12,90% 62,30% UITGEBREID 12,65% 6,33% 6

5 MOGEN? Meer autonomie? Vergelijking met de situatie anno 2007 Evaluatie regelgeving: gevarieerd pallet, een aantal mogelijkheden, maar geen aardverschuiving 7 MOGEN? Wat is de mening van de secretarissen? 8

6 MOGEN? Mag het van het toezicht? 9 MOGEN? Helemaal oneens Veeleer oneens Neutraal Veeleer eens Helemaal eens Met vragen kunnen we steeds terecht bij de toezichthoudende overheid. De opmerkingen van de toezichthoudende overheid zijn terecht. Dankzij de begeleiding van de toezichthoudende overheid zijn we tot een beter aangepaste rechtspositieregeling gekomen. Het modelstatuut van de toezichthoudende overheid was nuttig. De opmerkingen van de toezichthoudende overheid maken geen onderscheid tussen hoofden bijzaken. Bij de uitoefening van het toezicht beperkt de toezichthoudende overheid zich tot een toetsing aan het recht en aan het algemeen belang, zoals vastgelegd in het Gemeentedecreet. N = 210 1,0% 3,8% 11,9% 57,6% 25,7% 0,5% 7,6% 41,4% 43,3% 7,1% 4,8% 15,2% 43,8% 29,0% 6,7% 0,5% 2,9% 10,5% 58,6% 26,7% 4,8% 18,1% 41,0% 29,0% 6,2% 2,9% 23,3% 30,5% 35,2% 8,1% 10

7 KUNNEN? Deskundigheid 11 KUNNEN? Tijd 12

8 KUNNEN? Geld Wat ontbreekt? Tijd en deskundigheid, meer in kleine gemeenten ( ) (significant verschil) Financiële middelen, wordt gelijk beoordeeld 13 KUNNEN? Consultants in 40% van de gemeenten, verhoudingsgewijs meer in deze met minder dan inwoners Weinig samenwerking tussen gemeenten Positieve evaluaties over werk van consultants en over samenwerking 14

9 WILLEN? Wil de politiek mee? Belangrijkste rol voor individuele politieke actoren Burgemeester Schepen van personeel Invloed collegiale organen veeleer klein Ambtelijke niveau bereidt RPR voor, politiek legt finale beleidskeuzes vast Samenwerking wordt bij de meeste gemeenten als positief ervaren 15 WILLEN? Wil de vakbond mee? ACV-Openbare Diensten vaste waarde; ACOD en VSOA in mindere mate Invloed ACV-openbare diensten het grootst Gemiddeld aantal wijzingen doorgevoerd onder invloed van vakbond Wijzingen van gemiddeld belang (bv. verlofdagen, ) Samenwerking constructief 16

10 DT,GK,GY AQ,CR, FF,GF Q,EF,ET,GL,GZ,HZ BT DN,DZ,HU GC AR,BN,CK,DD,GR DC,HJ,HL,II,IO A,DH,DK,EY,FY,GE,GE M,BO,DL,GH HO,CO,CZ,GX,IFEM,EO,GA HA HF,HR,GW AC,AI EI,HQ,IN DOEN? Analyse van de RPR wat doen de gemeenten? 5 BP 4,5 4 ZEKERHEID VS FLEXIBILITEIT AW AF GP 3,5 B EN AB FT,HK AL AG BY,CB BH,GT 3 FP BC BE,BM Y GV AK,AN HN BB 1 1,5 2 2,5 3 3,5 4 4,5 5 AH BG R,AD,FH ER EG,HS DM,FX DF AP CA EE,IG BI,BU,CD,EK,FV Z,FW BA,FO BJ,BZ,CU BK S,AE,GS DO CE DB L,CT DI FI C CC,CF FA AA,BX,IH FS,HI DX 2,5K,GG,HI CP,EU J EC X,CI AX,BD,FZ BR,EX,GI CM BQ,DG CG,FB AU,FG E,W,AS,CS,EJ,IC I,IA,IM EQ O,DS P CQ HV DE HC BV ED EA,EL DA D AZ,HP AV DQ FL GQ FN CJ CX AO AM CL DP BW,DW DJ ES,FU GJ AJ,GO N,HB,IK H BF GB DR,DY AY,BS FR,GU EZ,FK,GM U,GD,IB ID FJ FD EB FQ F CH HD,HY CV,FC HX HE,HM,IE DV,V T EW,IJ GN HW FM DU 2 1,5CN FE,IL CW BL EH AT EV G,EP 1 UNIFORMITEIT VS MAATWERK 17 DEBAT Welke onderwerpen komen naar voor? Schaaldiscussie? Rol toezicht: coach en/of scheidsrechter? Autonomie en beleidsruimte op juiste onderwerpen? Dynamiek van regelgeving? Is er een vicieuze cirkel? Spanning (LAT relatie?) tussen overheidsmanagement en recht? 18