DEFINITIEF RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK BIJ BASISSCHOOL HET PODIUM

Transcriptie

1 DEFINITIEF RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK BIJ BASISSCHOOL HET PODIUM Plaats : Amsterdam BRIN-nummer : 29RV Arrangementsnummer : Onderzoek uitgevoerd op : 8 en 9 maart 2010 Rapport vastgesteld te Utrecht op 7 juni 2010 HB /10 documentnummer: H

2 Pagina 2 van 13

3 INHOUDSOPGAVE 1. INLEIDING BEVINDINGEN TOEZICHTARRANGEMENT...13 Pagina 3 van 13

4

5 1. INLEIDING De Inspectie van het Onderwijs heeft op 8 en 9 maart 2010 een onderzoek uitgevoerd op basisschool Het Podium naar aspecten van de kwaliteit van het onderwijs en de naleving van wet- en regelgeving. Aanleiding De aanleiding voor dit onderzoek is het volgende. Basisschool Het Podium is in 2008 gestart als nieuwe basisschool. Zoals afgesproken met het bestuur heeft de inspectie een kwaliteitsonderzoek uitgevoerd om een toezichtarrangement toe te kennen. In dit onderzoek is tevens nagegaan of de school aan enkele wettelijke vereisten voldoet. Onderzoeksopzet Het onderzoek bestond uit de volgende activiteiten: Een controle van de aanwezigheid van de schoolgids, het schoolplan en het zorgplan bij de inspectie. Een toets op de aanwezigheid van enkele verplichte onderdelen in de schoolgids, het schoolplan en het zorgplan, die in het kader van het programmatisch handhaven zijn gecontroleerd. Onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn. Schoolbezoek, waarbij in een aantal groepen de onderwijspraktijk is geobserveerd door het bijwonen van lessen Nederlandse taal en rekenen en wiskunde. Deze lesbezoeken vonden plaats in twee onderbouwgroepen, twee groepen 3, twee groepen 4, en de groepen 5, 6 en 7/8. Bovendien heeft de inspectie over de kwaliteit van de indicatoren gesprekken gevoerd met de directie en de intern begeleider. Op uw school is verder een gesprek gevoerd met leraren. Aan het eind van het schoolbezoek heeft de inspectie de bevindingen van het onderzoek besproken met de directie en een vertegenwoordiging van het bevoegd gezag. Tijdens het onderzoek zijn meerdere indicatoren beoordeeld van de volgende aspecten: opbrengsten, onderwijsleerproces, zorg en begeleiding, schoolklimaat en kwaliteitszorg. Toezichtkader De inspectie heeft zich bij haar onderzoek onder andere gebaseerd op het Toezichtkader po/vo 2009 en de notitie Analyse en waarderingen van opbrengsten primair onderwijs. Beide documenten zijn te vinden op Opbouw rapport In hoofdstuk 2 staan de bevindingen uit het onderzoek over de onderwijskwaliteit en de wettelijke vereisten weergegeven. Dit wordt gevolgd door een beschouwing waarin tekortkomingen worden toegelicht en waar mogelijk de schoolontwikkeling in samenhang wordt beschreven. Hoofdstuk 3 geeft het toezichtarrangement weer. Pagina 5 van 13

6

7 2. BEVINDINGEN 2.1 Kwaliteits- en nalevingsprofiel In onderstaande tabel vermeldt de inspectie welke indicatoren in dit onderzoek zijn betrokken en tot welke bevindingen het onderzoek heeft geleid. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader primair onderwijs. De bevindingen zijn weergegeven in de vorm van een score. De score geeft aan in welke mate de betreffende indicator gerealiseerd is. De inspectie heeft daarnaast onderzocht of wordt voldaan aan de naleving van enkele wettelijke voorschriften. Legenda: 1. slecht 2. onvoldoende 3. voldoende 4. goed 5. niet te beoordelen (alleen bij opbrengsten) Bij wet- en regelgeving is in de waardering tot uitdrukking gebracht of de school wel (ja) of niet (nee) voldoet aan de genoemde wettelijke vereisten. Opbrengsten 1.1* De resultaten van de leerlingen aan het eind van de basisschool liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 1.2*. De resultaten van de leerlingen voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde tijdens de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 1.4 Leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften ontwikkelen zich naar hun mogelijkheden. 1.5 De sociale competenties van de leerlingen liggen op een niveau dat mag worden verwacht. 5 Pagina 7 van 13

8 Leerstofaanbod 2.1* Bij de aangeboden leerinhouden voor Nederlandse taal en rekenen en wiskunde betrekt de school alle kerndoelen als te bereiken doelstellingen. 2.2* De leerinhouden voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde worden aan voldoende leerlingen aangeboden tot en met het niveau van leerjaar De leerinhouden in de verschillende leerjaren sluiten op elkaar aan. 2.4* De school met een substantieel aantal leerlingen met een leerlinggewicht biedt bij Nederlandse taal leerinhouden aan die passen bij de onderwijsbehoeften van leerlingen met een taalachterstand. 2.5 De school heeft een specifiek aanbod om sociale competenties te ontwikkelen. 2.6 De school heeft een aanbod gericht op bevordering van actief burgerschap en sociale integratie met inbegrip van het overdragen van kennis over en kennismaking met de diversiteit in de samenleving. Tijd 3.1 De leraren maken efficiënt gebruik van de geplande onderwijstijd. Schoolklimaat 4.1 De ouders zijn betrokken bij de school door de activiteiten die de school daartoe onderneemt. 4.7 Het personeel van de school zorgt ervoor dat de leerlingen op een respectvolle manier met elkaar en anderen omgaan. Didactisch handelen 5.1* De leraren geven duidelijke uitleg van de leerstof. 5.2* De leraren realiseren een taakgerichte werksfeer. 5.3* De leerlingen zijn actief betrokken bij de onderwijsactiviteiten. Afstemming 6.1 De leraren stemmen de aangeboden leerinhouden af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. 6.2 De leraren stemmen de instructie af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. 6.3 De leraren stemmen de verwerkingsopdrachten af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. 6.4 De leraren stemmen de onderwijstijd af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. Begeleiding 7.1* De school gebruikt een samenhangend systeem van genormeerde instrumenten en procedures voor het volgen van de prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen. 7.2 De leraren volgen en analyseren systematisch de voortgang in de ontwikkeling van de leerlingen. Pagina 8 van 13

9 Zorg 8.1 De school signaleert vroegtijdig welke leerlingen zorg nodig hebben. 8.2 Op basis van een analyse van de verzamelde gegevens bepaalt de school de aard van de zorg voor de zorgleerlingen. 8.3* De school voert de zorg planmatig uit. 8.4 De school evalueert regelmatig de effecten van de zorg. Kwaliteitszorg 9.1 De school heeft inzicht in de onderwijsbehoeften van haar leerlingenpopulatie. 9.2 De school evalueert jaarlijks de resultaten van de leerlingen. 9.3 De school evalueert regelmatig het onderwijsleerproces. 9.4 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. 9.5 De school borgt de kwaliteit van het onderwijsleerproces. 9.6 De school verantwoordt zich aan belanghebbenden over de gerealiseerde onderwijskwaliteit. Wet- en regelgeving N1 Door of namens het bestuur is de vastgestelde schoolgids naar de inspectie gestuurd en deze schoolgids bevat de verplichte onderdelen (WPO, art. 16 en 13). N2 Door of namens het bestuur is het vastgestelde schoolplan naar de inspectie gestuurd en dit schoolplan bevat de verplichte onderdelen (WPO, art. 16 en 12). N3 Door of namens het bestuur is het vastgestelde zorgplan van het samenwerkingsverband naar de inspectie gestuurd en dit zorgplan bevat de verplichte onderdelen (WPO, art. 19). N4 De geplande onderwijstijd voldoet aan de wettelijke vereisten (WPO, art. 8). ja nee De normindicatoren zijn aangegeven met een asterisk*. Pagina 9 van 13

10

11 2.2 Beschouwing Algemeen beeld Het Podium is een snel groeiende, dynamische basisschool in IJburg. Ondanks de exceptionele toename van het leerlingenaantal (in 2, 5 jaar gegroeid van 36 naar 360 leerlingen) is de school er in geslaagd een goed gestructureerde en rustige leeromgeving voor de leerlingen te realiseren. Het kwaliteitsprofiel laat een overwegend positief beeld zien. De school onderscheidt zich met een uitstekend leer- en werkklimaat, zowel voor leerlingen als voor leerkrachten. Daarbij heeft de inspectie overwegend goede lessen gezien en vastgesteld dat ook de leerlingen actief betrokken zijn. De school straalt in alles de sfeer uit dat leren leuk is. De schoolleiding geeft aan dat de ouders actief betrokken zijn bij de school. Uit een recente tevredenheidspeiling blijkt ook dat ouders zeer te spreken zijn over de kwaliteit van de school. Gezien het prille stadium van schoolontwikkeling is het niet verwonderlijk dat de school zich op onderdelen nog verder moet ontwikkelen. Het betreft vooral aspecten die met het vastleggen en borgen van beleid te maken hebben. Dit geldt met name voor het leerstofaanbod in de onderbouw, de leerlingenzorg en het kwaliteitsbeleid van de school. In dit verslag licht de inspectie de verbeterpunten nader toe. Toelichting Opbrengsten De inspectie kan de eindopbrengsten van de school nog niet waarderen. Dit heeft te maken met het feit dat de meeste leerlingen in groep 8 als zij-instromer korter dan 1.5 jaar op de school zitten en de resultaten, die in 2010 gemiddeld net iets onder het verwachte niveau lagen, niet aan de school toe te schrijven zijn. Veel van de leerlingen in de eindgroep kwamen al met grote leerachterstanden binnen. De tussenopbrengsten van de school zijn wel voldoende. De inspectie baseert haar oordeel op de toetsen van het leerlingvolgsysteem (M-toetsen 2010). Het gaat om de resultaten van technisch lezen in groep 3 en 4, rekenen en wiskunde in groepen 4 en 6 en begrijpend lezen in groep 6. Met uitzondering van het technisch lezen in groep 4, liggen de opbrengsten op het verwachte niveau. Bij de beoordeling van de opbrengsten kijkt de inspectie ook of leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften (eigen leerlijn) zich naar hun mogelijkheden ontwikkelen. Om de resultaten van deze leerlingen te kunnen beoordelen is het nodig dat de school het ontwikkelingsperspectief vastlegt, in lijn hiermee de tussendoelen bepaalt (passend aanbod) en de streefdoelen in termen van beoogde opbrengsten vastlegt. Dit is nog niet het geval en verklaart de onvoldoende op indicator 1.4. De inspectie kan de opbrengsten voor sociale competenties (indicator 1.5) nog niet waarderen omdat de school de vorderingen van leerlingen nog niet systematisch volgt. Verbeterpunten Aanbod Vanaf groep 3 werkt de school met methodes voor alle relevante vakgebieden. In de onderbouw, groepen 1 en 2 wordt echter ontwikkelingsgericht en thematisch gewerkt. De leerkrachten houden bij de invulling van de thema s rekening met de tussendoelen voor beginnende geletterdheid en gecijferdheid. De inspectie ziet dit in de lessen ook terug. Het programma voor de onderbouw is echter nog niet uitgelijnd (qua opbouw leerlijn, subdoelen) c.q. vastgelegd, waardoor er nog geen sprake van een beredeneerd en vastgesteld aanbod. Hierdoor is de doorgaande lijn (afstemming groep 2 en 3) niet geborgd en dit verklaart de onvoldoende op indicator 2.4. Een ander aandachtspunt dat in het kader van de doorgaande lijn aandacht verdient is het taalbeleid, met name het woordenschatonderwijs. De uitval op de toetsen is aan de hoge kant. De meeste leraren besteden wel aandacht aan woordbetekenissen en lastige begrippen, en bieden ook een ondersteunende taalrijke leeromgeving, maar het vastleggen en borgen van afspraken (welke woorden leren we aan en op welke wijze) is nog een ontwikkelpunt. Dit geldt overigens ook voor de afspraken over de afstemming van het aanbod voor leerlingen die extra ondersteuning of remediërend materiaal nodig hebben en Pagina 11 van 13

12 voor de meer- en hoogbegaafde leerlingen die baat hebben bij een aanvullend of meer uitdagend aanbod (indicator 6.1). Zorg en begeleiding Het systeem van leerlingenzorg is nog volop in ontwikkeling. De structuur moet nog verder worden uitgelijnd en vastgelegd, bijvoorbeeld in een zorgplan of als zorgparagraaf in het schoolplan. Daarbij denkt de inspectie aan een beschrijving van taken en verantwoordelijkheden, procedures, protocollen en criteria (wanneer komt een leerling in aanmerking voor extra zorg, criteria voor kleuterverlenging, doubleren, plaatsen op eigen leerlijn). De school heeft voor het volgen van de cognitieve ontwikkeling een dekkend systeem van toetsen. Dit is nog niet het geval voor de sociaal emotionele ontwikkeling. Dit verklaart de onvoldoende op indicator 7.2. De inspectie heeft op basis van de klassenadministratie vastgesteld dat leraren de methode gebonden toetsen analyseren en de gegevens benutten voor het afstemmen van het onderwijs in de klas. Ook vinden er gestructureerde leerlingbesprekingen plaats en leggen de meeste leerkrachten de zorg vast in handelingsplannen. Echter, de kwaliteit van deze plannen is erg wisselend en te leraarafhankelijk. Dit geldt met name voor de analyse en de doelen die hiervan zijn afgeleid. Maar ook de evaluatie van de zorg vraagt om aandacht. De uitkomsten van de evaluatie (effecten van de geboden zorg) worden nog onvoldoende vastgelegd. Dit verklaart de onvoldoendes op de indicatoren 8.3. en 8.4. Kwaliteitszorg Het kwaliteitsbeleid van de school staat nog in de kinderschoenen. De schoolcultuur kenmerkt zich door een open sfeer, waarin collega s nauw samenwerken en veelvuldig overleggen. Doordat de meeste leraren met de nodige werkervaring zijn binnengekomen en zij zo bevlogen zijn, is er in betrekkelijk korte tijd heel veel bereikt. Dit is zeker een kracht van de school die het behouden waard is. Echter, de fase die nu aanbreekt (consolideren, borgen) vraagt om een meer planmatige en systematische aanpak. Ook het plannen van de beleidsvoornemens verdient daarbij aandacht. Zo ontbreekt op dit moment een jaarplan waarin de speerpunten zijn geprioriteerd, taken zijn belegd en doelen concreet zijn uitgewerkt. Een dergelijk instrument is wel nodig om de schoolontwikkeling verder te sturen, processen te kunnen monitoren en te evalueren. Er vinden inmiddels wel klassenconsultaties en ook functioneringsgesprekken plaats, maar de uitkomsten daarvan worden nog niet bezien in het licht van het kwaliteitsbeleid. De richtinggevende kaders zijn gezien de groei van de school en toename van het aantal groepen c.q. leerkrachten van groot belang. Wil de school toe groeien naar een professionele en lerende organisatie, dan zal zij op dit vlak zeker nog een kwaliteitsslag moeten maken. Toekomstperspectief De inspectie heeft veel respect voor hetgeen in relatief korte tijd door het team van basisschool Het Podium is neergezet. De school staat nu voor de uitdaging om de verworven kwaliteiten vast te houden en zaken goed te verankeren. Daarnaast moet op onderdelen nog een kwaliteitsslag gemaakt worden, met name op het vlak van de zorg. Verder is zeker gezien de verwachte uitbreiding van groepen en de verhuizing van een aantal groepen naar een nevenlocatie - de Borging van de doorgaande lijn (aanbod én aanpak) een belangrijk aandachtspunt. Pagina 12 van 13

13 3. TOEZICHTARRANGEMENT De Inspectie van het Onderwijs kent aan de basisschool Het Podium het basisarrangement toe. Dit betekent dat de inspectie op dit moment geen reden heeft om het toezicht te intensiveren. Het basistoezicht bestaat uit een jaarlijkse risicoanalyse en, eventueel, een onderzoek in het kader van het Onderwijsverslag of themaonderzoeken of een vierjaarlijks bezoek. Er is een tekortkoming in de naleving van wettelijke vereisten geconstateerd, die in het kader van programmatisch handhaven zijn gecontroleerd. Het vastgestelde schoolplan voldoet inhoudelijk niet aan de wettelijke criteria. Toelichting: Het meerjaren beleidsplan (schoolplan) heeft het karakter van een groeidocument en is vastgesteld voor een periode voor twee jaar. In het plan ontbreekt het aan een verantwoording van het onderwijskundig beleid (WPO, artikel 12, lid 2). De inspectie heeft met de schoolleiding afgesproken dat zij er voor zorg draagt dat het schoolplan met ingang van het nieuwe schooljaar is aangevuld en bijgesteld en dat ook de ontwikkelpunten worden uitgelijnd over een langere planperiode ( ). Om als sturingsinstrument te kunnen dienen zullen de activiteiten zoveel mogelijk in concreet en meetbare termen ( smart ) moeten worden beschreven. Pagina 13 van 13