deelgenomen. De evaluatie was positief.

Transcriptie

1 1 N Uitgave van het. Redactieadres IKL Postbus HA Maastricht T (043) F (043) ikl@ikl.nl i e u w s B R I E F jaargang 24 maart 2007 nummer 1 Wegens succes geprolongeerd project Allochtonenvoorlichting voortgezet Vanwege het succes van het stuk lager is dan bij niet-allochtonen. Er proefproject, zet het IKL het hebben acht voorlichtingsbijeenkomsten project Allochtonenvoorlichting plaats gevonden in een aantal proefgemeentes. In totaal hebben ongeveer voort. Het betreft voorlichting over de bevolkingsonderzoeken. 150 vrouwen met diverse nationaliteiten deelgenomen. De evaluatie was positief. EVALUATIE In de eerste helft van 2006 heeft het IKL, in samenwerking met de GGD-en in de regio, voorlichting gegeven aan allochtone vrouwen over de bevolkingsonderzoeken borst- en baarmoederhalskanker. Allochtone vrouwen vormen een risicogroep, terwijl de opkomst een Nieuwe website Pallialine Voor veel vrouwen was de informatie nieuw. De meeste vrouwen gaven aan nog nooit van de bevolkingsonderzoeken te hebben gehoord en vonden de voorlichting interessant. De doelstelling van het proefproject (kennisvermeerdering over de bevolkingsonderzoeken) is hiermee bereikt. VERVOLG Na de positieve evaluatie is besloten het project voort te zetten. Inmiddels hebben in de tweede helft van 2006 diverse voorlichtingen plaats gevonden, nu verspreid over de hele regio. Ook dit jaar staan weer diverse voorlichtingsbijeenkomsten op de planning. De voorlichtingen worden gegeven door een Voorlichtster Eigen Taal en Cultuur (VETC er) of een medewerker van het IKL. opnemen met drs. Petra Mevissen, medewerker communicatie bevolkingsonderzoeken IKL (p.mevissen@ikl.nl). richtlijnen palliatieve zorg Recent lanceerden de integrale kankercentra een nieuwe website waarop richtlijnen voor palliatieve zorg kunnen worden geraadpleegd en gedownload: De site heeft tot doel zorgverleners die zich bezighouden met palliatieve zorg te ondersteunen. Op Pallialine zijn alle richtlijnen opgenomen die eerder zijn gepubliceerd in het boek Palliatieve zorg, richtlijnen voor de praktijk. De site biedt zorgverleners diverse voordelen. De richtlijnen op de site zijn altijd actueel en 24 uur per dag beschikbaar. De richtlijnen kunnen eenvoudig worden gedownload naar zakcomputers en kunnen worden opgeslagen, geprint en g d. Daarnaast beschikt de site over een zoekmachine waarmee gezocht kan worden op trefwoorden of vrije tekst. In de richtlijnen zijn links aangebracht naar andere relevante informatie, zoals online artikelen, samenvattingen, verwante richtlijnen en brochures voor patiënten. De opbouw van de site is analoog aan Oncoline. Daardoor is het ook voor de palliatieve richtlijnen mogelijk om regionale toevoegingen op de site te plaatsen. In dit nummer Laboratoriumkaart gewijzigd 2 Vergaderdata Nieuw op Oncoline 2 Geen structurele financiering voor kankerrevalidatie 3 Activiteitenagenda Symposium Onderkenning van en behandelingen bij lymfoedeem 4 Evaluatie voorlichtingsproducten en naamsbekendheid bevolkingsonderzoeken 4 Proef met vooraankondiging 5 Nieuwe samenstelling Raad van Toezicht IKL/SKsL 5 Risico borstkanker bij dicht klierweefsel wetenschappelijk bewezen 6 Nieuwe boeken 6

2 Laboratoriumkaart gewijzigd In januari is de gewijzigde laboratoriumkaart in gebruik genomen. Voor een goede verwerking en beoordeling van de uitstrijkjes is het van belang dat huisartsen de kaart goed en volledig invullen. De laboratoriumkaart is aangepast vanwege de wijzigingen in de NVVP-richtlijn cytologie. Het verwijsadvies bij de rubriek aspect cervix is gewijzigd. Deze rubriek dient altijd ingevuld te worden. Verder wordt bij de rubriek instrument uitstrijk de term dunne laag gebruikt. Dit is een andere benaming voor Liquid Based en dient door de huisartsen altijd aangekruist te worden, omdat in de IKL-regio alle huisartsen volgens deze methode werken. Het geven van borstvoeding is niet langer een contra-indicatie voor het laten maken van een uitstrijkje. Het blijft wel van belang voor de beoordeling van het uitstrijkje dat het geven van borstvoeding vermeld wordt op de laboratoriumkaart. Alle vrouwen die in de doelgroep vallen, ontvangen bij de uitnodiging voor het een laboratoriumkaart, die zij mee moeten nemen naar de (huis)arts die het uitstrijkje maakt. Voor vragen over de laboratoriumkaart, kunt u contact opnemen met Elies Boermans, medewerker planning en logistiek IKL (e.boermans@ikl.nl). 2 VERGADERDATA APRIL Regionaal Oncologisch Beleidsorgaan (ROBOL) 5 APRIL Commissie Deskundigheidsbevordering 5 APRIL Werkgroep Gastro-intestinale tumoren 16 APRIL Palliatief netwerkcoördinatoren overleg 16 APRIL Werkgroep Weke delen tumoren IKL/IKZ 17 APRIL Werkgroep Mammatumoren 18 APRIL Raad van Toezicht 24 APRIL Plenaire visitatiecommissie 25 APRIL Commissie Natraject Bevolkingsonderzoek borstkanker 15 MEI Werkgroep Psychosociale zorg 24 MEI Werkgroep Hematologische Oncologie 24 MEI Werkgroep Gynaecologische Oncologie 29 MEI Regionaal Platform Kankerpatiëntenverenigingen 29 MEI Werkgroep Oncologieverpleging 29 MEI Radiologenoverleg 4 JUNI Werkgroep Oncologische Pijn 5 JUNI Werkgroep Oncologieverpleging 6 JUNI Werkgroep Fysiotherapie 11 JUNI Werkgroep Hoofd-halstumoren 13 JUNI Werkgroep Mammacareverpleegkundigen 18 JUNI Werkgroep Centraal zenuwstelseltumoren 19 JUNI Werkgroep Bronchuscarcinomen 20 JUNI Commissie van Toezicht Regionale kankerregistratie 21 JUNI Werkgroep Diëtetiek 28 JUNI Palliatief netwerkcoördinatoren overleg 3 JULI Cliëntenadviesraad Nieuw op Oncoline NIEUWE TUMORGEBONDEN RICHTLIJNEN Schildkliercarcinoom (concept in PDF format) sinds 4 november 2006 Niercelcarcinoom sinds 30 oktober 2006 ENGELSE VERTALINGEN VAN LANDELIJKE RICHTLIJNEN Inmiddels zijn 8 landelijke richtlijnen in het Engels beschikbaar via Oncoline. Via de link ( bereikt u het Engelstalige gedeelte van de site. Recent online is: Soft tissue tumours (engelse vertaling) sinds 28 december 2006 NIEUWE RICHTLIJNEN VOEDING EN DIEET Multiple myeloom sinds 19 december 2006 Maligne lymfomen sinds 19 december 2006 Alle richtlijnen kunt u downloaden op

3 Nog steeds geen structurele financiering voor kankerrevalidatie toegankelijkheid van revalidatie voor kankerpatiënten bedreigd Met verschillende gezamenlijke acties hebben de Vereniging van Integrale Kankercentra, Revalidatie Nederland en de Nederlandse Federatie van Kankerpatiëntenorganisaties zich de afgelopen tijd ingespannen om de financiering van revalidatie bij kanker te verbeteren. De acties zijn niet gehonoreerd met opname van de revalidatie in het basispakket van de zorgverzekering. Hierdoor blijft de financiering de komende tijd onvoldoende en wordt de toegankelijkheid van deze revalidatie voor patiënten ernstig bedreigd. Dit is voor betrokken partijen onaanvaardbaar en verdere acties zullen volgen. BASISVERZEKERING De Vereniging van Integrale Kankercentra, Revalidatie Nederland en de Nederlandse Federatie van Kankerpatiëntenorganisaties werken samen in de Stichting Herstel & Balans om goede revalidatie voor mensen met kanker in Nederland te realiseren. Zo n mensen leven met de ingrijpende gevolgen van kanker en voor een deel van hen is goede nazorg essentieel. De stichting heeft in februari 2006 bij het College voor Zorgverzekeringen de aanvraag ingediend voor opname van kankerrevalidatie in het basispakket van de zorgverzekering. In november jl. heeft het college gerapporteerd dat de aanvraag is afgewezen. TWEEDE KAMER EN KABINET Vervolgens hebben de samenwerkende partijen in de Tweede Kamer nadrukkelijk aandacht gevraagd voor betere financiering van kankerrevalidatie bij de het programma Herstel & Balans breed bespreking van de begroting van het beschikbaar is in Nederland ministerie van VWS in januari. Daarbij is ( Deze situatie onder grote belangstelling van de moet dringend verbeteren en de stichting Herstel & Balans beraadt zich op Tweede Kamer een petitie voor de formateur en het kabinet persoonlijk vervolgacties. overhandigd met als boodschap: wij vragen uw aandacht voor kwaliteit van Voor vragen of opmerkingen kunt u leven. Een motie voor financiering van contact opnemen via het kankerrevalidatie via de basisverzekering contactformulier op de website is 30 januari jl. in de Tweede Kamer verworpen. TOEGANKELIJKHEID BEDREIGD Deze afwijzingen voor de financiering van kankerrevalidatie zijn voor de betrokken partijen niet aanvaardbaar. Het aantal kankerpatiënten zal in de komende tien jaar bijna verdubbelen en de vraag naar revalidatie neemt dan ook sterk toe. Het ontbreken van structurele financiering voor kankerrevalidatie is een ernstige bedreiging voor de toegankelijkheid van deze zorg. Dit terwijl de revalidatie in de vorm van ACTIVITEITENAGENDA 2007 INFORMATIE IKL, T (043) ; ikl@ikl.nl DINSDAG 13 MAART ZATERDAG 2 JUNI Symposium Ethiek: enkele medische ethische aspecten binnen de oncologie; voor oncologisch specialisten en zorgverleners, en andere belangstellenden; Sittard DINSDAG 8 MEI Symposium Gynaecologische oncologie: familiair genetisch gynaecologische tumoren; voor oncologisch specialisten en zorgverleners, en andere belangstellenden; Sittard Symposium Onderkenning van en behandelingen bij lymfoedeem; voor zorgverleners en patiënten; Maastricht DINSDAG 11 SEPTEMBER Symposium verzorgd door de Werkgroep Centraal zenuwstelseltumoren DINSDAG 13 NOVEMBER Symposium verzorgd door de Werkgroep Urologische tumoren 3

4 Symposium Onderkenning van en behandelingen bij lymfoedeem vooraankondiging 4 Op zaterdag 2 juni vindt een symposium plaats over onderkenning van lymfoedeem en de diverse behandelingsmogelijkheden. Borstkankerpatiënten en zorgverleners kunnen zo, dicht bij huis, de laatste ontwikkelingen op dit gebied vernemen. De symposiumcommissie mag zich verheugen in een toezegging voor deelname aan dit congres door de grote experts op dit gebied, dr. R.J. Damstra, dermatoloog en dr. H.G.J. Voesten, chirurg, beiden lid van de multidisciplinaire werkgroep Lymfoedeem in het Nij Smellinghe Ziekenhuis te Drachten. Dit is het enige ziekenhuis in Nederland dat gespecialiseerde behandelingen van lymfoedeem uitvoert. PROGRAMMA Tijdens het symposium wordt s ochtends ingegaan op de diverse soorten lymfoedeem, de onderkenning in een primair stadium en de verschillende behandelingsmogelijkheden. s Middags zijn er diverse workshops. Gedurende de dag demonstreren een aantal bedrijven in stands diverse behandelmaterialen. ORGANISATIE De BorstkankerVereniging Nederland, afdeling Maastricht-Heuvelland, en het organiseren dit symposium in samenwerking met Maastro clinic, het Kankercentrum Azm en de afdeling dermatologie van het Academisch Ziekenhuis Maastricht, het Huis van de Zorg en enkele lymfoedeemtherapeuten. Het RIVM is gestart met een onderzoek naar de effectiviteit van de huidige voorlichtingsproducten en de naamsbekendheid van de bevolkingsonderzoeken borst- en baarmoederhalskanker. AANLEIDING Per 1 januari 2006 is de landelijke coördinatie van de bevolkingsonderzoeken overgegaan van het CVZ naar het RIVM. Bij deze overgang is alleen de lay-out van de landelijke voorlichtingsproducten, zoals folders, posters en websites, aangepast. In 2006 is de behoefte ontstaan om de producten te actualiseren en te evalueren. Bovendien bestaat de wens om het voorlichtingsmateriaal van beide bevolkingsonderzoeken beter op elkaar af te stemmen. Dit geldt niet alleen voor het landelijke voorlichtingsmateriaal, maar ook voor diverse regionale materialen. Het symposium vindt plaats in Hotel van der Valk Maastricht. De uitnodiging voor dit symposium wordt breed verspreid in de regio. Inschrijving is ook mogelijk via IKCnet.nl/ikl. opnemen met Suzanne Verboort, medewerker patiëntenzorg IKL (s.verboort@ikl.nl). Evaluatie voorlichtingsproducten en naamsbekendheid bevolkingsonderzoeken ONDERZOEK Het RIVM heeft een onderzoeksbureau opdracht gegeven om te onderzoeken in hoeverre de bestaande voorlichtingsmaterialen aansluiten bij de behoeften van de doelgroepen. Het is vooral de vraag of de cliënten de informatie begrijpen zodat ze een afweging kunnen maken om wel of niet deel te nemen aan de bevolkingsonderzoeken. Verder vindt er ook een landelijk onderzoek plaats naar de naamsbekendheid van beide bevolkingsonderzoeken. De resultaten van beide onderzoeken worden medio 2007 verwacht. opnemen met drs. Petra Mevissen, medewerker communicatie bevolkingsonderzoeken IKL (p.mevissen@ikl.nl).

5 Proef met vooraankondiging Omdat de opkomst voor het onder 30-jarige vrouwen achterblijft, stuurt het IKL als proef in twee gemeentes een vooraankondiging aan deze groep vrouwen. De opkomst in de groep vrouwen die voor het eerst een uitnodiging ontvangt voor het is laag. In 2005 was de opkomst in deze groep 62%. Bij 35-jarige vrouwen is dit 68% en bij 50-jarigen zelfs 71%. In samenwerking met de GGD Noord- en Midden- stuurt het IKL de (bijna) 30-jarige vrouwen uit Weert en Roermond een vooraankondiging, enkele weken voordat zij een uitnodiging krijgen voor het bevolkingsonderzoek. Met deze vooraankondiging wordt de aandacht gevestigd op het onderzoek. De vrouwen zijn dan voorbereid op de uitnodiging en hebben tijd om over deelname aan het onderzoek na te denken. Hopelijk leidt dit tot een grotere deelname aan het onderzoek. De proef duurt een jaar. Daarna vindt er een evaluatie plaats en wordt bekeken of het opkomstpercentage is gestegen. Voor meer informatie over deze proef kunt u contact opnemen met drs. Petra Mevissen, medewerker communicatie bevolkingsonderzoeken IKL (p.mevissen@ikl.nl). Nieuwe samenstelling Raad van Toezicht IKL/SKsL Per 1 januari 2007 is de Raad van Toezicht van het Integraal Kankercentrum /Stichting Kankerpreventie en -screening als volgt samengesteld: mevrouw L.J.M. Klaasse-van Remortel, tijdelijk voorzitter de heer drs. R.G.P. Hagenouw, tijdelijk lid de heer mr. E.W.M. Meijer de heer mr. F.A.H.M. van Attekum de heer drs. L.J.C.G.M. van der Veen Voorheen werden de leden van de Raad van Toezicht benoemd op voordracht van de besturen van de ziekenhuizen/ Maastro clinic en GGD-en uit de regio. De vernieuwde samenstelling van de Raad van Toezicht is gebaseerd op de principes van Health Care Governance. Hierbij ligt de nadruk op de onafhankelijkheid van de leden. Mevrouw Klaasse-van Remortel en de heer Hagenouw zijn om continuïteitsredenen overgegaan vanuit de oude Raad van Toezicht. Sinds een aantal jaren vindt het overleg met de besturen van de ziekenhuizen en Maastro clinic plaats in het Regionaal Oncologisch Beleidsorgaan (ROBOL). opnemen met drs. Sjoerd Adema, directeur IKL (s.adema@ikl.nl). 5

6 Risico borstkanker bij dicht klierweefsel wetenschappelijk bewezen Uit onderzoek is gebleken dat vrouwen met veel dicht klierweefsel in hun borsten een groter risico hebben om borstkanker te krijgen. Bovendien zijn beginnende tumoren moeilijker op te sporen. Dit betekent niet dat deze vrouwen zich niet meer moeten laten screenen, maar ze moeten extra alert zijn bij klachten zoals een knobbel. RISICO VIJF MAAL HOGER Het vermoeden dat er een verband is tussen dicht klierweefsel en borstkanker bestond al langer. Nu heeft onderzoek aangetoond dat er een direct verband bestaat tussen de weefseldichtheid en het risico op borstkanker. Vrouwen met dicht borstweefsel lopen maar liefst vijf maal meer risico om borstkanker te ontwikkelen dan vrouwen met weinig dicht weefsel. Ook worden kleine tumoren bij deze groep vrouwen gemakkelijker over het hoofd gezien op het mammogram. Dicht klierweefsel kleurt wit op het mammagram en daardoor zijn (kleine) tumoren, die ook wit zijn, vaak niet te zien. De onderzoekers betwijfelen of het risico afneemt als vrouwen met veel dicht weefsel vaker gescreend worden met een mammograaf. Ze adviseren om bij deze risicogroep andere technieken te gebruiken, zoals echo of MRI. Iedereen is het erover eens dat er nog geen diagnostisch middel is, wat zo goed is dat dit mammografie kan vervangen. Dus op dit gebied geldt en en. Verder zou er meer aandacht moeten komen voor een verstandig huwelijk tussen mammografie en echografie, geschikt voor screening. Nieuwe boeken SYSTEEMDENKEN B. Bryan en M. Goodman Dit boek geeft inzicht in complexe situaties. Elke organisatie is een systeem dat uit onderdelen bestaat. In dit boek wordt beschreven hoe onderdelen elkaar beïnvloeden. Den Haag, SDU, 2007 HANDBOEK PROSTAATCARCINOOM E. van Muilekom en J. van Spil Handboek voor gespecialiseerde verpleegkundigen oncologie en urologie e.a. waarin prostaatcarcinoom wordt besproken. Er wordt een overzicht gegeven van de behandelmogelijkheden, de gevolgen van de behandeling, en specifieke gezondheidsproblemen die kunnen ontstaan. Maarssen, Elsevier gezondheidszorg, 2006 De bevindingen van het onderzoek zijn gepubliceerd in The New England Journal of Medicine. In het informatiecentrum zijn folders, boeken, artikelen, videobanden en cdroms over kanker beschikbaar. De uitleen is gratis. Documentatiematerialen zijn ook te vinden op IKCnet, bibliotheek ( Downloaden, bestellen of uitlenen is hierbij mogelijk. IKL-INFORMATIECENTRUM T (043) info@ikl.nl 6 REACTIE LRCB Prof.dr. Ard den Heeten van het LRCB (landelijk referentiecentrum voor bevolkingsonderzoek op borstkanker) zegt in een reactie op het onderzoek dat het belangrijk is dat vrouwen blijven meedoen aan de screening. Ze moeten extra alert zijn bij klachten zoals een knobbel en niet schromen dan een extra onderzoek (echo) te vragen via hun huisarts. ZAKELIJK FLIRTEN, TOOLS VOOR EEN SPRANKELEND EN OVERTUIGEND GESPREK M. Wiersma Dit boek laat zien hoe je met charme en de juiste focus mensen enthousiast maakt. Het boek beschrijft concrete tips en voorbeelden hoe gesprekken te sturen. Utrecht, Het Spectrum, 2006 Colofon Eindredactie: Carin Janssen en Petra Mevissen, IKL Basisopzet: Weijsters & Kooij, Grave Grafische verzorging: Andidruk, Maastricht-Airport