Doorstroming MBO-HBO Kwalitatief onderzoek voorbeeldtrajecten. Derk-Jan Nijman Martijn Peters Marloes de Lange Mmv. Ruud Klarus en Aimée Hoeve

Transcriptie

1 Doorstroming MBO-HBO Kwalitatief onderzoek voorbeeldtrajecten Derk-Jan Nijman Martijn Peters Marloes de Lange Mmv. Ruud Klarus en Aimée Hoeve

2 Dit half uur.. Verklarende evaluatie: CIMO? Selectie voorbeeldtrajecten Resultaten; 7 casussen in 2 delen; Concluderend

3 Verklarende evaluatie: CIMO? Verklarende evaluatie; antwoord op de vraag wat werkt voor wie onder welke omstandigheden? Aan de hand van de CIMO-methodiek: Context, Interventie, Mechanisme(n), Outcomes (Denyer et al., 2008)

4 Selectie voorbeeldtrajecten NRO-aanvraag; elf participerende instellingen, zowel MBO als HBO (vanuit bestaande samenwerking); Selectie voorbeeldtrajecten op basis van oa interventiekenmerken en onderzoekbaarheid; Uiteindelijke selectie van 13 trajecten.

5 Het kwalitatieve onderzoek.. Van 2016 tot 2018 dataverzameling bij trajecten door middel van bestuderen documentatie gesprekken met coördinator/docenten studenten Resultaten gebaseerd op 8 trajecten.

6 Naar (voorlopige) resultaten: een driedeling.. Onderscheid tussen de trajecten op basis van gerichtheid op 1) (Bij-)scholing 2) Begeleiding/peercoaching

7 Groep 1: Trajecten met bijscholing als kern 4 Trajecten: Tandartsassistente(/mondzorgkunde) Bouwkunde/Built Environment Automotive Economische opleidingen

8 Groep 1: Trajecten met bijscholing als kern Context Probleemanalyse; ervaren tekorten bij studenten; oa wiskunde/mechanica (bouwkunde) en biologie/scheikunde (havoniveau), maar ook beperkt zicht op inhoud en niveau hbo-opleidingen (economie); Wisselende partnerschappen, betrokkenheid en inzet partners. Voor ouders acceptabel..

9 Groep 1: Trajecten met bijscholing als kern Interventie Lessen (en toetsing) op hbo-niveau, bv wiskunde en mechanica (bouwkunde), nederlands/engels (dual credits programma) en havo-niveau; Locatie wisselt; zowel op mbo (bv 3 e jr) als hbo (4 e jr); Vaak in samenwerking; zowel MBO als HBO docenten betrokken;

10 Groep 1: Trajecten met bijscholing als kern Mechanisme(n) Reeds behaalde modules (vrijstellingen) halen werkdruk van het 1 e jaar (ook verkorting) en verbeteren aansluiting op andere modules; Kennismaken met leren op hbo; meer zelfstandigheid/-verantwoordelijkheid, andere manier van leren, maar ook samen met anderen met zelfde ambitie en motivatie; Uitval studenten tijdens traject door bv werkdruk/niveau, andere verwachtingen ( voorselectie )

11 Groep 1: Trajecten met bijscholing als kern Outcomes Breed gedeeld beeld dat deelnemers aan het traject die doorstromen naar hbo het daar goed doen; Ervaring van studenten met leren in het hbo; bv ervaring meer initiatief te moeten nemen; Uitval tijdens het doorstroomtraject als positief resultaat (indicatie van betere matching) Cijfermatig niet/beperkt in beeld

12 Groep 2: Trajecten met peer begeleiding/ mentoring/coaching als kern Onderwijsassistent/pedagogiek Tandartsassistente/mondzorgkunde Opleidingen groen onderwijs

13 Groep 2: Trajecten met peer begeleiding/ mentoring/coaching als kern Context Probleemanalyse: onbekendheid doorstromers met kern opleiding/ opleidingseisen, andere manier van leren (studiehouding/zelfstandigheid), als ook Onbekendheid met nieuwe context; hoe en wat tav tentamens, Voorbereiding op decentrale selectie; Middelen beperken mogelijkheden; Keuzedelen bieden kansen in samenwerkingstrajecten, oa voor verbreding

14 Groep 2: Trajecten met peer begeleiding/ mentoring/coaching als kern Interventie(s) Ouderejaars hbo-student begeleidt/coacht mbo- (mentoring/coaching) of eerstejaars hbostudent ( first year experience ); Variatie in vormgeving: van vraagbaak vanaf de inschrijving tot (begeleid) samenwerken aan concrete beroepstaken op hbo-niveau; Variatie in doelgroep (alle starters, alleen doorstromers), selectie van coaches/buddy s (vrijwillig/verplicht), samenwerking(-spartners)

15 Groep 2: Trajecten met peer begeleiding/ mentoring/coaching als kern Mechanismen Informeren, begeleiden en (voor-)selecteren zodat studenten een bewustere keuze voor opleiding (en beroep) maken; Makkelijker contact maken en houden met peer dan met bv docent, drempelverlagend (vaak zelf ook zo begeleid); Bij decentrale selectie wordt rekening gehouden met deelname aan traject; grotere kans op instroom.

16 Groep 2: Trajecten met peer begeleiding/ mentoring/coaching als kern Outcomes Beeld dat studenten die peercoaching traject doorlopen beter presteren op mbo (mede door combi met scholing); Studenten ervaren begeleiding door peers als prettig en toegankelijk; Indruk dat bevestiging van eigen beeld opleiding/beroep en matching daarmee oa motivatie, zelfvertrouwen initiatief stimuleert; Kans op instroom bij decentrale selectie groter.

17 Concluderend Context: Aanleiding soms concreet probleem (uitval, doorstroming stokt bij selectie); (beperkt) aantal zeer betrokken kernverantwoordelijken, Facilitering: uren/middelen, inbreng alle partners; Samenwerken mbo-hbo; niet altijd, meestal echter wel en van groot belang aantal samenwerkingspartners is beperkt, diepte belangrijker.

18 Concluderend Interventies; Centrale componenten: kennismaken met kenmerken HBO (manier van werken, inhoud), studieloopbaanbegeleiding, bijscholing, begeleiding bij start; Kennen vaak meerdere componenten; trajecten gericht op scholing zijn (deels) ook gericht op kennismaking met HBO, begeleidingstrajecten bevatten ook scholings- /ontwikkelingscomponenten;

19 Concluderend Mechanismen - Studenten maken meer valide zelfinschatting op basis van confrontatie met hbo-opleiding; oa studiegedrag/-houding, zwaarte, vakinhoud/- competenties; - Studenten starten met meer gerichte kennis op hbo-niveau aan de opleiding (bijscholing); - Door ondersteuning zijn studenten in staat een beter keuzeproces te doorlopen en startfase hbo beter te doorlopen;

20 Concluderend Outcomes Breed beeld dat uitval van doorstromers na volgen van een doorstroomtraject klein is, en dat ze ook goed presteren; Unaniem beeld dat trajecten in het MBO bijdragen aan meer valide beeldvorming van het hbo, en daarmee aan effectievere selectie (stoppen is ook een resultaat); Door betrokkenen ervaren groei studenten op aspecten als zelfvertrouwen, regulatie van leren, studiehouding.

21 Concluderend Andere Keuzedelen zijn in enkele gevallen in ontwikkeling of worden overwogen biedt bv een mogelijkheid trajecten breder uit te zetten maar kent ook dilemma s: toetsing op hbo-niveau in mbo-keuzedeel kan mogelijk niet Focus op doorstromers leidt soms tot mboklas/groep (de mbo ers )

22 Afronding