Gebruik subsidie- en fiscale instrumenten Agentschap NL in de glastuinbouwsector in 2009

Transcriptie

1 Gebruik subsidie- en fiscale instrumenten Agentschap NL in de glastuinbouwsector in 2009 Datum November 2010 Status Definitief Openbare versie Colofon Projectnaam Gebruik subsidie- en fiscale instrumenten Agentschap NL in de glastuinbouw in 2009 Agentschap NL November 2010 Auteurs ir. N. Smailbegović ir. G. Sijpkens 1van 34

2 Inhoudsopgave 1. Inleiding Werkwijze Resultaten inventarisatie instrumentengebruik sector Glastuinbouw...7 A. SUBSIDIE INSTRUMENTEN Energie Onderzoek Subsidie (EOS) Stimuleringregeling Duurzame Energie (SDE) Subsidieregeling Milieu en Technologie (M&T) Innovatievouchers Sterktes in de Regio (voorheen Pieken in de Delta PID) Innovatie Prestatie Contracten (IPC) Reductie Overige Broeikasgassen (ROB)...19 B. FISCALE INSTRUMENTEN Energie-investeringsaftrek (EIA) Milieu-investeringsaftrek (MIA) en Willekeurige afschrijving Milieu-investeringen (Vamil) Wet Bevordering Speur- en Ontwikkelingswerk (WBSO)...24 C. OVERIGE PROGRAMATISCHE INSTRUMENTEN Small Business Innovation Research Programma (SBIR) Transitiepaden Conclusies Bijlagen...30 Bijlage 1: Lijst EOS projecten 2009 (Glastuinbouw)...30 Bijlage 2: Lijst SDE projecten 2009 (S&Z-sectoren)...31 Bijlage 3: Lijst EIA aanvragen 2009 (Glastuinbouw)...31 Pagina 2 van 34

3 Management samenvatting In opdracht van het Ministerie van LNV heeft Agentschap NL (verder te noemen AgNL) het gebruik van zijn subsidie- en fiscale instrumenten in het budgetjaar 2009 door de primaire land- en tuinbouwbedrijven en agro-/ MKB-bedrijven in kaart gebracht. Aansluitend op deze opdracht is in opdracht van LNV een verdiepingsslag voor de glastuinbouw uitgevoerd waarvan de voorliggende rapportage het resultaat is. Het geeft een goed beeld van het gebruik van instrumenten en van de activiteiten waarmee glastuinbouwondernemingen bijdragen aan de ambities van het convenant Schone en Zuinige Agrosectoren en daarmee aan de verduurzaming van de land- en tuinbouw. In een gefaseerde en gestructureerde aanpak zijn 10 fiscale en subsidie-instrumenten op gebruik geanalyseerd. Van alle onderzochte subsidieprogramma s is van het voor alle sectoren beschikbare budget in ,3 % toegekend aan de glastuinbouwcluster (excl. toegekende bedragen SDE en Innovatievouchers). In totaal gaat het om een budget van ruim EUR 7,61 miljoen (tabel 1). Tabel 1 Overzicht subsidieregelingen 2009 (AgNL) Subsidie (budgetjaar 2009) Beschikbaar budget 2009 (miljoen) Toegekend aan landbouw (miljoen) Aandeel landbouw Toegekend aan glastuinbouw (miljoen) Aandeel glastuinbouw Aantal glastuinbouw projecten EOS ,31 1,70 4% 0,90 2% 3 SDE 2009 (12 of 15 jr) 2.524,00 nb nb nb nb nb M&T ,00 0,32 4% 0,32 4% 2 Innovatievouchers ,25 5,39 21% nb nb nb PID ,34 2,67 5% 2,67 5% 3 ROB ,75 0,27 36% 0,00 0% 0 pre-ipc ,00 0,15 15% 0,00 0% 0 KRW 2009* 40,00 nb nb 3,72 9% 2 Totaal ,64 10,50 0,4% 7,61 0,3% 10 * Energie niet gerelateerde projecten In het subsidiepakket valt de zeer grote belangstelling voor de SDE- regeling op. Er kan aan de hand van de database, zoals voor deze rapportage is gebruikt, voor de SDE 2009 niet bepaald worden welk aandeel de landbouwsector alsmede de glastuinbouwsector inneemt. Een knelpunt in de analyse is dat aanvragers geen SBI-code hoeven aan te leveren. Ook het aandeel in het gebruik van innovatievouchers is relatief groot. Op basis van de beschikbare database kan niet achterhaald worden welke glastuinbouwprojecten in het kader van beide regelingen zijn gehonoreerd. Pagina 3 van 34

4 Tabel 2 Overzicht fiscale instrumenten EIA en MIA/ Vamil 2009 (excl. WBSO) Fiscale regelingen* Beschikbaar budget 2009 (miljoen) Gemelde investeringen in landbouw (miljoen)* Toegekend aan landbouw (miljoen)*** Gemelde investeringen in glastuinbouw (miljoen)* Toegekend aan glastuinbouw (miljoen)*** EIA 2009** 145,00 98,72 10,86 66,84 7,35 MIA/ Vamil ,00 697,65 91,74 206,12 27,97 Totaal ,00 796,37 102,60 272,96 35,32 * Het overzicht betreft geregistreerde 2009 meldingen EIA t/m 31 mei 2010 en MIA/ Vamil t/m 4 mei 2010 ** Dit budget is exclusief het extra budget van WWI voor bestaande woningen *** Het netto voordeel is ongeveer 11% van de toegekende investering (44% van de investeringskosten van energiebesparende bedrijfsmiddelen kan van de fiscale winst afgetrokken worden) Voor wat betreft de fiscale instrumenten EIA en MIA/Vamil is tot de peildatum aan de landbouw sector een fiscale aftrek van ruim EUR 102,60 miljoen toegekend waarvan EUR 35,32 miljoen aan de glastuinbouwsector (tabel 2). Door de meting jaarlijks te herhalen neemt het inzicht in de ontwikkeling van het gebruik en in de effectiviteit van het flankerende overheidsinstrumentarium toe. De informatie krijgt hiermee beleidsrelevante betekenis. In geval van nieuwe dan wel drastische wijziging(en) van lopende instrumenten is het gewenst vooraf afspraken te maken over de aard en omvang van de beleidsrelevantie informatie, die de opdrachtgever van de uitvoerder AgNL, wenst te ontvangen. Er kan aan de hand van de databases, zoals voor deze rapportage zijn gebruikt, niet altijd bepaald worden welke aandeel de glastuinbouwsector inneemt cq. in welke mate het betreffende instrument bijdraagt aan de realisatie van de duurzaamheidsdoelen. Tenslotte willen wij onze dank uitspreken naar de collega s binnen de verschillende afdelingen van AgNL die door het aanleveren van informatie en gevoerde gesprekken hebben bijgedragen aan de totstandkoming van deze rapportage. Bijzonder dank gaat uit naar de heer J. Ebbens voor zijn bijdrage in het leveren van de verscheidene aanbevelingen alsmede zijn ondersteuning bij de uitvoering van dit onderzoek. Pagina 4 van 34

5 1. Inleiding In opdracht van het Ministerie van LNV heeft AgNL 1 het gebruik in het budgetjaar 2009 zijn 10 subsidie- en fiscale instrumenten volledig geanalyseerd die door glastuinbouwbedrijven en door aan de glastuinbouw gerelateerde MKB-bedrijven zijn benut. In deze rapportage worden de resultaten gepresenteerd van een verdiepende analyse die in opdracht van LNV is uitgevoerd voor het glastuinbouw cluster. Deze verdieping heeft als doel een scherper beeld te krijgen van het gebruik van het overheidsinstrumentarium, van de zwaartepunten in dit gebruik en van de aard van de duurzaamheidsactiviteiten en initiatieven van het tuinbouwcluster, Het uitgevoerde onderzoek levert (waardevolle) informatie voor het beleid en de uitvoering daarvan, zoals over de mate van penetratie van de diverse instrumenten, de mate waarin de verschillende instrumenten door de glastuinbouwsector worden benut en over de effecten van deze instrumenten op het innoverende vermogen en de verduurzamingsdoelstellingen van deze pijler onder de Nederlandse economie. Door deze meting jaarlijks te herhalen ontstaat in de tijd een scherp beeld van de werking van de diverse instrumenten, inclusief eventuele tekortkomingen en hiaten in het instrumentenpalet van de overheid. Hoofdstuk 1 geeft een inleiding op deze rapportage. Hoofdstuk 2 beschrijft de werkwijze en de aanpak. Hoofdstuk 3 geeft per subsidie of fiscale regeling naast algemene informatie meer specifieke informatie, zoals: de looptijd, de mate van uitputting, gesignaleerde knelpunten in de uitvoering en eventueel andere opvallende zaken. Daarnaast brengt dit hoofdstuk per instrument de resultaten van het onderzoek in beeld. Hoofdstuk 4 beschrijft de transitiepaden (uitgewerkt op basis van de transitiepaden van het programma Kas als Energiebron). Hoofdstuk 5 beschrijft conclusies en aanbevelingen van dit onderzoek. Hoofdstuk 6 bevat overzichten van de geanalyseerde regelingen. 1) Agentschap NL (onderdeel van het ministerie van Economische Zaken) stimuleert, in opdracht van de Rijksoverheid, duurzame economische groei door een brug te slaan tussen markt en overheid, zowel nationaal als internationaal. Bedrijven, kennisinstellingen en overheden kunnen bij Agentschap NL terecht voor advies, kennis en financiële ondersteuning. Agentschap NL voert programma s uit in opdracht van verschillende Ministeries. Agentschap NL faciliteert, in opdracht van het Ministerie van LNV, de uitvoering van het convenant Schone & Zuinige Agrosectoren en ondersteunt partijen bij de uitvoering hiervan. Pagina 5 van 34

6 2. Werkwijze Na de opdrachtverstrekking is AgNL in mei 2009 gestart met de uitvoering van dit project. Er is gekozen voor een gestructureerde aanpak, waarbij in overleg met de betrokken programmamanagers en -adviseurs allereerst de relevante programma s en regelingen zijn geïnventariseerd. Vervolgens zijn op basis van een vastgestelde format met de beheerders van de geselecteerde programma s afspraken gemaakt over vorm en inhoud van de aan te leveren data en is overlegd over de wijze waarop de inventarisatie door de betreffende programmabeheerder moet worden uitgevoerd. Het aangeleverde format diende als leidraad voor de verzameling van gegevens. Doordat de diverse regelingen op punten verschillen als het gaat om registratie van gegevens was het noodzakelijk per regeling met de betreffende programmabeheerder aparte afspraken te maken. Voor de WBSO-regeling is gekozen voor een afwijkende benadering. Voor deze regeling is de inventarisatie gebaseerd op een aantal zorgvuldig geselecteerde trefwoorden. De verzamelde informatie is grotendeels gebaseerd op de zogenaamde BIK- 2 en SBI-codes 3. Hiermee is uiteindelijk een bestand met informatie opgebouwd van meer dan projecten en activiteiten. De resultaten van deze inventarisatieronde zijn met de programmabeheerders besproken en op juistheid en volledigheid gecheckt. Bij de instrumenten waar zich in de inventarisatieronde knelpunten voordeden, zijn die in de toelichting bij betreffende regelingen in hoofdstuk 3 vermeld. De verkregen overzichten zijn in een Excel bestand gezet, dat als basis is gebruikt voor deze rapportage en dat een goed uitgangspunt biedt voor het verzamelen van gegevens in volgende jaren. De toegevoegde waarde van deze Excel-database is dat de effectiviteit van de verschillende instrumenten voortschrijdend in de tijd kan worden gevolgd. 2) De Bedrijfsindeling Kamers van Koophandel (BIK-code) is de indeling die gebruikt wordt om de bedrijfsactiviteit van de onderneming in te kunnen delen. De BIK-code is een branch-code waarmee een groep van ondernemingen kan worden uitgeduid die een vergelijkbare activiteit hebben. 3) De Standaard Bedrijfsindeling (SBI) is een hiërarchische indeling (met behulp van codes) van economische activiteiten en geven een indruk van de kernactiviteit van de ondernemingen. Het CBS gebruikt de SBI onder meer om bedrijfseenheden in te delen naar hun hoofdactiviteit. Bij de WBSO-regeling worden bedrijven aan de hand van deze code geregistreerd (SBI 93). Pagina 6 van 34

7 3. Resultaten inventarisatie instrumentengebruik sector Glastuinbouw A. SUBSIDIE INSTRUMENTEN Deze paragraaf geeft een korte beschrijving van de beschikbare subsidie-instrumenten en een overzicht van door AgNL toegekende subsidies aan bedrijven in de agrarische sector als geheel en meer in het bijzonder glastuinbouwbedrijven, en aan agro-gerelateerde MKB-ondernemingen. Subsidies zijn tijdelijke, veelal eenmalige bijdragen van de overheid aan (onderzoek-, ontwikkelingsen samenwerkings-) projecten, investeringen en (kennisoverdracht) activiteiten, waarmee zij de ambities op het terrein van onder meer innovatie-, milieu-, energie- en andere duurzaamheidsvraagstukken ondersteunt. 3.1 Energie Onderzoek Subsidie (EOS) website: Met als doel het realiseren van een duurzame energievoorziening beoogt het programma Energie Onderzoek Subsidie (EOS) de technische kennis over energie-efficiency en duurzame energie uit te breiden door onderzoek van Nederlandse kennisinstellingen en bedrijven te steunen, EOS beslaat het traject van idee tot aan marktintroductie, marktintroductie zelf valt buiten de scope van deze regeling. Afhankelijk van het type project en de perspectieven van het project kan op verschillende EOSregelingen een beroep worden gedaan. Het programma omvat de volgende thema s: energieefficiency in de industrie en agrarische sector, biomassa, nieuw gas/ schoon fossiel, gebouwde omgeving en opwekking en netten. EOS wil de technische kennis over energie-efficiency en duurzame energie bevorderen door onderzoek van Nederlandse kennisinstellingen en bedrijven (CV, VOF en Maatschap) met een financiële bijdrage te versnellen. EOS kent 6 subsidieregelingen, waarvan één, de UKR, in 2009 niet is opengesteld. EOS DEMO De regeling subsidieert projecten, waarin voor Nederland nieuwe of vernieuwde technologieën onder praktijkomstandigheden worden geïntroduceerd en gedemonstreerd. Het budget voor 2009 bedroeg EUR 8,2 miljoen en de openstelling van de subsidie was vanaf 1 juli tot en met 10 september EOS KTO (Korte Termijn Onderzoek) Voor onderzoeks- en ontwikkelingsprojecten (tot aan een eerste prototype) en haalbaarheidsstudies ka er een beroep worden gedaan op EOS KTO. Projecten moeten ingericht zijn op onderzoek naar en ontwikkeling van producten, processen of diensten, moeten innovatief en duurzaam zijn en de Nederlandse economie een impuls geven. De regeling is bedoeld voor bedrijven, die in een project samenwerken met andere bedrijven of kennisinstellingen. Het budget voor 2009 bedroeg EUR 9,9 miljoen. De looptijd van de regeling was voor haalbaarheidsstudies vanaf 1 januari tot en met 15 oktober 2009 en de openstelling voor O&O-projecten was vanaf 1 mei tot en met 3 september EOS LT (Lange Termijn Onderzoek) EOS LT is bedoeld voor onderzoek naar een toekomstige duurzame energietechnologie. Deze regeling geeft financiële ondersteuning aan veelbelovende onderzoeken die op termijn leiden tot een duurzame energiehuishouding. Projecten moeten de Nederlandse kennispositie versterken, de economie een krachtige en duurzame impuls geven en de weg vrijmaken voor marktintroductie. Gestimuleerd wordt fundamenteel- en industrieel onderzoek dat op een termijn van minimaal 10 jaar leidt tot een duurzame energiehuishouding. Het beschikbare budget bedroeg in 2009 EUR 16,3 miljoen (openstelling: 1 januari tot en met 5 maart 2009). Deze regeling is bedoeld voor kennisinstellingen en bedrijven. Pagina 7 van 34

8 EOS NEO (Nieuw Energie Onderzoek) EOS NEO is gericht op fundamenteel onderzoek in de eerste fase van de innovatieketen: het uitwerken van nieuwe, innovatieve ideeën. Projecten moeten de potentie hebben om uit te groeien tot een nieuw energieonderzoeksgebied of een nieuwe richting binnen een bestaand energieonderzoeksgebied. EOS NEO stimuleert (ketenbreed) energieonderzoek dat niet-conventioneel en innovatief is en dat bijdraagt aan een schone, betrouwbare en betaalbare energiehuishouding. In 2009 waren de volgende budgetten hiervoor beschikbaar: Haalbaarheidsprojecten EUR 0,5 miljoen (openstelling: 1 januari tot en met 15 oktober 2009); Onderzoeks- en Ontwikkelingsprojecten, eerste ronde EUR 0,6 miljoen (openstelling: 1 januari tot en met 16 april 2009); Onderzoeks- en Ontwikkelingsprojecten, tweede ronde EUR 0,7 miljoen (openstelling: 7 mei tot en met 20 augustus 2009). EOS UKP Voor de subsidieregeling Unieke Kansen Programma (UKP) Verduurzaming Warmte en Koude 2009 komen investeringsprojecten in aanmerking waarbij sprake is van een nieuwe of vernieuwende technologie of van nieuwe of vernieuwende niet-technologische (bijvoorbeeld risicoafdekking bij boring naar aardwarmte) aspecten. Het is de bedoeling dat de projecten innovaties tot stand brengen op één of meer van de volgende warmte- of koudethema s: Duurzame warmte of koude uit bio-energie; Aardwarmte; Grootschalige zonthermische energie; Benutting van duurzame warmte of koude in de gebouwde omgeving op wijkniveau of in bedrijven; Benutting van restwarmte of koude in de gebouwde omgeving op wijkniveau of in bedrijven; De regeling was geopend vanaf 15 augustus tot en met 5 november Het beschikbare subsidiebudget bedroeg EUR 10 miljoen. Tabel 3 Overzicht EOS regeling Regeling Toegekende aanvragen Totaal gevraagd budget (miljoen) Totaal toegekend budget (miljoen) Glastuinbouw aanvragen Toegekend budget (miljoen) T.o.v. toegekend budget DEMO ,10 8,20 0-0% KTO ,94 8,81 0-0% KTOH ,18 0,78 1 0,05 6% LT ,10 17,34 0-0% NEO ,23 1,26 0-0% NEOH ,48 0,48 1 0,05 9% UKP ,08 10,00 1 0,80 8% UKPH ,45 0,45 0-0% ,55 47,31 3 0,89 2% Pagina 8 van 34

9 Grafiek 1 Toegekende EOS aanvragen Toegekende aanvragen UKPH; 0,45 mln. DEMO; 8,2 mln. KTO; 8,81 mln. UKP; 10,00 mln. KTOH; 0,78 mln. NEOH; 0,48 mln. NEO; 1,26 mln. LT; 17,34 mln. Grafiek 2 Toegekende EOS aanvragen (glastuinbouw) Toegekende glastuinbouw aanvragen KTOH 2009; 0,05 mln. NEOH 2009; 0,05 mln. UKP 2009; 0,80 mln. Toelichting In het kader van de EOS-regeling 2009 zijn in totaal 139 aanvragen met een totale bijdrage van EUR 47,31 miljoen toegekend. Van de 6 ingediende aanvragen die afkomstig zijn uit de glastuinbouw zijn er drie aanvragen toegekend met een totale bijdrage van EUR 0,89 miljoen. De gehonoreerde projecten hebben betrekking op de volgende thema s: onderzoek naar LED-verlichting; onderzoek naar hergebruik CO 2 (CO 2 -recovery); energie-uitwisseling tussen glastuinbouw en gebouwde omgeving; Van de drie niet gehonoreerde glastuinbouwaanvragen zijn er twee op inhoud afgewezen. De derde is door de aanvrager zelf ingetrokken (Bijlage 1). De sterk verslechterde investeringscapaciteit van veel bedrijven en de benutting van de subsidieregelingen van LNV/PT zijn mogelijk verklarende factoren voor het geringe aantal aanvragen voor de EOS-regeling. Het verslechterde economische klimaat heeft mogelijk geleid tot uitstel of annuleren van vernieuwende projecten. Daarnaast is het mogelijk dat projecten die in aanmerking komen voor de EOS-regeling worden ingediend bij andere regelingen zoals de MEI-regeling. Deze regelingen zijn niet binnen de scope van deze opdracht meegenomen. Pagina 9 van 34

10 3.2 Stimuleringregeling Duurzame Energie (SDE) website: De Stimulering Duurzame Energieproductie (kortweg SDE-regeling) bevatte in 2009 de volgende thema s fotovoltaïsche zonnepanelen, windmolens op land (vanaf november 2009 ook op zee), waterkrachtinstallaties, afvalverbrandingsinstallaties, riool- en afvalwaterzuiveringsinstallaties, winning van stortgas en verbranding, vergisting en vergassing van vaste of vloeibare biomassa. De SDE-regeling is bedoeld voor ondernemingen, particulieren en de dienstensector. Het doel van de regeling is de energieproductie te verduurzamen. Het totale SDE-budget voor 2009 was EUR miljoen. Tijdens de SDE ronde 2009 is op verzoek van de Tweede Kamer een deel van het beschikbare budget van Wind op land overgeheveld naar de categorieën Zon-PV en Biomassa. Deze verschuiving is meegenomen in het totale SDE budget. Zon-PV De categorie Zon-PV was in 2009 onderverdeeld in twee subcategorieën: Zon-PV klein dit zijn installaties met een vermogen van 0,6 kwp 15 kwp; Zon-PV groot dit zijn installaties met een vermogen van 15 kwp 100 kwp; Het totale budget voor Zon-PV bedroeg EUR 143 miljoen voor in totaal circa 32 MWe. Daarvan was EUR 86,5 miljoen voor Zon-PV klein en EUR 56,5 miljoen voor Zon-PV groot beschikbaar. Het beschikbare budget was vlak na de openstelling al overtekend. Mede om die reden is het budget verruimd met de onderuitputting bij de categorie wind op land. De hiervoor genoemde bedragen zijn inclusief de budgetoverheveling. Wind op Land Voor de categorie Wind op land bedroeg in 2009, na de overheveling, het budget EUR miljoen. Dit is exclusief het budget voor Wind op land fundering in meer en Wind op land groter dan 6 MW. Biomassa Voor de categorie Duurzame elektriciteit uit Biomassa is EUR 625 miljoen en voor Duurzaam Gas uit Biomassa EUR 243 miljoen beschikbaar gesteld. Tussentijds zijn deze budgetten tot deze niveaus verhoogd. Waterkracht en overig Voor de categorie Waterkracht met een vervalhoogte van minder dan 5 meter is EUR 60 miljoen en voor de categorie met een vervalhoogte van meer dan 5 m is EUR 15 miljoen beschikbaar gesteld. Omdat categorie waterkracht niet van toepassing is op de landbouwsectoren is deze verder buiten beschouwing gelaten. Dit geldt eveneens voor de categorieën Afvalverbranding (AVI), Energieproductie uit stortgas of biogas uit RWZI/AWZI en de categorie Wind op Zee. Pagina 10 van 34

11 Tabel 4 Overzicht budgetten SDE regeling Categorie Budget 2009 (miljoen) Wind op land Waterkracht met verval <5 60 Waterkracht met verval 5 15 Biomassa elektriciteit 625 Biomassa Gas 243 Elektriciteitsproductie uit stortgas of biogas uit RWZI, AWZI 7 Biogasproductie uit stortgas of biogas uit RWZI, AWZI 15 Afvalverbranding (AVI) 158 Zon PV 0,6 kwp - 15 kwp 86,5 Zon PV 15 kwp 100 kwp 56,5 Totaal Tabel 5 Overzicht SDE regeling (landbouw gerelateerde categorieën) Categorie Positief beschikt (aantal) Toegekende subsidie (miljoen) Opgesteld vermogen (MWe) Biomassa gas * Biomassa elektriciteit Windenergie op land Zon-PV klein (0,6-15 kwp) Zon-PV groot ( kwp) Totaal De tabel betreft de stand van zaken op 28 februari De gegevens zijn exclusief de aanvragen waarvan de subsidieperiode voor 28 februari 2010 is beëindigd en de ingetrokken aanvragen. * 1 MW = 271 Nm3/h * De aanname is dat van de Zon groot projecten 75% binnen de Landbouwsector valt. Hetzelfde geldt voor de projecten groter dan 10 kwp in de kleine categorie (zie tabel hieronder met >10 kwp) 4) Dit is exclusief Wind op land fundering in meer en Wind op land groter dan 6 MW 5) Het totale budget voor de SDE 2009 is miljoen. Dit budget is inclusief de budgetoverheveling en exclusief Wind op Zee en exclusief het gepubliceerde budget voor Wind op land fundering in meer en Wind op land groter dan 6 MW. Pagina 11 van 34

12 Grafiek 3 Toegekende SDE subsidies en opgesteld vermogen Toegekende subsidies en opgesteld vermogen Zon-PV klein; 86 mln. 21 MWe Zon-PV groot; 58 mln. 11 MWe Biomassa gas; 243 mln. 26 MWe Windenergie op land; 73 mln. 40 MWe Biomassa elektriciteit; 617 mln. 53 MWe Toelichting In het kader van deze regeling zijn in 2009 meer dan aanvragen ingediend. Aan deze aanvragen is in totaal een subsidiebudget van EUR miljoen toegekend, dat in een periode van 12 of 15 jaar aan de aanvragers wordt uitgekeerd. De grootste budgetten van deze regeling zijn naar Biomassa elektriciteit en Biomassa Gas gegaan. Van de categorie Zon-PV (klein en groot) is een groot aantal aanvragen vanwege budget uitputting niet toegekend dan wel ingetrokken. Ook de bijpublicatie (november 2009) was niet toereikend om al deze aanvragen te honoreren. De uitgevoerde analyse op de verzamelde informatie geeft aan dat per MWe opgesteld vermogen de investering bij Wind op land het laagst is: EUR 1,8 miljoen/ MWe. Biomassa elektriciteit laat op dit punt een ander beeld zien: EUR 11,6 miljoen/ MWe. Ondanks deze relatief hoge kosten per opgestelde MWe (Grafiek 2), heeft de biomassa in het convenant Schone en Zuinige Agrosectoren een prioriteit (Artikel 4.1; Biobased economy en het reduceren van de uitstoot van lachgas en methaan evenals het hergebruik van digestaat). Een ander aspect dat van invloed is op de relatief hoge vergoeding per MWe voor de categorie Biomassa elektriciteit is dat bij deze categorie bij het bepalen van de vergoeding extra rekening gehouden wordt met de hoeveelheid warmte die geproduceerd wordt en nuttig wordt aangewend. Een knelpunt in de analyse vormt het gegeven dat aanvragers geen BIK-code hoeven aan te leveren. Door het ontbreken van BIK-codes kan niet bepaald worden welke aandeel de sector glastuinbouw inneemt. Indien opdrachtgever verdiepende informatie wenst, kan voor wat betreft de categorieën ( Biomassa gas en Biomassa elektriciteit vanwege het beperkte aantal toegekende aanvragen (46 projecten) verder onderzoek op projectniveau (dus per dossier) plaats vinden. Een quickscan van deze projecten, gemaakt op basis van postcode en woonplaats in combinatie met satellietbeelden van de locatie, laat zien dat het merendeel van de aanvragers gevestigd is in akkerbouw-, veehouderij- en/of industrie-intensieve gebieden. Eén hit/project (co-vergisting, toegekend bedrag: 7,7 miljoen; opgesteld vermogen 0,6 Mwe) is gelokaliseerd in een (glas)tuinbouwgebied. Pagina 12 van 34

13 Voor het onderdeel Zon-PV is het bepalen van het aandeel glastuinbouw (vrijwel) onmogelijk vanwege het grote aantal toegekende aanvragen (3.663) en het ontbreken van BIK-codes. Een mogelijkheid om dit probleem het hoofd te bieden is het koppelen van informatie die van de aanvragers voorhanden is aan informatie die beschikbaar is bij de Kamer van Koophandel (KvK) middels het KVKnr. Per 01 juli 2008 is nieuwe wetgeving van kracht die ondernemers uit de land- en tuinbouw verplicht zich in te schrijven bij de KvK. De analyse zou echter het eenvoudigst uitgevoerd kunnen worden indien de SDE- aanvragen voorzien worden zijn van een BIK-code (of SBI-code). 3.3 Subsidieregeling Milieu en Technologie (M&T) website: Het programma Milieu en Technologie (M&T) stimuleert het industriële MKB tot het ontwikkelen en toepassen van innovatieve processen, producten en diensten die beter zijn voor het milieu dan gangbare alternatieven. Het programma geeft invulling aan het milieubeleid van de overheid door subsidie te verlenen, maar ook door kennis uit te wisselen tussen bedrijven en hen te ondersteunen door het opzetten van kennisnetwerken. Er is zowel steun voor de technische ontwikkeling (Toep) als voor de voorbereiding van een gerichte marktintroductie (TeMa) van milieuvriendelijke innovaties. De subsidieregeling was opengesteld van 1 januari tot en met 9 september Tabel 6 Overzicht M&T regeling (Glastuinbouw) Project Doelstelling Projectkosten Toegekende subsidie Voorkomen van methaan emissie (= sterk broeikasgas) Methaankatalysator formulering voor rookgas van aardgasmotoren (wkk) Reductie lozing stikstof en fosfaat in de glastuinbouw door een slimme combinatie van de Capilix meettechniek en "demand driven" plantopname modellen Onderzoek naar de mogelijkheid om de gehalten aan voedingsstoffen bij substraatteelt in de tuinbouw continu en online te meten en het aanbod van voedingsstoffen sneller af te stemmen op de behoefte van de plant Toelichting In 2009 zijn twee projecten (tabel 6) met glastuinbouwrelevantie getraceerd. Voor deze projecten is EUR ,- subsidie toegekend. Het budget voor M&T is in 2009 twee maal verhoogd tot in totaal EUR 8 miljoen en is in dat jaar volledig uitgeput. De regeling M&T is in de loop der jaren met regelmaat gebruikt door aan de sector glastuinbouw gerelateerde MKB-bedrijven. Het betreft projecten voor de ontwikkeling en marktintroductie van verschillende soorten van milieu-innovaties ten behoeve van de glastuinbouwsector (2009: methaanemissies, 2008: substraatloze teelt, 2007 UVc-gewasbescherming). Pagina 13 van 34

14 3.4 Innovatievouchers website: Met een innovatievoucher kan een ondernemer een kennisvraag over het vernieuwen van een product, proces of dienst laten beantwoorden. Ook kan een voucher ingezet worden om de kosten van het aanvragen en verkrijgen van een octrooi te vergoeden. Innovatievouchers moeten worden besteed bij publieke kennisinstellingen, zoals universiteiten, hogescholen en onderzoeksinstellingen die zijn opgenomen op een speciaal daarvoor samengestelde lijst. Op deze lijst zijn tal van onderzoeks-, onderwijs- en kennisinstellingen opgenomen die zijn verbonden met de agrarische, meer specifiek de glastuinbouwsector. In 2009 is met succes ook een pilot uitgevoerd met zogenaamde private vouchers. Een innovatievoucher kan breed worden ingezet voor bijvoorbeeld literatuur- en marktonderzoek, procesautomatisering, innovatiestrategie, veredeling, en andere kennisvragen. De regeling beoogt innovatie te stimuleren, het kennisniveau te verbeteren en te verdiepen, en het leggen van verbindingen tussen bedrijven en onderzoek(instellingen). Sinds 2008 kunnen ook bedrijven uit de primaire landbouw vouchers bij AgNL aanvragen. Ook in 2009 waren er twee soorten vouchers beschikbaar; kleine vouchers ter waarde van EUR 2.500,- en grote vouchers ter waarde van EUR 7.500,-. Voor de grote vouchers geldt een eigen bijdrage van de ondernemer van minimaal een derde tot een maximum van EUR 2.500,-. Ondernemers met een zelfde kennisvraag kunnen de vouchers bundelen. De regeling is gedurende de periode van 31 maart tot en met 31 december 2009 opengesteld. Het budget bedroeg EUR 26,25 miljoen. Vanwege de grote vraag zijn in december 2009 nog eens 177 vouchers extra beschikbaar gesteld. In september 2009 is met het uitgeven van 250 kleine en 250 grote vouchers; een tweede pilot met private innovatievouchers gestart. Uiteindelijk is voor deze vorm van voucherverstrekking in 2009 EUR 4 miljoen uitgetrokken voor in totaal een private vouchers. Deze uitbreiding met private vouchers biedt de ondernemers de mogelijkheid kennisvragen ook uit te zetten bij andere dan publieke kennisbronnen. Pagina 14 van 34

15 Tabel 7 Innovatievouchers 2009 S&Z-agrosectoren Aantal Status omschrijving Waarde ID_bik Omschrijving Kennisgroot 151 Verleend Uitbetaald Overdragen Ingetrokken o.v.v. aanvrager Gedeclareerd Declaratie te betalen Afgewezen Subtotaal: Kennisklein 21 Verleend Verzoek overdracht Overdragen Ingetrokken o.v.v. aanvrager Gedeclareerd Declaratie te betalen Afgewezen Subtotaal: Totaal: Octrooi - groot 7 Verleend Uitbetaald Overdragen Ingetrokken o.v.v. aanvrager Gedeclareerd Declaratie te betalen Afgewezen Subtotaal: Octrooi - klein 4 Verleend Uitbetaald Overdragen Ingetrokken o.v.v. aanvrager Gedeclareerd Declaratie te betalen Afgewezen Pagina 15 van 34

16 Subtotaal: Totaal: Totaal aanvragen: Totaal toegekend: * Het overzicht betreft geregistreerde Innovatievouchers per 31 december 2009 Grafiek 4 Landbouw, jacht en dienstverlening (BIK code 01) Innovatievouchers Kennis groot Innovatievouchers Kennis klein Afgewezen; ; 36% Declaratie te betalen; ; 1% Gedeclareerd ; 3% Ingetrokken aanvrager; ; 2% Overdragen; ; 25% Verleend; ; 32% Uitbetaald; ; 1% Afgewezen; ; 32% Declaratie te betalen; ; 1% Gedeclareer ; 4% Verleend; ; 4% Ingetrokken aanvrager; ; 1% Verzoek overdracht; ; 4% Overdragen; ; 54% Innovatievouchers Octrooi groot Innovatievouchers Octrooi klein Afgewezen; ; 61% Verleend; ; 23% Uitbetaald; ; 13% Afgewezen; 7.500; 30% Verleend; ; 40% Ingetrokken aanvrager; 7.500; 3% Ingetrokken aanvrager; 5.000; 20% Uitbetaald; 2.500; 10% Toelichting In het kader van deze regeling zijn in totaal 693 vouchers met een financiële claim van EUR 3,22 miljoen toegekend aan landbouw gerelateerde bedrijven. Een volledig inzicht over aantal, status, waarde en andere relevante informatie over de verstrekte innovatievouchers in 2009 is in Tabel 7 aangegeven. Het aandeel aan innovatievouchers dat aangewend wordt in de glastuinbouw is nog niet mogelijk door de beperkte zoekfunctie die de database biedt. Ook is in de database niet te achterhalen waartoe (op welke onderzoeksvragen) de vouchers zijn gebruikt. Aan de hand van een korte, handmatige quickscan die is gemaakt in de database valt echter op dat het aantal aanvragers uit de sector glastuinbouw (incl. tuinbouw) t.o.v. de overige agrarische sectoren relatief hoog is. Ter beeldvorming zijn onderstaand een beperkt aantal voorbeelden 6 opgesomd over het gebruik van innovatievouchers in de glastuinbouw: Toetsen van methoden ter bestrijding van schimmels zonder gebruik van chemicaliën; Proeven eb- en vloed teeltsystemen voor tulpenbroei ter bevordering v.d. productie; Testen van zaailingen op broei-eigenschappen en testen van zaailingen op waterbroei; Onderzoek naar een nieuw teeltsysteem voor sla op water 6) Bron: Vooruit met Innovatievouchers, SenterNovem en Nieuwsbrief Proeftuin Zwaagdijk Pagina 16 van 34

17 3.5 Sterktes in de Regio (voorheen Pieken in de Delta PID) website: Het programma Pieken in de Delta is de gebiedsgerichte economische agenda van Nederland. Deze agenda draagt bij aan de ambitie om van Nederland een concurrerende en dynamische economie te maken in een sterk en innovatief Europa. Het centrale uitgangspunt binnen Pieken in de Delta is het stimuleren van gebiedsspecifieke economische ontwikkelingen, door kansen te benutten en knelpunten weg te nemen. In de periode werden projecten financieel ondersteund vanuit de subsidieregeling Pieken in de Delta. Met cofinanciering vanuit de lagere overheid wordt de regionale betrokkenheid vergroot. In december 2008 is de subsidieregeling Pieken in de Delta ingetrokken en vervangen door de Subsidieregeling Sterktes in de Regio. Via de regeling kunnen bedrijven in een samenwerkingsverband al dan niet in samenwerking met onderzoeksinstellingen subsidie aanvragen voor een groot aantal dat het ondernemers- en vestigingsklimaat verstrekken en waarin deze regio s zich onderscheiden. Het gaat om de volgende zes regio s: 1. Noordvleugel van de Randstad: gericht op de versterking van internationale dienstverlening in de Noordvleugel van de Randstad. Budgetten: tender 1 EUR 9 miljoen; tender 2 EUR 7 miljoen; 2. Zuidvleugel Randstad: gericht op de versterking van het Haven en Industrie Complex, de glastuinbouw, het life science cluster en Den Haag internationaal. Budgetten: tender 1 EUR 6,46 miljoen, tender 2 EUR 7,04 miljoen; 3. Noord-Nederland: gericht op de ontwikkeling van Noord-Nederland naar een kenniseconomie. (Deze regeling loopt via het Samenwerkingsverband Noord Nederland; Koers Noord, op weg naar Pieken ). 4. Oost-Nederland: gericht op de versterking van de kennisconcentraties Food & Nutrition, Health en Technologie. Budgetten: tender 1 EUR 5,58 miljoen, tender 2 EUR 4,44 miljoen; 5. Zuidoost-Nederland: gericht op de ontwikkeling van Zuidoost-Nederland tot een toptechnologie-regio. Budgetten: tender 1 EUR 5,5 miljoen, tender 2 EUR 7,18 miljoen; 6. Zuidwest-Nederland: gericht op de versterking van de strategische positie van Zuidwest- Nederland. Budgetten: tender 1 EUR 1,59 miljoen, tender 2 EUR 1,56 miljoen. Binnen de regeling zijn twee soorten projecten mogelijk: a) Gebiedsgerichte projecten b) Gebiedsgerichte innovatieprojecten. In 2009 zijn 3 op het agro-food complex gericht glastuinbouwprojecten gehonoreerd. Pagina 17 van 34

18 Tabel 8 Overzicht Sterktes in de Regio 2009 (voorheen Pieken in de Delta) Project Doelstelling Toegekende subsidie Greenrail Het doel van dit project is om een uitgewerkte business case te maken voor vervoer per spoor van sierteelt en AGF-producten (Aardappelen, groente en fruit) SIGMA (Smart Het ontwikkelen van een breed en praktisch Installation concept for toepasbaar installatieconcept voor glastuinbouw Greenhouses based on a met gebruik van kennis en ervaring uit de Modular Approach) utiliteitsbouw Samenwerken aan Vaardigheden 7 Doel van dit project is om nieuwe technologieën en innovaties in de tuinbouwketen daadwerkelijk tot toepassing te laten komen. In dit project wordt een theoretisch uitvoeringsconcept ontwikkeld. Met de uitvoering daarvan op semi-praktijkschaal worden de benodigde vaardigheden ontwikkeld Toelichting Er zijn voor de regeling Sterktes in de Regio 3 glastuinbouwprojecten gehonoreerd die betrekking hebben op de thema s logistiek, glastuinbouwtechniek (installatieconcepten) en kennisverbetering. Een subsidiebedrag van EUR 2,7 miljoen is voor deze projecten beschikbaar gesteld. De genoemde thema s waarop de projecten betrekking hadden liggen in lijn met de thema s van de projecten die in 2008 zijn gehonoreerd. 3.6 Innovatie Prestatie Contracten (IPC) website: De subsidieregeling Innovatie Prestatie Contracten (IPC) is bedoeld voor meerjarige innovatietrajecten van groepen van MKB-ondernemers met een gezamenlijke focus en waarbij samenwerking en kennisoverdracht centraal staan. Het totale budget voor de IPC-regeling voor 2009 bedroeg aanvankelijk EUR 20 miljoen, maar werd in de loop van 2009 opgehoogd naar EUR 35 miljoen. Ter voorbereiding van een IPC-Project is een pre-ipc mogelijk. De pre-ipc-fase duurt maximaal 1,5 jaar. De onderdelen kunnen (deels) parallel worden uitgevoerd. Als alleen onderdeel 2 wordt uitgevoerd (zie onder), geldt een maximale duur van zes maanden. Subsidie voor een pre-ipc is max. EUR , -. De IPC-fase kan bestaan uit de volgende onderdelen: 1. Een Innovatie Positie Studie (IPS): het inventariseren van de innovatiekansen voor de (potentiële) IPC-deelnemers. 2. Het samenbrengen van deelnemers: de groep moet bestaan uit 15 tot 35 deelnemers. 3. Kennisoverdracht: de penvoerder mag kennis overdragen aan potentiële deelnemers en andere belangstellenden. 4. Kennisoverdracht IPC-fase: als de deelnemers toestemming geven, mag ook de kennis voortkomend uit de IPC-fase worden verspreid onder de deelnemers en andere belangstellenden. 5. Uit de aanvraag voor pre-ipc-subsidie moet duidelijk blijken dat er wordt toegewerkt naar een aanvraag voor een IPC-subsidie. 7) Bij een bijeenkomst v/d WUR in het kader van dit project staat het Nieuwe Telen Centraal. Tevens is het project Energie onder de Knie (GreenQ) hieronder gebracht. Pagina 18 van 34

19 Toelichting In 2009 zijn er geen glastuinbouwgerelateerde projecten ingediend voor de IPC-regeling. Er wordt daarom niet verder in detail ingegaan op de inhoud van deze regeling. Wel wordt, ter beeldvorming van de potentiële betekenis van de IPC-regeling voor de glastuinbouw, onderstaand project uit 2008 (dat overigens nog doorloopt tot 2011) beschreven: Innoveren in een Glazen Huis : In 2008 is een project gestart in de tuinbouwsector met de AVAG - de brancheorganisatie van de Nederlandse glastuinbouw toeleveranciers. In totaal participeren 18 bedrijven in dit project. De onderdelen van dit project zijn zeer gevarieerd verdeeld over de deelnemers met als speerpunten gesloten kassen en warmtekoudeopslagsystemen. Er wordt samengewerkt in collectieve projecten op verschillende gebieden. 3.7 Reductie Overige Broeikasgassen (ROB) website: Het programma Reductie Overige Broeikasgassen (kortweg ROB) houdt zich bezig met de reductie van de niet CO 2 -broeikasgassen (zoals lachgas, methaan en de fluorverbindingen SF 6, PFKs en HFKs) die veel voorkomen in de veeteeltsector, in koel- en vriesapparatuur en bij vuilstortplaatsen. Het verminderen van de uitstoot van deze niet CO 2 -broeikasgassen draagt bij aan het terugdringen van het broeikasprobleem. Agentschap NL stimuleert de ontwikkeling en toepassing van nieuwe technieken in deze sectoren en bevordert de kennisoverdracht over emissie reducerende maatregelen. Stimulering en samenwerking met de sectoren is het uitgangspunt. ROB-programma stimuleert de toepassing van deze klimaatvriendelijke technieken op drie manieren: Met subsidie voor klimaatvriendelijke maatregelen (t/m 2009); Met kennisopbouw en -uitwisseling: in samenwerking met brancheorganisaties en kennisinstellingen organiseert ROB bijeenkomsten over klimaatvriendelijke maatregelen; Met het agenderen van de reductie van overige broeikasgassen binnen andere programma's zoals innovatie en energiegebruik (o.a. SBIR); Tabel 9 Overzicht ROB landbouw en glastuinbouw aanvragen Aantal meldingen Aantal aanvragen Reden afwijzing Gecommitteerd bedrag Afgewezen inhoudelijk budget uitput. Positief Veehouderij % , Glastuinbouw 1 0 0% Totaal , Toelichting In 2009 is voor deze subsidie regeling een budget van EUR 0,75 miljoen beschikbaar gesteld en zijn 13 aanvragen vanuit de land- en tuinbouw ingediend (Tabel 10). Van deze 13 aanvragen zijn er slechts vier aanvragen gehonoreerd; zeven aanvragen zijn vanwege een tekort aan budget afgewezen en twee aanvragen zijn op inhoudelijke gronden niet gehonoreerd. De ingediende glastuinbouwaanvraag is wegens de budgetuitputting afgewezen. Pagina 19 van 34

20 B. FISCALE INSTRUMENTEN Fiscale instrumenten zijn een tweede vorm van instrumenten waarmee het Rijk gewenste ontwikkelingen stimuleert. Deze generieke instrumenten worden ook wel fiscale bijdrage of fiscale stimulans genoemd. Bij deze vorm van financiële ondersteuning kan de ondernemer een bedrag in mindering brengen op het belastbare inkomen en daarmee zijn fiscale winst en belastingdruk verlagen. De fiscale bijdrage kan de ondernemer overigens combineren met een projectsubsidie. Om gebruik te kunnen maken van de fiscale instrumenten moet er echter wel sprake zijn van (fiscale) winst. Bij het ontbreken van fiscale winst, ontvalt voor de ondernemer de aantrekkelijkheid van deze regeling en ontbreekt de prikkel tot het doen van milieu- en energiesparende investeringen. In deze paragraaf volgt een overzicht van verschillende fiscale instrumenten die het AgNL beheert. De informatie heeft een voorlopig karakter (t/m 31 mei 2010), omdat een deel van de aanvragen voor deze regelingen op het moment van de publicatie van de onderliggende rapportage nog niet behandeld zijn. 3.8 Energie-investeringsaftrek (EIA) website: De Energie-investeringsaftrek (kortweg EIA) is een fiscale regeling van de ministeries van Financiën en Economische Zaken. Met de EIA wil het Rijk het bedrijfsleven aansporen tot energiebesparing en toepassing van duurzame energie opties. Ondernemers die investeren in deze opties kunnen 44% van de hiermee gemoeide investeringskosten van de fiscale winst aftrekken. Het directe financiële voordeel voor de ondernemer is afhankelijk van het belastingpercentage over de resterende fiscale winst maar is onder normale omstandigheden gemiddeld voor alle bedrijven ongeveer 11% van de goedgekeurde investeringskosten. In 2009 is een budget van EUR 145 miljoen (exclusief het extra budget van WWI voor bestaande huurwoningen) voor alle sectoren uitgetrokken. Jaarlijks wordt de energielijst herzien. Naast de groslijst van generieke bedrijfsmiddelen die voor investeringsaftrek in aanmerking komen, zijn voor de glastuinbouw binnen de regeling de categorieën specifieke bedrijfsmiddelen (schermen, WKK, rookgasreiniger) en diverse bedrijfsmiddelen onderscheiden. De glastuinbouw gerelateerde investeringsactiviteiten zijn op basis van de BIK-codes (Bedrijfsinformatiecodes) uit het totale EIA-bestand geselecteerd. In onderstaande tabel en grafieken zijn de resultaten samengevat. In bijlage 3 zijn deze resultaten uitgebreid gerapporteerd. Tabel 10 Overzicht EIA 2009 Glastuinbouwsector Onderwerp Aantal aanvragen* Aantal behandeld % Gemeld investeringsbedrag (miljoen) Toegekend investeringsbedrag (miljoen) EIA nettovoordeel** Toegekende t.o.v. gemelde investeringen EIA Gtb schermen % 4,36 3,99 0,44 91% EIA Gtb WKK % 49,94 48,02 5,28 96% EIA Gtb RGR (rookgasrein.) % 12,37 9,49 1,04 77% EIA Gtb divers % 11,75 3,55 0,39 30% EIA Gtb generiek % 2,78 1,78 0,20 64% EIA Gtb (totaal) % 81,21 66,84 7,35 82% * Het overzicht betreft geregistreerde 2009 meldingen EIA t/m 31 mei 2010 (statussen: AFG, AIB en OPG) (AFG - Afgehandeld, toegekend bedrag is bekend, AIB - Aanvraag in behandeling; OPG - Opgeschort, nog in behandeling) ** Het netto EIA-voordeel is ongeveer 11% van de toegekende investering Pagina 20 van 34

21 Grafiek 5 Overzichten EIA 2009 Glastuinbouw Aantaal aanvragen Toegekend bedrag EIA Gtb generiek; 57 EIA Gtb divers; 197 EIA Gtb schermen; 85 EIA Gtb RGR; 87 EIA Gtb WKK; 116 EIA Gtb RGR; 1,04 mln. EIA Gtb divers; 0,39 mln. EIA Gtb generiek; 0,20 mln. EIA Gtb schermen; 0,44 mln. EIA Gtb WKK; 5,28 mln. Toelichting In totaal zijn 82 aanvragen in het kader van het onderdeel EIA-schermen toegekend (EIA Gtb schermen). Deze 82 aanvragen hebben in totaal EUR 0,44 miljoen fiscaal voordeel opgeleverd voor de ondernemers, uitgaande van een direct fiscaal voordeel van 11%. In 2009 is totaal een schermoppervlakte van m 2 aangemeld. Voor het EIA Gtb WKK- onderdeel is het niet mogelijk het opgestelde vermogen uit de aangeleverde database uithalen. Voor WKK-meldingen gold in 2009 een maximale investering dat voor EIA in aanmerking kon komen. Voor WKK tot kwe is dit EUR 600/ kwe en voor WKK groter dan kwe is dit EUR 350/kWe. Meestal wordt door de aanvrager dit bedrag ook gemeld en het is daarom niet bekend wat de totale investering alsmede opgestelde vermogen in WKK is. Tabel 11 Overzicht EIA 2009 t.o.v Glastuinbouw Sector Aantal aanvragen (alle aanvragen) Gemelde investeringen (miljoen) Aantal aanvragen (voorlopig)* Gemelde investeringen (miljoen) Glastuinbouw , ,21 * Het overzicht betreft geregistreerde 2009 meldingen EIA t/m 31 mei 2010 (statussen: AFG, AIB en OPG) (AFG - Afgehandeld, toegekend bedrag is bekend, AIB - Aanvraag in behandeling; OPG - Opgeschort, nog in behandeling) In totaal zijn er over het fiscale jaar glastuinbouw EIA-aanvragen gemeld. Over het fiscale jaar 2008 heeft de glastuinbouw in totaal EUR 205,65 miljoen aan investeringen gemeld. Dit is 14% van alle EIA-investeringsmeldingen. Op basis van de voorlopige cijfers 2009 zijn van de 542 uit de glastuinbouw binnengekomen aanvragen er 508 aanvragen toegekend met een totaal aan investeringen van EUR 66,84 miljoen. Ten opzicht van 2008 is er sprake van een aanzienlijke daling van het aantal meldingen en van daarmee gemoeide investeringen in energiebesparing en energieverduurzaming. Het recent (juni 2010) verschenen jaarverslag van de EIA over 2009 bevestigt bovenstaand beeld dat de investeringen in de glastuinbouwsector flink daalden. Pagina 21 van 34

22 Omdat de peildata van deze twee documenten (de onderliggende rapportage en het bovengenoemde jaarverslag) verschillen van elkaar, is een vergelijking tussen deze twee niet mogelijk. In het bovenstaande overzicht zijn in het kader van deze opdracht alleen toegekende en in behandeling zijnde aanvragen opgenomen. Een totaal overzicht van alle EIA aanvragen per 31 mei 2010 is in Bijlage 3 terug te vinden. Projecten die een directe bijdrage leveren aan de transitiepaden zonne-energie, aardwarmte, biobrandstoffen, licht, duurzame elektriciteit en duurzame CO2 zijn eveneens opgenomen in deze bijlage. De bovenstaande conclusies zijn gebaseerd op de gegevens per 31 mei Een volledig overzicht van de ingediende aanvragen 2009 is in het jaarverslag terug te vinden (Jaarverslag EIA 2009). 3.9 Milieu-investeringsaftrek (MIA) en Willekeurige afschrijving Milieuinvesteringen (Vamil) website: De Milieu-investeringaftrek (MIA) en Willekeurige afschrijving Milieu-investeringen (Vamil) zijn twee fiscale aftrekregelingen, die ondernemers kunnen benutten voor investeringen in bepaalde milieuvriendelijke technieken en apparatuur uit de MIA/ Vamil Milieulijst. Deze Milieulijst wordt jaarlijks door het ministerie van VROM herijkt en opnieuw vastgesteld. Agentschap NL en de Belastingdienst voeren de MIA- en Vamil regeling uit. Agentschap NL neemt hierbij de procedurele en inhoudelijke controle van de meldingen voor zijn rekening. De Belastingdienst controleert de belastingaangifte en neemt een besluit over het al dan niet toekennen van de fiscale faciliteit. In de Rijksbegroting 2009 waren voor MIA en Vamil aanvankelijk budgetten van EUR 89 miljoen respectievelijk EUR 38 miljoen uitgetrokken. In de loop van 2009 heeft het Kabinet deze budgetten voor 2009 en 2010 met 30 miljoen per jaar verhoogd, waarbij de uiteindelijke toedeling op basis van het beroep op beide regelingen is bepaald. De Milieulijst 2009 is op 28 juni 2009 met terugwerkende kracht tot 1 april 2009 tussentijds gewijzigd. Deze wijziging heeft onder meer betrekking op de begripsomschrijving voor duurzame stallen. Agentschap NL heeft in juli 2009 leaflets samengesteld met interessante bedrijfsmiddelen uit de Milieulijst voor de landbouw, waaronder ook voor de glastuinbouw. Ook zijn er leaflets gemaakt rond bepaalde thema s, zoals fijn stof en biomassa. Pagina 22 van 34

23 Tabel 12 Uitgebreid overzicht MIA/ Vamil regelingen 2009 glastuinbouw Code Omschrijving Aantal aanvrag Gemeld invest. bedrag MIA nettovoordeel Vamil nettovoordeel Totaal nettovoordeel Apparatuur voor milieuvriendelijke dienstverlening of productie Productieapparatuur voor biologische landbouwproducten of fruit Productie-installatie voor microalgen Gewichtsbesparende funderingspaal met mogelijkheid tot betonkernactivering Kas voor biologische teelt Groen Label Kas Low NOx-ketelvoorzetbrandercombinatie < 40 milligram per normaal kubieke meter Benuttingssysteem voor CO2 van derden binnen de glastuinbouw Kasdekreinigingssysteem (aanpassing bestaande kas) Geluidarme ventilator Milieuvriendelijke landbouwtrekker Milieuvriendelijke gemotoriseerde landbouwmachine Luisdicht insectengaas GPS-nauwkeurig buienverwachtingssysteem Apparatuur voor plaatsspecifiek verzorgen van landbouwgewassen Fertigatiesysteem Intrarijwieder Waterbesparende installatie voor kleine en middelgrote ondernemingen (ten minste 50 liter per jaar per geïnvesteerde euro) Regenwaterinstallatie Toedieningssysteem voor gewasbeschermingsmiddelen of meststoffen tijdens het zaaien Systeem voor bollenbroei op stromend water * Het overzicht betreft geregistreerde 2009 meldingen MIA/Vamil t/m 4 mei 2010 Pagina 23 van 34