Overzicht werkzaamheden follow up Europese Raad van 19 en 20 december 2013

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Overzicht werkzaamheden follow up Europese Raad van 19 en 20 december 2013"

Transcriptie

1 Overzicht werkzaamheden follow up Europese Raad van 19 en 20 december 2013 Afkortingen CC : Council Conclusions (Raadsconclusies) CION : European Commission (Europese Commissie) CSDP : Common Security and Defence Policy (Gemeenschappelijk Veiligheids en Defensiebeleid GVDB) ECC : European Council Conclusions (Raadsconclusies Europese Raad op 19 en 20 december jl.) EEAS : European External Action Service (Europese Dienst voor Extern Optreden EDEO) FSJ : Freedom, Security and Justice (Veiligheid en Justitie) HR : High Representative (Hoge Vertegenwoordiger - HV) MS : Member States (EU lidstaten) SME s : Small and Medium Enterprises (Midden- en Kleinbedrijf MKB) pagina 1 van 12

2 Follow-up to December 2013 European Council (EC) on security and defence (EC Conclusions Implementation) Onderwerpen en doelstellingen Actoren Behaalde resultaten Stand van zaken en actuele werkzaamheden Increasing the effectiveness, visibility and impact of CSDP Comprehensive Approach EC I-5: Further improving the efficiency and effectiveness of the EU Comprehensive Approach, including as it applies to EU crisis management, is a priority. EEAS In navolging van de in december 2013 voorgelegde gezamenlijke mededeling (Joint Communication) over de geïntegreerde benadering van de EU is het actieplan voor de geïntegreerde benadering in april aan het PSC voorgelegd. De implementatie van de geïntegreerde benadering is een gezamenlijke verantwoordelijkheid van EDEO, de Commissie en de lidstaten. Begin 2016 zal een voortgangsrapportage worden opgesteld. Partnerships EC I-6: The Union remains fully committed to working in close collaboration with its global, transatlantic and regional partners. Such collaboration should be further developed in a spirit of mutual reinforcement and complementarity. EEAS EDEO heeft de samenwerking met partners zoals de VN, Navo, OVSE en de Afrikaanse Unie verder verstevigt en heeft een rapport aan het PSC gepresenteerd over de mogelijke verdieping van GVDBpartnerschappen. Hierbij wordt ook gedacht aan verdieping van de relatie met niet-eu landen. De EU zal zich verder blijven richten op dialogen met partners, deelname van partners aan missies en operaties en capaciteitsopbouw. Equipment Support EC I-7: EC emphasises the importance of supporting partner countries and regional organisations, through providing training, advice, equipment and resources where appropriate, so that they can increasingly prevent or manage crises by themselves. The European Council invites the MS, the High Representative and the Commission to ensure the greatest possible coherence between the Union's and MS' actions to this effect. EEAS, Zoals besloten tijdens de RBZ van November 2014 ontwikkelen de HV en de Commissie een gezamenlijke mededeling voor implementatie van de Raadsconclusie over dit onderwerp. Deze gezamenlijke mededeling (JOIN (2015) 17 final) is op 28 april jl. gepubliceerd. Een appreciatie hiervan zal beide Kamers in juni, overeenkomstig het BNC-proces, toekomen. EU Military Rapid Response EC I-8: European Council emphasises the need to improve the EU rapid response capabilities, including through more flexible EEAS, MS Rapid Response In december 2014 is het herziene EU Rapid Response Concept door de lidstaten goedgekeurd. Rapid Response Het bijgestelde EU Rapid Response Concept bevat databases voor land-, maritieme- en luchtcomponenten. Deze databases zullen in 2016 en 2017 verder worden 2/12

3 and deployable EU Battlegroups as MS so decide. Rapid Response - Lisbon treaty article 44 CC 12-c: (Council) notes the possibility of looking into the appropriate use of relevant Treaty articles in the field of rapid response incl. Art. 44 TEU. Lisbon treaty article 44 Er is nog geen consensus bereikt over het gebruik van artikel 44. uitgewerkt. Daarbij wordt gekeken naar het verder operationaliseren van de EUBG, bijvoorbeeld door de EUBG als eerste optie te beschouwen voor initial entry operaties. Lidstaten zijn het wel eens geworden om de toepasbaarheid te testen in een studie, die zo snel mogelijk moet worden uitgevoerd. Financing EC I-8: The financial aspects of EU missions and operations should be rapidly examined, including in the context of the Athena mechanism review, with a view to improving the system of their financing, based on a report from the High Representative. HR/EEAS, MS De HV heeft in juni 2014 enkele voorstellen gedaan ter verbetering van financiering van militaire operaties en civiele missies. De herziening van het ATHENA-mechanisme (de financiering van gemeenschappelijke kosten van militaire operaties) is in het najaar van 2014 gestart. Er is slechts een kleine verbetering bereikt waar het financiering door derde landen betreft. Verder is de ad hoc afspraak voor vergoeding van transportkosten voor de ontplooiing van EUBG s verlengd tot eind 2016, in een separate Raadsverklaring en dus zonder formele bijstelling van het ATHENA Raadsbesluit. In 2014 werden de civiele missies geconfronteerd met financiële beperkingen doordat het GVDB-budget uitgeput was. De start van EUAM in Oekraïne was alleen mogelijk door overheveling van middelen uit andere EU-budgetten. Er wordt gewerkt aan verbetering van de facilitaire dienstverlening vanuit Brussel aan de civiele missies. Hierdoor zouden de kosten van de civiele missies kunnen worden teruggedrongen. In de loop van 2015 zal een voorstel aan de Raad worden gepresenteerd voor een dergelijk Shared Services Centre. De HV heeft in juni 2014 enkele voorstellen gedaan ter verbetering van financiering van militaire operaties en civiele missies. 3/12

4 Civilian missions EC I-8: European Council invites the Commission, the High Representative and the Member States to ensure that the procedures and rules for civilian missions enable the Union to be more flexible and speed up the deployment of EU civilian missions. CION, EEAS, MS Het force generation process voor civiele missies is gebaseerd op individuele sollicitaties. Dat bemoeilijkt in hoge mate een snelle ontplooiing. Er moet een debat worden opgestart om de force generation voor civiele missies te herzien en dit te koppelen aan het bredere onderwerp van civiele capaciteiten. Cyber defence EC 9: European Council calls for an EU Cyber Defence Policy Framework in 2014, on the basis of a proposal by the High Representative, in cooperation with the Commission and the EDA. HR/EEAS, CION, EDA Het EU Cyber Defence Policy Framework is in november 2014 aangenomen. Dit beleidskader biedt een goede basis voor het tegengaan van cyberdreigingen. Er is inmiddels vooral vooruitgang geboekt in het structureel adresseren van cyberdreigingen in veiligheidsappreciaties; het definiëren van trainingsbehoeften voor hoofdkwartieren, missies en operaties, inclusief een cyber dimensie in de Multilayer- en MILEXoefeningen; de ontwikkeling van specifieke GVDB cyber defence trainingsmodules en de verbetering van samenwerking tussen het EU Computer Emergency Response Team en de NATO Computer incident response capability. Er wordt nu gewerkt aan de verbetering van de bescherming van GVDB-netwerken, de bevordering van civiel-militaire samenwerking in de context van het ontwikkelen van een breder EU industrieel beleid, de ondersteuning van lidstaten door het opzetten van nieuwe EDA samenwerkingsprojecten en de verbetering van de samenwerking met het NATO accredited Coöperatieve Cyber Defence Centre of Excellence in Tallinn. Maritime security EC 9: European Council calls for an EU Maritime Security Strategy by June 2014, on the basis of a joint Communication from the Commission and the High Representative, taking into account the opinions of the MS, and the subsequent elaboration of action plans to respond to maritime challenges. CION, HR/EEAS, MS De sector overschrijdende EU-strategie voor maritieme veiligheid is aangenomen door de Raad Buitenlandse Zaken (RBZ) op 24 juni Het bevat 26 potentiele acties in vijf uitvoeringsgebieden, die gebaseerd zijn op de voorstellen in de gezamenlijke mededeling voor een open en veilig mondiaal maritiem domein van 6 maart Het daaruit voortvloeiende actieplan is aangenomen door de RBZ op 16 december Het bevat vijf uitvoeringsgebieden: a) externe actie, b) maritiem bewustzijn, toezicht en het delen van informatie, c) ontwikkeling en opbouw van capaciteit, d) Het implementatieproces van het actieplan is in gang gezet. De HV en de Commissie zullen regelmatig de voortgang melden op basis van de genomen acties. De HV beschouwt de volgende acties als prioritair: a) EU-Navo coördinatie en samenwerking, b) dialoog met partnerlanden over mogelijke bijdragen aan GVDB operaties en over maritieme veiligheid, c) voortzetting van het EU-voorzitterschap van de Contactgroep voor piraterij voor de kust van Somalië, en d) EU-AU strategische relatie, gericht op de Top over Maritieme veiligheid en ontwikkeling in Lomé (nov. 2015), die wordt ondersteund door de EU. 4/12

5 risicobeheer, bescherming van kritieke maritieme infrastructuur en crisis response, en e) onderzoek en innovatie, onderwijs en opleiding voor maritieme veiligheid. Internal/External security - CSDP/FSJ EC 9: European Council calls for increased synergies between CSDP and Freedom/Security/Justice actors to tackle horizontal issues such as illegal migration, organised crime and terrorism. EEAS, COM, MS Bezien wordt op welke wijze EUagentschappen, zoals Europol en Frontex beter kunnen worden betrokken bij de uitvoering van GVDB-missies en -operaties. Afspraken zijn gemaakt voor de deelneming van de European Gendarmerie Force (EUROGENDFOR) aan EU crisisbeheersing. Deze samenwerking kreeg reeds gestalte in de Centraal Afrikaanse Republiek (EUFOR RCA). De administratieve raamwerkovereenkomst tussen EUROGENDFOR en de EDEO is getekend in Ondersteuning van het GVDB door EUagentschappen: - EUROPOL: Werkovereenkomst (en het uitwisselen van brieven met de EDEO) is getekend. - FRONTEX: de werkovereenkomst (en het uitwisselen van brieven met de EDEO) zit in een finaal stadium. Op dit moment loopt het identificeren van onderwerpen om de EUROGENDFOR raamwerkovereenkomst te operationaliseren. Een administratieve raamwerkovereenkomst voor de uitwisseling van EU informatie, dient in 2015 te worden afgerond. - EUROPOL: de Standing Operating Procedures (SOP s) zullen in 2015 worden voltooid, in lijn met de operationele behoeften en rekening houdend met de geleerde lessen uit GVDB-operaties en -missies. - EUROJUST: onderzoek naar gemeenschappelijke activiteiten tussen GVDB en EUROJUST - INTERPOL: Er is behoefte aan een uitgebreide samenwerking tussen de EU en INTERPOL op het terrein van contraterrorisme, georganiseerde misdaad en illegale migratie. Hiertoe dient een samenwerkingsovereenkomst te worden gesloten. Border management EC 9: European Council calls for progress in developing CSDP support for third states and regions, in order to help them to improve border management. EEAS Het concept over GVDB-ondersteuning van geïntegreerde grensbewaking is in december 2013 goedgekeurd. Ter ondersteuning van de Sahel-Sahara grensbewaking, worden verdere maatregelen voorbereid op grond van de EU Strategie voor veiligheid en ontwikkeling in de Sahel. Security environment EC 9: European Council invites the High Representative, in close cooperation with the HR/EEA, De HV werkt aan een evaluatie (assessment), inclusief een appreciatie van wat deze uitdagingen en kansen voor de Naar verwachting zal vanaf juni een strategische herziening (strategic review) starten, die moet leiden tot een geïntegreerd kader voor het buitenland- en 5/12

6 Commission, to assess the impact of changes in the global environment, and to report to the Council in the course of 2015 on the challenges and opportunities arising for the Union, following consultations with the MS. Unie betekenen, die zal worden gepresenteerd aan de Europese Raad in juni,. veiligheidsbeleid, die de EU beter in staat moet stellen antwoord te geven op de veranderde geopolitieke en veiligheidscontext. Enhancing the development of capabilities Project - RPAS EC 11: (European Council) "welcomes the development of Remotely Piloted Aircraft Systems (RPAS) in the timeframe ( )". EDA, De vooruitgang is in lijn met het projectplan. Frankrijk, Duitsland en Italië bereiden het MALE RPAS programma voor. - Voorbereiden van het in 2015 te nemen besluit om met geïnteresseerde landen een systeem te ontwikkelen voor het toekomstige Europese onbemande vliegtuig voor middelbare hoogte en lange vliegduur. Het EDA steunt, vooral op het gebied van de integratie van luchtverkeer, de luchtwaardigheidscertificering, training en synergie met de doelstellingen van de Commissie. - Borgen synergie met de doelstellingen van de Commissie: (i) veilige integratie van RPAS in gemeenschappelijk gebruikt luchtruim; (ii) onderzoek naar civiel/militaire ladingen. Project AAR EC 11: (European Council) "welcomes the development of Air-to-Air refuelling capacity ( )". EDA, MS, COM De voortgang is in lijn met het projectplan, vooral op het gebied van de MRTTcapaciteit, waar in december 2014 een keuze is gemaakt voor een toestel. Bijtanken in de lucht (air-to-air refuelling) door de Italiaanse KC 767 is inmiddels gecertificeerd voor bijna alle Europese ontvangers. - Onder Nederlandse leiding wordt gewerkt aan het realiseren van de Europese strategische tankercapaciteit. De discussie met de industrie loopt, waarbij het doel is het contract eind 2015 toe te kennen. - Eerste helft 2015: identificeer synergie met soortgelijke capaciteiten in Europa voor onderhoud en identificeer mogelijke nieuwe deelnemers. - Proefnemingen voor certificering: EDA ondersteunt de certificering van Europese tankvliegtuigen voor gemeenschappelijk gebruik. - Voorstellen voor commerciële dienstverlening voor air-to-air refuelling en een toename van de A400M capaciteit bij EDA. 6/12

7 Project Governmental SatCom EC 11: (European Council) "welcomes Satellite Communication: preparations for the next generation of Governmental Satellite Communication through close cooperation between the MS, the Commission and the European Space Agency; a users' group should be set up in 2014". EDA, EEAS, De vooruitgang is in lijn met het projectplan. - In 2014 zijn de militaire eisen en de civiele SATCOM veiligheidseisen geïdentificeerd door de Commissie. De Commissie en het EDA, in nauwe samenwerking met de lidstaten, EEAS en ESA, onderzoeken de ontwikkeling van een volgende generatie voor satellietcommunicatie (GOVSATCOM). Project Cyber EC 11: (European Council) welcomes Cyber: developing a roadmap and concrete projects focused on training and exercises, improving civil/military cooperation on the basis of the EU Cybersecurity Strategy as well as the protection of assets in EU missions/operations EDA, De vooruitgang is in lijn met het projectplan, inclusief de training voor het EU operationele hoofdkwartier voor de operatie EUFOR RCA. - Verder identificeren van de tekortkomingen van de nationale cyber capaciteiten. - Het realiseren van samenwerkingsprogramma s. - Bijdragen aan de implementatie van het EU Cyber Defence beleidskader. Defence cooperation EC 12: Cooperation should be facilitated by increased transparency and information sharing in defence planning, allowing national planners and decision-makers to consider greater convergence of capability needs and timelines. To foster more systematic and longterm cooperation the EC invites the High Representative and the EDA to put forward an appropriate policy framework by the end of 2014, in full coherence with existing NATO planning processes. HR/EDA, De RBZ heeft het beleidskader voor structurele defensiesamenwerking (Policy Framework for systematic and long term defence cooperation) aangenomen op 18 november Dit beleidskader geeft richting aan verdergaande defensiesamenwerking binnen de EU, het identificeert de prioriteiten en biedt mogelijkheden voor het ondersteunen van initiatieven. Mogelijke volgende stappen; - Het EDA betrekken bij de herijking van nationale defensiestrategieën en -plannen; - Lidstaten zouden advies van het EDA moeten vragen voordat besluitvorming over capaciteitsprogramma s wordt voltooid, met als doel de synergie en mogelijkheden voor samenwerking binnen de EU te verbeteren; - Verbeteren van het systeem voor meer jaarlijkse budgettaire planning voor samenwerkingsprogramma s; - Openbreken van de markt voor defensie-industrie en het beter sturen van investeringen in onderzoek; - Ontwikkelen van een systeem om capaciteiten tussen EU lidstaten uit te wisselen; - Stimuleren van standaardisatie; 7/12

8 Incentives EC 14: European Council encourages the further development of incentives for and innovative approaches to such cooperation, including by investigating non marketdistorting fiscal measures in accordance with existing European law. EDA CION Het Belgische Ministerie van Defensie heeft in maart 2014 op interim basis btw-vrijstelling verleend voor activiteiten en projecten van het EDA. De Commissie heeft hier in november 2014 mee ingestemd. Voortzetten van werkzaamheden ter ontwikkeling van incentives door; - Uitvoering van een aantal pilots; - Voorleggen van innovatievoorstellen voor financiële incentives tijdens de formele vergadering van ministers van Buitenlandse zaken en van Defensie in mei (in samenwerking met de EIB) Pooled procurement project EC 14: European Council invites the EDA to examine ways in which MS can cooperate more effectively and efficiently in pooled procurement projects, with a view to reporting back to the Council by the end of Het EDA heeft voorstellen voor verbetering van het proces van gezamenlijke aanschaf van capaciteiten voorgelegd tijdens de vergadering van ministers van Buitenlandse zaken en Defensie in november Het EDA zal de voorstellen verder uitwerken in nauw overleg met de lidstaten en presenteren tijdens de RBZ/EDA bestuursraad in mei Civilian capabilities EC 15: Taking into account the frequent recourse to missions which are civilian in nature, the European Council calls for the enhanced development of civilian capabilities and stresses the importance of fully implementing the Civilian Capability Development Plan. EEAS, MS Finaliseren van de lijst van civiele GVDB-taken (medio 2015) en het goalkeeper project. Het goalkeeper platform is een softwareprogramma waarmee lidstaten en EDEO civiele deskundigen in kunnen plannen voor GVDB missies. Strengthening Europe's defence industry EDTIB EC 16: The EDTIB should be strengthened to ensure operational effectiveness and security of supply, while remaining globally competitive and stimulating jobs, innovation and growth across the EU. These efforts should be inclusive with opportunities for defence industry in the EU, balanced and in full compliance with EU law. The EC stresses the need to further develop the necessary skills identified as EEAS, EDA, Een analyse van de belangrijkste trends met effect op de EDTIB werd gepresenteerd aan de EU ministers van Defensie in november De Commissie ontwikkelt acties en coördineert de implementatie van de Roadmap voor de Mededeling "Towards a more competitive and efficient defence and security sector" (aangenomen 24 juni 2014), in nauwe samenwerking met lidstaten, EDEO en EDA. Vier hoofdonderwerpen: (1) interne defensiemarkt (2) regeling voor EU-brede leveringszekerheid (3) Preparatory Action voor GVDB gerelateerd onderzoek (geplande start in 2017) en (4) bevorderen van het concurrentievermogen van de 8/12

9 essential to the future of the European defence industry Directives EC 17: European Council stresses the importance of ensuring the full and correct implementation and application of the two defence Directives of 2009, inter alia with a view to opening up the market for subcontractors from all over Europe, ensuring economies of scale and allowing a better circulation of defence products. EU defensie-industrie - Het EDA werkt aanbevelingen uit ter ondersteuning van een sterk en gezond EDTIB, in het licht van de komende Europese Raad over veiligheid en defensie in Implementatie van het EDA leveringszekerheid (security of supply) actieplan met concrete maatregelen. Gericht op ondersteuning van grensoverschrijdende toegang tot bevoorradingsketens. Het EDA zal meer samenwerken met de Commissie en zich meer richten op informatieverstrekking voor o.a. ESIF en COSME. Voortdurend definiëren van sleutelcapaciteiten en competenties voor de toekomst - Blijven controleren van de defensiemarkten en rapporteren aan Raad en EP in 2016 over de twee richtlijnen uit Defensie en veiligheid aanbestedingsrichtlijn: vooral het verduidelijken van bepaalde uitsluitingen (overheid naar overheid verkoop). - Richtlijn met betrekking tot Intracommunautaire overdracht van defensie gerelateerde producten: ga door met reduceren administratieve last voor lidstaten en industrie met betrekking tot het overdragen van defensie producten binnen de EU. - Appreciatie door het EDA van de invloed (van de twee richtlijnen) op de defensiesamenwerking in Europa. Cooperative Research EC 18: European Council: - invites the MS to increase investment in cooperative research programmes, in particular collaborative investments, and to maximise synergies between national and EU research; - invites the CION and the EDA to work closely with MS to develop proposals to EDA, Promotie van de CIE-EDA samenwerking op het gebied van veiligheidsonderzoek, door: - Uitwisseling van agenda s om elkaar aan te vullen en duplicatie te voorkomen. Bevat referentie naar EDA in de Secure Societies Challenge horizon in Deelname aan respectievelijk CIE en EDA onderzoeksgroepen. - Deelname van EDA in evaluaties van Samenwerking tussen de Commissie en EDA gaat door inclusief de Secure Societies Challenge horizon in /12

10 stimulate further dual use research. voorstellen die onder H-2020 Secure Societies Challenge vallen. - Gezamenlijke workshops en informatie uitwisseling tussen EDA en Horizon 2020 gefinancierde projecten. - Voortdurende activiteiten op het gebied van sleuteltechnologieën, ook via samenwerking met JU ECSEL (Electronic Components and Systems for European Leadership' Joint undertaking). - Succesvolle resultaten van de eerste pilot procedure gericht op selectie van zowel civiel als militair bruikbare technologieprojecten voor European Structural and Investment Funds (ESIF) cofinanciering. EDA handboek over ESIF in 2014 gepubliceerd. Preparatory Action EC 18: A Preparatory Action (PA) on CSDPrelated research will be set up, while seeking synergies with national research programmes whenever possible. CION Workshops zijn georganiseerd door het EDA en de Commissie om het doel, de inhoud, het bestuur en de modaliteiten van de PA te bepalen. - De Commissie verwacht het voorstel voor de PA begin 2016 te presenteren om in 2017 van start te kunnen gaan. - De Group of Personalities is op 30 maart jl. voor het eerst bijeengekomen met vertegenwoordigers uit lidstaten, academici en industrie, met als doel te adviseren over de belangrijkste elementen van PA. - Het EDA gaat door met het bijdragen aan het door de Commissie geleide werk aan een PA op GVDB gerelateerd onderzoek. - Het 2015 budget voorstel is inclusief een pilot project (1 miljoen euro) m.b.t. GVDB-onderzoek. Standards EC 19: EDA and CION will prepare a roadmap for the development of defence industrial standards by mid-2014, without duplicating existing standards, in particular NATO standards. EDA, CION Lidstaten en de Commissie hebben het voorstel voor de ontwikkeling van standaarden aangenomen. Doelstelling is om waar mogelijk civiele eisen/standaarden toe te passen en alleen indien noodzakelijk militaire standaarden/eisen. - Ontwikkeling van een programma voor standaardisatie. - Voorleggen van het programma voor standaardisatie aan de Material Standardisation Group. Certification EDA, Het EDA heeft in juli 2014 haar rapport over - Focus ligt initieel op de certificering van RPAS en de 10/12

11 EC 19: Together with the Commission and the MS, the EDA will also develop options for lowering the costs of military certification, including by increasing mutual recognition between EU MS. It should report to the Council on both issues by mid COM, MS standaardisatie en certificering aan de Raad aangeboden. Vervolgens is gestart met de certificering van de dual use RPAS. harmonisatie van de training van het vliegende personeel. - Vervolgens zal EDA onderzoeken welke mogelijkheden er zijn op het gebied van certificering van landsystemen. SMEs EC 20: European Council underlines the importance of cross-border market access for SMEs and stresses that full use should be made of the possibilities that EU law offers on subcontracting and general licensing of transfers and invites the Commission to investigate the possibilities for additional measures to open up supply chains to SMEs from all MS. CION (& EDA) De Commissie heeft in 2014 informatie verspreid voor regionale autoriteiten en midden en klein bedrijven (SME s) over de toegang tot EU financiering voor dual-use projecten. Verder heeft het EDA het actieplan geïmplementeerd en is het actieplan voor de ontsluiting van de keten van toeleveranciers in mei 2014 aangenomen. Daarnaast zijn er werkgroepen georganiseerd met vertegenwoordigers van ministeries van defensie en de industrie over bijvoorbeeld dual-use en clustering. De Commissie heeft een groep van deskundigen Advisory Group uit het bedrijfsleven en uit de lidstaten samengesteld. Deze deskundigen zullen concrete voorstellen ter verbetering van de toegang tot de Europese industriemarkt voor het midden- en kleinbedrijf opstellen. De groep is op 30 april voor het eerst bijeengekomen. - Continueren van de implementatie van het actieplan van het EDA dat zich concentreert op ondersteunende maatregelen op het gebied van toegang tot informatie, ontsluiting van de defensiemarkt, financiering, innovatie en het organiseren van clusters. - Continueren werkzaamheden zoals het herzien van de guidelines voor de toegang van het midden- en kleinbedrijf tot de defensiemarkt, ontwikkelen van een portaal voor het MKB, instellen van adviseurs en de ontwikkeling van een handboek voor defensie gerelateerde midden- en kleinbedrijven. - De Advisory Group zal over 12 tot 18 maanden met aanbevelingen te komen. Security of Supply EC 21: European Council calls on the Commission to develop with MS and in cooperation with the High Representative and the EDA a roadmap for a comprehensive EUwide Security of Supply regime ( ), HR/EEAS, EDA Implementatie van het EDA beleidskader voor het arrangement for security of supply en de bijbehorende Code of Conduct on Prioritization. EDA is in gesprek met lidstaten over potentiele volgende acties. - Onder leiding van de Commissie zal een roadmap worden ontwikkelde voor een EU breder Security of Supply. In deze roadmap worden ook de nieuwe voorstellen opgenomen die EDA momenteel ontwikkelt in nauwe samenwerking met de lidstaten. - Voorstel voor de formulering van een green paper ten behoeve van de controle van de Commisie over strategische assets. 11/12

12 Assessing progress/providing guidance EC 22: European Council will assess concrete progress on all issues in June 2015 and provide further guidance, on the basis of a report from the Council drawing on inputs from the Commission, the High Representative and the European Defence Agency. European Council, Council, CION, HR, EDA In juni 2014 heeft de HV een tussentijdse rapportage opgesteld over (1) de voortgang van de gemaakte afspraken tijdens de Europese Raad van december 2013, (2) de implementatie door de Commissie van de mededeling Towards a more competitive and efficiënt defence and security sector. - De huidige rapporten van de HV en eurocommissaris Bienkowska dienen als input voor de raadsconclusies van de RBZ in mei over de voortgang van de doorontwikkeling van het GVDB ter voorbereiding op de bespreking van het GVDB tijdens de Europese Raad van juni De Commissie richt zich op voortgang op de strategische doelstellingen zoals geformuleerd in de mededeling van /12

OBJECTIVES & TASKING. Rendez-vous (CC 4, ECC 22) Regional strategies (CC 6) Comprehensive Approach (CC 7&8, ECC I.5)

OBJECTIVES & TASKING. Rendez-vous (CC 4, ECC 22) Regional strategies (CC 6) Comprehensive Approach (CC 7&8, ECC I.5) Afkortingen CC : Council Conclusions (Raadsconclusies Raad Buitenlandse Zaken met ministers van Defensie op 18 en 19 november jl.) CION : European Commission CSDP : Common Security and Defence Policy (Gemeenschappelijk

Nadere informatie

Overzicht werkzaamheden follow up Europese Raad van 19 en 20 december 2013. Stand van zaken per 24 juli 2014.

Overzicht werkzaamheden follow up Europese Raad van 19 en 20 december 2013. Stand van zaken per 24 juli 2014. Overzicht werkzaamheden follow up Europese Raad van 19 en 20 december 2013 Stand van zaken per 24 juli 2014. Afkortingen CC : Council Conclusions (Raadsconclusies Raad Buitenlandse Zaken met ministers

Nadere informatie

EDA huidige situatie. Presentatie voor NIDV KG Europa. André Mom 7 januari 2015

EDA huidige situatie. Presentatie voor NIDV KG Europa. André Mom 7 januari 2015 EDA huidige situatie Presentatie voor NIDV KG Europa André Mom 7 januari 2015 EDA huidige organisatie Claude-France Arnould, tot 15/01/2015 Head of the EDA: Federica Mogherini Rini Goos Roland Van Reybroeck

Nadere informatie

Datum 5 december 2016 Betreft Kabinetsappreciatie van het Implementation plan on Security and Defence

Datum 5 december 2016 Betreft Kabinetsappreciatie van het Implementation plan on Security and Defence > Retouradres Postbus 20701 2500 ES Den Haag de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Plein 2 2511 CR Den Haag Ministerie van Defensie Plein 4 MPC 58 B Postbus 20701 2500 ES Den Haag www.defensie.nl

Nadere informatie

Horizon 2020 Secure Societies

Horizon 2020 Secure Societies Horizon 2020 Secure Societies hét Europese programma voor onderzoek en innovatie Paul Kruis, Agentschap NL 12 november 2013 European Union, 2013 Van KP7 naar H2020 Het Zevende Kaderprogramma Security en

Nadere informatie

INFORMATIEBIJEENKOMST ESFRI ROADMAP 2016 HANS CHANG (KNAW) EN LEO LE DUC (OCW)

INFORMATIEBIJEENKOMST ESFRI ROADMAP 2016 HANS CHANG (KNAW) EN LEO LE DUC (OCW) INFORMATIEBIJEENKOMST ESFRI ROADMAP 2016 HANS CHANG (KNAW) EN LEO LE DUC (OCW) 14 november 2014 2 PROGRAMMA ESFRI Roadmap, wat is het en waar doen we het voor? Roadmap 2016 Verschillen met vorige Schets

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2018 2019 21 501-02 Raad Algemene Zaken en Raad Buitenlandse Zaken Nr. 1922 BRIEF VAN DE MINISTER VAN DEFENSIE Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der

Nadere informatie

Datum 5 november 2014 Betreft Geannoteerde agenda Raad Buitenlandse Zaken met ministers van Defensie op 18 november 2014

Datum 5 november 2014 Betreft Geannoteerde agenda Raad Buitenlandse Zaken met ministers van Defensie op 18 november 2014 > Retouradres Postbus 20701 2500 ES Den Haag de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Plein 2 2511 CR Den Haag Ministerie van Defensie Plein 4 MPC 58 B Postbus 20701 2500 ES Den Haag www.defensie.nl

Nadere informatie

de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Plein CR Den Haag

de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Plein CR Den Haag > Retouradres Postbus 20701 2500 ES Den Haag de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Plein 2 2511 CR Den Haag Ministerie van Defensie Plein 4 MPC 58 B Postbus 20701 2500 ES Den Haag www.defensie.nl

Nadere informatie

Wegwijzer Horizon 2020

Wegwijzer Horizon 2020 Wegwijzer Horizon 2020 1 Voorwoord Deze wegwijzer leidt u door Horizon 2020, hét programma van de Europese Commissie om onderzoek en innovatie (financieel) te ondersteunen. Het geeft een overzicht van

Nadere informatie

Opleiding PECB ISO 9001 Quality Manager.

Opleiding PECB ISO 9001 Quality Manager. Opleiding PECB ISO 9001 Quality Manager www.bpmo-academy.nl Wat is kwaliteitsmanagement? Kwaliteitsmanagement beoogt aan te sturen op het verbeteren van kwaliteit. Tevens houdt het zich bezig met het verbinden

Nadere informatie

European frameworks for VET

European frameworks for VET European frameworks for VET VLOR Brussels, 4 June 2014 Carlo Scatoli Vocational Training and Adult Learning 2002 The Copenhagen Declaration 30 November 2002 Strengthen the European dimension Improve transparency,

Nadere informatie

Opleiding PECB IT Governance.

Opleiding PECB IT Governance. Opleiding PECB IT Governance www.bpmo-academy.nl Wat is IT Governance? Information Technology (IT) governance, ook wel ICT-besturing genoemd, is een onderdeel van het integrale Corporate governance (ondernemingsbestuur)

Nadere informatie

IenM & INTERREG: Circulaire economie

IenM & INTERREG: Circulaire economie IenM & INTERREG: Circulaire economie Inhoud INTERREG t.o.v. andere fondsen context INTERREG zelf De programma s: verschillend en hetzelfde Toegevoegde waarde Succesvol project Deelname INTERREG 2007-2013

Nadere informatie

EU Defensieonderzoek in. perspectief

EU Defensieonderzoek in. perspectief EU Defensieonderzoek in * Research, innovation and technology perspectief Met de NIDV aan de RIT * Ron Nulkes, directeur NIDV 19 januari 2017 Wat volgt - WAT is/doet de NIDV - EU BELEIDSOMGEVING - EU Defensie

Nadere informatie

de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Plein CR Den Haag

de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Plein CR Den Haag > Retouradres Postbus 20701 2500 ES Den Haag de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Plein 2 2511 CR Den Haag Ministerie van Defensie Plein 4 MPC 58 B Postbus 20701 2500 ES Den Haag www.defensie.nl

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2014 2015 21 501-28 Defensieraad Nr. 120 VERSLAG VAN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG Vastgesteld 17 november 2014 De vaste commissie voor Defensie heeft een aantal

Nadere informatie

e) Nr. impact assessment Commissie en Opinie Impact-assessment Board n.v.t.

e) Nr. impact assessment Commissie en Opinie Impact-assessment Board n.v.t. Fiche 6: Mededeling Nieuwe EU Consensus on Development 1. Algemene gegevens a) Titel voorstel Communication from the Commission to the European Parliament, the Council, the European Economic and Social

Nadere informatie

Geïntegreerde ex ante impactanalyse bij de Europese Commissie

Geïntegreerde ex ante impactanalyse bij de Europese Commissie Geïntegreerde ex ante impactanalyse bij de Europese Commissie Peter Lelie Europese Commissie - DG EMPL 7-Oct-09 Directoraat-Generaal for Werkgelegenheid, Sociale Zaken en Gelijke Kansen Eenheid Sociale

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2015 2016 21 501-28 Defensieraad Nr. 135 BRIEF VAN DE MINISTER VAN DEFENSIE Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Den Haag, 25 januari

Nadere informatie

Instituut voor de Aanmoediging van Innovatie door Wetenschap en Technologie in Vlaanderen

Instituut voor de Aanmoediging van Innovatie door Wetenschap en Technologie in Vlaanderen Instituut voor de Aanmoediging van Innovatie door Wetenschap en Technologie in Vlaanderen Samenwerkingsverband tussen IWT Vlaanderen en het Departement Economie, Wetenschap en Innovatie van het Ministerie

Nadere informatie

Patiëntenparticipatie in

Patiëntenparticipatie in Patiëntenparticipatie in Europees perspectief Marleen Kaatee Oprichter & voorzitter Patiëntenparticipatie in Europa: 1. PSC Patients Europe 2. EMA 3. ERNs, European Reference Networks Noodzaak: internationaal

Nadere informatie

Support Center GIS-Flanders

Support Center GIS-Flanders Support Center GIS-Flanders Our mission: Ensuring the optimal use of geographic information in Flanders Het Ondersteunend Centrum GIS-Vlaanderen is

Nadere informatie

CLOUDSTRATEGIE. voor Stedin Netbeheer. v1.0 26/03/2019

CLOUDSTRATEGIE. voor Stedin Netbeheer. v1.0 26/03/2019 CLOUDSTRATEGIE voor Stedin Netbeheer v1.0 26/03/2019 Hoe analyseer je ruim 400 applicaties? Binnen een periode van zes maanden? Leuk u te ontmoeten! koen.vanschijndel@weolcan.eu 0614771300 blog.weolcan.eu

Nadere informatie

Enterprise Architectuur. een duur begrip, maar wat kan het betekenen voor mijn gemeente?

Enterprise Architectuur. een duur begrip, maar wat kan het betekenen voor mijn gemeente? Enterprise Architectuur een duur begrip, maar wat kan het betekenen voor mijn gemeente? Wie zijn we? > Frederik Baert Director Professional Services ICT @frederikbaert feb@ferranti.be Werkt aan een Master

Nadere informatie

Drug Prevention and Information Programme DPIP Financieel Perspectief Doelstellingen

Drug Prevention and Information Programme DPIP Financieel Perspectief Doelstellingen Drug Prevention and Information Programme DPIP 2007-2013 Financieel Perspectief 2007-2013 DPIP wetgeving :Decision No 1150/2007/EC Uitgevoerd door: Directoraat Generaal Justitie Totaal budget: 21 M EUR

Nadere informatie

The next Erasmus+ Lem van Eupen Director Nationaal Agentschap Erasmus+ 7 december 2017

The next Erasmus+ Lem van Eupen Director Nationaal Agentschap Erasmus+ 7 december 2017 The next Erasmus+ Lem van Eupen Director Nationaal Agentschap Erasmus+ 7 december 2017 Het huidige Erasmus+ Erasmus+ helps European countries to modernise and improve their education and training systems

Nadere informatie

Horizon 2020. MKB instrument & Fast track to Innovation. Martijn Lammers. Nationaal Contactpunt voor het MKB in Horizon 2020.

Horizon 2020. MKB instrument & Fast track to Innovation. Martijn Lammers. Nationaal Contactpunt voor het MKB in Horizon 2020. Horizon 2020 MKB instrument & Fast track to Innovation 10 juni 2015 Martijn Lammers Nationaal Contactpunt voor het MKB in Horizon 2020 2 1 Boodschap 3 MKB instrument: wat is het? Financiering voor High

Nadere informatie

2 e webinar herziening ISO 14001

2 e webinar herziening ISO 14001 2 e webinar herziening ISO 14001 Webinar SCCM 25 september 2014 Frans Stuyt Doel 2 e webinar herziening ISO 14001 Planning vervolg herziening Overgangsperiode certificaten Korte samenvatting 1 e webinar

Nadere informatie

Evaluatie in de Europese Commissie. Dhr. Johan Geyskens, Europese Commissie, DG Budget, Evaluation Unit

Evaluatie in de Europese Commissie. Dhr. Johan Geyskens, Europese Commissie, DG Budget, Evaluation Unit Evaluatie in de Europese Commissie Dhr. Johan Geyskens, Europese Commissie, DG Budget, Evaluation Unit 1 INHOUD Basis concepten in de Commissie Evaluatie capaciteit Evaluatie netwerk Wettelijk kader and

Nadere informatie

Cognitieve Radio & het tweede digitaal dividend. Peter Anker (EL&I) & Frank Bodewes (Agentschap Telecom)

Cognitieve Radio & het tweede digitaal dividend. Peter Anker (EL&I) & Frank Bodewes (Agentschap Telecom) Cognitieve Radio & het tweede digitaal dividend Peter Anker (EL&I) & Frank Bodewes (Agentschap Telecom) Inhoudsopgave Komt er een tweede digitaal dividend? Wat is een cognitieve radio? Wat moet er gebeuren

Nadere informatie

To e-cf or not to e-cf? Jose de Leeuwe-Wisniewski 6 maart 2014

To e-cf or not to e-cf? Jose de Leeuwe-Wisniewski 6 maart 2014 To e-cf or not to e-cf? Jose de Leeuwe-Wisniewski 6 maart 2014 Programma e-cf Korte introductie e-cf Nut en noodzaak Stand van zaken in Europa In Nederland e-cf in de praktijk Ronde tafel discussie Het

Nadere informatie

OVERGANGSREGELS / TRANSITION RULES 2007/2008

OVERGANGSREGELS / TRANSITION RULES 2007/2008 OVERGANGSREGELS / TRANSITION RULES 2007/2008 Instructie Met als doel het studiecurriculum te verbeteren of verduidelijken heeft de faculteit FEB besloten tot aanpassingen in enkele programma s die nu van

Nadere informatie

Support Center GIS-Flanders

Support Center GIS-Flanders Support Center GIS-Flanders Our mission: Ensuring the optimal use of geographic information in Flanders Het Ondersteunend Centrum GIS-Vlaanderen is

Nadere informatie

Toegang tot overheidsinformatie: de gevolgen van Europese ontwikkelingen voor Nederland

Toegang tot overheidsinformatie: de gevolgen van Europese ontwikkelingen voor Nederland Toegang tot overheidsinformatie: de gevolgen van Europese ontwikkelingen voor Nederland KvAG/NCG/Ravi studiedag Europese GI-projecten waaronder INSPIRE Bastiaan van Loenen B.vanloenen@geo.tudelft.nl 23

Nadere informatie

E-learning maturity model. Hilde Van Laer

E-learning maturity model. Hilde Van Laer E-learning maturity model Hilde Van Laer E-learning maturity model (emm) Self-assessment van online en blended leren met e-learning maturity model (emm) A driver for change? http://www.utdc.vuw.ac.nz/research/e

Nadere informatie

Vormgeving van Maatschappelijke Impact door Hogescholen Werving van onderzoeksubsidies

Vormgeving van Maatschappelijke Impact door Hogescholen Werving van onderzoeksubsidies Vormgeving van Maatschappelijke Impact door Hogescholen Werving van onderzoeksubsidies Mariëlle Brouwer 16 mei 2017 Wat is Neth-ER? Twaalf leden Acht vaste medewerkers en drie stagiairs Informatievoorziening

Nadere informatie

De Energie Unie en haar governance. Presentatie: Peter Van Kemseke (Europese Commissie) Vlaams Parlement, 14 maart 2016

De Energie Unie en haar governance. Presentatie: Peter Van Kemseke (Europese Commissie) Vlaams Parlement, 14 maart 2016 De Energie Unie en haar governance Presentatie: Peter Van Kemseke (Europese Commissie) Vlaams Parlement, 14 maart 2016 De Energie Unie Een Europees kader voor het nationaal klimaat-en energiebeleid, ontstaan

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2017 2018 21 501-28 Defensieraad Nr. 167 BRIEF VAN DE MINISTER VAN DEFENSIE Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Den Haag, 17 november

Nadere informatie

Smart Mobility. Marije de Vreeze Connekt / ITS

Smart Mobility. Marije de Vreeze Connekt / ITS Smart Mobility Marije de Vreeze Connekt / ITS Netherlands Samenleving verandert Business modellen veranderen Klimaatverandering Bron: Nico Larco, 2018 Bron: Nico Larco, 2018 Waarom? Economy Accessibility

Nadere informatie

Bio-based economy programma's onder. Horizon mei Koos de Korte

Bio-based economy programma's onder. Horizon mei Koos de Korte Bio-based economy programma's onder Horizon 2020 21 mei 2013 Koos de Korte Een nieuw programma 2007-2013 2 2014-2020 Innovatie essentieel voor Europa Europe 2020 strategie: - Respond to the economic crisis

Nadere informatie

de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Plein CR Den Haag

de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Plein CR Den Haag Ministerie van Defensie Plein 4 MPC 58 B Postbus 20701 2500 ES Den Haag www.defensie.nl > Retouradres Postbus 20701 2500 ES Den Haag de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Plein 2 2511 CR

Nadere informatie

EU Data Protection Wetgeving

EU Data Protection Wetgeving Fundamentals of data protection EU Data Protection Wetgeving Prof. Paul de Hert Vrije Universiteit Brussel (LSTS) 1 Outline -overzicht -drie fundamenten -recente uitspraak Hof van Justitie Recht op data

Nadere informatie

Balanced Scorecard. Francis Vander Voorde bec@online.be FVV Consulting bvba http://user.online.be/bec

Balanced Scorecard. Francis Vander Voorde bec@online.be FVV Consulting bvba http://user.online.be/bec Balanced Scorecard fvv Francis Vander Voorde bec@online.be FVV Consulting bvba http://user.online.be/bec Het CAF Model FACTOREN RESULTATEN 1. Leiderschap 3. Human Resources Management 2. Strategie & Planning

Nadere informatie

Innovatie instrument en financierings mogelijkheden

Innovatie instrument en financierings mogelijkheden HealthGrain Holland, Den Haag 5 juli 2011 Innovatie instrument en financierings mogelijkheden Frans van den Berg, Innovatiemakelaar Food & Nutrition Delta Food & Nutrition Delta? FND is deel van het Innovatieprogramma

Nadere informatie

Alcohol policy in Belgium: recent developments

Alcohol policy in Belgium: recent developments 1 Alcohol policy in Belgium: recent developments Kurt Doms, Head Drug Unit DG Health Care FPS Health, Food Chain Safety and Environment www.health.belgium.be/drugs Meeting Alcohol Policy Network 26th November

Nadere informatie

Process Mining and audit support within financial services. KPMG IT Advisory 18 June 2014

Process Mining and audit support within financial services. KPMG IT Advisory 18 June 2014 Process Mining and audit support within financial services KPMG IT Advisory 18 June 2014 Agenda INTRODUCTION APPROACH 3 CASE STUDIES LEASONS LEARNED 1 APPROACH Process Mining Approach Five step program

Nadere informatie

NETWORK CHARTER. #ResourceEfficiency

NETWORK CHARTER. #ResourceEfficiency NETWORK CHARTER 1 WHAT IS THE EREK NETWORK? EREK stands for the European Resource Efficiency Knowledge Centre, a vibrant platform to enable and reinforce businesses and especially small and medium sized

Nadere informatie

Opleiding PECB IT Cyber Security Specialist.

Opleiding PECB IT Cyber Security Specialist. Opleiding PECB IT Cyber Security Specialist www.bpmo-academy.nl Wat doet een IT Cyber Security Specialist? De Cyber Security Specialist is verantwoordelijk voor de beveiliging van de technologische infrastructuur

Nadere informatie

Safe production of Marine plants and use of Ocean Space. 2de Nederlands-Belgische Zeewierconferentie: DE MULTIFUNCTIONELE NOORDZEE

Safe production of Marine plants and use of Ocean Space. 2de Nederlands-Belgische Zeewierconferentie: DE MULTIFUNCTIONELE NOORDZEE Safe production of Marine plants and use of Ocean Space 2de Nederlands-Belgische Zeewierconferentie: DE MULTIFUNCTIONELE NOORDZEE Waarom dit project? De 2050 Challenge 2050: 10 billion people Voedsel Water

Nadere informatie

Sessie Centrumsteden VVJ

Sessie Centrumsteden VVJ Sessie Centrumsteden VVJ Bram Vermeiren Steunpunt Jeugd vzw Arenbergstraat 1D I 1000 Brussel T 02 551 13 50 I F 02 551 13 85 info@steunpuntjeugd.be I www.steunpuntjeugd.be missie Jeugdwerk brengt kinderen

Nadere informatie

Architecten-debat 21 juni 2006 PI GvIB Themamiddag. Renato Kuiper. Principal Consultant Information Security

Architecten-debat 21 juni 2006 PI GvIB Themamiddag. Renato Kuiper. Principal Consultant Information Security Architecten-debat 21 juni 2006 PI GvIB Themamiddag Renato Kuiper Principal Consultant Information Security 1 De spreker Principal Consultant Information Security Hoofdredacteur Informatiebeveiliging 15

Nadere informatie

Sportopleidingen in Internationaal perspectief

Sportopleidingen in Internationaal perspectief Sportopleidingen in Internationaal perspectief Platform kader Den Haag, 29 maart 2010 Danny Meuken Jan Minkhorst 967 LONDEN DAGEN Het internationale Speelveld GAISF IOC VN (UNESCO) Internationale Sportfederaties

Nadere informatie

Identity & Access Management & Cloud Computing

Identity & Access Management & Cloud Computing Identity & Access Management & Cloud Computing Emanuël van der Hulst Edwin Sturrus KPMG IT Advisory 11 juni 2015 Cloud Architect Alliance Introductie Emanuël van der Hulst RE CRISC KPMG IT Advisory Information

Nadere informatie

Overzicht O&O ICT. oproepen/opportuniteiten. 31/1/2008 PiCToR Info Sessie

Overzicht O&O ICT. oproepen/opportuniteiten. 31/1/2008 PiCToR Info Sessie Overzicht O&O ICT oproepen/opportuniteiten 2008 FP7 oproepen FP7 Cooperation - Thema 3 ICT FP7-ICT-2007-3 Challenge 2: Cognitive Systems, Interaction, Robotics (97 M) Challenge 4: Digital Libraries and

Nadere informatie

Welkom. Digitale programma: #cmdag18. Dagvoorzitter Prof. dr. Arjan van Weele NEVI hoogleraar inkoopmanagement.

Welkom. Digitale programma: #cmdag18. Dagvoorzitter Prof. dr. Arjan van Weele NEVI hoogleraar inkoopmanagement. Welkom Dagvoorzitter Prof. dr. Arjan van Weele NEVI hoogleraar inkoopmanagement Digitale programma: www.contractmanagementdag.nl #cmdag18 #cmdag18 Programma 09.45 Welkom door Prof. Dr. Arjan van Weele

Nadere informatie

Behavioural Insights Applied to Policy Ontsluiten van gedragskennis, een Europees verhaal

Behavioural Insights Applied to Policy Ontsluiten van gedragskennis, een Europees verhaal Behavioural Insights Applied to Policy Ontsluiten van gedragskennis, een Europees verhaal François J. Dessart, PhD Infosessie gedragsinzichtingen Vlaamse Overheid, Brussel 27 september 2016 Behavioural

Nadere informatie

Annual event/meeting with key decision makers and GI-practitioners of Flanders (at different administrative levels)

Annual event/meeting with key decision makers and GI-practitioners of Flanders (at different administrative levels) Staten-Generaal Annual event/meeting with key decision makers and GI-practitioners of Flanders (at different administrative levels) Subject: Sustainable Flemish SDI Nature: Mobilising, Steering Organisers:

Nadere informatie

Horizon 2020 Kansen voor Hogescholen

Horizon 2020 Kansen voor Hogescholen Horizon 2020 Kansen voor Hogescholen DG Onderzoek en Innovatie mei 2013 Inhoud presentatie Opzet toekomstig Europees R&I beleid Hoofdlijnen Horizon 2020 Waar staan we nu? Kansen voor hogescholen in Horizon

Nadere informatie

Vragen & antwoorden: de Europese Vredesfaciliteit

Vragen & antwoorden: de Europese Vredesfaciliteit 13/06/2018-10:55 FAQS Vragen & antwoorden: de Europese Vredesfaciliteit Vandaag stelt hoge vertegenwoordiger Federica Mogherini, met de steun van de Commissie, een Europese Vredesfaciliteit (EVF) voor.

Nadere informatie

de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Plein CR Den Haag

de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Plein CR Den Haag > Retouradres Postbus 20701 2500 ES Den Haag de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Plein 2 2511 CR Den Haag Ministerie van Defensie Plein 4 MPC 58 B Postbus 20701 2500 ES Den Haag www.defensie.nl

Nadere informatie

Activant Prophet 21. Prophet 21 Version 12.0 Upgrade Information

Activant Prophet 21. Prophet 21 Version 12.0 Upgrade Information Activant Prophet 21 Prophet 21 Version 12.0 Upgrade Information This class is designed for Customers interested in upgrading to version 12.0 IT staff responsible for the managing of the Prophet 21 system

Nadere informatie

Regie uit een andere Branche. Hoe om te gaan met de vraag en de levering. Facto Magazine Congres 12 mei 2009. www.quintgroup.com

Regie uit een andere Branche. Hoe om te gaan met de vraag en de levering. Facto Magazine Congres 12 mei 2009. www.quintgroup.com Regie uit een andere Branche Facto Magazine Congres 12 mei 2009 Hoe om te gaan met de vraag en de levering THIS DOCUMENT CONTAINS PROPRIETARY INFORMATION, WHICH IS PROTECTED BY COPYRIGHT. ALL RIGHTS RESERVED.

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2017 2018 22 112 Nieuwe Commissievoorstellen en initiatieven van de lidstaten van de Europese Unie Nr. 2432 BRIEF VAN DE MINISTER VAN BUITENLANDSE ZAKEN

Nadere informatie

Hierbij gaan voor de delegaties de conclusies die de Europese Raad op bovengenoemde bijeenkomst heeft aangenomen.

Hierbij gaan voor de delegaties de conclusies die de Europese Raad op bovengenoemde bijeenkomst heeft aangenomen. Europese Raad Brussel, 14 december 2017 (OR. en) EUCO 19/1/17 REV 1 CO EUR 24 CONCL 7 BEGELEIDENDE NOTA van: het secretariaat-generaal van de Raad aan: de delegaties Betreft: Bijeenkomst van de Europese

Nadere informatie

Living Labs. dr.ir. Elke den Ouden. Kennisevent Renovatie Hoofdgebouw TU/e Eindhoven, 27 september 2016

Living Labs. dr.ir. Elke den Ouden. Kennisevent Renovatie Hoofdgebouw TU/e Eindhoven, 27 september 2016 Living Labs Kennisevent Renovatie Hoofdgebouw TU/e Eindhoven, 27 september 2016 dr.ir. Elke den Ouden expertise in smart lighting & smart cities @ TU/e Where innovation starts TU/e Living Labs Een Living

Nadere informatie

Civil Society Involvement en Drugsbeleid

Civil Society Involvement en Drugsbeleid Civil Society Involvement en Drugsbeleid Katrin Schiffer 3 de Nederlandse Harm Reduction Congres Utrecht, 17 April 2018 INHOUD - Wat is CS en CSI? - Waarom is CSI belangrijk? - CSI in Europa. - Europees

Nadere informatie

Rolf Driesen, 15de Overheidscongres, 21 Oktober 2014

Rolf Driesen, 15de Overheidscongres, 21 Oktober 2014 If you have a client logo or other co-branding to include, this should go here. It should never be larger than the Deloitte logo. Waarom kiezen voor een shared services center? Succesfactoren en valkuilen

Nadere informatie

VLIZ Jaarverslag Jan Mees algemeen directeur

VLIZ Jaarverslag Jan Mees algemeen directeur VLIZ Jaarverslag 2012 Jan Mees algemeen directeur VLIZ Jan Mees algemeen directeur Navigating the Future IV 1. NAVIGATING THE FUTURE A

Nadere informatie

2010 Integrated reporting

2010 Integrated reporting 2010 Integrated reporting Source: Discussion Paper, IIRC, September 2011 1 20/80 2 Source: The International framework, IIRC, December 2013 3 Integrated reporting in eight questions Organizational

Nadere informatie

12071/18 mak/nes/cg 1 ECOMP.3.C.

12071/18 mak/nes/cg 1 ECOMP.3.C. Raad van de Europese Unie Brussel, 14 september 2018 (OR. en) Interinstitutioneel dossier: 2018/0224(COD) 12071/18 NOTA van: aan: het voorzitterschap Nr. Comdoc.: 9865/18 + ADD 1 Betreft: RECH 372 COMPET

Nadere informatie

Business as (un)usual

Business as (un)usual Business as (un)usual Beperking van de impact van incidenten begint vandaag! Aon Global Risk Consulting Business Continuity Practice Continuiteit = basis voor succesvol ondernemen.voor u business as usual?

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2015 2016 22 112 Nieuwe Commissievoorstellen en initiatieven van de lidstaten van de Europese Unie Nr. 2180 BRIEF VAN DE MINISTER VAN BUITENLANDSE ZAKEN

Nadere informatie

Uitnodiging Security Intelligence 2014 Dertiende editie: Corporate IAM

Uitnodiging Security Intelligence 2014 Dertiende editie: Corporate IAM Uitnodiging Security Intelligence 2014 Dertiende editie: Corporate IAM 5 maart 2014 De Beukenhof Terweeweg 2-4 2341 CR Oegstgeest 071-517 31 88 Security Intelligence Bijeenkomst Corporate IAM On the Internet,

Nadere informatie

Verstevigen van je positie als MD adviseur

Verstevigen van je positie als MD adviseur Verstevigen van je positie als MD adviseur Workshop voor de NFMD 21 november 2013 Monique van der Meer en Jessica Godijn Agenda 9.00 9.15 Opening NFMD door Myrte Ferwerda 9.15 9.45 Veranderingen en gevolgen

Nadere informatie

Voorlichting Erasmus+ KA2 15 november 2018

Voorlichting Erasmus+ KA2 15 november 2018 Voorlichting Erasmus+ 15 november 2018 Check in 2 Wat is Wie bent u en wie zijn wij? Wanneer in Help Doel van de workshop 3 Wat is Wanneer in Help U weet wat inhoudt U weet welke instrumenten u kunt gebruiken

Nadere informatie

Horizon 2020 Secure, clean and efficient energy Q-meeting TKI wind op Zee

Horizon 2020 Secure, clean and efficient energy Q-meeting TKI wind op Zee Horizon 2020 Secure, clean and efficient energy Q-meeting TKI wind op Zee Julie Teuwen Ashna Raghoebarsing Content Overview H2020 en Europa H2020 Energy: - welke programma's zijn relevant voor off shore

Nadere informatie

Het nieuwe plug-in model: interpretatie en certificatie

Het nieuwe plug-in model: interpretatie en certificatie Het nieuwe plug-in model: interpretatie en certificatie 1 Wat kunt u verwachten? De nieuwe aanpak van ISO normen voor managementsystemen Eerste ervaringen bij herziening ISO 14001 en ISO 9001 Betekenis

Nadere informatie

NARCIS in internationale context: OpenAIRE

NARCIS in internationale context: OpenAIRE NARCIS in internationale context: OpenAIRE Elly Dijk Senior beleidsmedewerker DANS/NARCIS NOAD OpenAIRE Landelijke Workshop Onderzoekinformatie KB, 3 september 2019 dans.knaw.nl DANS is een instituut van

Nadere informatie

Gemeente Ridderkerk Controle jaarrekening Ridderkerk 4 juli 2019 Jesper van Koert Reinier Moet Rein-Aart van Vugt

Gemeente Ridderkerk Controle jaarrekening Ridderkerk 4 juli 2019 Jesper van Koert Reinier Moet Rein-Aart van Vugt Gemeente Ridderkerk Controle jaarrekening 2018 Ridderkerk 4 juli 2019 Jesper van Koert Reinier Moet Rein-Aart van Vugt Status van de controle Raad Gemeente Ridderkerk 2018 - bevindingen jaarrekening 1

Nadere informatie

Voorkom pijnlijke verrassingen Nieuwe Controleaanpak Belastingdienst. Presentator: Remko Geveke

Voorkom pijnlijke verrassingen Nieuwe Controleaanpak Belastingdienst. Presentator: Remko Geveke Voorkom pijnlijke verrassingen Nieuwe Controleaanpak Belastingdienst Presentator: Remko Geveke Start webinar: 08:30 uur Agenda Nieuwe Controleaanpak Belastingdienst Verticaal Toezicht vs. Horizontaal Toezicht

Nadere informatie

JPI Oceans Gezonde en productieve zeeën en oceanen

JPI Oceans Gezonde en productieve zeeën en oceanen JPI Oceans Gezonde en productieve zeeën en oceanen www.jpi oceans.eu OVERZICHT Terrein Governance Operationeel maken Strategic Research and Innovation Agenda Belgische deelname en interesse Outlook SRIA

Nadere informatie

Meer waarde met hbo door internationale samenwerking!

Meer waarde met hbo door internationale samenwerking! Meer waarde met hbo door internationale samenwerking! 19.04.2018 Wie zijn wij? Anne Klaas Schilder Senior lecturer NHL-Stenden Hogeschool Inge Broekman Institutional Erasmus Coordinator University of Twente

Nadere informatie

EU VERSUS US Waarom een BARDA aanpak in Europa kan helpen tegen de CBRN dreigingen - Disaster & CBRNe Medicine Congress, 4 oktober 2018 Peter Tulkens

EU VERSUS US Waarom een BARDA aanpak in Europa kan helpen tegen de CBRN dreigingen - Disaster & CBRNe Medicine Congress, 4 oktober 2018 Peter Tulkens EU VERSUS US Waarom een BARDA aanpak in Europa kan helpen tegen de CBRN dreigingen - Disaster & CBRNe Medicine Congress, 4 oktober 2018 Peter Tulkens #1 Achtergrond in Europa 2006: eerste Communicatie

Nadere informatie

ADVIES 191 GROENBOEK STAATSHERVORMING 28 NOVEMBER 2013

ADVIES 191 GROENBOEK STAATSHERVORMING 28 NOVEMBER 2013 ADVI ES191 GROENBOEK STAATSHERVORMI NG 28NOVEMBER2013 ADVIES 191 GROENBOEK STAATSHERVORMING 28 NOVEMBER 2013 GROENBOEK STAATSHERVORMING 2/7 INHOUD SAMENVATTING EXECUTIVE SUMMARY INLEIDING SITUERING ADVIES

Nadere informatie

Business Architectuur vanuit de Business

Business Architectuur vanuit de Business Business Architectuur vanuit de Business CGI GROUP INC. All rights reserved Jaap Schekkerman _experience the commitment TM Organization Facilities Processes Business & Informatie Architectuur, kun je vanuit

Nadere informatie

Integratie van Due Diligence in bestaande risicomanagementsystemen volgens NPR 9036

Integratie van Due Diligence in bestaande risicomanagementsystemen volgens NPR 9036 Integratie van Due Diligence in bestaande risicomanagementsystemen volgens NPR 9036 NCP contactdag, 19 april 2016 Thamar Zijlstra, Dick Hortensius NEN Milieu en Maatschappij Agenda Achtergrond NPR 9036

Nadere informatie

WERKGROEP. comply or explain PRACTICALIA. Datum: 30 november 2015. EY, De Kleetlaan 2, 1831 Diegem. Nederlands en Frans

WERKGROEP. comply or explain PRACTICALIA. Datum: 30 november 2015. EY, De Kleetlaan 2, 1831 Diegem. Nederlands en Frans WERKGROEP comply or explain PRACTICALIA Datum: 30 november 2015 Locatie: Timing: Taal: EY, De Kleetlaan 2, 1831 Diegem 14u00 17u00 Nederlands en Frans DOELSTELLING Het finale doel is om betere inzichten

Nadere informatie

De social impacts van de sluiting van de bauxietmijn te Coermotibo. Naam: van Cooten, Telina Paramaribo, 21 september 2009

De social impacts van de sluiting van de bauxietmijn te Coermotibo. Naam: van Cooten, Telina Paramaribo, 21 september 2009 De social impacts van de sluiting van de bauxietmijn te Coermotibo Naam: van Cooten, Telina Paramaribo, 21 september 2009 Environmental and Social Assessment Stakeholder Engagement EIA Fishing Biodiversity

Nadere informatie

Verwachtingen rapport

Verwachtingen rapport Het proces van aanwerving en selectie van de kandidaten voor de functie: Project: Exemplary recruitment process 17.04.2014 14:11 1. INTRODUCTIE Dit rapport vertegenwoordigd de verwachtingen van de toekomstige

Nadere informatie

Europese subsidies en de sociale economie

Europese subsidies en de sociale economie Europese subsidies en de sociale economie Tewerkstelling van vluchtelingen binnen de sociale economie 24 Mei 2016 Agenda 14:00 Welkom 14:15 Inleiding: Wie zijn de vluchtelingen? Quentin Callens, Agentschap

Nadere informatie

Investment Management. De COO-agenda

Investment Management. De COO-agenda Investment Management De COO-agenda Vijf thema s 1) Markt 2) Wet- en regelgeving 3 5) Rol van de COO 5 3) Operations 4) Technologie 2012 KPMG Accountants N.V., registered with the trade register in the

Nadere informatie

Business Parter en OE in Finance

Business Parter en OE in Finance Strategic Management Centre Business Parter en OE in Finance match of mismatch Jaarcongres Controlling 2009 1 Is de combinatie een reële optie: een inventarisatie Eenstemmigheid troef 21 April, 2009 Ja,

Nadere informatie

Eurogroep. 1. Economische situatie in de eurozone

Eurogroep. 1. Economische situatie in de eurozone Eurogroep 1. Economische situatie in de eurozone Toelichting: De Eurogroep zal van gedachten wisselen over de economische situatie in de eurozone. De groei van de economie lijkt verder aan te trekken terwijl

Nadere informatie

De Europese Energie Unie

De Europese Energie Unie De Europese Energie Unie Mooie ambities in zwaar weer Jos Notenboom jos.notenboom@pbl.nl 2020 energie- en Klimaatdoelen Wetgeving sinds 2009 Nederlandse Beleid Energieakkoord sinds 2013 Energie Unie Commissie

Nadere informatie

Revoluties inzake criminaliteitsstatistiek

Revoluties inzake criminaliteitsstatistiek Revoluties inzake criminaliteitsstatistiek EULOCS : een classificatiesysteem voor misdrijven op het niveau van de Europese Unie Wendy De Bondt Assistent en doctoraatsstudent UGent www.ircp.org Universiteitstraat

Nadere informatie

Nationaal Agentschap Erasmus+ Volwasseneneducatie EDOS

Nationaal Agentschap Erasmus+ Volwasseneneducatie EDOS Erasmus+ Nationaal Agentschap Erasmus+ Volwasseneneducatie EDOS 27-11-2019 Peter van Deursen Programma 1. Wat is Erasmus+ 2. Welke actielijnen zijn er? 3. wat valt er onder volwasseneneducatie binnen Erasmus+?

Nadere informatie

Het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO) Cohesiebeleid ter ondersteuning van groei en werkgelegenheid

Het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO) Cohesiebeleid ter ondersteuning van groei en werkgelegenheid Het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO) Cohesiebeleid ter ondersteuning van groei en werkgelegenheid Cohesiebeleid staat in het teken van de hernieuwde Lissabonstrategie: focus op groei en

Nadere informatie

Europa en breedtesport kansen om mee te doen

Europa en breedtesport kansen om mee te doen Europa en breedtesport kansen om mee te doen Peter Barendse Programmamanager NISB Datum: 29/03/2010 Europa en sport nieuw contact Europa & sport idee over wat Europa voor uw organisatie kan betekenen

Nadere informatie

JOB OPENING OPS ENGINEER

JOB OPENING OPS ENGINEER 2016 DatacenterNext All rights reserved Our Mission Wij zijn een On-Demand Technology Office die bedrijven helpt technologie te organiseren, zekeren en innoveren. Dit stelt onze klanten in staat, vertrouwende

Nadere informatie