B&W-Aanbiedingsformulier

Transcriptie

1 B&W nr d.d B&W-Aanbiedingsformulier Onderwerp Voortgangsrapportage regionale aanpak huiselijk geweld BESLUITEN Behoudens advies van de commissie OWZ 1. bijgevoegde Voortgangsrapportage regionale aanpak huiselijk geweld, d.d. augustus 2007 vast te stellen 2. de Voortgangsrapportage met bijgaande brief aan te bieden aan de Raad - Samenvatting (verschijnt in persbriefing) Het College van B&W biedt aan de raadscommissie Onderwijs en Samenleving een voortgangsrapportage aan over de regionale aanpak ter bestrijding van huiselijk geweld. De gemeente Leiden is centrumgemeente voor de Vrouwenopvang en huiselijk geweld en wordt geacht de regie te voeren over de aanpak van huiselijk geweld. Samen met vele partners (onder andere gemeenten, politie, GGD en hulpverlenende organisaties) geeft zij sinds enkele jaren vorm aan een regionale aanpak. Samen met de regio Midden Holland is een aanpak op het niveau van de politieregio Hollands Midden ontwikkeld. GGD/ Hara coördineert in opdracht van de gemeente veel activiteiten waaronder het Advies en Steunpunt huiselijk geweld. Dankzij deze aanpak weten zowel slachtoffers als omstanders beter de weg te vinden naar politie en hulpverlening. 1

2 Voortgangsrapportage over de Regionale aanpak huiselijk geweld voor de raadscommissie Onderwijs en Samenleving augustus 2007 Met de aanpak ter bestrijding van geweld beogen we dat: - Slachtoffers, daders en omstanders eerder hulp zoeken en/of melden bij politie zodat het geweld met goede interventies, (dader-) hulpverlening en strafrechtelijk optreden (eerder) stopt. Daarvoor is een strikt sluitende aanpak (hulpverlening en politie-justitie) een essentiële voorwaarde. Permanente voorlichting, advisering en publiciteit zijn daarbij ondersteunend. Uit de stijging van de politiemeldingen cq aangiften en de adviesvragen leiden wij af dat de drempel voor betrokkenen lager wordt om met deze problematiek naar buiten te treden. Het taboe is nog immer groot. De toename van de cijfers van politie en ASHG s zijn dan ook (landelijke vastgestelde) indicatoren die gehanteerd worden bij de beoordeling of de aanpak de doelstellingen dichterbij brengt. In deze rapportage treft u aan: - Het jaarverslag 2006 van het Advies- en Steunpunt Huiselijk Geweld regio ZHN waarin overzichtelijk de vele activiteiten en de resultaten zijn beschreven. In dit verslag zijn ook de cijfers opgenomen van onder andere het Advies- en Steunpunt en het project Kindspoor (voor kinderen die getuige zijn van geweld). - De politiecijfers Hollands Midden over 2005, 2006 en 1 e tertiaal Enkele punten er uit gelicht: - In de Regionale aanpak huiselijk geweld regio ZHN wordt samengewerkt met het Advies- en steunpunt Huiselijk Geweld (ASHG) in Midden Holland. Op deze wijze zorgen wij voor een afstemming van de aanpak op het niveau van de politieregio Hollands Midden. - Een Bestuurlijk Overleg HM en een Regionaal beleidsoverleg dragen zorg voor de borging en de verdere ontwikkeling van de bestrijding van huiselijk geweld. - De gemeente vervult de rol van regisseur over de regionale aanpak: de wethouder is voorzitter van het bestuurlijk overleg en ambtelijk wordt het regionaal beleidsoverleg getrokken. Leiden financiert en stuurt de coördinerende partij in de aanpak: de GGD MH. - In 2007 wordt vanuit de ASHG s onder meer gewerkt aan een aanpak ouderenmishandeling, bereik van allochtone doelgroep met de cursus Taboes doorbreken, deskundigheidsbevordering 1 e lijn. Publiciteit over het onderwerp vraagt permanente aandacht. - 2 ontwikkelingen vragen veel aandacht: eergerelateerd geweld en de Wet preventief huisverbod. Beide thema s vallen onder programma s van het Ministerie van Justitie waarbij van gemeenten, politie en vele instellingen regionaal en lokaal een inzet wordt verwacht. Wat betreft het eerste onderwerp zal in 2007 een begin gemaakt worden met de inventarisatie van wat op lokaal niveau mogelijk zou kunnen zijn. De Wet preventief huisverbod vraagt momenteel veel tijd van alle partners. De wet wordt hieronder uitgebreider toegelicht. De Wet preventief huisverbod plegers Deze wet, die een dezer dagen behandeld wordt in de Tweede Kamer, beoogt preventief in te grijpen in situaties waarin geweld binnen relaties dreigt. Rekening wordt gehouden met een invoering per 1 januari 2008 of uiterlijk 1 april Het huisverbod moet gezien worden als een bestuurlijke maatregel die kan worden ingezet als zich nog geen strafbare feiten hebben 2

3 voorgedaan, maar wel dreigen. In de wet is het opleggen van een huisverbod toebedeeld aan de burgemeester. De burgemeester dient op aangeven van de HOVJ (hulpofficier van justitie) een beschikking af te geven dat de (potentiële) pleger voor tien dagen niet de eigen woning mag betreden. Deze bevoegdheid kan overigens gemandateerd worden aan de HOVJ. In die tien dagen mag geen contact opgenomen worden met partner en eventuele kinderen tenzij onder regie van de hulpverlening. Het doel van de maatregel is om binnen die tien dagen hulpverlening voor iedereen in het systeem op gang te brengen. Momenteel zijn er in 3 steden pilots gaande, Amsterdam, Venlo en Groningen, om de inmiddels landelijk ontwikkelde instrumenten te testen. Zoals bijvoorbeeld een risicotaxatie-instrument dat de politie zal gebruiken om de situatie te beoordelen. Deze wet kan slechts naar behoren worden uitgevoerd indien vele partijen samenwerken: hulpverlening, politie, OM en gemeenten. Gemeenten krijgen ook enkele taken. Naast de regie, het zorg dragen voor de uitvoering door organisaties, zijn ondermeer taken het afgeven van de beschikking, de eventuele verlenging van een huisverbod, beroep en bezwaar en registratie. Het Bestuurlijk Overleg Huiselijk Geweld HM en het Regionaal beleidsoverleg HM zullen de verdere voorbereidingen sturen en coördineren. Een projectgroep van gemeenten-politie-justitie en ASHG s werkt een voorstel uit voor hoe de uitvoering van de wet kan plaatsvinden en wat daar de (financiële) consequenties van zijn. Mocht u meer informatie wensen dan kunt u terecht bij Marianne Passchier, m.a.passchier@leiden.nl of telefoon beleidsadviseur afdeling Zorg, Welzijn en Sport Dienst Cultuur en Educatie 3

4 Jaarverslag 2006 Advies- en Steunpunt Huiselijk Geweld Zuid-Holland Noord SAMENWERKING Sluitende aanpak huiselijk geweld De afgelopen jaren is door vertegenwoordigers van politie en hulpverlening hard gewerkt aan een sluitende aanpak van huiselijk geweld. Het resultaat hiervan is onder meer de bekrachtiging van samenwerkingsafspraken door veelal regionaal werkende instellingen - de ketenpartners - in convenanten eind Vervolgens is in november 2005 deze samenwerking uitgebreid geëvalueerd hetgeen in de formulering van diverse verbeterpunten heeft geresulteerd, namelijk: afstemming meerdere hulpverleners in een gezin; systeemgerichte benadering als uitgangspunt van hulpverlening; aanpak multi-problemgezinnen; noodzaak cliëntvolgsysteem; doorverwijzing en melding in dossieropbouw; taken en verantwoordelijkheden binnen casemanagement, en niet in de laatste plaats een heldere samenwerkingsstructuur voor alle betrokken ketenpartners. Sinds 2005 is er een Bestuurlijk Overleg Huiselijk Geweld met bestuurlijke vertegenwoordigers uit de regio met als doel het bestuurlijk borgen van de aanpak zoals door gemeenten (in samenhang met het zorg-, dienstverlenings- en veiligheidscircuit) gewenst is, het stimuleren en bevorderen van de aanpak en het informeren van de bestuurlijke achterbannen in Hollands Midden. Het al langer bestaand Regionaal Beleidsoverleg Huiselijk Geweld bereidt het Bestuurlijk Overleg voor. Eind 2006 hebben respectievelijk het Bestuurlijk Overleg Huiselijk Geweld en het Algemeen Bestuur van de GGD Hollands Midden ingestemd met een Voorstel structuur routes integrale aanpak huiselijk geweld. Deze structuur ondervangt het merendeel van de verbeterpunten en levert de daarbij benodigde instrumenten. De essentie van het structuurvoorstel is dat indien hulp niet van de grond komt of als het geweld niet stopt actieve outreachende bemoeizorg in gang wordt gezet. Deze bemoeizorg wordt geleverd door het reeds bestaande Meldpunt Zorg en Overlast, het Openbare Geestelijke Gezondheidszorg Meldpunt van de GGD. Als er sprake is van kindermishandeling wordt de casus gemeld bij het Advies- en Meldpunt Kindermishandeling. Begin 2008 wordt naar verwachting de Wet preventief huisverbod van kracht. Het concretiseren van een sluitende aanpak zoals hierboven beschreven is ook nodig om deze wet te kunnen uitvoeren. Bij een preventief huisverbod dient binnen 10 dagen hulp op gang gebracht te zijn voor plegers, slachtoffers en andere betrokkenen volgens het meersporenbeleid. Er is door het ASHG in 2006 geparticipeerd in een landelijke werkgroep die de invoering van de nieuwe wet voorbereidt en onder meer drie pilotgebieden (Groningen, Amsterdam en Venlo) heeft geselecteerd waar de invoering wordt gepre-test. Convenant huiselijk geweld Convenantpartners: St. Maatschappelijke Dienstverlening Midden Holland, Valent RDB/AMW, Florence, afd. AMW, St. Radius, Advies- en Meldpunt Kindermishandeling, Bureau Jeugdzorg, GGD/JGZ, Mee Zuid-Holland Noord, Kindertelefoon, SOS Telefonische Hulpdienst, Slachtofferhulp, Vrouwenopvang Rosa Manus, 4

5 de Waag, GGZ Rivierduinen. De ketenpartners huiselijk geweld hebben in x vergaderd waarin diverse (samenwerkings-) aspecten rondom de aanpak van huiselijk geweld zijn besproken, landelijke ontwikkelingen werden gevolgd en in het bijzonder ook de plannen zoals verwoord in het Voorstel structuur routes integrale aanpak huiselijk geweld zijn besproken. Eenmalig was de Politie Hollands Midden te gast om toelichting te geven op de cijfers van de politie. Protocol Kindspoor Partners: Advies- en Meldpunt Kindermishandeling, Politie Hollands Midden, Kwadraat AMW, Valent RDB AMW, St. Maatschappelijke Dienstverlening Midden-Holland, Florence AMW, Raad voor de Kinderbescherming, De Waag (pleger/daderhulp), Bureau Jeugdzorg en GGZ Kinderen en Jeugd Rivierduinen. Het protocol beschrijft het meld- en hulptraject voor kinderen die getuige zijn geweest van geweld tussen de ouders na politiebemoeienis. Doel is actieve zorg voor de betrokken kinderen en hun ouders te organiseren (ondertekend op 4 september 2003). GGZ Kinderen en Jeugd is per 14 november 2006 aangesloten bij het Kindspoor. In 2006 zijn er 347 kindspoormeldingen door Politie Hollands Midden gestuurd naar het Advies- en Meldpunt Kindermishandeling, waarbij 704 kinderen betrokken waren. Convenant veiligheidspartners Hollands Midden Partners: Openbaar Ministerie, Politie Hollands Midden, Politie Haaglanden, De Waag (pleger/daderhulp), Reclassering Nederland, Reclassering Parnassia, Reclassering Leger des Heils. De partners hebben de samenwerking geëvalueerd. Een belangrijke vervolgstap hierop is dat politie en Openbaar Ministerie in november in gesprek zijn gegaan met het management van zorginstellingen met als doel om het aantal meldingen van kindermishandeling door de hulpverlening te verhogen. PRODUCTEN VOOR BURGERS Telefonisch spreekuur ASHG Frontoffice voor burgers: luisterend oor verwijzing informatie advies Voor professionals (huisartsen, leerkrachten e.d.): informatie over preventie, deskundigheidsbevordering en doorverwijzing in de regio advies over individuele casuïstiek Resultaten van het steunpunt 2006: 5

6 Het Advies- en Steunpunt Zuid-Holland Noord heeft in % meer cases behandeld dan in In totaal waren er 123 cases met 127 plegers die in totaal 246 slachtoffers maakten. Zo werden er bovenop die 123 primaire slachtoffers nog eens 82 minderjarige kinderen als getuige geteld, 17 extra minderjarigen als directe slachtoffers en 24 extra volwassen slachtoffers. De grootste groep bellers betreft slachtoffers zelf (38,2%) en beroepskrachten (35%). Bijna een kwart van de bellers zijn mensen uit de omgeving van het slachtoffer of de pleger. In 2006 werd er voor het eerst gebeld door plegers zelf, namelijk 4 keer. Het betrof 2 situaties van partnermishandeling en 2 situaties van kindermishandeling. Ook werd er 6 keer gebeld over ouderenmishandeling (tegen 0 keer in 2005). Het overgrote deel van de plegers zijn mannen en jongens. Ruim 9% betrof vrouwen en meisjes. Ruim 70% van de plegers is partner of ex-partner van het slachtoffer. Kindermishandeling door ouders wordt in ruim 11% genoemd. De langste duur van het gemelde geweld was ruim 25 jaar en de jongste pleger was 15 jaar. De meest opmerkelijke beller was een Wegenwacht-medewerker die meer dan eens bij een oproep ooggetuige was van partnergeweld. De meest bijzondere interventie van het ASHG betrof een groepsgesprek met bezorgde omstanders over een situatie van verwaarlozing. Doel was de omstanders te wijzen op hun mogelijkheden het gezin te ondersteunen en de kindermishandeling te melden. Verder werd er ruimte gegeven om de sociale onrust die was ontstaan te kanaliseren. Publiekscampagne Burgers, intermediairen. De volgende middelen zijn ingezet: Informatief drukwerk: brochures (Nederlands, Engels, Turks en Marokkaans) en visitekaartjes van het Advies- en Steunpunt. Mailings aan: hulpverleningsinstellingen, gemeentelijke instanties en loketten, bibliotheken, kerkelijke instellingen, buurthuizen, huisartsen, kinderdagverblijven, volwassenenonderwijs, etc. In totaal verzendadressen. Posters: op wachtkamer- en op MUPI-formaat (deze hebben in x 2 weken in de Leidse reclamezuilen op straat gehangen). Huis-aan-huisbladen: diverse betaalde advertenties en free publicity. Internet: website op adres: ZHN huiselijkgeweld@ggdhm.nl. Post-itjes met het logo van Advies- en Steunpunt Huiselijk Geweld. Specifieke producten voor allochtonen Allochtonen. In de Duin- en Bollenstreek is in 2006 een cyclus Taboes bespreken (serie van drie groepsbijeenkomsten) georganiseerd voor vluchtelingenvrouwen van diverse nationaliteiten. In september 2006 is er door en voor de Turkse organisatie HTIB een avond georganiseerd over eerwraak (60 deelnemers) waaraan een bijdrage is geleverd door het ASHG. Deskundigheidsbevordering Verwijsgids Geweld in Huis 6

7 Hulpverleners. De gids is juli 2006 geactualiseerd uitgegeven in een oplage van De vernieuwde opzet werd met enthousiasme ontvangen gezien het grote aantal nabestellingen. Inmiddels zijn ruim exemplaren verspreid. Voorlichting en training op maat Hulpverleners en signaleerders. In 2006 hebben in totaal 528 hulp-, dienst- en zorgverleners een voorlichting of training gekregen waarbij in meer of mindere mate betrokkenheid was van het ASHG. Het betrof op maat aangeboden trainingen voor afzonderlijke organisaties/beroepsgroepen over het herkennen van en handelen bij huiselijk geweld en themabijeenkomsten. Zo werden er bijvoorbeeld 140 huisartsen getraind in het signaleren van huiselijk geweld in de huisartspraktijk (geaccrediteerde training). Instellingen die getraind zijn in 2006: Stichting Radius, Stichting Valent RDB Thuiszorg, Politie Hollands Midden/bureau Leiden-Noord, Kindertelefoon en het Platform Ouderenzorg Voorschoten. De themabijeenkomsten met open inschrijving gingen over de volgende thema s: machtsmisbruik en seksuele intimidatie via internet (45 personen) huiselijk geweld en de politie (33 personen) huiselijk geweld en interculturele vaardigheden (35 personen) privacy en bemoeizorg (65 personen) Symposium ouderenmishandeling Hulpverleners, managers en beleidsmakers. Op 23 november 2006 kwamen er 58 beroepskrachten, managers, bestuurders en ambtenaren uit Zuid-Holland Noord bijeen op het symposium ouderenmishandeling. Doel was om kennis over te dragen en om tot een gezamenlijke aanpak te komen. Als concreet resultaat van het symposium hebben vertegenwoordigers van de Thuiszorg, Algemeen Maatschappelijk Werk, Radius, Slachtofferhulp en de gemeente Alphen aan den Rijn afgesproken om gezamenlijk door te praten over de aanpak van ouderenmishandeling. Begin januari 2007 heeft een eerste brainstormbijeenkomst plaatsgevonden en zijn er wensen en ideeën op tafel gekomen die het ASHG gaat benutten voor een plan van aanpak in de regio. Netwerken huiselijk geweld per thema Voor hulpverleners en beleidsmakers (zorgverlening, dienstverlening, justitie en politie). De volgende netwerken waren in 2006 operationeel: Ketenpartners huiselijk geweld: 4 vergaderingen waarin diverse aspecten rondom de aanpak van huiselijk geweld zijn besproken. Preventieteam Kindermishandeling: 4 vergaderingen waarin knelpunten rondom de aanpak van kindermishandeling zijn besproken. 7

8 Kenniskring Kindermishandeling ZHN: 3 themabijeenkomsten over resp. traumabehandeling EMDR; machtsmisbruik en seksuele intimidatie via internet; en interculturele vaardigheden. Casuïstiekoverleg Kindspoor: dit overleg vond iedere twee weken plaats. Groot-Kindspooroverleg: 2 overleggen waarin afstemming omtrent beleidsmatige knelpunten in samenwerking met Kindspoor heeft plaatsgevonden. Registratie en onderzoek Voor alle samenwerkingspartners (in verband met het managen van de zorg rondom huiselijk geweld). Hieronder staat een enkele conclusie per beschikbaar cijferoverzicht; het complete overzicht is verkrijgbaar bij de organisatie waarvan de betreffende cijfers afkomstig zijn. Cijfers Politie Hollands Midden 2006: aangiften (2005: 1.555). Cijfers Advies- en Steunpunt Huiselijk Geweld Zuid-Holland Noord 2006: (zie hierboven onder Telefonisch spreekuur ASHG). Cijfers Kindspoor 2006: 347 meldingen betreffende 703 kinderen (2005:196 meldingen betreffende 402 kinderen). Factsheet geestelijke gezondheidszorg volwassenen, jaar, najaar 2005, regio ZHN: 2,4% van de respondenten heeft aangegeven het jaar voorafgaand (grotendeels 2005) aan het onderzoek slachtoffer geweest te zijn van huiselijk geweld, cijfers met betrekking tot kindermishandeling zijn hier buiten gelaten. Factsheet geestelijke gezondheidszorg volwassenen jaar, najaar 2005, regio ZHN: 0,8% van de respondenten heeft aangegeven het jaar voorafgaand aan het onderzoek slachtoffer geweest te zijn van huiselijk geweld. Het is mogelijk dat niet iedereen vragen over dit gevoelige onderwerp heeft ingevuld, er is sprake van onderregistratie op basis van landelijk bekende gegevens. 8

9 SituatievanHuiselijk Geweld indegemeentenvan Hollands Midden Opbasis vanop gegenereerdegids-cijfers Aangiften 2005 Aangiften 2006 Aangiften 2007 Incidenten 2005 Alkemade AlphenaandenRijn Bergambacht Bodegraven Boskoop Gouda Hillegom Jacobswoude Katwijk Leiden Leiderdorp Liemeer Lisse Moordrecht Nederlek NieuwerkerkaandenIJssel Nieuwkoop Noordwijk Noordwijkerhout Oegstgeest Ouderkerk Reeuwijk Rijnwoude Schoonhoven Ter Aar Teylingen Vlist Voorschoten Waddinxveen Zevenhuizen-Moerkapelle Zoeterwoude Niet bekendwaar / buitenregio Incidenten 2006 Totaal HollandsMidden Incidenten 2007 Slachtoffe 2005 Slachtoffe 2006 Slachtoffe Aangiften: Incidenten: Het aantal processen-verbaal vanaangiftedat door depolitieis opgenomen. Het aantal politieactiviteiten dat in het bedrijfsprocessensysteem(bps) vande politieis geregistreerd(aangemaaktemutaties/processen). Het aantal personendat als slachtoffer of benadeelde van eenstrafbaar feit is 9 Het aantal personendat door depolitieinhet bedrijfsprocessensysteemwordt aangemerkt als verdachtevaneen(huiselijk geweld) strafbaar feit. Het aantal uniekeverdachtendat is opgenomenin eendoor depolitie

10 10