Onderzoeksprojecten (1-500 van 6686)

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Onderzoeksprojecten (1-500 van 6686)"

Transcriptie

1 Oct :09:02 Onderzoeksprojecten (1-500 van 6686) Zoekfilter: Classificaties: SOCIALE WETENSCHAPPEN (S) Bilaterale samenwerking in het kader van gezamenlijke doctoraatsprojecten_bench fee i.h.k. van Joint PhD VUB- Universidad Catolica Boliviana San Pablo, Velasco Edith Marcela Losantos Abstract: Bilaterale samenwerking in het kader van gezamenlijke doctoraatsprojecten_bench fee i.h.k. van Joint PhD VUB-Universidad Catolica Boliviana San Pablo, Velasco Edith Marcela Losantos Klinische- en Levenslooppsychologie GERRIT LOOTS Bilaterale samenwerking in het kader van gezamenlijke doctoraatsprojecten_bench fee i.h.k. van Joint PhD VUB- Universidad Catolica Boliviana San Pablo, Caero Tatiana Nicol Montaya Abstract: Bilaterale samenwerking in het kader van gezamenlijke doctoraatsprojecten_bench fee i.h.k. van Joint PhD VUB-Universidad Catolica Boliviana San Pablo, Caero Tatiana Nicol Montaya Klinische- en Levenslooppsychologie GERRIT LOOTS Bilaterale samenwerking in het kader van gezamenlijke doctoraatsprojecten_bench fee i.h.k. van Joint PhD VUB- Universidad Catolica Boliviana San Pablo, Terrazas Mariana Santa Cruz Abstract: Bilaterale samenwerking in het kader van gezamenlijke doctoraatsprojecten_bench fee i.h.k. van Joint PhD VUB-Universidad Catolica Boliviana San Pablo, Terrazas Mariana Santa Cruz Klinische- en Levenslooppsychologie GERRIT LOOTS Sport en economie Abstract: Persoonlijk onderzoek naar de economische betekenis van de sportsector en naar de specifieke wetmatigheden van de economie van de professionele ploegsporten. VAKGROEP ALGEMENE EN PUBLIEKE ECONOMIE Algemene economie Stephanus Kesenne De Atlas der Buurtwegen als archiefbron en basis voor de uitbouw van een netwerk van trage wegen in het Vlaams en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest Hogeschool Gent Abstract: De problematiek rond buurtwegen en trage wegen situeert zich in de domeinen van recht en wetgeving, historische cartografie, archivistiek, hedendaagse cartografie (positie binnen GBK, KadScan/KadVec, GRB ), ruimtelijke ordening, mobiliteit, bescherming van monumenten, landschappen, stads- en dorpsgezichten. De behandelde problematiek is complex en transdisciplinair. Dit proefschrift heeft als doel deze problematiek rond de buurtwegen in Vlaanderen op een coherente en zo volledig mogelijke manier te behandelen en vanuit de vaststellingen beleidsaanbevelingen te maken en concrete acties voor te stellen die moeten leiden tot geïntegreerde en duurzame oplossingen, geënt op de recente ontwikkelingen op het vlak van ruimtelijke ordening en GIS op Vlaams niveau. Voornaamste thema's: - Situering van de kleine wegen (juridisch). - In kaart brengen van de problematiek rond de atlassen van de buurtwegen. - Analyse van de bestaande bronnen (waarde, relevantie, beschikbaarheid, gebiedsdekking, volledigheid, ) d.m.v. enquête - Methodologie ontwikkelen voor inventarisatie op de verschillende niveaus _ - Integratie van de onderzoeksresultaten in een GIS - Voorstellen formuleren naar de herwaardering van de buurt- en voetwegen en inpassing in de actuele ontwikkelingen in de ruimtelijke planning en mobiliteit. Departement Toegepaste Ingenieurswetenschappen Vakgroep Bouwkunde Greta Deruyter Benthos, nekton en plankton van de Noordzee en hert Deltagebied. Abstract: Het uiteindelijk doel van het projekt is bij te dragen tot een beter begrip van materie- en energiefluxen doorheen de verschillende kompartimenten van een ecosysteem, en meer in het bijzonder de wisselwerkingen tussen het benthos, plankton en nekton, m.i.v. de parasietengemeenschappen die in de meeste ecologische studies over het hoofd gezien worden. De aandacht zal in hoofdzaak uitgaan naar de Westerschelde hoewel observaties en metingen in de Noordzzee worden verdergezet. Een element 'systematiek' is eveneens voorzien. Biologie Hydrologie en Waterbouwkunde Rechtsontwikkeling - Rechtsvergelijking - Europees Recht

2 FRANS OLLEVIER MAGGY VINCK MARIE-HERMANDE DARO Titel vermeld in boek als bijlage : Media en technologie Gebruik en acceptatie v. informatie en communicatie technol ogie:een constructieve en techniology assessment benadering met het oog op het realiseren v.e. publieksgericht innov.b Abstract: Het politiek -ekonomische discours en de research-prioriteiten inzake Informatie en Communicatie Technologie(ICT) worden grotendeels bepaald door een technologische optimistische visie: wat technologisch kan,zal ook lukken.totaal andere realiteit staat daar echter tegenover :technologie kan niet uit haar maatscappelijke context geïsoleerd worden, en is deels een sociale constructie.dit betekent dat gebruikers een rol spelen in hey informatietechnologische innovatieproces.geleidelijk beginnen wetenschappelijke inzichten in de sociale dynamieken en de gebruikersaspecten van ICT veld te winnen.dit lopende OZR-project knoopt hierbij aa, door intensief empirisch en theoretisch onderzoek te verrichten naar 'de actieve' inbreng van 'residentiële ' gebruikers in het innovatieproces.het onderzoek bevindt zich momenteel in de empirische fase.daarvoor is deels externe financiering aangezocht, maar voor de verdere verloop van het empirisch onderzoek wordt bijkomende OZRfinanciering gevraagd. Communicatiewetenschappen JEAN-CLAUDE BURGELMAN Opzetten van een steunpunt inzake "Gezondheidseconomie" Abstract: Opzetten van een steunpunt inzake 'gezondheidseconomie'. Medische Sociologie FREDDY LOUCKX Sociale recrutering, Studie- en carriereverloop van vrouwelijker VUB-afgestudeerden. Abstract: Het projekt beoogt het studie- en carrièreverloop van afgestudeerde VUB-studenten te bestuderen. Hierbij wordt betracht de vraag te beantwoorden of de toename van het aantal studenten zich ook vertaald heeft in een toegenomen proportie vrouwen in kaderfunkties. Meer in detail zal onderzogd worden welk het effekt is van geslacht, sociale achtergrond, studiekeuze en - resultaten, partnerkeuze en alg. levensloop op het carrièreverloop van universitair gediplomeerden. Daarbij wordt de vraag gesteld of er zich verschillen voordoen in carrièreverloop tussen de verschillende cohortes en in welke mate men deze kan toeschrijven aan veranderingen in de ekonomische en sociaal-kulturele kontext. Geschiedenis MARK ELCHARDUS MACHTELD DE METSENAERE Geassisteerde procreatie : Het omgaan met onvruchtbaarheid en vreemd genetisch materiaal vanuit een psychologisch, ethisch en juridisch standpunt. Abstract: Het omgaan met onvruchtbaarheid en vreemd genetisch materiaal vanuit een psychologisch, ethnisch en juridisch standpunt. Ontwikkelings- en Levenslooppsychologie INGRID KRISTOFFERSEN De evolutie van lange gevangenisstraffen in Belgie. Abstract: Onderzoek naar de mogelijke verklaringen voor de indrukwekkende stijging van de evolutie van het profiel van deze langgestraften, en het aantal langgestrafte gedetineerden in de Belgische gevangenissen. Beschrijving van de evolutie van het profiel van deze langgestraften, via studie van de penitentiaire en gerechtelijke dossiers. Criminologie CHRISTIAN ELIAERTS SONJA SNACKEN Stoute kinderen in Vlaanderen Een interdisciplinair onderzoek naar de sociale politiek t.a.v. 'onhandelbare' kinderen Abstract: Dit onderzoek baseert zich op een seriële steekproefsgewijze bevraging van de gerchtelijke archieven voor Vlaanderen over de periode Het staat toe de oorsprong en ontwikkeling van de articulatie van een maatschappelijk, juridisch en pedagogisch vertoog en een praktijk van sociale politiek in het belang van 'stoute' kinderen, interdisciplinair te begrijpen en verklaren. Onderzoek naar het ontstaan en de uitdeiningvan de sociale zorg en kontrole t.a.v. het kind steunt op een reeds stevige internationale wetenschappelijke traditie m.b.t. de sociale kontroletheorieën. Daarom dat hier een stap verder gegaan wordt door het aksent te leggen op de duiding van formele en informele vormen van weerstand vanwege het kind en/of zijn familie t.a.v. sociale sociale interventies. Een dieper inzicht naar de zich wijzigende interakties tussen kind, familie en Staat in het lange termijn perspektief wordt betracht. Hiervoor wordt een casuïstische benadering van gerechtelijke dossiers betrokken op een analyse van de interventies en doelstellingen van andere aktoren zoals de familie, de autoriteiten en andere 'pedagogische' professionelen. Communicatiewetenschappen Pedagogiek en Orthopedagogiek Criminologie CHRISTIAN ELIAERTS FRANKY SIMON

3 CATHARINA LIS De relatie tussen stad en platteland van de vroege Middeleeuwen tot de twintigste eeuw. Abstract: Onderzoek naar de relatie tussen stad en platteland van de vroege Middeleeuwen tot de twintigste eeuw. Grondslagen van het Economische Denken - Economische en Sociale Geschiedenis JUUL HANNES Het geheugen op latere leeftijd : een cross-sectioneel onderzoek vanuit de informatieverwerkingsbenadering m.b.t. de cognitieve ontwikkeling. Abstract: In dit project willen wij het geheugen op latere leeflijd onderzoeken d.m.v. een cross-sectioneel onderzoek. R.J. Sternberg ( l992) stelt immers dat algemeen aanvaarde theorieën omtrent de evolutie van de cognitieve ontwikkeling op latere leeflijd in twijfel kunnen getrokken worden en dit als gevolg van de traditioneel gebruikte evaluatiecriteria en het miskennen van de cohorteereffecten. ln deze studie willen wij nagaan als Sternbergs kritiek toepasbaar is op de evolutie van het geheugen op latere leeftijd. Daarvoor wordt gebruik gemaakt van drie homogene geboortecohorten. die elk een stadium in de levensloop vertegenwoordigen en die onderling vergelijkbaar zijn m.b.t die variabelen die een rol spelen in de cognitieve ontwikkeling. (mannen en vrouwen van respectievelijk 70-75, en jaar). Om de onderzoekshypothese te toetsen wordt een instrument ontwikkeld dat zowel een product- als procesevaluatie mogelijk maakt (informatieverwerkingstheorie). Omwille van de vertrouwdheid van alle cohortes met het medium, wordt een videocompilatie, die episodisch opgebouwd is en verschillende topics bevat. getoond aan de groepen. Gedurende de verschillende sessies, die na de videovoorstelling op verschillende momenten plaats vinden. worden de mate van herinneren en herkennen nagegaan d.m.v. observaties, analyse en bevraging. De studie wordt uitgevoerd in twee perioden van twee jaar waarbij een mannelijke en een vrouwelijke groep bestudeerd wordt, teneinde mogelijke geslachtsverschillen na te gaan. Ontwikkelings- en Levenslooppsychologie Cognitieve en Fysiologische Psychologie INGRID KRISTOFFERSEN CAROLINE ANDRIES RAYMOND CLUYDTS Management motivatie als predictor van professioneel succes Abstract: Dit project onderzoekt of management motivatie kan gehanteerd worden als voorspeller van professioneel succes bij studenten en bij actuele managers. Daartoe zal enerzijds worden nagegaan wat de precieze betekenis is van de management rol voor beide doelgroepen, om van daaruit te komen tot een operationalisatie van professioneel succes in termen van car~ reontwikkeling en management effectiviteit. Tevens zal de aanzet worden gegeven van een longitudinaalonderzoek waarbij de gehanteerde proefgroepen zullen gevolgd worden in hun verdere beroepsloopbaan om aldus de voorspellende waarde en evolutie van de management motivatie te onderzoeken. Hiermee sluiten we niet alleen aan bij een centraal onderwerp in het onderzoek van management gedrag maar worden tevens verbanden gelegd met het onderzoek van arbeidsorientaties/-motivatie en organisatiepsychologie. Centrum voor Organisatie en Consumptiepsychologie ROLAND PEPERMANS Evolutionaire constructie van kennissystemen: een theoretische en empirische studie in het kader van het Principia Cybernetica Project. Abstract: We gaan ervan uit dat het mogelijk is om de opbouw van nieuwe kennissysteem te verklaren vanuit een evolutionair-systeemtheoretische benadering, gebaseerd op de recombinatie en selectie van bestaande concepten. Wij willen zulk model ontwikkelen op basis van een integratie van bestaande, partiële theorieën: Holland's classifiers en genetische algoritmes, de memetica, heuristische modellen van discovery en- kennis herformulering, en Campbell's evolutionaire epistemologie. Dit model zal empirisch getest worden door zijn voorspellingen te vergelijken met de resultaten van een computerondersteund proces van systeembouw, zoals voorgesteld in het Principia Cybernetica Project. Hierbij zal, via o.a. electronic mail en het World-Wide Web gedistribueerd hypermedia netwerk, intensief samengewerkt worden met buitenlandse collega's die deel uitmaken van het PRINCIPIA CYBERNETICA netwerk. Centrum voor Logica en Wetenschapsfilosofie Persoonlijkheids- en Sociale Psychologie Wijsbegeerte-Moraalwetenschappen FRANCIS HEYLIGHEN FRANK VAN OVERWALLE JEAN VAN BENDEGEM Steunpunt "Interface Demografie" - Fase II Abstract: Het Steunpunt Demografie is in opdracht van de Federale Diensten voor Wetenschappelijke, Technische en Culturele Aangelegenheden (DWTC) belast met de ontsluiting van federale databanken voor wetenschappelijk gebruik. Dit betreft meer specifiek de data afkomstig van het Nationaal Instituut voor de Statistiek en het Rijksregister. Sociaal Onderzoek RONNY LESTHAEGHE Valorisatie van Federale Sociaal-Economische databanken. Fase II Abstract: Doelstelling van het project is het verwerven van meer inzicht in de samenhang tussen sociale ongelijkheid en verschillen in gezondheid, d.m.v.: - het opsporen en omstandig ontsluiten van primaire gegevens

4 - het genereren van gezondheidsindicatoren en sociale indicatoren - een haalbaarheidsstudie naar de koppeling van gegevens uit verschillende ambtelijke databanken - cartografische voorstellingen van gezondheids- en sociale indicatoren - een status quaestionis van de witte vlekken in het statistisch materiaal rond dit thema - ontwikkeling van een databank 'SOBEL' inzake beleidsmaatregelen met potentiële impact op sociale ongelijkheid en gezondheidsverschillen - thematische publikaties met seminaries omtrent hete hangijzers in de gezondheidszorg - organisatie van een symposium over methodologische problemen bij het meten van ongelijkheid in gezondheid en verklaringsmodellen voor differentiële gezondheid - onderhoud van de databanken Soon, Sage en Bish en van het statistisch systeem SSG, ontwikkeld i.h. kader van het Steunpuntproject - continue dienstverlening aan gebruikers van statistisch en/of documentair materiaal. Medische Sociologie FREDDY LOUCKX Ontwikkeling van een Bualgarisch netwerk voor de training van leraars in Informatie Technologies. Abstract: Ontwikkeling en implementatie van postgraduate curricula voor de pre-, verdere, en post-service opleiding van leraren in het gebruik van informatie- en kommunikatietechnologie. Pedagogiek en Orthopedagogiek ARNOBIUS LIBOTTON - Sponsoring sportprogramma: en 2000 : ASLK is hoofdsponsor van de projecten "Topsport en studie", "STEP" en "Nacht van de sport"; : "Topsport en studie" Abstract: Hoofdsponsering door ASLK - return: -logo ASLK op drukwerken,... - vermelding ASLK als hoofdsponser er visualiseren tijdens alle activiteiten. Sportbeleid en -management PAUL DE KNOP Conferentie "Menselijke en sociale problemen van de urbanisering in Oost-Afrika" Abstract: Conferentie Arbeids- en Organisatiepsychologie ERIC ROSSEEL Telecommunicatie, liberalisering en ontwikkeling in de Derde Wereld. Een kritische analyse en prospectieve evaluatie van het telecommunicatiebeleid in Zuidelijk Afrika Abstract: Dit onderzoeksproject wenst, vanuit een communicatiewetenschappelilk standpunt, de veranderingen in de telecommunicatiesector en het telecommunicatiebeleid in Zuidelijk Afrika, in zijn brede sociale, politieke, culturele en econonomische context te bestuderen. Bij dit alles willen we vooral nagaan binnen welk specifiek kader de veranderingen plaatsvinden en wat de gevolgen zijn voor de sector zelf, maar ook voor de ontwikkeiingen in het maatschappelijke veld. We stellen ons concreet de volgende vragen: In hoeverre ziin de assumpties van de Maitlandcommissie, die liberalisering van telecommunicatie gelijksteld met ontwikkeling, van toepassing in de context van de ontwikkelingslanden?welke interne en externe factoren beïnvloeden het beleidsproces?wat zi jn de maatschappelijke gevolgen van een zich veranderend telecommunicatiebeleid?in hoeverre zijn de Westerse concepten die nu gebruikt worden, daadwerkelijk geldig in een ander maatschappelilk veld?wat betekent dit voor de theorievorming rond telecommunicatie, telecommunicatiebeleid en algemene endogene ontwikkeling? Communicatiewetenschappen JEAN-CLAUDE BURGELMAN Programma tot valorisatie van federale sociaal-ekonomische databanken - Volkstellingsmonografie - Huishoudenssamenstelling. Abstract: De monografie "huishoudens" is een van de 10 volkstellingsstudies gebaseerd op een vergelijking van de data van 1981 en Deze data zijn de exhaustieve lijst van personen ongeacht nationaliteit met residentie in België geklasseerd naar (i) de oude NIS-klassificatie en naar (ii) de LIPRO-typologie. Dit laat toe alle personen naar leeftijd onder te brengen in een type van gezin of huishouden, en dit voor elke gemeente en elke statistische sector. Voorts wordt de economische activiteit van alle ingezetenen in de LIPRO-typologie verwerkt. Sociaal Onderzoek RONNY LESTHAEGHE Het effect van het aanbod van artsen op de vraag naar gezondheidszorg.

5 Abstract: In de economische theorie weten consumenten welke producten hun tot nut strekken, en zorgt de vrije markt ervoor dat de consumenten die produkten ook kunnen kopen. In de gezondheidssector echter hebben patiënten advies van artsen nodig. Het vermoeden bestaat dan ook dat artsen zelf vraag naar de diensten kunnen creëren, en dit in het bijzonder doen als hun inkomen onder druk staat. Dit fenomeen staat in de economische literatuur bekend als aanbodsgeïnduceerde vraag (supplier-induced demand). Het onderzoek heeft tot doel aan de hand van empirische studies, de mate vast te stellen waarin dit fenomeen zich voordoet. Uitsluitsel hierover is van groot maatschappelijk belang. Als artsen zelf hun vraag creëren, dan wordt het aantal artsen best geregulariseerd, worden de artsen het best betaald via forfaitaire betalingen, en dringt een directe regulering van het voorschrijfgedrag zich op. Is het standaard marktmodel echter van toepassing in de gezondsheidszorg, dan laat men het aantal geneeskundestudenten en het voorschrijfgedrag van artsen het best vrij, behoudt men best het huidige systeem van honoraria per verstrekte dienst, en kan men de uitgaven in de gezondheidszorg onder controle houden via de honoraria. De waarheid ligt ergens tussen deze twee polen, en de bedoeling van het onderzoek is om empirisch vast te stellen welk gewicht de twee verklaringsmodellen hebben. Micro-economie voor Profit en Non-Profit Sector MARC JEGERS Wetenschappelijk ondersteuningsprogramma voor de verspreiding van de Telecommunicatie. Abstract: Het "wetenschappelijk ondersteuningsprogramma ter verspreiding van de telecommunicatie" vertrekt van een groeiende kloof tussen enerzijds de "technologische scenario's" van bestaande onderzoeksprogramma's die bijna uitsluitend gebaseerd zijn op een logica van het aanbod en anderzijds de nauwelijks onderzochte behoeftes van potentiële telecommunicatiegebruikers. Het programma wil "user-oriented" zijn en is gericht naar andere gebruikerssectoren dan de gevestigde grootgebruikers: kleine professionele gebruikers, de non-profit sector en de federale administraties en Wetenschappelijke en Culturele Instellingen. Het programma is opgebouwd rond drie delen: -ontwikkelen van gerichte experimentele toepassingen -uitwerken van een pool van interdisciplinaire expertise -opzetten van een User Forum inzake telecommunicatie Het geheel van het programma beoogt wetenschappelijke en technologische expertise op te bouwen om de verspreiding van telecommunicatietoepassingen bij niet grootgebruikers te ondersteunen. Communicatiewetenschappen JEAN-CLAUDE BURGELMAN Audiovisuele media en beeldvorming van etnische minderheden Abstract: In dit onderzoek wordt nagegaan welke de invloed is van massamediale berichtgeving over etnische minderheden bij de creatie van een desbetreffend subjectief sociaal realiteitsbeeld bij kinderen, en hoe dit beeld -via het kritisch analytisch leren omgaan met media (beeldopvoeding)- kan worden bijgestuurd. Volgende hypothesen worden gesteld: primo: kinderen die afhankelijk zijn van de mediaberichtgeving voor hun informatie over etnische minderheden zullen een beeld van deze bevolkingsgroep hebben dat overeenstemt met het beeld dat de mediaberichtgeving weergeeft. Dit beeld zal significant verschillen met het beeld van etnische minderheden bij kinderen die beroep kunnen doen op andere bronnen voor informatiewerving over deze groepen. Secundo: daar racisme niet aangeboren maar aangeleerd wordt, kan het onder speciale voorwaarden ook worden afgeleerd. Op basis van literatuuronderzoek, inhoudsanalyse van kinderprogramma's aangaande de problematiek en (kwalitatief) publieksonderzoek, zal een lessenpakket worden samengesteld dat het mogelijk moet maken het subjectieve sociale realiteitsbeeld dat de doelgroep mede via het symbolische sociale realiteitsbeeld heeft gevormd, bij te sturen. Communicatiewetenschappen HANS VERSTRAETEN Professionele sociale zekerheidsregelingen : tussen eenheid en verscheidenheid. Abstract: In België bestaan aparte sociale zekerheidsregelingen voor de diverse categorieën van de beroepsbevolking. Zelden wordt het onderlinge verband tussen die regelingen bestudeerd. Het project onderzoekt achtereenvolgens: 1 hoe de diverse professionele sociale zekerheidsregelingen zijn ontstaan en in hoeverre zij in het verleden zowel verder uit elkaar zijn gegroeid als gedeeltelijk zijn geharmoniseerd; 2 wat het naast elkaar bestaan van deze regelingen precies inhoudt; 3 hoe wordt bepaald in welke regeling een lid van de beroepsbevolking terechtkomt en hoe de rechtsonzekerheid van betrokkenen dienaangaande kan worden verminderd;4 met welke problemen personen met een gemengde loopbaan worden geconfronteerd en hoe die kunnen worden opgelost; 5 welke argumenten pleiten voor het instandhouden dan wel opheffen van de naast elkaar bestaande sociale zekerheidsregelingen. Sociaal Recht GUIDO VAN LIMBERGHEN Een empirisch onderzoek naar de determinanten van de kapitaalstructuur. Een proeve van toepassing voor Belgie. Abstract: Over de determinanten van de kapitaalstructuur werden heel wat theorieën geformuleerd.deze concentreren zich op verschillende aspecten, waarvan de belangrijkste zijn : problemen van asymmetrische informatie, belangenconflicten tussen de bij het financieringsbeleid betrokken partijen, transactiekosten. Andere factoren die reeds aandacht genoten zijn de rol van de overheid en van institutioneel aandeelhouderschap en managementgedrag;ook vanuit empirische hoek kreeg het onderwerp al behoorlijk wat aandacht.de bestaande studies zijn evevnwel voornamelijk cross-sectorieel en zij beschouwen meestal de angelsaksische landen.het doel van het onderzoek is drieledig.ten eerste zal de bestaande theorie verder verfijnd worden, onder meer door de opsplitsing eigen vermogen -vreemd vermogen verder te specificeren naar de verschillende schuldvormen.ook zal de invloed van het behoren tot een groep gemodelleerd worden.ten tweede zal een aangepaste empirische methodologie ontwikkeld worden, naast cross-sectioneel ook op basis van tijdsreeksen, hetgeen een reële contributie vormt binnen het domein. Tot slot zal de theorie getoest worden aan de Belgische situatie, op basis van meer kwaliteitsgecorrigeerde jaarrekeninggegevens. Micro-economie voor Profit en Non-Profit Sector MARC JEGERS Federalisme en Institutionele Stabiliteit in Canada, België, Zuid-Afrika en Tatarstan.

6 Abstract: Het onderzoek poogt via een vergelijking tussen vier landen (België, Canada, Zuid-Afrika en Tatarstan) een antwoord te formuleren op de vraag in hoeverre federale structuren kunnen bijdragen tot de pacificatie van conflicten die voortvloeien uit het multi-nationale karakter van hedendaagse moderna staten. Het onderzoek concentreert zich op de momenten waarop de conflicterende etno-nationale groepen hun uni-laterale acties staken en overgaan tot gezamelijke besluit- en compromisvorming. Aan de analyse van de gezamelijke besluitvorming tussen etno-nationale groepen in Canada, België, Zuid-Afrika en de Russische Federatie koppelen we een institutionele component. We onderzoeken hoe en in welke mate de institutionele context, in casu de federale structuur, het gezamelijke besluitvormingsproces beïnvloedt. Politieke Wetenschappen BRUNO COPPIETERS Determinanten van de commissaris-revisorkeuze in een ongereguleerde en gerreguleerde omgeving : een theoretische ana lyse met een empirische toepassing voor Belgie. Abstract: - het betreft fundamenteel onderzoek op het gebied van de "accounting theory", inclusief empirische verificatie; - het zal bijdragen tot de ontwikkeling van in België quasi-onbestaand wetenschappelijk inzicht in de auditmarkt; - het zal licht werpen op de rol van de revisor in een markteconomie, al dan niet gereguleerd; - het keuzeproces bij potentiële klanten is uiteraard inter- essant voor de revisoren zelf; het laat internationale vergelijking van dit keuzeprocestoe; - het zal de diepgang van het wetenschappelijk onderwijs terzake in Vlaanderen bevorderen. Micro-economie voor Profit en Non-Profit Sector Accountancy, Auditing en Bedrijfsfinanciering MARC JEGERS JOEL BRANSON Het ontwikkelen en toetsen van een systeem voor het in kaart brengen van gezondheidsproblemen van allochtonen en problemen met de hulpverlening aan deze groep. Abstract: Het ontwikkelen van een systeem van 'ethnic monitoring' in de gezondheidszorg. Concreet gaat het om een systeem dat het mogelijk moet maken om de gezondheidsnoden van etnische minderheden in kaart te brengen, evenals de problemen die ze in onze hulpverlening ervaren. Medische Sociologie FREDDY LOUCKX Valorisatie DWTC Organisatie Workshop Abstract: Geen Nederlandstalige abstract Sociaal Onderzoek RONNY LESTHAEGHE Tempus - KAZTOUR Abstract: Aan de hand van een analyse van de bestaande noden voor toerisme-experten wordt er een opleiding ontwikkeld bestaande uit 4 jaar basis opleiding en 2 jaar specialisatie-opleiding. Dit alles kadert in een 3-jarig TEMPUS-TACIS project. Na het driejarig project moet er een duurzame opleiding bestaan die steunt op de opgebouwde expertise en bronnen. Bewegingsagogiek, Sport- en Vrijetijdsbeleid LIVIN BOLLAERT De preselectieproef voor eerstegeneratiestudenten aan de, getoetst aan sociale en genderinvloeden. Abstract: Deze studie onderzoekt de invloed van de preselektieproef voor eerstegeneratiestudenten aan de, getoetst aan sociale en genderinvloeden. Metajuridica MACHTELD DE METSENAERE Multimediaal archief- en documentconsultatiesysteem voor de Muntschouwburg en andere culturele instellingen (nr.8). Abstract: Het operationaliseren van een multimediaal interactief archied en documentatiesysteem dat een antwoord biedt aan de accute informatieen communicatiebehoeften van de KMS, en dit zowel intern, inter en extern. Het systeem dient gebruiksvriendelijk te zijn, en daarom worden gebruikers vanaf de vroegste fases van ontwikkeling bij het project betrokken. Het systeem zal in een pilootopstelling gedemonstreerd worden aan een selectie gebruikersgroepen in de KMS, wetenschappelijke en culturele instellingen en publieksgroepen. Onderzoekscentrum Archivistiek en Hedendaags Documentbeheer Communicatiewetenschappen JUUL VERHELST JEAN-CLAUDE BURGELMAN

7 Technology Assessment van de zorgverstrekking. Abstract: In dit onderzoek wordt de impact van het gebruik van medische technologieën op het zorgverstrekkingsproces bestudeerd. Dit onderzoek vertrekt bij de vraag waarop wetenschappelijke en medisch-technologische ontwikkelingen tot stand komen en invloed hebben op de kenmerken van zorgverlening, meer in het bijzonder op de beroepskenmerken van zorgverleners, de organisatie van het werk en het behoud van autonomie van patiënten. Dit onderzoek tracht de huidige discussie over ontwikkeling en toepassingen van technologie in de medische wereld vanuit het breed perspectief van TA te bestuderen. Om de complexiteit van de probleemstelling hanteerbaar te maken wordt het onderzoek toegespitst op 3 domeinen en wordt medische technologie in dit onderzoek overwegend beperkt tot medische hulpmiddelen en medische procedures (niet zozeer geneesmiddelen). De ontwikkelingen worden aan de hand van drie case-studies onderzocht : intensieve zorg, neonatologie en palliatieve zorg. Medische Sociologie FREDDY LOUCKX MARCUS LEYS Tussen burger en overheid. Een sociologische, politiek-wetenschappelijke en juridisch-wetenschappelijke studie van het middenveld en de democratische politieke structuur. Abstract: Een sociologische, politiek-wetenschappelijke en juridisch-wetenschapelijke studie van het middenveld en de democratische politieke structuur. Tempus Omnia Revelat MARK ELCHARDUS ANTON DERKS MARC HOOGHE WENDY SMITS De politieke aanwezigheid van de Vlamingen in Brussel-19 op gemeentelijk en gewestelijk vlak, Abstract: De opzet van het onderzoek is te komen tot een analyse van de politieke situatie van de Nederlandstalige Brusselaars in de 19 gemeenten van de agglomeratie van 1946 tot De 9 gemeenteraadsverkiezingen die sinds 1946 plaatsvonden, zullen samen met de 3 'Brusselse' verkiezingen (Agglomeratieraadsverkiezingen in 1971 en de verkiezingen voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest in 1989 en 1995) als raamwerk dienen voor de rekonstruktie van de gemeentelijke en gewestelijke politieke situatie van de Vlamingen. Het spreekt voor zich dat we met dit onderzoek niet kunnen voorbijgaan aan de wisselwerking lokale-nationale politiek, omdat de betrokken periode bij uitstek wordt gekenmerkt door het zoeken naar oplossingen voor de kommunautaire problemen op wetgevend vlak. Brussel, omwille van haar ligging pal op deze konfliktlijn, heeft daarin steeds een centrale plaats ingenomen. Zoveel mogelijk gegevens, die relevant zijn om de Vlaamse vertegenwoordiging in de gemeente- en gewestpolitiek te verklaren, zullen worden bijééngebracht. Verkiezingsuitslagen, gegevens over het kiezerskorps, de politieke partijen, de drukkingsgroepen en de zuilorganisaties, de kieskampognes en over koalitievorming in Brussel zullen onder de loep worden genomen. Politieke Wetenschappen Germaanse Talen Geschiedenis Metajuridica HUGO BAETENS BEARDSMORE CHRISTIAN DESCHOUWER MACHTELD DE METSENAERE ELS WITTE Invloed van leeftijd op automatische en verwachtingsmechanismen bij volgorde effekten in seriele reaktietijdtaken. Abstract: In dit projekt stellen we voor te onderzoeken of twee verschillende mechanismen van menselijke informatie verwerking, automatische facilitatie en subjektieve verwachting, die aangetoond werden in seriële reaktietijdtaken, beiden op dezelfde monotone manier vertragen met leeftijd. In vorig onderzoek met jonge volwassenen vonden we dat beide mechanismen van mekaar onderscheiden kunnen worden op basis van de verschillende reaktietijd patronen veroorzaakt door de volgorde van stimulus aanbiedingen. Onderzoek met 12-jarige kinderen toonde aan dat automatische facilitatie sterker was, terwijl verwachtingseffekten afwezig bleven. Deze resultaten, samen met deze van een voorstudie met ouderen, blijken aan te geven dat alleen automatische facilitatie monotoon afneemt met leeftijd, terwijl verwachting na de volwassenheid stabiel blijft, en een dominerende rol kan spelen bij ouderen. Ontwikkelings- en Levenslooppsychologie Cognitieve en Fysiologische Psychologie INGRID KRISTOFFERSEN ERIC SOETENS Onderzoek naar de constructie van integrerende wereldbeelden. Abstract: Onderzoek naar de constructie van integrerende wereldbeelden. Centrum Leo Apostel

8 Diederik AERTS De studie van interactieve processen en de constructie van een interactieve statistiek Abstract: Een geijkte manier om aan wetenschapsbeoefening te doen is het testen van een hypothese met behulp van statistische methodes. Nu blijkt echter (1) dat de klassieke statistische methodes ongeschikt zijn voor de beschrijving van situaties waarin de waarnemer het waargenome beinvloedt. We kunnen dus geen gebruik maken van de orthodoxe statistische technieken om een hypothese te testen voor dergelijke situaties die we interactieve situaties noemen omdat de interactie tussen de waarnemer en het waargenome bepalend is voor het resultaat van de waarneming. Enkele belangrijke voorbeelden van interactieve onderzoeksdomeinen zijn de Quantummechanica, de analyse van ultra-zwakke signalen en de studie van psychologische beslissingsprocessen. Het onderzoek aan het interdisciplinair centrum CLEA zal veelvuldig geconfronteerd worden met dergelijke interactieve situaties. Er is dus een dringende behoefte aan de constructie van een statistiek die wel dergelijke situaties aankan. Een aanvang van een dergelijke "interactieve statistiek" werd gemaakt in een licentiaatsthesis en de daar gebruikte methodes moeten uitgebreid worden om van toepassing te zijn in meer complexe situaties. Centrum Leo Apostel Diederik AERTS De federalisering van Belgie als middel ter sanering van de overheidsfinancien: fiscaliteit als beleidsinstrument van de diverse overheidsgeledingen. Abstract: De omvorming van België tot een federale staat en de hiermee gepaard gaande bevoegdheidsregeling leidt ondermeer tot fiscale oversijpelingseffecten, t.t.z. tot een interjurisdictionele afhankelijkheid op fiscaal gebied. Het voorgestelde onderzoek zal deze interrelatie nader onderzoeken. Daarbij zullen we uitgaan van aanknopingspunten uit recente internationale theorieën inzake fiscale illusie.bij het onderzoek naar de fiscale illusie op lokaal bestuursniveau in België zullen we ons concentreren op onderzoek naar het 'flypaper effect'. Meer specifiek zal dieper worden ingegaan op het symmetrisch dan wel asymmetrisch karakter van de respons van de lokale besturen op het stijgen of dalen van de overheidsdotaties, waarbij een empirisch onderzoek zal worden verricht naar de gevolgen van de hervorming van het Gemeentefonds voor de Vlaamse gemeenten. In hetzelfde kader zullen daarnaast de gevolgen van zogenaamde 'tax windfalls' worden bestudeerd: wat de implicaties van de federale hervorming van de personenbelasting zijn op de belastingstelsels en de uitgaven van de Vlaamse gemeenten.verder zullen politieke en demografische determinanten van het lokale belasting- en uitgavenbeleid bestudeerd worden met een empirische toets aan de Vlaamse gemeenten. Econometrie en Macro-Economische Studies BRUNO HEYNDELS Immigratie, tewerkstelling en sociale mobiliteit - De levenslopen van Turkse en Marokkaanse mannen in Belgie. Abstract: Onderhavig project bestudeert de migratiegeschiedenisscn, de onderwijs- en beroepsontwikkelingen, de tewerkstellingsgeschiedenissen van Turkse en Marokkaanse mannen, verblijfhoudend in Belgie en van minstens 18 jaar oud. Ook kenmerken van de ouders zijn beschikbaar, zodat ook intergenerationele mobiliteit in kaart kan worden gebracht. Op basis van bovenstaande informatiekunnen we subprojecten definiëren: de geschiedenis van de migratie zelf, de onderwijs- en tewerkstellingsgeschiedenissen, de intergenerationele sociale mobilitieit en de indicatoren van sociale en culturele veranderingen. Sociaal Onderzoek RONNY LESTHAEGHE Causale factoren van biodiversiteit : Gemeenschapsstructuur Fylogenie en Biogeografie. Een vergelijkend onderzoek van de fauna van tropische en subtropische estuariene en lagunaire systemen. Abstract: De bedoeling van voorliggend project is om een aantal (sub)tropische biotopen op een volledig analoge manier te onderzoeken zodat de structurele biodiversiteit in een groot aantal facetten kan vergeleken worden Structurele biodiversiteit behelst de vergelijkende kwantitatieve beschrijving van verschillende gemeenschappen die tot op het niveau van de species worden gekarakteriseerd. De samenstelling van deze gemeenschappen kan echter op verschillende ecologische (o.a. trofische) en taxonomische niveau's worden onderzocht. De kennis van de complexiteit van een ecosysteem (=structurele biodiversiteit) moet betere inzichten kunnen verschaffen in de wisselwerking van de biota met elkaar en met hun omgeving. Daarom is standaardisatie van zowel verzamelen als verwerken van de gegevens een absolute noodzaak. De systematiek en het fylogenetisch onderzoek vormen de onderbouw van de structurele biodiversiteit en zullen een belangrijk deel uitmaken van de activiteiten. Het al dan niet voorkomen van soorten is weliswaar gebonden aan omgevingsfactoren maar heeft tevens historische gronden: de biogeografie als bepalende factor is dan ook het derde luik van het project. De relatie fylogenie en biogeograrie is bovendien onmiskenbaar: ze zijn in grote mate oorzaak en gevolg van elkaar. Hoewel de soortenrijkdom en diversiteit van de geselecteerde localiteiten concentratiepunten vormen, zijn de geografische limieten voor de fylogenetische en biogeografische aspecten noodzakelijkerwijze breder. Biologie Rechtsontwikkeling - Rechtsvergelijking - Europees Recht MAGGY VINCK MARIE-HERMANDE DARO Het probleem van de verandering en de synthese - profilering van CLEA op de internationale scene en binnen de VUB (opvolging 2e jaar) Abstract: CLEA wil het probleem van de verandering en de synthese benaderen vanuit 7 verschillende basisbewegingen, waarbij dit project vooral de omkadering van deze bewegingen verzorgt, om zo een synthese mogelijk te maken. In een eerste fase werden actuele problemen met wetenschappelijke kennis daaromtrent geconfronteerd (zie o.m. lezingenreeks "foundations", lessen- en lezingenreeks "stemmen"). De verschillende basisbewegingen zijn: (1) Het Socio-Cultureel Aspect, (2) Het Socio- Economisch Aspect (SEA), (3) Het wereldbeelden Aspect (WEA), (4) Het Biologisch-Ontologisch Aspect (BOA), (5) Het Fysisch-Ontologisch Aspect( FOA), (6) Het Historisch-paradigmatisch Aspect en (7) Het Algemene Systeemtheorie Aspect (ASA). Sinds het succesvolle congres "Einstein meets Magritte" (1995) en de publicatie van 8 volumes erover ( ), heeft deze omkadering een dynamiek gekregen die zich nog steeds manifesteerd : (1) in het onderzoek naar similariteiten en

9 ontgrenzing van kunst en wetenschap, en de historische wereldbeelden in kunst en wetenschap (onderzoek Ernest Mathijs), (2) in de internationale onderzoeksgemeenschap, gecoördineerd door CLEA, (3) in het interuniversitair onderzoeksproject (VUB-KUL-RUG) naar de gelaagde structuur van de realiteit, (4) in publicaties (special volume "foundations of science" 1998), in de onderzoeken die in de verschillende werkgroepen worden gevoerd, (6) in de verderzetting van de "foundations"-reeks, (7) en in verdere internationale contacten. CLEA streeft aldus naar de verdere uitbouw van een expertise die op efficiente wijze de problematiek van de verandering en de synthese onderzoekt. Centrum Leo Apostel Wijsbegeerte-Moraalwetenschappen FRANCIS HEYLIGHEN Diederik AERTS Etniciteit in Zaire, Rwanda en Burundi : een vergelijkende studie naar het ontstaan van hedendaagse vormen van collectieve identiteit in een regionale context. Abstract: Dit onderzoek heeft tot doel na te gaan: (I) welke de invloed is van politieke, economische, sociale e.a. factoren op de verschillende identificatiemechanismen in Zaïre, Rwanda en Burundi; (2) welke de rol is van etniciteit in de huidige politieke processen in deze landen, en (3) een conceptuele verfijning van het begrip etniciteit te leveren. Hierbij zal o.m. aandacht worden besteed aan volgende problemen: de interactic van staat en maatschappij bij het tot stand komen van etniciteit; etniciteit en klassevorming; de rol van externe factoren in de articulatie van collectieve identiteit; de invloed van de controle van de staat over het economisch apparaat. Metajuridica JAN GORUS Bouwstenen voor een geintegreerde criminele politiek. Abstract: Sinds het Pinksterplan werden door de federale regering meerdere initiatieven genomen om het vertrouwen van de burger in het gerecht te verhogen en de (subjectieve) onveiligheidsgevoelens te beperken. Deze maatregelen werden evenwel niet zelden getroffen zonder grondige voorstudie, in verspreide slagorde, met onvoldoende afstemming tussen de betrokken departementen (voornamelijk Justitie en Binnenlandse Zaken) of met de actoren op het terrein. Voorliggend onderzoeksproject heeft tot doel de meerjarige beleidsplannen van Justitie en Binnenlandse Zaken te analyseren, te ondersteunen en te valoriseren. Twee fundamentele vragen staan hierbij centraal:1 Is hier sprake van een coherent beleid?2 Hoe verloopt de doorstroming van het beleid naar de praktijk toe?vanuit de huidige wetenschappelijke ervaring van de onderzoekspartners betreffende het functioneren van het strafrechtelijk systeem wordt verondersteld dat er heel wat knelpunten rijzen i.v.m. deze twee aspecten. Deze knelpunten concentreren zich rond zes probleemstellingen:1. Wat is de interne coherentie van de beleidsmaatregelen'?2. Worden fundamentele rechtsbeginselen voldoende in acht genomen'?3. Welke eigenschappen of problemen van het terrein bemoeilijken een efficiente toepassing van deze maatregelen in de praktijk?4. Zijn beide luiken van het beleid voldoende op elkaar afgestemd?5. Dragen deze maatregelen bij tot een betere integratie van kwetsbare groepen'?6. Slagen deze maatregelen erin om het vertrouwen van de bevolking in politie en justitie te verhogen?deze zes knelpunten zijn relevant voor zowel politie als justitie. Op basis van de reeds aanwezige kennis van de problematiek bij de onderzoekspartners, worden in de concrete uitwerking van het project sommige aspecten meer benadrukt t.a.v. politie, andere meer t.a.v. justitie.a. Bij de politie zal de nadruk liggen op:1 De impact van het beleid op het vertrouwen van de bevolking in de (vernieuwde) politiewerking en in de genomen maatregelen: evaluatie van de perceptie door de burger van de doelstellingen geformuleerd in de veiligheidscontracten, de politiereorganisaties, het vermijden van sociale uitsluiting.2 De impact van het beleid op de werking en de organisatie van de politie zelf: in hoeverre onderschrijft de politie zelf de vermelde doelstellingen, welke weerstanden en knelpunten rijzen er op lokaal vlak?3 De bruikbaarheid van de nieuw ontwikkelde instumenten rond politiele registratie en criminaliteitsanalyse ter evaluatie van het gevoerde beleid.b. Bij justitie zal bijzondere aandacht besteed worden aan:1 De interne coherentie van het strafrechtelijk beleid.2 Knelpunten rond het waarborgen van fundamentele rechtsbeginselen, voortvloeiend uit de toegenomen afhandelingsmogelijkheden voor het openbaar ministerie en de versnelling van de procedure.3 Doorstroming van het beleid naar de praktijk van de onderscheiden justitiele organen: interacties, belemmerende factoren.4 Sociale integratie of sociale uitsluiting: toenemende dualisering in het justitieel beleid, waarbij bepaalde categorieen rechtssubjecten in toenemende mate extra uitgesloten worden uit de samenleving.5 Herstel van het vertrouwen van de burger in justitie.6 Samenhangend integratie- en veiligheidsbeleid: over welke kennis dient men te beschikken om een samenhangend integratie- en veiligheidsbeleid uit te werken en in praktijk om te zetten?studie van deze knelpunten, zowel theoretisch als empirisch, moet toelaten voorstellen te formuleren tot verbetering van het beleid en haar toepassing naar de toekomst toe. Hiertoe zullen de resultaten van het voorgestelde onderzoek in Belgie tevens getoetst worden aan onderzoek en beleid in andere lidstaten van de Europese Gemeenschap. Strafrecht en Strafprocesrecht Criminologie CHRISTIAN ELIAERTS ALAIN DE NAUW SONJA SNACKEN Het wereldspel als differentiaaldiagnostisch instrument bij jonge kinderen met een ontwikkelingsstoornis. Abstract: De klassieke tests die gericht zijn op de diagnostiek van kinderen met een ernstige ontwikkelingsacterstand kampen enerzijds met een te beperkte invalshoek t.a.v. de vaak multifactoriëleproblematiek.anderzijds ondervinden ontwikkelingsgeretardeerde kinderen vaak moeilijkheden met het volbrengen van de gestelde opdrachten.dit onderzoek wil nagaan of het wereldspel samen met een dynamisch georiënteerde leertest een meerwaarde kan bieden bij de (handelingsgerichte) diagnostiek bij jonge kinderen met een ernstige ontwikkelingsachterstand van minstens één jaar op één of meerdere ontwikkelingsaspecten, gemeten d.m.v. een genormeerde ontwikkelingstest.hiervoor worden 150 kinderen tussen 4 en 8 jaar met een ontwikkelingsachterstand getest d.m.v. het wereldspel en de leertest.bijkomend worden mogelijke gedragsstoornissen opgespoord en wordt het gezinsfunctioneren in kaart gebracht.de resultaten van deze kinderen worden vergeleken met een normgroep van 250 kinderen uit overeenkomstige leeftijdsgroepen. Ontwikkelings- en Levenslooppsychologie CAROLINE ANDRIES De gevolgen van een permanent hoge overheidsschuld.

10 Abstract: Het onderzoeksproject valt uiteen in twee delen waaraan telkens ongeveer twee jaar zal worden besteed.in het eerste deel de omgeving geschetst worden waarbinnen de schuldafbouw zal dienen te gebeuren. Deze omgeving omvat niet alleen de macro-economisch-financiële omgeving maar ook de overheidsrekeningen. In een tweede deel zal de aandacht worden toegespitst op de gevolgen van de hoge schuld voor de privé-sector. In een volgend gedeelte zullen we onderzoeken welke effecten de beperkte beleidsruimte heeft op de privé-sector. Deze zijn hoofdzakelijk terug te brengen tot onzekerheden rond het inkomen. De beide deel-onderzoeken moeten ons toelaten een juister beeld te verwerven van het te verwachten gedrag van zowel de beleidsvoerder als de consument-spaarder t.a.v. de hoge overheidsschuld. In principe, moet dit resulteren in aanwijzingen betreffende het optimaliseren van de schuldafbouw en het te voeren beleid. Econometrie en Macro-Economische Studies JOSEPH VUCHELEN Wetenschappelijke onderzoeksgemeenschap "Recht en beveiliging van informatiesystemen" Abstract: De door het NFWO erkende Wetenschappelijke Onderzoeksgemeenschap 'Recht en beveiliging van informatiesystemen' (REBIS) is gericht op het onderzoek van onderwerpen in de sfeer van het informaticarecht en de informatiebeveiliging. Beoogd wordt bij te dragen aan de ontwikkeling van een juridisch kader voor de maatschappelijke implementatie en verspreiding van verdere technologische ontwikkelingen op het vlak van de informatie- en communicatietechnieken. Hiertoe dient de problematiek geintegreerd, interdisciplinair, internationaal en theoretisch te worden aangepakt, dit betekent - een geintegreerde aanpak van de verschillende deelgebieden van het informaticarecht en de informatiebeveiliging (privacy, strafrechtelijke aspecten, intellectueelrechtelijke aspecten, telecommunicatie, electronic data interchange beveiligingsaspecten, medische intormatica, convergentie..); - een interdisciplinaire aanpak die voortvloeit uit de maatschappelijke en juridische en economische entechnische aard der gestelde vragen; - geinternationaliseerde aanpak rechtstreeks gekoppeld aan de grensoverschrijdende aard van de materies (h.v. transborder dataflows grensoverschrijdende informaticacriminaliteit), alsook aan de nood aan internationale cooperatie; - een theoretische aanpak die op zoek gaat naar de fundamenten van de voor te stellen juridische hervormingen in het licht van de plaats en rol van het recht, de wetenschappen en de techniek in een democratischerechtsstaat" Rechtsontwikkeling - Rechtsvergelijking - Europees Recht BARTHOLOME DE SCHUTTER Vrouwenarbeid en gelegenheidsprostitutie in Centraal- en Oost-Afrikaanse steden. Abstract: Het project beoogt, binnen de oost-afrikaanse socio-culturele context na te gaan: A) in welke morele en materiële omstandigheden bepaalde vrouwelijke stedelijke migranten zich begeven in vormen van sex work en prostitutie; B) welke morele en materiële voorwaarden voldaan moeten zijn opdat (stedelijke) sex workers uit de 'business ' zouden stappen en in hoeverre de vrees voor aidsbesmetting een dergelijke beslissing stimuleert; C) in hoeverre de verhandeling van in het oorsprongsdorp gecultiveerde producten op de stadsmarkten sex-workers reële mogelijkheden biedt om een nieuw bestaan uit te bouwen. Arbeids- en Organisatiepsychologie ERIC ROSSEEL Vrijwilligerswerk in een veranderde (sport) wereld: empirische studie inzake de ontwikkeling van professionele deskundigheid. Abstract: Anno 1996 kan gesteld worden dat de sport nog steeds een vrijwilligerswereld is. Onder invloed van een aantal maatschappelijke ontwikkelingen staat deze wereld echter onder grote kwalitatieve en kwantitatieve druk. Dit onderzoek omvat in eerste instantie een literatuuronderzoek dat nagaat in hoeverre het voluntariaat in het algemeen beinvloed wordt door externe maatschappelijke factoren en tendenzen. Als uitgangshypothese werd immers gesteld dat de vrijwilligers in de sport met dezelfde problemen worstelen als in andere sectoren. Daarnaast omvat dit onderzoek een structuuranalyse van een aantal sportfederaties en clubs. Aan de hand van een vragenbatterij en documentanalyse wordt data verzameld over drie structurele kenmerken van deze organisaties: specialisatie, standaardisatie en centralisatie. Afhankelijk van de resultaten die elk van de onderzochte organisaties behalen voor elk element worden de organisaties ingedeeld in een van drie archetypes of een tussenvorm ervan. Het archetype "Kitchen Table" heeft een lage specialisatie- en standaardisatiegraad, doch een sterk gecentraliseerde beslissingsstructuur. De "Executive Office" daarentegen is weinig gecentraliseerd en sterk gespecialiseerd en gestandardiseerd. De "Boardroom" situeert zich wat deze kenmerken betreft tussen beide extremen in. Als derde facet van het onderzoek worden een aantal vrijwilligers in de sportfederaties en clubs bevraagd met de Pervin-interviewmethode. Bewegingsagogiek, Sport- en Vrijetijdsbeleid LIVIN BOLLAERT Waardenopvoeding: meting van de effecten van de aanpak van de waardenvorming op de maanden van de leerlingen van het laatste jaar secundair onderwijs. Abstract: Meting van de effecten van de aanpak van de waardenvorming op de maanden van de leerlingen van het laatste jaar secundair onderwijs. MARK ELCHARDUS Uitwerken van het neuropsychologisch georienteerde luik binnen de screening van het rijgeschiktheidsonderzoek van ouderen waarvoor het CARA bevoegd is. Abstract: Het doel van deze studie is om een valide betrouwbaar en computergestuurd te ontwikkelenwaarmee de rijgeschiktheid van ouderen kan onderzocht worden. De laatste jaren wordt er steeds meer onderoek verricht waarbij er getracht wordt om problematisch rijgedrag te voorspellen. Meestal wordt het werkelijke rijgedrag gesimuleerd om de ecologische validiteit te optimaliseren Het specifiele doel van het hier voorgestelde onderzoek is om de cognitieve subtakent die noodzakelijk zijn voor een goede rijprestatie die leeftijdsgevoelig kunnen zijn te identificeren; een goed neuropsychologisch instrument te selecteren om deze vaardigheden te meten en te trachten deze gemeten vaardigheden te gebruiken om het werkelijke rijgedrag te voorspellen. Daar waar een reactie op simulaties steeds een beroep doet op een amalgaam van vele functied, kan men door

11 middel van neuropsychologische tests elementiare functies onderzoeken. Op deze manier kunnen de resultaten op een wetenschappelijk verantwoorde manier gebruik worden voor revalidatieadvies en om eventuele beperkingen op het rijbewijs te voorzien, vermits dit de enige manier is om tot een verfijnde diagnose te komen. Daar er meer rijfouten dan ongevallen voorkomen zal niet enkel de ongevalfrequentie als valideringsmaatstaf genomen worden, maar ook de fouten die worden vastgesteld tijdens een rijproef alsook zelfgerapporteerde problemen. Het leeftijdsspecifieke karakter van de cognitieve problemen zal onderzocht worden door de prestaties op de tests te contrasteren tegen een jongere proefgroep. Ontwikkelings- en Levenslooppsychologie INGRID KRISTOFFERSEN Social learning in multimedia Abstract: Dit onderzoek beoogt, vanuit sociaal-maatschappelijk oogpunt, de analyse van de aanbodstrategieën (actor-analyse) en gebruikersdynamieken (consumenten-analyse) inzake multimediadienste (MMD) en de modelbouw hiervan naar de Vlaamse context toe. Daarnaast wordt nagegaan welke cluster van direkte en indirekte belanghebbenden de innovatie inzake MMD draagt, welke processen in Vlaanderen de innovatie inzake MMD dragebn en welke rol het beleid kan spelen om deze innovatie te schragen. De beoogde gebruikersgroep zijn de kleinschalige en thuiswerkende professionele gebruikers.het onderzoek naar de succes- en faalfactoren van MMD, moet leiden tot de uitwerking van een generisch model, relevant voor de Vlaamse context en bijgevolg voor de uitbouw van een vlaams breedbandig netwerk; in het bijzonder Telenet Vlaanderen. Communicatiewetenschappen JEAN-CLAUDE BURGELMAN Juridische problemen m.b.t. opslaan en gebruiken van beelden. Abstract: Het onderzoek gaat na welke problemen zich stellen door het toenemend gebruik van visuele controle- en identificatiemiddelen, welke de behoeften zijn van de gebruikers en welke de weerslag is op de rechten en vrijheden van de op beeld vastgelegde personen. Opzet vormt het formuleren van specifieke wetgeving. Rechtsontwikkeling - Rechtsvergelijking - Europees Recht BARTHOLOME DE SCHUTTER Ontwikkeling van kredietinstellingen in de Baltische Staten (project) Abstract: Economie Bedrijfseconomie en Strategisch Beleid ROSETTE S'JEGERS Emancipatie-Effectenrapportage als leidraad voor het Gelijke Kansenbeleid. Abstract: De onderliggende vraag van dit onderzoek is hoe beleidsmakers in Vlaanderen hun heleid beter kunnen afstemmcn op de ruimere ambities van de Vlaamse regering om gelijkheid van kansen te bevorderen Het doel van dit onderzoek bestaat erin een werkinstrument te ontwikkelen om de potentiele differentiele impact van beleid op vrouwen en mannen te toetsen, en naar aanleiding waarvan het beleld tijdens de ontwikkelingsfase bijgestuurd kan worden Het onderzoek bestaat uit drie fasen. In de eerste fase worden de verschillende buitenlandse voorbeelden doorgelicht op hun doel, inhoud en procedure. Dit gebeurt d.m v een literatuurstudie en interviews en leidt tot het afbakenen van de centrale kenmerken waarover een emancipatie-effectrapportage in Vlaanderen zal moeten beschikken.in de tweede fase wordt n.a.v. de buitenlandse bevindingenen de emancipatie-effectrapportage ontwikkeld. Daarbij worden verschillende scenario's uitgewerkt waarin verschillende vormen van emancipantie-effectrapportage ontwikkeld worden van een brede rapportage die vergaande genderdeskundigheid vergt tot een lichte variant die gemakkelijker toe te passen valt. Deze scenario's worden besproken in interviews met bevoorrechte getuigen, m.n beleidsmedewerkers emancipatiezaken wetenschappelijke en journalistieke beleidsexperten. In de laatste fase van het onderzoek wordt aan de hand van twee beleidsvoorbeelden uit het verleden een handboek ontwikkeld met tips voor het gebruik emancipatie-effectrapportage in Vlaanderen. Vesalius College ALISON WOODWARD Onderwijskundig beleids- en praktijkgericht wetenschappelijk onderzoek: Onderzoek naar de meerwaarde en de implementatiemogelijkheden van een zelfstandige stage gekoppeld aan de leerbegeleiding in de Vlaamse lerarenopleidingen. Abstract: De centrale onderzoekshypothese in onderhavig onderzoek stelt dat het leerrendement van de begeleidende stage in de lerarenopleiding vergroot door het invoeren van zelfstandige stag met ' leerbegeleiding op afstand', o.m. door de grotere realiteitswaarde van de ervaringen en de focus op zelfstandig probleemoplossend reflecteren door de stagiair. Om deze hypothese te toetsen wordt voor een experimemteel proefopzet gekozen waarbij de 2 experimemtele variabelen, nl. 'zelfstandige stage' en 'leerbegeleiding' geisolerd en in combinatie worden ingevoerd bij experimemtele proefgroepen. Bij bevestiging van de onderzoekshypothese is de beleidsrelevantie meervoudig,o.a.: hoger rendement en tijdswinst in de begeleidingsdracht, opvang van de praktijkschok, moelijkheid tot herbesteding van werktijd van mentoren. Centrum voor Westers Hellenisme Lerarenopleiding NADINE ENGELS WERNER GOEGEBEUR HERLINDA VAN LOOY

12 De toepassing van voorlopige hechtenis en vrijheid onder voorwaarden. Abstract: Volgend op het kwantitatief onderzoek naar de toepassing van de voorlopige hechtenis en de vrijheid onder voorwaarden van de VUB (gerechtelijkheid arrondissement Brussel) en het NICC (gerechtelijk arrondissement Antwerpen), wordt door de VUB en het NICC een kwalitatief onderzoek uitgevoerd naar de toepassing van de vrijheid onder voorwaarden. Uit de resultaten van het kwantitatief onderzoek (een analyse van gerechtelijke dossiers) blijkt dat wanneer de verschillende procedures ten overstaan van elkaar worden geplaats de voorlopige hechtenis de meest toegepaste procedure is en de vrijheid onder voorwaarden de minst toegepaste procedure is. een factor die hier een rol speelt is het feit dat de toepassing van de vrijheid onder voorwaarden niet probleemloos verloopt, verschillende knelpunten zowel betreffende de selectie van personen als de uitvoering van de vrijheid onder voorwaarden kunnen vastgelegd worden. Daarom zal een bevraging inzake de knelpunten plaatsvinden van de betrokken instanties (bijvoorbeeld: parket, onderzoekrechters, hulpverleningsinstanties). aanbevelingen kunnen dan gedaan worden om de vastgestelde problemen aan te pakken en desgevallend te komen tot een ruimere toepassing van de vrijheid onder voorwaarden met het oog op het beperken van de voorlopige hechtenis. Criminologie SONJA SNACKEN Sociale geschiedenis van de Limburgse Mijnen Abstract: Aandacht voor de geschiedenis van de Europese mijnen is de laatste tijd groot. Wat België en Limburg betreft, blijven verschillende aspecten echter onderbelicht, met name de geschiedenis van de werkomstandigheden, arbeidsverhoudingen en syndicalisme in de 20ste eeuw. aan regionale en bedrijfsgebonden specifiteiten werd vrijwel geen aandacht besteed, hoewel deze zeer relevant zijn op het nationale niveau. Dit project wil deze lacunes opvullen. Komen aan bod : gedragingen en aspiraties van de arbeiders, hun onderlinge belangenverschillen, de werkomstandigheden (en meer in het bijzonder de loonvorming en de conflicten daarrond), de syndicalisatie en de arbeidsverhoudingen. de centrale vraagstelling is het nauwe verband tussen de arbeidsomstandigheden en de arbeidverhoudingen : zij werken wederzijds op elkaar in. Geschiedenis Metajuridica PETER SCHOLLIERS DIRK LUYTEN Project : "Door kwaliteit naar kwantiteit" Panathlon Stipendium Vlaanderen Abstract: Vertrekkend van de noodzaak om het vinden en uitlokken van originele en creatieve ideeën over sport meer kansen te bieden, werd dus beslist tweejaarlijks een stipendium toe te kennen. Het stipendium had de uitdrukkelijke bedoeling impulsen te creëren tot het nemen van initiatieven die de sport en de lichamelijke opvoeding dienen. Het stond open voor een brede waaier van kandidaten in de Vlaamse Gemeenschap, van individuen tot verenigingen. Wie kandideerde, diende een project in dat rechtstreeks de sport, sportbeoefening en lichamelijke opvoeding van de Vlaamse jeugd stimuleert en dat ten minste over één jaar liep. Panathlon was ervan overtuigd met dit stipendium een belangrijke bijdrage te leveren tot de bloei van het sportleven in Vlaanderen. Dat moge blijken uit de laureaten. "Door kwaliteit naar kwantiteit" was de naam van het bekroonde project in Dit voorstel werd ingediend door de onderzoeksgroep Sociale Bewegingsagogiek van de VUB onder leiding van Prof.dr Paul De Knop, een ronkende naam in ons sportmidden. Het streven naar kwaliteit is heden ten dage nog steeds een prioriteit. Sportbeleid en -management PAUL DE KNOP LAMBIT : Een model voor de ontwikkeling van duurzaam intermodaal transport in Belgie Abstract: LAMBIT is een Locatie Analyse Model voor Belgische Intermodale Terminals. Als DSS zal LAMBIT ten eerste een instrument zijn ten behoeve van besluitvorrners in publieke en private sector bij het bepalen van optimale locaties voor intermodale terminals in Belgie. Zowel projectais omgevingsspecifieke parameters worden in rekening gebracht. Ten tweede moet LAMBIT ook de concurrentiele positie van het intermodaal transport t.o.v. het unimodaal transport (wegvervoer) aantonen. Er wordt een module voorzien om de positieve effecten van intermodaal transport (bv. op het milieu) te berekenen. Ten derde zal LAMBIT ook de efficientie van het Belgisch intermodaal netwerk helpen verhogen, en de integratie in de Europese netwerken bevorderen. In een eerste fase (2 jaar) zal vooral aandacht besteed worden aan de ontwikkeling van een DBMIS. Nadien wordt het computer-simulatiemodel van LAMBIT verder ontwikkeld. Bedrijfseconomie en Strategisch Beleid ALAIN VERBEKE UNESCO : participatieprogramma Les enfants de rue en Afrique Centrale et Australie: bilans et perspectives Abstract: De bedoeling in miden 1997 een conferentie in te richten over alle aspecten van het straatkinderenprobleem met deelnemers uit Rwande, Burundi,Oegana, Kenya en Tanzania. De conferentie moet uitmonden in een meer regionaal gecoordineerde aanpak van het straatkinderenprobleem. Arbeids- en Organisatiepsychologie ERIC ROSSEEL Taalverhoudingen, taalverschuivingen en taalidentiteit in Brussel. Abstract: De belangrijkste doelstellingen van dit onderzoek zijn een representatief beeld te krijgen van de taalverhoudingen in Brussel in al hun complexiteit, greep te herwinnen op de dynamieken die deze taalverhoudingen genereren en zicht te krijgen op (taal)identiteitsvonning. Daartoe zal gebruik gemaakt worden van sociologische en microlinguistische onderzoekstechnieken via een mondelinge bevraging van Brusselse bewoners,geselecteerd via een representatieve steekproef,en van vier specifieke doelgroepen.

13 Germaanse Talen Metajuridica HUGO BAETENS BEARDSMORE MACHTELD DE METSENAERE Integrerende wereldbeelden: onderzoek naar de interdisciplinaire constructie van een model van de werkelijkheid met ethische en praktische relevantie. Abstract: Met dit onderziek beoogt het interuniversitair (VUB,RUG en KUL) en interdisciplinair centrum Leo Apostel een interdisciplinair onderzoek naar de constructie van een model van de werkelijkheid met ethische en practische relevantie. Vanuit het onderzoek van de door Leo Apostel opgerichte groep 'Worldviews', en in een samenwerking met de 3 universiteiten (VUB,RUG en KUL) wordt de gelaagde structuur van de werkelijkheid als uitgangspunt genomen voor de ontwikkeling van een dynamisch en transformatief model van de werkelijkheid (VUB). De implicaties van de ontwikkeling van dit model voor de verhouding tussen filosofie, wetenschap en (religieuze en niet-religieuze) levensbeschouwingen worden bestudeerd en de consequentie voor de ethiek en praxis worden onderzocht aan de hand van de criminologische praktijk (KUL). Deze onderzoeksthema's worden steeds teruggekoppeld aan de studie van het werk van Leo Apostel zelf. Het recente, ongepubliceerde werk van Leo Apostel zal worden geredigeerd en uitgegeven (RUG) Centrum Leo Apostel Diederik AERTS Politieke en maatschappelijke participatie van vrouwen in Vlaanderen. Een empirische studie naar de kritiek vanuit vrouwenstudies of het traditionele participatieonderzoek. Abstract: Het participatie-onderzoek gaat er traditioneel van uit dat participatieniveau's lager liggen bij vrouwen dan bij mannen. Deze vaststelling krijgt echter veel kritiek vanuit vrouwenstudies, en dit onderzoek laat toe na te gaan of deze kritiek emprisch houdhaar is. Door middel van focusgroepen wordt nagegaan of er kwalitatieve genderverschillen bestaan in de conceptualisering van politiek en politieke participatie. Aan de hand van een representatieve survey onder de Vlaamse bevolking, die het centrum uitvoert voor rekening van de federale overheid, wordt nagegaan welke factoren een eventueel atwijkend participatiepatroon kunnen verklaren. Door middel van een veldstudie bij politieke en sociale organisaties wordt nagegaan waarom de grotere deelname van vrouwen aan de basis van organisaties zich moeizaam vertaalt in een betere vertegenwoordiging op het besluitvormingsniveau. Een analyse van tijdsbestedingsonderzoek moet toelaten de hypothese te toetsen, als zou de lagere participatie van vrouwen onder meer kunnen verklaard worden door de tijdsdruk die ontstaat door een combinatie van betaalde arbeid en onbetaalde zorgarbeid. Tempus Omnia Revelat MARK ELCHARDUS WENDY SMITS Wetgevingsnavigator: aanpassen van de indexen naar milieubeheerrecht Universiteit Gent Abstract: Structuur brengen in het aanbod aan milieuwetgeving op de EMIS-VITO-site 'vlaamse Navigator Milieuwetgeving', meer bepaald het aanmaken van indexen en het aanbrengen van linken. Vakgroep Burgerlijk Recht Luc Lavrysen Federale principes en institutionele stabiliteit. Een vergelijkende studie. Abstract: Federale principes en institutionele stabiliteit. Een vergelijkende studie. Politieke Wetenschappen BRUNO COPPIETERS PATRICK STOUTHUYSEN De zelfexpressie van het kind binnen een 'multi-method' persoonlijkheids- en gezinsdiagnostiek: naar een integratie van een multidimensioneel theoretisch en methodologisch kader. Abstract: Kind-, Opvoedings- en Gezinsdiagnostiek in FACE-perspectief. Celestin-Westreich, S., Celestin, L.P. Leuven/Den Haag: ACCO. Ontwikkelings- en Levenslooppsychologie INGRID KRISTOFFERSEN SMADAR WESTREICH Research and interdisciplinary assessment on the information society: networks, uses and roles of the State Abstract: Volgend op de reeds bestaande samenwerking op onderzoeksvlak tussen de drie betrokken partners CITA-CRID, LENTIC en SMITwerd er besloten om een interuniversitaire attractiepool op te zetten rond een project dat een grondig onderzoek en evaluatie wil opzetten over het begrip informatiemaatschappij en meer in het bijzonder de informatiesnelwegen in België. Uitgaande van een diepgaand conceptueel onderzoek en een grondige empirische analyse wil dit onderzoeksteam bijdragen tot het uitwerken van bruikbare beleidsopties voor de informatiemaatschappij. Bovendien zullen publicaties en regelmatig geplande open seminaries bijdragen tot de valorisatie van dit onderzoek. Het onderzoek wordt gestructureerd rond drie assen : economie van de innovatie en ontwikkeling van netwerken,gebruikersdynamieken en rol van de staat in de informatiemaatschappij, die elk een conceptueel, empirisch en een evaluatief prospectief luik zullen bevatten

14 Communicatiewetenschappen JEAN-CLAUDE BURGELMAN De politieke aanwezigheid van de Vlamingen in Brussel - 19 op gemeentelijk en gewestelijk vlak, Abstract: De opzet van het onderzoek is te komen tot een analyse van de politieke situatie van de Nederlandstalige Brusselaars in de 19 gemeenten van de agglomeratie van 1946 tot De 9 gemeenteraadsverkiezingen die sinds 1946 plaatsvonden, zullen samen met de 3 'Brusselse' verkiezingen (Agglomeratieraadsverkiezingen in 1971 en de verkiezingen voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest in 1989 en 1995) als raamwerk dienen voor de rekonstruktie van de gemeentelijke en gewestelijke politieke situatie van de Vlamingen. Het spreekt voor zich dat we met dit onderzoek niet kunnen voorbijgaan aan de wisselwerking lokale-nationale politiek, omdat de betrokken periode bij uitstek wordt gekenmerkt door het zoeken naar oplossingen voor de kommunautaire problemen op wetgevend vlak. Brussel, omwille van haar ligging pal op deze konfliktlijn, heeft daarin steeds een centrale plaats ingenomen. Zoveel mogelijk gegevens, die relevant zijn om de Vlaamse vertegenwoordiging in de gemeente- en gewestpolitiek te verklaren, zullen worden bijééngebracht. Verkiezingsuitslagen, gegevens over het kiezerskorps, de politieke partijen, de drukkingsgroepen en de zuilorganisaties, de kieskampognes en over koalitievorming in Brussel zullen onder de loep worden genomen. Politieke Wetenschappen Germaanse Talen Geschiedenis Metajuridica HUGO BAETENS BEARDSMORE CHRISTIAN DESCHOUWER MACHTELD DE METSENAERE ELS WITTE Media, signification and information. The mediatization of the public sphere: between dualization and democratization. Abstract: De volgende probleemstelling ligt aan de basis van dit onderzoeksproject: centrale onderzoeksvraag is welke rol televisie, de nieuwe informatietechnologie en de pers als informatiemedia spelen bij de hedendaagse transformatie van de publieke sfeer, waarbij de aandacht meer in het bijzonder gaat naar het onderzoek van eventuele maatschappelijke dualiseringsprocessen. Deze basisproblematiek wordt in dit GOAonderzoeksvoorstel vooral onderzocht op het niveau van het publiek: hoe gaat de televisiekijker met dergelijke transformatie en dualisering om, wat heeft dit allemaal concreet voor de mediagebruiker te betekenen en waar komen deze betekenissen eigenlijk vandaan? Dit onderzoek naar significatieprocessen bij het publiek bevat twee essentiele niveaus:1. Het semantische niveau: na een inhoudelijke analyse van de drie verschillende mediavormen en de sociale, technische en integratieve codes die hierbij gehanteerd worden, wordt hier vooral onderzocht welke significatieprocessen er door het publiek geconstrueerd worden. In welke mate is hier sprake van dominante, aberante of genegocieerde decodering?2. Het pragmatische niveau: hoe wordt de gedecodeerde significatie geïntegreerd in het dagdagelijks sociale handelen van de mediagebruiker? Hier wordt televisiekijken, het omgaan met bv. Internet en het dagelijks lezen van een krant beschouwd als een onderdeel van een sociale practijk. De sociale kijksituatie speelt hierbij uiteraard een wezenlijke rol. Hier zal vooral onderzocht worden welke sociale interactieprocessen er al dan niet door televisiekijken, informatietechnologie en het lezen van kranten of weekbladen op gang worden gebracht. De ideologische macht, zowel van de zender als van de ontvanger, wordt immers pas echt duidelijk op dit pragmatische niveau cfr. John B. Thompson, 1990, blz , 1995; Peter Dahlgren, 1995, blz ; Joshua Meyrowitz, 1985,1995).Dergelijke significatieprocessen komen echter niet in het luchtledige tot stand. Integendeel, elk significatieproces functioneert binnen reeds vooraf gestructureerde sociale relaties en de kijker put hierbij voortdurend uit een reservoir van mogelijkheden, competenties en middelen die sociaal in hoge mate ongelijk verdeeld zijn (zie Klaus Bruhn Jensen, 1995; J. Corner, 1991). Daarom zullen deze significatieprocessen onderzocht worden bij drie verschillende deelpublieken, die op het vlak van beschikbaarheid over economisch, cultureel, sociaal en symbolisch kapitaal (P. Bourdieu, 1979) op een significante wijze van elkaar verschillen. Vooraf zal nagegaan worden in welke mate dualiseringsprocessen aan het werk zijn op het vlak van de toegang tot en de beschikbaarheid over deze verschillende soorten kapitaal. Dan zal concreet en diepgaand onderzocht worden welke rol het al dan niet beschikken over deze soorten kapitaal speelt bij de significatieprocessen van de drie deelpublieken i.v.m. het informatieve aanbod van de media. Belangrijk hierbij is echter dat geen van de drie deelpublieken omwille van de mindere toegang tot een van de kapitaalvormen en op basis van een reeds vooraf geformuleerde deficiet-hypothese, mag gestigmatiseerd worden als zijnde minder of meer competente ''significatie-producenten''. In dit onderzoeksproject staat precies de vraagstelling centraal hoe verschillende publieksgroepen van en uit het evoluerend televisueel informatieaanbod welke betekenissen construeren, produceren en integreren in hun eigen leven. Dat diverse televisiepublieken naargelang hun sociaaleconomisclle, politieke en culturele achtergrond welbepaalde significatiepatronen vertonen, wordt weliswaar doorgaans als een evidentie beschouwd, maar werd nauwelijks op systematische wijze onderzocht. Communicatiewetenschappen MARK ELCHARDUS DEBBIE DEGEETER HANS VERSTRAETEN Preventie en druggebruik bij jongeren van 12 tot 21 jaar in Brussel. Abstract: In de voorbije twee jaar ( ), ID en ID , voerden we een onderzoek uit bij jongeren van 12 tot 22 jaar inzake het gebruik van de genotmiddelen: alcohol, medicatie en illegale drugs, in relatie tot hun vrije tijdsbesteding. Analyses van de resultaten tonen aan dat drugsgebruik meestal gerelateerd is aan experimenteel en recreatief drugsgebruik. In de tweede fase van het onderzoek wordt in functie van het maken van een inventaris van de bestaande interventie- en preventieprogramma's, bij de verschillende betrokken instanties nagegaan in welke mate zij met het vermelde fenomeen geconfronteerd word en en hoe ze er op inspelen. In het verleden werden reeds een waaier van benaderingen, ter preventie van misbruik van middelen bij adolescenten, ontwikkeld en uitgetest. Doch het ontwikkelen van effectieve preventiestrategieen bleek veel moeilijker te zijn dan oorspronkelijk werd gedacht. Tijdens het begin van de jaren '90 werd een programma ontwikkeld in Vlaanderen. 'Leefsleutels' is gebaseerd op deze 'Life Skills Training' en is aangepast aan de Vlaamse cultuur. Het doel van dit onderzoek is de effectiviteit van dit programma te bepalen.het onderzoek omvat een kleinschalige pilot-studie voor een honderdtal leerlingen van scholen die reeds ervaringen hebben opgedaan met 'Leefsleutels'. Ontwikkelings- en Levenslooppsychologie CAROLINE ANDRIES

15 Een historische reconstructie van de bijdrage van Ernest Mandel to het naoorlogs politiek en economisch denken. Abstract: Dit project wil bijdragen tot een meer systematische studie en inventarisering van de heterodoxe stromingen binnen het naoorlogse politiek en ekonomisch denken en raakt tegelijk een belangrijk deel van de intellektuele geschiedenis van de VUB in de jaren 70 en 80. Een belangrijke en specifieke plaats binnen de heterodoxe stroom wordt immers ingenomen door het omvangrijk oeuvre van Ernst Mandel ( ),emeritus van de VUB.Mandels bijdragen bestrijken tal van terreinen en problematieken zoals de algemene bewegingswetten van het kapitaal, de geschiedenis van het wereldsysteem, de problematiek van de arbeidersbureaukratie...de historische rekonstruktie waar het project werk wil van maken streeft in de eerste plaats een geannoteerde bibliografie na van het totaal-werk van Mandel.Een volgende stap in het onderzoek is het ontwerpen van het bibliografisch materiaal aan een taxinomische analyse om te komen tot een cartografie van de (verhoudingen tussen de) meerdere ruimtesn die door het behandeld totaal-werk worden bestreken. In een volgende onderzoeksfase wordt bibliografisch gepeild naar zowel de teksten die " rond " (de "kon-tekst") als naar die die " achter " ( de " intertekstualiteit ") de teksten van Mandel zitten en wordt een schets ondernomen van het kompleks denk-resp.representatiesysteem dat door deze teksten wordt verwoord en gedragen.tenslotte wordt een begin gemaakt van een bibliografische studie van de receptie van het werk van Mandel en wordt nagegaan hoe het zich veroudt tot het polymorf bevrijd marxisme dat in de huidige periode het licht ziet. Geschiedenis Economisch, Monetair en Financieel Beleid Metajuridica PETER SCHOLLIERS DIRK FRANTZEN SERGE GUTWIRTH ELS WITTE Wetenschappelijk onderbouwen van een vroegbegeleidingscurriculum voor horende gezinnen met een auditief gehandicapt kind Abstract: In de vroegbegeleiding van kinderen met een auditieve handicap wordt momenteel het belang onderlijnd van een gezinsgeorienteerde aanpak. Het belang van de ouderlijke context gedurende de eerste levensjaren werd door verschillende auteurs benadrukt, zowel voor de sociaalemotionele, cognitieve als linguïstische ontwikkeling van deze kinderen. Anderzijds beschikt men niet over een wetenschappelijk onderbouwd begeleidings- model of -curriculum om een gezinsgeorienteerde aanpak te realiseren. Met dit onderzoek willen we een vroegbegeleidingscurriculum uitwerken en evalueren, dat de problematische opvoedingssituatie in gezinnen met een doof kind voorkomt of doorbreekt. Op deze wijze hopen we een unieke en relevante bijdrage te leveren tot de specifieke opvoeding van kinderen met een auditieve handicap. Pedagogiek en Orthopedagogiek GERRIT LOOTS FRANK DE FEVER Belgische pioniers van de moderne fotografie versus de pioniers van de theorie van de fotografie Abstract: In het kader van ons lopend onderzoek rond "beeldeducatie" gaat ook de bijzondere aandacht near de studie van de geschiedenis en de theorie van de fotografie. Momenteel vormen een twintigtal belangrijke Belgische fotografen, geboren voor 1930, een levende getuigenis over de "modernistische" periode van de fotografie, de eerste maal dat de fotografie in België een bloeiperiode kende (de jaren vijftig). Volgens de methode van de vale geschiedenis worden deze getuigenissen opgenomen. De theorie van de fotografie kwam laat op gang. Tegenover de praktijk van de fotografen wordt een overzicht geplaatst van de belangrijkste stromingen die ontstaan zijn van 1930 tot Agogiek JOHAN SWINNEN WILLEM ELIAS De vennootschaps- en financieelrechtelijke bescherming van minderheidsaandeelhouders in Belgie: een grondslagonderzoek naar de inhoud en de rol van het 'vennootschapsbelang' Abstract: Onderhavig projekt heeft tot doel de grondige studie en kritische analyse van de bescherming van minderheidsaandeelhouders in zijn vier facetten (de wettelijke, jurisprudentiële, praetoriaanse en konventionele bescherming) in het Belgisch vennootschaps- en financieel recht. Hoewel de minderheidsbescherming geen nieuw gegeven is in het Belgisch recht, is het financiële en vennootschappelijke landschap de laatste twee decennia zo grondig gewijzigd, dat een dergelijk onderzoek noodzakelijk is geworden. Nieuwe wettelijke beschermingsmogelijkheden werden immers geïntroduceerd. Jurisprudentiële minderheidsbescherming mist tot op heden een duidelijke teoretische onderbouw. De bevoegdheden van de Kommissie voor het Bank- en inanciewezen, die verantwoordelijk is voor de pratoriaanse minderheidsbescherming werden grondig gewijzigd. De aandeelhoudersovereenkomsten, basis van de konventionele minderheidbescherming zijn nu grotendeels wettelijk geregeld. Onderhavig projekt beoogt al deze elementen grondig te onderzoeken, dit waar nuttig in een rechtsvergelijkend perspektief. Economisch Recht LUDOVICUS CORNELIS De houding van een liberale politieke filosofie tegenover de technische rationaliteit. Abstract: Sedert de zeventiende eeuw wordt het westerse denken beheerst door cartesiaanse grondslagen. Dit denken gaat uit van vaste fundamenten, streeft naar zekerheid en beheersbaarheid, meent de menselijke geest als een spiegel van de natuur te kunnen beschouwen en is zo in wezen technisch georiënteerd. De teloorgang van marxistisch geïnspireerde maatschappijmodellen en het in vraag stellen van de westerse verzorgingsstaat naar sociaal-democratisch model maken de vraag naar een liberale politieke filosofie meer dan ooit actueel. Kan een denken worden geformuleerd dat kritisch staat tegenover deze technische rationaliteit, die immers de pluraliteit uitsluit en die veronderstelt het wezen van mens en maatschappij te kennen en het denken en handelen te moeten richten op een voorafgegeven model? Als mogelijke oplossing kan worden gedacht aan een liberale - in de Angelsaksische betekenis -, participatorische politiek, waarin de burgerlijke maatschappij (civil society) opnieuw een rol zou kunnen spelen.

16 Wijsbegeerte-Moraalwetenschappen Metajuridica JOHAN STUY JOZEF VAN BELLINGEN MAURICE WEYEMBERGH Eiceldonatie: Beslissingen van toekomstige ouders en de perceptie door de ouders van de impact van deze beslissingen op de gezinsrelaties Abstract: Eiceldonatie biedt echtparen de kans hun kinderwens te realiseren.in deze vorm van In Vitro Fertilisatie (IVF) worden 2 vrouwen betrokken in de behandeling: (1) de donor die een eicel afstaat, (2) de vrouw met dysfunctionele ovaria die zwanger wenst te worden.eiceldonatie houdt een vrij zware behandeling voor de donor in. Bijgevolg zijn slechts weinig vrouwen bereid eicellen vrijwillig te doneren.om het probleem van de wachtlijst ( 3 à 4 jaar ) te omzeilen stelt het fertiliteitscentrum voor, dat de echtparen zelf een donor zoeken.de wensouders kunnenopteren voor twee mogelijke behandelingsvormen : (1) behandeling met eicellen van hun eigen donor of (2) behandeling met de (anonieme ) eicellen van een donor die aangebracht werd door een ander paar wensouders die ook een beroep moeten doen op deze vorm van fertiliteitshulp ("Personalised Anonimity Procedure").Deze beslissing heeft uiteraard belangrijke consequenties voor (1) de perceptie van de ouders van het statuut van het toekomstige kind en de ouder-kind relatie, (2) de relatie van het gezin en zijn leden tot de sociale omgeving. Ontwikkelings- en Levenslooppsychologie Gynecologie - Urologie INGRID KRISTOFFERSEN PAUL DEVROEY Inter- en intragenerationele relaties bij bejaarde weduwen Abstract: Wanneer het voor een bejaarde progressief moeilijker wordt om zichzelf te behelpen en zijn volledige zelfstandigheid te bewaren, dan wordt vaak de gezonde partner binnen het echtpaar de eerste verzorger. In hoeverre of tot welke grens is de begeleiding van de partner haalbaar in de thuissituatie? Welke veranderingen brengt de toenemende handicap teweeg t.a.v. de relationele dynamiek tussen het ouder wordende echtpaar? Hoe percipiëren de kinderen deze vorm ondersteuning en onderlinge solidariteit tussen hun ouders en hoe ondersteunen zij deze? In dit onderzoek richten we onze aandacht op deze eerste vorm van onderlinge ondersteuning bij gezondheidsproblemen m.a.w. we onderzoeken de mogelijkheden en de effekten van de intragenerationele hulpverlening binnen de echtpaarrelatie.verlenging:dit project omvat een onderzoek naar het familiaal netwerk van bejaarde, alleenwonende weduwen. In dit onderzoek wordt niet alleen gepeild naar het type en de frequentie van de onderlinge contacten, maar de aandacht wordt vooral gericht op meer kwalitatief-inhoudelijke aspecten van relaties en de subjectieve beleving ervan door de weduwe zelf.er wordt uitgegaan van het geheel van de familiale relaties, d.w.z. alle ascendenten en descendenten over de verschillende gereraties en ook neven en nichten.het doel van dit onderzoek omvat tevens de wederzijdse beeldvorming van relaties door de betrokkenen en de eventuele transmissie van waarden, normen en rolpatronen tussen de verschillende generaties. Ontwikkelings- en Levenslooppsychologie INGRID KRISTOFFERSEN Associatieve en automatische processen in causale attributie Abstract: Causale attributies vormen een sleutelelement in het denken, want ze maken mogelijk dat we het verleden beter begrijpen, het heden beheersen, en de toekomst beter kunnen voor spellen. In de sociale psychologie worden causale attributiesveelal beschouwd als zeer rationele en gecontroleerde processen die enige mentale concentratie vereisen. Maar is hetwaarschijnlijk dat zo'n essentieel proces veel mentale energie en tijd vereist? Vormen rationele regels wel de basis vanhet causale denken? De alternatieve stelling die in dit project onderzocht wordt is dat attributies gevormd worden door associatieve processen (die autonoom en zeer snel verlopen) en door aangeleerde regels die na veelvuldige toepassing automatisch verlopen. De bedoeling is na te gaan onder welke condities en bij welke deelprocessen het afleiden van causale attributies al dan niet associatief en automatisch verloopt.dit project is een heroriëntering van het vorige project over "het invariantieprincipe bi; causale inductie en emoties" waar S. Casaer aan meewerkte in het kader van haar doctoraat, gezien zij nu van onderwerp is veranderd. Persoonlijkheids- en Sociale Psychologie FRANK VAN OVERWALLE (fiche vernietigd). Het belasten van professionele activiteiten: rechtsvergelijkend onderzoek Abstract: Bedoeling is te onderzoeken of de wijze waarop en de mate waarin een professionele activiteit in België wordt belast vergelijkbaar is met de belastingen in andere E.E.G. lidstaten. De vergelijking van de belastingdruk veroorzaakt door een bepaalde belastingvorm zal een vertekend beeld geven indien de andere belastingvormen buiten beschouwing worden gelaten. De fiscale harmonisatie die onontbeerlijk is voor een Europese eenmaking zal hiermee rekening dienen te houden. Een grondige analyse van de Belgische situatie, de onderlinge verhouding van deze belastingen en een analyse van de zogenaamde 'potentiële winstbelastingen' vormen de hoofdthema's van dit onderzoek.voorts doet dit onderzoek ook specifieke vragen rijzen bij de belastingheffing in België van bijkantoren van Belgische en buitenlandse ondernemingen. Er wordt voorgenomen ook deze problematiek specifiek te bestuderen. Fiscaal Recht ANDRE SPRUYT (fiche vernietigd). Lokale belastingen op professionele activiteiten Abstract: Bedoeling van dit project is te analyseren welke vormen van lokale belastingen door de lokale besturen en inzonderheid de gemeenten worden geheven op de professionele activiteiten. Het onderzoek zal zich toespitsen naar de gebreken van de huidige belastingvormen en zal op basis hiervan trachten de krachtlijnen van een systeem weer te geven, dat toelaat de beoefenaars van deze professionele activiteiten, en in het bijzonder de rechtspersonen op een meer rechtvaardige wijze te laten bijdagen tot de kosten van de lokale dienstverlening.bedoeling van dit project is te analyseren welke vormen van lokale belastingen het materieel en de outillering treffen, en of hier geen sprake is van dubbele belasting tussen

17 bv. de opcentiemen op de roerende voorheffing die via de waardering als materieel en outillering onrechtstreeks ook de gebruikte machines treft, en bv. de belasting op drijfkracht. Ook wordt nagegaan of de waardering van het materieel en de outillering verzoenbaar is met de aard en het doel van de onroerende voorheffing, of gebouwen en outillering die met milieudoelstellingen zijn of moeten worden geïnstalleerd in aanmerking komen bij de bepaling van de huurwaarde geen rekening moet worden gehouden met incourante onroerende goederen. Fiscaal Recht ANDRE SPRUYT Copinggedrag bij jonge kinderen : Longitudinaal onderzoek naar de ontwikkeling van copingstijlen Abstract: In vergelijking met andere leeftijdsgroepen, werden jonge kinderen tot op heden relatief weinig betrokken in het onderzoek naar copinggedrag. In die onderzoeken waar ze wel betrokken werden, zien we echter dat het copinggedrag bestudeerd werd in een beperkt aantal ( experimentele) situaties. Vanuit de literatuur, wordt ook de behoefte aan longitudinaal onderzoek naar het copinggedrag van jonge kinderen in meerdere, gelijkaardige situaties beklemtoond. Dergelijk onderzoek kan immers een grote waarde hebben voor de, ook in de uitgebreide literatuur over coping bij volwassenen, nog niet opgeloste onderzoeksvraag, namelijk of copingstijlen kunnen worden opgevat als gegeneraliseerde copingstrategieen.in dit projekt willen wij dan ook de ontwikkeling van copingstijlen bij jonge kinderen van 0 tot 3 jaar bestuderen d.m.v. een longitudinaal onderzoek. Vooreerst zullen de mogelijke veranderingen in het, tijdens overgangsperioden vertoonde, copinggedrag in functie van zowel de chronologische als de mentale leeftijd (gemeten m.b.v. de BOS 2-30) onderzocht worden. Daarnaast zal nagegaan worden welke variabelen de ontwikkeling in het copinggedrag bij jonge kinderen beïnvioeden. Hierbij zullen zowel het temperament van het kind (gemeten m.b.v. de verkorte versie van de Infant Temperament Questionnaire) als de reactie van de verzorgers als onafhankelijke variabelen gehanteerd worden. Ten laatste, beogen wij na te gaan in welke mate de op jonge leeftijd ontwikkelde copingstrategieën (copingstijlen) een voorspellende waarde kunnen hebben voor de gehanteerde copingstrategieen (copingstijlen) na de leeftijd van 3 jaar.verlenging:jonge kinderen werden, in vergelijking met andere leeftijdsgroepen, slechts ten dele in onderzoek naar copinggedrag betrokken (Karraker et al. 1994; Karraker & Lake, 1991; Zeitlin, 1981). Daar waar ze wel betrokken werden, zien we echter dat de meeste onderzoeken, het copinggedrag bij jonge kinderen als reactie op één of slechts enkele stressvolle gebeurtenissen in een laboratorium besproken hebben. Een, bij de lacune in kennis aansluitende, doelstelling van dit onderzoek is dan ook het bestuderen van het copinggedrag bij jonge kinderen in meerdere, niet-experimentele situaties. Meer bepaald werd geopteerd voor het bestuderen van het copinggedrag bij jonge kinderen (12 tot 36 maanden) tijdens overgangsperiodes. Niet alleen laat het bestuderen van het copinggedrag in meerdere natuurlijke situaties, die gespreid worden in de tijd, ons toe om na te gaan of het copinggedrag verandert of gelijk blijft in de loop van tijd, maar kan dit ons ook een inzicht bieden in de (in)consistentie van het individuele copinggedrag in verschillende situaties. Tevens zal nagegaan worden of het temperament en het geslacht van het kind de (mogelijke) ontwikkeling in het copinggedrag beïnvloeden. Doordat jonge kinderen een afhankelijkheidspositie hebben ten opzichte van hun verzorgers, dient tevens de sociale context in het onderzoek naar hun copinggedrag betrokken te worden (Leiderman, 1983). Meer in het bijzonder zal bestudeerd worden hoe de opvoeders reageren op het copinggedrag van het kind. Om kinderen met een ontwikkelingsachterstand uit de proefgroep uit te sluiten, zal een ontwikkelingsniveau opgesteld worden met behulp van de Bayley Ontwikkelingsschalen (van der Meulen & Smrkovsky, 1983). Ontwikkelings- en Levenslooppsychologie INGRID KRISTOFFERSEN Conflicthantering in teams binnen residentiele instellingen voor kinderen en jongeren met een handicap Abstract: De zorg voor kwaliteit in de hulpverlening kwam gedurende de voorbije jaren centraal te staan. De kwaliteitszorg binnen de residentiële hulpverlening wordt vaak door conflicten bedreigd. Hoe omgaan met conflicten tussen hulpverleners van eenzelfde organisatie is dan ook één prangende vragen van het praktijkveld. Er is een grote nood aan onderzoek naar het resultaat van het hanteren van conflicten binnen deze teams. Een drietal doelen worden vooropgesteld in onze studie; (1) een realistisch beeld vormen overde huidige situatie in de residentiële hulpverlening; (2) nagaan wat de effecten zijn van een training toegespitst op het hanteren van conflicten; en (3) de onderlinge verbanden nagaan tussen het begeleiden van een team inzake conflicten en het continueren van de kwaliteit van de zorg. Na een grondige literatuurstudie van interpersoonlijke conflicten, conflicthanteringstechnieken en -strategieën, verkrijgen we aan de hand van de Critical Incident Technique een inzicht in de actuele situatie (fase 1). Vervolgens zetten we een veldexperiment (quasi-experimenteel design) met experimentele en controlegroepen op binnen hulpverleningsorganisaties. Onmiddelijk voor en na de procesmatige interventie vinden de metingen plaats. Na één jaar wordt de posttestmeting herhaald om de lange termijneffecten te onderzoeken. De effecten van de procesmatige groepsinterventie op het hanteren van conflicten worden nagegaan aan de hand van een kort interview, situatieobservaties, zelfrapporteringsmethode betreffende conflicthanteringsstijlen en een evaluatiemethode van trainingen. Het onderzoek zal plaatsvinden in 5 grootschalige residentiële instellingen voor kinderen en jongeren met een handicap. Ontwikkelings- en Levenslooppsychologie Pedagogiek en Orthopedagogiek CAROLINE ANDRIES FRANK DE FEVER Overheidspensioenen, met inbegrip van de pensioenregelingen voor het personeel van de Vlaamse vrije universiteiten Abstract: In België bestaan talrijke, door verschillende wetgevingen beheerste pensioenregelingen voor de diverse categorieën van het personeel van de onderscheiden overheden. Het voorgestelde onderzoek strekt ertoe : 1)op het algemene vlak een inventaris op te maken van de bestaande overheden,rekening houdend met de recente privatisering van overheidsbedrijven, en een inventaris en, waar nodig, een gecoördineerde versie op te maken van de erg verspreide en alsnog niet gecodificeerde wetgeving; 2.) Op het bijzondezre vlak: a) de pensioenwetgeving voor de diverse personeelsleden van de Vlaamse vrije universiteiten te analyseren en voor de bestaande knelpunten een juridische en maatschappelijke verantwoorde oplossing te zoeken b) na te gaan of de wetgeving op de overheidspensioenen het beginsel van de gelijke behandeling van mannen en vrouwen eerbiedigt. Staats- en Bestuursrecht LUDO VENY Technologische ontwikkelingen in de medische wereld en de gevolgen voor de zorgverstrekking : de ontwikkeling van een technologie assessment methodologie

18 Abstract: Technology assessment in de gezondheidszorg beperkt zich in grote mate tot kosten-baten of kosten utiliteitsoverwegingcn bij de implementatie van technologie. Het ontbreekt nog in sterke mate aan verdergaande analyses. Dit onderzoek heeft een tweeledige doelstelling. Enerzijds bestudeert het de impact van het gebruik van medische technologieen op het zorgverstrekkingsproces. Het onderzoek vertrekt bij de vraag waarop wetenschappelijke en medisch-technologische ontwikkelingen tot stand komen en invloed hebben op de kenmerken van zorgverlening, meer in het bijzonder op de beroepskenmerken van zorgverleners (professionalisering en autonomie), de kwaliteit van zorg, dc organisatic van het werk en het behoud van autonomic van patiënten (kwaliteit van leven). Het onderzoek spitst zich toe op 3 domeinen (de geboorte en de rol van vroedvrouwen, een domein in het curatief-therapeutisch ingrijpen (bvb intensive care) en palliatieve zorg. Anderzijds tracht het onderzock een TA-methodologie te ontwikkelen waarin vanuit interdisciplinaire invalshoek een prospektieve inschatting mogelijk wordt van de sociale implikaties van nieuwe medische technologie. De verworven inzichten uit het eerste deel van het onderzoek leiden tot de ontwikkeling van een methodologie, waarin prospektieve evaluaties mogelijk zijn en waarin gebruik gemaakt wordt van interdisplinaire inzichten en waarin ook gebruikers een inbreng kunnen hebben in de evaluatie van een technologie. Medische Sociologie Maatschappelijke Gezondheidszorg FREDDY LOUCKX MARCUS LEYS De nieuwe sociale kwestie Abstract: Onderzoek naar de mate waarin mensen bereid zijn tot solidariteit en tot steun aan de sociale zekerheid, met de nadruk op risico's die voorspelbaar zijn en/of die kunnen gezien worden als een persoonlijke keuze (persoonlijke verantwoordelijkheid) MARK ELCHARDUS KOEN PELLERIAUX Christine TRESIGNIE De evolutie van de lange gevangenisstraffen in België. Abstract: Onderzoek naar de mogelijke verklaringen voor de indrukwekkende stijging van de evolutie van het profiel van deze langgestraften, en het aantal langgestrafte gedetineerden in de Belgische gevangenissen. Beschrijving van de evolutie van het profiel van deze langgestraften, via studie van de penitentiaire en gerechtelijke dossiers. Criminologie SONJA SNACKEN De evolutie van de lange gevangenisstraffen in Belgie Abstract: Onderzoek naar de mogelijke verklaringen voor de indrukwekkende stijging van de evolutie van het profiel van deze langgestraften, en het aantal langgestrafte gedetineerden in de Belgische gevangenissen. Beschrijving van de evolutie van het profiel van deze langgestraften, via studie van de penitentiaire en gerechtelijke dossiers. Criminologie SONJA SNACKEN Dynamische kenschetsing van jonge kinderen met een ernstige ontwikkelingsachterstand. Abstract: De klassieke tests die gericht zijn op de diagnostiek van kinderen met een ernstige ontwikkelingsacterstand kampen enerzijds met een te beperkte invalshoek t.a.v. de vaak multifactoriëleproblematiek.anderzijds ondervinden ontwikkelingsgeretardeerde kinderen vaak moeilijkheden met het volbrengen van de gestelde opdrachten.dit onderzoek wil nagaan of het wereldspel samen met een dynamisch georiënteerde leertest een meerwaarde kan bieden bij de (handelingsgerichte) diagnostiek bij jonge kinderen met een ernstige ontwikkelingsachterstand van minstens één jaar op één of meerdere ontwikkelingsaspecten, gemeten d.m.v. een genormeerde ontwikkelingstest. Hiervoor worden 150 kinderen tussen 4 en 8 jaar met een ontwikkelingsachterstand getest d.m.v. het wereldspel en de leertest.bijkomend worden mogelijke gedragsstoornissen opgespoord en wordt het gezinsfunctioneren in kaart gebracht.de resultaten van deze kinderen worden vergeleken met een normgroep van 250 kinderen uit overeenkomstige leeftijdsgroepen. Ontwikkelings- en Levenslooppsychologie CAROLINE ANDRIES Preventie van druggebruik bij jongeren van 12 tot 21 jaar in Brussel. Abstract: In de voorbije twee jaar ( ), ID en ID , voerden we een onderzoek uit bij jongeren van 12 tot 22 jaar inzake het gebruik van de genotmiddelen: alcohol, medicatie en illegale drugs, in relatie tot hun vrije tijdsbesteding. Analyses van de resultaten tonen aan dat drugsgebruik meestal gerelateerd is aan experimenteel en recreatief drugsgebruik. In de tweede fase van het onderzoek wordt in functie van het maken van een inventaris van de bestaande interventie- en preventieprogramma's, bij de verschillende betrokken instanties nagegaan in welke mate zij met het vermelde fenomeen geconfronteerd word en en hoe ze er op inspelen. In het verleden werden reeds een waaier van benaderingen, ter preventie van misbruik van middelen bij adolescenten, ontwikkeld en uitgetest. Doch het ontwikkelen van effectieve preventiestrategieen bleek veel moeilijker te zijn dan oorspronkelijk werd gedacht. Tijdens het begin van de jaren '90 werd een programma ontwikkeld in Vlaanderen. 'Leefsleutels' is gebaseerd op deze 'Life Skills Training' en is aangepast aan de Vlaamse cultuur. Het doel van dit onderzoek is de effectiviteit van dit programma te bepalen.het onderzoek omvat een kleinschalige pilot-studie voor een honderdtal leerlingen van scholen die reeds ervaringen hebben opgedaan met 'Leefsleutels'. Ontwikkelings- en Levenslooppsychologie

19 CAROLINE ANDRIES Het geheugen op latere leeftijd: een cross-sectioneel onder zoek vanuit de informatieverwerkingsbenadering m.b.t. de cognitieve ontwikkeling. Abstract: In dit project willen wij het geheugen op latere leeflijd onderzoeken d.m.v. een cross-sectioneel onderzoek. R.J. Sternberg ( l992) stelt immers dat algemeen aanvaarde theorieën omtrent de evolutie van de cognitieve ontwikkeling op latere leeflijd in twijfel kunnen getrokken worden en dit als gevolg van de traditioneel gebruikte evaluatiecriteria en het miskennen van de cohorteereffecten. ln deze studie willen wij nagaan als Sternbergs kritiek toepasbaar is op de evolutie van het geheugen op latere leeftijd. Daarvoor wordt gebruik gemaakt van drie homogene geboortecohorten. die elk een stadium in de levensloop vertegenwoordigen en die onderling vergelijkbaar zijn m.b.t die variabelen die een rol spelen in de cognitieve ontwikkeling. (mannen en vrouwen van respectievelijk 70-75, en jaar). Om de onderzoekshypothese te toetsen wordt een instrument ontwikkeld dat zowel een product- als procesevaluatie mogelijk maakt (informatieverwerkingstheorie). Omwille van de vertrouwdheid van alle cohortes met het medium, wordt een videocompilatie, die episodisch opgebouwd is en verschillende topics bevat. getoond aan de groepen. Gedurende de verschillende sessies, die na de videovoorstelling op verschillende momenten plaats vinden. worden de mate van herinneren en herkennen nagegaan d.m.v. observaties, analyse en bevraging. De studie wordt uitgevoerd in twee perioden van twee jaar waarbij een mannelijke en een vrouwelijke groep bestudeerd wordt, teneinde mogelijke geslachtsverschillen na te gaan. Ontwikkelings- en Levenslooppsychologie INGRID KRISTOFFERSEN CAROLINE ANDRIES De rechtspositie van de jeugdige in het nieuwe jeugd (sanctie)recht, meer in het bijzonder tijdens de uitvoering van de maatregelen (sancties). Abstract: Het doel van dit onderzoek is bijdragen tot de studie van de basisconcepten voor een vernieuwd jeugdrecht, meer in het bijzonder het herstelrecht en/of jeugdsanctierecht. Het wil een juridische 'vertaling' geven van recente criminologische benaderingen en voorstellen en dit zowel op het vlak van het materiele als het formele (jeugd)recht met bijzondere aandacht voor de rechtspositie van de jeugdige. Aansluitend hierop volgt de studie van de doorstroming in de rechtspraktijk van zowel nationale als internationale regelgeving. Hiermee beogen we een meer kwalitatief onderzoek naar het functioneren van de nieuwe proceswaarborgen voor de minderjarige in de realiteit vanuit het gezichtspunt van de betrokkenen. Criminologie CHRISTIAN ELIAERTS Effecten van emotie-inducerende informatie op attituden t.o.v. informatiemateriaal en -bron Abstract: Dit project onderzoekt de mate waarin organisationeel informatiemateriaal( cfr. introductiebrochures) een invloed heeft op die organisatie.als werkhypothese wordt gesteld dat deze relatie verloopt via de emoties die dit materiaal oproept bij nieuwe werknemers.dit onderzoek verloopt in diverse fasen.vooreerst worden beoordelingscriteria voor reëel informatiemateriaal opgespoord,hetgeen tevens moet leiden tot een schalering van diverse stimuli ( informatiebrochures) op deze criteria.vervolgens kunnen de stimuli gebruikt worden om een experimentele variatie in de beoordelingscriteria toe te passen waarbij de emotie-inducerende waarde van deze factoren worden onderzocht.in een derde fase wordt tenslotte de verbinding gelegd tussen de geinduceerde emoties enerzijds, en attituden en herinneringen i.v.m. dit materiaal en de informatiebron zelf (nl. de organisatie) anderzijds.vanuit deze data zal getracht worden om via structurele modelering variabelen zoals informatiefactoren, emoties, materiaalherinnering en ' commitment' op mekaar te betrekken. Dit onderzoek zal ontegensprekelijk een bijdrage leveren tot het begrijpen van communicatieprocessen in het algemeen en organisatiepsychologische processen in het algemeen. Arbeids- en Organisatiepsychologie ROLAND PEPERMANS Management motivatie als predictor van professsioneel succes. Abstract: Dit project onderzoekt of management motivatie kan gehanteerd worden als voorspeller van professioneel succes bij studenten en bij actuele managers. Daartoe zal enerzijds worden nagegaan wat de precieze betekenis is van de management rol voor beide doelgroepen, om van daaruit te komen tot een operationalisatie van professioneel succes in termen van carrière ontwikkeling en management effectiviteit. Tevens zal de aanzet worden gegeven van een longitudinaal onderzoek waarbij de gehanteerde proefgroepen zullen gevolgd worden in hun verdere beroepsloopbaan om aldus de voorspellende waarde en evolutie van de management motivatie te onderzoeken. Hiermee sluiten we niet alleen aan bij een centraal onderwerp in het onderzoek van management gedrag maar worden tevens verbanden gelegd met het onderzoek van arbeidsoriëntaties/-motivatie en organisatie psychologie. Arbeids- en Organisatiepsychologie ROLAND PEPERMANS Opsporen van 'sentinel (health) events' via regiostratie in de centra van ambulante revalidatie Abstract: De doelstelling van het project is het opsporen van vermijdbare probleemsituaties 'sentinel (health) events' binnen de centra voor ambulante revalidatie NOK en PSY. Sentinel health events (SHE's) vindt men in de literatuur omschreven als ziektes, aandoeningen of sterftes die vermeden hadden kunnen worden, gezien de medische stand van zaken.het opsporen van SHE's bij personen met een handicap is een braakliggend terrein. We hebben in samenwerking met de sector heel opvallende probleemsituaties, die cruciaal zijn voor het revalidatiegebeuren, geïnventariseerd. Deze fungeren als waarschuwingssignalen dat er iets fout gelopen is. We construeren en toetsen een model waarin de bijdrage van socio-economische factoren in relatie met andere wordt opgenomen. Indicatoren voor SHE's kunnen de volgende zijn : de tijdspanne tussen het optreden van een stoornis en de contactname met de hulpverlening, uitgestelde hulpverlening t.g.v.

20 wachtlijsten,... Data worden verzameld op basis van een registratiesysteem dat uitgebouwd werd eveneens in samenwerking met de sector. Hiertoe werd een samenwerkingsverband opgestart met de Stichting Integratie Gehandicapten. Aan het onderzoek participeren momenteel 37 centra, verspreid over Vlaanderen. Medische Sociologie FREDDY LOUCKX Greetje DESNERCK Houdingen en handelwijzen van artsen rond het levenseinde van patienten. Een empirisch onderzoek aan de hand van een schriftelijke bevraging van een representatieve steekproef van huisartsen en specialisten in Vlaanderen. Abstract: In België komt het onderzoek over 'Handelwijzen van artsen rond het levenseinde van patiënten' (HALP) maar langzaam op gang. Verschillende bevragingen van artsen laten zien dat hun attitudes t.a.v. passieve en actieve levensverkorting zijn gewijzigd. Ook de houding van de bevolking is aan verandering onderhevig. Berichten uit de medische praktijk leren dat er thans ook levensverkortend wordt gehandeld. Valide en betrouwbare gegevens inzake attitudes en handelwijzen van artsen rond het levenseinde van hun patiënten ontbreken evenwel geheel in Vlaanderen. Bovendien zijn een aantal bio-ethische vragen bij deze praktijk onbeantwoord : geschieden deze praktijken wel met inachtneming van voldoende zorgvuldigheidscriteria? Is de patiënt voldoende voorgelicht over deze beslissingen? Gebeuren al deze beslissingen op uitdrukkelijk verzoek van de patiënt? Deze studie heeft als doel HALP's in kaart te brengen voor Vlaanderen. Zorg rond het levenseinde Medische Sociologie FREDDY LOUCKX LUC DELIENS Houdingen en handelwijzen van artsen rond het levenseinde van patienten. (Co-financiering NFWO-project) Abstract: In België komt het onderzoek over 'Handelwijzen van artsen rond het levenseinde van patiënten' (HALP) maar langzaam op gang. Verschillende bevragingen van artsen laten zien dat hun attitudes t.a.v. passieve en actieve levensverkorting zijn gewijzigd. Ook de houding van de bevolking is aan verandering onderhevig. Berichten uit de medische praktijk leren dat er thans ook levensverkortend wordt gehandeld. Valide en betrouwbare gegevens inzake attitudes en handelwijzen van artsen rond het levenseinde van hun patiënten ontbreken evenwel geheel in Vlaanderen. Bovendien zijn een aantal bio-ethische vragen bij deze praktijk onbeantwoord. Geschieden deze praktijken wel met inachtneming van voldoende zorgvuldigheidscriteria? Is de patiënt voldoende voorgelicht over deze beslissingen? Gebeuren al deze beslissingen op uitdrukkelijk verzoek van de patiënt? Deze studie heeft als doel de HALP's in kaart te brengen voor Vlaanderen. Medische Sociologie FREDDY LOUCKX De demilitarisering van de Belgische Rijkswacht.Een historisch duiding vanuit de organisatiesociologie ( ) Abstract: Centraal binnen deze studie staat de demilitarisering van de Belgische Rijkswacht.Dit opmerkelijk fenomeen binnen het politielandschap vormt de focus van een conceptuele studie.de cruciale onderzoeksvragen zijn : Wat impliceert deze wetswijziging voor het militair karakter van deze politiedienst en waarom werd de rijkswacht in 1992 gedemilitariseerd? Om een antwoord te formuleren construeren we vanuit de organisatiesociologie en de politieliteratuur een continuum met de militaire politiedienst als ene pool en de burgelijke politiedienst als andere pool. Deze twee ideaaltypen vormen samen een typologie die de studie van het militair karakter van een politiedienst mogelijk maakt via een analyse van de interne sociale organisatie ( recrutering, opleiding, tucht, kazernering, vakbond, leiderschap e.a. ), de operationele taakuitvoering ( nadrukop ' Law and order' of community policing ) en het gezag, beheer, controle en toezicht op het functioneren van de politieorganisatie ( zie schema in bijlage ).Het doel van deze studie is de rijkswacht tussen 1957 en 1997 te positioneren op de gevormde as om op deze manier de impact van de demilitarisering te duiden. Criminologie Politieke Wetenschappen CHRISTIAN ELIAERTS CHRISTIAN DESCHOUWER Kosten en baten van tweetaligheid bij Brusselse Ambtenaren. Een exploratief onderzoek. Abstract: Dit interfacultaire, exploratieve project kadert binnen het sociaal-economisch-politiek-taalkundig klimaat van Brussel. De wet schrijft voor dat alle ambtenaren tweetalig moeten zijn. Er zijn aanwijzingen dat dit niet altijd het geval is. Tevens zijn er aanwijzingen dat de aard van de tweetaligheid het doel - met name het communiceren met de ander- voorbij schiet. Communicatiewetenschappen Germaanse Talen

Onderzoeksprojecten (40-60 van 6685)

Onderzoeksprojecten (40-60 van 6685) www.researchportal.be - 8 Mar 2017 11:18:27 Onderzoeksprojecten (40-60 van 6685) Zoekfilter: Classificaties: Gerontologie, Classificaties: SOCIALE WETENSCHAPPEN (S) De studie van interactieve processen

Nadere informatie

Functiefamilie ET Thematische experten

Functiefamilie ET Thematische experten Functiefamilie ET Thematische experten DOEL Expertise in een materie* en verstrekken aan de administratieve en politieke instanties teneinde hen te ondersteunen bij de besluitvorming en de uitvoering van

Nadere informatie

Onderzoeksprojecten (1-500 van 6686)

Onderzoeksprojecten (1-500 van 6686) www.researchportal.be - 14 Nov 2015 20:42:42 Onderzoeksprojecten (1-500 van 6686) Zoekfilter: Classificaties: SOCIALE WETENSCHAPPEN (S) Bilaterale samenwerking in het kader van gezamenlijke doctoraatsprojecten_bench

Nadere informatie

Profilering derde graad

Profilering derde graad Profilering derde graad De leerling heeft in de eerste en de tweede graad de gelegenheid gehad om zijn of haar interesses te ontdekken. Misschien heeft hij of zij al enig idee ontwikkeld over toekomstige

Nadere informatie

Hoe kan de school in het algemeen werk maken van het nieuwe concept (stam + contexten)?

Hoe kan de school in het algemeen werk maken van het nieuwe concept (stam + contexten)? Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel VOET EN STUDIEGEBIED ASO STUDIERICHTING : ECONOMIE Hoe kan de school in het algemeen werk maken van het nieuwe concept

Nadere informatie

FUNCTIEBESCHRIJVING BELEIDSMEDEWERKER ONDERZOEKSINFRASTRUCTUUR

FUNCTIEBESCHRIJVING BELEIDSMEDEWERKER ONDERZOEKSINFRASTRUCTUUR FUNCTIEBESCHRIJVING BELEIDSMEDEWERKER ONDERZOEKSINFRASTRUCTUUR A. DOEL VAN DE FUNCTIE: Het beleidsthema vanuit theoretische en praktische deskundigheid implementeren en uitbouwen teneinde toepassingen

Nadere informatie

GERONTOLOOG WORDEN MASTER OF SCIENCE

GERONTOLOOG WORDEN MASTER OF SCIENCE GERONTOLOOG WORDEN MASTER OF SCIENCE Behaal een academisch diploma. Ontwikkel uw loopbaan als gerontoloog U bent nu net afgestudeerde bachelor of enige tijd werkzaam als zorgverstrekker in een ziekenhuis,

Nadere informatie

Stand van zaken van de Smart City -dynamiek in België: een kwantitatieve barometer

Stand van zaken van de Smart City -dynamiek in België: een kwantitatieve barometer Stand van zaken van de Smart City -dynamiek in België: een kwantitatieve barometer AUTEURS Jonathan Desdemoustier, onderzoeker-doctorandus, Smart City Institute, HEC-Liège, Universiteit van Luik (België)

Nadere informatie

Dutch Summary Acknowledgements Curriculum Vitae

Dutch Summary Acknowledgements Curriculum Vitae Dutch Summary Acknowledgements Curriculum Vitae 184 Welbevinden en hoofdpijn bij adolescenten: de rol van zelfregulatie In dit proefschrift is de rol van zelfregulatie processen voor het welbevinden van

Nadere informatie

Vergrijzing. Impact en uitdagingen voor de lokale besturen

Vergrijzing. Impact en uitdagingen voor de lokale besturen Vergrijzing Impact en uitdagingen voor de lokale besturen Robert Petit Het departement Research van Dexia heeft een bijzonder interessante studie gepubliceerd voor de gemeentelijke beleidsvoerders die

Nadere informatie

Autobiografisch geheugen in longitudinaal perspectief

Autobiografisch geheugen in longitudinaal perspectief Samenvatting Autobiografisch geheugen in longitudinaal perspectief Stabiliteit en verandering in gerapporteerde levensgebeurtenissen over een periode van vijf jaar Het belangrijkste doel van dit longitudinale,

Nadere informatie

Biologie inhouden (PO-havo/vwo): Dynamisch evenwicht

Biologie inhouden (PO-havo/vwo): Dynamisch evenwicht Biologie inhouden (PO-havo/vwo): Dynamisch evenwicht kerndoelen primair onderwijs kerndoelen onderbouw havo bovenbouw exameneenheden vwo bovenbouw exameneenheden 34: De leerlingen leren zorg te dragen

Nadere informatie

Stedelijk netwerken en de verhouding met de publieke. sector. Filip De Rynck. Hogeschool Gent

Stedelijk netwerken en de verhouding met de publieke. sector. Filip De Rynck. Hogeschool Gent Stedelijk netwerken en de verhouding met de publieke sector Filip De Rynck De eeuw van de samenwerking Van Government naar Governance toenemende onderlinge afhankelijkheid voor meer en meer complexe problemen

Nadere informatie

FUNCTIEFAMILIE 4.2 Beleidsthemabeheerder

FUNCTIEFAMILIE 4.2 Beleidsthemabeheerder Doel van de functiefamilie Het beleidsthema vanuit theoretische en praktische deskundigheid implementeren en uitbouwen teneinde toepassingen omtrent het thema te initiëren, te stimuleren en te bewaken

Nadere informatie

Brussels Observatorium voor de Werkgelegenheid

Brussels Observatorium voor de Werkgelegenheid Brussels Observatorium voor de Werkgelegenheid Juli 2013 De evolutie van de werkende beroepsbevolking te Brussel van demografische invloeden tot structurele veranderingen van de tewerkstelling Het afgelopen

Nadere informatie

FUNCTIEBESCHRIJVING ARCHIEFBEHEERDER WELZIJNSKOEPEL WEST-BRABANT

FUNCTIEBESCHRIJVING ARCHIEFBEHEERDER WELZIJNSKOEPEL WEST-BRABANT BIJLAGE FUNCTIEBESCHRIJVING ARCHIEFBEHEERDER WELZIJNSKOEPEL WEST-BRABANT Voorafgaande opmerking : Deze functiebeschrijving mag niet worden beschouwd als een strikte limitatieve afbakening van de persoonlijke

Nadere informatie

Resultaten voor Vlaamse Gemeenschap Cardiovasculaire Preventie Gezondheidsenquête, België, 1997

Resultaten voor Vlaamse Gemeenschap Cardiovasculaire Preventie Gezondheidsenquête, België, 1997 6.8.1. Inleiding In deze module worden 2 specifieke preventiedomeinen behandeld: de hypertensie en de hypercholesterolemie. De hart- en vaatziekten zijn aandoeningen die uit het oogpunt van volksgezondheid,

Nadere informatie

Actie ter ondersteuning van de federale beleidsnota drugs

Actie ter ondersteuning van de federale beleidsnota drugs FEDERAAL WETENSCHAPSBELEID Wetenschapsstraat 8 B-1000 BRUSSEL Tel. 02 238 34 11 Fax 02 230 59 12 www.belspo.be Actie ter ondersteuning van de federale beleidsnota drugs Projectformulier ten behoeve van

Nadere informatie

Gezondheidsverwachting volgens socio-economische gradiënt in België Samenvatting. Samenvatting

Gezondheidsverwachting volgens socio-economische gradiënt in België Samenvatting. Samenvatting Verschillende internationale studies toonden socio-economische verschillen in gezondheid aan, zowel in mortaliteit als morbiditeit. In bepaalde westerse landen bleek dat, ondanks de toegenomen welvaart,

Nadere informatie

Geschiedenis en VOET

Geschiedenis en VOET Geschiedenis en VOET Per 1 september 2010 traden de nieuwe vakoverschrijdende eindtermen (VOET) in werking en vanaf 1 september 2011 zal de doorlichting de VOET meenemen in de focus van de scholen. De

Nadere informatie

Kwaliteitsvol. jeugdwerk. In vogelvlucht. Startmoment traject Jeugdwerk in de Stad Brussel, 27 september 2016

Kwaliteitsvol. jeugdwerk. In vogelvlucht. Startmoment traject Jeugdwerk in de Stad Brussel, 27 september 2016 Kwaliteitsvol jeugdwerk Startmoment traject Jeugdwerk in de Stad Brussel, 27 september 2016 In vogelvlucht Kwaliteitsvol jeugdwerk Toelichting bij de politieke discussie in de EU en het traject van de

Nadere informatie

LOKALE ECOLOGISCHE KENNIS: EEN HISTORISCHE BRON. Overleg Historische Visserij 4 februari 2010

LOKALE ECOLOGISCHE KENNIS: EEN HISTORISCHE BRON. Overleg Historische Visserij 4 februari 2010 LOKALE ECOLOGISCHE KENNIS: EEN HISTORISCHE BRON. Overleg Historische Visserij 4 februari 2010 Doelstellingen LECOFISH Verzamelen van nieuwe en additionele visserij informatie met als doel de kenniskloof

Nadere informatie

SLACHTOFFERSCHAP EN AGENCY IN DE PROSTITUTIE

SLACHTOFFERSCHAP EN AGENCY IN DE PROSTITUTIE Samenvatting SLACHTOFFERSCHAP EN AGENCY IN DE PROSTITUTIE Ervaringen en gezichtspunten van tienermeisjes van het platteland op West-Java Dit proefschrift gaat over tienermeisjes die afkomstig zijn van

Nadere informatie

SOCIALE EN BURGERSCHAPSCOMPETENTIE

SOCIALE EN BURGERSCHAPSCOMPETENTIE Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel SOCIALE EN BURGERSCHAPSCOMPETENTIE Algemene vorming op het einde van de derde graad secundair onderwijs Voor de sociale

Nadere informatie

1. Algemene situering van de cursus NCZ leraar secundair onderwijs-groep 1 2. Doel van de cursus NCZ

1. Algemene situering van de cursus NCZ leraar secundair onderwijs-groep 1 2. Doel van de cursus NCZ 1. Algemene situering van de cursus NCZ leraar secundair onderwijs-groep 1 De cursus niet-confessionele zedenleer (NCZ) in de opleiding leraar secundair onderwijsgroep 1 (LSO-1) sluit aan bij de algemene

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting Wereldwijd zijn meer dan 3 miljard mensen afhankelijk van biomassa brandstoffen zoals hout en houtskool om in hun dagelijkse energie behoefte te voorzien. Het gebruik van deze

Nadere informatie

WAAR JE ZIT IS WAAR JE STAAT

WAAR JE ZIT IS WAAR JE STAAT WAAR JE ZIT IS WAAR JE STAAT Posities als antecedenten van management-denken over concernstrategie ACHTERGROND (H. 1-3) Concernstrategie heeft betrekking op de manier waarop een concern zijn portfolio

Nadere informatie

Vragenlijst deelnemers Vlaams Lerend Netwerk STEM SO

Vragenlijst deelnemers Vlaams Lerend Netwerk STEM SO Vragenlijst deelnemers Vlaams Lerend Netwerk STEM SO 1. Persoonlijke gegevens Naam school:.. Provincie school: o Antwerpen o Limburg o Oost- Vlaanderen o Vlaams- Brabant o West- Vlaanderen Wat is je functie?

Nadere informatie

x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x

x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x Jaarplan GESCHIEDENIS Algemene doelstellingen Eerder gericht op kennis en inzicht 6 A1 A2 A3 A4 A5 Kunnen hanteren van een vakspecifiek begrippenkader en concepten, nodig om zich van het verleden een wetenschappelijk

Nadere informatie

ernationale - Advocaten gespecialiseerd in sociaal recht - Dis Individueel arbeidsrecht - Collectieve arbeidsrelaties - Alternatief loon en

ernationale - Advocaten gespecialiseerd in sociaal recht - Dis Individueel arbeidsrecht - Collectieve arbeidsrelaties - Alternatief loon en ernationale - Advocaten gespecialiseerd in sociaal recht - Dis Individueel arbeidsrecht - Collectieve arbeidsrelaties - Alternatief loon en fiscaliteit - Herstructureringen en overgang van ondernemingen

Nadere informatie

Resultaten voor Brussels Gewest Cardiovasculaire Preventie Gezondheidsenquête, België, 1997

Resultaten voor Brussels Gewest Cardiovasculaire Preventie Gezondheidsenquête, België, 1997 6.8.1. Inleiding In deze module worden 2 specifieke preventiedomeinen behandeld: de hypertensie en de hypercholesterolemie. De hart- en vaatziekten zijn aandoeningen die uit het oogpunt van volksgezondheid,

Nadere informatie

Observatorium voor Gezondheid en Welzijn OPERATIONEEL PLAN 2011-2014

Observatorium voor Gezondheid en Welzijn OPERATIONEEL PLAN 2011-2014 Observatorium voor Gezondheid en Welzijn OPERATIONEEL PLAN 2011-2014 1. OPDRACHTEN VAN HET OBSERVATORIUM VOOR GEZONDHEID EN WELZIJN 1.1 Wettelijke basis De opdrachten van het Observatorium staan opgesomd

Nadere informatie

Reflectie provinciale toetsingsavonden Synthese

Reflectie provinciale toetsingsavonden Synthese Structuurintegratie Het werkveld is voorstander van een hervorming van de structuren, maar enkel als de basis gehoord wordt en er bottom-up gewerkt wordt. Het matrixmodel, dat ook in de synthesetekst naar

Nadere informatie

Werking en stand van zaken van het bottom-upmodel

Werking en stand van zaken van het bottom-upmodel Sessie 3: Analyse van de impact van economische beleidsmaatregelen Werking en stand van zaken van het bottom-upmodel Didier Baudewyns, FPB 20 november 2018 Plan van de uiteenzetting Waarom een bottom-up

Nadere informatie

Samenvatting van de IMA-studie. Sociaaleconomisch profiel en zorgconsumptie van personen in primaire arbeidsongeschiktheid

Samenvatting van de IMA-studie. Sociaaleconomisch profiel en zorgconsumptie van personen in primaire arbeidsongeschiktheid 1 Samenvatting van de IMA-studie Sociaaleconomisch profiel en zorgconsumptie van personen in primaire arbeidsongeschiktheid Het aantal arbeidsongeschikten alsook de betaalde uitkeringen bij arbeidsongeschiktheid

Nadere informatie

Lerend Netwerk Arbeidsmarktkrapte

Lerend Netwerk Arbeidsmarktkrapte OP ESF Vlaanderen 2014 2020 Prioriteit uit OP: 1 - loopbaanbeleid curatief investeringsprioriteit 8i - werkloosheid naar werk Informatieve Bijlage: Lerend Netwerk Arbeidsmarktkrapte Lerend Netwerk Arbeidsmarktkrapte

Nadere informatie

praktijkseminarie de operationele aanpak valorisatieproblematiek

praktijkseminarie de operationele aanpak valorisatieproblematiek praktijkseminarie de operationele aanpak valorisatieproblematiek SBO maatschappelijke finaliteit Prof. Dr. Ann Jorissen (UA) IWT, 11 januari 2010 1 Effective Governance of Private Enterprises: the influence

Nadere informatie

Hoe goed of slecht beleeft men de EOT-regeling? Hoe evolueert deze beleving in de eerste 30 maanden?

Hoe goed of slecht beleeft men de EOT-regeling? Hoe evolueert deze beleving in de eerste 30 maanden? Hoe goed of slecht beleeft men de EOT-regeling? Hoe evolueert deze beleving in de eerste 30 maanden? Auteur: Ruben Brondeel i.s.m. Prof. A. Buysse Onderzoeksvraag Tijdens het proces van een echtscheiding

Nadere informatie

Nederlandse Samenvatting

Nederlandse Samenvatting Nederlandse Samenvatting Samenvatting (Summary in Dutch) Achtergrond Het millenniumdoel (2000-2015) Education for All (EFA, onderwijs voor alle kinderen) heeft in ontwikkelingslanden veel losgemaakt. Het

Nadere informatie

Brussel, 10 september _AdviesBBB_Toerisme_Vlaanderen. Advies. Oprichtingsdecreet Toerisme Vlaanderen

Brussel, 10 september _AdviesBBB_Toerisme_Vlaanderen. Advies. Oprichtingsdecreet Toerisme Vlaanderen Brussel, 10 september 2003 091003_AdviesBBB_Toerisme_Vlaanderen Advies Oprichtingsdecreet Toerisme Vlaanderen Inhoud Inhoud... 2 1. Inleiding...3 2. Krachtlijnen van het advies... 3 3. Advies...4 3.1.

Nadere informatie

R E L I G I O U S J O U R N A L I S M C O M M U N I T Y O F P R A C T I C E T I L B U R G C O B B E N H A G E N C E N T E R

R E L I G I O U S J O U R N A L I S M C O M M U N I T Y O F P R A C T I C E T I L B U R G C O B B E N H A G E N C E N T E R R E L I G I O U S J O U R N A L I S M C O M M U N I T Y O F P R A C T I C E T I L B U R G C O B B E N H A G E N C E N T E R 1 R E L I G I O U S J O U R N A L I S M C O M M U N I T Y O F P R A C T I C E

Nadere informatie

PROCESDOEL 1 VRIJ EN ZELFSTANDIG LEREN DENKEN EN HANDELEN

PROCESDOEL 1 VRIJ EN ZELFSTANDIG LEREN DENKEN EN HANDELEN PROCESDOEL 1 VRIJ EN ZELFSTANDIG LEREN DENKEN EN HANDELEN Bijzondere procesdoelen 1.1. Groei naar volwassenheid 1.2. Zelfstandig denken 1.3. Zelfstandig handelen 1.4. Postconventionele instelling 1.1 Groei

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting Het is een uitdaging om ouderen te identificeren die baat kunnen hebben bij een interventie gericht op de preventie van beperkingen in het dagelijks leven op het moment dat dergelijke

Nadere informatie

Eindkwalificaties van de bacheloropleiding Geschiedenis

Eindkwalificaties van de bacheloropleiding Geschiedenis Eindkwalificaties van de bacheloropleiding Geschiedenis Afgestudeerden van de opleiding hebben de onderstaande eindkwalificaties bereikt: I. Kennis Basiskennis en inzicht: 1. kennis van en inzicht in het

Nadere informatie

VLAAMSE GEMEENSCHAPSCOMMISSIE DE RAAD

VLAAMSE GEMEENSCHAPSCOMMISSIE DE RAAD STUK 459 (2011-2012) Nr. 1 VLAAMSE GEMEENSCHAPSCOMMISSIE DE RAAD ZIT TING 2011-2012 17 NOVEMBER 2011 VOORSTEL VAN RESOLUTIE van mevrouw Elke ROEX betreffende het waarborgen van het recht op kinderopvang

Nadere informatie

ADVIES. Uitgebracht door de Raad van Bestuur van 4 december 2017

ADVIES. Uitgebracht door de Raad van Bestuur van 4 december 2017 ADVIES Een substantiële vermindering van het aantal dierproeven in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest : principenota Uitgebracht door de Raad van Bestuur van 4 december 2017 Economische en Sociale Raad

Nadere informatie

WIE? WAT? WAAROM? HUMANE. wetenschappen. Infodocument voor ouders en leerlingen, door het GO! Atheneum Vilvoorde.

WIE? WAT? WAAROM? HUMANE. wetenschappen. Infodocument voor ouders en leerlingen, door het GO! Atheneum Vilvoorde. WIE? WAT? WAAROM? HUMANE wetenschappen Infodocument voor ouders en leerlingen, door het GO! Atheneum Vilvoorde. HUM WET IS HET IETS VOOR MIJ? HUMANE WETENSCHAPPEN VISIE Van leerlingen Humane wetenschappen

Nadere informatie

Brussel Beter Bekijken

Brussel Beter Bekijken Brussel Beter Bekijken www.briobrussel.be de mythes voorbij Surf naar www.briobrussel.be Graag stel ik u het Brussels Informatie-, Documentatie- en Onderzoekscentrum (BRIO) voor. BRIO is een consortium

Nadere informatie

Beleidsbrief Algemeen Regeringsbeleid

Beleidsbrief Algemeen Regeringsbeleid Beleidsbrief Algemeen Regeringsbeleid 2015-2016 I. Inleiding Samenwerking, dialoog en vertrouwen Kwaliteitsvolle besluitvorming Uitbouw Departement Kanselarij en Bestuur Specifieke horizontale prioriteiten

Nadere informatie

Samenvatting (Summary in Dutch)

Samenvatting (Summary in Dutch) Samenvatting (Summary in Dutch) Het aantal eerste en tweede generatie immigranten in Nederland is hoger dan ooit tevoren. Momenteel wonen er 3,2 miljoen immigranten in Nederland, dat is 19.7% van de totale

Nadere informatie

Ontwikkeling van een Verkeersveiligheidsmonitor. Diederik Tirry (KULEUVEN SADL)

Ontwikkeling van een Verkeersveiligheidsmonitor. Diederik Tirry (KULEUVEN SADL) Ontwikkeling van een Verkeersveiligheidsmonitor Diederik Tirry (KULEUVEN SADL) Het Steunpunt Verkeersveiligheid verricht in opdracht van de Vlaamse Overheid beleidsrelevant, wetenschappelijk onderzoek

Nadere informatie

Dienstverlening volgend jaar AHS

Dienstverlening volgend jaar AHS Dienstverlening volgend jaar AHS Big Ideas, greatstem Onderzoekende houding: vragen stellen Onderzoekende houding: verschillende aanpakken Nature of Science Engineering Creativiteit binnen natuurwetenschappen.

Nadere informatie

FUNCTIEFAMILIE 1.2 Klantenadviserend (externe klanten)

FUNCTIEFAMILIE 1.2 Klantenadviserend (externe klanten) Doel van de functiefamilie Vanuit een specialisatie professioneel advies of begeleiding geven aan externe klanten deze klanten oplossingen aan te reiken of maximaal te ondersteunen in het vinden van een

Nadere informatie

MINISTERIE VAN DE VLAAMSE GEMEENSCHAP DEPARTEMENT ALGEMENE ZAKEN EN FINANCIEN

MINISTERIE VAN DE VLAAMSE GEMEENSCHAP DEPARTEMENT ALGEMENE ZAKEN EN FINANCIEN MINISTERIE VAN DE VLAAMSE GEMEENSCHAP DEPARTEMENT ALGEMENE ZAKEN EN FINANCIEN Administratie Ambtenarenzaken. - Afdeling Wervingen en Personeelsbewegingen Vlaamse Raad voor Wetenschapsbeleid Ter uitvoering

Nadere informatie

Samenvatting Flanders DC studie Internationalisatie van KMO s

Samenvatting Flanders DC studie Internationalisatie van KMO s Samenvatting Flanders DC studie Internationalisatie van KMO s In een globaliserende economie moeten regio s en ondernemingen internationaal concurreren. Internationalisatie draagt bij tot de economische

Nadere informatie

Neurowetenschap en Onderwijs W O E N S D A G 2 9 A P R I L B R U S S E L

Neurowetenschap en Onderwijs W O E N S D A G 2 9 A P R I L B R U S S E L Neurowetenschap en Onderwijs W O E N S D A G 2 9 A P R I L 2 0 1 5 B R U S S E L Stelling Stelling: Goed onderwijs betrekt de resultaten van cognitieve neurowetenschappen en de neuropedagogiek in de besluitvorming

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting 169 Nederlandse samenvatting Het vakgebied internationale bedrijfskunde houdt zich bezig met de vraagstukken en de analyse van problemen op organisatieniveau die voortkomen uit grensoverschrijdende activiteiten.

Nadere informatie

Nederlandse Samenvatting

Nederlandse Samenvatting Nederlandse Samenvatting Titel: Cognitieve Kwetsbaarheid voor Depressie: Genetische en Omgevingsinvloeden Het onderwerp van dit proefschrift is cognitieve kwetsbaarheid voor depressie en de wisselwerking

Nadere informatie

Inleiding. Johan Van der Heyden

Inleiding. Johan Van der Heyden Inleiding Johan Van der Heyden Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid Operationele Directie Volksgezondheid en surveillance J. Wytsmanstraat, 14 B - 1050 Brussel 02 / 642 57 26 E-mail : johan.vanderheyden@iph.fgov.be

Nadere informatie

HUMANE WETENSCHAPPEN S I N T - J A N S C O L L E G E. w w w. s j c - g e n t. b e

HUMANE WETENSCHAPPEN S I N T - J A N S C O L L E G E. w w w. s j c - g e n t. b e S I N T - J A N S C O L L E G E w w w. s j c - g e n t. b e Campus Heiveld Heiveldstraat 117 9040 Sint-Amandsberg Tel: 09 228 32 40 heiveld@sjc-gent.be Campus Visitatie Visitatiestraat 5 9040 Sint-Amandsberg

Nadere informatie

Factsheet: De beleving van een vroege eerste geslachtsgemeenschap

Factsheet: De beleving van een vroege eerste geslachtsgemeenschap Factsheet: De beleving van een vroege eerste geslachtsgemeenschap Katrien Symons (contact: Katrien.Symons@UGent.be) Prof. Dr. Mieke Van Houtte Dr. Hans Vermeersch ACHTERGROND Een vroege eerste geslachtsgemeenschap

Nadere informatie

Maatschappijleer in kernvragen en -concepten

Maatschappijleer in kernvragen en -concepten Maatschappijleer in kernvragen en -concepten Deel I Kennis van de benaderingswijzen, het formele object Politiek-juridische concepten Kernvraag 1: Welke basisconcepten kent de politiek-juridische benaderingswijze?

Nadere informatie

Inhoudstafel. 1. Inleiding...1. 2. De Europese integratieparadox...11

Inhoudstafel. 1. Inleiding...1. 2. De Europese integratieparadox...11 Inhoudstafel 1. Inleiding.............................................................1 1.1. Probleemstelling........................................................1 1.2. Onderzoeksopzet.......................................................3

Nadere informatie

Gelijke Kansen en Diversiteit binnen het UZ Gent

Gelijke Kansen en Diversiteit binnen het UZ Gent Gelijke Kansen en Diversiteit binnen het UZ Gent 1. Missie - visie Gelijke Kansen en Diversiteit UZ Gent Het UZ Gent is een pluralistische instelling. De benadering van Gelijke Kansen en Diversiteit op

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting 119 120 Samenvatting 121 Inleiding Vermoeidheid is een veel voorkomende klacht bij de ziekte sarcoïdose en is geassocieerd met een verminderde kwaliteit van leven. In de literatuur

Nadere informatie

Vakoverschrijdende eindtermen die van toepassing zijn tijdens de klimaatexcursie

Vakoverschrijdende eindtermen die van toepassing zijn tijdens de klimaatexcursie Vakoverschrijdende eindtermen die van toepassing zijn tijdens de klimaatexcursie Context 4: Omgeving en duurzame ontwikkeling. De leerlingen: 1. participeren aan milieubeleid en -zorg op school; 2. herkennen

Nadere informatie

MINISTERIE VAN TEWERKSTELLING EN ARBEID Hoge Raad voor Preventie en Bescherming op het werk

MINISTERIE VAN TEWERKSTELLING EN ARBEID Hoge Raad voor Preventie en Bescherming op het werk MINISTERIE VAN TEWERKSTELLING EN ARBEID ------ Hoge Raad voor Preventie en Bescherming op het werk ------ Advies nr. 17 van 16 oktober 1998 met betrekking tot een ontwerp van koninklijk besluit en een

Nadere informatie

LANDSEXAMEN VWO Het examenprogramma Het examenprogramma voor het commissie-examen Aardrijkskunde bestaat uit de volgende (sub)domeinen:

LANDSEXAMEN VWO Het examenprogramma Het examenprogramma voor het commissie-examen Aardrijkskunde bestaat uit de volgende (sub)domeinen: Examenprogramma AARDRIJKSKUNDE V.W.O. LANDSEXAMEN VWO 2017-2018 1 Het eindexamen Het vak Aardrijkskunde kent slechts het commissie-examen. Er is voor Aardrijkskunde dus geen centraal examen. Vanaf het

Nadere informatie

STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING

STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING Modulaire opleiding Humane Wetenschappen ASO3 AO AV 008 Versie 1.0 BVR Pagina 1 van 24 Inhoud 1 Deel 1 Opleiding... 5 1.1 Korte beschrijving... 5 1.1.1 Inhoud... 5 1.1.2 Modules...

Nadere informatie

Sinds 1 januari 2014 is het Vlaamse Gewest bevoegd voor de dienstencheques aangekocht in Vlaanderen.

Sinds 1 januari 2014 is het Vlaamse Gewest bevoegd voor de dienstencheques aangekocht in Vlaanderen. SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 636 van GRIET COPPÉ datum: 5 juli 2016 aan PHILIPPE MUYTERS VLAAMS MINISTER VAN WERK, ECONOMIE, INNOVATIE EN SPORT Dienstencheques - Profiel gebruikers Sinds 1 januari 2014 is het

Nadere informatie

Gelet op de aanvraag van het Studie- en Documentatiecentrum Oorlog en Hedendaagse Maatschappij van 15 juni 2005;

Gelet op de aanvraag van het Studie- en Documentatiecentrum Oorlog en Hedendaagse Maatschappij van 15 juni 2005; 1 SCSZ/05/101 ADVIES NR. 05/18 VAN 19 JULI 2005 MET BETREKKING TOT DE MEDEWERKING VAN DE KRUISPUNTBANK VAN DE SOCIALE ZEKERHEID AAN HET ONDERZOEK VAN HET STUDIE- EN DOCUMENTATIECENTRUM OORLOG EN HEDENDAAGSE

Nadere informatie

ADVIES 2 A Integratie van de genderdimensie

ADVIES 2 A Integratie van de genderdimensie BRUSSELSE RAAD VOOR GELIJKHEID TUSSEN VROUWEN EN MANNEN BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST ADVIES 2 A 2014 002 Integratie van de genderdimensie 13 februari 2014 Ontwerp van besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke

Nadere informatie

Spanningsvelden bij toegankelijkheid van zorg : We hebben gezocht naar een titel die meteen naar de kern van de zaak gaat en die omvattend is voor de

Spanningsvelden bij toegankelijkheid van zorg : We hebben gezocht naar een titel die meteen naar de kern van de zaak gaat en die omvattend is voor de 1 Inleiding door dr. Walter Krikilion, voorzitter Werkgroep Ethiek in de Kliniek van ICURO - Symposium Spanningsvelden bij toegankelijkheid van zorg 19 oktober 2012 - Hasselt Beste deelnemers, Als Werkgroep

Nadere informatie

Sint-Jozefscollege: studierichtingen 3 de graad ASO

Sint-Jozefscollege: studierichtingen 3 de graad ASO Economie-Moderne Talen Economie Moderne Talen natuurwetenschappen 2 2 Duits 3 3 Engels 3 3 Frans 4 4 economie 5 5 wiskunde 3 3 In deze studierichting wordt inzicht in het economisch gebeuren gecombineerd

Nadere informatie

Geïntegreerd statistisch programma 2017 van het Interfederaal Instituut voor de Statistiek

Geïntegreerd statistisch programma 2017 van het Interfederaal Instituut voor de Statistiek Geïntegreerd statistisch programma 2017 van het Interfederaal Instituut voor de Statistiek 1. Inleiding Het samenwerkingsakkoord van 15 juli 2014 tussen de Federale Staat, het Vlaamse Gewest, het Waalse

Nadere informatie

Leeftijdbewust personeelsbeleid Ingrediënten voor een plan van aanpak

Leeftijdbewust personeelsbeleid Ingrediënten voor een plan van aanpak Leeftijdbewust personeelsbeleid Ingrediënten voor een plan van aanpak Inhoud Inleiding 3 Stap 1 De noodzaak vaststellen 4 Stap 2 De business case 5 Stap 3 Probleemverdieping 6 Stap 4 Actieplan 8 Stap 5

Nadere informatie

Evaluatie Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek-Vlaanderen

Evaluatie Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek-Vlaanderen Naam evaluatie Volledige naam Aanleiding evaluatie FWO Evaluatie Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek-Vlaanderen In de beheersovereenkomst 2002-2007 tussen de Vlaamse Gemeenschap en het Fonds voor Wetenschappelijk

Nadere informatie

STEM. Visietekst van het GO! onderwijs van de. 28 november Vlaamse Gemeenschap

STEM. Visietekst van het GO! onderwijs van de. 28 november Vlaamse Gemeenschap STEM Visietekst van het GO! 28 november 2016 onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap 2 Samenvatting In de beleidsnota 2014-2019 stelt Vlaams minister van Onderwijs de ambitie om leerlingen warmer te maken

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation

Cover Page. The handle  holds various files of this Leiden University dissertation Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/32003 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Yuanyuan Zhao Title: Modelling the dynamics of the innovation process : a data-driven

Nadere informatie

Het Vlaams Onderwijsonderzoek verkend. Jef C. Verhoeven Roland Vandenberghe Onderwijsonderzoek 1

Het Vlaams Onderwijsonderzoek verkend. Jef C. Verhoeven Roland Vandenberghe Onderwijsonderzoek 1 Het Vlaams Onderwijsonderzoek verkend Jef C. Verhoeven Roland Vandenberghe 20-6-2001 Onderwijsonderzoek 1 Vraagstelling luik 1 1. Wat werd in de periode 1989-1999 in Vlaams onderwijsonderzoek onderzocht?

Nadere informatie

STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING

STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING Modulaire opleiding Moderne Talen - Wetenschappen AO AV 009 Versie 1.0 BVR Pagina 1 van 27 Inhoud Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap 23 november 2006 1 Deel 1 Opleiding...

Nadere informatie

REKENHOF. Consolideren en motiveren om vooruitgang te boeken

REKENHOF. Consolideren en motiveren om vooruitgang te boeken REKENHOF Consolideren en motiveren om vooruitgang te boeken STRATEGISCH PLAN 2010-2014 2 Inleiding Dit document stelt de resultaten voor van de strategische planning van het Rekenhof voor de periode 2010-2014.

Nadere informatie

Binnen het bestek van deze doelstelling is een specifieke actie van de lidstaten en de Commissie voorzien om gezamenlijk:

Binnen het bestek van deze doelstelling is een specifieke actie van de lidstaten en de Commissie voorzien om gezamenlijk: EUROPESE INHOUD IN WERELDWIJDE NETWERKEN COÖRDINATIEMECHANISMEN VOOR DIGITALISATIEPROGRAMMA'S DE BEGINSELEN VAN LUND: CONCLUSIES VAN DE VERGADERING VAN DESKUNDIGEN, LUND, SWEDEN, 4 APRIL 2001 Het eeurope

Nadere informatie

Inhoud. Woord vooraf 5 Inleiding 7 Inhoud 11 Lijst van afkortingen 17

Inhoud. Woord vooraf 5 Inleiding 7 Inhoud 11 Lijst van afkortingen 17 Woord vooraf 5 Inleiding 7 Inhoud 11 Lijst van afkortingen 17 A. DEMOGRAFIE 19 Trefwoorden 19 Vaststellingen 19 De stand van zaken 19 1 De grenzen van Brussel 19 2 Bevolkingsverloop 22 3 Leeftijden en

Nadere informatie

Functiefamilie AN Analisten

Functiefamilie AN Analisten Functiefamilie AN Analisten DOEL Gegevens analyseren op basis van technieken en methodes eigen aan het domein teneinde conclusies te formuleren en verdere verwerking mogelijk te maken. RESULTAATGEIEDEN

Nadere informatie

Inleiding in de Sociologie

Inleiding in de Sociologie Inleiding in de Sociologie Johan Wets Academiejaar 2006-2007 SOCIOLOGIE Contact: Johan.Wets@hiva.kuleuven.be Met de vermelding cursus sociologie Info: http:// ://perswww.kuleuven.be/johan_wets/sociologie.html

Nadere informatie

De opvattingen en houdingen van zorgverleners omtrent prenatale diagnostiek

De opvattingen en houdingen van zorgverleners omtrent prenatale diagnostiek De opvattingen en houdingen van zorgverleners omtrent prenatale diagnostiek De uitdagingen van een cliëntgerichte begeleiding Hoger Instituut voor Gezinswetenschappen Hogeschool- Universiteit Brussel Onderzoeker:

Nadere informatie

1.1. Kennis en inzicht in verband met het historisch referentiekader

1.1. Kennis en inzicht in verband met het historisch referentiekader 1. Kennis en Inzicht 1.1. Kennis en inzicht in verband met het historisch referentiekader 1. verduidelijken de begrippen generatie, decennium, eeuw, millenium aan de hand van historische evoluties, vertrekkend

Nadere informatie

Projectsubsidies cultureel erfgoed eerste ronde 2015

Projectsubsidies cultureel erfgoed eerste ronde 2015 Projectsubsidies cultureel eerste ronde 2015 Aanvrager Titel Korte omschrijving Toegekend bedrag Type project Design Museum Gent Tentoonstelling 'Design Derby België- Nederland 1815-2015' Design museum

Nadere informatie

Universiteit Opleiding Cursus Beschrijving Link. Vaardigheidsonderwijs 2e jaar

Universiteit Opleiding Cursus Beschrijving Link. Vaardigheidsonderwijs 2e jaar Overzicht bachelorcursussen Dit overzicht geeft een groot aantal bachelorcursussen weer die aandacht besteden cultuur en/of gender op het gebied van gezondheidszorg. Het overzicht betreft cursussen uit

Nadere informatie

Profilering derde graad

Profilering derde graad De leerling heeft in de 1ste en de 2de graad, de gelegenheid gehad zijn/haar interesses te ontdekken en heeft misschien al enig idee ontwikkeld over toekomstige werk- of studieplannen. Vaardigheden, inzet,

Nadere informatie

WISKUNDIGE TAALVAARDIGHEDEN

WISKUNDIGE TAALVAARDIGHEDEN WISKUNDIGE TLVRDIGHEDEN Derde graad 1 Het begrijpen van wiskundige uitdrukkingen in eenvoudige situaties (zowel mondeling als 1V4 2V3 3V3 (a-b-c) schriftelijk) 2 het begrijpen van figuren, tekeningen,

Nadere informatie

Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap 23 november 2006 STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING. Modulaire opleiding Wetenschappen - Wiskunde AO AV 011

Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap 23 november 2006 STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING. Modulaire opleiding Wetenschappen - Wiskunde AO AV 011 STUDIEGEBIED ALGEMENE VORMING Modulaire opleiding Wetenschappen - Wiskunde AO AV 011 Versie 1.0 BVR Pagina 1 van 26 Inhoud Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap 23 november 2006 1 Deel 1: Opleiding...

Nadere informatie

Interculturele Competenties:

Interculturele Competenties: Interculturele Competenties: Een vak apart W. Shadid Leiden, mei 2010 Interculturele Competenties 2 Inleiding Vooral in multiculturele samenlevingen wordt de laatste tijd veel nadruk gelegd op interculturele

Nadere informatie

Inhoud. Inleiding quiz. Specifieke vakken binnen HW VAKDIDACTIEK HUMANE WETENSCHAPPEN. Situering Humane Wetenschappen binnen SO

Inhoud. Inleiding quiz. Specifieke vakken binnen HW VAKDIDACTIEK HUMANE WETENSCHAPPEN. Situering Humane Wetenschappen binnen SO Inhoud VAKDIDACTIEK HUMANE WETENSCHAPPEN Inleiding quiz Situering HW binnen SO Specifieke vakken binnen HW Lessentabel Profiel leerlingen Vervolgopleidingen Jaarplan Ruben Delafontaine Inleiding quiz Surf

Nadere informatie

Woord vooraf Opbouw van deze studie

Woord vooraf Opbouw van deze studie Woord vooraf Opbouw van deze studie XIII XVI DEEL I: PROBLEEMSTELLING 1 HOOFDSTUK I ONTWIKKELING EN STAGNATIE IN DE PSYCHIATRIE 2 Inleiding 2 1. 1 Psychiatrie en geestelijke gezondheidszorg - stand van

Nadere informatie

afgelopen jaren beweren vele professionele organisaties specifieke human resource (HR)

afgelopen jaren beweren vele professionele organisaties specifieke human resource (HR) Nederlandse Samenvatting Welke mensen bekleden de top posities van professionele organisaties? In Nederland, net zoals in veel andere westerse landen, klinkt waarschijnlijk het antwoord op deze vraag ongeveer

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting (Summary in Dutch)

Nederlandse samenvatting (Summary in Dutch) Nederlandse samenvatting (Summary in Dutch) 159 Ouders spelen een cruciale rol in het ondersteunen van participatie van kinderen [1]. Participatie, door de Wereldgezondheidsorganisatie gedefinieerd als

Nadere informatie

Inhoudstafel INLEIDING...2

Inhoudstafel INLEIDING...2 ontwerp ruimtelijk structuurplan Turnhout Inhoudstabel Inhoudstafel INLEIDING...2 DEEL 1 INFORMATIEF GEDEELTE...8 INLEIDING: ANALYSE VAN DE RUIMTELIJKE CONTEXT...11 HOOFDSTUK I: SITUERING & GESCHIEDENIS...12

Nadere informatie

Gezondheidsenquête, België Inleiding. Wetenschap ten dienste van Volksgezondheid, Voedselveiligheid en Leefmilieu.

Gezondheidsenquête, België Inleiding. Wetenschap ten dienste van Volksgezondheid, Voedselveiligheid en Leefmilieu. Inleiding Wetenschap ten dienste van Volksgezondheid, Voedselveiligheid en Leefmilieu. Inleiding 1. Context De vergrijzing van de bevolking in onze samenleving is een heuse uitdaging op het gebied van

Nadere informatie