Ontpolderen langs de Westerschelde

Transcriptie

1 Ontpolderen langs de Westerschelde Invloed van lokale en regionale actoren en legitimiteitsproblemen in het beleidsproces ( ) Judith Floor

2 Inhoud Onderzoeksvragen Context Begrippen Beleidsronden Samenvatting Vragen? Discussie

3 The Westerschelde

4 Onderzoeksvragen In welke mate hebben lokale en regionale actoren invloed gehad op het beleidsproces Natuurherstel Westerschelde? Hoe zijn de legitimiteitsproblemen in het beleidsproces te verklaren? Periode: maart 2005-april 2009

5 Context Westerschelde twistpunt tussen NL en België 2 de verdieping in 1995 met compensatieplicht Ingebrekestelling Europese Commissie Natura 2000 Lange Termijn Visie: toegankelijkheid, natuurlijkheid en veiligheid De Ontwikkelingsschets 2010

6 Estuariene natuur Meergeulensysteem met verschillende zoutgehaltes Platen, slikken en schorren Belangrijk vogelgebied Veranderingen, o.a. door inpolderen en verdiepingen

7 Estuariene natuur Ontwikkelingsschets 2010: Natuurherstel door meer ruimte voor de rivier: ontpolderen

8 Protest in Zeeland Ontpolderen een zeer problematische maatregel

9 Begrippen Actoren Invloed Legitimiteit Beleidsproces

10 Actoren Individuen en organisaties die actief zijn in het beleidsproces. Focus op organisatieniveau

11 De lokale en regionale actoren Stichting De Levende Delta De ZLTO Actiecomité Red Onze Polders Zeeuwse natuur- en milieuorganisaties Lokale overheid: Gemeenten Zeeuwse Waterschappen

12 Invloed Doel is bereikt Veroorzaakt door een doelgerichte actie Veel invloed ja ja Weinig tot substantiële invloed gedeeltelijk Geen invloed nee nee gedeeltelijk

13 Legitimiteit Acceptatie van het beleid Input-legitimiteit Proces-legitimiteit Output-legitimiteit Verschillend per actor

14 Beleidsproces als beleidsarrangement

15 Beleidsproces in ronden

16 5 Beleidsronden Periode: maart 2005-april 2009 Kort overzocht iedere ronde Conclusie invloed lokale en regionale actoren Conclusie legitimiteitsproblemen

17 Ontwikkelingsschets: verdieping en 600ha natuurontwikkeling

18 Invloed op besluit natuurherstel in Ontwikkelingsschets Lokale en regionale actoren Zeeuwse natuur- en milieuorganisaties ZLTO Lokale overheid (o.a. coalitie Waterschap Zeeuws- Vlaanderen, gemeente Terneuzen, Hulst en Sluis) Coalitie van insprekers tegen zoute natuurontwikkeling van de Braakman Invloed op cruciaal besluit Substantieel Weinig tot geen Weinig tot geen Matig tot substantieel

19 Ronde 1 (maart 2005-feb 2006) Nieuwe actoren: Volksvertegenwoordigers Provinciale Staten Tweede Kamer Debat over noodzaak natuurherstel

20 Ronde 1 Discoursen over noodzaak natuurherstel Dominant discours Aanvullend discours Concurrerend discours Door: ministerie LNV Gedeputeerde Staten Door: Zeeuwse natuur- en milieuorganisaties Door: ZLTO Lokale overheid Natuurherstel is noodzakelijk vanwege Brussel. Meer ruimte voor de rivier: Ontpolderen Natuurherstel is noodzakelijk om het unieke estuariene systeem in stand te houden. Natuurherstel is niet noodzakelijk, het gaat al beter met de natuurkwaliteit van de Westerschelde.

21 Ronde 1 Acceptatie van natuurherstel door de Provinciale staten, echter ontpolderen alleen op basis van vrijwilligheid Spelregels: Onderbouwing 600ha: instandhoudingsdoelen Scheldeverdrag Regierol provincie Zeeland

22 Cruciaal besluit van de province Zeeland Van Hattum- Everingeen Zuidpolder Eendrachten Hellegatpolder Aanwijzing 5 polders

23 Ronde 1: Invloed Lokale en regionale actoren Invloed op richting proces Invloed op cruciaal besluit ZLTO Matig tot substantieel Weinig tot geen Zeeuwse natuur- en Matig Weinig tot geen milieuorganisaties Lokale overheid Weinig tot geen Weinig tot geen

24 Ronde 1: Legitimiteitsproblemen Kritiek vanuit protestcoalitie: Ontpolderen Noodzaak natuurherstel Beperkte rol Zeeuwse belangen

25 Ronde 2 (feb-sept 2006) Protesten tegen voorstel van de Provincie Roep om alternatieven Nieuwe actoren: Actiegroepen en St. De Levende Delta

26 Ronde 2 Politieke reacties Spelregels: alternatieven moeten aan zelfde eisen voldoen Crucial besluit Provincie: zoektocht naar alternatieven door Commissie Maljers

27 Ronde 2: Invloed Lokale en regionale actoren Alternatieven coalitie: de ZLTO, Stichting de Levende Delta, actiecomités, actieve Zeeuwse burgers, Zeeuwse gemeenten en waterschappen Zeeuwse natuur- en milieuorganisaties Invloed op richting proces Substantieel Geen tot weinig Invloed op cruciaal besluit Substantieel Geen tot weinig

28 Ronde 2: Legitimiteitsproblemen Kritiek vanuit protestcoalitie: Ontpolderen Er zijn alternatieven Besluitvorming Kritiek op Provinciale Staten Kritiek op democratisch gehalte

29 Ronde 3 (sept 2006-juni 2007) Rapport commissie Maljers Nieuwe actoren door verkiezingen en overlijden Thijs Kramer Gedeputeerde van Zeeland Minister van LNV Zeeuws Voorstel

30 Zeeuwse voorstel Waterdunen Perkpolder Braakman-Noord Cruciaal Besluit: mislukken Zeeuws Akkoord

31 Ronde 3: Invloed Lokale en regionale Invloed op richting Invloed op cruciaal actoren proces besluit De Levende Delta Matig tot substantieel veel ZLTO Matig tot substantieel veel Actievoerders tegen Matig substantieel ontpolderen Zeeuwse natuur- en Matig tot substantieel Weinig tot geen milieuorganisaties Lokale overheid Weinig tot geen Weinig tot geen

32 Ronde 3: Legitimiteitsproblemen Kritiek vanuit protestcoalitie: Ontpolderen Kritiek op strenge criteria in rapport Maljers Kritiek op het moet van Brussel

33 Ronde 4 (juni-dec 2007) Provincie gaat verder met Zeeuws Voorstel Provinciale Staten Onderzoek naar natuurherstel buiten Westerschelde Dominant discours: er zijn alternatieven voor ontpolderen

34 Ronde 4 Ratificatie Scheldeverdragen Actoren: Tweede Kamerleden en Vlaanderen Protest tegen natuurherstel Alternatieve plannen: Saeftinge en buitendijkse maatregelen Cruciaal besluit: Tweede Kamer ratificeert Scheldeverdragen, maar besluit ook tot onderzoek naar alternatieven

35 Ronde 4: Invloed Lokale en regionale actoren de Levende Delta en ZLTO Actievoerders Gemeente Hulst en waterschap Zeeuws-Vlaanderen Zeeuwse natuur- en milieuorganisaties Invloed op richting proces Invloed op besluit om verdrag te ratificeren Weinig tot geen Invloed op besluit om een commissie in te stellen Substantieel Matig tot substantieel Matig tot Weinig tot geen Matig substantieel Weinig Weinig tot geen Matig tot substantieel Weinig tot geen Weinig tot geen Weinig tot geen Lokale overheid Weinig tot geen Weinig tot geen Weinig tot geen

36 Ronde 4: Legitimiteitsproblemen Kritiek vanuit protestcoalitie: Ontpolderen, focus op Hedwigepolder Kritiek op het moet van Brussel Kritiek vanuit Zeeuwse natuurorganisaties: Natuurherstel in gevaar Kritiek op plan Saeftinge

37 Ronde 5 (dec 2007-april 2009) Commissie Nijpels Ratificatie Eerste Kamer Voorstel Provincie voor Middengebied Wegvallen Braakman-Noord

38 Ronde 5 Rapport commissie Nijpels Tegenreactie: Rapport Levende Delta en ZLTO Hoorzitting Tweede Kamer verhoudingen kabinet en Tweede Kamer

39 Cruciaal Dubbelbesluit van kabinet Waterdunen Perkpolder

40 Ronde 5: Invloed Lokale en regionale actoren De Levende Delta en de ZLTO Actievoerders tegen ontpolderen Zeeuwse natuur- en milieuorganisaties Waterschap Zeeuws- Vlaanderen Gemeenten langs de Westerschelde Invloed op richting proces Matig tot substantieel Matig Weinig Weinig Weinig Invloed op cruciaal besluit Matig tot substantieel Matig tot substantieel Weinig tot geen Matig tot substantieel Weinig

41 Ronde 5: Legitimiteitsproblemen Kritiek vanuit protestcoalitie: Ontpolderen en draagvlak probleem Provinciaal niveau: bijvoorbeeld Waterdunen Nationaal niveau: Hedwigepolder Onvoldoende transparantie onderzoeken Kritiek vanuit Zeeuwse natuurorganisaties: geen natuurherstel

42 Ronde 6 (april-oktober 2009) Voorlopig besluit Raad van State Brief Europese Commissie Politieke commotie Crucial besluit van 9 oktober: toch Hedwigepolder ontpolderen

43 Samenvatting Lokale en regionale actoren hebben een matige tot substantiële invloed gehad met grote verschillen tussen de protestcoalitie tegen ontpolderen, de Zeeuwse natuur- en milieuorganisaties en de lokale overheid.

44 Samenvatting Invloedrijke legitimiteitsproblemen: Weerstand tegen ontpolderen Kritiek op verwijzing naar Brussel Geen draagvlak = niet democratisch

45 Vragen en discussie