SF Z. Infobrochure: Borstkanker. Sint-Franciskusziekenhuis P. Paquaylaan Heusden-Zolder Tel.: Fax.

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "SF Z. Infobrochure: Borstkanker. Sint-Franciskusziekenhuis www.sfz.be P. Paquaylaan 129 3550 Heusden-Zolder Tel.: 011 71 50 00 Fax."

Transcriptie

1 SF Z SINT-FRANCISKUSZIEKENHUIS Infobrochure: Borstkanker 20 Sint-Franciskusziekenhuis P. Paquaylaan Heusden-Zolder Tel.: Fax.:

2 Inhoud Oncologisch supportteam 1. Voorwoord 2. Algemeen 2.1. Borstkanker 2.2. Wat is borstkanker 3. Diagnose 3.1. Klinisch onderzoek 3.2. Mammografie 3.3. Echografie 3.4. Biopsie Fijne naaldpunctie Core-biopsie (weefselbiopsie) Mammotoom 3.5. Aanvullende onderzoeken 4. Multidisciplinair team 5. Behandeling 5.1. Chirurgische behandeling Borstsparende operatie Harpoenbiopsie Borstamputatie Sentinel node Okselklieruitruiming 6. Na de ingreep 6.1. Kinesitherapie na okselklieruitruiming 6.2. Lymfoedeem 6.3. uitwendige prothese 7. Nabehandeling 7.1. Radiotherapie of bestraling 7.2. Chemotherapie 7.3. Hormonale therapie 7.4. Immuuntherapie of antilichaamtherapie 8. Follow up Gynaecoloog: Dokter Els Beckers Oncoloog: Dokter Jeroen Mebis Radiotherpeut: Dokter Marc Brosens Oncologieverpleegkundige: Kirsten Joosten Tel: Sociale dienst: Kelly Steenaerts Tel: Psychologische dienst Goedele Vandersloten Tel.: Schoonheidsconsulente STK: Relinde Vanbuel Secretariaat Gynaecologie: tel

3 Follow up Voorwoord Contact met lotgenoten, inloophuis Borstkanker en de behandeling ervan heeft een grote invloed op uw familiaal en sociaal leven. Het vraagt van u en uw omgeving een grote aanpassing. Sommige mensen voelen de behoefte hierover te kunnen praten met lotgenoten. Het inloophuis is een ontmoetingsplaats voor mensen met kanker, hun familie en vrienden, die willen praten. Het is een open huis waar vrijwilligers een luisterend oor bieden en informatie geven over initiatieven die ondersteuning bieden tijdens het ziekte- en verwerkingsproces. Via groepsactiviteiten trachten zij het gevoel van eenzaamheid en sociaal isolement te doorbreken. Wanneer u deze brochure ontvangt heeft uw arts u vermoedelijk de diagnose kanker meegedeeld. Deze diagnose zal bij u en uw familie vele vragen en emoties oproepen. In korte tijd krijgt u veel informatie te verwerken: over de ziekte, de onderzoeken en de behandeling die uw arts u adviseert. Het is niet altijd makkelijk die informatie te begrijpen en te onthouden. Deze brochure is bedoeld als ondersteuning. Misschien heeft u na het lezen van deze brochure nog vragen over uw diagnose en behandeling. U kan steeds terecht bij uw arts, borstverpleegkundige, sociaal verpleegkundige en psycholoog. Inloophuis voor mensen met kanker en hun naasten Schrijnwerkersstraat 9-11, 3500 Hasselt Tel: fax: inloophuis@skynet.be

4 Algemeen Follow up 2.1. Borstkanker Wat na kanker? Borstkanker is de meest voorkomende kanker bij vrouwen. In België wordt per jaar bij ongeveer 9000 vrouwen borstkanker vastgesteld. Dit betekent dat borstkanker in België 1 op 9 vrouwen treft voor hun 75ste levensjaar. Borstkanker komt ook voor bij mannen. Minder dan 1 % van alle borstkankerpatiënten zijn mannen. De behandeling van mannen met borstkanker gebeurt op dezelfde wijze als die van vrouwen Wat is borstkanker? Nieuwe cellen in ons lichaam worden aangemaakt om te groeien en om verouderde en beschadigde cellen te vervangen. Dit proces wordt celdeling genoemd. In gezonde omstandigheden is de celdeling erg strikt geregeld. Bij kanker gaat de controle op de celdeling verloren en ontstaat er een ongecontroleerde woekering van cellen. De cellen blijven zich delen en uiteindelijk leidt dit tot een gezwel of tumor. Meestal ontstaat borstkanker in het melkbuisje of ductus. Soms ontstaat de tumor in de melkklier of lobulus. Wanneer de tumorcellen de wand van de melkklier of het melkbuisje doorbreken, kunnen ze binnendringen in de lymfevaten en/of bloedvaten. Als kankercellen in een lymfevat terechtkomen, kunnen zij daar uitgroeien tot een regionale uitzaaiing. De eerste uitzaaiing ontstaat meestal in een schildwachtklier. Kankercellen kunnen zich ook via het bloed verspreiden en bijvoorbeeld in de botten, longen of lever uitgroeien tot tumoren. MINDFULNESS Met het programma op Mindfulness gebaseerde Stress Reductie en Welzijnsbevordering willen we patiënten en hun naasten helpen de draad van het leven weer op te nemen en hun levenskwaliteit te verbeteren. Het programma richt zich tot patiënten die hun actieve behandeling achter de rug hebben en zich in de revalidatiefase van hun ziekte bevinden. Bewust leven i.p.v. op automatische piloot, omgaan met grenzen, omgaan met gedachten en gevoelens, acceptatie als houding. Via deze training neem je als patiënt zelf verantwoordelijkheid en werk je actief aan je welzijn en welbevinden. Het is geen behandeling van je medische problematiek, maar biedt houvast in het omgaan met je ziekte. Voor verdere informatie over mindfulness programma kan u zich steeds wenden tot: Psychologische dienst St. Franciskusziekenhuis Pastoor Paquaylaan Heusden-Zolder Tel.:

5 Follow up Algemeen Daarom heeft de Stichting tegen Kanker schoonheidsconsulenten opgeleid die u op een eenvoudige en aangename manier een gelaatsverzorging aanbieden. Dit gratis aandachts- en verwenprogramma is enkel bestemd voor mensen met kanker die in behandeling zijn of nog met de bijwerkingen ervan geconfronteerd worden. Een afspraak voor een individuele gelaatsverzorging in het ziekenhuis kan u maken via de oncologieverpleegkundige, op het telefoonnummer: Revalidatieprogramma oncologische revalidatie Het Jessa ziekenhuis organiseert een speciaal revalidatieprogramma voor kankerpatiënten. Dit gebeurt in samenwerking met het Nederlandse project Herstel en Balans van het Integraal kankercentrum Limburg. Het oncologische revalidatieprogramma is opgebouwd rond drie belangrijke pijlers: een fysiek luik, een psychosociaal luik en een lotgenotencontact. In het fysieke luik tracht men door individueel opgebouwde trainingen de angst om inspanningen te leveren weg te nemen. Het psychosociale luik bestaat uit een zestal voorlichtingsavonden waarin verschillende thema s aan bod komen, zoals huidverzorging, voeding, nevenwerkingen, omgaan met emoties e.d. Het laatste luik is het contact met elkaar waarin de patiënten ervaringen kunnen uitwisselen en steun kunnen vinden bij elkaar. Voor meer informatie rond het programma oncologische revalidatie kan u steeds terecht op het secretariaat fysische geneeskunde van het Jessaziekenhuis, tel De kans op borstkanker neemt toe met de leeftijd. De gemiddelde leeftijd is ongeveer 60 jaar. De helft van het totaal aantal borstkankers situeert zich tussen de leeftijd van 50 en 69 jaar. Duidelijk aanwijsbare oorzaken van borstkanker zijn nog niet aan te geven. Wel is bekend dat de vrouwelijke geslachtshormonen, oestrogenen, een zeer belangrijke rol spelen bij het ontstaan van borstkanker. De productie van oestrogeen in de eierstokken start wanneer een meisje voor de eerste maal menstrueert en dus vruchtbaar wordt en stopt bij de menopauze. Bij 5 tot 10 % van alle borstkankerpatiënten is er sprake van een erfelijke oorzaak. Soms bestaat er een verhoogd voorkomen van borstkanker in de familie. We spreken dan van familiaal voorkomen van borstkanker. 16 5

6 De diagnose Follow up De meeste borsttumoren worden ontdekt door de patiënt zelf. Om een juiste diagnose te kunnen stellen is het nodig om één of meerdere bijkomende onderzoeken te doen. De arts zal bepalen welke onderzoeken nodig zijn Klinisch onderzoek De arts zal de borsten zorgvuldig bekijken (inspectie) en bevoelen (palpatie). Ook zal de arts onderzoeken of er opgezette lymfeklieren zijn in de oksels of de hals Mammografie Een mammografie is een röntgenfoto van de borsten. Hierop zijn weefselveranderingen van enkele millimeters te zien. Dit zijn vaak afwijkingen die nog niet voelbaar zijn en zich in een zeer vroeg stadium bevinden. Om het borstweefsel goed te kunnen beoordelen wordt de borst tussen twee kunststofplaten samengedrukt. Dit kan een onaangenaam gevoel teweegbrengen Echografie Echografie is een eenvoudig en pijnloos onderzoek waarbij door middel van geluidsgolven een beeld van de borst wordt gevormd. De echografie wordt toegepast om een onderscheid te maken tussen vaste tumoren die kwaadaardig kunnen zijn en cysten gevuld met vocht die meestal goedaardig zijn Biopsie Een biopsie is het wegnemen van weefsel om het microscopisch te onderzoeken. Dit onderzoek zal meestal noodzakelijk zijn om een definitieve diagnose te stellen Na beëindiging van deze intensieve behandelperiode wordt u door uw behandelende arts op regelmatige tijdstippen opgevolgd ter controle, de eerste 2 jaar om de 4 maanden, nadien om de 6 maanden. Deze controle gebeurt afwisselend bij de borstchirurg, radiotherapeut en de oncoloog. De borstverpleegkundige De borstverpleegkundige is zowat de rode draad doorheen het hele behandeltraject. Vanaf het moment van de diagnose is ze beschikbaar om de patiënt en haar familie te ondersteunen, tot en met de nazorg. Een eerste ontmoeting kan met uw goedkeuring plaatsvinden na de consultatie waar de diagnose met zekerheid werd meegedeeld. Verder zal de verpleegkundige u opzoeken tijdens de opname op de afdeling heelkunde. Zij zal u bijstaan met uw praktische vragen zoals borstprothesen, voorkomen van een dikke arm, thuiszorg, Postoperatief kan ze u begeleiden indien er noodzaak tot nabehandeling is zoals chemotherapie, radiotherapie, immuuntherapie. Tijdens de opvolgfase, in functie van revalidatie en werkhervatting, staat zij nog steeds ter uwer beschikking. De borstverpleegkundige is telefonisch bereikbaar op het nummer Goed verzorgd, beter gevoel Een goed verzorgd uiterlijk draagt bij aan uw zelfvertrouwen. Dat is zo als u gezond bent, maar juist ook als u er door ziekte of behandeling minder goed uitziet. Extra zorg en aandacht voor dit veranderende uiterlijk is van grote betekenis. 6 15

7 Nabehandelingen De diagnose 7.3. Hormonale therapie Net als chemotherapie is hormoontherapie een algemene behandeling. In normale omstandigheden zijn vrouwelijke geslachtshormonen noodzakelijk voor de ontwikkeling van geslachtsorganen, borstontwikkeling, menstruatie, vruchtbaarheid, Bij borstkanker kunnen deze vrouwelijke hormonen een soort voedingstof voor de tumorcellen worden. Dit betekent dat ter hoogte van de tumorcellen, kleine aanhechtingsplaatsen (receptoren) aanwezig zijn waaraan het vrouwelijk hormoon kan binden. Door deze binding wordt de tumorcel gestimuleerd om te vermenigvuldigen. Na de operatie wordt de tumor steeds microscopisch onderzocht op de aanwezigheid van oestrogeen- en progesteronreceptoren. Bij aanwezigheid van receptoren spreken we van hormoongevoelige tumoren. Het toedienen van anti-hormonen kan de groei van de tumor remmen Immuuntherapie / antilichaamtherapie (herceptine ) Er worden steeds meer nieuwe behandelingen ontwikkeld die specifiek gericht zijn tegen bepaalde eiwitten aanwezig op de buitenkant van de borsttumorcellen. Bij 1 op 5 van de borstkankerpatiënten is er een overmatige aanwezigheid van het HER2/neu eiwit. Verhoogde aanwezigheid van dit eiwit veroorzaakt een groeisignaal voor de tumorcel. Herceptine is een antilichaam specifiek gericht tegen het HER2/neu eiwit van de tumorcel. Ze gaan eraan kleven waardoor de tumorcel stopt met delen en afsterft. In tegenstelling tot de chemotherapie worden door deze doelgerichte behandelingen de gezonde cellen veel meer gespaard. Bovendien zijn de nevenwerkingen van deze nieuwe generatie medicatie meestal mild. Via een opname in het inwendig dagziekenhuis wordt herceptine via een intraveneus infuus toegediend Fijne naaldpunctie Met behulp van een dunne naald worden weefselcellen opgezogen. Deze cellen worden microscopisch onderzocht door de anatoompatholoog. Met dit cytologisch onderzoek wordt duidelijk of de afwijking goed- of kwaadaardig is Core-biopsie (weefselbiopsie of dikke naaldbiopsie) Bij een Core-biopsie wordt een stukje weefsel uit het gezwel weggenomen met een speciale holle naald. Dit gebeurt onder echografische begeleiding. Na plaatselijke verdoving van de huid wordt een klein sneetje in de huid gemaakt. Via het sneetje wordt met de naald een dun pijpje weefsel weggehaald. Het weefsel wordt onder de microscoop onderzocht. De patiënt ondervindt weinig hinder van de biopsie en mag nadien onmiddellijk naar huis Mammotoom Als het letsel niet voelbaar is en niet zichtbaar is op echografie kan men overgaan tot een mammotoom-biopsie. Dit is een biopsie van een afwijking in de borst, waarbij gebruik wordt gemaakt van röntgenbeelden. Met behulp van de computer is een precieze plaatsbepaling van de afwijking mogelijk. De arts kan zo de beste plaats voor de punctie aanduiden. Na verdoving van de huid worden de biopten met een speciale naald genomen. Deze biopten worden microscopisch onderzocht. De uitslag van het onderzoek is na ongeveer 7dagen bekend bij uw arts. 14 7

8 De diagnose / Multidisciplinair team Nabehandelingen 3.5. Aanvullende onderzoeken Voordat de arts kan bepalen welke behandeling voor u de beste is, moet hij/zij een beeld hebben van de uitgebreidheid van de ziekte. Hiervoor zal uw arts nog bijkomende onderzoeken laten uitvoeren zoals een botscan, echografie van de lever en een radiografie van de longen. Uw arts zal trachten deze onderzoeken op één dag te plannen en regelt hiervoor een dagopname. 4. Multidisciplinair team Wanneer blijkt dat het letsel kwaadaardig is, is behandeling noodzakelijk. Een goede behandeling is sterk individueel gebonden. De grootte en aard van het gezwel, de graad van uitzaaiingen en uw leeftijd zijn parameters bij het bepalen van een behandeling. Bij een multidisciplinaire aanpak is er sprake van overleg tussen de verschillende zorgverleners van de verschillende diensten met ervaring in borstkanker. Het is dan ook een multidisciplinair team dat voor u beoordeelt welke combinatie van behandelingen de beste kans op definitieve genezing biedt 7.1. Radiotherapie of bestraling Na een borstsparende operatie volgt altijd bestraling op het resterende borstweefsel. Ook na een borstamputatie kunnen er redenen zijn om de operatiezone na te bestralen. Radiotherapie is een lokale behandeling met stralen gericht op de borst en eventueel de oksel. Het doel is om achtergebleven kankercellen in de borst of de oksel te vernietigen en het risico op plaatselijk terugkeren van de ziekte te verminderen Chemotherapie Chemotherapie is een algemene behandeling met medicijnen, cytostatica, die sneldelende cellen afremmen en vernietigen. Het doel van de behandeling is eventueel resterende of circulerende kankercellen in het lichaam uit te schakelen en zo te verhinderen dat deze cellen verder kunnen delen. Kankercellen verschillen in gevoeligheid voor een bepaald cytostaticum. Daarom wordt meestal een combinatie van produkten toegediend. De toediening gebeurt via een infuus en duurt enkele uren. De chemotherapiekuren worden volgens een strikt schema (bv. wekelijks, driewekelijks) toegediend. De behandeling gebeurt via een dagopname in het inwendig dagziekenhuis. 8 13

9 Na de ingreep Behandeling 12 Het is dan ook belangrijk om na een borstoperatie rekening te houden met de preventietips. Als er lymfoedeem optreedt, is het belangrijk zo snel mogelijk een behandeling te beginnen. De volgende verschijnselen kunnen een teken zijn van beginnend lymfoedeem: Zwelling van de hand, pols en/of volledige arm. De arm voelt gespannen en/of zwaar aan. Pijnscheuten in de arm, elleboog en/of schouder. Roodheid die meestal op een infectie wijst Uitwendige prothese Als u een borstamputatie heeft ondergaan, krijgt u in het ziekenhuis een lichte, tijdelijke prothese. Deze synthetische prothese kan best gedragen worden tot de wonde helemaal genezen is. Nadien kan men een definitieve prothese laten aanpassen. De definitieve prothese is vervaardigd uit siliconen. Deze kan in de BH gedragen worden of in een hoesje wat in de BH bevestigd wordt. Na een borstsparende ingreep kan er een verschil zichtbaar zijn tussen beide borsten. Dit is afhankelijk van de hoeveelheid weggenomen weefsel en de plaats waar het weefsel werd verwijderd. Vaak gaat het om kleine verschillen en die niet altijd onmiddellijk zichtbaar zijn. Een deelprothese werkt een dergelijk verschil gemakkelijk weg. Dit kan belangrijk zijn omwille van psychologische en esthetische redenen. De kosten van de prothese worden grotendeels vergoed door de mutualiteit. U hebt recht op een tegemoetkoming voor de tijdelijke prothese. Eveneens na respectievelijk zes weken, één jaar en verder om de twee jaar wordt een terugbetaling voor de definitieve prothese voorzien. 5.Behandeling 5.1. Chirurgische behandeling Borstsparende operatie Bij een borstsparende operatie wordt de tumor ruim weggenomen samen met een deel gezond borstklierweefsel. Deze procedure noemt men een brede excisie. Het microscopisch onderzoek na de operatie moet definitief uitmaken of het letsel voldoende veilig is weggenomen. In de zeldzame gevallen dat dit niet zo is, wordt na overleg met de patiënt, met een tweede operatie, toch overgegaan tot een bijkomende biopsie of een amputatie Harpoenbiopsie Door middel van een chirurgische ingreep wordt het gezwel gedeeltelijk of volledig verwijderd voor microscopisch onderzoek. Bij niet voelbare letsels kan het noodzakelijk zijn dat er onder echografische geleiding een metalen draadje ter hoogte van het gezwel wordt bevestigd, een harpoen. De harpoen leidt de chirurg makkelijker naar het letsel tijdens de ingreep. De chirurg verwijdert dan blind een stukje borstweefsel rond de harpoen. 9

10 Behandeling Na de ingreep Borstamputatie Bij een borstamputatie of mastectomie neemt de chirurg de borstklier, de overliggende huid en de tepel weg. Gezien de borstklier tot in de oksel uitloopt resulteert dit in een vlakke borstkaswand met een bij voorkeur horizontaal lopend litteken van de middellijn tot de oksel. Hierop kan een uitwendige borstprothese gedragen worden. Afhankelijk van het soort ingreep worden er 1of 2 drains (redons) aangebracht. In het reservoir wordt het overtollige bloed en lymfevocht opgevangen. De arts zal beslissen wanneer de drains verwijderd mogen worden. Rond de borststreek wordt na de operatie een stevig drukverband aangebracht. Dit verband zorgt ook voor een goede afvoer van het wond- en lymfevocht Sentinel Node Om na te gaan of de borstkankercellen zich hebben uitgezaaid naar de lymfeklieren in de oksel, volgt er een schildwachtklierbiopsie of sentinel node biopsie bij tumoren tot 2,5 cm. Voor tumoren groter dan 2,5 cm dient altijd een klassieke okselklieruitruiming verricht te worden. De schildwachtklier is de eerste lymfeklier waarheen tumorcellen uitzaaien. Als deze klier tumorvrij is, neemt men aan dat de andere lymfeklieren in de oksel niet aangetast zijn. In dat geval is er geen okselklieruitruiming nodig. De schildwachtklierprocedure gebeurt op de afdeling nucleaire geneeskunde, enkele uren voor de ingreep. De arts spuit een radioactieve vloeistof rondom de tumor. Deze stof vloeit via de lymfebanen naar de eerste drainerende okselklier in die borstzone (de schildwachtklier), net zoals een tumorcel zou kunnen doen. Hiervan worden foto s gemaakt. Is de schildwachtklier positief, dan is in tweede tijd een klassieke okseluitruiming nodig Okselklieruitruiming Bij een klassieke okselklieruitruiming worden alle klieren uit de oksel verwijderd. Nadien worden ze microscopisch onderzocht om te kijken of er uitzaaiingen aanwezig zijn en om zo de verdere behandeling te bepalen 6.Na de ingreep Kinesitherapie na okseluitruiming Vanaf de dag na de ingreep is kinesitherapie aangewezen om de schouder zo snel mogelijk zijn beweeglijkheid terug te bezorgen. Ten gevolge van de ingreep is er een onderbreking van de huidzenuwen wat kan leiden tot een slapend, tintelend gevoel. Dit verdwijnt meestal na enkele weken, maar sommige patiënten houden blijvend ongevoelige plekjes over op de huid van hun arm. Dit is niet bevorderlijk voor de beweeglijkheid van de schouder Lymfoedeem Lymfoedeem kan zich voordoen in de hand, pols en/of de hele arm. Lymfoedeem is geen gevolg van de borstoperatie zelf. Maar door de verwijdering van de okselklieren of door radiotherapie wordt de normale afvoer van de lymfe onderbroken. Hierdoor blijven eiwitten in de weefsels zitten en trekken vocht aan met een zwelling tot gevolg. Het risico op lymfoedeem is dus levenslang. U kan snel na de behandeling lymfoedeem krijgen, maar ook pas jaren later, bijvoorbeeld als gevolg van een infectie, een verwonding, een insectenbeet, het dragen van een zware last of een lange vlucht. 11

Operatie bij borstkanker. Behandeling. Borstsparende operatie

Operatie bij borstkanker. Behandeling. Borstsparende operatie Operatie bij borstkanker Er is bij u borstkanker vastgesteld. De diagnose borstkanker brengt veel emoties en onzekerheden met zich mee. Deze informatie is bedoeld als algemene voorlichting. Mogelijk hebt

Nadere informatie

Borstkliniek. Informatiebrochure

Borstkliniek. Informatiebrochure Borstkliniek Informatiebrochure 2 Mevrouw, U wordt opgenomen voor een heelkundige ingreep aan de borst. Wij zijn ons bewust van de spanning die dit met zich meebrengt en willen u via deze folder meer informatie

Nadere informatie

Patiënteninformatiedossier (PID) MAMMACARE. onderdeel BORSTKANKER

Patiënteninformatiedossier (PID) MAMMACARE. onderdeel BORSTKANKER Patiënteninformatiedossier (PID) MAMMACARE onderdeel BORSTKANKER Inhoud Wat is borstkanker?... 3 Vormen van kanker... 4 DCIS... 4 Ductaal carcinoom... 4 Lobulair carcinoom... 4 Erfelijke en familiare belasting...

Nadere informatie

Behandeling van borstkanker

Behandeling van borstkanker Behandeling van borstkanker De behandeling van borstkanker Deze folder geeft u algemene informatie over de behandeling van borstkanker. Het is goed u te realiseren dat voor u persoonlijk de situatie anders

Nadere informatie

Operatie ten adviezen na een hernia-operatie. borstkanker. ZorgSaam

Operatie ten adviezen na een hernia-operatie. borstkanker. ZorgSaam Operatie ten adviezen gevolge na een van hernia-operatie borstkanker ZorgSaam 1 Algemeen Er is bij u borstkanker vastgesteld. De diagnose borstkanker brengt veel emoties en onzekerheden met zich mee. Deze

Nadere informatie

Borstcentrum Bernhoven. Yvonne Paquay Chirurg

Borstcentrum Bernhoven. Yvonne Paquay Chirurg Borstcentrum Bernhoven Yvonne Paquay Chirurg Klachten van de borst? Verwijzing naar het borstcentrum voor analyse en zonodig behandeling 2 3 4 Verwijsredenen: > Knobbeltje voelbaar > BOBZ (de bus) > Controle

Nadere informatie

In deze brochure vind je algemene informatie over borstkanker, de diagnostische aanpak alsook de behandeling.

In deze brochure vind je algemene informatie over borstkanker, de diagnostische aanpak alsook de behandeling. Borstkanker In deze brochure vind je algemene informatie over borstkanker, de diagnostische aanpak alsook de behandeling. Wat is borstkanker? Borstkanker is een kwaadaardig gezel in de borst. Eén op negen

Nadere informatie

Borstkanker. Borstcentrum Máxima is gevestigd op locatie Eindhoven

Borstkanker. Borstcentrum Máxima is gevestigd op locatie Eindhoven Borstkanker Borstcentrum Máxima is gevestigd op locatie Eindhoven Borstkanker is de meest voorkomende vorm van kanker bij vrouwen. Vóór het dertigste jaar is borstkanker zeldzaam, maar met het stijgen

Nadere informatie

Operatie voor borstkanker. Chirurgie

Operatie voor borstkanker. Chirurgie Operatie voor borstkanker Chirurgie Inleiding De diagnose borstkanker brengt veel emoties en onzekerheden met zich mee. De informatie in deze folder is bedoeld als algemene voorlichting. Mogelijk heeft

Nadere informatie

Behandeling borstkanker

Behandeling borstkanker Behandeling borstkanker 1. Heelkunde (chirurgie) (operatie): - Borstsparend: betekent wegname van het gezwel met veiligheidsmarge van gezond weefsel rondom en wegname van de schildwachtklier (poortwachterklier

Nadere informatie

OPERATIE VOOR BORSTKANKER

OPERATIE VOOR BORSTKANKER OPERATIE VOOR BORSTKANKER OPERATIE VOOR BORSTKANKER Algemeen Elke vrouw die te maken krijgt met borstkanker heeft haar eigen vragen en problemen. Deze informatie is bedoeld als algemene voorlichting; een

Nadere informatie

Borstsparende operatie bij borstkanker

Borstsparende operatie bij borstkanker Chirurgie Borstsparende operatie bij borstkanker www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud Hoe ontstaat kanker?... 3 Voorbereiding op de operatie... 4 De opname... 4 De operatie... 4 Na de operatie... 5 Mogelijke

Nadere informatie

De indicatoren over borstkanker, die in kader van het VIP²-project worden opgevolgd zijn:

De indicatoren over borstkanker, die in kader van het VIP²-project worden opgevolgd zijn: Indicatoren VIP²-project Oncologie In België is, net als in Europa, borstkanker de meest voorkomende oorzaak van overlijden door kanker bij vrouwen (20,6 % van alle overlijdens ingevolge kanker). In 2009

Nadere informatie

Borstkanker. Borstcentrum Máxima locatie Eindhoven

Borstkanker. Borstcentrum Máxima locatie Eindhoven Borstkanker Borstcentrum Máxima locatie Eindhoven Borstkanker is de meest voorkomende vorm van kanker bij vrouwen. Vóór het dertigste jaar is borstkanker zeldzaam, maar met het stijgen van de leeftijd

Nadere informatie

3.3 Borstkanker bij de man

3.3 Borstkanker bij de man 3.3 Borstkanker bij de man Bij u is zojuist de diagnose borstkanker vastgesteld. Alle patiënten die voor borstkanker worden behandeld in het Catharina-ziekenhuis ontvangen een Persoonlijke Informatie Map.

Nadere informatie

Chirurgie. Operatie voor borstkanker

Chirurgie. Operatie voor borstkanker Chirurgie Operatie voor borstkanker 1 Inleiding Wanneer u deze folder ontvangt heeft u zojuist een gesprek met de chirurg/ verpleegkundig specialist gehad. Uit onderzoeken is gebleken dat u borstkanker

Nadere informatie

Schildwachtklieronderzoek

Schildwachtklieronderzoek Chirurgie Schildwachtklieronderzoek www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud Het onderzoek... 4 Bijwerkingen... 6 De uitslag... 6 Aanvullende behandelingen... 6 Vragen... 7 Contactgegevens... 7 Patiëntenvoorlichting:

Nadere informatie

Bo r s t i n g r e p e n. Gy n a e c o l o g i e

Bo r s t i n g r e p e n. Gy n a e c o l o g i e Bo r s t i n g r e p e n met sentinel-procedure Gy n a e c o l o g i e Campus Rooienberg Mevrouw, U wordt in het ziekenhuis opgenomen voor een borstoperatie. In deze brochure willen wij u hierover meer

Nadere informatie

Operatie voor borstkanker; Heb ik een keuze in mijn behandelmogelijkheden? Borstcentrum Zuyd

Operatie voor borstkanker; Heb ik een keuze in mijn behandelmogelijkheden? Borstcentrum Zuyd Operatie voor borstkanker; Heb ik een keuze in mijn behandelmogelijkheden? Borstcentrum Zuyd Inleiding De diagnose borstkanker brengt veel emoties en onzekerheden met zich mee. De informatie in deze folder

Nadere informatie

Behandeling borstkanker

Behandeling borstkanker Behandeling borstkanker Kanker in het algemeen Er zijn meer dan honderd soorten kanker die op verschillende plaatsen in het lichaam kunnen voorkomen. Elke soort kanker is een andere ziekte. Een gemeenschappelijk

Nadere informatie

Okselklierdissectie. Mammapoli

Okselklierdissectie. Mammapoli 00 Okselklierdissectie Mammapoli U wordt binnenkort opgenomen voor een okselklierdissectie, al dan niet in combinatie met een operatie aan de borst. De opname vindt plaats op afdeling Heelkunde, (4e etage).

Nadere informatie

Schildwachtklierprocedure. (sentinel node- of poortwachtersklier procedure)

Schildwachtklierprocedure. (sentinel node- of poortwachtersklier procedure) Schildwachtklierprocedure (sentinel node- of poortwachtersklier procedure) 2 Inleiding Omdat uw behandelend chirurg bij u in de oksels geen verdikte lymfeklieren heeft gevoeld en er geen punctie van de

Nadere informatie

Mijn pathologieverslag begrijpen

Mijn pathologieverslag begrijpen Mijn pathologieverslag begrijpen Deze brochure bevat zeker niet alle gedetailleerde informatie over uw pathologieverslag. We geven u vooral de belangrijkste en juiste informatie mee over de resultaten

Nadere informatie

Operatie voor borstkanker; Heb ik een keuze in mijn behandelmogelijkheden? Chirurgie

Operatie voor borstkanker; Heb ik een keuze in mijn behandelmogelijkheden? Chirurgie Operatie voor borstkanker; Heb ik een keuze in mijn behandelmogelijkheden? Chirurgie Inleiding De diagnose borstkanker brengt veel emoties en onzekerheden met zich mee. De informatie in deze folder is

Nadere informatie

Borstkanker. Celdeling

Borstkanker. Celdeling Borstkanker In Nederland wordt per jaar bij ongeveer 12.000 vrouwen borstkanker (mammacarcinoom) ontdekt. Daarnaast wordt bij ongeveer 1.300 vrouwen in Nederland een voorstadium van borstkanker (ductaal

Nadere informatie

OPERATIEVE BEHANDELING VAN BORSTKANKER MOGELIJKHEDEN OP EEN RIJ

OPERATIEVE BEHANDELING VAN BORSTKANKER MOGELIJKHEDEN OP EEN RIJ OPERATIEVE BEHANDELING VAN BORSTKANKER MOGELIJKHEDEN OP EEN RIJ 854 Inhoudsopgave Inleiding 3 Mammacareverpleegkundigen 3 Voorbereiding op de behandeling 3 Behandeling 3 Wat houdt een borstsparende operatie

Nadere informatie

De schildwachtklierprocedure

De schildwachtklierprocedure Afdeling: Onderwerp: Chirurgie De schildwachtklierprocedure 1 De schildwachtklierprocedure Inleiding In uw borst is een kwaadaardige tumor ontdekt. Om die reden wordt u binnenkort geopereerd. Bij een operatie

Nadere informatie

Operatie voor borstkanker

Operatie voor borstkanker Operatie voor borstkanker 1 Wanneer u deze folder ontvangt heeft u zojuist een gesprek met de chirurg/ verpleegkundig specialist /Physician Assistant gehad. Uit onderzoeken is gebleken dat u borstkanker

Nadere informatie

Chirurgie. Borstkanker

Chirurgie. Borstkanker Chirurgie Borstkanker Inleiding Deze brochure is bedoeld voor vrouwen die een behandeling ondergaan vanwege borstkanker. Wanneer iemand met kanker te maken krijgt, is dit een zeer ingrijpende ervaring.

Nadere informatie

Borstverwijdering bij borstkanker (ablatio mamma)

Borstverwijdering bij borstkanker (ablatio mamma) Borstverwijdering bij borstkanker (ablatio mamma) Uw chirurg heeft met u besproken, dat u in aanmerking komt voor een gehele verwijdering van de borst. In deze folder leest u hier meer over. Wanneer wordt

Nadere informatie

Borstchirurgie VVOG. Operatie aan de borstklier. Partner voor vrouw én vrouwenarts

Borstchirurgie VVOG. Operatie aan de borstklier. Partner voor vrouw én vrouwenarts Borstchirurgie Operatie aan de borstklier In deze brochure vind je algemene informatie over de borstchirurgie. Wat er precies gebeurt tijdens deze ingreep, verschilt van ziekenhuis tot ziekenhuis. Deze

Nadere informatie

Borstsparende operatie bij borstkanker (lumpectomie)

Borstsparende operatie bij borstkanker (lumpectomie) Borstsparende operatie bij borstkanker (lumpectomie) Uw chirurg heeft met u besproken dat u in aanmerking komt voor een borstbesparende behandeling bij borstkanker. Deze behandeling bestaat altijd uit

Nadere informatie

BORSTTUMOR BORSTKANKER

BORSTTUMOR BORSTKANKER borstkliniek BORSTTUMOR Wanneer u verneemt dat een borsttumor, een gezwel in de borst, bij u werd vastgesteld, krijgt u emotioneel heel wat te verwerken. Ongetwijfeld rijzen er ook veel vragen, van welke

Nadere informatie

Informatie over de schildwachtklier. Afdeling Chirurgie

Informatie over de schildwachtklier. Afdeling Chirurgie Informatie over de schildwachtklier Afdeling Chirurgie Inleiding Deze folder geeft u informatie over de procedure bij het verwijderen van een schildwachtklier. Het is goed u te realiseren dat voor u persoonlijk

Nadere informatie

Borstverwijdering bij borstkanker

Borstverwijdering bij borstkanker Chirurgie Borstverwijdering bij borstkanker www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud Hoe ontstaat kanker?... 3 De opname... 4 Voorbereiding op de operatie... 4 De operatie... 4 Na de operatie... 5 Drains... 5

Nadere informatie

Operatie DCIS (Ductaal carcinoma in situ) Keuze in behandelingsmogelijkheden

Operatie DCIS (Ductaal carcinoma in situ) Keuze in behandelingsmogelijkheden Operatie DCIS (Ductaal carcinoma in situ) Keuze in behandelingsmogelijkheden Inleiding U kreeg de diagnose DCIS (ductaal carcinoma in situ). DCIS wordt beschouwd als een voorstadium van borstkanker. De

Nadere informatie

Knobbeltje in de borst

Knobbeltje in de borst Knobbeltje in de borst Vooraf Borstafwijkingen bij vrouwen komen veel voor. Vaak zijn dit onschuldige afwijkingen, slechts in een minderheid van de gevallen hebben we met kwaadaardige gezwellen te maken.

Nadere informatie

Chirurgie. Okselkliertoilet.

Chirurgie. Okselkliertoilet. Chirurgie Okselkliertoilet www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud Voorbereiding... 3 De operatie... 3 Na de operatie... 4 Drains... 4 Mogelijke complicaties... 4 Het ontslag... 5 Wanneer moet u contact opnemen?...

Nadere informatie

patiënteninformatie algemene heelkunde Borstoperatie

patiënteninformatie algemene heelkunde Borstoperatie patiënteninformatie algemene heelkunde Borstoperatie ALGEMEEN ZIEKENHUIS SINT-JOZEF Oude Liersebaan 4-2390 Malle tel. 03 380 20 11 - fax 03 380 28 90 azsintjozef@emmaus.be - www.azsintjozef-malle.be Dit

Nadere informatie

Borstsparende operatie en schildwachtklierprocedure

Borstsparende operatie en schildwachtklierprocedure Borstsparende operatie en schildwachtklierprocedure In overleg met uw behandelend arts heeft u besloten om een borstsparende operatie te ondergaan ter behandeling van een tumor in uw borst. Het doel van

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Borstamputatie. Deze informatie maakt deel uit van de Behandewijzer Borstkanker terTER_

Patiënteninformatie. Borstamputatie. Deze informatie maakt deel uit van de Behandewijzer Borstkanker terTER_ Patiënteninformatie Borstamputatie Deze informatie maakt deel uit van de Behandewijzer Borstkanker 1234567890-terTER_ Borstamputatie Informatie over een borstamputatie Deze informatie maakt deel uit van

Nadere informatie

borstbesparende operatie

borstbesparende operatie patiënteninformatie borstbesparende operatie U wordt opgenomen in het ziekenhuis voor een borstbesparende operatie in verband met borstkanker. Hieronder leest u meer informatie over de operatie. Dit is

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Borstamputatie. Informatie over een borstamputatie (ook wel ablatio of mastectomie genoemd)

Patiënteninformatie. Borstamputatie. Informatie over een borstamputatie (ook wel ablatio of mastectomie genoemd) Patiënteninformatie Borstamputatie Informatie over een borstamputatie (ook wel ablatio of mastectomie genoemd) Borstamputatie Informatie over een borstamputatie (ook wel ablatio of mastectomie genoemd)

Nadere informatie

8.1 Intra Operatieve Radiotherapie (IORT) bij borstkanker

8.1 Intra Operatieve Radiotherapie (IORT) bij borstkanker 8.1 Intra Operatieve Radiotherapie (IORT) bij borstkanker Van uw arts heeft u te horen gekregen dat u in aanmerking komt voor Intra Operatieve Radiotherapie (IORT). In dit hoofdstuk leggen we u in het

Nadere informatie

Borstkanker. Normale cellen in borstklierweefsel Augustus 2016

Borstkanker. Normale cellen in borstklierweefsel Augustus 2016 Borstkanker In Nederland wordt per jaar bij ongeveer 12.000 vrouwen borstkanker (mammacarcinoom) ontdekt. Daarnaast wordt bij ongeveer 1.300 vrouwen Ductaal Carcinoom In Situ (DCIS) geconstateerd. Dit

Nadere informatie

Aandeel van patiënten met invasieve borstkanker waarbij een ER, PR en/of HER2 statusbepaling werd uitgevoerd vóór enige systemische behandeling

Aandeel van patiënten met invasieve borstkanker waarbij een ER, PR en/of HER2 statusbepaling werd uitgevoerd vóór enige systemische behandeling Status bepaling: 99,4% Aandeel van patiënten met invasieve borstkanker waarbij een ER, PR en/of HER2 statusbepaling werd uitgevoerd vóór enige systemische behandeling Vóór het starten van de behandeling

Nadere informatie

Borstverwijdering Ablatio mamma

Borstverwijdering Ablatio mamma Borstverwijdering Ablatio mamma Borstcentrum Máxima is gevestigd op locatie Eindhoven De arts heeft met u besproken dat u voor een borstverwijdering in aanmerking komt. Wanneer wordt voor een borstverwijdering

Nadere informatie

Borstamputatie met of zonder poortwachtersklier

Borstamputatie met of zonder poortwachtersklier Borstamputatie met of zonder poortwachtersklier 2 Inleiding Als u deze folder krijgt heeft u zojuist een gesprek met uw chirurg gehad. Uit het onderzoek is gebleken dat u borstkanker heeft. U staat inmiddels

Nadere informatie

AZ Monica, campus Antwerpen Harmoniestraat 68 2018 Antwerpen T 03 240 20 20 F 03 240 20 40

AZ Monica, campus Antwerpen Harmoniestraat 68 2018 Antwerpen T 03 240 20 20 F 03 240 20 40 AZ Monica, campus Antwerpen Harmoniestraat 68 2018 Antwerpen T 03 240 20 20 F 03 240 20 40 AZ Monica, campus Deurne Florent Pauwelslei 1 2100 Deurne T 03 320 50 00 F 03 320 56 00 Borstchirurgie: sentinelklierprocedure

Nadere informatie

Borstchirurgie: mastectomie met okselklieruitruiming

Borstchirurgie: mastectomie met okselklieruitruiming AZ Monica, campus Antwerpen Harmoniestraat 68 2018 Antwerpen T 03 240 20 20 F 03 240 20 40 AZ Monica, campus Deurne Florent Pauwelslei 1 2100 Deurne T 03 320 50 00 F 03 320 56 00 Borstchirurgie: mastectomie

Nadere informatie

Operatieve ingrepen bij borstkanker

Operatieve ingrepen bij borstkanker CHIRURGIE Operatieve ingrepen bij borstkanker BEHANDELING Operatieve ingrepen bij borstkanker Van uw arts en de verpleegkundige hebt u veel informatie gekregen over borstkanker en de behandeling daarvan.

Nadere informatie

Behandeling van DCIS. Ductaal carcinoma in situ (DCIS) gemini-ziekenhuis.nl

Behandeling van DCIS. Ductaal carcinoma in situ (DCIS) gemini-ziekenhuis.nl Behandeling van DCIS Ductaal carcinoma in situ (DCIS) gemini-ziekenhuis.nl Inhoudsopgave Wat is DCIS 3 Borstsparende behandeling 4 Ablatio: verwijdering van de gehele borstklier en borst 5 Preventieve

Nadere informatie

Voorbereiding op de operatie Wij vragen u om uw oksel niet meer te ontharen vanaf het moment van bericht van opname tot aan de operatie.

Voorbereiding op de operatie Wij vragen u om uw oksel niet meer te ontharen vanaf het moment van bericht van opname tot aan de operatie. BORSTAMPUTATIE Inleiding Uw chirurg heeft met u gesproken over een borstamputatie. Bij een dergelijke operatie verwijdert de chirurg de gehele borst met tepel. In deze folder vindt u meer informatie over

Nadere informatie

Borstsparende operatie bij borstkanker (lumpectomie)

Borstsparende operatie bij borstkanker (lumpectomie) Borstsparende operatie bij borstkanker (lumpectomie) Uw chirurg heeft met u besproken dat u in aanmerking komt voor een borstbesparende behandeling bij borstkanker. Deze behandeling bestaat altijd uit

Nadere informatie

Chirurgie. Borstamputatie. Afdeling: Onderwerp:

Chirurgie. Borstamputatie. Afdeling: Onderwerp: Afdeling: Onderwerp: Chirurgie Operatieve behandeling borstkanker Algemeen U heeft van de chirurg en/ of nurse practitioner een schokkend bericht gekregen: u heeft borstkanker. Er komt veel op u af en

Nadere informatie

EEN SENTINELKLIER PROCEDURE NUTTIGE INFORMATIE

EEN SENTINELKLIER PROCEDURE NUTTIGE INFORMATIE EEN SENTINELKLIER PROCEDURE NUTTIGE INFORMATIE Oncologie/0155 Deze brochure beschrijft het verloop van een biopsie van de sentinelkier, een operatie die u binnenkort ondergaat. Het team van dermato-oncologie

Nadere informatie

Schildwachtklierprocedure (sentinel node- of poortwachtersklier procedure)

Schildwachtklierprocedure (sentinel node- of poortwachtersklier procedure) Schildwachtklierprocedure (sentinel node- of poortwachtersklier procedure) Inleiding Omdat uw behandelend chirurg bij u in de oksels geen verdikte lymfeklieren heeft gevoeld, heeft hij met u gesproken

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Okselklierdissectie (OKD) Informatie over verwijdering van lymfeklieren in de oksel

Patiënteninformatie. Okselklierdissectie (OKD) Informatie over verwijdering van lymfeklieren in de oksel Patiënteninformatie Okselklierdissectie (OKD) Informatie over verwijdering van lymfeklieren in de oksel Okselklierdissectie (OKD) Informatie over verwijdering van lymfeklieren in de oksel Naast het systeem

Nadere informatie

Operatie voor borstkanker bij mannen

Operatie voor borstkanker bij mannen CHIRURGIE Operatie voor borstkanker bij mannen BEHANDELING Operatie voor borstkanker bij mannen Van uw arts en de verpleegkundige hebt u informatie gekregen over borstkanker en de behandeling daarvan.

Nadere informatie

KNOBBELTJE IN DE BORST

KNOBBELTJE IN DE BORST KNOBBELTJE IN DE BORST Inleiding Deze folder informeert u over de gang van zaken bij een afwijking (knobbeltje) in de borst. Het is goed u te realiseren dat voor u persoonlijk de situatie anders kan zijn

Nadere informatie

Okselklierverwijdering (-dissectie) bij borstkanker

Okselklierverwijdering (-dissectie) bij borstkanker Okselklierverwijdering (-dissectie) bij borstkanker Uw chirurg heeft met u besproken dat binnenkort bij u een okselklierverwijdering plaatsvindt (ook wel okselklierdissectie of okselkliertoilet genoemd).

Nadere informatie

Knobbeltje in de borst

Knobbeltje in de borst Knobbeltje in de borst Inleiding Deze folder geeft u een globaal overzicht over de gebruikelijke gang van zaken bij een knobbeltje in de borst. Het is goed u te realiseren dat bij het vaststellen van een

Nadere informatie

Knobbeltje in de borst

Knobbeltje in de borst Knobbeltje in de borst Deze brochure informeert u over de gang van zaken bij een afwijking (knobbeltje) in de borst. Het is goed u te realiseren dat voor u persoonlijk de situatie anders kan zijn dan beschreven.

Nadere informatie

Borstkanker. hoe moet het nu verder?

Borstkanker. hoe moet het nu verder? Borstkanker hoe moet het nu verder? Deze brochure bevat zeker niet alle gedetailleerde informatie over borstkanker. We geven u vooral de belangrijkste en juiste informatie mee over borstkanker. 2 We proberen

Nadere informatie

Schildwachtklieronderzoek en -verwijdering bij borstkanker

Schildwachtklieronderzoek en -verwijdering bij borstkanker Schildwachtklieronderzoek en -verwijdering bij borstkanker Uw chirurg heeft met u besproken, dat binnenkort bij u een schildwachtklieronderzoek en -verwijdering plaatsvindt. In deze folder leest u hier

Nadere informatie

Ductaal Carcinoma In Situ (DCIS)

Ductaal Carcinoma In Situ (DCIS) Bij u is een voorstadium van borstkanker geconstateerd. Deze afwijking wordt Ductaal Carcinoma In Situ (afgekort DCIS) genoemd. Uw arts of verpleegkundig specialist heeft uitgelegd wat DCIS inhoudt en

Nadere informatie

Een borstsparende operatie met een. sentinelonderzoek

Een borstsparende operatie met een. sentinelonderzoek Een borstsparende operatie met een 1 sentinelonderzoek Uw operatie vindt plaats op: Uw opname is gepland op:... Aantal verwachte dagen opname:.. U meldt zich aan bij opname: aan kassa K1 K2, gelijkvloers

Nadere informatie

Okselklierdissectie. Borstcentrum Máxima is gevestigd op locatie Eindhoven

Okselklierdissectie. Borstcentrum Máxima is gevestigd op locatie Eindhoven Okselklierdissectie Borstcentrum Máxima is gevestigd op locatie Eindhoven Vooraf U heeft met uw specialist besproken dat u binnenkort een operatie ondergaat in verband met borstkanker. Hierbij worden de

Nadere informatie

KWALITEITSINDICATOREN BORSTKANKER AZ KLINA

KWALITEITSINDICATOREN BORSTKANKER AZ KLINA KWALITEITSINDICATOREN BORSTKANKER AZ KLINA AZ Klina legt hierbij de resultaten voor van de tweede kwaliteitsmeting van onze borstkankerzorg. Deze resultaten werden in januari 2015 meegedeeld door het Kankerregister

Nadere informatie

Welke vragen stel ik mijn dokter?

Welke vragen stel ik mijn dokter? Welke vragen stel ik mijn dokter? INLEIDING Goede algemene voorlichting over het onderzoek en de behandeling van borstkanker is enorm belangrijk. Goede voorlichting over het eigen ziektebeeld is nog belangrijker,

Nadere informatie

Onderzoek naar een borstafwijking

Onderzoek naar een borstafwijking Onderzoek naar een borstafwijking Inleiding Uw huisarts heeft u verwezen naar de Ommelander Ziekenhuis Groep (OZG) in verband met een afwijking in uw borst. Het kan ook zijn dat u via het bevolkingsonderzoek

Nadere informatie

Behandeling bij borstkanker

Behandeling bij borstkanker Wilhelmina Ziekenhuis Assen Vertrouwd en dichtbij Informatie voor patiënten Behandeling bij borstkanker z 1 Er is borstkanker bij u geconstateerd en met de chirurg of verpleegkundig specialist mammacare

Nadere informatie

De operaties worden in verschillende combinaties uitgevoerd.

De operaties worden in verschillende combinaties uitgevoerd. De operatie bij borstkanker De operatie bij borstkanker en de nabehandeling Inhoud 1. Inleiding 2. Borstoperatie 2.1: Borstsparende operatie 2.2: Borstsparende operatie met oncoplastische reductie 2.3:

Nadere informatie

Vlaams Indicatoren Project VIP²

Vlaams Indicatoren Project VIP² Vlaams Indicatoren Project VIP² Het initiatief voor het Vlaams Indicatoren Project VIP² gaat uit van de Vlaamse overheid, de Vlaamse vereniging van hoofdartsen en de ziekenhuiskoepels Zorgnet en Icuro.

Nadere informatie

Het verwijderen van de borst

Het verwijderen van de borst Patiënteninformatie Het verwijderen van de borst Het verwijderen van de borst 899953 Verwijderen van borst.indd 1 1 17-02-17 14:27 Het verwijderen van de borst Martini Borstcentrum, route 1.7 Telefoon:

Nadere informatie

EEN BORSTSPARENDE OPERATIE MET EEN OKSELKLIERUITRUIMING

EEN BORSTSPARENDE OPERATIE MET EEN OKSELKLIERUITRUIMING EEN BORSTSPARENDE OPERATIE MET EEN OKSELKLIERUITRUIMING KANKERCENTRUM UZ GENT Onco_seno_013 INHOUDSTAFEL 01 Inleiding 3 02 De operatie 3 03 Mijn opname in het ziekenhuis 5 04 Wanneer moet ik mijn arts

Nadere informatie

behandelingen-bij-borstkanker/

behandelingen-bij-borstkanker/ https://www.isala.nl/patientenfolders/6682-borstkanker-pid-h3- behandelingen-bij-borstkanker/ Borstkanker (PID): H3 Behandelingen bij borstkanker Als borstkanker is vastgesteld, bespreekt een team van

Nadere informatie

communicatie indicatoren borstkanker

communicatie indicatoren borstkanker communicatie indicatoren borstkanker Dr. Stevens Ellen De Vos 8/1/2015 De Sint-Jozefkliniek neemt zoveel mogelijk deel aan nationale en internationale initiatieven om de kwaliteit van zorg te verbeteren.

Nadere informatie

Patiënteninformatiedossier (PID) MAMMACARE. onderdeel OKSELKLIERTOILET

Patiënteninformatiedossier (PID) MAMMACARE. onderdeel OKSELKLIERTOILET Patiënteninformatiedossier (PID) MAMMACARE onderdeel OKSELKLIERTOILET INHOUDSOPGAVE Inleiding... 3 Wanneer wordt een okselkliertoilet uitgevoerd?... 4 Wat houdt een okselkliertoilet in?... 4 Fysiotherapie...

Nadere informatie

P A T I Ë N T E N I N F O R M A T I E

P A T I Ë N T E N I N F O R M A T I E Onderzoek naar een borstafwijking P A T I Ë N T E N I N F O R M A T I E Verwijzing door huisarts of via het bevolkingsonderzoek Uw huisarts heeft u verwezen naar de locatie Delfzicht van de Ommelander

Nadere informatie

Een borstafwijking: het stellen van een diagnose

Een borstafwijking: het stellen van een diagnose Een borstafwijking: het stellen van een diagnose Als u een verdachte knobbel voelt, moeten verdere onderzoeken uitgevoerd worden om meer informatie te krijgen over de soort en de ernst van het gezwel.

Nadere informatie

Voorbereiding op de operatie Wij vragen u om uw oksel niet meer te ontharen vanaf het moment van bericht van opname tot aan de operatie.

Voorbereiding op de operatie Wij vragen u om uw oksel niet meer te ontharen vanaf het moment van bericht van opname tot aan de operatie. BORSTAMPUTATIE Inleiding Uw chirurg heeft met u gesproken over een borstamputatie. Bij een dergelijke operatie verwijdert de chirurg de gehele borst met tepel. In deze folder vindt u meer informatie over

Nadere informatie

Okselklierverwijdering (-dissectie) bij borstkanker

Okselklierverwijdering (-dissectie) bij borstkanker Okselklierverwijdering (-dissectie) bij borstkanker Uw chirurg heeft met u besproken dat binnenkort bij u een okselklierverwijdering plaatsvindt (ook wel okselklierdissectie of okselkliertoilet genoemd).

Nadere informatie

borstamputatie patiënteninformatie

borstamputatie patiënteninformatie patiënteninformatie borstamputatie U wordt opgenomen in het ziekenhuis voor een borstamputatie in verband met borstkanker. Hieronder leest u meer informatie over de operatie. Dit is ter ondersteuning van

Nadere informatie

EEN BORSTAFWIJKING: HET STELLEN VAN EEN DIAGNOSE

EEN BORSTAFWIJKING: HET STELLEN VAN EEN DIAGNOSE EEN BORSTAFWIJKING: HET STELLEN VAN EEN DIAGNOSE KANKERCENTRUM Onco_seno_003 WAT VINDT U TERUG IN DEZE BROCHURE 01 Inleiding 3 02 Mammografie 3 03 Echografie van de borst 4 04 NMR 4 05 PUNCTIE (FNAC) 5

Nadere informatie

Informatie rondom een operatie vanwege borstkanker. Borstcentrum Zuyd

Informatie rondom een operatie vanwege borstkanker. Borstcentrum Zuyd Informatie rondom een operatie vanwege borstkanker Borstcentrum Zuyd Inleiding U wordt binnenkort in het ziekenhuis opgenomen in verband met een operatie aan de borst en/of okselklieren. In deze folder

Nadere informatie

Borstsparende operatie. Mammapoli

Borstsparende operatie. Mammapoli 00 Borstsparende operatie Mammapoli 1 U wordt binnenkort opgenomen voor een borstsparende operatie De operatie vindt plaats in dagopname via het Dagcentrum. Op deze afdeling worden patiënten van verschillende

Nadere informatie

Risicofactoren Niet erfelijke factoren: Erfelijke factoren:

Risicofactoren Niet erfelijke factoren: Erfelijke factoren: Zoals bij alle soorten kanker, is er bij borstkanker sprake van cellen met een ontregelde celdeling. Door deze ontregeling kunnen cellen zich ongeremd vermenigvuldigen en uitgroeien tot een tumor. Deze

Nadere informatie

Na een operatie vanwege borstkanker. Nazorg Dagverpleging

Na een operatie vanwege borstkanker. Nazorg Dagverpleging Na een operatie vanwege borstkanker Nazorg Dagverpleging Inleiding U was in het ziekenhuis opgenomen in verband met een operatie aan de borst en/of okselklieren. Deze folder bevat adviezen en praktische

Nadere informatie

Na een operatie vanwege borstkanker. Nazorg

Na een operatie vanwege borstkanker. Nazorg Na een operatie vanwege borstkanker Nazorg Inleiding U bent in het ziekenhuis opgenomen geweest in verband met een operatie aan de borst en/of okselklieren. Deze folder bevat adviezen en praktische tips

Nadere informatie

Vanaf het moment dat het vermoeden bestaat dat u borstkanker heeft Hoe ontdek ik of ik borstkanker heb

Vanaf het moment dat het vermoeden bestaat dat u borstkanker heeft Hoe ontdek ik of ik borstkanker heb Vanaf het moment dat het vermoeden bestaat dat u borstkanker heeft Hoe ontdek ik of ik borstkanker heb Inleiding Zoals bij alle soorten kanker, is er bij borstkanker sprake van cellen met een ontregelde

Nadere informatie

Okselklierdissectie. Borstcentrum Máxima is gevestigd op locatie Eindhoven

Okselklierdissectie. Borstcentrum Máxima is gevestigd op locatie Eindhoven Okselklierdissectie Borstcentrum Máxima is gevestigd op locatie Eindhoven U heeft met uw specialist besproken dat u binnenkort een operatie ondergaat in verband met borstkanker. Hierbij worden de lymfeklieren

Nadere informatie

Borstsparende behandeling

Borstsparende behandeling Patiënteninformatie Borstsparende behandeling Borstsparende behandeling 899960 Borstsparende behandeling.indd 1 1 12-07-16 14:31 Borstsparende behandeling Martini Borstcentrum, route 1.7 Telefoon: (050)

Nadere informatie

EEN BORSTSPARENDE OPERATIE MET EEN SENTINELONDERZOEK

EEN BORSTSPARENDE OPERATIE MET EEN SENTINELONDERZOEK EEN BORSTSPARENDE OPERATIE MET EEN SENTINELONDERZOEK KANKERCENTRUM Onco_seno_012 WAT VINDT U TERUG IN DEZE BROCHURE 02 Inleiding 3 03 De operatie 3 04 Mijn opname in het ziekenhuis 6 05 Wat moet ik weten

Nadere informatie

OPERATIEVE BEHANDELING VAN BORSTKANKER MOGELIJKHEDEN OP EEN RIJ

OPERATIEVE BEHANDELING VAN BORSTKANKER MOGELIJKHEDEN OP EEN RIJ OPERATIEVE BEHANDELING VAN BORSTKANKER MOGELIJKHEDEN OP EEN RIJ Inhoudsopgave Inleiding 3 Mammacareverpleegkundigen 3 Voorbereiding op de behandeling 3 Behandeling 3 Wat houdt een borstsparende operatie

Nadere informatie

Soms vindt de patholoog, die het weefsel onderzoekt, dat niet al het tumorweefsel is verwijderd. Er volgt dan een tweede operatie.

Soms vindt de patholoog, die het weefsel onderzoekt, dat niet al het tumorweefsel is verwijderd. Er volgt dan een tweede operatie. Borstsparende operatie In overleg met uw behandelend arts heeft u besloten om een borstsparende operatie te ondergaan ter behandeling van een tumor in uw borst. Het doel van de operatie is om het tumorweefsel

Nadere informatie

Informatie rondom een operatie vanwege borstkanker. Borstcentrum Zuyd

Informatie rondom een operatie vanwege borstkanker. Borstcentrum Zuyd Informatie rondom een operatie vanwege borstkanker Borstcentrum Zuyd Inleiding U wordt binnenkort in het ziekenhuis opgenomen in verband met een operatie aan de borst en/of okselklieren. In deze folder

Nadere informatie

99,6% % 99,4% Het Vlaams Indicatorenproject: Behandeling van borstkanker Resultaten AZ Maria Middelares

99,6% % 99,4% Het Vlaams Indicatorenproject: Behandeling van borstkanker Resultaten AZ Maria Middelares Het Vlaams Indicatorenproject: Behandeling van borstkanker Resultaten Interpretatie grafieken In de grafieken wordt ons ziekenhuis voorgesteld door de rode stip. De horizontale grijze lijn verwijst naar

Nadere informatie

Sentinel node procedure

Sentinel node procedure Sentinel node procedure Inleiding Omdat uw behandelend chirurg bij u in de oksel geen verdikte lymfeklieren heeft gevoeld, heeft hij met u gesproken over de mogelijkheid van het toepassen van de sentinel

Nadere informatie

Heelkunde van de borstklier

Heelkunde van de borstklier Dit Patienten Informatie Formulier kan U ook bekomen op de KBGH-website : www.belsurg.org 21 Heelkunde van de borstklier Eenvoudige tumorectomie Recent werd bij u een massa in de borst ontdekt door middel

Nadere informatie