Klimaat op je bord. Hans Blonk Blonk Consultants

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Klimaat op je bord. Hans Blonk Blonk Consultants"

Transcriptie

1 Klimaat op je bord Hans Blonk Blonk Consultants

2 Inhoud 1. De klimaat-impact van voedingsmiddelen 2. Klimaatvriendelijker eten Productiekant Consumptiekant 3. Het aardappelklimaat 2

3 1. 1 De klimaatimpact van voedingsmiddelen Basics Farming Transport Processing Transport Retail Consumption GHG kg CO 2 eq CO 2 fossil 1 CO 2 biogenic 0 CH N 2 O 298 Land Use Change depending on crop & country 3

4 1.2 De klimaatimpact van voedingsmiddelen Standaarden Standards for lifecycle assessments ISO 14040/44 - / PEF EU Specifications for carbon footprint assessments TS WRI GHG protocol PAS2050 (British) BP X (French) IPCC GWP -100 factoren IPCC Guidelines (Tier 1,2,3) Carbon footprint assessment rules for product categories Product Category Rules PAS2050-1/2/3 etc Renewable Energy Directive (EU) 4

5 1.3 De klimaatimpact van voedingsmiddelen resultaten per kg: sommige scoren hoog andere laag 5

6 1.4 De klimaatimpact van voedingsmiddelen maar energiewaarde verschilt!! 6

7 1.5 De klimaatimpact van voedingsmiddelen wat als we alle nutriënten in beschouwing meenemen Wijn rode Runderbiefstuk bereid Aardbeien Koffie bereid Bier pils Druiven m schil gem Suiker kristal- Rijst witte gekookt Sap sinaasappel- gepasteuriseerd Melk volle Kool bloem- gekookt Garnalen Hollandse gekookt Sla gem rauw Varkensschouderkarbonade bereid Aardappelen z schil gekookt gem Chips gem Pasta witte gem gekookt Ui rauw Zalm kweek- bereid in magnetron z toev Brood tarwe- Olie soja- gco2e/%bijdrage ADI

8 2. Klimaatvriendelijk eten: waar te beginnen Broeikaseffect van ons menu % 3% 3% 3% 2% 1% 1%1%1%0% 2% 2%2% 2% 2% 4% 4% 4% 5% 4.17 kg CO2e/day 8% 14% 9% 12% 11% Melk en melkproducten Rund (beef) Rund (dairy) Varken Kaas Kip Groenten Vetten, oliën en hartige sauzen Frisdrank Brood Koffie Soepen Fruit Gebak en koek Vis Bier Noten, zaden en snacks Aardappelen Graanproducten en bindmiddelen Thee 8

9 2. Klimaatvriendelijk eten: verbeteropties 1. Efficiëntere productieketens 2. Efficiënter consumeren per producteenheid: 1. Verminder verspilling 2. Eet volgens seizoen 3. Efficiënter consumeren op dieetniveau: anders eten 4. Klimaat efficiëntere producten (betere voedingswaarde per eenheid klimaatimpact): food ecodesign 9

10 2.1 Efficiëntere productieketens zorg voor veel bedrijven 10

11 LambWeston voorbeeld (Lamb Weston / Meijer Sustainability Report ) 11

12 2.1 Efficiënter produceren: autonome trends carbon efficiënter carbon inefficiënter 13

13 Teelt Transport 1e verwerking Transport 2e verwerking Verpakking Transport naar retail Retail Consumptie Carbon footprint (g CO2eq per liter product) kg CO2-eq/liter Minder verspillend consumeren Koop wat je nodig hebt Manage je koelkast Bereid ze met schil Bereid wat je nodig hebt (voorbeeld thee) 250 Maximum Consumptie Retail Transport naar retail Verpakking 2e verwerking Transport 1e verwerking Transport Teelt 0 0 Zwarte thee Groene thee Thee 14

14 2.2.2 Eet volgens seizoen waarom verse aardbeien in de winter???? broeikaseffect gedurende het jaar (kg CO2eq/ton) march april may june july august september october november december 15

15 2.3. Dieetoptimalisatie hoe werkt het? 16

16 Grams Dieetoptimalisatie Klimaatvriendelijk eten Current diet Low Carbon diet

17 2.3 Klimaatvriendelijk eten 2030 Greenhouse gasses Land use ,83 kg CO2eq/day ,24 m2*year/day ,21 kg CO2eq/day ,88 m2*year/day Fossil energy Price ,85 MJ/day ,02 /day ,79 MJ/day ,18 /day 18

18 (CO2-eq of total diet /day) 2.4 Food ecodesign 4,2 4,1 4 Product A Product C Product E Product B Product D 3,9 3,8 3,7 3, Quantity of consumption (g/dag) 19

19 2.4 Food ecodesign Meat Bread Dairy 20

20 3. Het aardappel klimaat aardappels passen prima in klimaatvriendelijk dieet 4,0 (per 1000 kcal gekookt product) 3,5 3,0 2,5 2,0 1,5 Klimaatverandering kg CO2 eq Landgebruik m2a Energiegebruik kg oil eq 1,0 0,5 0,0 Aardappels Witte rijst Erwten Pasta Klimaatoptimalisatie 2010 gram/dag 2030 klimaatduurzaam gram/dag Aardappelen Witte rijst Erwten Pasta

21 Klimaat op je bord Dank voor uw aandacht! Vragen 22

Bijdrage (%) van de tussendoortjes aan de consumptie van productgroepen in drie voedselconsumptiepeilingen

Bijdrage (%) van de tussendoortjes aan de consumptie van productgroepen in drie voedselconsumptiepeilingen Tabel 18 Bijdrage (%) van de tussendoortjes aan de consumptie van productgroepen in drie voedselconsumptiepeilingen Bijdrage (%) van tussendoortjes aan de consumptie van groepen voedingsmiddelen bij de

Nadere informatie

D e f i n i n g s u s t a i n a b l e n u t r i t i o n

D e f i n i n g s u s t a i n a b l e n u t r i t i o n D e f i n i n g s u s t a i n a b l e n u t r i t i o n Hoe komen we tot gezonde en duurzame voedingspatronen? Gerard Kramer Manager Sustainable Nutrition Blonk Consultants Slotdebat It s the food, my

Nadere informatie

Belangrijkste bevindingen

Belangrijkste bevindingen gram/dag tijdens ontbijt A. van Leeuwenhoeklaan 9 3721 MA Bilthoven Postbus 1 3720 BA Bilthoven www.rivm.nl KvK Utrecht 30276683 T 030 274 91 11 F 030 274 29 71 info@rivm.nl Belangrijkste bevindingen Ontbijtgewoonten

Nadere informatie

Bijdrage (%) van maaltijden aan de consumptie van groepen

Bijdrage (%) van maaltijden aan de consumptie van groepen Tabel 25 Bijdrage (%) van maaltijden aan de consumptie van groepen voedingsmiddelen Project : Basis rapportage VCP (SAS) Weergave: Gewogen, vast aantal van 2 dagen, naar gebruik van consumptietypering

Nadere informatie

standaard gebruikers Voedingsmiddel gemiddelde afwijking aantal [%] Overigen 112 92 4952 83 td ochtend 0 4 6 0 td middag 1 7 49 1 td avond 1 11 63 1

standaard gebruikers Voedingsmiddel gemiddelde afwijking aantal [%] Overigen 112 92 4952 83 td ochtend 0 4 6 0 td middag 1 7 49 1 td avond 1 11 63 1 Tabel 24 Dagelijkse consumptie van groepen voedingsmiddelen door diverse bevolkingsgroepen naar tussendoorgebruik (berekening bij gebruikers van tussendoortjes) Project : Basis rapportage VCP (SAS) Weergave:

Nadere informatie

Bijlage: Dieet zonder koolhydraten

Bijlage: Dieet zonder koolhydraten Bijlage: Dieet zonder koolhydraten Let op: u hoeft dit dieet alleen te volgen als u als voorbereiding Dieet en nuchter heeft. Het is belangrijk dat u de dag voor het onderzoek tot de laatste 6 uren voor

Nadere informatie

Bijlage: Dieet zonder koolhydraten

Bijlage: Dieet zonder koolhydraten Bijlage: Dieet zonder koolhydraten Let op: u hoeft dit dieet alleen te volgen als u als voorbereiding Dieet en nuchter heeft. Het is belangrijk dat u de dag voor het onderzoek tot de laatste 6 uren voor

Nadere informatie

Leesboekje eten en drinken

Leesboekje eten en drinken Leesboekje eten en drinken Leesboekje Eten en Drinken Pagina 1 Dit is de groente Dit is het fruit. Dit is de sinaasappel. Dit is de banaan. Dit is de tomaat. Dit is de appel. Dit zijn de druiven. Dit is

Nadere informatie

Vakantie vitamines: hoe voorkom je vakantie kilo s? Jantine Blaauwbroek Diëtist

Vakantie vitamines: hoe voorkom je vakantie kilo s? Jantine Blaauwbroek Diëtist Vakantie vitamines: hoe voorkom je vakantie kilo s? Jantine Blaauwbroek Diëtist Inhoud 1 Vakantiebestemmingen 2 Wat is gezonde voeding? 3 Energieleveranciers en functies 4 Energiebalans op vakantie 5 Weet

Nadere informatie

Nieuwe wegen naar gezonde voeding

Nieuwe wegen naar gezonde voeding Nieuwe wegen naar gezonde voeding 1 Wat eten we en wordt het beter? Matthijs van den Berg Hoofd van het Centrum Voeding, Preventie en Zorg bij het RIVM. 2 Wat eten we en wordt het beter? Matthijs van den

Nadere informatie

Samenvatting resultaten voedselconsumptiepeiling 2014

Samenvatting resultaten voedselconsumptiepeiling 2014 Samenvatting resultaten voedselconsumptiepeiling 2014 De resultaten van de VCP 2014 werden in september 2016 gepubliceerd. Een samenvattend overzicht van de resultaten, en een vergelijking met enkele resultaten

Nadere informatie

Let op! Om niets te vergeten vragen wij u het dagboek direct na elke maaltijd, of ander moment waarop uw kind iets eet of drinkt, in te vullen.

Let op! Om niets te vergeten vragen wij u het dagboek direct na elke maaltijd, of ander moment waarop uw kind iets eet of drinkt, in te vullen. eetdagboek Naam Geboortedatum - - Een eetdagboek bijhouden De kinderarts of de diëtist heeft u gevraagd een eetdagboek bij te houden. Om een goede indruk van de voedingsinname van uw kind te verkrijgen,

Nadere informatie

1. Verdeling tijdens de ramadan 2. Het Suikerfeest

1. Verdeling tijdens de ramadan 2. Het Suikerfeest 1. Verdeling tijdens de ramadan 2. Het Suikerfeest 4. Goede indeling van het bord 3. Goede vulling van het bord 6. Goede hoeveelheid kiezen 5. Goede keuze maken 8. Drink geen vruchtensap 7. Gedroogd of

Nadere informatie

Annex: Tabellen behorende bij de analyses consumptiedatabanken

Annex: Tabellen behorende bij de analyses consumptiedatabanken Verkennend beleidsgericht onderzoek m.b.t. sociale stratificatie in aankoop en consumptie van voedingsmiddelen, de impact daarvan op de volksgezondheid en de mogelijkheden om deze sociale stratificatie

Nadere informatie

de appel het fruit de peer de sinaasappel de banaan

de appel het fruit de peer de sinaasappel de banaan Werkbladen bij thema eten en drinken: dag 1 Naam:................. 1. Lezen en overschrijven: de appel het fruit de peer de sinaasappel. de banaan LOWAN-vo startpakket NT2 Werkbladen thema 4 Pagina 1 2.

Nadere informatie

Consumptie van koolhydraten in Nederland

Consumptie van koolhydraten in Nederland Consumptie van koolhydraten in Nederland Caroline van Rossum 1 Inhoud Voedselconsumptie meten Inname Bronnen Waar en wanneer Verschillen in bevolking Veranderingen 2 Voedselconsumptiepeilingen Inzicht

Nadere informatie

Gezonde Voeding Tips

Gezonde Voeding Tips Gezonde Voeding Tips Waarom is een gezond dieet zo belangrijk? A) Voorkom risico s op aandoeningen Weet je dat de meeste aandoeningen kunnen worden voorkomen? Voorbeelden hiervan zijn:» Hartaandoeningen»

Nadere informatie

Diewertje Sluik, Edith Feskens

Diewertje Sluik, Edith Feskens Nutriëntendichtheid van basisvoedingsmiddelen Diewertje Sluik, Edith Feskens NZO Symposium, 21 November 2013 Inhoud Kwaliteit van voeding meten: dieetscores/indexen Nutrient profiling Nutriëntendichtheid

Nadere informatie

Relevantie van (carbon) footprinting voor telers. Jasper Scholten 23 juni 2011

Relevantie van (carbon) footprinting voor telers. Jasper Scholten 23 juni 2011 Relevantie van (carbon) footprinting voor telers Jasper Scholten 23 juni 2011 Inhoud 1. Blonk Milieu Advies 2. Levenscyclusanalyse (LCA) 3. Carbon Footprinting 4. Footprint van brouwgerst 5. Footprint

Nadere informatie

Lekker eten met minder zout

Lekker eten met minder zout Lekker eten met minder zout Inleiding In deze brochure vindt u informatie over hoe u het zoutgehalte in uw voeding kunt verminderen en toch lekker kunt blijven eten. Gemiddeld krijgen we per dag 9 gram

Nadere informatie

dit eetdagboek is van:... hij of zij is jarig op:...

dit eetdagboek is van:... hij of zij is jarig op:... eetdagboek dit eetdagboek is van:... hij of zij is jarig op:... en wordt dan:... jaar. Een eetdagboek bijhouden De kinderarts heeft u gevraagd een eetdagboek bij te houden. Dit dagboek kan helpen bij het

Nadere informatie

Voeding in de zwangerschap

Voeding in de zwangerschap Voeding in de zwangerschap Verloskunde Beter voor elkaar 1 2 Gezonde voeding Een gezonde leefstijl is belangrijk, vooral nu u in verwachting bent. Daarbij hoort gezonde voeding. Eten voor twee is niet

Nadere informatie

Schijf van Vijf-spel. Opdracht 4C. Opdracht

Schijf van Vijf-spel. Opdracht 4C. Opdracht Opdracht 4C Schijf van Vijf-spel Opdracht Doel: Introductie: 15 min. Opdracht 1: Opdracht 2: Kinderen worden bewust gemaakt van wat gezonde basisvoeding is. Dit zijn producten uit de Schijf van Vijf. Als

Nadere informatie

Waar u op moet letten

Waar u op moet letten voedseldagboek datum van invullen naam diëtist OLVG patiëntensticker Voor de behandeling van uw kind is het belangrijk om te weten wat uw kind eet en drinkt. Wij vragen u om 3 dagen (2 weekdagen en 1 weekenddag)

Nadere informatie

Infofiche 1. De actieve voedingsdriehoek. Doelstellingen. De leerlingen begrijpen het principe van de actieve voedingsdriehoek.

Infofiche 1. De actieve voedingsdriehoek. Doelstellingen. De leerlingen begrijpen het principe van de actieve voedingsdriehoek. Infofiche 1 Doelstellingen De leerlingen begrijpen het principe van de actieve voedingsdriehoek. De leerlingen kennen de verschillende voedselgroepen van de actieve voedingsdriehoek. De leerlingen kunnen

Nadere informatie

Een operatie? Let op uw voeding!

Een operatie? Let op uw voeding! Een operatie? Let op uw voeding! Belangrijk Om een operatie en uw herstel zo goed mogelijk te laten verlopen is het belangrijk dat u lichamelijk in een zo goed mogelijke conditie bent. Een goede voedingstoestand

Nadere informatie

Geef kanker. minder kans. eet volop. groente en. fruit

Geef kanker. minder kans. eet volop. groente en. fruit Geef kanker minder kans eet volop groente en fruit Iedereen heeft zo zijn eetgewoonten. De één eet wat meer dan de ander. De één lust graag dit, de ander dat. Vaste eetgewoonten zijn er steeds minder.

Nadere informatie

DE ACTIEVE VOEDINGSDRIEHOEK: OM DAGELIJKS EVENWICHTIG TE ETEN EN VOLDOENDE TE BEWEGEN.

DE ACTIEVE VOEDINGSDRIEHOEK: OM DAGELIJKS EVENWICHTIG TE ETEN EN VOLDOENDE TE BEWEGEN. GEZONDHEID INFOBLAD DE ACTIEVE VOEDINGSDRIEHOEK: OM DAGELIJKS EVENWICHTIG TE ETEN EN VOLDOENDE TE BEWEGEN. BRON: VIGeZ, 2011. De actieve voedingsdriehoek. De actieve voedingsdriehoek geeft je een idee

Nadere informatie

Afdeling diëtetiek Richtlijnen kaliumbeperkt dieet

Afdeling diëtetiek Richtlijnen kaliumbeperkt dieet Afdeling diëtetiek Richtlijnen kaliumbeperkt dieet Telefoonnummer: 0344 674285 Kalium Kalium is een mineraal dat in vrijwel alle voedingsmiddelen voorkomt. Kalium is nodig voor de geleiding van zenuwprikkels.

Nadere informatie

Ondervoeding: een miskend probleem

Ondervoeding: een miskend probleem Heeft u opmerkingen of suggesties i.v.m. deze brochure? Geef ons gerust een seintje! Ondervoeding: een miskend probleem Dienst Kwaliteit E-mail: info@jessazh.be Tel: 011 28 91 11 Jessa Ziekenhuis vzw Maatschappelijke

Nadere informatie

Koolhydraatarm dieet PET/CT. Nucleaire geneeskunde

Koolhydraatarm dieet PET/CT. Nucleaire geneeskunde Koolhydraatarm dieet PET/CT Nucleaire geneeskunde Het is belangrijk om 24 uur vóór het PET/CT onderzoek een koolhydraat arm dieet te volgen. De laatste twaalf uur vóór het onderzoek moet u nuchter blijven.

Nadere informatie

Voedingsadvies bij zwangerschapsdiabetes. diabetes gravidarum

Voedingsadvies bij zwangerschapsdiabetes. diabetes gravidarum Voedingsadvies bij zwangerschapsdiabetes diabetes gravidarum 2 Deze brochure is bedoeld voor vrouwen met diabetes gravidarum. In deze brochure wordt informatie gegeven over o.a. de richtlijnen voor de

Nadere informatie

Duurzaamheid in de Schijf van Vijf

Duurzaamheid in de Schijf van Vijf Duurzaamheid in de Schijf van Vijf Expert duurzaam eten Dr.ir. Corné van Dooren @DuurzaamEten Congres Duurzame Voeding, FCInstitute, 19 juni 2018 Disclosure belangen spreker Geen potentiële belangenverstrengeling

Nadere informatie

Voeding bij een vernauwing of dreigende afsluiting darm

Voeding bij een vernauwing of dreigende afsluiting darm Voeding bij een vernauwing of dreigende afsluiting darm Beste patiënt Een vernauwing of dreigende afsluiting of obstructie in de darm kan de doorgang van voedselresten belemmeren. Voornamelijk grote stukken

Nadere informatie

www.voedingscentrum.nl Veranderingen in indelingscriteria 1/10

www.voedingscentrum.nl Veranderingen in indelingscriteria 1/10 BIJLAGE 2: Vergelijking criteria RV 2009 versus RV 2011 Voor de voetnoten bij criteria RV 2011 zie RV zelf. Richtlijnen voedselkeuze 2009 hoofdgroep subgroep a/b b/c BASIS PRODUCTGROEPEN Groente* Alle

Nadere informatie

Eiwitbeperkt dieet. Over een eiwitbeperkt dieet. Almere, Dieetadvies voor: Eiwitbeperkt à gram eiwit per dag

Eiwitbeperkt dieet. Over een eiwitbeperkt dieet. Almere, Dieetadvies voor: Eiwitbeperkt à gram eiwit per dag Eiwitbeperkt dieet Almere, Dieetadvies voor: Eiwitbeperkt à gram eiwit per dag Natriumbeperkt à 2400 mg natrium per dag (6 gram zout) Over een eiwitbeperkt dieet U heeft het advies gekregen een eiwitbeperkt

Nadere informatie

VOEDING OP DE BUURDERIJ

VOEDING OP DE BUURDERIJ VOEDING OP DE BUURDERIJ De voeding op de Buurderij voldoet aan de richtlijnen Gezonde Voeding van het Voedingscentrum. Per 1 januari 2018 is er gemiddeld 6,60 beschikbaar per bewoner per dag voor het eten.

Nadere informatie

Infofiche 1. De actieve voedingsdriehoek. Doelstellingen

Infofiche 1. De actieve voedingsdriehoek. Doelstellingen Infofiche 1 Doelstellingen De leerlingen leren de actieve voedingsdriehoek kennen en begrijpen de indeling ervan. De leerlingen kunnen zelf voedingsmiddelen indelen bij de passende voedselgroep. geeft

Nadere informatie

De Voedingswijzer. Calorie wijzer Product wijzer Groente en fruit wijzer Drinkwijzer

De Voedingswijzer. Calorie wijzer Product wijzer Groente en fruit wijzer Drinkwijzer De Voedingswijzer De Voedingswijzer is een gebaseerd om algemene richtlijnen. Probeer balans te vinden in je voedingspatroon. Onderstaand de opstartgids. Gebruik bij voorkeur samen met de Voedingswijzer

Nadere informatie

Voedselconsumptie Vergelijking met de Richtlijnen goede voeding Belangrijkste bevindingen

Voedselconsumptie Vergelijking met de Richtlijnen goede voeding Belangrijkste bevindingen Voedselconsumptie 12-16 Vergelijking met de Richtlijnen goede voeding 15 Het RIVM onderzoekt de voedselconsumptie in Nederland. Van ruim mensen in de leeftijd van 1 tot en met 79 jaar is van 12 tot en

Nadere informatie

RESTENRIJKE VOEDING. Jan Yperman Ziekenhuis Briekestraat Ieper N

RESTENRIJKE VOEDING. Jan Yperman Ziekenhuis Briekestraat Ieper N RESTENRIJKE VOEDING Jan Yperman Ziekenhuis Briekestraat 12 8900 Ieper 40.019N 20170720 www.yperman.net 057 35 35 35 info@yperman.net Diensthoofd keuken Om een dagelijks een goede darmwerking en gezonde

Nadere informatie

Inhoud. Voorwoord 3. Voeding 6. Slaap 22. Houding 30. Naar de dokter 37. Kleding 65. Mode 74. Kleding wassen 77

Inhoud. Voorwoord 3. Voeding 6. Slaap 22. Houding 30. Naar de dokter 37. Kleding 65. Mode 74. Kleding wassen 77 Inhoud Voorwoord 3 Voeding 6 Slaap 22 Houding 30 Naar de dokter 37 Kleding 65 Mode 74 Kleding wassen 77 6 VOEDING Weet wat je eet Je eet elke dag. Alles wat je eet (en drinkt) heet voeding. Is elke voeding

Nadere informatie

Koolhydraatadviezen in de praktijk

Koolhydraatadviezen in de praktijk Wie en wanneer adviseer je wat? Mariëlle van Veen Diëtist Leids Universitair Medisch Centrum Koolhydraten zijn hot Te verwachten effecten Verbeteren glucoseregulatie Verminderen medicatiegebruik Verbeteren

Nadere informatie

Voedingsadviezen bij een maagverkleining

Voedingsadviezen bij een maagverkleining Voedingsadviezen bij een maagverkleining 1 INHOUDSOPGAVE 1. Inleiding.... 3 2. Enkele aandachtspunten.. 3 3. Wat mag ik eten en drinken?... 4 Week 1. 4 Week 2. 4 Week 3. 5 Mag ik snacks eten?.. 5 4. Welke

Nadere informatie

Hoe werk je nu met de driehoek?

Hoe werk je nu met de driehoek? Weet en eet gezond Dit boekje gaat over gezonde voeding en over de driehoek die je kan helpen om iedere dag en iedere maaltijd gezond te eten. Als je gezond eet en genoeg beweegt zal je ook minder snel

Nadere informatie

Risico op ondervoeding tijdens uw behandeling

Risico op ondervoeding tijdens uw behandeling Risico op ondervoeding tijdens uw behandeling Ondervoeding door ziekte, een behandeling of een operatie is een veelvoorkomend probleem in het ziekenhuis. Ongeveer één op de drie patiënten loopt risico

Nadere informatie

VOEDING BIJ ZWANGERSCHAPSDIABETES

VOEDING BIJ ZWANGERSCHAPSDIABETES Diabetes DIABETES VOEDING BIJ ZWANGERSCHAPSDIABETES Diabetes is een aandoening waarbij er problemen zijn met het op peil houden van het bloedglucose. Glucose is afkomstig van koolhydraten uit de voeding

Nadere informatie

Ben je geïnteresseerd in het Paleo dieet, maar weet niet waar je moet beginnen?

Ben je geïnteresseerd in het Paleo dieet, maar weet niet waar je moet beginnen? Ben je geïnteresseerd in het Paleo dieet, maar weet niet waar je moet beginnen? Volg deze vijf eenvoudige stappen en je bent goed op weg! 1. Maak je keuken paleo proof Het lukt niet met zelfbeheersing

Nadere informatie

VOEDING OP DE BUURDERIJ

VOEDING OP DE BUURDERIJ VOEDING OP DE BUURDERIJ De voeding op de Buurderij voldoet aan de richtlijnen Gezonde Voeding van het Voedingscentrum. Per 1 januari 2018 is er gemiddeld 6,60 beschikbaar per bewoner per dag voor het eten.

Nadere informatie

Voeding en sport. 31 oktober 2012 RedFed - Carmen Lecluyse

Voeding en sport. 31 oktober 2012 RedFed - Carmen Lecluyse Voeding en sport 31 oktober 2012 RedFed - Carmen Lecluyse Inhoud 1. Actieve voedingsdriehoek 2. Aanbevelingen 3. Praktische tips 4. Energiebehoefte 5. Etiket lezen 6. Reclame 7. Fabels en feiten Voeding

Nadere informatie

Darmreiniging. 2 onderzoeken op 1 dag

Darmreiniging. 2 onderzoeken op 1 dag Darmreiniging 2 onderzoeken op 1 dag 2 U krijgt dit advies omdat het van belang is dat uw darmen schoon zijn. Alleen dan kan de arts het onderzoek goed uitvoeren. Vezelbeperkt dieet Drie dagen voor het

Nadere informatie

De diëtist berekent en beoordeelt de voeding en informeert de behandelend arts. Zo nodig neemt de diëtist contact met u op.

De diëtist berekent en beoordeelt de voeding en informeert de behandelend arts. Zo nodig neemt de diëtist contact met u op. OLVG, locatie Oost en West Voedseldagboek datum van invullen naam diëtist OLVG patiëntensticker Voor de behandeling van uw kind is het belangrijk om te weten wat uw kind eet en drinkt. Wij vragen u om

Nadere informatie

G e z o n d e t e n m e t d e Schijf van Vijf

G e z o n d e t e n m e t d e Schijf van Vijf G e z o n d e t e n m e t d e Schijf van Vijf De Schijf van Vijf in het kort Om fit en gezond te leven is het belangrijk om gezond te eten. Gezond eten is samen met voldoende bewegen dé basis voor een

Nadere informatie

Woordenschat Taal Actief groep 4 Thema 7 Les 1

Woordenschat Taal Actief groep 4 Thema 7 Les 1 Woordenschat Taal Actief groep 4 Thema 7 Les 1 de maaltijd Het is eten. Het kan warm of koud zijn. de vis Het is een dier dat zwemt in het water. Er zijn veel soorten vissen. sommige soorten kun je eten.

Nadere informatie

Trainen is 1 ding VOEDING EN SPORT. 2 november 2013 Carmen Lecluyse. Voeding en sport - Carmen Lecluyse. maar er komt meer bij kijken

Trainen is 1 ding VOEDING EN SPORT. 2 november 2013 Carmen Lecluyse. Voeding en sport - Carmen Lecluyse. maar er komt meer bij kijken 2 Trainen is 1 ding VOEDING EN SPORT 2 november 2013 Carmen Lecluyse 3 4 maar er komt meer bij kijken 1 5 6 Inhoud Actieve voedingsdriehoek (1) 7 8 1. Actieve voedingsdriehoek 2. Aanbevelingen 3. Praktische

Nadere informatie

voorkomen van ondervoeding bij ouderen ZorgSaam

voorkomen van ondervoeding bij ouderen ZorgSaam voorkomen van ondervoeding bij ouderen ZorgSaam 1 2 VOORKOMEN VAN ONDERVOEDING BIJ OUDEREN Bij het bezoek op de polikliniek is u een aantal vragen gesteld over gewichtsverlies en uw eetlust. Hiermee wordt

Nadere informatie

Ben je geïnteresseerd in het Paleo-dieet, maar weet je niet waar je moet beginnen? Volg deze vijf eenvoudige stappen en je bent goed op weg!

Ben je geïnteresseerd in het Paleo-dieet, maar weet je niet waar je moet beginnen? Volg deze vijf eenvoudige stappen en je bent goed op weg! Ben je geïnteresseerd in het Paleo-dieet, maar weet je niet waar je moet beginnen? Volg deze vijf eenvoudige stappen en je bent goed op weg! 1. Maak je keuken paleo-proof Heb je verleidelijk voedsel in

Nadere informatie

Hoeveel gooit de consument weg, uitgedrukt in euro s?

Hoeveel gooit de consument weg, uitgedrukt in euro s? Feiten en cijfers over verspillen van voedsel door consumenten in 2010 beknopte versie oktober 2012 Afzender van de informatie: Milieu Centraal en het Voedingscentrum, in samenwerking met het PBL Definitie

Nadere informatie

Voedingsbeleid Bso 1

Voedingsbeleid Bso 1 Voedingsbeleid Bso 1 Inhoud Algemeen o Gezond voedingsaanbod o Vaste en rustige eetmomenten o Allergieën en individuele afspraken o Traktaties Voedingsaanbod en eetmomenten o Eet- en drinkmomenten - Fruit

Nadere informatie

Inhoud Inleiding... 3 Schijf van Vijf... 4 Groente en fruit... 4 Vetten... 4 Zuivel, noten, vlees, vis, peulvruchten en eieren...

Inhoud Inleiding... 3 Schijf van Vijf... 4 Groente en fruit... 4 Vetten... 4 Zuivel, noten, vlees, vis, peulvruchten en eieren... Linda van Stee Inhoud Inleiding... 3 Schijf van Vijf... 4 Groente en fruit... 4 Vetten... 4 Zuivel, noten, vlees, vis, peulvruchten en eieren... 5 Brood, graanproducten en aardappelen... 5 Dranken... 5

Nadere informatie

Vernauwing in de darm bij dikke darmkanker Dieetadviezen.

Vernauwing in de darm bij dikke darmkanker Dieetadviezen. Vernauwing in de darm bij dikke darmkanker Dieetadviezen www.nwz.nl Inhoud Dieetadviezen 3 Wat kunt u wél gewoon eten en drinken? 6 Uw vragen 6 2 Bij dikke darmkanker kan een vernauwing in de dikke darm

Nadere informatie

Voedingsadviezen bij zwangerschapsdiabetes

Voedingsadviezen bij zwangerschapsdiabetes DIETETIEK Voedingsadviezen bij zwangerschapsdiabetes Bij de behandeling van zwangerschapsdiabetes hoort een voedingsadvies. Vaak zijn maar een paar aanpassingen nodig in de voeding om nadelige gezondheidsgevolgen

Nadere informatie

Het preoperatieve dieet voor een obesitas operatie Obesitas Centrum Waregem O.L.V. van Lourdes Ziekenhuis

Het preoperatieve dieet voor een obesitas operatie Obesitas Centrum Waregem O.L.V. van Lourdes Ziekenhuis Het preoperatieve dieet voor een obesitas operatie Obesitas Centrum Waregem O.L.V. van Lourdes Ziekenhuis Inleiding Deze folder geeft u informatie over het dieet dat u moet volgen voorafgaande aan een

Nadere informatie

Voedingsadvies bij reactieve hypoglycemie

Voedingsadvies bij reactieve hypoglycemie VOEDING & DIEET Voedingsadvies bij reactieve hypoglycemie ADVIES Voedingsadvies bij reactieve hypoglycemie Als we een maaltijd gebruiken met veel koolhydraten (suikers en/of zetmelen), maakt onze alvleesklier

Nadere informatie

Voedingsadviezen bij een maagverkleining en laparoscopische nissen

Voedingsadviezen bij een maagverkleining en laparoscopische nissen Voedingsadviezen bij een maagverkleining en laparoscopische nissen INFORMATIEBROCHURE VOOR PATIËNTEN INHOUD 1. Inleiding...4 2. Enkele aandachtspunten...4 3. Wat mag ik eten en drinken...4 4. Welke voedingsmiddelen

Nadere informatie

Video 3: De Voedselpyramide

Video 3: De Voedselpyramide Video 3: De Voedselpyramide Het ideale eetpatroon valt niet in twee zinnen samen te vatten. En dieetgoeroes, schrijvers en zogenaamde voedingsdeskundigen die dit wel denken te kunnen, doen vaak niets meer

Nadere informatie

HYGIËNISCHE VOEDINGSRICHTLIJN HEMATOLOGIE TIJDENS AMBULANT TRAJECT

HYGIËNISCHE VOEDINGSRICHTLIJN HEMATOLOGIE TIJDENS AMBULANT TRAJECT HYGIËNISCHE VOEDINGSRICHTLIJN HEMATOLOGIE TIJDENS AMBULANT TRAJECT 1065 Inleiding U heeft het advies gekregen om hygiënische voedingsrichtlijnen te volgen. Deze folder informeert u welke voedingsmiddelen

Nadere informatie

HET LEVERSPAREND DIEET

HET LEVERSPAREND DIEET HET LEVERSPAREND DIEET Jan Yperman Ziekenhuis Briekestraat 12 8900 Ieper 40.031N 20170720 www.yperman.net 057 35 35 35 info@yperman.net Diensthoofd keuken Veel vet en moeilijk verteerbaar voedsel prikkelt

Nadere informatie

Het leversparend dieet

Het leversparend dieet Het leversparend dieet Jan Yperman Ziekenhuis Briekestraat 12 8900 Ieper 40.031N 20171109 www.yperman.net 057 35 35 35 info@yperman.net Diensthoofd keuken Veel vet en moeilijk verteerbaar voedsel prikkelt

Nadere informatie

De actieve voedingsdriehoek. Doelstellingen

De actieve voedingsdriehoek. Doelstellingen Infofiche 2 Doelstellingen De leerlingen kunnen de actieve voedingsdriehoek opbouwen aan de hand van prenten. De leerlingen kennen de verschillende onderdelen van de actieve voedingsdriehoek. De leerlingen

Nadere informatie

Kaliumbeperkt dieet Radboud universitair medisch centrum

Kaliumbeperkt dieet Radboud universitair medisch centrum Kaliumbeperkt dieet U heeft het advies gekregen om een kaliumbeperkt dieet te volgen. Deze brochure geeft u algemene informatie en voedingsadviezen over een kaliumbeperkt dieet. Heeft u na het lezen van

Nadere informatie

OPDRACHTKAART DRANKEN

OPDRACHTKAART DRANKEN OPDRACHTKAART DRANKEN Ga naar de afdeling met de sappen, frisdranken en sportdranken. Opdracht 1: Zoek van één soort frisdrank (mét prik) van hetzelfde merk een gewone en de light-versie. Bekijk de ingrediënten:

Nadere informatie

VOEDINGSDRIEHOEK: Gezond en duurzaam eten met de voedingsdriehoek

VOEDINGSDRIEHOEK: Gezond en duurzaam eten met de voedingsdriehoek VOEDINGSDRIEHOEK: Gezond en duurzaam eten met de voedingsdriehoek Gezond eten: wat is dat nu precies? In de media verschijnen zoveel tegenstrijdige berichten dat je op den duur het bos door de bomen niet

Nadere informatie

Voedingsadvies bij verhoogde bloedsuikers tijdens de zwangerschap

Voedingsadvies bij verhoogde bloedsuikers tijdens de zwangerschap Voedingsadvies bij verhoogde bloedsuikers tijdens de zwangerschap 2 Bij de Glucose Tolerantie Test was uw bloedsuiker (ook wel bloedglucose genoemd) te hoog. Daarom ontvangt u deze informatie. Wat is glucose?

Nadere informatie

Menu van de Toekomst: Eiwittransitie

Menu van de Toekomst: Eiwittransitie Menu van de Toekomst: Eiwittransitie kennisspecialist duurzaam eten Corné van Dooren Week van de Akkerbouw, Biddinghuizen, 23 juni 2016 Missie Het Voedingscentrum informeert consumenten over en stimuleert

Nadere informatie

dasfwefsdfwefwef Darmreiniging

dasfwefsdfwefwef Darmreiniging Darmreiniging 2 Inleiding In deze folder treft u informatie aan over de voorbereidingen op uw darmonderzoek (coloscopie). Om de dikke darm van binnen goed te kunnen bekijken dient uw darm helemaal schoon

Nadere informatie

Gezond leven betekent dat je; - voldoende beweegt - gezond eet

Gezond leven betekent dat je; - voldoende beweegt - gezond eet Gezond leven betekent dat je; - voldoende beweegt - gezond eet Waarom eet je eigenlijk? Je krijgt er energie van! Energie heb je nodig alle processen in je lichaam b.v. voor lopen, computeren Maar ook

Nadere informatie

De milieudruk van ons eten

De milieudruk van ons eten De milieudruk van ons eten een analyse op basis van de voedselconsumptiepeiling 2007-2010 Mari Marinussen Gerard Kramer Jacomijn Pluimers Hans Blonk De milieudruk van ons eten een analyse op basis van

Nadere informatie

Glucose Tolerantie Test (GTT)

Glucose Tolerantie Test (GTT) Binnenkort komt u naar de polikliniek van het MCL voor een glucose tolerantie test. Een andere naam hiervoor is glucose belastingcurve. Bij dit onderzoek krijgt de huisarts of de specialist een betere

Nadere informatie

Voorbereiding darmonderzoek

Voorbereiding darmonderzoek Voorbereiding darmonderzoek Laxeren met Moviprep en Bisacodyl Waarom deze folder? U krijgt in overleg met uw arts binnenkort een darmonderzoek. Uw darmen moeten voor dit onderzoek helemaal schoon zijn.

Nadere informatie

Vegan in het licht van duurzame en gezonde voedingspatronen

Vegan in het licht van duurzame en gezonde voedingspatronen NVVL symposium Vegan, een duurzame hype? Vegan in het licht van duurzame en gezonde voedingspatronen Roline Broekema Senior consultant, Blonk Consultants s-hertogenbosch 13 juni 2019 1 Roline Broekema

Nadere informatie

Eten volgens de nieuwe Schijf van Vijf. Annette Stafleu 8 november 2016

Eten volgens de nieuwe Schijf van Vijf. Annette Stafleu 8 november 2016 Eten volgens de nieuwe Schijf van Vijf Annette Stafleu 8 november 2016 Video: Wat is gezond eten volgens de Schijf van Vijf Astrid Postma van het Voedingscentrum vertelt Wat presenteren we vandaag? Onze

Nadere informatie

Risico op ondervoeding tijdens opname

Risico op ondervoeding tijdens opname Risico op ondervoeding tijdens opname Ondervoeding door ziekte, een behandeling of een operatie is in het ziekenhuis een veelvoorkomend probleem. Ongeveer één op de drie patiënten heeft een risico op

Nadere informatie

PATIËNTEN INFORMATIE. Ondervoeding. in het ziekenhuis Afdeling Diëtetiek

PATIËNTEN INFORMATIE. Ondervoeding. in het ziekenhuis Afdeling Diëtetiek PATIËNTEN INFORMATIE Ondervoeding in het ziekenhuis Afdeling Diëtetiek Ondervoeding bij ziekte Ondervoeding door ziekte is in ziekenhuizen een veel voorkomend probleem. Ongeveer 1 op de 4 patiënten is

Nadere informatie

Welkom bij Forte kinderopvang

Welkom bij Forte kinderopvang Welkom bij Forte kinderopvang Gezonde voeding van 0-12 jaar Voedingsbureau PUUR! Donderdag 5 maart 2015 Inhoud 1. Belang gezonde voeding 2. Duurzaam & puur 3. Interactief informeren 4. Vragen 1. Belang

Nadere informatie

Eet smakelijk René de Groot 15-06-2014

Eet smakelijk René de Groot 15-06-2014 Eet smakelijk René de Groot 15-06-2014 Inhoudsopgave: Kennis testen Waar is voeding eigenlijk goed voor? Waarmee moeten we dan ontbijten? Bloedsuiker spiegel Calorieën?? Schijf van 5 Hoeveel calorieën

Nadere informatie

Voorbereiding darmonderzoek

Voorbereiding darmonderzoek Voorbereiding darmonderzoek Laxeren met Moviprep en Bisacodyl Waarom deze folder? U krijgt in overleg met uw arts binnenkort een darmonderzoek. Uw darmen moeten voor dit onderzoek helemaal schoon zijn.

Nadere informatie

Diëtetiek Eiwitbeperkt dieet

Diëtetiek Eiwitbeperkt dieet Diëtetiek Eiwitbeperkt dieet Afdeling diëtetiek, telefoonnummer: 0344 674285 K. van Galen D. Jansen A. Kalisvaart R. van Nuland I.Oosterhof R. Weterings Eiwit Eiwitten zijn voedingsstoffen die we dagelijks

Nadere informatie

Zelfmanagement. Project. Filmpje IZP 24-2-2014

Zelfmanagement. Project. Filmpje IZP 24-2-2014 Zelfmanagement Agenda: - Ervaring van 1 vd kartrekkers in het project, door Annelies - Filmpje IZP - Casus en zelfmanagement tools, door Ruth Project Ervaringen van Annelies Filmpje IZP Wat gaat goed,

Nadere informatie

CHOLESTEROLARME VOEDING

CHOLESTEROLARME VOEDING CHOLESTEROLARME VOEDING Vers fruit Net zoals groenten bevat fruit geen cholesterol en is het rijk aan vezels. De energiewaarde van fruit is afhankelijk van de hoeveelheid suiker. Zo zijn druiven, bananen,

Nadere informatie

PERSONAL HORMONAL PROFILING

PERSONAL HORMONAL PROFILING Personal Hormonal Profile Nutrition Rules Wetenschappers zijn het er over eens dat onze lichaamsprocessen met betrekking tot voeding bijna 100% gelijk zijn aan die van onze voorvaderen; de Caveman. Ons

Nadere informatie

De zuur-base tabel van Dr. Alex Guerrero De volgende tabel komt uit het boek In Balance for Life van Dr. Alex Guerrero.

De zuur-base tabel van Dr. Alex Guerrero De volgende tabel komt uit het boek In Balance for Life van Dr. Alex Guerrero. De zuur-base tabel van Dr. Alex Guerrero De volgende tabel komt uit het boek In Balance for Life van Dr. Alex Guerrero. GROENTES Aardappelen Aardappelen, zoete Andijvie Artisjokken Asperge Bieten en bieten

Nadere informatie

Eetdagboek. Voedingsleer. Maaike Oelen

Eetdagboek. Voedingsleer. Maaike Oelen Eetdagboek Voedingsleer Maaike Oelen Inhoud. Antropometrische gegevens.... Activiteiten.... Vrijdag 9-9-.... Maandag -9-... Eetdagboeken... 4.Dagboek vrijdag 9-9-... 4. Dagboek maandag -9-... 4 Verbeteringen...

Nadere informatie

Voeding bij ziekte en herstel

Voeding bij ziekte en herstel Diëtetiek Voeding bij ziekte en herstel i Patiënteninformatie Slingeland Ziekenhuis Inleiding Als u ziek bent, is de kans groot dat u gewicht verliest. Dat komt doordat het lichaam meer energie en voedingsstoffen

Nadere informatie

Wat is goede voeding? Aanbevelingen & tips voor kinderen 9 t/m 18 jaar

Wat is goede voeding? Aanbevelingen & tips voor kinderen 9 t/m 18 jaar Wat is goede voeding? Aanbevelingen & tips voor kinderen 9 t/m 18 jaar Gezonde leefstijl Ben jij benieuwd hoe je gezond kunt eten? Daar kan de Schijf van Vijf je bij helpen. Door iedere dag producten uit

Nadere informatie

maandag 2 januari 2017

maandag 2 januari 2017 maandag 2 januari 2017 Ontbijt 4 snee Boterham, bruin 330 2,4 0,6 60,1 13,7 7 1,54 0 54 615 232 41 60 2 6 1,4 0 0 0,1 0,13 0,08 0,1 37 0 1,7 0 97 1 voor 1 snee Boterproduct, 25% vet 14 1,5 1 0 0 0 0,02

Nadere informatie

VOEDING BIJ ZWANGERSCHAPSDIABETES

VOEDING BIJ ZWANGERSCHAPSDIABETES VOEDING BIJ ZWANGERSCHAPSDIABETES FRANCISCUS VLIETLAND Inleiding Tijdens de zwangerschap kan het voorkomen dat de hoeveelheid bloedglucose in het bloed te hoog wordt. Zijn er één of meerdere glucosewaarden

Nadere informatie

Richtlijnen voor het meebrengen Bij kiemarme voeding

Richtlijnen voor het meebrengen Bij kiemarme voeding Richtlijnen voor het meebrengen Bij kiemarme voeding Ziekenhuis Gelderse Vallei Omdat het ziekenhuisassortiment niet altijd aan ieders wensen kan voldoen, wordt regelmatig gevraagd welke voedingsmiddelen

Nadere informatie

Voorbereiding darmonderzoek

Voorbereiding darmonderzoek Voorbereiding darmonderzoek Laxeren met Moviprep en Bisacodyl Waarom deze folder? U krijgt in overleg met uw arts binnenkort een darmonderzoek. Uw darmen moeten voor dit onderzoek helemaal schoon zijn.

Nadere informatie

Factsheet Klimaatbelasting van dranken Bijlage persbericht: Hittegolf? Les je dorst klimaatvriendelijk

Factsheet Klimaatbelasting van dranken Bijlage persbericht: Hittegolf? Les je dorst klimaatvriendelijk Factsheet Klimaatbelasting van dranken Bijlage persbericht: Hittegolf? Les je dorst klimaatvriendelijk Jonna Snoek Kirsten Palland Juli 2019 Milieu Centraal Aanleiding Tot nu toe is er veel informatie

Nadere informatie