Gemeente Den Haag. Aan de voorzitters van Commissies Stedelijke ontwikkeling en Ruimtelijke Ordening en Jeugd en Burgerschap. Geachte voorzitters,

Transcriptie

1 Gemeente Den Haag Retouradres: Postbus , 2500 DJ Den Haag Aan de voorzitters van Commissies Stedelijke ontwikkeling en Ruimtelijke Ordening en Jeugd en Burgerschap Uw brief van Uw kenmerk DSO/ RIS Ons kenmerk Doorkiesnummer adres Onderwerp Afweging ruimtelijke modellen dans- en muziekcentrum Aantal bijlagen 1 Datum 17 november 2009 Geachte voorzitters, In het raadsvoorstel Ontwikkelingen rond het Spuiplein: een nieuw dans- en muziekcentrum en een stedenbouwkundige visie (RIS , 1 juli 2009) zijn twee varianten geschetst voor het dans- en muziekcentrum. Daarbij is aangegeven dat nader onderzoek zal worden verricht naar de gevolgen en de milieutechnische effecten van beide varianten voor de openbare ruimte en de historische kwaliteit van de bestaande stad. Dit onderzoek heeft de afgelopen periode plaats gevonden, waarbij de opmerkingen uit de consultaties zijn betrokken. In het kader van het onderzoek is tevens overleg geweest met de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed en is het onderzoek in het collegiale overleg Welstand Ruimtelijke Ordening besproken. De onderzoeken zijn vastgelegd in de rapportage Nadere afweging ruimtelijke modellen dans- en muziekcentrum (6 november 2009), die u hierbij aantreft. Op basis van het onderzoek zijn in de rapportage uitgangspunten voor de bouwenveloppe voor het dans- en muziekcentrum geformuleerd. De beide modellen voor het dans- en muziekcentrum, de brede variant van ca. 50 meter hoog (model A) en de smalle variant van ca. 100 meter hoog (model B), zijn op de volgende aspecten onderzocht:! Bezonning! Windhinder! Massaopbouw en hoogteopbouw, invloed op de historische binnenstad! Inrichtingsmogelijkheden van de buitenruimte! Uitstraling plint op de openbare ruimte, relatie met parkeren en expeditie Uit deze onderzoeken zijn de volgende conclusies te trekken: Inlichtingen bij mw. A. Keers Postadres: Postbus , 2500 DJ Den Haag Telefoon: Bezoekadres: Spui 70, Den Haag Fax: Internetadres:

2 DSO/ Bezonning! In beide modellen is de bezonning van de terrassen aan de Turfmarkt een aandachtspunt.! Het verlengde deel van het Spuiplein van de smalle variant (model B) komt voor een groot deel van dag in de schaduw van de toren te liggen. De kwaliteit en bruikbaarheid van de vergrote openbare ruimte in model B is hierdoor beperkt. Windhinder! Uit de studie blijkt dat het gunstige windhinderklimaat van de huidige situatie op het Spuiplein iets ongunstiger is geworden in model A. In model B ontstaat er een slecht windhinderklimaat.! Het windhinderklimaat voor de terrassen gelegen aan het stadhuis is het gunstigst in de huidige situatie. Model A laat een ongunstiger beeld zien ten opzichte van de huidige situatie, de terrasschermen zullen deze winden echter onderbreken. Model B heeft een samenstelling van horizontale en verticale winden en kan daardoor, ondanks de terrasschermen, een ongunstig effect hebben op het windklimaat.! De nieuw toegevoegde openbare ruimte in variant B heeft een slecht windklimaat met zowel horizontale en verticale winden (zogenaamde valwinden langs de gevel).! Model A laat in de steeg bij het hotel/trappen een iets ongunstiger beeld zien ten opzichte van de huidige situatie. In geval van model B heerst er een ongunstig windhinderklimaat. Massaopbouw en hoogteopbouw, invloed op de historische binnenstad Voor beide modellen is de invloed op de omgeving en het historische stadsbeeld door middel van fotoimpressies onderzocht. Het smalle model van ca. 100 meter hoog (model B) is zichtbaar vanuit het Malieveld, de Plaats en het Plein. Het brede model van ca. 50 meter is niet zichtbaar vanuit de genoemde standpunten. Vanuit de gezichtpunten in de nabije omgeving van de Veerkade, het Spui en de Nieuwe Kerk blijkt het volume van model B massaal ten opzichte van de omgeving. Vanuit het gezichtspunt van de Nieuwe Kerk behoeft het volume van model A nadere differentiatie. Er is op basis van deze fotomontages behoefte aan de mogelijkheid om de volumes meer te differentiëren. Beide modellen zijn echter geen bebouwingsenveloppe, waarin differentiatie van volume mogelijk is. De modellen worden geheel gevuld door het gevraagde programma. De vraag naar meer differentiatie leidt tot een bebouwingsenveloppe waarbij beide modellen worden gecombineerd. De foto-impressies zijn in het kader van de hoogbouweffectrapportage voorgelegd aan de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed is onder andere betrokken bij de plannen voor het Cultuurforum vanwege de gedeeltelijke situering in en directe situering aan het van rijkswege beschermde stadsgezicht Den Haag Centrum. In de reactie van de Rijksdienst meldt het hoofd regio West namens de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap het volgende: In het verleden is de Rijksdienst voor de Monumentenzorg, de voorloper van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, intensief betrokken geweest bij de hoogbouwontwikkelingen rond het Centraal station en in De Resident, in verband met effecten hiervan op diverse beschermde stadsgezichten.

3 DSO/ Dit heeft onder andere geresulteerd in een brief (d.d. 9 november 2000) met betrekking tot de ontwikkeling van de skyline in relatie tot de beschermende stadsgezichten. De in deze brief verwoorde opvattingen ten aanzien van hoogbouw- ontwikkelingen zijn voor de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed nog steeds van kracht. Deze opvattingen zijn destijds in nauw overleg tussen de gemeente Den Haag en de toenmalige Rijksdienst voor de Monumentenzorg tot stand gekomen. In grote lijn houdt deze in dat oplopend vanuit het omringende gebied geconcentreerde hoogbouw plaatsvindt rond het Centraal Station. Daarbij merk ik op dat model B in ieder geval in strijd is met de eerder door de RDMZ bij bovengenoemde brief verwoorde uitspraken met betrekking tot de hoogteontwikkeling in de invloedsfeer van het beschermde stadsgezicht. De volumestudies en de analyse van de skyline in de Nota van Uitgangspunten tonen tevens aan dat model B het zorgvuldig tot stand gebrachte stedelijke silhouet aantast en ruimtelijk hieraan geen kwalitatieve bijdrage levert. Op basis van bovenstaande bevindingen wordt voor de bouwenveloppe een hoogte van ca. 50 meter voorgesteld met vanuit de Turfmarkt een, door de architecten vrij te interpreteren, marge voor de hoogte, deze marge is oplopend van de Turfmarkt naar het eventuele hoogte accent aan de Schedeldoekshaven. Het hoogte accent moet zo min mogelijk nadelige milieu-effecten veroorzaken, moet aansluiten bij de omgeving, bij de schaal van de Nieuwe Kerk en bij de hoogteaccenten in het Wijnhavenkwartier en voegt zich binnen de oplopende hoogtelijn van Nieuwe Kerk naar het Centraal Station. Dit biedt een betere mogelijkheid dan model A (50 meter) om het volume te differentiëren en biedt de mogelijkheid om een publieksruimte met uitzicht op zee te behouden (model B). Inrichtingsmogelijkheden van de buitenruimte Uit de modellenstudie blijkt dat voor beide modellen een goede ruimtelijke en programmatische invulling van de buitenruimte mogelijk is. Model B biedt door de grote maat van het plein de mogelijkheid voor een grootschalig groen- of waterobject. Voor model A geldt dat een ruimtelijke overgang over het Spui naar de kerk een belangrijke ruimtelijke verbetering kan betekenen ten opzichte van de huidige situatie. De Nieuwe Kerk en het dans- en muziekcentrum worden beter met elkaar verbonden. Voor het lange plein (model B) is dit niet noodzakelijk of er ontstaat zelfs een zekere overmaat. Belangrijk in dit deel van de binnenstad is de overgang van publieke naar semi-publieke ruimte. Het Stadhuis en de Nieuwe Kerk zijn nu al belangrijke semi-publieke ruimtes in de stad. Door het grote grondvlak leent model A zich goed voor een het situeren van de gewenste semi-publieke ruimte op maaiveld. Aan de reeks van Rabbijn Maarsenplein, Kerktuin en Spuiplein kan een nieuwe semipublieke ruimte worden toegevoegd. Hierdoor ontstaat een interessant stedelijk gebied met een afwisseling en vanzelfsprekende overgang van publieke naar semi-publieke ruimte. Uitstraling plint op de openbare ruimte, relatie met parkeren en expeditie Voor beide modellen is onderzocht of het gebouw op maaiveld een goede aansluiting en open uitstraling kan krijgen. Model A heeft door de grote footprint betere mogelijkheden om een open en publieke uitstraling te creëren. De grote footprint (model A) biedt tevens meer mogelijkheden om de expeditie centraal in het blok op te lossen en daarmee betere mogelijkheden om een voorkant te maken aan de Schedeldoekshaven. In model B is het niet mogelijk de bestaande uitgangen van de parkeergarage te handhaven. De centrale collectieve ruimte van het dans- en muziekcentrum kan in model A een monumentale positie krijgen tegenover de Nieuwe Kerk. Dit biedt kansen om deze ruimte te verbinden met het horeca- en winkelprogramma in Wijnhavenkwartier tweede fase.

4 DSO/ De kleine footprint (model B) biedt minder mogelijkheden om op maaiveld een aansluiting te maken van het Spuiplein naar de semi-openbare collectieve ruimte van het dans- en muziekcentrum. Conclusie onderzoek Op basis van dit onderzoek blijkt dat model B een aantal nadelen heeft. De nieuwe openbare ruimte ligt voor een belangrijk deel van de dag in de schaduw en heeft een slecht windhinderklimaat, de hoogte van de bebouwing heeft veel invloed op de historische kwaliteit van de stad en de kleine footprint biedt beperkte mogelijkheden op maaiveld voor een goede aansluiting op de openbare ruimte van het Spuiplein. Daarom wordt voorgesteld om als bouwenveloppe voor de architectenselectie de footprint van model A mee te geven. Hierdoor ontstaat de kans op een maximale aansluiting van het gebouw op maaiveld en een optimale overgang van publieke naar semi-publieke ruimte. De bouwhoogte wordt ca. 50 meter met vanuit de Turfmarkt een, door de architecten vrij te interpreteren, marge voor de hoogte, deze marge is oplopend van de Turfmarkt naar het eventuele hoogte accent aan de Schedeldoekshaven. Dit biedt ruimte om een gelaagdheid in het volume te bewerkstelligen en de mogelijkheid van een publieksruimte met uitzicht op zee blijft behouden. Dit voorstel sluit aan bij het advies van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed om rekening te houden met het zorgvuldig tot stand gebrachte stedelijk silhouet waarbij oplopend vanuit het omringende gebied geconcentreerde hoogbouw plaatsvindt rond het Centraal Station. Tevens wordt tegemoet gekomen aan de belangrijkste reacties en opmerkingen uit de consultaties Cultuurforum Spui. Vanuit de deelnemers van de consultaties en overleggen gaat de voorkeur uit naar een dans- en muziekcentrum dat op maaiveld heel goed aansluit op de openbare ruimte van het Spuiplein. Uitgangspunten voor de bouwenveloppe! Grondvlak Het grondvlak is een kavel van ca. 57 x 103 meter op de locatie van de huidige Dr. A. Philipszaal en het Lucent Danstheater.! Positie centrale entree en publieke uitstraling gebouw De collectieve ruimte uit het programma van eisen van het dans- en muziekcentrum is dé entree tot het dans- en muziekcentrum en vormt een natuurlijke overgang tussen het publieke plein en het gebouw. Deze semi-publieke ruimte wordt gesitueerd op een belangrijke plek in het stedelijk weefsel: tegenover de Nieuwe Kerk en grenzend aan het stadhuis en de Turfmarkt. De semi-publieke collectieve ruimte heeft een robuuste maat en biedt zichtlijnen naar foyers, inkijkjes in studio s en studieruimten. Naast het front aan het plein en Turfmarkt zijn de gevels aan de steeg en aan de Schedeldoekshaven aantrekkelijk om langs te lopen, hier bevinden zich bijvoorbeeld de artiesten entree s en kan de voorbijganger beleven wat er in het gebouw zich afspeelt.! Hoogteopbouw/ bouwmassa De bouwhoogte is ca. 50 meter met vanuit de Turfmarkt een, door de architecten vrij te interpreteren, marge voor de hoogte, deze marge is oplopend van de Turfmarkt naar het eventuele hoogte accent aan de Schedeldoekshaven. Het eventuele hoogte accent moet aansluiten bij de omgeving, bij de schaal van de Nieuwe kerk en bij de hoogte accenten in het Wijnhavenkwartier en voegt zich binnen de oplopende hoogtelijn van de Nieuwe Kerk naar het Centraal Station.

5 DSO/ Binnen de aangegeven enveloppe bevindt zich het hoofdvolume van de bebouwing met een hoogte van 40 meter. Aandacht is noodzakelijk voor de schaal van het gebouw en de bezonning- en windhinder- effecten op de omgeving. De bebouwing dient de aangegeven rooilijnen te volgen. Aan de Turfmarkt moet rekening gehouden worden met de zichtlijn vanuit de Turfmarkt op de Nieuwe Kerk door de rooilijn als set-back terug te leggen. Aan de zijde van het plein is het eveneens mogelijk om de rooilijn als set-back terug te leggen.! Aandachtspunten voor aansluiting/ afstemming op omliggende bebouwing Gevraagd wordt om aandacht te besteden aan de aansluiting op de omgeving, in het bijzonder op de tweede fase Wijnhavenkwartier en het hotel. De collectieve centrale ruimte van het dans- en muziekcentrum biedt kansen om een koppeling te maken met het retail/horeca programma in de tweede fase Wijnhavenkwartier. Dit is zowel op de begane grond als op de hoger gelegen verdiepingen mogelijk. De bebouwing van de tweede fase Wijnhavenkwartier mag aansluiten op het dans- en muziekcentrum.! Parkeren en expeditie De parkeerentree en expeditie moet zo compact en centraal mogelijk binnen de kavel van het dans- en muziekcentrum en tweede fase Wijnhavenkwartier worden gesitueerd. Dit maakt een goede aansluiting met de omgeving mogelijk. Tevens wordt hierdoor voorkomen dat er aan de Schedeldoekshaven een achterkant ontstaat. Het parkeren wordt gesitueerd in een ondergrondse tweelaagse parkeergarage. Het maximale oppervlak omvat de kavel inclusief het huidige Spuiplein. De voorlopige voorkeur gaat uit naar een garage binnen het grondvlak van de bebouwingsenveloppe. De garage moet zodanig ontworpen worden dat de oriëntatie en loopstromen helder zijn vormgegeven. Voorlopig uitgangspunt is het handhaven van de huidige parkeerontsluiting. In de komende periode bestudeert de gemeente Den Haag een variant waarbij de huidige entree wordt vervangen. De uitgangspunten voor de bouwenveloppe van het dans- en muziekcentrum bieden veel mogelijkheden voor de geselecteerde architecten om tot vernieuwende visies en een markant ontwerp van het nieuwe dans- en muziekcentrum te komen. Een uniek gebouw, dat aansluit bij de historische stad en dat maximaal aansluiting geeft op de openbare ruimte. De pleinen reeks - Spuiplein, Kerktuin, Rabbijn Maarsenplein - zal in samenhang met de ontwikkeling van de omliggende bebouwing worden heringericht tot een aantrekkelijk en levendig gebied. De bouwenveloppe met de onderzoeksresultaten worden onderdeel van de aanbestedingsstukken voor het dans- en muziekcentrum, die op 4 januari 2010 naar geselecteerde architecten zullen worden opgestuurd. Met vriendelijke groet, de wethouder Bouwen en Wonen Marnix Norder de wethouder Cultuur en Financiën Marieke Bolle de wethouder Citymarketing, Internationale Zaken, ICT en Organisatie Frits Huffnagel