Toelichting op de jaarrekening 2016.

Transcriptie

1 Versie PROTESTANTSE GEMEENTE TE HILVERSUM Toelichting op de jaarrekening Inleiding. In het voorwoord bij de jaarrekening is kort ingegaan op de systematiek die volgens de nota Vitaal en Solidair is voorgeschreven voor het integreren van de gegevens van de centrale administratie en de wijkgemeenten. Dit leidt in de rekening van baten en lasten tot het volgende eindresultaat (+ = voordelig; - = nadelig): Begroting 2016 rekening 2016 rekening 2015 Centraal Wijkgemeenten Totaal resultaat De verwachte resultaten en de gerealiseerde resultaten verschillen fors van jaar tot jaar. Voor het jaar 2016 zijn voor de vergelijking de volgende ontwikkelingen van belang. Besluiten college van kerkrentmeesters. Het college heeft in 2017 besloten met ingang van de jaarrekening 2016 de gerealiseerde winst op de verkoop van de aandelen (22.567) als bate op te nemen bij de dekkingsmiddelen en de kosten van beheer van de aandelenportefeuille (14.123) ten laste te brengen van de reserve koersverschillen. Dit heeft ten opzichte van de begroting een positief effect op het resultaat van Overige afwijkingen ten opzichte van de begroting Een aantal baten en lasten zijn via de codes en ten gunste of ten laste van de reserves en fondsen gebracht. Om een zo goed mogelijke vergelijking met de begroting te verkrijgen zijn deze mutaties in de toelichting op de lasten- en batenrekening direct afgetrokken bij de betreffende post. Rekening houdend met vorenstaande collegebesluiten wijken de baten ruim in negatieve zin af van de begroting. Dit wordt voor gecompenseerd uit de gerealiseerde winst op de verkoop van aandelen. Bij de lasten is minder uitgegeven dan begroot, waarvan op grond van het genoemde collegebesluit. Zowel bij de baten als bij de lasten zijn de onderlinge verschillen betrekkelijk groot. In de toelichting per post zijn de verschillen nader geanalyseerd. Geïntegreerde rekening. De jaarrekening is de samenvoeging van de mutaties over het verslagjaar van de centrale administratie en de administraties van de wijkgemeenten. Bijlage 5 geeft de resultaten weer van de decentraal gevoerde wijkadministraties: wijkkassen (A) en exploitatie kerkgebouwen (B). Centraal zijn hieraan toegevoegd voor de wijkkassen de rente over de centraal beheerde spaargelden en voor de exploitatie kerkgebouwen de kosten van de kosters-beheerder. Resultaatbestemming. In het voorwoord bij de jaarrekening staat te lezen dat de notitie Vitaal en Solidair voorschrijft dat het resultaat in de eerste plaats volgens de beschreven systematiek moet worden toegerekend aan de wijkgemeenten. Hiertoe zijn de directe en indirecte baten en lasten verdeeld over de wijkgemeenten met uitzondering van de zogenaamde dekkingsmiddelen, voornamelijk de inkomsten uit vermogen. Dit leidt voor bijna alle wijkgemeenten tot een (fors) negatief saldo. Uit de dekkingsmiddelen zijn deze saldi grotendeels opgevangen door de solidariteitsbijdrage. Het eindresultaat is dan het wijksaldo, dat voor vier wijkgemeenten voordelig uitvalt en voor één wijkgemeente nadelig. De wijkrekeningen zijn opgenomen in bijlage 6A. 24

2 Voor alle wijkgemeenten tezamen ontstaat het volgende beeld: Saldo directe en indirecte lasten en baten wijkgemeenten negatief Solidariteitsbijdrage positief Wijksaldi positief Hieruit volgt dat het centrale resultaat ( ) bedraagt. Dit bedrag is toegevoegd aan de reserve tekortdekking De wijksaldi zijn toegevoegd/onttrokken aan het vermogen van de wijkgemeenten (wijkfondsen en algemene reserve wijkgemeenten). Wijkbalansen. Bijlage 6B geeft de activa en passiva van de wijkgemeenten weer. Hieruit blijkt dat het totale wijkvermogen per 31 december 2016 rond bedraagt. Dit vermogen is grotendeels belegd bij centraal in de vorm van spaargelden. Resultaat BATEN begroting Bijdragen levend geld Rentebaten en dividenden Verhuur gebouwen Totaal baten Bijdragen levend geld: Kerkbalans Kerkcollecten Financiële acties: Najaarsactie en giften Quotum Solidariteitskas Inkomsten wijkkassen Totaal 'levend geld' Ontleend aan de statistiek van Kerkbalans zijn de cijfers per wijkgemeente als volgt: totaal gemiddeld totaal gemiddeld Wijkgemeente x x 1 x x 1 Regenboogkerk Bethlehemkerk Rond de Morgenster Centrum Diependaal Nagekomen baten voorgaand jaar 7 Totaal

3 Nalatenschappen. De nalatenschappen zijn toegevoegd aan de fondsen en de reserve tekortdekking, gespecificeerd als volgt: Fonds legaten wijkgemeente Morgenster Fonds legaten wijkgemeente Centrum Fonds legaten wijkgemeente Diependaal Reserve tekortdekking Totaal Verantwoording vindt plaats op kasbasis, dus in het jaar waarin de gelden worden ontvangen Rentebaten en dividenden. Uiteindelijk is de opbrengst van de rente en de dividenden in 2016 nagenoeg gelijk gebleven aan vorig jaar ( ). Door toevoeging van de gerealiseerde winst op verkoop aandelen (zie de collegebesluiten in de inleiding) is het totaal hoger dan begroot en dan vorig jaar. Het rendement is uitgekomen op een percentage van 2,66%; indien de gerealiseerde winst niet wordt meegenomen is dit percentage 2,28%. Over de spaargelden van de wijkgemeenten is op begrotingsbasis 2,5% vergoed Verhuur gebouwen. In de opbrengst van de overige woningen is begrepen de verhuur van de voormalige kosterswoning van de Bethlehemkerk, Melis Stokelaan 2 en 4. Tezamen met de verhuur aan de dansstudio (Melis Stokelaan 6) is de totale opbrengst rond Hiertegenover staat de afschrijving op de renovatie van de Bethlehemkerk van Zie post Bij de pastorieën is de opbrengst lager door de verkoop van een pastorie aan het eind van het jaar Lasten in procenten van het totaal. In onderstaande opstelling zijn de lasten volgens de posten 40 tot en met 58 groepsgewijze bij elkaar geteld en in procenten van het totaal weergegeven. Groep 2016 % Begroting 2015 % 40/41 Gebouwen , , Afschr. Bethlehemkerk PM Pastoraat , ,5 46 Salarissen , ,6 45 Bijdragen PKN , ,2 44/47/48 Overige kosten , ,4 Totaal ,0 Ter toelichting op deze groepen het volgende: Onder de gebouwen (groep 40/41) zijn de lasten verantwoord van 4 kerkgebouwen (de Diependaalse kerk is in eigendom en exploitatie van een stichting), 4 pastorieën, 6 overige panden en het kerkelijk bureau. De voornaamste kostenpost is een toevoeging aan de onderhoudsvoorziening van (zie de specificatie in bijlage 4). Op basis van een elk jaar bijgestelde 10-jarige onderhoudsbegroting is de jaarlijkse dotatie aan de voorziening bepaald. De lagere kosten zijn voornamelijk een gevolg van een lagere bijdrage aan de onderhoudsvoorziening (6.000) en een besparing op de kosten van energie (20.000, inclusief een afrekening over 2015). 26

4 De exploitatie en het dagelijks onderhoud van het kerkgebouw zijn toevertrouwd aan de wijkraden van kerkrentmeesters, derhalve gedecentraliseerd. Voor het klein onderhoud wordt jaarlijks vanuit de centrale middelen een bedrag van per kerkgebouw ter beschikking gesteld. Zie bijlage 5B. Als lasten van het pastoraat (groep 43) zijn de traktementen en overige kosten van de predikanten opgenomen. Het aantal predikantsplaatsen is voor het jaar 2016 vastgesteld op 4,75 fte, te weten: 6 gemeentepredikanten, waarvan 1 in 75% deeltijd en 2 in 50% deeltijd. Per predikantsplaats zijn de kosten rond Daarnaast is sinds 1 september 2015 tijdelijk in de wijkgemeente Morgenster, in afwachting van een besluit over de vervulling van de vacature in deze wijkgemeente, een voorziening getroffen door het inhuren van 0,8 fte via de mobiliteitspool van het dienstencentrum in Utrecht. De lagere kosten in vergelijking met het jaar 2015 zijn hierdoor verklaarbaar. Met uitzondering van de tegemoetkoming ziektekosten en de vergoedingen voor representatie, vakliteratuur e.d. worden alle kosten en inhoudingen volgens de Arbeidsvoorwaardenregeling Predikanten rechtstreeks via het dienstencentrum in Utrecht betaald. Deze kosten worden via de Centrale Kas voor de Predikantstraktementen door middel van een bezettingsbijdrage omgeslagen over de gemeenten (Zie post 43.10). Op deze wijze zijn de kosten per predikantsplaats voor elke gemeente van de PKN gelijk en maakt de anciënniteit van de predikant dus niets uit. Predikanten zijn niet in dienst van de kerk, maar zijn fiscaal gezien zelfstandigen. Bij de salarissen (groep 46) gaat het om de kosters, de organisten en het administratieve personeel van het kerkelijk bureau. De tabelsalarissen zijn voor 2016 verhoogd. De arbeidsvoorwaarden volgen de regelingen voor personeel van de rijksoverheid. De kosten van de kosters en hulpkosters bedragen (posten t/m 46.18; vorig jaar ). In de salarissen van de kosters wordt door de wijkgemeenten een aandeel van (post 46.19) bijgedragen uit de decentrale inkomsten van de verhuur en exploitatie van het kerkgebouw (zie bijlage 5B). Ten laste van de centrale middelen blijft dan een bedrag van Dit is per wijkgemeente en gebaseerd op de tijdsbesteding voor specifiek kerkelijke activiteiten. De organisten, in dienstbetrekking en als vrijwilliger, kosten (posten t/m 46.29). Dit is nagenoeg gelijk aan vorig jaar. Het administratieve personeel van het kerkelijk bureau (1 medewerker met een deeltijd van 50%; 1 vrijwilliger voor de financiële administratie en 2 vrijwilligers voor het archief) kostte (vorig jaar ; posten t/m 46.59). In november 2016 is bij de wijkgemeente Morgenster een kerkelijk (jeugd)werker aangesteld. De kosten van deze functionaris komen ten laste van het fonds legaten Morgenster (posten t/m en 54.20). De bijdragen PKN (groep 45) betreffen: - de afdracht (kerkrentmeesterlijk quotum) aan de landelijke kerk voor de instandhouding van het werk van de synode, de dienstenorganisatie in Utrecht en de gemeenteadviseurs. - de afdracht aan de solidariteitskas voor de gemeenten die in financiële problemen verkeren en voor het werk door het categoriaal pastoraat (gevangenen, schippers, studenten). Om deze afdrachten te kunnen betalen is besloten op twee momenten in het jaar (de paascollecte en de eindejaarscollecte) bij de 3 e collecte en de acceptgiro actie het accent te leggen op de uitgaven voor het quotum. Tevens wordt van de gemeenteleden via een acceptgiro een bijdrage van 10 per lid gevraagd voor de solidariteitskas. De opbrengsten bedragen (baten posten en 83.80), zodat ten opzichte van de kosten van (posten en 45.20) een tekort ontstaat van , dat uit de plaatselijke middelen moet worden aangevuld. 27

5 Onder de overige kosten (groepen 44, 47 en 48) zijn per saldo de lasten opgenomen van de kerkdiensten, catechese, beheer en administratie, kerktelefoon, bankkosten, exploitatie kerkblad en de uitgaven via de wijkkassen. Op kosten kerkdiensten (post 44.10) zijn voornamelijk kosten geboekt voor het eenmaal per maand vergoeden ten laste van centraal van de kosten van koffie na de eredienst. De overige zondagen worden betaald vanuit de wijkkassen. Deze regeling is ingaande september 2016 vervallen, zodat de kosten nu volledig ten laste van de wijkkassen komen. Op post zijn de kosten verantwoord van de adviseur bij het herijkingsproces. Deze kosten (ruim 5.000) zijn via code ten laste gebracht van de nieuw ingestelde reserve herijking. Zie ook hierna bij de bespreking van de balans. Onder de bankkosten (post en 48.30) zijn mede begrepen de kosten van advies en beheer van de effectenportefeuille voor ruim Het college van kerkrentmeesters heeft besloten deze kosten ten laste te brengen van de reserve koersverschillen. De gedachte achter dit besluit is dat de koerswinsten, die door de werkzaamheden van de beheerder zijn verkregen, ten gunste komen van deze reserve. Zie ook de toelichting op de balans. De exploitatie kerkblad (post 46/58) is geëindigd in een nadelig saldo van (vorig jaar ). Dit resultaat geeft geen volledig beeld omdat steeds meer gemeenteleden niet meedoen aan de acceptgiro actie voor het kerkblad, maar hun bijdrage voor de PgH in één bedrag wensen te voldoen via de actie kerkbalans. Activa. Balans per 31 december De materiële vaste activa (onroerend goed) zijn gespecificeerd in bijlage 1 bij de jaarrekening De forse verhoging van de waarde is een gevolg van de stijging van de taxatie volgens de wet Waardering Onroerende Zaken (wet WOZ). De woningen zijn gewaardeerd op de WOZ-waardebeschikking van de gemeente Hilversum voor het jaar Voor het eerst is de jaarlijkse afschrijving op de kosten van de renovatie van de Bethlehemkerk toegepast. Afschrijving vindt plaats in 10 jaarlijks gelijke bedragen. De financiële vaste activa zijn gestegen door de koerswinst op aandelen en gedaald door de verkoop van aan obligaties. Passiva. De algemene reserve bedraagt ultimo Het beleid van het college van kerkrentmeesters is gericht op het zoveel mogelijk in stand houden van deze reserve, teneinde een deel van de jaarlijkse exploitatielasten te kunnen financieren. De reserves en fondsen van de wijkgemeenten zijn nader gespecificeerd in bijlage 6B van de jaarrekening. Deze reserves komen voornamelijk voort uit de voordelen die de wijkgemeenten in voorgaande jaren wisten te behalen met de exploitatie van de kerkgebouwen. De reserve tekortdekking bedroeg aan het einde van het kalenderjaar De voornaamste mutatie is een onttrekking van ten behoeve van het herijkingsproces. De reserve koersverschillen is afgenomen met de reeds in de Inleiding besproken besluiten van het college van kerkrentmeesters tot een bedrag van ruim Daarnaast is wegens de waardering van de aandelen op marktwaarde per ultimo van het jaar een ongerealiseerd resultaat behaald van ruim

6 Het college heeft besloten de reserve te maximeren op 25% van de marktwaarde van de aandelen per ultimo van het verslagjaar. Ruim is daarom overgeboekt naar de reserve tekortdekking. De reserve bedraagt per 31 december en vormt een buffer voor eventuele toekomstige waardeverminderingen van de aandelen. De reserve herwaardering is een gevolg van de waardering van het onroerend goed op WOZ -aarde. Deze reserve komt vrij uit het voordeel dat wordt behaald bij verkoop van panden. De reserve vruchtgebruik is ontstaan uit een schenking van een gemeentelid. Uit het rendement van de belegging van deze reserve worden door dit gemeentelid kerkbalans en enkele giften betaald. Reserve herijking. Op verzoek van de algemene kerkenraad heeft het college van kerkrentmeesters een bedrag van uit de reserve tekortdekking bestemd voor de kosten van het herijkingsproces. Ten laste van deze reserve komen de kosten van de externe begeleiders van dit proces. Reserve vervanging centrumwijk. De predikant van de wijkgemeente Centrum is voor 0,4 fte voor een periode van 5 jaar benoemd tot hoogleraar aan de Protestantse Theologische Universiteit. Deze benoeming wordt gefinancierd door de gereformeerde zendingsbond (GZB). Tussen de GZB en de PgH is overeengekomen dat de predikant volledig door de PgH betaald blijft en dat de GZB de kosten aan de PgH vergoedt. Voor de vervanging is in 2017 een jeugdwerker aangesteld en is een overeenkomst gesloten tussen de wijkgemeente Centrum en de Bond voor Inwendige Zending (IZB). Tevens zullen ingaande 1 januari 2017 de kosten voor een predikant die reeds jaren in de wijkgemeente pastorale bijstand verleent ten laste van deze vergoeding worden gebracht. In 2016 zijn geen kosten gemaakt, zodat de vergoedingen (ruim ) van de GZB in 2016 als bestemde reserve staan gereserveerd. Bestemde reserves wijkgemeenten in eigen beheer. De bestemde reserves van de wijkgemeenten bestaan uit fondsen die door de wijkgemeenten worden beheerd en geadministreerd, zoals bijvoorbeeld een bloemenfonds. De reserve decentraal onderhoud is ter dekking van het dagelijks onderhoud aan de kerkgebouwen. Centraal wordt jaarlijks een bedrag van voor dit doel aan de wijkgemeenten ter beschikking gesteld. Fondsen. De wijkgebonden fondsen zijn voornamelijk ontstaan uit legaten met een wijkgemeente als specifieke bestemming. De wijkkerkenraden kunnen over deze fondsen beschikken na toestemming van het college van kerkrentmeesters. De mutaties in deze fondsen worden ten gunste of ten laste van de rekening van lasten en baten geboekt, met daartegenover een toevoeging of onttrekking aan het betreffende fonds. In het jaar 2016 zijn de fondsen wederom aanzienlijk toegenomen door wijkgebonden nalatenschappen. In 2016 heeft de wijkgemeente Morgenster besloten hieruit een kerkelijk(jeugd)werker aan te stellen, vooralsnog voor 16 uur per week. Voorzieningen. De voorziening voor het onderhoud van de kerkgebouwen, de pastorieën en de overige woningen is bedoeld om een gelijkmatige verdeling te verkrijgen van de onderhoudskosten voor deze gebouwen gedurende een reeks van jaren. De toevoeging van aan deze voorziening is gebaseerd op een 10-jarige onderhoudsbegroting. Deze meerjarenonderhoudsbegroting (MJOB) wordt jaarlijks opgesteld door de commissie gebouwen van het college van kerkrentmeesters en door het college als onderdeel van de begroting vastgesteld. In 2016 is ruim uitgegeven. Op grond van de voorschriften volgens de richtlijnen voor de jaarverslaggeving worden de uitgaven direct ten laste van de voorziening gebracht en wordt in de resultatenrekening uitsluitend de toevoeging als lasten opgenomen. De voorziening kerkblad is in 2015 ingesteld om de eventuele kosten van vervanging van de eindredacteur wegens tijdelijke arbeidsongeschiktheid te kunnen opvangen. Inmiddels is de situatie verbeterd en kan de voorziening vrijvallen ten gunste van de reserve tekortdekking. 29