Open en eerlijk bestuur - Wat wil D66 van de provincie?

Transcriptie

1 Open en eerlijk bestuur - Wat wil D66 van de prvincie? D66 gelft in een kleine maar actieve en slagvaardige verheid. Dat is ndig m vrijheid, gelijkheid van kansen en sciale rechtvaardigheid vr nu en in de tekmst mgelijk te maken. Op dit mment zijn de diverse bestuurslagen en demcratische cntrle p het bestuur te ingewikkeld gerganiseerd. Als het aan ns ligt, maken we de verheid z simpel mgelijk. En bij een slagvaardige en aanspreekbare verheid spelen vlgens D66 de gemeenten een belangrijke rl. Gemeenten gaan ver de zaken die u als burger direct aangaan. Bvendien wrden gemeenten gecntrleerd dr de lkale demcratie. De verheid daarbven met vral niet te mslachtig zijn. De rl die de prvincie heeft, is in nze ptiek een verbindende. De prvincie bevrdert en faciliteert samenwerking tussen de gemeenten. De prvincie fcust zich p haar kerntaken Een stem p D66 is een stem p een prvincie die zich beperkt tt datgene waar ze ged in is: regie p de ruimte, de ecnmische en culturele infrastructuur, welzijn en leefbaarheid. Wat ns betreft cncentreert de prvincie zich dan k p de vlgende taken: Reginale kennisecnmie; Reginale aansluiting van het nderwijs p de arbeidsmarkt; Het stimuleren van initiatieven die sciale verbinding bevrderen; Afstemmen van plannen vr winkelcentra, bedrijventerreinen en wnwijken tussen gemeenten; Ontwikkeling van de randvrwaarden vr de tepassing van duurzame energie; Natuur - inclusief randvrwaarden vr een schne bdem, schn water en een schn milieu; Bereikbaarheid per aut, penbaar verver én fiets; Bevrderen van Eureginale samenwerking met partners in nze buurlanden; Cultuurhistrie (erfged), biblitheken en archieven; Bestuur binnen de prvincie, met name (financieel) tezicht p gemeenten; Het bevrderen van sterkere gemeenten. De prvincie wrdt ng efficiënter D66 vindt dat verheidstaken p sciaal gebied het beste dr het de gemeenten en het Rijk kunnen wrden uitgeverd. Wel willen wij uiteraard dat de prvincie Limburg haar kerntaken p een sciale manier uitvert. Dat kan dr bijvrbeeld een scial return te eisen van aannemers die werk vr de prvincie uitveren. De prvincie heeft een beperkt ambtenarenapparaat ndig Wat ns betreft wrden de activiteiten van de prvincie teruggebracht tt vrnamelijk regietaken. Daarmee verdwijnt de ndzaak van grte uitveringsrganisaties. De prvincie stelt kaders, verdeelt budgetten en ziet te p delmatige uitvering dr verheidsinstellingen, bedrijven, gemeenten f inwners zelf. Niets meer, maar k niets minder. De prvincie is een aanjager van slagvaardige gemeenten en waterschappen D66 wil een prvincie die niet aarzelt m in te grijpen bij gemeenten als dat in het belang van de inwners van die gemeente f de regi is. Dat kan bijvrbeeld het geval zijn als gemeenten hun taken niet ged uitveren f belften niet nakmen, maar k als gemeenten dr nderlinge cncurrentie dreigen het belang van de inwners uit het g te verliezen. We willen een prvincie die gemeenten uitdaagt ver de gemeentegrenzen heen te kijken bij het maken van buwplannen. Daarnaast wil D66 dat de prvincie streng tezicht hudt p de financiën van de gemeenten als de gemeenteraad die cntrletaak niet f nvldende uitvert. De prvincie met bvendien elke vrm van demcratische samenwerking tussen gemeenten aanmedigen.

2 Reginale ecnmie & innvatie Smart ecnmy, better living De Limburgse ecnmie: een stevige basis in permanente staat van innvatie In 2025 zal de wereld er zeker heel anders uitzien. D66 vindt dat de prvincie de taak heeft m ns ged vr te bereiden p deze nieuwe werkelijkheid. Veel bedrijven hebben zich in Limburg gevestigd vanwege de centrale ligging in Nrdwest-Eurpa. De gede ntsluiting, de nabijheid van Duitsland en België, de stabiele arbeidsmarkt en de gemtiveerde arbeidsppulatie maken het plaatje cmpleet. D66 wil verder buwen aan een stevige basis vr de Limburgse ecnmie, waarin iedereen de kans krijgt m zijn f haar kwaliteiten ptimaal te ntplien. Dat is niet alleen belangrijk vr de eigen ntwikkeling van mensen, maar vr de ntwikkeling van het grtere geheel. D66 vertruwt hierte p de eigen kracht van mensen en wil deze niet aan banden leggen met nndige regelgeving. Creativiteit en innvatie zijn immers juist de kracht van de Nederlandse ecnmie! D66 kiest vr: Een krachtig Limburgs ecnmisch beleid vanuit de Brightland Campussen, met de fcus p het MKB als (banen)mtr van de ecnmie. Het stimuleren van de prductie van diervriendelijke, vedselveilige en eclgisch verantwrde, bij vrkeur reginaal geprduceerde, prducten. Een teristische sectr die zich in alle regi s blijft vernieuwen m te kunnen blijven cncurreren met het buitenland. VVV s, kennisinstellingen en Industriebank LIOF meten hierte de handen ineen slaan. Steden die als talentmagneten een centrale rl spelen in de nieuwe ecnmische ntwikkeling. Aanwezig talent ntwikkelen en talent van buiten aantrekken en binden, dat is vlgens ns de taak van de stad. Een gren buitengebied en ged nderhuden cultureel erfged. Ons del is Limburg aantrekkelijk te huden vr mensen en bedrijven, zdat iedereen hier graag blijft wnen, werken en recreëren. Meer Limburgse banen in alle nderdelen van de arbeidsmarkt, waarbij k gekeken wrdt naar het vereenvudigen van werken de Duitse en Belgische grensregi s. Eén lket vr Eureginale vraagstukken waar particulieren en ndernemers terecht kunnen. Een betere afstemming van vraag en aanbd p de arbeidsmarkt. Overleg tussen nderwijs en werkgevers met dr de prvincie gefaciliteerd en gestimuleerd wrden. Het stimuleren van de buurtalen Frans en Duits p schlen. Een eenduidige diplmawaardering vr de Euregi. Wij pleiten in dat kader vr de ntwikkeling van een Euregi-cmpetentie en geautriseerde diplmabeschrijvingen. Kwalitatief ged nderwijs in Limburg, zdat iedereen kan beschikken ver een passende startkwalificatie vr zijn f haar verdere lpbaan. Tekmstbestendige en vr iedereen bereikbare schlen in de cntext van demgrafische krimp. Een platfrm waarp gemeenten kennis en gede ervaringen rndm het mgaan met krimp en 'verzilvering van kansen' kunnen uitwisselen. Een prvincie-brede spreiding (en waar ndig cncentratie) van technieknderwijs.

3 Ruimtelijke rdening De prvincie heeft wat D66 betreft als de gebiedsregisseur belangrijke taken als het gaat m ruimtelijke rdening. Dat betekent vr ns: ruimte vrijlaten vr natuurntwikkeling, duurzame energie als wind en zn en cmpacte steden, zdat we het landschap sparen. Behud van de histrische kenmerken van dit landschap en flexibel, duurzaam en multifunctineel ruimtegebruik staan hierbij vrp. Als er tch gebuwd met wrden in het gren mdat er binnenstedelijk geen ruimte meer is, dan willen we dat daar elders ter cmpensatie natuur f ruimte vr recreatie vr terugkmt. D66 geeft ruimte aan: Uitgangspunten bij het ruimtelijke beleid: - bestaande infrastructuur ptimaal benutten; - cmpact buwen rndm bestaande infrastructuur; - behud en versteviging van grte natuurgebieden; - het integreren van de verschillende bestemmingen: natuur, landbuw en wnkernen; - meebewegen met de krimp. Van de krimp een kans maken dr vrzieningen te laten fuseren en specialiseren; - beren de ruimte geven m alternatieve activiteiten te ntplien in het kader van duurzame energie. Binnenstedelijk buwen: - de prvincie met de regie nemen ver de reginale wningbuw; - de prvincie met kunnen ingrijpen bij elke vrm van buw waar geen behefte aan is; - er met vlgens D66 alleen ng gebuwd wrden binnen bestaande bebuwde mgeving, maar niet vrdat er gekeken is naar herbestemming van leegstaande wningen, kantren en andere gebuwen; - hetzelfde geldt vr de aanleg van nieuwe bedrijventerreinen: eerst met er gekeken wrden naar bestaande (leegstaande) terreinen en bedrijfspanden. Aanpak leegstand: - eenvudigere regels vr herbestemming van leegstaande panden; - bestaande panden mvrmen c.q. benutten vrdat er nieuw gebuwd wrdt; - het slpen van leegstaande panden is nvermijdelijk. Niet vr ieder leegstaand pand zal een gede herbestemming gevnden kunnen wrden; - slp betekent niet autmatisch nieuwbuw vr D66. Nieuwbuw vindt wat ns betreft alleen plaats in bebuwde kernen f aan de rand daarvan; - alternatieven van mensen vr herbestemming met name in de buitengebieden meten meer ruimte krijgen; - de prvincie met samen met gemeenten bekijken f er buwplannen geschrapt kunnen wrden; - bedrijventerreinen net buiten de stad kunnen gebruikt wrden als verslagplaats vr het gederenverver. Reginale afstemming ruimtelijke rdening: - de prvincie is hierin de regieverder naar gemeenten te en kijkt k ver de eigen prvinciegrenzen en zelfs landsgrenzen heen; - de prvincie met samenwerking tussen gemeenten stimuleren en daarbij gebruik maken van het Prvinciaal Omgevingsplan Limburg; - p het dreigend tekrt aan senirenwningen is prvinciale nieuwbuw niet meteen het antwrd. In samenspraak met betrkkenen met eerst het prbleem per regi inzichtelijk gemaakt wrden alvrens er een plan ntwrpen kan wrden;

4 Energiebesparing en duurzame energie Energie vinden we veral m ns heen: in de wind, de zn, het water en zelfs in ns afval. Om k tekmstige generaties te verzekeren van vldende energie is de transitie naar duurzame energie ndzakelijk. In Limburg hebben we wat dat betreft de afgelpen vier jaar achteruitgang gebekt. De Willem Alexandercentrale met zijn bijstk van bimassa werd dr Nun stilgelegd. Daar kwamen geen andere grte brnnen vr duurzame energie vr in de plaats. Dat is vr D66 nacceptabel. We willen in Limburg zveel mgelijk energie besparen en in % van de energie duurzaam pwekken. Uiteindelijk wil D66 naar een vlledige duurzame energievrziening in Ok willen we minder afhankelijk wrden van fssiele brandstffen uit instabiele landen als Rusland en het Midden-Osten. Daar met ng veel vr gebeuren. D66 vindt dat Limburg vrp met lpen p die terreinen waar Limburg bij uitstek sterk in is: energiebesparing in bestaande wningen, bij sprtverenigingen en p kantren, benutting van industriële restwarmte en het gebruik van mest en andere bimassa vr energiepwekking. Energiebesparing: - levert werk p, maar k een directe besparing p de vaste lasten; - met dr de prvincie gestimuleerd wrden in de vrm van leningen tegen zeer gunstige vrwaarden. Bestaande regelingen p dit gebied meten gebruikersvriendelijker wrden gemaakt zwel vr particulieren als vr bedrijven en instellingen - met k dr de prvincie zelf drgeverd wrden in de vrm van energiezuinige verheidsgebuwen en een schn, elektrisch wagenpark. Bimassa en bivergisting: - het del is het pwekken van duurzame energie en het verminderen van het mestprbleem, znder de mgeving al te veel verlast te bezrgen; - de regelgeving vanuit het Rijk ten aanzien van bimassa als afval, met versepeld wrden; - ns ideaal is het laten rijden van alle streekbussen in Nrd-Limburg p bigas. Restwarmte, gethermie en warmte/kude pslag: Grene Net en Mijnwater: - restwarmte van Chemeltbedrijven kan gedkp aangebden wrden aan wningen en bedrijven; - Parkstad kan slim gebruikmaken van de hge temperatuur van het mijnwater: - benutting van warmte/kude pslag dr glastuinders en anderen met gestimuleerd en financieel ndersteund wrden; - nttrekking van grndwater vr energie met vrijgesteld wrden van leges en grndwaterbelasting. Znne-energie: - initiatiefnemers p het gebied van znne-energie meten actief ndersteund wrden; - tepassing van innvaties meten aangemedigd wrden; - de Limburgse Energiesubsidie met (ng) meer gestimuleerd wrden, zwel bij particulieren als bij verenigingen. Windenergie: - bij het plaatsen van de geplande 23 grte en kleine windmlens dient rekening te wrden gehuden met het cultuurhistrisch aspect van de ruimte, alsmede de wnmgeving; - D66 ziet liever een clustering (bijvrbeeld dr lijnpstellingen langs kanalen en p bedrijventerreinen) dan een versnippering; - de prvincie met investeren in het vergrten van kennis en het verkrijgen van draagvlak nder de bevlking; - kleine initiatieven dienen waar dat kan, zveel mgelijk de ruimte te krijgen. Energie-pslag: - de prvincie meten de randvrwaarden scheppen waarbinnen initiatiefnemers duurzame energie kunnen transprteren en pslaan; - technische innvaties meten daarm van harte gestimuleerd wrden. Hierbij is een expliciete rl weggelegd vr Enexis, waarin prvincie en gemeenten aandeelhuder zijn. Schaliegas: - de prvincie dient alleen mee te werken aan nader nderzek naar prefbringen als vraf helder is dat dat geen nadelige effecten heeft p milieu en veiligheid van mensen. Vralsng is D66 geen vrstander van schaliegas.

5 Natuur en landelijk gebied D66 heeft natuurkwaliteit hg in het vaandel staan. Natuurkwaliteit draagt bij aan schne lucht, schn water en vruchtbare grnd. Het levert p die manier niet alleen een bijdrage aan de vedselprductie, maar k aan mgelijkheden vr recreatie en ntspanning. D66 wil investeren in het behud en de versterking van de natuur. D66 vindt in dat kader dat agrarische activiteiten meten passen bij het gebied waarin ze plaatsvinden. Dat betekent dus bijvrbeeld geen nieuwe stallen vr intensieve veehuderij in natuurgebieden. Wat wil D66 wel? Landschap: de prvincie met de mgelijkheid krijgen m Prvinciale Landschappen aan te wijzen als beschermde gebieden in de strijd tegen verstedelijking en verrmmeling. Intensieve (melk)veehuderij: - geen nieuwe megastallen, tenzij deze een bestaande stal vervangen; - daarbij meten vlksgezndheid, dierenwelzijn en milieu p een dergelijke stal vruit gaan; - grtschalige, intensieve veehuderij alleen p agr-businessparken; - in andere regi s alleen kleinschalige landbuw met hgwaardige prducten. Omgaan met bevlkingskrimp: - de prvincie met de afnemende reginale vrzieningen cördineren niet de kwantiteit maar de kwaliteit met daarbij leidend zijn; - de prvincie met de regie veren als het gaat m afspraken ver detailhandellcaties; - grtschalige detailhandel met gecncentreerd blijven in en rnd steden; - ndernemers in landelijke gebieden meten de ruimte krijgen vr allerlei alternatieve activiteiten; - krimpgebieden meten middels innvatieve verversplssingen en verver p maat verbnden wrden (en blijven) met vitale greigebieden. Natuurbescherming: - de prvincie met het Natinaal Natuurnetwerk (N3) en de Natura2000-gebieden realiseren vlgens de afspraken met het Rijk en Eurpa; - de prvincie dient actieve samenwerking tussen beren en natuurrganisaties te ndersteunen; - zveel mgelijk natuurgebieden meten, mits eclgisch verantwrd, tegankelijk wrden gemaakt en p verantwrde wijze wrden gebruikt vr recreatie. Ontgrndingen: - de ENCI greve met vlgens planning dicht in 2018; - bestaande klei-, zand- en grindwinningen meten dr de prvincie ged wrden gecntrleerd; - achterblijvende plassen meten zich kunnen ntwikkelen tt rijke meren en natuurvriendelijke evers. Graetheide en de Lexhy: - uitgangspunt is de bestaande grene en agrarische bestemming vr dit gebied; - de bestemming herverwegingsgebied bedrijventerreinen dient geschrapt te wrden; - de Chemelt Campus dient alleen binnen de huidige Chemelt Campus uitgebreid te wrden. Eclgische verbindingen en natuurbeheer: - de pririteit ligt bij het verwerven van ntbrekende schakels tussen natuurgebieden en dat is maatwerk. De jacht: -de prvincie met zrgen vr een gebiedsplan dat samen met beren, jagers, waterschappen en natuurrganisaties pgesteld wrdt en waarin jaarlijks wrdt bepaald heveel en waar gejaagd mag wrden.

6 Water, Geluid en Lucht Een hge mate van kwaliteit ten aanzien van de leefbaarheid in de prvincie kan alleen dan wrden gerealiseerd als er sprake is van schn water, waterveiligheid, schne lucht en minimale geluidsverlast. Vr D66 zijn deze zaken van dermate grt belang, dat wij deze met alle beschikbare middelen willen bevrderen. De prvincie heeft in dat kader de wettelijke taak m samen met de waterschappen de waterkwaliteit, -kwantiteit en -veiligheid te waarbrgen. Welke speerpunten heeft D66 in dit dssier? Reginale waterveiligheid: - het phgen f aanleggen van (nieuwe) dijken is niet de plssing. De Maas en andere waterwegen meten vlgens ns meer ruimte krijgen; - bestaande plannen die de kans p een verstrming verkleinen tt 1:250 per jaar meten daadkrachtig tt uitver wrden gebracht. Drinkwaterwinning: - D66 zet in p ng meer waterbesparing; - als aandeelhuder in de WML met de prvincie dit bedrijf aanspren meer vrlichting te geven ver zuinig met water mgaan; - de prvincie met het gede vrbeeld geven en uitsluitend kraanwater gebruiken in haar bedrijfsvering. Verdrgingsbestrijding en grndwaterbeheer: - de prvincie met samen met de waterschappen hge eisen stellen aan de nttrekking van grndwater, ngeacht vr welk del het water gebruikt wrdt. Luchtkwaliteit: - D66 zet hg in p elektrisch rijden. De prvincie met dit stimuleren dr te zrgen vr vldende plaadpunten p tegankelijke lcaties; - busbedrijven meten aangesprd wrden tt het nemen van innvatieve maatregelen die vervuilende uitstt drastisch verminderen. Geluid: - D66 is vrstander van het investeren in het verminderen van geluidsverlast bij wegen die langs f dr wnkernen gaan; - de prvincie met de geluidskaart die zij heeft, tetsen dr middel van metingen. Wijken die metingen af van de berekeningen waar de kaart p is gebaseerd, dan met het geluidsbeleid wat ns betreft herzien wrden.

7 Mbiliteit en verkeer Bijna iedereen zit dagelijks wel p de fiets, in de aut f in het penbaar verver. Drdeweeks vaak naar schl f werk, in het weekend niet zelden m te genieten van het landschap en het gren in nze mie prvincie. D66 vindt dat met betrekking tt mbiliteit en verkeer, de tegevegde waarde van de prvincie zich bevindt in het verzicht dat men heeft ver de reginale verkeers- en ververssituatie. Het prvinciale wegennet is in principe af, maar dat laat nverlet dat p smmige plekken ng te vaak files ntstaan. D66 wil daarm andere maatregelen meer benutten, bijvrbeeld dr wn- en werklcaties beter p elkaar af te stemmen, vrdat de prvincie nieuwe wegen aanlegt f bestaande wegen verbreedt. We gelven namelijk dat er ng een wereld aan mbiliteit te winnen is. Daarm kiest D66 vr: De fiets als vlwaardig alternatief vr de aut. Snelle fietsverbindingen tussen kernen. Veilige fietsverbindingen, k vr het tenemend aantal e-bikes. Beter penbaar verver: - Verver p maat - Grensverschrijdend OV - Schne bussen - Vrzieningen in en bij OV-knppunten - De fiets betrekken in het verdelen van infrastructuur en OV-geld Gede en veilige wegen: - Een veilig en adequaat reginaal wegennet - Het betrekken van inwners bij plannen vr nieuwe wegen - Een betere bereikbaarheid van grte steden

8 Gederenverver De prvincie kan helpen gederenverver ng efficiënter te maken, waarbij de leefbaarheid in de mgeving centraal met staan. D66 kiest vr: Overslagplaatsen buiten de steden, waarmee gederen meer gebundeld ververd kunnen wrden. Verver ver water en via sprverbindingen m het wegennet zveel mgelijk te ntlasten. Veilige vrachtautparkeerplaatsen: in verleg met betrkkenen met de prvincie zrgen vr veilige plekken vr de chauffeurs buiten de wnkernen.

9 Cultuur en Welzijn D66 vindt dat iedereen recht heeft p tegang tt infrmatie, kennis en cultuur. Daarbij wrdt cultuur breed geïnterpreteerd: zwel kunst, vlkskunst als high culture behren erte. Daarnaast is reginaal erfged er nderdeel van en in tenemende mate zal er ruimte meten zijn vr (inter)natinale invleden. Dit vanuit nze vertuiging dat beeldende kunst, theater, literatuur, film en buwkunst een schakel vrmen met nze geschiedenis, lkale waarden en identiteit. Maar ze zijn k een link naar nze tekmst, die wil ze succesvl zijn meer naar buiten gericht zal meten zijn. De speerpunten van D66 zijn: het leggen van pririteit bij het in stand huden van mnumenten en kenmerkende landschapselementen. Op verantwrde wijze en binnen de mgelijkheden meten plssingen wrden gezcht waarbij dr herbestemming f een cmbinatie met cmmerciële activiteiten, bijzndere elementen tch behuden blijven. het ndersteunen van gemeenten bij het p een mderne manier ptimaal tegankelijk maken van biblitheken en archieven. de instandhuding van de Limburgse streektaal in al haar lkale varianten. het versterken van de psitie en de eigen zeggenschap van mensen. het ndersteunen van activiteiten van instellingen en maatschappelijke rganisaties die p prvinciale schaal pereren. Het stimuleren van cultureel ndernemerschap, waarbij nieuwe vrmen van financiering en explitatie meten daarbij verkend en benut wrden.

10 Een transparante en demcratische prvincie D66 wil de demcratie, slagkracht en transparantie van prvincie en gemeenten versterken. Vr ns betekent dit dat verheidstaken gecntrleerd wrden dr een direct gekzen vlksvertegenwrdiging: Prvinciale Staten en de gemeenteraad. De verheid met aanspreekbaar zijn en verantwrding afleggen. Nu is dat te vaak niet het geval. D66 wil daarm een verheid die bestaat uit vier lagen met vier vlksvertegenwrdigingen: de EU, het Rijk, het landsdeel en de gemeenten. Alle verige tussenlagen en tussenvrmen den af aan demcratie en slagkracht en zijn daarmee ngewenst in nze ptiek. In het uitznderlijke geval dat dergelijke instituten wel een tegevegde waarde hebben, dan is vr D66 de eis dat ze van tijdelijke aard zijn en dat ze m de twee à drie jaar aan een demcratietets vanuit de prvincie nderwrpen wrden m zeker te stellen dat de demcratische verantwrding ged geregeld is. De waterschappen wil D66 laten pgaan in de prvincie als uitveringsrganisaties, mdat k waterschappen een tussenlaag zijn. Daarbij wil D66 wel het geld vr waterbeheer wettelijk vastleggen, zdat dit geen punt van plitieke besluitvrming meer vrmt. De prvincie Limburg met intensief samenwerken met de Brainprt-regi Eindhven, de stadsregi Arnhem-Nijmegen en de Eureginale buren in België en Duitsland. Dat is ndzakelijk m te kmen tt een slagvaardiger uitvering van de kerntaken van de prvincie. De prvincie heeft veel taken in nze leefmgeving: als je p de fiets dr het bs naar je werk p een bedrijventerrein gaat, km je al p veel plekken in aanraking met de prvincie. Daarbij heb je vast k ideeën ver die drukke weg die je ver met steken f ver he we het bs aantrekkelijker kunnen maken f ver de ligging van het bedrijventerrein. D66 wil die ideeën graag benutten, want samen weten we meer. Krtgezegd, D66 wil een transparante prvincie met ruimte vr ideeën van inwners. Daarm kiest D66 vr: Betrkkenheid van inwners bij plannen en beleid Open data (pen spending) Open financiële data Transparantie ver besluiten van de prvincie (Prvinciale Staten) Open dataprtalen Een transparante en interactieve bestuurscultuur Tezicht p en samenwerking met de waterschappen

11 Eurpese samenwerking Wat ver de prvinciegrens beslten wrdt, kan van grt belang zijn vr de eigen prvincie. Zaken als ecnmie, verver en milieuverntreiniging huden namelijk niet p bij de prvincie- f zelfs bij de landsgrenzen. Daarnaast heeft de prvincie te maken met Eurpees beleid, zals de nder Eurpese wetgeving beschermde natuurgebieden Natura2000, de Eurpese landbuwsubsidies en de Eurpese regels vr lucht- en waterkwaliteit. Meer dan de helft van de EU-wetgeving kmt terecht bij lkale en reginale verheden, die de wetgeving meten uitveren. Limburg en Eurpa D66 is vrstander van Eurpese samenwerking p bvenstaande gebieden. Samen sta je sterker en weet je meer dan alleen. De prvincie wil samenwerken met andere regi s in Eurpa die met dezelfde prblemen kampen. D66 wil de krachten zwel in Den Haag (via het IPO) als in Brussel (via het Huis der Nederlandse Prvincies) bundelen m samen p te kmen vr de belangen van de inwners ver nder meer: strengere regels vr lucht- en geluidskwaliteit; strengere uitsttnrmen vr aut s en het vrschrijven van stillere autbanden; strengere nrmen vr uitstt dr industrie en landbuw; meer geld vr grensverschrijdende bus-, water- en vral k railverbindingen; vergrening van het Eurpese landbuwbeleid met meer geld vr verduurzaming en innvatie van de landbuw en minder inkmstensubsidies. Meer aandacht vr grensverschrijdend perspectief De prvincie Limburg heeft een unieke psitie dr de gegrafische ligging, grenzend aan de buurlanden België en Duitsland. Limburg zu daar gebruik van kunnen en meten maken dr allerlei ntwikkelingen samen met de buren vrm te geven. Vrbeelden hiervan zijn de afstemming van ecnmische ntwikkelingen, een Eureginale arbeidsmarkt, grensverschrijdende OV-verbindingen, afstemming van de wningmarkt, grensverschrijdend terisme. Ondanks de pen binnengrenzen is er echter ng steeds sprake van barrières die een gede grensverschrijdende samenwerking belemmeren. Daarbij valt te denken aan natinale wet- en regelgeving, erkenning van diplma s en taal- en cultuurbarrières. D66 vindt dat het prvinciebestuur samen met de Limburgse gemeenten en het bedrijfsleven bij de Rijksverheid met aandringen p meer experimenteerruimte vr grensverschrijdende ntwikkelingen. Daarnaast met blijvend naar nieuwe ntwikkelingen en kansen ver de grens wrden gekeken en meten vr de prjectmatige samenwerking de daarvr bestemde EU-subsidiefndsen zals Interreg ptimaal wrden benut. In het rapprt Grensverschrijdend Perspectief Zuid-Limburg, de Atlas van Kansen en de publicatie Greien aan de Grens wrdt duidelijk aangetnd dat Limburg de kansen van grensverschrijdende samenwerking (.a. agglmeratievrdelen) ptimaal kan benutten als de bestaande barrières wrden geslecht. EGTS De prvincie Limburg zet zich in vr de prichting van een Eurpese Grepering vr Territriale Samenwerking. Deze Eurpese rechtspersnlijkheid biedt de beste mgelijkheden vr grensverschrijdende samenwerking met nze Eureginale partners. Hierbij wrdt niet uitgegaan van nmgelijkheden, maar wrden kansen benut. De prvincie streeft naar prichting van een EGTS met die Eureginale partners waarmee dat realiseerbaar is.

12 Financiën: Investeren in de kracht van Limburg Dankzij de verkp van Essent is de prvincie Limburg rijk. D66 wil dat de prvincie verstandig met publieke middelen mgaat. De uitdaging vr de kmende peride is het kapitaal van Limburg z ged mgelijk te laten renderen. Limburg heeft een nieuwe ecnmische mtr ndig zdat jnge mensen hun lpbaan in Limburg kunnen starten en vrtzetten. De Essentgelden meten daarvr ingezet gaan wrden. Bvendien stelt de invering van de decentralisaties hge eisen aan de gemeenten. Op het financiële vlak zal dan k de vinger wat dat betreft aan de pls gehuden meten wrden en dient de prvincie in het kader van het bestaande financiële tezicht hier extra aandacht aan te besteden. D66 hanteert een aantal principes rndm de prvinciale financiën: De Essentgelden wrden met name ingezet vr revlverende investeringen. Hierdr wrden deze middelen vr langere termijn zeker gesteld als vliegwiel vr verdere ntwikkeling van nze prvincie. Subsidiegelden wrden primair betaald uit de lpende begrting. Alleen in uitznderlijke gevallen kunnen de Essentgelden hiervr wrden ingezet. Investeringen van de prvincie meten ten dienste staan van de hele Limburgse samenleving. De afgelpen jaren is met nze vlledige instemming veel geld naar de campussen gegaan, maar D66 vindt dat k kleinere bedrijven en instellingen van de Limburgse investeringen meten prfiteren. Als de keuze gemaakt met wrden tussen snel investeren en verstandig investeren, kiest D66 vr het laatste. De prvincie met de blik p de lange termijn gericht huden. Vrbeelden van investeringen die Limburg sterker en duurzamer maken: nieuwe sprverbindingen, fietspaden vr de lange afstand, grene netwerken vr de benutting van industriële restwarmte. De prvincie met de eigen taken efficiënter uitveren en geen taken p zich nemen die beter dr burgers en bedrijven zelf kunnen wrden uitgeverd f waarvr het Rijk f de Gemeenten verantwrdelijk zijn. Hierdr is het de kmende peride niet ndig m de prvinciale pcenten p de mtrrijtuigenbelasting te verhgen. De prvincie kan bvendien afzien van het heffen van buwleges. Een nultarief vr buwleges stimuleert de buw, zrgt vr nieuwe werkgelegenheid en vermindert de regeldruk. De invering van de decentralisaties stelt hge eisen aan de gemeenten. Ok p het financiële vlak zal de vinger aan de pls gehuden meten wrden. De prvincie zal in het kader van het bestaande financiële tezicht hier extra aandacht aan besteden.

13 De vijf sciaal-liberale richtingwijzers D66 heeft haar uitgangspunten en ideeën vertaald in vijf richtingwijzers. Een gekzen D66- vertegenwrdiger zal deze altijd hanteren bij het nader invullen van tekmstige plitieke keuzes: Vertruw p de eigen kracht van mensen Wij vertruwen p de eigen kracht en ntwikkeling van mensen. Daarm zien we de tekmst met ptimisme tegemet. Mensen zijn z creatief dat ze steeds pnieuw zelf plssingen vinden. Wij willen dat de verheid deze kracht, vindingrijkheid en creativiteit van mensen ndersteunt en ruimte geeft. De sleutel vr verandering ligt bij mensen zelf en wij willen dat de verheid daarbij aansluit. Wat mensen vr zichzelf en anderen kunnen den is veel belangrijker en effectiever dan wat de verheid kan den. Streef naar een harmnieuze en duurzame samenleving Wij willen de wereld m ns heen tegemet treden met respect en mededgen. Dat geldt vr de mensen m ns heen en vr nze mgeving. De aarde is niet van ns en dus geen gebruiksartikel. We willen stppen met het uitputten en vervuilen van nze leefmgeving. We willen dat in de discussie ver natuur en milieu niet het behud, maar de aantasting van natuur en milieu beargumenteerd wrdt. Beln prestatie en deel de welvaart Mensen zijn niet gelijk, wél gelijkwaardig. Mensen zijn verschillend en wij willen dat de verheid ruimte laat vr die verschillen. Wij streven naar ecnmische zelfstandigheid vr zveel mgelijk mensen en vinden dat mensen die uitmuntend presteren daarvr een belning verdienen. Wij willen een dynamische, pen samenleving waarin iedereen de ruimte krijgt m zijn eigen beslissingen te nemen en iedereen zich p zijn eigen manier kan ntwikkelen. Wij vinden het vanzelfsprekend m welvaart met elkaar te delen. We willen dat zveel mgelijk mensen meeden in het maatschappelijk en ecnmisch prces, want daar wrden we allemaal beter van. Vr mensen die zichzelf niet kunnen redden, dragen we een gezamenlijke verantwrdelijkheid. Denk en handel internatinaal Samenlevingen zijn p steeds meer verschillende manieren met elkaar verbnden. Wij staan pen vr de gehele wereld en sluiten niemand uit. Bij alles wat we den, vragen we ns steeds af welke effecten dat heeft p anderen in deze wereld Wij nderkennen dat Eurpa steeds meer ns binnenland wrdt. Internatinale samenwerking en ecnmische vruitgang zijn de sleutels naar een wereld met minder rlg en cnflicten. Daarbij handelen wij steeds pragmatisch, nuchter en p basis van feiten. Kester de grndrechten en gedeelde waarden De fundamentele waarden van nze samenleving zijn vrijheid vr en gelijkwaardigheid van ieder mens, ngeacht pvattingen, gelf, seksuele geaardheid, gerichtheid f herkmst. Lichamelijke integriteit, geweldlze plssing van belangencnflicten en een respectvl gehanteerde vrijheid van meningsvrming en -uiting, inclusief respect vr nze demcratische rechtsstaat, zijn vr ns centrale waarden. Die waarden zijn universeel en prevaleren znder meer bven alles. Wij beschermen de grndrechten van nszelf en anderen.