STIL VERDRIET IN ZOETERMEER

Transcriptie

1 STIL VERDRIET IN ZOETERMEER Ervaringen met de verpleegzorg in Zoetermeer November 2010 Stil Verdriet in Zoetermeer

2 Voorwoord Voor u ligt een rapport waarin ervaringen met de verpleegzorg in Zoetermeer zijn verzameld. Dit rapport is opgesteld naar aanleiding van meldingen die de SP samen met het actiecomité Stil Verdriet heeft ontvangen. De eerste meldingen die de SP heeft ontvangen waren aanleiding om de situatie in de verpleegzorg in Zoetermeer nader te onderzoeken. Hieruit is het actiecomité Stil Verdriet voortgekomen. Er heeft een actie in het Stadshart van Zoetermeer plaatsgevonden en er zijn diverse avonden georganiseerd waar mensen hun ervaring nader konden toelichten. Al deze meldingen zijn uiteindelijk verwerkt in dit rapport. Wij hebben gemerkt dat veel mensen bang zijn om hun verhaal te doen. Men is bang voor represailles tegenover hun familielid of tegen zichzelf. De avonden die zijn georganiseerd waren soms zeer emotioneel. De (verpleeg)zorg is een zeer gevoelig onderwerp, zeker wanneer het een familielid betreft. Wij danken deze mensen toch voor het feit dat zij de moeite hebben genomen om hun ervaring met ons te delen. Ook bedanken wij medewerkers en vrijwilligers die hun verhaal hebben durven doen. Mede voor deze mensen, maar ook voor de mensen die ooit in aanraking zullen komen met de verpleegzorg, hopen wij dat dit rapport een bijdrage zal leveren aan een betere kwaliteit van de verpleegzorg in Zoetermeer, maar ook in heel Nederland. November 2010, Daniël Westhoek, fractievoorzitter SP Zoetermeer Actiecomité Stil Verdriet ERVARINGEN MET DE VERPLEEGZORG IN ZOETERMEER 1

3 Inhoudsopgave Inleiding Inleiding 3 Geschiedenis 5 Ervaringen 7 Conclusies 17 Aanbevelingen 20 Gedicht: Stil verdriet 23 Tijdens de zomer van 2010 heeft de SP een meldpunt zorg geopend. Dit meldpunt is gestart, omdat de SP wilde weten hoe het in zijn algemeenheid is gesteld met de zorg in Zoetermeer. Hoe ervaren de inwoners van Zoetermeer de zorg van het Lange Land ziekenhuis? Wat is de ervaring met de thuiszorg? Is de verpleegzorg in Zoetermeer op orde? Vragen waar de SP middels het meldpunt zorg meer inzicht in wilde krijgen. Aan het eind van de zomer zijn de meldingen geïnventariseerd. Het betrof 34 meldingen die via de telefoon, of per post zijn binnengekomen. Maar liefst 11 van de meldingen hadden specifiek betrekking op het verpleegtehuis Monteverdi. Dit was voor de SP aanleiding om de situatie in de verpleegzorg in Zoetermeer nader te onderzoeken. Snel hierna is er uit de mensen die melding hebben gedaan via het meldpunt zorg een actiecomité gevormd met de naam Stil Verdriet. Op zaterdag 18 september heeft de SP samen met het actiecomité in het Stadshart van Zoetermeer gestaan om meer ervaringen met de verpleegzorg te verzamelen. Uit deze actie zijn een aantal bijeenkomsten voortgekomen waar mensen hun ervaring nader hebben toegelicht. Dit rapport is uiteindelijk het resultaat van het nadere onderzoek naar de situatie in de verpleegzorg in Zoetermeer. Het rapport bevat een uitsplitsing van de ervaringen die zijn binnengekomen. Dit zijn ervaringen uiteenlopend van smerige kamers tot aan onduidelijke doodsoorzaken. Er zijn in totaal rond de 50 ervaringen gemeld. De meeste ervaringen zijn van recente aard (juni 2009 tot nu). Ook zijn er enkele ervaringen binnengekomen van voor juni Deze zijn niet direct betrokken bij het opstellen van dit rapport. Wel zijn de ervaringen gebruikt ter vergelijking met de ervaringen van recentere aard. Naast ervaringen bevat dit rapport ook conclusies en aanbevelingen voor onder andere de Vierstroom, de verantwoordelijke organisatie voor alle verpleegzorg in Zoetermeer. Wij hopen dat de Vierstroom de ervaringen in het verleden zal erkennen, anders zal het in het nieuwe verpleegtehuis Vivaldi 2 STIL VERDRIET IN ZOETERMEER ERVARINGEN MET DE VERPLEEGZORG IN ZOETERMEER 3

4 niet beter worden dan nu. Maar ook andere organisaties elders in Nederland die verpleegzorg leveren kunnen leren van de ervaringen en de aanbevelingen. Het rapport is echter niet de afsluiting van het onderzoek naar de situatie in de verpleegzorg in Zoetermeer. De ervaringen die verzameld zijn geven aanleiding genoeg om de situatie scherp in de gaten te houden. Het actiecomité heeft dan ook al aangegeven de situatie scherp in de gaten te blijven houden totdat de situatie aanmerkelijk is verbeterd. Geschiedenis Een korte geschiedenis van de verpleegzorg in Zoetermeer. Naamsveranderingen De Vierstroom is al jaren verantwoordelijk voor de verpleegzorg in Zoetermeer. In de loop der jaren is de naam van het verpleegtehuis enkele malen veranderd. In het begin heette het verpleegtehuis het VVR, daarna is de naam veranderd in het REC. Na de verhuizing naar een nieuwe locatie was er wederom een verandering van naam, Monteverdi. En in december 2010 zal een geheel nieuw verpleegtehuis in gebruik genomen worden. Dit nieuwe verpleegtehuis krijgt de naam Vivaldi. Media aandacht Er zijn al jaren meldingen van incidenten binnen het verpleegtehuis in Zoetermeer. Diverse mensen hebben de media opgezocht om hun verhaal onder de aandacht te brengen. Ook is er een boek verschenen onder de naam een leven in de hel. Daarnaast zijn er in de loop der jaren diverse juridische klachten ingediend tegen de Vierstroom (voorheen Zorgring). Inspectie voor de gezondheidszorg De Vierstroom heeft regelmatig bezoek gehad van de inspectie voor de gezondheidszorg. De inspectie heeft onder andere in 2006, 2009 en 2010 een inspectierapporten uitgebracht. Deze rapporten bevatten zeer kritische punten waar direct actie op ondernomen zou moeten worden. Vooral de inspectierapporten uit 2010 zijn zeer kritisch wat betreft de kwaliteit van zorg. Bezuinigingen AWBZ De Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ), waar de verpleegzorg uit betaald wordt, kent de laatste jaren vele bezuinigingen. De laatste wijziging is de invoering van het zogenaamde ZorgZwaartePakket (ZZP). Een ZZP is gebaseerd op de hulpvraag van de cliënt. Hoe meer hulp iemand nodig heeft hoe hoger de ZZP is. Aan de hand van de betreffende ZZP deelt een zorginstelling het aantal uur zorg in. De AWBZ wordt ook steeds meer uitgekleed en onderdelen van de AWBZ zijn onder gemeentelijke verantwoordelijkheid geplaatst. De Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) is hiervan het gevolg. Deze wet ging per 1 januari 2007 van kracht. 4 STIL VERDRIET IN ZOETERMEER ERVARINGEN MET DE VERPLEEGZORG IN ZOETERMEER 5

5 Ervaringen Inleiding In dit hoofdstuk zal in worden gegaan op ervaringen die mensen bij ons hebben gemeld. Deze ervaringen zijn uitgesplitst in de volgende onderdelen: smerige kamers, diefstal, onvoldoende toezicht op bewoners, verbaal geweld, fysiek geweld (mishandeling), medicatie, onvolledige dossiers, inadequate zorg van een arts, intimidatie van personeel, afspraken worden niet nagekomen, te weinig hulpmiddelen, begeleiding stagiaires, onduidelijke doodsoorzaak en weinig interesse in klachten. De hieronder genoemde ervaringen zijn door meerdere mensen gemeld en dus gebaseerd op verschillende ervaringen. Om het overzicht te behouden worden per onderdeel maximaal twee citaten gebruikt. Deze citaten symboliseren echter meerdere ervaringen. Smerige kamers Kamers in het verpleegtehuis zijn smerig. Er wordt onvoldoende schoongemaakt, zeker op plaatsen waar men niet direct bij kan, zoals boven op een kast. Smerige kamers dragen niet bij aan de hygiëne. Ook de hygiëne van het sanitair laat te wensen over. Familielid cliënt: Ik zie wel eens stofwolken liggen op de kamer van mijn vader. Als ik een week later kom dan zie ik het nog steeds liggen. Of er wordt gewoon niet schoongemaakt, of ze doen het maar heel matig. Juist in een verpleegtehuis zou je verwachten dat hygiëne een belangrijk aandachtspunt is. Diefstal Er vindt diefstal van eigendommen van cliënten plaats. Dit loopt uiteen van ondergoed tot aan sieraden. Het is onduidelijk wie de eigendommen steelt. In het verleden is het wel eens bewezen dat medewerkers spullen stalen van cliënten. Deze medewerkers zijn bij ontdekking direct ontslagen. Ook is het voorgekomen dat er een medewerkster heeft gestolen en iemand heeft mishandeld. 6 STIL VERDRIET IN ZOETERMEER ERVARINGEN MET DE VERPLEEGZORG IN ZOETERMEER 7

6 Daarbij had zij een strafblad van 5 kantjes! Diefstal kan echter ook plaatsvinden door cliënten onderling. Er is te weinig toezicht op eigendommen. Een cliënt heeft aangegeven dat het wel eens voorkomt dat ineens een kastdeurtje open staat, terwijl het daarvoor zeker dicht was. Daarnaast worden mensen niet actief gewezen op het feit dat er een verzekering bestaat die diefstal vergoedt. Familielid cliënt: Ik vroeg aan mijn moeder of zij wist waar haar armband was gebleven. Zij wist het ook niet. Volgens haar lag deze gewoon in haar laatje. Korte tijd later bleek nog meer sieraden van haar verdwenen te zijn. Dit kan geen toeval meer zijn, hier moet sprake zijn van diefstal. Onvoldoende toezicht op bewoners Er is niet voldoende toezicht op de bewoners waardoor er gevaarlijke situaties ontstaan. Bewoners kunnen zichzelf en anderen ernstig verwonden, zij kunnen medicatie tot zich nemen die niet voor hen bedoeld is. Ook kunnen bewoners verdwijnen zonder dat het iemand opvalt en medicijnen tot zich nemen. Familielid cliënt: Ik kwam mijn vader vroeg in de avond opzoeken, rond uur. Vader was al in bed werd er gezegd. Ik ga zachtjes naar mijn vader en haal voorzichtig de dekens opzij. Ik schrik mij wild! Er ligt een andere man in mijn vaders bed! Ik kon geen personeel meer vinden en ook mijn vader niet..., nergens. Ik ben toen, na lang zoeken, naar huis gegaan, wist niet meer wat te doen, ik was verslagen! Verbaal geweld Cliënten hebben te maken met verbaal geweld. Er wordt tegen cliënten geschreeuwd dat ze hun eten op moeten eten, anders krijgen ze morgen niets. Als cliënten vragen of ze naar de wc mogen, wordt gezegd dat ze nog maar even geduld moeten hebben, omdat er nu geen tijd is. Als ze door blijven vragen krijgen ze te horen dat als ze door blijven zeuren ze incontinentiemateriaal (luier) om krijgen. Cliënten worden hier angstig van. Wanneer ze teveel aanwezig zijn wordt er naar de pilletjes gegrepen. Dit heeft een voormalig verpleeghuisarts in het programma NOVA verteld. Familielid cliënt: Ik was bij mijn schoonmoeder op bezoek. In de kamer ernaast schreeuwde een medewerker tegen een cliënt dat als hij nog een keer zou vragen of hij wat te drinken mocht hij geen nieuwe rolstoel zou krijgen. Ik liep daarop naar de medewerkster toe met de vraag waar zij mee bezig was. De medewerkster was zichtbaar geschrokken. Zij had blijkbaar niet gemerkt dat ik bij mijn schoonmoeder op bezoek was. Fysiek geweld / mishandeling Er zijn familieleden die blauwe plekken en andere sporen van fysiek geweld constateren bij cliënten. Wonden die niet genezen omdat ze telkens hardhandig behandeld worden. Als navraag wordt gedaan kunnen deze plekken vaak niet verklaard worden. De blauwe plekken komen er echter niet spontaan, ook de wonden niet. Daarnaast ontbreekt de informatie over dergelijke zaken in het dossier van de cliënt. Wat niet mag, wordt moedwillig niet opgeschreven in het dossier. Een familielid van een cliënt heeft aangegeven dat een medewerker boos was geworden op hun vader, omdat deze teveel zeurde (hij vroeg te veel). Zij hebben hem toen een nacht in zijn rolstoel laten zitten en niet in bed gelegd. Familielid cliënt: Vanochtend troffen wij onze moeder aan in bed. Zij had sporen die kunnen wijzen op mishandeling: verwondingen en bloeduitstortingen aan haar beide armen en enkele kleine wondjes en rode punten in haar gezicht en hals. Krabbels van nagels? Uit navraag is gebleken dat de nachtdienst niets gemerkt heeft en niets heeft overgedragen aan de dagdienst. De nagels van medebewoners zijn de volgende dag gecontroleerd op bloed. Er zijn die nacht zaken gebeurd die niet hadden mogen gebeuren. Geestelijk is onze moeder, begrijpelijk, volledig van de kaart en zeer angstig. 8 STIL VERDRIET IN ZOETERMEER ERVARINGEN MET DE VERPLEEGZORG IN ZOETERMEER 9

7 Familielid cliënt: Moeder heeft vaak blauwe plekken in haar gezicht, op haar armen en haar benen. Ook hebben we haar een keer op de grond gevonden. We weten niet hoe lang zij daar al heeft gelegen. Personeel was echter nergens te bekennen. Medicatie Diverse familieleden hebben aangegeven dat niet duidelijk is welke medicijnen worden toegediend. Ook worden de medicijnen aangeboden in appelmoes, zodat niet duidelijk is wat er nu precies voor medicijnen in het potje zitten. Men moet maar aannemen dat de juiste medicijnen in het potje zit. Een vrijwilliger geeft aan dat het voorkomt dat een cliënt medicijnen krijgt om wat rustiger te worden als deze te druk is. Dit wordt verder niet vermeld in het dossier van de cliënt. Zowel familieleden als medewerkers hebben aangegeven dat medicijnen vaak voor iedereen toegankelijk zijn, omdat medicijnkasten niet afgesloten zijn of ook niet afgesloten kunnen worden. Ook heeft iemand aangegeven dat de medicatielijst was zoekgeraakt, waardoor niet duidelijk was of de cliënt al de medicijnen had gehad. Achteraf bleek dat de cliënt tweemaal de medicijnen heeft gekregen. De cliënt is hiervan ernstig ziek geworden. Vrijwilliger: De medicijnkast kan helemaal niet op slot. In theorie kan dus iedereen bij de medicijnen. Dat is natuurlijk een totaal onwenselijke situatie. Medewerker: Ik ben verantwoordelijk voor het uitzetten van de medicatie en tegelijkertijd moet ik de cliënten verzorgen. Hierdoor kan ik niet altijd mijn aandacht houden bij het uitzetten van de medicatie. Ik sluit hierdoor niet uit dat daardoor fouten worden gemaakt. Onvolledige dossiers Dossiers van cliënten zijn niet volledig. Er ontbreekt informatie met betrekking tot de medicijnen die gegeven worden, handelingen die verricht worden en de gemoedstoestand van de cliënt. 10 STIL VERDRIET IN ZOETERMEER ERVARINGEN MET DE VERPLEEGZORG IN ZOETERMEER 11

8 Zowel voor een goede overdracht van informatie bij de wisseling van een dienst als het geven van informatie aan familieleden is een volledig dossier van groot belang. Daarnaast blijkt het voor familieleden zeer moeilijk te zijn om het dossier in te zien. Inspectierapport 2010: In de individuele zorgdossiers is een document opgenomen formulier middelen en maatregelen BOPZ (Wet bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen). Dit formulier was bij diverse cliënten gedateerd uit Diverse maatregelen waren op één formulier aangekruist, voorzien van één handtekening voor allerlei verschillende interventies die op verschillende data waren ingezet en bij een steekproef bleek dat b.v. de maatregel Stoel op plank niet was aangekruist bij de betreffende cliënt. Ook ontbrak de registratie van in elk geval één Zweedse band. Overwegingen voor de toepassing van deze maatregelen heeft de inspectie niet in het zorgdossier teruggevonden. Het is de inspectie verder niet duidelijk of bijvoorbeeld gecamoufleerd toedienen van medicatie in het cliënt-dossier vermeld wordt. Voormalige arts: Een voormalig arts van het REC heeft op persoonlijke titel in 2004 in het Nederlands Dagblad vermeld dat iets wat niet mag ook niet wordt opgeschreven in het dossier. Zo ook bij het vastbinden van mensen. In de rapporten schrijven de verzorgenden nooit dat iemand is vastgebonden uit personeelsgebrek, vertelt V., dat mag niet van de inspectie. We schrijven dan op dat iemand is vastgebonden omdat hij valt. Inadequate zorg van een arts Ongelukken gebeuren overal, dus ook in een verpleegtehuis. Er zijn echter meldingen van mensen dat er zeer moeilijk wordt gedaan om een arts in te schakelen om naar de verwondingen van de cliënt te kijken. Ook wanneer familieleden aangeven dat het niet goed gaat met en cliënt wordt een bezoek van een arts vaak afgehouden. Als de arts al komt dan mag de bewoner niet naar het ziekenhuis. Familie moet in uiterste nood met een rolstoel naar het ziekenhuis lopen. Familielid cliënt: We kwamen bij mijn vader en vonden dat hij niet echt aanwezig was. Hij was bijna niet wakker te krijgen. Toen wij vroegen of er al een arts was langs geweest om naar mijn vader te kijken werd er gezegd dat dat niet nodig was. Het zou morgen wel weer beter met hem gaan. Wij zijn toen zelf maar met mijn vader naar het ziekenhuis gegaan. Familielid cliënt: Onze moeder is opgenomen voor revalidatie. De dag erna constateerde zowel ik als mijn vader afzonderlijk van elkaar dat het niet goed ging met de geestelijke gesteldheid van mijn moeder. Dit hebben wij laten blijken aan het dienstdoende personeel. Verzorgende staf vond het niet nodig om er een dokter bij te halen. De dag erna zijn wij gebeld dat moeder een beroerte heeft gehad. Intimidatie van personeel Tijdens het verzamelen van ervaringen zijn er ook medewerkers en vrijwilligers gekomen met ervaringen. Het heeft zich voorgedaan dat een medewerker heeft afgezien van een afspraak, omdat er vanuit de directie gezegd is dat er niet gesproken mocht worden met de SP. Er is dus sprake van intimidatie van personeel. Medewerker: Zouden jullie mijn gegevens willen verwijderen. Er is mij nadrukkelijk gezegd dat ik geen contact mag hebben met de SP. Ik wil mijn baan niet op het spel zetten door mijn ervaring aan jullie kenbaar te maken. Afspraken worden niet nagekomen De inspectie voor de volksgezondheid heeft diverse bezoeken gebracht. Aan de hand van deze bezoeken zijn er inspectierapporten verschenen die stellen dat op diverse punten verbetering moet komen. In plannen van aanpak geeft de Vierstroom aan hoe de verbetering zal worden doorgevoerd. Zowel personeel als vrijwilligers geven aan dat zij wel op de hoogte zijn gebracht van de verbeteringen, maar daar merken zij in de praktijk weinig van. 12 STIL VERDRIET IN ZOETERMEER ERVARINGEN MET DE VERPLEEGZORG IN ZOETERMEER 13

9 Vrijwilliger: Als de inspectie langs is geweest worden wij wel geïnformeerd over de punten die verbeterd moeten worden. Een goede stap, echter door slechte communicatie en een steeds wisselend management komen de verbeteringen al gauw in de vergetelheid. Te weinig hulpmiddelen Om mensen goed te kunnen verzorgen moeten er voldoende hulpmiddelen beschikbaar zijn. Medewerkers hebben echter aangegeven dat zij niet anders kunnen dan iemand incontinentiemateriaal om te doen, omdat zij te weinig hulpmiddelen hebben om mensen op tijd naar de wc te kunnen brengen. Vrijwilliger: Ik zie dat ze cliënten die niet incontinent zijn wel incontinentiemateriaal om doen, omdat ze onvoldoende tijd en hulpmiddelen hebben om de cliënten op tijd naar de wc te kunnen brengen. Citaat medewerker tijdens een bijeenkomst voor medewerkers: Krijgen wij met de verhuizing naar Vivaldi ook meer hulpmiddelen, met name tilliften? Want nu hebben we al te weinig materiaal om de mensen goed te kunnen verzorgen. Hoe moet dat straks dan wel niet? Begeleiding stagiaires De Vierstroom is een erkend leer-werkbedrijf. Regelmatig zijn er stagiaires die begeleid moeten worden om later in de (verpleeg) zorg te gaan werken. Stagiaires moeten echter goed begeleid worden. Duidelijk is geworden dat hier weinig tijd voor is. Stagiaires moeten ook al snel werkzaamheden uitvoeren waarvoor zij nog helemaal niet bevoegd zijn. Vader stagiaire: Mijn dochter was nog maar net bezig met haar opleiding of er werd al van haar geëist dat zij zelfstandig medicijnen uit zou zetten bij de bewoners. Van mijn dochter werd verwacht dat zij zelfstandig al het werk van een verpleegkundige deed, terwijl de stagebegeleidster op het internet zat te surfen. Onduidelijke doodsoorzaak Er zijn mensen die hun ervaring hebben gemeld van wie het familielid inmiddels is overleden. De doodsoorzaak is echter tot op de dag van vandaag niet duidelijk. Er blijkt veel onduidelijk te zijn, dossiers blijken niet compleet en vragen van familieleden worden niet beantwoord. Familielid cliënt: Mijn man kwam aan en was niet op de hoogte gesteld dat mijn vader in zijn laatste stadium was geraakt. Ook mij hadden ze hiervan niet op de hoogte gesteld. Na een uur kwam ik en mijn vader lag nog net zoals hij overleden was. Het was voor hun dagelijks werk dat overlijden zei de arts, zelfs met een flauwe lach, aan het bed van mijn vader. Ook vroeg hij of ik nog twijfelde aan het overlijden van mijn vader? Een vreemde vraag! Wij wilden een onafhankelijk onderzoek, aangezien het vertrouwen totaal weg was. Later bleek dit toch niet zo onafhankelijk te zijn als wij hadden gehoopt. Wij hebben een onvolledige uitslag gekregen en niet alle vragen zijn beantwoord. 14 STIL VERDRIET IN ZOETERMEER ERVARINGEN MET DE VERPLEEGZORG IN ZOETERMEER 15

10 Weinig interesse in klachten Als mensen klachten hebben kunnen deze worden gemeld. Hiervoor bestaat een klachtenregeling. Ook heeft de Vierstroom sinds kort (zomer 2010) een onafhankelijke klachtenfunctionaris. Mensen die klachten hebben ingediend, geven aan dat zij hierin wel gehoord worden, maar dat zij het gevoel krijgen dat de Vierstroom het makkelijk probeert af te doen door te zeggen dat er verbetering zal plaatsvinden. Helaas merkt men vervolgens weinig van verbeteringen. Familielid cliënt: Ik heb een klacht ingediend naar aanleiding van de mogelijke mishandeling van mijn moeder. Men heeft hier een onderzoek naar gedaan en hiervan de resultaten kenbaar gemaakt. Echter hebben wij niet het gevoel dat men ons ook echt serieus heeft genomen. Is alles dan alleen maar slecht? Bij het lezen van bovenstaande gemelde ervaringen ontstaat al snel het beeld dat alles alleen maar slecht is. Dat is gelukkig zeker niet het geval. Tijdens de periode dat de ervaringen verzameld zijn hebben er ook mensen melding gemaakt van positieve ervaringen. Het doel van dit rapport is echter het inzicht geven in de zaken die niet zouden mogen gebeuren in een verpleegtehuis. Daarom zijn de positieve ervaringen buiten beschouwing gebleven. Conclusies Algemeen De ervaringen die zijn gemeld lopen sterk uiteen. Van smerige kamers tot aan onduidelijke doodsoorzaken. De ene ervaring is misschien erger dan de andere, toch zijn het niet ervaringen die horen bij een goede verpleegzorg. Er zijn in augustus 2010 nog twee inspectieonderzoeken uitgevoerd door de inspectie voor de gezondheidszorg. In beide inspectierapporten worden harde conclusies getrokken. De conclusies van de inspectie voor de gezondheidszorg verklaren voor een deel al de ervaringen die zijn gemeld. We is het vreemd dat er door de inspectie geen verdere sancties zijn opgelegd. Bezuinigingen Een deel van de oorzaken kunnen gevonden worden in de bezuinigingen die er de afgelopen jaren zijn doorgevoerd in de zorg en in het bijzonder bij de AWBZ. Vooral de invoering van de ZZP heeft ertoe geleid dat de zorg heel anders ingevuld dient te worden. Cliënten krijgen per week vele uren minder zorg dan dat zij eigenlijk zouden moeten krijgen. Voorbeeld: Een dementerende oudere krijgt een ZZP niveau 5. Dit houdt in dat er 16 tot 20 uur per week zorg geleverd mag worden. De rest van de uren is er dus geen verzorging! Uit gesprekken met de Vierstroom is gebleken dat zij niet blij zijn met al deze bezuinigingen. Bij de Vierstroom ontbreekt het echter aan bereidheid om, al dan niet om met andere aanbieders van verpleegzorg, hun onvrede te uitten richting het kabinet. De Vierstroom lost de bezuinigingstaakstelling liever intern op. Falend beleid Vierstroom Met name de inspectierapporten van de inspectie voor de gezondheidszorg geven op meerdere punten aan dat de Vierstroom een onvolledig of onjuist beleid voert. Eerdere inspectierapporten komen met eenzelfde conclusie. Hieruit kan de conclusie getrokken worden dat de Vierstroom, ondanks de kritische inspectierapporten, haar beleid niet zo aanpast zoals dat wel zou moeten. 16 STIL VERDRIET IN ZOETERMEER ERVARINGEN MET DE VERPLEEGZORG IN ZOETERMEER 17

11 Uit gesprekken met medewerkers en vrijwilligers blijkt dat de Vierstroom als reactie op de inspectierapporten wel komt met plannen van aanpak. Medewerkers worden hierover ook geïnformeerd. Maar vervolgens blijkt er weinig met de verbeteringsvoorstellen gedaan te worden. Dit bevestigen de aanhoudende kritische inspectierapporten. Medewerkers noemen ook de wisseling van management als oorzaak voor het niet goed doorvoeren van de verbeteringsvoorstellen. Te weinig personeel Door de bezuinigingen is er minder geld beschikbaar. Gevolg hiervan is minder personeel. Zo komt het dat er vaak maar één medewerker op 6 cliënten staat. Als er dan drie cliënten naar de wc moeten is het ook logisch dat deze niet alle drie tegelijkertijd geholpen kunnen worden. Toezicht medicijnen Uit de ervaringen blijkt dat vaak niet aangegeven kan worden welke medicijnen een cliënt heeft gekregen. Dufheid van een cliënt kan hierdoor niet verklaard worden. Ook worden medicijnen aangeboden in appelmoes en is niet te traceren welke medicijnen hierin zijn verwerkt. Uit een recent inspectierapport van de inspectie voor de gezondheidszorg (augustus 2010) blijkt dat controle vaak niet plaatsvindt door drukte van de medewerkers. Medewerkers die belast zijn met het uitzetten van de medicatie hebben tegelijkertijd ook de taak om toezicht te houden op de cliënten. Het inspectierapport sterkt de ervaringen die wij hebben verzameld. Met de verhuizing naar het nieuwe verpleegtehuis Vivaldi zal één medewerker buiten piektijden op 8 cliënten gaan staan. De werkdruk van de medewerkers zal hierdoor alleen maar hoger worden. Wanneer er een hoge werkdruk is, zullen medewerkers mogelijk sneller verbaal of zelfs fysiek geweld gaan gebruiken. Te weinig goed opgeleid personeel Doordat er ook veel personeel is dat niet goed is opgeleid worden er verkeerde inschattingen gemaakt. De keuze om geen arts te laten komen of zelfs de keuze om niet naar het ziekenhuis te gaan met een cliënt hebben onder andere geleid tot de dood van cliënten. Te weinig hulpmiddelen Wanneer er te weinig hulpmiddelen beschikbaar zijn, kunnen cliënten ook niet adequaat geholpen worden. Dit resulteert in het onnodig gebruik van incontinentiemateriaal en het niet dagelijks wassen van cliënten. Medewerkers spreken nu al hun zorg uit over de beschikbare hulpmiddelen. Als de medewerkers straks in Vivaldi nog twee cliënten extra moeten gaan verzorgen dan wordt de situatie alleen maar erger. 18 STIL VERDRIET IN ZOETERMEER ERVARINGEN MET DE VERPLEEGZORG IN ZOETERMEER 19

12 Aanbevelingen 1 Zorg voor een goede naam! De belangrijkste aanbeveling aan de Vierstroom is om ervoor te zorgen dat de naam Vivaldi een begrip in de zorg zal worden. Zowel het VVR, het REC als Monteverdi staan niet synoniem voor goede verpleegzorg. Laat de opening van Vivaldi tevens het startsein zijn voor een nieuw begin met verpleegzorg zoals dat bedoeld is. Vivaldi wordt wel het synoniem van goede verpleegzorg. 2 Kom in actie tegen de bezuinigingen Al jaren zijn er bezuinigingen in de zorg, en met name de AWBZ. Ook zullen in de nabije toekomst, als het aan het huidige kabinet ligt, nog meer bezuinigingen worden doorgevoerd op de AWBZ. Nu al geeft de Vierstroom aan het moeilijk te hebben om met de huidige financiele middelen rond te komen. Alleen een duidelijk signaal, al dan niet samen met andere verpleeghuizen, richting het kabinet kan tot (financiële) verbetering leiden. 3 Geld gaat naar de zorg Het geld bestemd voor de zorg zal ook naar de zorg gaan. Het gaat niet naar bonussen voor directieleden of een duur, statig hoofdkantoor. 4 Schoonmaakbedrijf Niet het verplegend personeel, maar een schoonmaakbedrijf moet de kamers schoon houden. Verplegend personeel moet zich volledig kunnen richten op het verzorgen van de cliënten. 5 Voldoende (geschoold) personeel Zowel de inzet van voldoende personeel als het in dienst hebben van voldoende geschoold personeel is van groot belang. Cliënten in de verpleegzorg hebben intensieve aandacht en zorg nodig. Dit kan niet opgelost worden door één medewerker op acht cliënten te plaatsen. Zorg dat er te allen tijde minimaal twee medewerkers op acht cliënten zijn, dus niet alleen tijdens de piektijden. Ook moet er een goed centraal aanspreekpunt zijn. Uit bronnen is vernomen dat het nieuwe verpleegtehuis Vivaldi geen centrale receptie meer zal hebben, maar dat het verplegend personeel hiervoor verantwoordelijk wordt. Ook hier geldt, het verplegend personeel moet zich volledig kunnen richten op het verzorgen van de cliënten. Daarnaast dient het personeel geschoold te zijn. Alleen wanneer personeel geschoold is kan de zorg geleverd worden die nodig is. Ook voorkomt dit een hoop problemen in de sfeer van verantwoordelijkheden. Daarnaast is kennis van het beleid en de beleidsdocumenten een vereiste. 6 Juiste inzet van vrijwilligers Vrijwilligers mogen niet gezien worden als medewerkers en ook niet als zodanig worden ingeroosterd. Maak goed gebruik van vrijwilligers door ze werkzaamheden te laten verrichten die zij wel mogen doen en die ervoor zorgen dat medewerkers zich meer kunnen richten op de zorg van de cliënten. 7 Heldere, duidelijke en complete dossiers Sommige meldingen hebben betrekking op onduidelijkheden rondom gebeurtenissen en/of medicatie van een cliënt. Dossiers blijken vaak niet compleet of niet duidelijk te zijn. Dossiers zorgen helaas voor enige bureaucratie, maar zijn wel van essentieel belang voor de overdracht van werkzaamheden van het personeel. Daarnaast vormt het dossier een belangrijke bron van informatie voor de familie. 8 Duidelijk beleid rondom medicatie Zowel uit meldingen als uit het inspectierapport blijkt dat er rondom medicatie het nodige fout gaat. Het is van groot belang dat medicatie alleen toegankelijk is voor bevoegd personeel. Daarnaast moet er duidelijke controle zijn op de medicatie. Niet één persoon moet verantwoordelijk zijn voor de medicatie, maar meerdere personen, zodat deze elkaar kunnen controleren. Een duidelijk beleid, dat controle en veiligheid van medicatie waarborgt, is van essentieel belang. 20 STIL VERDRIET IN ZOETERMEER ERVARINGEN MET DE VERPLEEGZORG IN ZOETERMEER 21

13 9 Onafhankelijke klachtencommissie Het is goed als mensen klachten kunnen melden. Het liefst bij direct verantwoordelijken. Maar mensen moeten ook de mogelijkheid hebben om een klacht neer te leggen bij een onafhankelijke klachtencommissie die op geen enkele wijze te herleiden is tot de Vierstroom. Dit zorgt voor transparantie en de borging van privacy. 10 Onafhankelijk onderzoek naar eigen functioneren In reactie op de laatste inspectierapporten geeft de Vierstroom vaak aan dat veel zal veranderen met de overgang naar Vivaldi. Als de overstap naar Vivaldi gemaakt is, doet de Vierstroom er goed aan om een onafhankelijk onderzoek te laten verrichten naar het functioneren van de zorg in Vivaldi. Laat dit doen door een organisatie die gespecialiseerd is in verpleegzorg en verder geen enkel verband heeft met de Vierstroom. De conclusies van dit onafhankelijke onderzoek geven een helder beeld van hoe de kwaliteit van de geboden zorg is. Punten die verbetering vergen kunnen meteen worden doorgevoerd. Door regelmatig een onafhankelijk onderzoek te laten verrichten blijf je als organisatie scherp en geef je tevens aan de kwaliteit van de zorg hoog in het vaandel te hebben staan. Gedicht: Stil Verdriet... Er is een stil verdriet onder de mensen... Want ach...zó behandel je ze toch niet? Er is een stil verdriet in Nederland, die hun dierbare aan het Verpleegtehuis moeten missen. Want... eenmaal de handtekening gezet...ben je ze aan hun kwijt. Wat er verder gebeurt, zullen ze daar wel beslissen. Zij maken de dienst wel uit! wordt je soms toegeschreeuwd, Bij het stellen van een gewone vraag. Er is een stil verdriet in Nederland, onder de gewone mensen... Want...eenmaal de stap naar het verpleegtehuis gezet, Word je rondgeslingerd tussen onmacht en spijt. Je schud vaak je hoofd, en slikt weg je verdriet. Je bent tot in je ziel geraakt!...doorgaan!...een andere weg is er toch niet?! Er is een stil verdriet onder de mensen... Hoe zal je je dierbare aantreffen? is iedere keer weer de vraag. Wonden? Blauwe plekken? Niet verschoond? enz.enz... Is wat je steeds weer zo raakt! En...je keer op keer weer zo verdrietig en machteloos maakt. Er is een stil verdriet in Nederland... Wie had dat ooit gedacht?... Pas...als je ermee te maken krijgt, weet én voel je, welke offers daar worden gebracht! De dingen die achter gesloten deuren gebeuren...gaat in de doofpot, En ziet de buitenwereld niet... Als je het weleens verteld aan een persoon zonder deze ervaring, krijg je vaak te horen: Nee!...Je denkt het maar! Zó gaat het daar toch niet???... Er is een stil verdriet in ons mooie Nederland... Eenmaal gevangen in de cirkel van hulpverlening en zorg is het: Éérst jouw dierbare,...dan ben jij misschien de volgende?... maar t is natuurlijk te hopen van niet!! Ons mooie Nederland!... Het is slechts de buitenkant wat je ziet. Er is een groot verdriet onder de mensen... Wie? Oh wie?...wie doet er toch eens iets aan?????????? Voor verpleging en doktoren is het lijden een dagelijks bestaan. Ach, doe maar een Haldolletje...of misschien een Oxazepammetje? Sommigen zijn zó hard geworden of gemaakt,dat wat er met een medemens gebeurd, ze in het geheel niet meer raakt? Ik denk soms bij mijzelf: Ze moeten wel...om hun eigen hart te beschermen? Maar...dit kan toch niet zó door blijven gaan?!... t is géén excuus! Ze zullen zich met meer respect én gevoel over cliënt en familie moeten gaan ontfermen! Er is een stil verdriet onder de mensen... it s not a joke!!!!!!!! 22 STIL VERDRIET IN ZOETERMEER Gedicht gemaakt door een ervaringsdeskundige, augustus 2010

14 Een uitgave van: SP Zoetermeer en Actiecomité Stil Verdriet in Zoetermeer Grafisch ontwerp en foto omslag: Frits Jansen Foto s binnenwerk: Familie van cliënten 24 STIL VERDRIET IN ZOETERMEER

15