Tweede Kamer der Staten-Generaal

Transcriptie

1 Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar Invoering Diagnose Behandeling Combinaties (DBCs) Nr. 23 VERSLAG VAN EEN ALGEMEEN OVERLEG Vastgesteld 23 januari 2006 De vaste commissie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport 1 heeft op 13 december 2005 overleg gevoerd met minister Hoogervorst van Volksgezondheid, Welzijn en Sport over: de brief van de minister van VWS d.d. 8 november 2005 inzake de stand van zaken met betrekking tot de invoering van dbc s (29 248, nr. 20). Van dit overleg brengt de commissie bijgaand beknopt verslag uit. Vragen en opmerkingen uit de commissie 1 Samenstelling: Leden: Van der Vlies (SGP), Kalsbeek (PvdA), Buijs (CDA), Atsma (CDA), Arib(PvdA), Vendrik (GroenLinks), Kant (SP), Blok (VVD), voorzitter, Smits (PvdA), Örgü (VVD), Verbeet (PvdA), Van Oerle-van der Horst (CDA), ondervoorzitter, Vergeer (SP), Vietsch (CDA), Joldersma (CDA), Varela (LPF), Van Heteren (PvdA), Smilde (CDA), Nawijn (LPF), Van Dijken (PvdA), Timmer (PvdA), Van Miltenburg (VVD), Kraneveldt (LPF), Schippers (VVD), Omtzigt (CDA), Azough (GroenLinks), Koşer Kaya (D66) en Van der Sande (VVD). Plv. leden: Rouvoet (ChristenUnie), Verdaas (PvdA), Ferrier (CDA), Cqörüz (CDA), Blom (PvdA), Halsema (GroenLinks), Gerkens (SP), Veenendaal (VVD), Hamer (PvdA), Weekers (VVD), Tjon-A-Ten (PvdA), Aasted Madsen-van Stiphout (CDA), Ormel (CDA), Koomen (CDA), Van As (LPF), Waalkens (PvdA), Mosterd (CDA), Bussemaker (PvdA), Heemskerk (PvdA), Oplaat (VVD), Hermans (LPF), Hirsi Ali (VVD), Eski (CDA), Van Gent (GroenLinks), Bakker (D66) en Nijs (VVD). De heer Buijs (CDA) is blij dat de minister heeft toegezegd dat de spooknota s zullen verdwijnen en dat het aantal dbc s tot ongeveer 800 wordt ingedikt. Er blijven echter grote zorgen, mede in het licht van de brief van de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ) waarin staat dat de voorgestelde verbeteringen niet per 1 januari kunnen ingaan. In het overleg van 9 juni heeft de minister toegezegd om iemand van buitenaf, de heer Van Lunteren (voormalig manager bij de Belastingdienst), naar het dbc-systeem te laten kijken. Het zou goed zijn als dit op korte termijn gebeurt en de Kamer daarover een rapportage krijgt. Het is goed dat de minister heeft besloten tot de invoering van het dbc-consult. Dit zou een oplossing moeten bieden voor de hoge spooknota s. De kosten van het dbc-consult komen echter te liggen tussen 150 en 200. Dit bedrag blijft veel te hoog in verhouding tot de prestatie, zeker bij relatief simpele poliklinische behandelingen. Bovendien zorgt dit ervoor dat met één behandeling vrijwel het gehele no-claimbedrag van 250 wordt verbruikt. De minister zou moeten bezien of er een speciaal tarief kan worden gerekend voor enkelvoudige consulten waarvoor geen aansluitende therapie noodzakelijk is. Op welke wijze wordt de noodzakelijke differentiatie aangebracht voor zorg waarin onderwijs en onderzoek zijn verweven? De Nederlandse Federatie van Universitair Medische Centra (NFU) heeft hierover in een brief haar zorgen geuit. Het is goed dat de minister nu voorstander is van het in de dbc s toepassen van de wereldwijd gebruikte International Classification of Diseases (ICD). Dit betekent dat het aantal dbc s kan worden teruggebracht tot ongeveer 800. Wanneer wordt het aantal van 800 bereikt? Indien dit KST tkkst ISSN Sdu Uitgevers s-gravenhage 2006 Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 23 1

2 inderdaad gebeurt, begint het te lijken op een systeem op basis van Diagnosis Related Group (DRG). De informatie over het DRG-systeem in de brief van de minister is overigens onjuist. Poliklinische behandelingen, dagopnames en specialistische behandelingen kunnen wel degelijk in een DRG-systeem worden ingepast. Dit blijkt uit een artikel in Medisch Contact van 8 juli, waarin wordt gekeken naar de situatie in Australië. Een groot verschil is echter dat daar het systeem door een externe partij is ontwikkeld en wordt beheerd, terwijl in Nederland de medisch specialisten zelf verantwoordelijk zijn voor de ontwikkeling. Wellicht ligt daar de kern van de oplossing van de ontstane problemen. De commissie-korthals Altes buigt zich over de beloning van medisch specialisten. Hun uurtarief heeft rechtstreeks te maken met de verrekenfactor. Wanneer komt de commissie met haar aanbevelingen? De minister had toegezegd dat het Adviescollege toetsing administratieve lasten (Actal) voor de begrotingsbehandeling zou rapporteren over de dbc s; dit is nog niet gebeurd. Zelf raamt hij de administratieve lasten van de dbc s op 22 mln. per jaar. Wanneer zijn de uitkomsten van de Actaltoets bekend? De Orde van Medisch Specialisten (OMS) heeft in haar brief van 30 november zorgen geuit over onder andere de spooknota s, het verrekentarief en het derde compartiment van de technische aanpassingen. Is de minister bereid om hierop schriftelijk te reageren? Ook de NVZ heeft diverse knelpunten gesignaleerd, zoals het verschil tussen natura- en restitutiepolissen. De NVZ is bang voor extra administratieve lasten door het moeten sturen van rekeningen. Wat vindt de minister van de wens van de NVZ om ziekenhuizen net als zelfstandige behandelcentra (zbc s) een maximumtarief te laten hanteren? In zijn brief heeft de minister gesteld dat de Landelijke Medische Registratie (LMR) binnenkort kan worden afgebouwd. Het is echter beter als deze voorlopig in stand blijft, voor het geval er iets misgaat. In de brief van Zorgverzekeraars Nederland (ZN) staat dat per 1 januari slechts 5% van de geestelijke gezondheidszorg (ggz) klaar is om de dbc s te registreren. Wat vindt de minister daarvan? Ook het aanleveren van gegevens aan het DBC Informatie Systeem (DIS) is een probleem. Mevrouw Arib (PvdA) refereert aan de doelstellingen van de dbc s; gebleken is dat deze doelstellingen voor 2005 te hoog waren gegrepen. Zo bleven ziekenhuizen en zelfstandige behandelcentra achter bij de invoering van de dbc-systematiek en zijn er talloze registratie- en declaratieproblemen en vertragingen bij de leveranciers. In haar brief stelt de NVZ dat de implementatie van de verbeteringen niet per 1 januari maar pas per 1 mei kan plaatsvinden. Hoe gaat de minister dit oplossen? De minister heeft tijdens het algemeen overleg van 9 juni gesteld dat tijdens de invoering per ziekenhuis ongeveer vijf personen met de dbc s bezig zouden zijn en dat dit zou terugzakken naar twee personen per ziekenhuis. In de praktijk blijft dit vaak veel meer te zijn, volgends de informatie van mevrouw Aribdertien tot achttien mensen. Verder zijn artsen veel uren kwijt aan het invullen van declaratieformulieren. Dit staat haaks op de eerdere bewering van de minister dat de invoering van het dbc-systeem de administratieve lastendruk zou doen afnemen. Door de invoering nemen de administratieve lasten deze bedragen nu 116 mln. met 22 mln. per jaar toe. Wie gaat deze kosten dragen? Er is onduidelijkheid over hoe moet worden omgegaan met kortdurende consulten, de «tweeminutenbezoekjes». De minister heeft eerder toegezegd dat hij de onredelijk hoge bedragen die hiervoor in rekening worden gebracht, zou aanpakken. Er zijn echter nog steeds klachten. De minister heeft in zijn brief geschreven dat het dbc-consult hiervoor een oplossing biedt. Wanneer wordt dit ingevoerd? Hoeveel gaat zo n consult kosten? Het lijkt te gaan om bedragen tussen 80 en 100, waarbij ziekenhuizen Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 23 2

3 nog een speciale toeslag mogen optellen. Het totaalbedrag kan daarmee uitkomen op 200, wat nog steeds een onredelijk hoog bedrag is. De dbc-factuur is voor veel patiënten nog steeds onduidelijk, wat voor veel onbegrip zorgt. Sommige verrichtingen kunnen niet worden vergoed omdat het systeem ze niet kent. Verder kan per patiënt maar één ingreep worden vergoed, ook als er twee zijn uitgevoerd. Er worden honoraria vermeld van specialisten die niet bij de behandeling zijn betrokken, wat zorgt voor spooknota s. De minister probeert de problemen onzichtbaar te maken met de invoering van het dbc-consult, maar daarmee lost hij de kern van het probleem niet op. Het College tarieven gezondheidszorg/zorgautoriteit in oprichting (CTG/ ZAio) heeft vorige week laten weten, ontevreden te zijn met de voorstellen die het dbc-systeem moeten verbeteren, omdat een onderbouwing ontbreekt en de financiële gevolgen onzeker zijn. Bovendien is onduidelijk of honoraria van ondersteunende specialisten onder het dbc-consult komen te vallen. Wat is het oordeel hierover van de minister? Ook de dbc-projectgroepen van de ziekenhuizen hebben laten weten dat er nog geen goede oplossing is voor de eenvoudige ziekenhuisbezoeken. De NVZ heeft gesteld dat kortdurende bezoeken niet alleen onder het A- maar ook onder het B-segment kunnen vallen; later is die uitspraak bijgesteld. Kan de minister hierover duidelijkheid geven? De minister heeft eerder laten weten dat de verbeteringen per 1 januari moeten worden doorgevoerd. In zijn laatste brief geeft hij echter aan dat ze pas per 1 mei van kracht worden. Waarom duurt het zo lang? Volgens de minister hebben de dbc s te maken met kinderziektes, maar het lijkt nu toch een chronisch probleem te worden. Het dbc-systeem is erg fraudegevoelig. In dat licht moeten de klachten van medisch specialisten serieus worden genomen. Op 1 januari wordt het verrekentarief afgeschaft voor zorg waarop geen aanspraak bestaat. Een gevolg hiervan zou moeten zijn dat de grote prijsverschillen tussen ivf-behandelingen verdwijnen. Er blijven echter verschillen tussen zbc s en ziekenhuizen, waardoor patiënten nog steeds worden geconfronteerd met onverklaarbare prijsverschillen. Het is niet meer mogelijk om terug te keren naar het oude budgetteringssysteem. Gezien alle problemen moet het dbc-systeem zich echter eerst waarmaken voordat het bij andere vormen van zorg wordt ingevoerd. Mevrouw Schippers (VVD) vindt het curieus dat specialisten nu klagen over het dbc-systeem terwijl in maart 80% van hen de implementatie voldoende tot goed vond. Bovendien hebben de beroeps/brancheverenigingen nog recent verklaard, verder te willen met de dbc s. De minister heeft aangekondigd dat per 1 januari en 1 mei grote verbeteringen worden doorgevoerd. De NVZ stelt echter dat de implementatietijd onverantwoord kort is en wil dat de invoering wordt verschoven naar 1 juni. De aanlevertijden voor wijzigingen worden door de stichting DBC-onderhoud en ICT-leveranciers volgens de NVZ voortdurend overschreden. Is dit juist? Zo ja, wat zijn daarvan de oorzaken? De NVZ stelt ook dat de landelijke coördinatie wordt gemist. Wat is daarop de visie van de minister? Uit deze verwijten blijkt dat het draagvlak bij instellingen niet heel groot is. Wat is de reactie van de minister op de verwijten? Wist hij al langer van het standpunt van de NVZ? Gezien het intensieve overleg met de sector zou het vreemd zijn als de minister hiervan niet op de hoogte was. Uitstel van het doorvoeren van de verbeteringen tot 1 juni is onacceptabel. De NVZ stelt echter, minimaal twee maanden implementatietijd nodig te hebben. Knelpunten moeten snel worden opgelost, maar zorgvuldigheid is ook belangrijk. Hoe oordeelt de minister over dit alles? Het probleem van de parallelle dbc s, waardoor per operatie maar één ingreep wordt vergoed, moet zo snel mogelijk worden opgelost. De minister is hierop in zijn brief echter niet ingegaan. Is het wellicht al opgelost? Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 23 3

4 Welke gevolgen heeft de invoering van de dbc s gehad voor de wachtlijsten in het B-segment? Wordt er ook onderhandeld over de kwaliteit? Hangt de tegenvaller van 84 mln. op de ziekenhuiszorg samen met de invoering van de dbc s in het B-segment? De prijzen zijn met ongeveer 5% gestegen. De positie van de ziekenhuizen en de zorgverzekeraars is regionaal bijzonder sterk. Een gebrek aan marktwerking kan zorgen voor hogere prijzen en lagere kwaliteit. In dat licht moet de minister aandacht hebben voor een voldoende aanbod aan verzekeraars en ziekenhuizen. Veel categorale instellingen willen de invoering van het dbc-systeem uitstellen gezien de bestaande knelpunten. Er bestaan bovendien grote twijfels over het tijdig gereed zijn van het dbc-systeem voor de geestelijke gezondheidszorg (ggz). Kan de invoering verantwoord plaatsvinden binnen het tijdpad dat de minister heeft bepaald? De NVZ en ZN praten over de manier waarop de rekeningen worden betaald; het zou goed zijn als men daar zonder politieke bemoeienis uitkomt. Voor de bewustwording van de kosten is het goed als de patiënten een afschrift krijgen van de rekening. Kan de minister dit toezeggen? De minister heeft de juiste weg gekozen in het debat over splitsen of bundelen. Indien het voor de dagelijkse werkpraktijk nodig is om extra dbc s te ontwikkelen en de specialisten daarop zelf aandringen, is dat de beste weg omdat dbc s binnen het ziekenhuis verschillende functies hebben. Bij het onderhandelen en afrekenen met de zorgverzekeraars is een aantal van dbc s echter onwerkbaar en moet er worden gebundeld in categorieën. Het ontbreekt aan een echt perspectief voor de verschillende specialismen. Alle knelpunten en debatten leiden ertoe dat iedereen zijn eigen verwachtingen heeft en dat men eigen trajecten gaat bewandelen. Dit leidt tot het afkalven van vertrouwen, demotivatie en een afwachtende houding. De minister moet daarom bij de volgende voortgangsrapportage komen met een breed perspectief en een reëel tijdpad, zodat iedereen weet wat de stand van zaken is, waar het heen gaat en in welk tempo. Mevrouw Kraneveldt (LPF) benadrukt dat de invoering van de dbc s een zeer ingewikkeld dossier is. Het hogere doel is om via de introductie van marktwerking de kosten van de zorg te drukken. In theorie is dit een goed streven, maar in de praktijk blijkt dat de doelstellingen niet worden gehaald. Mevrouw Kraneveldt sluit zich dan ook aan bij de vragen van andere woordvoerders over de implementatietermijn en de NVZ-brief. Solidariteit is een belangrijk uitgangspunt van het Nederlandse zorgstelsel, maar daaraan zijn grenzen. Zo is het moeilijk uit te leggen dat op een (spook)nota behandelingen worden vermeld die iemand niet heeft ondergaan. Een doelstelling van de invoering van de dbc s was om de transparantie voor verzekeraars te vergroten zodat zij ziekenhuizen beter met elkaar kunnen vergelijken en zorgbewuster kunnen inkopen. Met het oog op de privacy van patiënten mogen ziekenhuizen echter niet de volledige code vermelden op de nota. Kunnen verzekeraars de prijzen en de kwaliteit dan nog wel vergelijken? Hoe kan het ministerie van VWS de kwaliteit van ziekenhuizen beoordelen als de precieze diagnose en behandelingen niet bekend zijn? Hoe kan de patiënt de kwaliteit van een ziekenhuis beoordelen voordat hij een contract sluit met een verzekering? Hoe weet hij welk ziekenhuis zijn toekomstige ziekte het beste kan behandelen en welke verzekering de desbetreffende behandelingen en medicijnen zal vergoeden? CTG/ZAio bepaalt 90% van de tarieven voor de zorg; slechts 10% is vrij. Met welk percentage en op welke termijn zal het vrije segment worden uitgebreid? De verrekentarieven van de ziekenhuizen zijn volstrekt onduidelijk. In sommige gevallen bestaat zelfs 80% van een nota uit het verrekentarief. Het ziekenhuis compenseert hiermee het verschil tussen Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 23 4

5 het budget en de opbrengsten aan declaraties. CTG/ZAio bepaalt de verrekentarieven, maar ze verschillen per ziekenhuis en kunnen tussentijds worden aangepast als het budget verandert. Ziekenhuizen blijken zelf vaak niet eens op de hoogte te zijn van hun verrekentarief. In dat licht is er nog een lange weg te gaan naar de door de minister gewenste transparantie. De minister heeft in zijn brief aangekondigd dat de dbc s worden vereenvoudigd en dat voor een enkelvoudig consult een passend tarief zal worden berekend. Wie stelt dit passende tarief vast? Hoe hoog zal dit ongeveer uitvallen? De dbc s zijn onberekenbaar, onoverzichtelijk en onbegrijpelijk voor de patiënt. Ook bij de wel berekenbare kosten is het voor de patiënt moeilijk om te beoordelen of een ziekenhuis het juiste tarief in rekening heeft gebracht voor een behandeling. Bovendien moeten patiënten bijhouden welke zaken wel of niet onder de no claim en het eigen risico vallen. De ondoorzichtigheid en de onredelijk hoge tarieven voor eenvoudige behandelingen zullen ervoor zorgen dat mensen niet snel zullen kiezen voor een eigen risico. De prikkels om prijsbewust om te gaan met de zorg worden hierdoor juist verminderd in plaats van versterkt. De burger begrijpt weinig van de dbc s, maar het is hem wel duidelijk dat de zorg niet overzichtelijker, beter of goedkoper wordt. De voorwaarden voor een goede marktwerking zijn dan ook niet aanwezig. De heer Vendrik (GroenLinks) betoogt dat het bij de dbc-systematiek in de kern gaat om het schrijven van bonnetjes. Het is moeilijk uit te leggen waarom daarover zoveel gedoe is ontstaan. Bij een nadere beschouwing wordt echter al snel duidelijk dat dit onderwerp samenhangt met veel andere zaken, zoals de uurtarieven van specialisten, concurrentie tussen ziekenhuizen en tussen zorgverzekeraars en de verhouding tussen ziekenhuisbestuur en specialisten. De minister lijkt te hebben gedacht dat een nieuw verreken- en declaratiesysteem probleemloos kon worden ingevoerd zonder de onderliggende problemen en conflicten op te lossen. Zoals het nu verloopt, is de kans klein dat het goed landt. De sector steekt heel veel energie in de ontwikkeling van het dbc-systeem, maar van transparantie en marktwerking komt weinig terecht. De doelstelling om het kostenbewustzijn van de patiënten te vergroten valt in het water omdat zij niets begrijpen van de gepresenteerde spooknota s. De minister zou deze rijdende trein moeten stoppen nu het nog kan. Tijdens de begrotingsbehandeling is een motie aangenomen over het aanpakken van de spooknota s, zodat de rekening voor eenvoudige ingrepen die naar burgers wordt gestuurd, wordt gebaseerd op reële kosten; eigenlijk is het absurd dat een dergelijke motie moest worden ingediend. De minister beweert dat de motie wordt uitgevoerd met de introductie van het dbc-consult. De kosten die zo in rekening worden gebracht, blijven echter onredelijk hoog. Het lijkt erop dat nog steeds kosten worden opgevoerd voor specialisten die een patiënt helemaal niet heeft gezien. Eenvoudige behandelingen zouden enkele tientallen euro s mogen kosten, niet enkele honderden. Het kostenbewustzijn van patiënten kan alleen worden verhoogd als zij inzicht krijgen in de reële kosten die zij zelf veroorzaken. Indien de minister de motie niet uitvoert en er niet in slaagt om reële kosten in rekening te laten brengen, moet het no-claimsysteem worden afgeschaft. Een simpel spoedeisend bezoekje aan het ziekenhuis kan ervoor zorgen dat iemand zijn hele no-claimkorting kwijtraakt. Het is duidelijk dat het dbc-systeem niet goed functioneert in de ziekenhuissector. In dat licht is het onbegrijpelijk dat wordt overwogen om het nu al in te voeren in de ggz. Het uurtarief van de medisch specialisten is een belangrijk bestanddeel van de rekeningen. Uit een recent onderzoek van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) blijkt dat de Neder- Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 23 5

6 landse medisch specialisten wereldwijd gezien het meest verdienen. Wat gaat de minister met dit gegeven doen? Overweegt hij om de salarissen te matigen? Mevrouw Kant (SP) refereert aan een artikel in Vrij Nederland over de invoering van de dbc s. Uit een steekproef onder 480 medisch specialisten blijkt dat 74% van hen de dbc s een slecht instrument vindt. Wellicht was de invoering van dbc s oorspronkelijk een goed idee, maar de huidige stand van zaken is uitzichtloos. Politieke partijen zouden moeten erkennen dat zij een verkeerde weg zijn ingeslagen en dat er beter mee kan worden gestopt. De minister heeft toegezegd, per 1 januari een aantal belangrijke zaken te zullen aanpassen. Verwacht hij dat dit nog gaat lukken? De NVZ is daar in ieder geval somber over. De voorstellen van de minister om het probleem van de spooknota s aan te pakken zullen averechts werken. Alle specialisten worden op een hoop gegooid, waardoor zaken voor de patiënt nog onduidelijker worden. Het blijft volstrekt onduidelijk op basis waarvan bedragen worden berekend. De onredelijk hoge nota s zorgen er bovendien voor dat een patiënt na één bezoek aan het ziekenhuis zijn volledige no-claimkorting het zou überhaupt beter zijn om die af te schaffen kwijt is. De minister moet het systeem zodanig aanpassen dat de spooknota s verdwijnen. De invoering van het dbc-consult heeft als bijeffect dat het aantal dbc s met eenderde stijgt. Het grote aantal dbc s is juist een van de grootste problemen omdat men door de bomen het bos niet meer ziet. De OMS heeft betoogd dat het dbc-consult kan interfereren met het bestaande systeem. Wat vindt de minister van dat argument? Bij korte acute opnames kan hetzelfde probleem ontstaan als bij korte poliklinische bezoeken, omdat ook daarbij met gemiddeldes wordt gewerkt. Mensen die een paar uur in het ziekenhuis zijn geweest vanwege een hartritmestoornis, krijgen daardoor een rekening van duizenden euro s. Gezien alle kritiek is het begrijpelijk dat de minister het systeem wil vereenvoudigen. Dat zal er echter wel toe leiden dat een belangrijk doel, meer transparantie, niet wordt gehaald. Ook in dat licht is het beter om te stoppen met de dbc s en te zoeken naar een beter systeem. Transparantie kan bijvoorbeeld even goed worden bereikt op basis van de ICD-code en de LMR. Er bestaan systemen waarmee deze gegevens kunnen worden omgezet in een DRG, waaruit alle relevante gegevens kunnen worden afgeleid. Veel ziekenhuizen gebruiken dit overigens al om het eigen inzicht te vergroten. Is de minister bereid om serieus naar dit alternatief te kijken en er met de desbetreffende ziekenhuizen over te spreken? Het probleem van «upcoding», het toewijzen van een patiënt aan een dbc waarvoor een hogere vergoeding geldt, wordt onderschat. Uit onderzoek in Amerika blijkt dat specialisten bij onduidelijkheid geneigd zijn om de duurste code toe te kennen. Dit zal leiden tot hogere kosten in de zorg. De invoering van dbc s kan leiden tot stagnatie van de innovatie. Een goed voorbeeld hiervan is de introductie van de hypotherme interperitoneale chemotherapie (HYPEC). Dit is een probleem omdat er nog geen dbc voor is. De aanvraag daartoe is verzand in bureaucratie, waardoor een goede behandeling niet kan worden toegepast. Het antwoord van de minister De minister geeft toe dat er nog veel kan worden verbeterd aan het dbc-systeem. Het is begrijpelijk dat men focust op zaken die minder goed gaan in het complexe overgangstraject. Er zijn echter veel dingen die wel goed lopen. Velen zijn kritisch over de dbc s omdat er geen reële prijzen zouden worden berekend. Dit probleem was echter veel groter in het oude systeem. De prijzen waren al jaren niet meer aangepast en hadden geen enkele relatie meer met de kosten. Met de invoering van de dbc s zijn alle Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 23 6

7 behandelingen goed bekeken, waarna er zorgpaden aan zijn toegevoegd. Dit heeft geleid tot een veel groter inzicht in de daadwerkelijke kosten van een behandeling. Daarnaast is het inzicht in de «ideale behandeling» die volgt uit een diagnose vergroot, wat een impuls geeft aan de belangrijke protocollering van het vak. In de oude situatie had een ziekenhuis een indruk van wat er aan behandelingen plaatsvond en (aan het einde van het jaar) van hoe vaak een bepaalde verrichting was uitgevoerd, maar geen inzicht in de relatie tussen die twee zaken. Verder was onduidelijk hoe de verrichtingen van de verschillende specialisten en de bijbehorende behandelingen zich tot elkaar verhielden. Het is belangrijk dat ziekenhuisdirecties deze informatie nu wel hebben. Ziekenhuisdirecteuren klagen dan ook wel over de problemen bij de omschakeling, maar niet over het dbc-systeem als zodanig, omdat dit zorgt voor meer transparantie. Het is begrijpelijk dat niet alle specialisten daar even blij mee zijn. De declaratie van dbc-nota s is goed op gang gekomen. Alle ziekenhuizen declareren nu. Zorgverzekeraars maken zich daarover niet meer ongerust. Zij zijn overigens zeer bereidwillig geweest bij het oplossen van liquiditeitsproblemen van ziekenhuizen. De introductie van 10% vrije markt is heel ordentelijk verlopen. Alle indicatoren wijzen erop dat dit tot een hogere productie en een daling van de wachtlijsten heeft geleid. Een groot probleem voor specialisten en ziekenhuizen is de uitval van dbc s door de validatiemodule. Deze is bedoeld om fraude te voorkomen, maar er zitten technische en administratieve problemen aan vast. Sommige ziekenhuizen hebben dit probleem echter goed aangepakt en hebben de uitval teruggebracht tot 2% à 4%. Binnen afzienbare tijd zal dit zijn opgelost. Omdat de privacy van patiënten moet worden beschermd, gaf de dbc-factuur hun geen goed inzicht in de behandelingen die zij hadden ondergaan. Hiervoor is in overleg met het College bescherming persoonsgegevens (CBP) een oplossing gevonden. Ziekenhuisnota s zijn niet gebaseerd op gefantaseerde kosten; deze zorg is nu eenmaal peperduur. De verrekentarieven zijn gebaseerd op reële kosten van de ziekenhuizen, onder andere voor de gebouwen. In sommige gevallen, met name bij korte consulten, was de kritiek op de hoogte van de nota s echter terecht. De invoering van het dbc-consult per 1 januari moet daarvoor een oplossing bieden. Dit zal leiden tot een daling van de tarieven met ongeveer 40%. Het gemiddelde dbc-consult zal ongeveer 150 gaan kosten. Er worden 21 consult-dbc s ingesteld voor korte behandelingen die niet leiden tot poliklinische zorg. Het valt moeilijk te voorkomen dat soms kosten in rekening worden gebracht voor specialisten die de patiënt niet heeft gezien maar die in principe nodig kunnen zijn voor een behandeling, omdat er nu eenmaal wordt gewerkt met gemiddelde kosten. Deze kosten vormen overigens maar een klein deel (ongeveer 3) van de rekening. Bij veel van de praktijkvoorbeelden van (te) hoge rekeningen gaat het om mensen die op de verkeerde plek zorg hebben gezocht. Wie als patiënt een ziekenhuis binnenkomt, betaalt via het verrekentarief mee aan de hoge overheadkosten. In het verleden werden overheadkosten toegerekend aan de dagen dat patiënten werden opgenomen (verpleegdagen) en niet aan poliklinische behandelingen. De minister zegt toe, de Kamer nog voor het weekend met een brief nader te informeren over de berekening van de nieuwe consult dbc. In deze brief zal hij ook ingaan op de door mevrouw Kant veronderstelde problemen met nieuwe therapieën. Het tijdschema om zaken nog per 1 januari te veranderen is bijzonder krap; alles moest binnen een paar maanden worden geregeld. Tijdens het overleg van vorige week in het kader van de begeleidingscommissie waren alle partijen het erover eens dat het zou moeten kunnen lukken. Er blijken nu problemen te zijn met de software, die enig uitstel noodzakelijk maken. Het is echter niet verstandig om alles uit te stellen tot 1 juni; het is van groot belang dat het dbc-consult op korte termijn wordt ingevoerd. Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 23 7

8 Het lijkt mogelijk om dit per 1 februari te doen. Het opnieuw aanpassen van de plannen voor het dbc-consult zou overigens tot maanden extra uitstel leiden, wat ongewenst is. De verbetervoorstellen die voor 1 mei waren gepland, zullen worden uitgesteld tot 1 juni. Dit betreft vooral veranderingen die de interne gang van zaken binnen de ziekenhuizen moeten verbeteren, zoals het verminderen van uitval bij het registreren van spoedeisende hulp en eenduidiger instructies voor de specialisten. Ook het aanpakken van de problemen met de parallelle dbc s valt hieronder. Hierbij wordt gezocht naar praktische oplossingen, zodat patiënten er niet de dupe van worden. Het is onverstandig om de dbc s (voorlopig) buiten de no-claimkorting te laten vallen, mede omdat daarvoor allerlei wetgeving buiten werking moet worden gesteld. De no-claimkorting is juist bedoeld om patiënten meer kostenbewust te maken. Wellicht gaan zij daardoor eerder naar de (goedkopere) huisarts, die niet onder de no claim valt. Overigens zal de nota voor één dbc-consult meestal lager zijn dan het totaalbedrag van de no-claimkorting. De NFU maakt zich zorgen over de gevolgen van de invoering van de dbc s. Bij de ontwikkeling van het beleid geldt het uitgangspunt dat gelijkwaardige prestaties zo veel mogelijk vergelijkbaar worden bekostigd. Academische ziekenhuizen hebben een bijzondere positie vanwege hun rol in onderwijs en onderzoek; daarmee zal rekening worden gehouden. De ICD-codering is tot op heden vastgelegd in de LMR. Het dbc-systeem is gebaseerd op diagnoses die door de wetenschappelijke verenigingen van medisch specialisten zijn gemaakt. De stichting DBC-onderhoud heeft een traject gestart om de ICD-registratie in de dbc-systematiek te integreren. De LMR kan daardoor in 2008 vervallen, wat leidt tot een daling van de administratieve lasten. Het ministerie heeft contact met ziekenhuizen die met DRG-systemen werken. De minister staat open voor suggesties om ziekenhuizen te bezoeken. Hij zal de Kamer een verslag sturen van zijn bevindingen. De verschillen tussen het dbc- en het DRG-systeem zijn overigens minder groot dan sommigen denken. De invoering van het dbc-systeem zorgt structureel voor bijna 22 mln. aan administratieve lasten. Er zijn echter ook administratieve voordelen, die pas later zichtbaar zullen worden. Deze inschatting is gebaseerd op een rapport van Actal. De minister zegt toe, de Kamer dit toe te sturen. De grootste administratieve last wordt op dit moment veroorzaakt door het terugspuwen van dbc s door de validatiemodule. De maatregelen die op 1 juni worden doorgevoerd, zullen zorgen voor verbetering. Het advies over het uurtarief van specialisten zal binnenkort verschijnen, naar verwachting op 16 december. De minister zegt toe, dit de Kamer zo snel mogelijk toe te zenden. Zijn standpunt over het advies laat waarschijnlijk iets langer op zich wachten. Het onderzoek van de heer Van Lunteren naar de dbc s is in voorbereiding. Hij zal met name aandacht besteden aan het onderhoud. De minister zal hierop terugkomen in de volgende voortgangsrapportage. De verwachting is dat het declaratieverkeer tussen ziekenhuizen en verzekeraars in grote mate zal worden geautomatiseerd. ZN en de NVZ onderhandelen over een convenant om dit goed te regelen. Het verschil tussen natura- en restitutiepolissen zal in dat kader steeds minder belangrijk worden, omdat verzekeraars graag de administratieve lasten willen voorkomen die gepaard gaan met het declareren van nota s door patiënten. De administratieve lasten van de dbc-invoering verschillen per ziekenhuis. Ziekenhuizen die al verder zijn in het proces, slagen erin om de lasten terug te brengen. Ook in het oude systeem waren er overigens al veel mensen bezig met de administratie van het betalingsverkeer. Wanneer ziekenhuizen de aanloopproblemen hebben overwonnen, zullen de administratieve lasten fors afnemen. De bedoeling was om de verrekentarieven voor het derde compartiment, Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 23 8

9 waaronder ivf-behandelingen vallen, per 1 januari af te schaffen; dit zal nu 1 februari worden. Hierdoor wordt een level playing field gecreëerd. Het brede perspectief voor het B-segment waar mevrouw Schippers om vraagt, kan pas worden ontwikkeld na de evaluatie daarin zal ook aandacht worden besteed aan het uitbreiden van de vrije markt die naar verwachting in het voorjaar van 2006 wordt afgerond. Dit perspectief zal echter grotendeels betrekking hebben op een volgende kabinetsperiode. De minister gaat ervan uit dat patiënten in het algemeen een afschrift zullen krijgen, mede omdat dit van belang is voor de no claim. Hij zal hier nog naar kijken en er in het debat van morgen op terugkomen. De prijseffecten in het B-segment zijn nog onduidelijk. Er is ongeveer 5% meer betaald. Een deel daarvan is te verklaren uit de inflatie; het is nog onduidelijk in hoeverre de productie is gestegen. De verwachting is dat met het vullen van het DIS in het voorjaar van 2006 meer informatie beschikbaar zal komen over de wachtlijsten. De indruk bestaat dat de wachtlijsten nog steeds afnemen. Over de clustering om te komen tot 800 dbc s bestaan veel goede ideeën; dit wordt momenteel onderzocht. De verwachting is dat dit voor de zomer van 2006 zal zijn afgerond. Er wordt veel gedaan om de transparantie in de zorg te verbeteren. Een voorbeeld hiervan is de website kiesbeter.nl waarop alle prijzen van het B-segment worden vermeld. De prijzen van het dbc-consult kunnen hieraan worden toegevoegd. De minister heeft de Kamers reeds een brief toegezegd over de kwaliteit van de zorg. Daarin zal hij ook aandacht besteden aan de mogelijkheden van de patiënt om inzicht te krijgen in die kwaliteit. De volgende voortgangsrapportage zal in februari of maart 2006 verschijnen. Deze zal onder andere bestaan uit een evaluatie en een weergave van de stand van zaken. Toezeggingen De voorzitter stelt vast dat de minister de volgende toezeggingen heeft gedaan: Nog voor het weekend zal de Kamer een brief bereiken over de opbouw van het dbc-consulttarief en het tijdpad voor de invoering van dbc s in de ggz-sector en bij categorale instellingen en HIPEC. In februari of maart ontvangt de Kamer een voortgangsrapportage waarin onder andere aandacht wordt besteed aan de evaluatie, verhouding dbc en DRG en DBC-onderhoud. De Kamer zal binnenkort het advies over het uurtarief van medisch specialisten krijgen toegezonden. De Kamer wordt geïnformeerd over de evaluatie van de dbc-systematiek en de uitbreiding van het B-segment. De voorzitter van de vaste commissie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport, Blok De griffier van de vaste commissie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport, Teunissen Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 23 9