EINDOPLEVERING FIETSMONITORING GRONINGEN. Slimme Gezonde Stad E.J. van Ark; B.J. Broekhuijsen; L. Kootstra

Transcriptie

1 EINDOPLEVERING FIETSMONITORING GRONINGEN Slimme Gezonde Stad E.J. van Ark; B.J. Broekhuijsen; L. Kootstra

2 MANAGEMENT SUMMARY Eindresultaat van het monitoringssysteem is het verkrijgen van een algemeen beeld van de fiets- en voetgangersstromen die betrekking hebben met de binnenstad om doorstroming, veiligheid en aantrekkelijkheid van de binnenstad te verbeteren Hanteer een gefaseerde aanpak voor de het opzetten van de fietsmonitor, waarbij gebruik gemaakt wordt van meerdere leveranciers zodat tussentijds geëvalueerd wordt welk(e) (combinatie van) system(en) goed inzetbaar is onder welke omstandigheden. Met als doel om de toekomstige opschaling te faciliteren Beginpunt is grof bemeten met minder sensoren en één experiment met meer sensoren Richt een leerproces zo in dat er gestructureerd omgegaan kan worden met evaluatie en validatie tijdens de fases om zo risico s te beperken Integreer het concept datafusie als uitgangspunt binnen de fietsmonitor om zo een zo groot mogelijke kennisopbrengst te behalen tegen een zo laag mogelijk aantal sensoren Laat data inwinnen over aan de leveranciers, doe de analyses zelf en gebruik daarbij ruwe data als basis (registraties versus tellingen) Maak gebruik van onafhankelijke experts om het leerproces, analyses en de evaluatie en validatie van het systeem uit te voeren Faciliteer innovatie met samenwerkende partijen aangezien deze vorm van fiets en voetgangers monitoring nog geen bewezen technologie is Zorg dat de openstaande vragen in samenwerking met de verschillende partijen uitgewerkt worden

3 INHOUDSOPGAVE Achtergrond & vraagarticulatie In kaart brengen van het wensbeeld en use-cases Uitwerking van use-cases Aanbodinventarisatie Leveranciers Beoogt resultaat Privacy Realiseren monitoringsplan Groningen

4 ACHTERGROND & VRAAGARTICULATIE

5 0 SLIMME & GEZONDE STAD Het programma slimme en gezonde stad is een programma van I&M dat op zoek gaat naar slimme oplossingen voor gezonder duurzame en leefbare steden zonder hierbij nieuwe normen op te leggen. Dit project is onderdeel van het programma en focust zich op fietsen. Ruimtelijke planning & ontwerp Groningen als pilot stad Integraal werken Thema s slimme & gezonde stad Gedrag & motivatie Meten & rekenen Schoner verkeer & vervoer

6 0 VRAAGARTICULATIE Vragen Huidige situatie in centrum gebied van Groningen belangrijkste modaliteit Beperkte ruimte moet worden gedeeld Hoe krijgen we inzicht in fietsstromen? Hoe ga slim je om met datastromen? Hoe krijg je een totaalbeeld? Nieuwe ontwikkelingen Bus buiten het stadscentrum + Ruimtelijke ontwikkeling op grensvlak van centrumgebied Hoe kunnen we keuzes voor maatregelen onderbouwen? Hoe ga je om met privacy? Hoe maak je system robuust?

7 0 WENSBEELD VAN GEMEENTE GRONINGEN Wensen Groningen is innovatief! Groningen verbetert de doorstroming en veiligheid van fietsers en voetgangers Groningen biedt ruimte voor gedragsexperimenten Groningen kan op korte termijn interverties bijsturen (Gedrags) experiment Meten Interpreteren Beleidsdoel Interventies Bijsturen Groningen leert van interventies Adviseren Leren

8 0 Project goal Scope Randvoorwaarden Maak een plan van aanpak voor monitoringssysteem van fietsers voor twee use cases. Het plan is schaalbaar voor andere modaliteiten Monitoring van fietsersstromen Twee use cases in de binnenstad van Groningen: Folkingstraat en Oost-west route Realiseerbaar in 2017 Het plan is schaalbaar voor de rest van de binnenstad van Groningen en andere Nederlandse steden.

9 IN KAART BRENGEN VAN HET WENSBEELD EN USE-CASES

10 1 VRAAGARTICULATIE Interventies Verkeersmanagement t.b.v. fiets Probleem analyse Regulier Passanten verleiden om te fietsen of lopen (beleving van) vekeersveligheid Doorgaande fietsverplaatsingen door centrumgebied Onvoldoende inzicht in fietsstromen Tijdens evenementen Monitoringshardware plaatsen Monitoringsplatform Slimme dynamische fietsroutes Incidentele onderzoeken Real-time data beschikbaar maken Historische data beschikbaar maken

11 1 Interventies Verkeersmanagement t.b.v. fiets Impact Regulier Tijdens evenementen Doorgaande fietsers om het centrum Slimme fietsroutes door het centrum Meer ruimte voor voetgangers en fietsers Verbetering doorstroming Bereikbaarheid Wandelaars en fietsers worden niet gehinderd Model split toegenomen t.b.v. fietsers en voetgangers Prestatie Monitoringsplatform Monitoringshardware plaatsen Incidentele onderzoeken Real-time data beschikbaar maken Historische data beschikbaar maken Snelle en op data gebaseerde analyse van interventies Operationeel referentiekader Beleidsmatig referentiekader Learning by doing Groningen als fietsstadslab Leren en bijsturen

12 USE CASES

13 2 USE CASES De meest urgente aandachtsgebieden van het centrumgebied van de gemeente Groningen zijn uitgewerkt in twee use cases Folkingestraat Oost/west route tussen Wersterhaven en Grote markt (incl. alle aan- en afvoerwegen)

14 2 USE CASE 1: FOLKINGESTRAAT Verkeerskundige uitdaging Delen van de openbare ruimte door: Onderscheid tussen passanten en bezoekers Verschillende modaliteiten: Fiets, voetganger Fietsparkeren Leveranciers (detailhandel en horeca) Primair doel: fietsers en voetgangers Voor 0-meting is inzicht benodigd in: De hoeveelheid, richting en tijdstip van fietsers en wandelaars Bestemminsverkeer (bezoekers) en passanten, onderscheiden naar fietsers en wandelaars Fietsparkeren (hoelang en waar) in de openbare ruimte Vertrekpunt en bestemming van fietsers en wandelaars Secundair doel: goederenvervoer Inzicht in beslag dat logistieke dienstverleners op openbare ruimte leggen Inzicht beleidsinterventies (Real-time) effect van beleidsinterventies op fietsers en wandelaars. Inzicht in (neven)effecten op verkeerskundig en economisch gebied.

15 2 USE CASE 2: OOST-WEST ROUTE + Economische vraagstuk Veranderingen die zullen plaatsvinden: De bus verdwijnt (uit de Astraat, Brugstraat en Munnekeholm) Fiets en voetgangers krijgen meer ruimte Er zijn en komen nieuwe publiekstrekkers aan uiteinden van de route Primair doel: Fietsers en voetgangers 2019 Inzichtelijk maken wat er gebeurt in de verschillende stadia van de route door veranderingen in inrichting, beleid of evenementen: Hoeveelheid, richting en tijdstip van wandelaars, fietsers en auto s op oost-west route De herkomst en bestemmingen van de belangrijkste aan- en afvoerstraten Secundair doel: goederenvervoer Inzicht in beslag dat leveranciers op openbare ruimte leggen

16 2 LOCATIE 2: OOST-WEST ROUTE Oost west route en de top 6 meest belangrijke aan- en afvoerroutes Secundaire aan- en afvoerroutes Overige aan- en afvoerroutes Aan- en afvoerroutes in volgorde van prioriteit: Aweg Westerslingel Westerhaven Lage der A Akerkhof (Munnekeholm) - Lutkenieuwstraat Stoeldraaiersstraat Akerkhof(Folkingestraat) Oude Boteringestraat Oude Ebbingestraat Herestraat Kreupelstraat Oosterstraat Westerbinnensingel Westerhavenstraat Hoge der A Pottebakkersrijge

17 AANBODINVENTARISATIE

18 3 TYPE SENSOREN Bike Side Road Side User Side Fietsmonitoring

19 3 TYPES VAN TELLINGEN Kruispunttelling, inclusief afslaande bewegingen (intensiteiten, richting en/of snelheden) Lastig Modaliteiten Doorsnede, (intensiteiten, richting en/of snelheden) Makkelijk Routes inclusief reistijden Moeilijk

20 +/ INTENSITEIT SNELHEID RICHTING ROUTE PRIVACY MODALITEIT PRIJS 3 TELSLANG PNEUMATISCH / - HANDMATIG TELLEN INDUCTIELUS / WEGKANT CAMERA - (-) - CAMERA NETWERK (-) MICRORADAR MICROWAVE/RADAR ACTIVE INFRARED PASSIVE INFRARED DRUKSLAG PIEZO ELECTRIC / FIETS GPS RFID - WIFI - APP - GEBRUIKER WIFI - OPERATOR QUESTIONNAIRES RFID -

21 UITWERKING VAN DE USE CASES

22 4 TYPE SENSOREN IN USE CASES Wat meetbaar moet zijn: Benodigde sensoriek Illustratie Flow van fietsers Route keuze Aantal fietsers en voetgangers. Aantal en richting van fietsers en voetgangers. Het verschil tussen bestemmings- en doorgaand verkeer. Route keuze in bepaald gebied. Volledig HB patroon. Tel-sensor op één locatie voor voetgangers en fietsers of 2 verschillende voor voetgangers en fietsers. Sensor die aantal en richting kan van fietsers en voetgangers kan meten op één locatie. Een gecombineerde of twee aparte telsensoren op minimaal 3 locaties. Tijdsmiddeling moet kleiner zijn dan reistijd tussen sensoren. Sensor die aantal en richting kan van fietsers en voetgangers kan meten op minimaal twee locatie. Tel sensoren (met klein tijdswindow) of sensoren die ook richting kunnen meten op alle op en afritten. Sensoren die fietsers kunnen identificeren op meerdere plekken. Sensoren die signaal opvangen van fietser gedurende zijn gehele reis. Sensoren die fietsers kunnen identificeren Tel-sensor Tel- en richtingssensor

23 4 TYPE SENSOREN IN USE CASES Wat meetbaar moet zijn: Benodigde sensoriek Illustratie Maatregelen Meten van impact maatregel. Ook plaatsen van sensoren op alternatieve route voor en na toepassen van de maatregel. Het aantal sensoren verdubbeld dus. Kan eventueel aan met mobiele sensoren. Bezetting en locatie van Fietsparkeren fietsparkeren Camera boven een fietsenrek of plaats waar wil fietsen worden gestald. Druksensoren in fietsenrekken. Nog 10 plaatsen Herkomst Bestemming Herkomsten en bestemmingen van mensen in de binnenstad Mobiele gegevens van een operator, of volledige tracking via aan app.

24 4 WENS PER LOCATIE Op de drie locaties wil de gemeente Groningen inzicht in: Bezoekers & passanten: aantallen in/uit bij begin/midden/eind van de locatie per modaliteit Routeinformatie: per (hoofd)kruispunt extra meting Meer detail: koppelen met tracking over sensoren heen Aanvullend kan ook inzicht worden verkregen in: Alternatieve routes (voor inzicht in verandering van gedrag) Specifieke doelen zoals fietsenstallingen Route gedrag als data wordt gecombineerd met secundaire metingen zoals wifi Periodiek moet daarnaast de data worden gevalideerd of aangevuld met: Manuele tellingen Herkomst bestemmingen per modaliteit uit andere bron

25 4 LOCATIE 1 FOLKINGESTRAAT Folkingestraat ~ 7 m breed Wat meetbaar moet zijn: Benodigde sensoriek Visualisatie Meten van aantal en richting van fietsers en voetgangers. 1 tel sensor (camera, PIR, radar) Meten van flow van fietsers Fietsparkeren Maatregelen Aantal en richting van fietsers en voetgangers. En het verschil tussen bestemmings- en doorgaand verkeer. Tel- en richtingssensor die fietsers volgen op belangrijkste kruispunten. 5 tel sensoren (PIR,..,..) Bezetting en locatie van fietsparkeren Camera boven een fietsenrek of plaats waar wil fietsen worden gestald Druksensoren in fietsenrekken Meten van impact maatregel. Ook plaatsen van sensoren op alternatieve route; aantal sensoren verdubbeld Tel-sensor Camera met fiets en voetgangers herkenning Nog 10 plaatsen

26 4 LOCATIE 2: OOST-WEST ROUTE ~ 20 m breed Wat meetbaar moet zijn: Benodigde sensoriek Visualisatie Meten van tijdstip, aantal en richting van fietsers en voetgangers op cordon. Enkele tel sensoren fiets/voetgangers (camera, PIR,..,..) Flow van fietsers + verschil tussen bestemmings- en doorgaand verkeer Veel tel sensoren (PIR,..,..) Routekeuze Meten van tijdstip, aantal en richting van fietsers en voetgangers op cordon en belangrijkste aan en afvoerstraten. Veel tel sensoren die fietsers onderscheiden (PIR,..,..); hoe meer sensoren, hoe meer detail. Camera s op belangrijkste kruispunten; hoe meer camera s, hoe meer detail. Tel-sensor Camera met fiets en voetgangers herkenning

27 4 LOCATIE 3: TOEGANGSWEGEN + CORDON IN COMBINATIE MET DATAFUSIE Waar? Sensoren Informatie Op alle toegangswegen van stad Tel sensoren + BT/wifi tracking Fractie: verkeer met wifi/bt / totaal inkomend verkeer Op cordons BT/wifi tracking Aantal, richting, snelheid en route van voetgangers en fietsers. Basis Tel-sensor van aantal en richting fietsers + BT/wifi tracking BT/WIFI tracking Gedetailleerd Tel-sensor van aantal en richting fietsers + BT/wifi tracking BT/WIFI tracking

28 4 AANPAK PER LOCATIE Folkingestraat Oost West Route Toegangswegen Fasering basis locaties hoofdroute basis locaties hoofdroute Drukke toegangswegen Fase I Alternatieve routes Aan afvoer Alle toegangswegen Fase II Ieder kruispunt Ieder kruispunt Uitbreiding binnenstad Fase III

29 4 AANTAL SENSOREN PER LOCATIE & FASERING Folkingestraat 3 Oost West Route 5 Toegangswegen 8 Totaal

30 4 CONCLUSIE LOCATIES Monitor zowel de toegangswegen, hoofdaders als experimenteergebieden Maak gebruik van een combinatie van technologieën. Bijvoorbeeld BT/WiFi voor routes, en camera s voor tellingen, richting en modaliteiten Het bemeten van kruispunten heeft de voorkeur boven één toegangsweg bemeten, als bijvangst van de totale intensiteit worden ook de individuele stromen op het kruispunt in kaart gebracht, dit hangt echter af van de mogelijkheden van de leveranciers Start grof om kosten te besparen en doe één fijnmazig experiment om de meerwaarde van detail informatie tastbaar te maken

31 LEVERANCIERS

32 5 AL ACTIEF IN HET GEBIED Locatus WiFi Tracking (deels dekking in use case gebied) Aivex politiecamera s en commandocentrale (geen dekking in use case gebied) Experiment met UrbanFlow met video camera s (experimenten gedaan in Folkingestraat) Verschillende tijdelijke telslangen (in oost/west case is geteld) Mobiele data van bijvoorbeeld Mezuro (zou aangekocht moeten worden) Aanvullende wensen Gemeente: Mogelijk combineren met politie & handhaving venstertijden / kentekenregistratie (ANPR) met videocamera s. Combinatie met politie kan alleen met een beperkte set partijen en zou het project kunnen vertragen Waar mogelijk: samenwerking met lokale partijen

33 5 ALGEMENE OPMERKINGEN VAN ALLE LEVERANCIERS Alle camera s kunnen worden geleverd met accu, internet verbinding en software geïntegreerd voor de analyse Locatie is essentieel om accuraat te kunnen tellen Uitgangspunt voor kosten is dat stroom voorzien is (door b.v. koppeling aan lichtmast) en niet nog apart hoeft te worden aangelegd. Accu kan nodig zijn wanneer lichtmast overdag geen stroom heeft Iedere partij heeft ervaring met incidenten als blikseminslag, vrachtwagens die tegen sensoren botsen, etc. Kentekenregistratie (ANPR) mag alleen via politie Sommige leveranciers leveren meerdere varianten: van aankoop, tot dienst, tot managed service, tot totaalpakket Valideer de resultaten van de camera s door b.v. handtelling Leveranciers hanteren boven op de aanschafprijs vaak ook een maandelijks bedrag voor dienstverlening

34 5 EIGENSCHAPPEN LOCATIES RELEVANT VOOR LEVERANCIERS Er zijn veel verschillen tussen locaties die impact hebben op de plaatsing van sensoren Locatie Breedte Verdeling Fiets parkeren Verkeers lichten Ophanging Beperking voor installatie of zicht 1: Folkingestraat 7 m Shared space Ja Nee Gevel Gevels 2: Oost/West route 8 m 20 m Stoep-weg-stoep Stoep-weg-plein 3: Toegang binnenstad 8 m 30 m Van shared space tot Stoep-fietspad-wegfietspad-stoep Ja Nee Gevel / Lichtmasten Bomen, Markt Nee Soms Lichtmasten Bruggen

35 5 CONCLUSIES LEVERANCIERS Gezien de grote verschillen tussen de locaties en de specifieke situaties waarin de technologie zich heeft bewezen heeft TNO twijfels of alle leveranciers de gerapporteerde accuratie/nauwkeurigheid op alle locaties waar kunnen maken in het tellen van de verschillende modaliteiten Er zijn veel verschillen tussen leveranciers. De meeste focussen op specifieke toepassingen voor VRI s en hebben dit uitgebreid naar uitgebreidere inzet. Dit beperkt ook de mogelijke inzet van de geleverde apparatuur Veel leveranciers hadden de focus op één specifiek onderwerp (voetgangers, voertuigen of fietsen) en hebben dit gaandeweg uitgebreid. Vaak is de leverancier goed in één of twee van de drie. Er zijn ook grote verschillen qua oplossing. De een gebruikt een general purpose camera, een ander een specifiek instrument voor het tellen van fietsers De accuraatheid is altijd gemeten in ideale omstandigheden zoals bijvoorbeeld een duidelijk onderscheid tussen stoep, fietspad, en weg. Wanneer dit meer door elkaar loopt zijn al snel meerdere verschillende aanvullende sensoren gewenst

36 PRIVACY

37 6 PRIVACY Respect4u: Focus op een beperkte set zoals: Responsible, Pro-active, Empowerment & Transparantie Werk uit: Responsible: Doel, Grondslag, Burgerpanel Pro-Actief: Privacy by design Data-proces & Verschillende scenario s Transparantie & Empowerment: Privacy Impact Assessment, Privacy Dashboard, Policy Binnen de organisatie zou de invulling hiervan door een Data Protection Officer gedaan kunnen worden

38 6

39 6 RESPONSIBLE Doel: Inzicht te krijgen in de verdeling van voetgangers, fietsers en voertuigen in het centrum van de stad voor het uitvoeren van taken om de beperkte beschikbare vierkante meters in de stad zo te verdelen over de verschillende doelgroepen (voetgangers, fietsers en voertuigen) zodat de doorstroming goed is, de stad aantrekkelijk is en het gebied veilig voelt Grondslag: Uitvoeren van publiekrechtelijke taak: Bereikbaarheid van de stad Aantrekkelijkheid van de stad Veiligheid van de stad Economisch klimaat van de stad

40 6 PRO ACTIEF Privacy by Design: Data minimaliseren, voorkom opslaan van persoonsgegevens. In telcamera s worden wel berekeningen uitgevoerd, maar geen beelden bewaard of doorgestuurd. Kenmerken van registraties zijn zo dat ze niet herleidbaar zijn naar personen. Ook bij het koppelen aan een andere bron mag de combinatie van de twee bronnen niet leiden tot identificatie van één persoon Personal data No personal data World Camera WiFi Internet DB Other data Analysis Dashboard & Report

41 6 TRANSPARANTIE PIA: Voer een Privacy Impact Assessment uit om: Betere bewustwording binnen de organisatie over privacy zodat de kwaliteit van besluitvorming, bescherming van gegevens zodat het vertrouwen in een goede afhandeling van privacy toeneemt Communicatie over hoe met privacy omgegaan wordt verbeterd, zowel naar het individu als intern Te controleren welke risico s het individu en de organisatie loopt wanneer persoonsgegevens toch lekken Vroeg aan te geven wat in het project haalbaar is en hoe hier in de design fase al rekening mee gehouden kan worden Privacy Dashboard & Open data Geef weer in een publiek dashboard wat voor soort informatie je verzamelt en wat voor resultaten je hier uit haalt. Gezien het mogelijke zakelijke belang kan dit gaan om geaggregeerde data Combineer dit met de privacy policy

42 6 EMPOWERMENT Policy Maak duidelijk aan de burgers welke informatie je verzamelt, hoe je daar mee om gaat, hoe je dit combineert met andere bronnen, wat je bewust niet doet, wat je doet om te voorkomen dat er iets kan gebeuren Burger panel Systeem dient publiek belang, betrek burgers ook bij het proces omtrent privacy Bied mensen een Opt-Out mogelijkheid

43 REALISEREN MONITORINGSPLAN GRONINGEN

44 7 DOEL VAN FIETS- EN VOETGANGERS MONITORING Inzicht krijgen in fiets/voetgangers (en eventueel voertuig) gedrag in de binnenstad Modal split voor onderscheid fiets/voetganger/(voertuig) Individuele registraties met type, richting, locatie, tijd, snelheid. Optioneel met kenmerken voor tracking over locaties heen Geaggregeerde informatie met aantallen per modaliteit per minuut Analyse om te achterhalen welk aandeel bestemmingsverkeer of passant is Analyse per specifiek locatie onderwerp: alternatieve routes, fietsenstallingen Analyse om algemene routes in de binnenstad te verkrijgen

45 7 EISEN Leverancier Verzorgt plaatsing, onderhoud en werking van het meetsysteem Zorgt voor gevraagde privacy aanpak Zorgt voor real-time overdracht van data naar de gemeente via afgesproken formaat en protocol Aantal sensoren moet makkelijk uitbreidbaar zijn Data Leverancier Levert volgens afgesproken richtlijnen data aan de Gemeente Gemeente (of andere partij die de gemeente inhuurt) Stelt (in overleg) eisen aan de leverancier Data fusie & analyses in combinaties met andere leveranciers Zorg dragen voor een goede overall privacy aanpak en controleert deze bij de leverancier Zorg dragen voor integratie in een dashboard en de vertaalslag naar rapportage voor beleid

46 7 VOORBEELD VAN FUNCTIONELE ARCHITECTUUR Leverancier A Gemeente Sensor Sensor Sensor D a t a Dashboard & Rapportage Onderdeel Koppelpunt Leverancier B Sensor Sensor Sensor D a t a Fusie, Aggregatie & Opslag Analyse Open/gekochte data

47 7 KOSTENINSCHATTING (INSCHATTING) Aanschaf & plaatsing kost gemiddeld 2500 euro per sensor voor zowel een WiFi sensor als Camera Aanvullende diensten kunnen tot 500 euro per sensor per maand extra kosten. Dit kan zijn onderhoud, garantie, data, opslag, analyse, dashboard, etc. Daarnaast zal een aantal keren data ingekocht worden voor validatie met tellingen en/of validatie met operator data Fase 1 Fase 2 Fase 3 Aantal sensoren Kostenschatting 50k-100k 100k-200k 250k+

48 7 TIJDSLIJN T.B.V. GOEDKEURINGSPROCES April/Mei 2017 projectvoorstel door 1 e laag management goedgekeurd Juni 2017 Goedkeuring B&W; start aanbesteding Aanbesteding afronding september 2017 Start aanleg November 2017 Opschaling & roadmap Andere gebieden; Andere beleidsdoelen?

49 7 TIJDSLIJN T.B.V. MONITORING 0-meting Jan t/m maart 2018 Treffen maatregelen April meting, fase 1 Mei t/m juli 2018 Valt samen met lente als fietsperiode Verwerking 1 meting Augustus meting, fase 2 September t/m november 2018 Eindevaluatie en rapportage Begin 2019

50 7 OPENSTAANDE VRAGEN DIE OPVOLGING VEREISEN Kunnen kruispunten afgedekt worden met één camera? Welke mate van detail? Kunnen individuen over camera s heen gevolgd worden zonder privacy verlies zodat de WiFi telling overbodig kan worden? De huidige leverancier van WiFi is nu nog niet in staat om routes te achterhalen over WiFi punten heen Analyses voor de verwerking van deze data zijn nog niet opgesteld Mate van detail en keuzes daarin is nog niet uitgewerkt Kunnen camera s in alle omstandigheden goed meten en calibreren? Evaluatie en validatie van data is nog niet uitgewerkt Onderzoek met inkoop (en de betrokken partijen) of het beter is om een test/proef onderdeel te maken van de aanbesteding of om uit te gaan van een pre-commerciele samenwerking waarbij een consortium van bedrijven gezamenlijk ook vanuit eigen middelen bijdraagt aan de benodigde innovatie binnen de oplossing

51 7 CONCLUSIES Er zijn veel verschillen tussen de locaties en is dus niet waarschijnlijk dat één systeem van één leverancier de beste oplossing is voor alle locaties Daarom raden wij aan: Gebruik de aangegeven fasering om te leren hoe verdere opschaling tot stand moet komen Combinatie met venstertijden is mogelijk met sommige leveranciers, hangt af van leverancier en plaatsing camera s. Dit levert wel langere doorlooptijd door gevoeligheid van kentekenherkenning en handhaving aan de hand van camerabeelden in samenwerking met de politie. Onderhandel met Locatus over aanvullende algoritmes. Nu is de geleverde data niet informatief genoeg. Wanneer Locatus de privacy aspecten goed kan oplossen, zou de dekking van het WiFi sensoren netwerk uitgebreidt kunnen worden om betere route data te kunnen verkrijgen Tel enkele keren met de hand ter validatie van de verschillende systemen Om de herkomsten en bestemmingen van verschillende modaliteiten te herleiden buiten de binnenstad zou operator data (data van mobiele telefonie providers) ingekocht kunnen worden

52 BEDANKT VOOR UW AANDACHT Voor meer inspiratie: TIME.TNO.NL