b 1 Leerwerk centrum C D C D Moet de schaaf heen en weer? Nee, alleen heen. En dan begin je weer vooraan. Oké.

Transcriptie

1 Vlak en haaks schaven basisbewerkingen Goed zo, je hebt het balkje goed vastgezet in de bankschroef. En nu? Nu controleer je de schaaf. En dan kun je beginnen met schaven. In de goede richting. Moet de schaaf heen en weer? Nee, alleen heen. En dan begin je weer vooraan. Oké. Als je klaar bent met schaven, moet je de kant toch breken? Juist. Weet je nog hoe dat moet? Ja, zo schuin er langs. Prima. b 1

2 Op maat schaven basisbewerkingen Heb je goed gemeten en afgetekend? e maten in de materiaalstaat gezet? Ja hoor. Kan ik nu gaan schaven? Kijk altijd eerst even je schaaf na, of hij goed staat afgesteld. Volgens mij is het zo goed. Prima, beginnen maar. Oh, het gaat scheef. Let altijd goed op je houding. e beweging is vooruit. Je armen zijn een beetje gebogen. Je werkt met twee handen. b 2

3 Recht vlak uithollen basisbewerkingen Kijk, dit is een spookschaaf. Wie heeft er al eens mee gewerkt? Ja, ik. Wat is het verschil met de blokschaaf? Met een spookschaaf werk je naar je toe en met een blokschaaf van je af. Heel goed. Zet je balkje goed vast. We gaan een recht vlak uithollen, een centimeter diep. Meet goed af. Meten is weten! Juist, dat mag je niet vergeten. b 3

4 Schuren met een klos basisbewerkingen Is iedereen klaar? Blokje, schuurpapier en balkje klaar? Beginnen maar. Met de nerf mee schuren toch? Ja, dat ben je toch niet vergeten? Nee, daarom vraag ik het. Nog een minuut schuren, mensen. Vergeet niet de kantjes te breken. Oké. Stoppen maar. Meet even na hoeveel millimeter je geschuurd hebt. b 4

5 3 kepen uitsteken basisbewerkingen Wat doe je nu? Ik ga beginnen met de beitel en hamer. Welke hamer gebruik je dan? eze, dat zie je toch. Je moet een houten hamer gebruiken. Oké, en dan nu gaan steken? Omhoog steken, hè? Uitstekend, een beetje schuin omhoog. Geef mij even de duimstok aan? Hier, alsjeblieft. Klopt het een beetje? Klopt precies, maatwerk. En bij jou? Ik ga nu meten. b 5

6 Steken in MF basisvaardigheden We gaan vandaag oefenen met MF. at wordt ook wel meubelplaat genoemd. Je zult wel merken dat met MF werken heel anders is dan met hout. Wat gaan we maken? Een naambordje. Jullie gaan je eigen naam tekenen en dan uitsteken. Welk gereedschap gebruik je om uit te steken? Een beitel? Ja, en wat nog meer? Ik weet het niet. Ook een stanleymes en een guts. b 6

7 Scharnieren uitsteken basisbewerkingen Mooi, dat ziet er goed uit. Vertel even wat je gedaan hebt. Eerst de balken gecontroleerd, of ze recht zijn. Het scharnier afgetekend met het stanleymes. Het scharnier uitgestoken met de beitel. Het scharnier gepast en vastgeschroefd. Goed zo, dat heb je meer gedaan zie ik. Ja, helemaal waar. Hoe heb je de tweede helft van het scharnier vastgemaakt? e buitenvorm overgenomen. aarna ook weer uitgestoken, gepast en geschroefd. b 7

8 Gebruik lijmklem basisbewerkingen Lijm die twee plankjes maar aan elkaar. Zet ze maar vast met de lijmklem. Weet jij nog hoe je hem los maakt? Ja, dat weet ik nog. Hoezo? Ja, wat denk je? Ik weet het niet meer. Kijk, als je rechtsom draait, zet je hem vast. Laat me raden... en linksom los? Bedankt. Graag gedaan. b 8

9 Platen lijmen basisbewerkingen Ah, lees jij even wat ik moet doen? Ik moet deze twee platen verlijmen. Ja hoor, geef de tube maar hier. Zijn de platen stofvrij? Ja, en dan? an twee zijden lijmen en verdelen met de spatel. Oké, doe ik. En op elkaar, en klaar? Nee joh, nu 10 tot 25 minuten laten drogen. Let jij een beetje op de tijd? an pak ik de lijmklemmen. Goed, het is tijd. Plakken en klemmen maar. b 9

10 ubbele pen-gatverbinding lijmen basisbewerkingen Goed, mensen, kijk even mee. Welke van deze gereedschappen ken je? Een lijmklem, houtlijm, een houten hamer en een hoek. e hoek noem je anders, die noemen we een winkelhaak. Ook goed, een winkelhaak. Ik zal laten zien hoe je deze dubbele pen-gatverbinding lijmt. Eerst doe je lijm op de pennen. En die duw je in de gaten. Ja, zo is het. En nu gebruik je de winkelhaak, om te kijken of de hoek recht is. En dan klemmen met de lijmklem. b 10

11 Open pen-gat verbinding lijmen basisbewerkingen Kan de klem er nu op? Ik kom eraan. Vertel even wat je gedaan hebt? Kijk, ik heb lijm in het binnendeel gedaan. Toen heb ik de delen in elkaar geschoven en de lijm weggeveegd. En de haakse stand gecontroleerd? Ja, logisch. an kan nu de klem erop. b 11

12 Open pen-gatverbinding met spatpen lijmen basisbewerkingen Geef mij even dat doekje aan. Waarvoor heb je een doekje nodig? Kijk maar, de lijm druipt er uit. Hier heb je je doekje. Lukt het bij jou? Ja prima, nu nog de winkelhaak. 90 graden toch? Ja, anders wordt het een schuine hoek. Ik haal even een lijmklem. Jij ook een lijmklem? Ja, graag. Ik ga het niet twee uur met mijn handen zitten klemmen! b 12

13 Halfhout-verbinding lijmen basisbewerkingen Kijk, dit is een halfhout-verbinding. Wie weet waarom dit zo heet? In beide helften zit een gelijke uitsparing. Zo'n halfhout-verbinding, waar wordt die vaak gebruikt? Geen idee. Bijvoorbeeld bij een raamwerk. Je ziet het ook bij blokhutten. Is het sterker dan spijkeren? Ja, kijk, het grijpt in elkaar. at maakt het stevig. b 13

14 Zwaluwstaart-verbinding lijmen basisbewerkingen Jullie hebben een zwaluwstaart-verbinding gemaakt. at ziet er goed uit. Wie weet nog waar deze verbinding vaak wordt gebruikt? Bij het maken van meubels en kasten. Ja, dat klopt. Moet een zwaluwstaart-verbinding worden gelijmd? Waarom denk je van niet? Om dat het zo al heel vast zit. Je hebt gelijk. Toch wordt een zwaluwstaart-verbinding gelijmd. b 14

15 Recht zagen basisbewerkingen Zet het zaagplankje maar vast in de werkbank. Nu kun je gaan zagen. Kan het ook zonder het zaagplankje? Ja, allleen dan moet je je balk zelf tegenhouden. Let goed op. Je wijsvinger van je zaaghand stuurt mee. Ja, zo gaat het goed. En je andere duim ondersteunt de zaag. En nu ook nog recht zagen. Nu het laatste stukje. Kijk zelf even hoe recht het is. at valt toch tegen. Gewoon veel oefenen. b 15

16 Een rechte lat schulpen basisbewerkingen Is het goed gegaan? Kijk maar, helemaal gelijk. Prima, vertel even de volgorde. Eerst heb ik met het kruishout de goede maat genomen. aarna afgetekend. Heel goed. Hoe heb je de lat gesteund, op het zaagbankje? Eerst met mijn knie, toen met mijn voet, en met mijn hand. Ja, dat is de truc. b 16

17 Tanden zagen basisbewerkingen Oké, vandaag gaan we tanden zagen in dit stuk hout. Kijk, het moet er zo uit komen te zien. Hoe zullen we dat doen? e hoogte van de tanden meten. e afstand tussen de tanden. e hoek tussen de tanden. Heel goed, en waarmee meten we? Met een kruishout. En een duimstok. Laatste vraag: hoe gaan we zagen? Met de handzaag. Of de kapzaag. En vastzetten in de werkbank. Juist, en zo vastzetten dat je recht kunt zagen. b 17

18 Een cirkel zagen basisbewerkingen Je moet wel een stofkapje opzetten. Waarom dan? Omdat het stof van MF heel slecht is voor je longen. Oké, ik zet het wel op. Is jouw cirkel al klaar? Ja kijk, het gaat makkelijk met die passer. Hoeveel millimeter moest het zijn? 250 mm. Kun je me even helpen met meten? Kijk, zo meet je het midden van de plaat. at teken je af. an neem je de maat over van de duimstok. En je zet de passer op het midden. Oh, en dan draaien maar. b 18

19 Potloodhouder basisbewerkingen Is het zo goed? Heb je precies gemeten? an moet het goed zijn. En wat dan? an neem je de maten over op het balkje. Heel precies, hoor. En kun je de gaten boren met de kolomboor. Goed idee van je, om die duvels te gebruiken. Zo staat je potloodhouder op pootjes. Kan ik nu gaan schuren? Ja, begin maar met schuren. Past er een potlood in? b 19

20 Een halfhoutverbinding basisbewerkingen Ik heb hier twee balken, die gaan we verbinden. En hoe gaan we die verbinden? Met een halfhout verbinding. En dat betekent? at zou ik nu graag uitleggen. Teken twee lijnen met de winkelhaak, in het midden. Nu de smalle kant van de andere balk langs deze lijn. En dan met het kruishout aan de slag? Ja, en dan zaag je van balk 1 het kleinste deel... En van balk 2 het grootste deel, zeker? Je raadt het! b 20

21 Een open pen-gatverbinding basisbewerkingen Oké, nu een open pen-gatverbinding. Wat doe je eerst? Aan vier kanten 70 mm aftekenen. Juist, en waarom doe je dat? at is de diepte. En hoe nu verder? Met het kruishout in drieën verdelen. Heel fijn, en dan? Met de beitel uitsteken. En zaag je nog een beetje? Ja, ik zaag van dit balkje de zijstukken af. an past het als een handschoen. b 21

22 Een dichte pen-gatverbinding basisbewerkingen Weet jij nog hoe een dichte pen-gatverbinding moet? Ja, net als een open pen-gatverbinding. Oké, maar waar zit het gat dan? Kijk even mee. Ik heb hier in het midden van het balkje een gat afgetekend. Al goed, ik weet het weer. En dan uitsteken toch? Ja, uitsteken en van dit balkje de zijstukken afzagen. Ik weet het weer helemaal. b 22

23 Een pen-gatverbinding, 2 tanden basisbewerkingen Hoe gaat het met jouw tanden? Goed, ik ben gisteren nog naar de tandarts geweest. Nee, dat bedoel ik niet. Wat bedoel je dan? Ik bedoel met je pen-gatverbinding met twee tanden. Oh! Goed, ik moet nu even boren. Ik ben al klaar, kijk maar! Hoe gaat het met jouw tanden eigenlijk? Ook goed, dank je. b 23

24 Spijkeren op lijn basisbewerkingen Mijn plankje zit vast aan de werkbank. at is niet zo handig. Waarom gebruik je geen zaagplankje? Ik ga toch niet zagen, maar spijkeren. Ja, man, maar met het zaagplankje spijker je niet in de werkbank. Hij is fijn! Kijken wie het eerste klaar is? oen we. b 24

25 Twee plankjes spijkeren basisbewerkingen Waarom moet je voorspijkeren? Om straks de plankjes aan elkaar te bevestigen. at kan toch ook zonder? Probeer het maar. Ik ga gewoon zo door. Kijk, ik heb de twee lijnen afgetekend. Nu ga ik spijkeren. Succes! Kun je even helpen met vasthouden? Hoezo, lukt het niet? Nee, ik kom steeds één hand tekort. aarom spijker je voor. Oké, ik heb het door. b 25

26 Recht schroeven basisbewerkingen Iets gaat niet goed. e boor schiet steeds van de schroef. Gebruik je wel het goede bitje? Hoe bedoel je bitje? Kijk, je gebruikt een recht schroefbitje. at is toch goed? Ja, met een gewone schroef, maar dit is een kruiskop. an moet ik natuurlijk met een kruiskopbitje schroeven? Foutje. b 26

27 Voorboren, soevereinen en schroeven basisbewerkingen Weet jij wat soevereinen is? Ja hoor, ik weet wat soevereinen is. Zal ik het je vertellen? Graag, ik vroeg het je net. Kijk, na het boren, boor je met de soevereinkop, om de schroef te laten verzinken. Oké, en dan schroef je de schroeven. at ziet er mooi uit. Ja hè, weet je hoe ik dat gedaan heb? Vertel. oor te soevereinen. Je weet toch wat dat is? Ja, hij is leuk. b 27

28 Glas snijden basisbewerkingen Snij jij het volgende glasplaatje? Welke maat heb je nodig? Van 20 cm bij 8 cm. Komt eraan. Vertel maar wat je gaat doen. Eerst meet ik de maat van het glasplaatje. an teken ik de maat af, en ga snijden. Ik zie het, heel fijn, en dan? an tik ik met de glassnijder, hier aan de onderkant. En dan breek ik zo het plaatje af. Goed gewerkt. b 28

29 Afzuiginstallatie elektrische machines Zet jij de afzuiginstallatie even aan? Oké. Slaat ie niet vanzelf aan als je gaat zagen? Nee, je moet hem met de hand aanzetten. Ik controleer ook even de stofzakken. Waar bleef je zo lang? Het was goed dat ik even ging kijken. Hoezo? e stofzakken zaten alle drie vol. Ging het verwisselen makkelijk? Bij de laatste zak wel. em 1

30 Langgatboor instellen elektrische machines it is een langgatboor. ie kun je dus gebruiken voor een lang gat. Kijk, hij boort eigenlijk horizontaal. Je bepaalt zelf de breedte van het gat. Juist, en ook zo diep als je nodig hebt. Hoe stel je de langgatboor in? Kijk, hier kun je de boor instellen. Mag ik het even proberen? Ja hoor, probeer maar. em 2

31 e slijpmachine elektrische machines Met zo'n botte beitel kun je niet werken. Ik help je wel met slijpen op de slijpmachine. Je legt je beitel op de leunspaan. us omgekeerd? Ja, met het schuine kantje omhoog. Nu moet je de druk gaan verdelen. Kijk, een hand beweegt en de andere drukt aan. Gebruik ook een beetje water, tegen verbranding. Oke, mag ik het even proberen? Ga je gang. Van links naar rechts en terug. Oh, dus hoe meer de beitel de steen raakt... hoe meer je slijpt. Inderdaad. em 3

32 e figuurzaag elektrische machines Wil je me helpen? it is al het derde zaagje dat afbreekt. Hoe zet je het dan vast in de machine? Kijk zo: ik trek deze knop omhoog en draai aan de schroef om het zaagje los te maken. an zet ik er zo weer een nieuw zaagje in. Ja, bijna goed. Je moet het zaagje ook nog spannen, met deze knop. at ben ik vergeten. En de zaagtandjes naar beneden. Ja, de zaagtandjes naar beneden. em 4

33 Kolomboormachine elektrische machines Ik krijg de gaten niet gelijk. Waarom gebruik je de kolomboor dan niet? e kolomboor? Ja, die staat hier. Ken je die niet? Nee, wel gezien, nooit gebruikt. Kijk, zo stel je de diepte van de gaten in. Heb je precies gemeten en afgetekend? Ja, natuurlijk. Goed, en dan je balk in de geleider klemmen. En de machine het werk laten doen. Oké, bedankt. Ik ga het zo proberen. em 5

34 e cirkelzaag elektrische machines Je stelt de cirkelzaag precies in. Waarop stel ik hem in? Eerst stel je de plaatgeleiders in. Zodat je de platen kunt steunen. Wat stel je nog meer in? Let maar eens op. Nu stel je de geleider naast de zaag in. Ik snap het. Valt er nog meer in te stellen? Ja, de zaaghoogte en de aan- en uitknop. em 6

35 e afkortzaag elektrische machines Gebruik nu de afkortzaag maar om de houten delen af te korten. Leg het hout maar in de klem. Heb je al afgetekend? Ja, kijk, hier. Prima, dan zet ik de afkortzaag aan. Waarvoor is die zaagbeschermer? Wat zeg je? Ik kan je niet horen omdat de machine aanstaat. Waarvoor is die zaagbeschermer? Wat denk je? ie is voor de veiligheid. em 7

36 e vandiktebank elektrische machines En dan hebben we hier de vandiktebank. e wat voor bank? e vandiktebank. En van dik hout... Zaagt men planken. Heel goed. Je begrijpt al wat deze machine doet. Zaagt ie planken? Nee, hij schaaft planken. em 8

37 e vlakbank elektrische machines We halen die balk eerst langs de vlakbank. Waarvoor is de vlakbank? Om de plank of de balk aan alle kanten vlak te krijgen. Kijk, je legt de balk in de geleider. an stel je de machine in. Tijdens het afvlakken druk je de balk aan. Je stuurt dus met je hand? Juist. em 9

38 e bandschuurmachine elektrische machines Ik krijg het niet gladder, met het schuren met de hand. Gebruik de bandschuurmachine maar. aarmee krijg je het mooi glad. Weet je hoe hij werkt? Nee, eigenlijk niet. Ik help je even. Hier zit de aan- en uitknop. En zo stel je de bandschuurmachine in. Probeer het maar. Kijk nou hoe glad! em 10

39 ecoupeerzaag el. handgereedschappen Kun jij me even helpen? Ja hoor, waarmee? Het zaagje is gebroken. Ik moet het vervangen. Goed. Kijk, als je dit rode knopje draait, kun je het zaagje verwisselen. ontroleer even of het zaagje stevig vastzit. Ja, dat zit vast. Hé, bedankt! Ja hoor, is oké. he 1

40 Vlakschuurmachines met stofafzuiging el. handgereedschappen Waarvoor zitten die gaatjes in dit schuurpapier? Ik ga het je vertellen. Er zit een stofafzuiging aan deze vlakschuurmachine vast. Ja, dat zie ik. En door die gaatjes... wordt het zaagsel opgezogen. us het is handig om die gaatjes op elkaar te laten passen. e gaatjes van de schuurzool en de gaatjes van het schuurpapier. he 2

41 Accuschroefmachine el. handgereedschappen Geef mij even een ander boortje aan? Welk nummer? Geef maar een achtje aan. Hier. Hoe verwissel je dat boortje? Kijk, ik draai de schroefkop zo los. an gaat de boorhouder open. Haal de boor eruit. oe de nieuwe erin. En klaar is uw accuschroefmachine. he 3

42 Elektrische boormachine el. handgereedschappen Neem nu maar een kleinere speedboor. Het volgende gaatje moet iets kleiner. Lukt het met boren.? Ja, kijk maar, de gaatjes zijn recht. Prima, en dan draai je zo de kop los. En deze boor eruit. En de andere boor erin. Ik weet er alles van, meneer. Oké, ik zeg niets meer. he 4

43 remel el. handgereedschappen Als je iets moet slijpen, schuren, boren of polijsten, kun je altijd nog de dremel grijpen. at begrijp ik. Maar meestal toch bij kleine klussen? Ja, dat lijkt me wel. Ook bij delen waar je moeilijk bij kunt. Kijk, als je hier draait en op dit zwarte knopje drukt, verwissel je de hulpstukken. En kun je slijpen, schuren, boren of polijsten. he 5

44 Schrapper slijpen handgereedschappen Eerst moet je de leunspaan goed stellen. Je legt de schrapper dus op de leunspaan. Ja, en dan zet je de slijpmachine aan. Probeer het maar. Een hand op de leunspaan, de andere hand leidt de schrapper. Goed zo! En nu de andere vlakken. hg 1

45 Steekbeitel slijpen handgereedschappen Ho, stop! Wat ben je aan het doen? eze beitel aan het slijpen. at zie je toch. Ja, dat zie ik wel. Maar je moet de andere kant slijpen. e schuine kant? Ja, zo moet het. Oké, nu kan ik weer lekker steekbeitelen. hg 2

46 Steekbeitel wetten handgereedschappen it is een wetsteen. Een wat steen? Een wetsteen. Een wetsteen gebruik je met water. En 'wet' is nat, toch? Ja, maar het blijft een wetsteen heten, en geen natsteen. Waarvoor gebruik je een wetsteen? Een wetsteen gebruik je bijvoorbeeld om bramen van je beitel te verwijderen. hg 3

47 Steekpasser handgereedschappen Heb je het midden van het plankje? Ja, hier bij deze zwarte punt. Oké. Hoe groot moet je cirkel zijn? Twaalf centimeter doorsnede. Kijk, met de duimstok meet je de diameter op. Nu prik ik met deze kant de passer in het middelpunt. Ik begrijp het. Met de andere kant kras ik het rondje. Ja, prima. Heb je de passer goed vastgezet? hg 4

48 e blokschaaf handgereedschappen Kijk, dit is de blokschaaf, die kennen jullie. We gaan de blokschaaf demonteren. We gaan de blokschaaf afstellen. We gaan de blokschaaf monteren. Haal de keerbeitel van de schaafbeitel. Slijp de schaafbeitel. ontroleer de schaafbeitel. Monteer de keerbeitel weer. ontroleer of de beitel goed staat. hg 5

49 Steiger opbouwen veiligheid Kijk altijd eerst naar de aanwijzingen van de fabrikant. Verbind de steigerdelen aan elkaar. Ja, nu kan ie rechtop. Zet de wielen op de rem. Help even met de schoor. Ja, hij zit al vast. Nu deze schoor schuin er langs. Oké, stukje naar achter, ja en los! Ik klim op de steigerplank. Ik geef je het steigerdeel aan. Vergeet niet te borgen met de borgpen. v 1

50 Kamersteiger opbouwen veiligheid Ik zeg wel hoe je de kamersteiger moet opbouwen. Eerst het grondzeil neerleggen, toch? Ja. Nu ga je de delen vastzetten. Rem op de wielen. Met de borgpen vergrendel je de steigerdelen. at is je veiligheid. Ik begrijp het. Zet ik deze steigerplank ook vast? Ik zou het maar doen. En dan klim je langs deze kant omhoog. oe ik. v 2

51 Opsteekladder verplaatsen veiligheid Ja, en til maar op, die opsteekladder. En hoe til ik die op, de opsteekladder? Goeie vraag. Je tilt de opsteekladder vanuit de derde sport. Oké, zo dus. Heel goed. v 3

52 Lopen met de opsteekladder veiligheid Optillen, balans zoeken. En nu gaan lopen met de opsteekladder. Ho, hij gaat vallen! Nee, hij valt niet. Let op, loop met een rechte rug. Makkelijk gezegd. Goed, en zet maar weer neer. v 4

53 Een dubbele ladder uitzetten veiligheid Je kunt deze dubbele ladder ook los uitzetten. us niet tegen de muur? Nee, kijk maar, dat kan nu niet, anders ga je door die ruit heen. Zeg maar hoe ik dat doe. Kijk, je zet de ladder zo schuin. ie beugel valt in deze houder. Oh, zo is het dus een keukentrap. Zoiets, ja. v 5

54 Ladder opsteken veiligheid Ladders worden toch minder vaak gebruikt? at klopt. e ladder wordt steeds meer door de steiger vervangen. Toch is het goed om te weten hoe je de ladder gebruikt. Kijk, zo steek je een ladder op. at is toch wel makkelijk. Ja, voor sommige klussen is het makkelijker om de ladder op te steken. Ja, makkelijker dan een steiger opbouwen. v 6

55 Een uithouder gebruiken veiligheid Hoe zet je die uithouder vast? Eerst draai je de ladder. an haak je de uithouder vast. Oké, maar ik kan er niet bij. Kijk, je kunt ook de ladder een stuk laten zakken. En nu weer terugdraaien. e ladder opsteken en klauteren maar. Vergeet je de spullen die je nodig hebt niet? Nee joh. v 7

56 Een schuifladder uitschuiven veiligheid Let goed op hoe de trap staat als je de trap tegen de muur zet. Eerst de knoop van het touw los. e vergrendeling lostrekken. En dan de tweede ladder omhoog trekken? Ja, en dan weer vergrendelen. Hoe dan? oor het touw te laten vieren en vast te zetten. v 8

57 Opzetten van een variabele ladder veiligheid Kijk, dit is een variabele ladder. Wat wordt daarmee bedoeld? at je hem op veel manieren kunt gebruiken. Ga maar proberen welke mogelijkheden er zijn. Zullen we het even samen doen? Prima. En wat is er mogelijk? Een keukentrap. Een lange ladder. En een steiger. v 9

58 Tillen 1 persoon veiligheid We gaan deze wasbak veilig tillen. Waar let je op als je iets optilt? at je door je knieën buigt? We gaan het oefenen. Wie eerst? Hurk maar dicht bij de wasbak. Zo buig je gelijk door je knieën. En nu recht op, met een rechte rug. Je tilt dus door je benen te strekken. Ja, dat is zo. Je armen houd je dicht bij je lichaam. Hoeveel kilo mag je alleen optillen? Tot 30 kilo. v 10

59 Tillen 2 personen veiligheid Zullen we die doos even samen op tafel zetten? Ja, dat is goed. Hé, dan moet je wel mee tillen! Ja, wacht even. Op 3 tillen we tegelijk. Oké Zo gaat ie goed. En neerzetten maar. Bedankt. v 11

60 Tillen 2 personen van platen veiligheid Kan je me even helpen? Waarmee? Met die plaat. ie moet naar de zaagtafel. Ja hoor. Loop jij maar voor. Oké. Gaat ie? Ja, prima. Even neerzetten. Nu optillen en plat neerleggen. Ja, even anders beetpakken. ik voor mekaar. Bedankt! v 12

61 Brandinstructiebord invullen veiligheid it is een brandinstructiebord. Vul het maar in. Bij brand: 1. Bel nummer 112. Goed zo. 2. Blussen: Met de brandslang of met de brandblusser. 3. Evacueren: e uitgang en de nooduitgang. Heel goed. Lees altijd deze brandinstructie bij ieder bedrijf waar je werkt. v 13

62 Brandblusser hanteren veiligheid We gaan oefenen met de brandblusser. Pak de blusser van de houder. Loop richting brandhaard. Verwijder de borgpen. Goed, en kan ik dan nu gaan spuiten? Bijna. Richt de spuitmond. En dan kun je nu gaan blussen. Knijp de knijpkraan maar in. Lees altijd het brandplan, waar je ook werkt. v 14

63 e brandslang veiligheid Als er een klein brandje is, kun je dan gaan blussen? Ja, als dat mogelijk is wel. Zorg voor je eigen veiligheid. Bij ieder groter gevaar sla je altijd alarm. Breek het ruitje van het ontruimingsalarm. Als je zelf gaat blussen, eerst de kraanhendel open en dan de slang eraf. Juist. En dan lopen met de slang naar de brand. En blussen maar. v 15

64 Nooduitgangen vinden veiligheid Hier is de opdracht voor de nooduitgangen. it is de plattegrond van de afdeling. Wat is de bedoeling, hiervan? e bedoeling is dat jullie alle nooduitgangen in kaart brengen. Hoe dan? Ze zijn er toch al. at klopt. Maar nu moeten ze nog op papier. Met de juiste maten. En naar welke kant de deuren open of dicht gaan. Werk maar met tweetallen. v 16

65 Een splinter behandelen veiligheid Auw, er zit een splinter in mijn vinger. Wacht even, ik pak de verbanddoos. Zal ik die splinter er voor je uithalen? Ja, graag. Hij zit wel diep. Ik pak hem met de pincet. Is goed. Ik kijk niet. Ik kijk maar wel. Zo, hij is er uit. Pleistertje? Ja, doe maar een pleistertje. v 17

66 Een wond verbinden veiligheid Wie weet wat de letters E.H.B.O. betekenen? Eerste hulp bij ongelukken. Juist. Wat doe je als je zelf of een collega een ongeluk krijgt? Helpen of om hulp vragen. Een verbandtrommel pakken. Of naar de eerste hulp gaan. Heel goed. Kijk, we gaan deze wond verbinden. eze wond is niet echt hoor. We pakken snel een snelverband. v 18.1

67 Een wond verbinden (2) veiligheid We gaan vandaag een vinger verbinden. eze vinger is ingesmeerd met ketchup. Getsie, het ziet er wel echt uit. Ja, goed hè? Waar begin je mee? Met een steriel gaasje, En dan? Een rolletje verbandgaas. Wikkel het verbandgaas schuin over de duim. En dan om de pols. v 18.2

68 Een mitella maken veiligheid Kijk bij zo'n verwonding is het nodig om een mitella om te doen. Wie weet wat een mitella is? Een draagdoek, voor je arm of hand. Een draagdoek voor je arm of hand, is helemaal waar. Hoe leg je een mitella aan? Kijk, een draagpunt hier, en eentje daar. Bij de schouder kun je de mitella dus stellen. En kan de wond herstellen. v 19

69 (Los-)koppelen sterkstroomstekker veiligheid Hoeveel volt staat er normaal op een stopcontact? Toch 220 volt? Ja, dat is 220 volt. Als je naar deze sterkstroomstekker kijkt, wat valt je dan op? at de stekker dikker is. at is één. Er zitten meer polen in. at is twéé. En wat je niet kunt zien? at kun je niet zien. Maar moet je wel weten. Het voltage is 380. v 20

70 obbelsteen werkstuk We gaan een werkstuk maken, een dobbelsteen. Hoe beginnen we? Eerst aftekenen. Ja, en om te kunnen aftekenen, moeten we eerst lijnen trekken. Wie weet hoe dat moet? Je trekt eerst de diagonalen. an trek je daar de rechte lijnen doorheen. Tot je 16 gelijke vakjes hebt. Heel goed. an kan je de stippen aftekenen en dan boren. w 1

71 e bekerhouder werkstuk at is een mooie bekerhouder geworden. Hoe heb je die gemaakt? Eerst heb ik de lijnen getrokken. aarna de halve cirkels aan de linker- en rechterkant getrokken. Toen de gaten geboord op de snijpunten van de lijnen. Met welke machine heb je dat gedaan? Met de kolomboormachine. aarna heb ik het ovaal uitgezaagd met de decoupeerzaag. En toen afgewerkt met de vijl. at is mooi. w 2

72 e kaarsenstandaard werkstuk Ik heb toch liever een rechte kaarsenstandaard. Hoezo, deze is toch mooi? Ja, maar wel veel werk. Kom op, je bent bijna klaar. Weet ik, ik moet alleen nog de mdf plaatjes lijmen. Het gat voor de kaars moet naar boven, hoor. Fijn, dat jij dat zo goed oplet. Ik doe het graag. w 4

73 e kaasplank werkstuk Hoe is jouw kaasplank geworden? Oh, mooi. Hoe heb je die hoeken gedaan? Ze zo mooi rond gekregen? Nou, met de steekpasser afgetekend, met de decoupeerzaag gezaagd, en met de vijl afgewerkt. Ja, dat heb ik ook gedaan. Maar die van jou is toch mooier. Heb je hem wel goed vastgezet, tijdens het zagen en vijlen? Tja, misschien lag het daar aan. w 3

74 e snijplank werkstuk Hoe kunnen we een snijplank maken van deze latjes? Nou, makkelijk, door ze aan elkaar te lijmen. Met wat voor lijm doe je dat? Met watervaste houtlijm. Je moet zo'n ding kunnen afwassen, hè? Nou, dan smeer je de lijm op ieder latje, en dan zet je ze vast met de lijmklem. an kijk je effe of ze mooi vlak liggen, en dan maar laten drogen. at is duidelijk. Laten we maar beginnen dan. w 5

75 Een voetenbankje werkstuk Wat ben jij aan het doen? Ik ben een voetenbankje aan het maken. Hoe ver ben je? Ik heb alles op maat gezaagd, en nu ga ik het in elkaar zetten. Welke zaag heb je gebruikt? Voor de rechte stukken de kapzaag, en voor de ronde stukken de decoupeerzaag. Heb je alles al geschuurd? Ja, ik heb alle zaagranden geschuurd. Mooi zo. En hoe ga je het voetenbankje nu in elkaar zetten? Voor de plankjes onderaan gebruik ik lijm en schroeven. e latjes spijker ik vast. En waar begin je met spijkeren? In het midden. Heel goed. Ga maar verder. w 6

76 Een spijkerbak werkstuk Zo, hoe is het met jouw spijkerbak? Is ie goed geworden? Best aardig. at klinkt niet erg overtuigd. Wat is er niet goed aan? Nou, de bodem zit niet helemaal vlak en het handvat zit een beetje scheef. Eens kijken... Ja, dat klopt, dat zit niet helemaal goed. Hoe komt dat nou? at weet ik niet, niet goed opgelet, denk ik. Heb je de bak gelijmd? Nee. Moest dat? Nee. Haal hem maar uit elkaar dan, en probeer hem goed in elkaar te zetten. Het zaagwerk is wel in orde. at hoef je niet over te doen. w 7

77 Een schuurbord werkstuk Hebben we nu alles klaarliggen om een schuurbord te maken? Even kijken: een plaatje multiplex en een vuren balkje, een handzaag, bankhamer en steekbeitel, een potlood, duimstok en winkelhaak, een accuboormachine, een 3mm boortje, verzinkboortje en bitje, een rasp en een blokschaaf. Volgens mij kunnen we beginnen. Oké, aan de slag dan. w 8

78 Kandelaar werkstuk Vandaag gaan we deze kandelaar maken. Hoeveel delen zie je? rie: een rondje, een balkje, en een hoekig plankje. Ja, precies. Het balkje is de standaard. aar komt de kaars in. Hoe maken we daar een holletje in? Met de kolomboormachine. Juist ja. En de rest met de decoupeerzaag? Ja, maar ook met de lintzaag. Ik zal laten zien hoe je die gebruikt. w 9

79 Een raam lijmen werkstuk Zullen we samen dit raam lijmen? Prima, ik doe de lijm wel op deze penverbindingen. Goed. Ik tik ze met deze houten hamer in model. Ik meet de hoeken even na, met de haakse hoek. an zet ik de lijmklemmen vast. Ik blijf wel steeds controleren of alle hoeken nog 90 zijn. aar ben ik blij mee. Nu nog alleen de aluminium raamstiften. Ja, en één dag drogen. Goed gedaan, hé. w 10

80 e kinderstoel werkstuk We moeten zeer nauwkeurig meten. We moeten zeer nauwkeurig aftekenen. Geef mij de werktekening nog eens, de werktekening van de kinderstoel. Oh, ik zie het al. Ik zie dat we nog 4 latten nodig hebben. 4 latten met een lengte van 280 mm en een breedte van 45 mm. Zal ik de rest van het werkstuk lijmen en monteren? Tuurlijk, dan ga ik nog wat schuren. w 11

81 e fruitschaal werkstuk Zijn de balkjes ingesloten, sergeant? In de sergeant bedoel je, soldaat? Ja, ik zet de hulpbalkjes even vast met de lijmtangen. Wat ga jij nu doen? Ik teken een cirkel af en ga beitelen. En jij? Ik ga nu rond uitzagen met de decoupeerzaag. Ziet er goed uit, soldaat. Hier heb je twee appels voor op je fruitschaal. ank je, sergeant. w 12

82 Kralen werkstuk Heb je al een idee hoe je je kraal vorm gaat geven? Ik heb al een schets gemaakt. Misschien kunt u er even naar kijken. Ziet er goed uit. Ga het nu maar uitvoeren. Ik kom straks bij je kijken. Wat heb je gedaan? e hulplijnen getekend. Vooraf heb ik al een gat geboord. Gaat goed zo te zien. Ga maar verder. w 13

83 Zagen en lijmen werkstuk Heb je de verstekzaag en de profiellatten? Ja, we gaan zeker in verstek zagen? at is zagen onder een bepaalde hoek. Weet ik. Op hoeveel graden zal ik de verstekzaag instellen? Op 45 graden. Zet de lat maar in de klemmen. Jij mag het verstek zagen. Prima, kijk maar of ik het goed doe. w 14

84 Slot steken werkstuk Hoe ga je te werk bij het uitsteken van een slot? Nou, eerst steek je de slotplaat uit. aarna boor je de gaten, de gaten voor de deurkruk en het sleutelgat. En dan zet je alles vast. En wat is het belangrijkste? Heel precies werken. Ja, je moet nauwkeurig meten en aftekenen, anders past het niet. Ga het maar proberen. Roep maar als je vragen hebt. w 15

85 Het herstellen van een kozijn werkstuk Zo, dat ziet er netjes uit. Ja, die inzet zit als gegoten. Vertel eens hoe je dat gedaan hebt. Eerst heb ik het inzetstukje afgetekend op het kozijn. Toen heb ik het kozijn ingezaagd en daarna uitgestoken met de beitel. Hmm-hmm. Mooi vlak gemaakt tot de inzet er precies in paste. Heel goed. En toen vastgelijmd met de lijmtang. Hoe lang heb je het laten drogen? Een half uurtje. Prima! w 16