KLINISCHE CONSULTVOERING. V-lijn 1 ste MASTER

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "KLINISCHE CONSULTVOERING. V-lijn 1 ste MASTER"

Ine Pauwels
6 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 KLINISCHE CONSULTVOERING V-lijn 1 ste MASTER

2 Communicatie in medisch handelen Internationaal Sinds jaren 80 veel interesse voor evidenced-based onderzoek wat betreft communicatie 1998 Skills for Communicating with Patients, Silverman, Kurtz en Draper Teaching and Learning Communication Skills in Medicine Calgary-Cambridge Observatielijst: 71 items 2006 Vaardig Communiceren in de Gezondheidszorg, een evidence-based benadering

3 Consultvoering in V-lijn Communicatieve consultvoering 1 e bachelor: Inleiding tot de communicatie hulpverlener-hulpvrager (9u15) 3 e bachelor: Communicatie in consultvoering (10u00) 1 e - 2 e master: Specifieke problemen binnen de medische communicatie (2 x 8u00) Klinische consultvoering 1 e master: klassieke consultvoering (2u00) 2 e master: klassieke consultvoering (2u00) interactieve computercasussen (2u00) zelfstandige consultvoering (2u00) 3 de master: klassieke consultvoering (2u00)

4 Klassieke consultvoering Praktisch Training van twee uur (drie sessies van 40 minuten) Drie studenten per sessie Een volledig consult per sessie met één simulatiepatiënt Elke student doet telkens een onderdeel van het consult Begin consult en Anamnese Klinisch onderzoek Uitleg, Advies en Planning en Afsluiten Begeleiding en feedback door skillslabdocent

5 Patiënt-centred care The doctor addresses the biomedical as well as the psychosocial aspects of the illness. The patient s own perception of the disease, his or her personal wishes, values and expectations are taken into account. The patient is actively involved in the process of decision making; doctor and patient are equal partners in the decision-making process. A good doctor patient relationship is considered to be not just pleasant but a fundamental requirement for quality health care. The doctor is aware of his or her impact on the consultation process

6 Consultmodel Maakt de anamnese en probleemoplossing nauwkeuriger Stelt ons in staat van efficiënter te zijn Bevordert de samenwerking tussen arts en patiënt Leidt tot een grotere tevredenheid bij de arts en de patiënt Vooral toepasbaar bij een nieuw probleem dat geen medische urgentie is

7 Klacht Gezichtspunt patiënt Ideeën Zorgen Verwachtingen Gevoelens en gedachten Effecten Informatie verzamelen Parallel twee schema s volgen: Ziekte Biomedisch gezichtspunt Opeenvolging gebeurtenissen Signalen onderzoeken Analyse symptomen Onderliggende pathologie Achtergrondinformatie Context Voorgeschiedenis persoonlijk en familiaal Levensomstandigheden/maatschappelijk Bespreken conditie/functioneren Begrijpen hoe de patiënt zijn klacht ervaart Differentiaal diagnose Integratie van de twee schema s Uitleg, advies en planning: begrip van beide kanten Gezamenlijke besluitvorming

8 Structuur van het consult 1. Begin van het consult 2. Anamnese 3. Klinisch onderzoek 4. Uitleg, advies en planning 5. Afsluiten van het consult Structuur bieden De relatie opbouwen

9 Structuur van het consult Structuur bieden Inzicht geven in de opbouw van het consult Aandacht voor gespreksverloop De relatie opbouwen Een vertrouwensband ontwikkelen De patiënt overal bij betrekken. Non-verbaal gedrag aanpassen aan omstandigheden

10 1. Begin van het consult Begroet gekende patiënt of stel jezelf voor en vraag naam patiënt. Stel openingsvraag. Probeer te weten te komen waarom de patiënt nu bij jou op consultatie komt. Via verdere open vragen peil je naar het volledige verhaal van patiënt. Exploreer hierbij de gedachten en/of emoties van de patiënt vanuit zijn perspectief. Peil naar de verwachtingen van de patiënt. Geef een korte samenvatting. Bepaal de verdere agenda inclusief eventueel andere agendapunten.

11 Gesprekstechnieken - open vragen - empathie - toetsen - exploreren - samenvatten - structureren - markeren

12 Voordeel open t.o.v. gesloten vragen - Nodigt uit tot vollediger verhaal - Voorkomt hagelschot benadering gesloten vragen - Tijd om te luisteren en na te denken - Erkent belang visie van patiënt - Bevordert participatie patiënt - Draagt bij tot een betere diagnose

13 Empathie inlevingsvermogen 1. Gevoeligheid t.a.v de situatie en de gevoeligheid van de ander - aandachtig luisteren - aanmoedigen, uitnodigen - parafraseren 2. Dit laten weten en daarmee steun bieden - verbaal : accepteren, erkennen juiste gevoel en intensiteit verwoorden - non-verbaal - ervaring zelf niet nodig - sympathie

14 Het gezichtspunt van de patiënt leren kennen - Ideeën: welke ideeën en overtuigingen - Zorgen: welke bezorgdheden en angsten - Verwachtingen: wat wil de patiënt wil en welke hulp verwacht hij - Gevoelens en gedachten: stimuleren - Effecten: welk effect heeft elk probleem op het dagelijkse leven van de patiënt - Signalen: verbale en non-verbale signalen registreren

15 Samenvatting - Verhoogt de nauwkeurigheid van de verkregen info - Accentueert de samenwerking - Voorkomt misverstanden - Ordent de gedachtegang van zowel de arts als patiënt

16 1. Begin van het consult Praktische tips Probeer je medisch denken af te zetten tot aan de anamnese Luister naar de patiënt Probeer het volledige verhaal van de patiënt (vanaf begin klacht tot het consult) naar buiten te brengen Ga verder in op wat de patiënt aanbrengt en op wat je niet begrijpt. Reageer aanmoedigend: stiltes, herhaling, parafrasering, interpretatie Vat samen: verifiëren of het verhaal van goed begrepen is; eventueel interpretatie te corrigeren en aanvullende informatie geven.

17 Anamnese en klinisch redeneren 1. Hypothetisch deductief 2. Schematisch gestuurd Toenemende deskundigheid 3. Patroonherkenning

18 2. Anamnese Vertrek vanuit het diagnostisch landschap dat je uit de opening weerhoudt. Gebruik gesloten vragen, één tegelijk. Maak gebruik van de structuur van de anamnese. o Hoofdklacht uitvragen (WWKKVV MacLeod s model) o Begeleidende symptomen o Uitlokkende en oorzakelijke factoren o Relevante voorgeschiedenis (persoonlijk en familiaal)

19 2. Anamnese Vergeet ook niet te vragen naar medicatiegebruik, usus, leefgewoonten, gezinsfactoren. Vat samen (check zowel voor jezelf als voor patiënt). Kondig het klinisch onderzoek aan (evt. mandaat voor intiem onderzoek).

20 Methodologische geheugensteuntjes WWKKV plus I Waar: locatie en uitstraling Wanneer: wanneer begon het, hoe lang duurt het, variatie Kwaliteit: hoe voelt het Kwantiteit: intensiteit, omvang, handicap Verzwarende en verzachtende omstandigheden Verwante zaken: andere symptomen plus I: opvatting van de patiënt over de symptomen

21 Methodologische geheugensteuntjes Macleod s model Locatie Uitstralingspatroon Kenmerken Ernst van de klacht Duur van de klacht Frequentie en periodiciteit Speciale momenten van optreden Verzwarende factoren Verlichtende factoren Verwante fenomenen

22 Aankondiging (evt. mandaat) klinisch onderzoek Klinisch onderzoek Correct uitvoeren en met respect Communiceren tijdens het onderzoek

23 3. Klinisch onderzoek Bepaal welke onderzoeken je gaat doen vanuit je differentieel diagnose. Zorg ervoor dat patiënt correct ontkleed is. Voer de onderzoeken correct uit met respect voor de patiënt. Vergeet de inspectie niet (huidskleur, oedemen, ademhaling, houding, voedingstoestand). Blijf met de patiënt communiceren tijdens het onderzoek.

24 3. Klinisch onderzoek Belangrijk Bereid je voor op de vaardigheden die aan bod zullen komen: long, hart en perifere bloedvaten Focus ligt op interactie met patiënt

25 4. Uitleg, advies en planning Algemeen: Volg het patiëntenspoor: wat zijn de belangrijke dingen die deze patiënt moet mee hebben in dit consult? Breng de informatie gefaseerd in kleine stapjes op maat van patiënt. Koppel dus steeds terug naar kennis, emoties en verwachtingen van patiënt. Toets regelmatig of patiënt alles begrijpt en stel hem in de gelegenheid om tussendoor vragen te stellen (niet enkel op het einde van het consult).

26 4. Uitleg, advies en planning Specifiek: Vat je klinische bevindingen samen. Geef een diagnose (of DD). Toets naar de kennis van patiënt hierover. Leg in duidelijke en begrijpelijke taal uit wat dit betekent. Leg hierbij ook de link naar symptomen van de patiënt. Geef kleine hoeveelheden informatie zowel over klinisch onderzoek als diagnose

27 4. Uitleg, advies en planning Specifiek: Bespreek advies en planning (volgens casus) o Aanvullende onderzoeken o Doorverwijzing o Arbeidsongeschiktheid o Therapie: medicatie - kine - rust - preventie/leefmaatregelen

28 4. Uitleg, advies en planning Specifiek: Kom tot een gezamenlijke besluitvorming en consensus met patiënt. Leg (indien nodig) een opvolgconsult vast. Leg uit wanneer patiënt zelf terug contact moet opnemen (alarmsymptomen).

29 Gezichtspunt patiënt Onthouden begrijpen of opvolgen Uitleg afstemmen op gezichtspunt Gelegenheid geven actief deel te nemen Verbaal / non-verbaal opmerken Vragen naar ideeën, reacties, zorgen

30 Gesprekstechnieken kleine hoeveelheid info begrijpelijke taal toetsen na elk onderdeel open vragen gezamenlijk overleg (in dialoog gaan) empathie

31 Overleg en besluitvorming Authority based: de arts beslist in eer en geweten wat volgens hem het beste is. Patiënt decision: de arts geeft de patiënt alle informatie, zodat deze zelf kan kiezen. Shared decision making: arts en patiënt zoeken samen de beste behandeling voor zowel de ziekte als het ziek zijn.

32 Shared decision making hardop nadenken suggesties i.p.v instructies patiënt stimuleren actief deel te nemen overleggen keuzes aanbieden acceptatie nagaan

33 5. Afsluiten Vat de belangrijkste elementen van het consult kort samen. Herhaal afspraken i.v.m. doorverwijzing, opvolgconsult, alarmsymptomen. Check de consensus van patiënt en neem afscheid.

Vergelijkbare documenten

Communicatie in medisch handelen KLINISCHE CONSULTVOERING. Consultvoering in V-lijn. Klassieke consultvoering. Patiënt-centred care.

KLINISCHE CONSULTVOERING V-lijn 1 ste MASTER Communicatie in medisch handelen Internationaal Sinds jaren 80 veel interesse voor evidenced-based onderzoek wat betreft communicatie 1998 Skills for Communicating