Tijd en aspect in L2

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Tijd en aspect in L2"

Timo Maas
6 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Marieke Schouwstra UiL OTS 7 juni 2009

2 Overview L2 Acquisition Temporaliteit in L2 Data: Prebasic Data: BV Conclusie

3 L2 Acquisition Tweede taal-acquisitie: termen Tweede taal-acquisitie = SLA (Second Language Acquisition) = L2A (L2 acquisition) SL - source language TL - target language

4 L2 Acquisition L2 acquisitie bij volwassenen Lange tijd dominante visie op L2-acquisitie bij volwassenen: leerproces niet interessant op zich slechts verkeerde versie van TL Clive Perdue (en anderen): taalgebruik tijdens leerproces wel interessant Stabiel stadium: Basic Variety

5 L2 Acquisition L2 acquisitie bij volwassenen Volwassenen, outside classroom minder goed dan kinderen in het imiteren van TL meer gericht op succesvolle communicatie dan op correcte TL fossilisatie bij veel leerders in bepaald stadium onafhankelijkheid van SL en TL

6 L2 Acquisition ESF-project ESF-project: verschillende SL en TL s langlopende studies volwassen L2 leerders geen taalonderwijs

7 L2 Acquisition Talen ESF-project

8 L2 Acquisition ESF-data: een voorbeeld

9 L2 Acquisition Basic Variety Stabiel systeem: Basic Variety: Zinnen georganiseerd rond werkwoord agent first, focus last Geen vervoeging v/h werkwoord voorbeeld ene keer raam kapotmaken + die jongen Turks Nederlands, Bron: Dietrich et al (1995)

10 L2 Acquisition Waarom is de BV interessant? simpele principes onafhankelijk van SL en TL simpel, maar succesvol voor communicatie fossilisation Kan ons informatie geven over hoe taal georganiseerd is

11 L2 Acquisition Prebasic Variety Afgeleid van BV nog simpeler, zinnen georganiseerd rond zelfst. nw. voorbeeld pause film + ausgang mit freund und fraulein Italiaans Duits, Bron: Dietrich et. al. (1995)

12 L2 Acquisition Dit college De analyse van temporaliteit in L2: Temporaliteit in L2: hoe analyseren? Temporaliteit in (Pre-)Basic Variety: empirische data

13 Temporaliteit in L2 Temporaliteit in de BV opbouw zin: hele werkwoord plus argumenten geen vervoeging v/h werkwoord (geen verb-morphology)! voorbeeld Turkei Urlaub, meine Mann krank Turks Duits, Bron: Von Stutterheim and Klein, 1987 voorbeeld ik ankara niet school gaan ramadan Turks Nederlands, Bron: Starren 2001, hoofdstuk 6

14 Temporaliteit in L2 Temporaliteit in de BV een voorbeeld meisje eten klaar maken hij komen hij eten doen eten klaar en dan samen zitten en dan krant lezen Marokkaans Nederlands, Bron: Starren 2001, hoofdstuk 7 Nodig: flexibel systeem voor beschrijven tense/aspect

15 Temporaliteit in L2 Klein (1994): Basic Time Structure externe temporele eigenschappen Drie parameters: 1. topic time (TT) 2. time of utterance (TU) 3. time of situation (TSit) past/present/future (tense) relatie tussen TT en TU aspect relatie tussen TT en TSit

16 Temporaliteit in L2 Klein (1994): Basic Time Structure interne temporele eigenschappen lexicaal aspect

17 Temporaliteit in L2 externe temporele eigenschappen: voorbeelden He walks TT=TU, TT TSit He walked TT<TU He is walking TT=TU, TT TSit He has walked TT=TU, TT>TSit

18 Temporaliteit in L2 temporele eigenschappen van de discourse Centrale vraag: Hoe verhouden de verschillende TT s zich tot elkaar? Markeren van tense, aspect en discourse kan op twee manieren: expliciet (=met werkwoordsmorfologie) impliciet (=mbv adverbia of door pragmatische principes)

19 Data: Prebasic De Prebasic Variety Kale nomina bijv. naamwoorden temporele adverbia Toch: verwijzing naar verleden en toekomst

20 Data: Prebasic De Prebasic Variety voorbeeld *en el hopital *Sp. in het* ziekenhuis demain ++ permis morgen toestemming (Spaans Frans, Bron: Benazzo 2007)

21 Data: Prebasic De Prebasic Variety voorbeeld Interviewer: Ben je goed in koken? seulement ici alleen hier jamais je [travaj] au Chili nooit ik werken in Chili (Spaans Frans, Bron: Benazzo 2007)

22 Data: Prebasic De Prebasic Variety Fixeren Topic Time, 2 mogelijkheden: unmarked kalendrische NP s, temporele adverbia Discourse: Principle of Natural Order (PNO): TT1<TT2<TT3 etc

23 Data: Prebasic PNO in Prebasic Variety voorbeeld petit chien et garcon petit chien et garcon + à glace et garcon + e: boum glace et chien ++ sos Pools Frans, Benazzo 2006

24 Data: Prebasic De Prebasic Variety in grote mate context-afhankelijk Temporal Displacement mbv kalendrische NP s

25 Data: BV De Basic Variety meer temporele NP s temporele adverbia zinnen gestructureerd rond (hele) werkwoord dus ook Aktionsart Discourse: nog steeds veel gebruik PNO

26 Data: BV De Basic Variety voorbeeld half tien pauze en dan viftig werken en dan pauze en dan bijna drie minuten blijven pauze en dan ik werken daar (Turks Nederlands, Dietrich et al 1995) voorbeeld ik ankara niet school gaan ramadan Turks Nederlands, Bron: Starren 2001, hoofdstuk 6

27 Data: BV Tijdsduur in BV Het aangeven van tijdsduur gebeurt door het aangeven van bijv. de hoeveelheid minuten, uren, etc. Zonder gebruik van woorden als tijdens of gedurende voorbeeld ik een jaar schrijf Marokkaans Nederlands, Starren 2001

28 Data: BV Couldn t language be much simpler? Klein & Perdue: BV is simpel maar effectief Waarom zijn niet alle talen zo? Waarom zou een L2-leerder zich nog verder ontwikkelen?

29 Data: BV Slim gebruik van temporele adverbia Starren 2001: door slim gebruik van temporele adverbia kunnen sprekers veel aspectuele onderscheiden maken altijd nog verschillende positie in zin; verschillende functie

30 Data: BV Slim gebruik van altijd voorbeeld: habitualiteit altijd ik wakker om acht uur toujours je fais le grand pikura TN/TF, Starren 2001 Altijd zegt iets over TT

31 Data: BV Slim gebruik van altijd voorbeeld: iteratie gisteren jaar ik altijd ongeluk gehad vandaag ik altijd weg met auto avant [ilmadi] toujours TN/MN/TF, Starren 2001 eerst: specificatie TT altijd zegt iets over tsit

32 Data: BV Slim gebruik van altijd voorbeeld: contunuiteit drie dagen ik altijd auto rijden vannacht ik geen slapen, maar zij altijd slapen quatre mois toujours fatigue eerst: specificatie van TT altijd zegt iets over tsit events zijn atelisch

33 Data: BV Altijd : samengevat habitualiteit [ altijd TT ] [ tsit ] iterativiteit [ TT ] [ altijd tsit (telisch event) ] continuïteit [ TT ] [ altijd tsit (atelisch event) ] Informatiestructuur: topic en focus

34 Data: BV Slim gebruik van nog op dezelfde manier als met altijd combinatie met TT of met tsit details: Starren 2001, hoofdstuk 6

35 Data: BV Could language be simpler? temporele adverbia kunnen werkwoord-morfologie deels vervangen met strategisch plaatsen van de adverbia zijn veel combinaties mogelijk sommige dingen nog steeds niet goed uit te drukken: perfectiviteit maar ook: discourse-relaties: TT s ten opzichte van elkaar Als je meer details wilt kunnen uitdrukken, is de BV niet genoeg

36 Conclusie Conclusie Prebasic Variety: Veel afhankelijk van context Relatie tussen TT en TU mbv adverbia en NP s Relatie tussen TT s mbv PNO Basic Variety: Sommige aspectuele relaties mbv temporele adverbia Maar niet alles; bijv. perfectiviteit niet goed uit te drukken

37 Conclusie References Benazzo, S. (2006). The expression of temporality in early second language varieties and adult home signs. Paper presented at NIAS Workshop "Restricted Linguistic Systems as Winows on Language Genesis". Dietrich, R., Klein, W., and Noyau, C. (1995). The Acquisition of Temporality in a Second Language, volume 7 of Studies in Bilingualism. John Benjamins. Starren, M. (2001). The Second Time. The Acquisition of Temporality in Dutch and French as a second language. Ph.D. thesis, Netherlands Graduate School of Linguistics.

Vergelijkbare documenten

Overview. Tijd en aspect in L2. Visies op L2 acquisitie. Tweede taal-acquisitie: termen. L2 Acquisition. Temporaliteit in L2. Marieke Schouwstra

Overview. Tijd en aspect in L2. Visies op L2 acquisitie. Tweede taal-acquisitie: termen. L2 Acquisition. Temporaliteit in L2. Marieke Schouwstra Overview Marieke Schouwstra UiL OTS 16 juni 2008 Conclusie Tweede taal-acquisitie: termen Visies op L2 acquisitie Tweede taal-acquisitie = SLA (Second Language Acquisition) = L2A (L2 acquisition) SL -