CAP-BASISVADEMECUM DEEL II : ANDERE DIAGNOSTISCHE INSTRUMENTEN EN METHODEN

Transcriptie

1 CAP-BASISVADEMECUM DEEL II : ANDERE DIAGNOSTISCHE INSTRUMENTEN EN METHODEN versie 2012 CAP-vzw Team 2012 Walter Magez Annemie Bos Wim De Cleen CAP vzw Gisleen Rauws Heideaard 99 Kris Geerinck 2930 Brasschaat 2.1

2 INHOUDSTAFEL DEEL II : CAP-BASISVADEMECUM ANDERE DIAGNOSTISCHE INSTRUMENTEN EN -METHODEN 2.1 Verantwoording 2.2 Selectie van Instrumenten en Methoden 2.3 Tips voor Gebruik 2.4 van de Testfiches Deel II Aanwezige Testfiches Verwijderde Testfiches ( Historische lijst) 2.5 De Negen Domeinen : Testfiches en sen 2.2

3 2.1 VERANTWOORDING Het domein van de diagnostiek in het schoolpsychologisch werkveld en aanverwanten is geen statisch gegeven. Toen het CAP-Vademecum startte werd het geconcipieerd vanuit het klassieke testinstrument. Het is echter duidelijk dat op het huidige moment diagnostische methoden die niet de kenmerken van een klassieke test vertonen een terechte plaats opeisen in het diagnostische handelen. C.A.P. speelt hierop in en neemt ook dergelijke werkmethoden in ogenschouw. Deze diagnostische werkmethoden procedures of protocols, hebben als zij verantwoord en degelijk uitgebouwd zijn, een plaats in het vademecum. We gaan ervan uit dat de codificatie die we gebruiken voor de test hanteerbaar blijft. Het grote verschil ligt in de codificatie voor "Normen". Bij de klassieke tests gaat het om comparatieve normen binnen een welomschreven "normpopulatie". Bij andere diagnostische methoden hoeft dit niet het geval te zijn. Zo neemt de zelfconfrontatiemethode de persoon die antwoordt zelf, als norm. Meer nog dan bij de klassieke testbespreking in het CAP-vademecum zal men bij deze andere methoden uit de bespreking de adequaatheid en de aard van de gehanteerde "norm" moeten opmaken. Met dit luik splitst het CAP-vademecum zich schijnbaar in twee: diagnostische methoden die voldoen aan de vereiste van een psychometrische "test" en diagnostische methoden die andere eigenschappen hebben dan die van een klassieke "test". We stellen expliciet dat het om geen twee-indeling gaat en vervallen niet in de oude voorbijgestreefde discussie over "testmethode" en "klinische methode". De eenheid ligt hem in de diagnostische deskundigheid. Een methode verleent haar uiteindelijke legitimiteit aan de deskundigheid van de gebruiker. Een goede objectieve test op ondeskundige of nonchalante wijze gebruikt, vaart onder een vlag die niet de zijne is. In deze optiek is geheel het CAP-vademecum ontwikkeld: een naslagwerk opgesteld door een deskundig team en bedoeld om geraadpleegd te worden door deskundigen in het veld van de psychodiagnostiek. Het is duidelijk dat deskundigheid een reeks kenmerken omvat: de deskundige moet "valide" zijn en hij moet "betrouwbaar" zijn. Hij moet de wetenschappelijke zorg hebben om regelmatig zijn "validiteit" te toetsen en zijn "betrouwbaarheidsgraad" te controleren. Hij moet alert blijven op zijn "norm", voldoende onderzoek doen en zelfreflecterende tijd nemen om zich hierover regelmatig te bezinnen en dit geldt ongeacht de gebruikte diagnostische methode. Het moge duidelijk zijn dat we het dus in de eerste plaats hebben over de kwaliteit van deskundigheid en dan over de kwaliteit van de methoden. Binnen een hoge deskundigheid is de discussie "testen" of "niet testen" irrelevant. Een bekwaam diagnosticus gebruikt met een open geest en met kennis van zaken dat diagnostisch instrument of die diagnostische methode die het beste beantwoordt aan het gestelde diagnostische doel. Het ligt dan ook in de logica van C.A.P. dat het een diagnostische kwaliteitsbewaking op het niveau van de gebruiker ondersteunt. Het heeft verder ook weinig zin dat "iemand" die niet "gelooft" in "tests" tests hanteert. Een "dichotoom-denkende" diagnosticus in de zin zoals hierboven beschreven is (welles - niets), heeft diagnostisch blinde vlekken. Net zoals voor het "Testgedeelte" blijft het de bedoeling dat ook dit deel van het vademecum kan uitgroeien tot een interactief instrument met de praktijk. Vragen over instrumenten of methoden vermeld in dit vademecum of reden(en) voor hun eventueel ontbreken, kunnen steeds gesteld worden zodat ermee rekening kan gehouden worden bij een volgende aanpassing van het vademecum. 2.3

4 2.2 SELECTIE VAN INSTRUMENTEN EN METHODEN Het C.A.P.-team gaat ervan uit dat een instrument, methode, procedure of protocol slechts in dit vademecum kan worden opgenomen als er een handleiding aanwezig is die de deskundige toelaat een inzicht krijgen in de waarde, de doelstelling, de toepasbaarheid, de karakteristieken,... van het instrument, de methode, de procedure of het protocol. Het C.A.P.-team richt daarbij zijn aandacht in de eerste plaats op de werkvormen die op een officiële publicatiewijze ter beschikking staan. Deze gericht op Vlaanderen, krijgen daarbij de voorrang. Zie ook Deel I. 2.3 TIPS VOOR HET GEBRUIK We hanteren in dit deel dezelfde ordening en codificatie als bij het Testgedeelte Deel I (zie aldaar). Er is één belangrijk onderscheid: in het codeveld voor "Normen", komt er standaard de letter "X". De X wordt vergezeld van een beoordelende + of (zie Introductie : hoofdstuk 5 : De CAP-code ) die een kwalitatieve duiding inhoudt t.a.v. de gehanteerde referentiecriteria die het instrument gebruikt. 2.4

5 2.4 INVENTARIS VAN DE FICHES DEEL II Alfabetisch overzicht van de aanwezige fiches Deel II 01. GEHEUGEN EN AANDACHT 02. BELANGSTELLING 03. FUNCTIEONTWIKKELING Autisme: Stappenplan voor onderzoek en begeleiding Leidraad voor de taxatie van ontwikkelingsproblemen bij kleuters Tandemlijst 04. INTELLIGENTIE 05. GEDRAG EMOTIES PERSOONLIJKHEID - GEZONDHEID 06. SCHOOLVORDERINGEN Kleuterobservatie-instrument taalvaardigheid KOBI-TV Kwantiwijzer voor leerkrachten Nieuwe analytische wiskunde toets - AWIST-n Rekentoets. Analytische rekentoetsen voor het eerste tot en met het vijfde leerjaar van het basisonderwijs Screeningsinstrument Aanvang Lager Onderwijs Taalvaardigheid - SALTO Taaltoets - r. Analytische toetsen spelling voor het eerste tot en met zesde leerjaar van het basisonderwijs Taalvaardigheidstoets aanvang lager onderwijs TAL/TAL-K Taalvaardigheidstoets aanvang secundair onderwijs anderstalige nieuwkomers - TASAN Traject bij het vermoeden van Dyscalculie: multimediaal pakket voor CLB-teams 07. STUDEERTESTS Algebra Prognose Test DBH Vorm 1 Lagere cyclus (Mortier) zie 09.1 WAPSO Ontdekking van Amerika Latijnse Prognose Test Logische Verbale leerproef LVL (Magez) Schoolse begaafdheids batterij voor eind Secundair Onderwijs SBB (Mortier) 08. STUDIEHOUDING 09. VARIA 09.1 Batterij 09.2 Leerlingvolgsysteem - LVS Groeiboek Zorg- en Volgsysteem voor Kleuters 2.5

6 09.3 Protocols en Procedures (in voorbereiding) Prodia protocol lezen en spellen Prodia protocol rekenen Prodia protocol ZB-VB Prodia protocol HB 2.6

7 2.4.2 Alfabetisch overzicht van de verwijderde fiches Deel II 01. GEHEUGEN EN AANDACHT 02. BELANGSTELLING 03. FUNCTIEONTWIKKELING 04. INTELLIGENTIE 05. GEDRAG EMOTIES PERSOONLIJKHEID - GEZONDHEID 06. SCHOOLVORDERINGEN Toets voor Analyse rekenen Buitengewoon Onderwijs TARBO 07. STUDEERTESTS 08. STUDIEHOUDING 09. VARIA 2.7

8 2.5 NEGEN DOMEINEN 01. GEHEUGEN EN AANDACHT 02. BELANGSTELLING 03. FUNCTIEONTWIKKELING 04. INTELLIGENTIE 05. GEDRAG EMOTIES PERSOONLIJKHEID - GEZONDHEID 06. SCHOOLVORDERINGEN 07. STUDEERTESTS 08. STUDIEHOUDING 09. VARIA 09.1 Batterij 09.2 Leerlingvolgsysteem - LVS 09.3 Protocols en Procedures 2.8

9 01. GEHEUGEN EN AANDACHT Inleiding : Zie Deel I 02. BELANGSTELLING Inleiding : Zie Deel I 03. FUNCTIEONTWIKKELING Inleiding : Zie Deel I Algemeen Autisme Stappenplan voor Onderzoek en Begeleiding 03.1 I K L X + R Leidraad voor de Taxatie van Ontwikkelingsproblemen bij Kleuters Tandemlijst voor jonge kinderen met ontwikkelingsmoeilijkheden 03.1 I K X + R 03.1 I P K X + (R) 04. INTELLIGENTIE 05. GEDRAG EMOTIES PERSOONLIJKHEID - GEZONDHEID 06. SCHOOLVORDERINGEN Inleiding : Zie Deel I 06.1 Kleuters Talig Kleuterobservatie instrument Taalvaardigheid KOBI-TV Taalvaardigheidstoets Aanvang Lager Onderwijs TAL/TAL-K I K 2 X + R I K 3 L 1 X + R/A 2.9

10 06.2 Lager onderwijs Talig Algemeen Screeningsinstrument Aanvang Lager Onderwijs - Taalvaardigheid - SALTO C L 1 + R Schrijven Taaltoets R : Analytische toetsen Spelling voor het eerste tot en met het zesde leerjaar van het basisonderwijs C L X - R/A Wiskunde/Rekenen Kwantiwijzer voor leerkrachten Nieuwe Analytische Wiskunde Toets AWIST-n C/I L X (+) A C L 2-6 X+ A Rekentoets Analytische rekentoetsen voor het C L 1-5 X - R/A eerste tot en met het vijfde leerjaar van het basisonderwijs Traject bij het vermoeden van Dyscalculie : multimediaal pakket voor CLB-teams I L S X + R 06.3 Secundair Onderwijs Taal (Nederlands) Taalvaardigheidstoets Aanvang Secundair onderwijs Anderstalige Nieuwkomers TASAN C (L 6 ) S 2(1,3,4) X + R 07. STUDEERTESTS Inleiding We verwijzen hier naar de inleiding in Deel I 07: Studeertests. Het is zonder meer duidelijk dat de aldaar beschreven tests wegens hun opbouw, structuur 2.10

11 en doelstelling zich ook hier kunnen situeren. We hernemen niet de Fiches, die vindt men in Deel I 07, maar we passen wel de code aan. Algebra Prognosetest (Stinissen e.a.) DBH-Vorm 1 Lagere cyclus (Mortier) zie 09.1 WAPSO Ontdekking van Amerika (aanpassing Magez) Latijnse Prognosetest (Nuttin-Swinnen) Logische verbale leerproef LVL (Magez) Schoolse begaafdheidsbatterij voor eind secundair onderwijs SBB (Mortier) 07 C L 6 S 1 (+) A 07 C S 2-3 (+) A 07 C L 6 S 1 + A 07 C S 6 + A 07 C S 6 (+) A 08. STUDIEHOUDING Inleiding : Zie Deel I 09. VARIA 09.1 Batterij Inleiding : Zie Deel I 09.2 Leerlingvolgsysteem - LVS Inleiding : zie Inleiding Deel I en Aanvullende Opmerkingen Groeiboek : Zorg- en Volgsysteem voor kleuters Zie ook Schoolvorderingen Kleuters Algemeen 09.2 I/C K X + R Procesgericht kindvolgsysteem 09.2 I/C K L X (+) R zie ook 05.3 Observatielijsten en Schoolvorderingen Kleuters 09.3 Protocols en Procedures (in voorbereiding) 2.11