PROVINCIALE STATENVERKIEZINGEN 18 MAART SAMENVATTING VERKIEZINGSPROGRAMMA S

Transcriptie

1 PROVINCIALE STATENVERKIEZINGEN 18 MAART SAMENVATTING VERKIEZINGSPROGRAMMA S februari 2015 Statengriffie Provincie Utrecht

2 Leeswijzer Voor u ligt een samenvatting van de verkiezingsprogramma s van politieke partijen die meedoen aan de Provinciale Staten verkiezingen op 18 maart In deze samenvatting zijn de partijprogramma s op hoofdlijnen puntsgewijs bij elkaar gezet. Ook zijn de ingediende lijsten van de partijen toegevoegd. Hoe lees ik de samenvatting? Het is bedoeld als praktische ondersteuning als u snel en helder een overzicht van de verschillende partijen over een onderwerp zoekt. Ruim driehonderd pagina s zijn teruggebracht tot zestig pagina s. Voor wie is deze samenvatting? De samenvatting is toegankelijk voor iedereen. In één document biedt deze samenvatting een overzicht van de verkiezingsprogramma s. Handig te gebruiken voor bijvoorbeeld politici, ambtenaren, journalisten en belangstellenden en belanghebbenden in of over de provincie Utrecht. Om hoeveel verkiezingsprogramma s gaat deze samenvatting? Er doen 15 politieke partijen mee aan de verkiezingen. Dat zijn: VVD, Partij van de Arbeid (P.v.d.A.), CDA, Democraten 66 (D66), PVV (Partij voor de Vrijheid), GROENLINKS, SP (Socialistische Partij), ChristenUnie, Staatkundig Gereformeerde Partij (SGP), 50PLUS, Partij voor de Dieren, Vrijzinnige Partij, JEZUS LEEFT, Libertarische Partij (LP) en Provincie@Inwonersbelangen. Het was helaas niet mogelijk om de laatste drie partijen in deze samenvatting op te nemen. U kunt via de website van deze partijen bezoeken om hun verkiezingsprogramma te bekijken. Hoe is de samenvatting opgebouwd?. Deze samenvatting is op dezelfde manier ingedeeld als de programmabegroting 2015 van de Provincie Utrecht. De indeling ziet er als volgt uit: 1. Ruimtelijke ontwikkeling en wonen 2. Landelijk gebied en natuur 3. Bodem, water, milieu en energie 4. Economische ontwikkeling en recreatie 5. Bereikbaarheid 6. Cultuur en erfgoed 8. Bestuur, Europa en middelen 9. Overige zaken De meeste verkiezingsprogramma s van de politieke partijen houden deze indeling niet aan. Er is gekozen om de verschillende onderwerpen met behoud van inhoud in te delen volgens bovenstaande onderwerpen verdeling. Hoe verhoudt deze samenvatting zich tot de verkiezingsprogramma s? Deze samenvatting komt daarom niet in de plaats van de integrale verkiezingsprogramma s. Beschouw het als een gebruiksvriendelijk naslagwerk. Het concept van deze samenvatting is aan de politieke partijen ter beoordeling voorgelegd. Hun reacties zijn verwerkt en hebben bijgedragen aan deze definitieve versie. Zoals gezegd gaat het om een vergelijking van partijen op hoofdlijnen. Voor precieze teksten en details van de standpunten is het altijd verstandig de integrale verkiezingsprogramma s te raadplegen. Waar vind ik meer informatie? De complete verkiezingsprogramma s zijn te vinden op de website (partijpagina s) en op de websites van de politieke partijen. Meer informatie over de verkiezingen en een link naar de websites van de politieke partijen zijn te vinden op de Utrechtse verkiezingssite 2

3 Statengriffie provincie Utrecht, Februari

4 Inhoud Leeswijzer VVD: Koersvast Inleiding en algemeen Ruimtelijke ontwikkeling en wonen Landelijk gebied en natuur Bodem, water, milieu en energie Economische ontwikkeling en recreatie Bereikbaarheid Cultuur en erfgoed Bestuur, Europa en middelen Overige zaken: nvt Partij van de Arbeid (P.v.d.A.): Werken aan Utrecht, meer banen en goed wonen in een aantrekkelijke omgeving Inleiding en algemeen Ruimtelijke ontwikkeling en wonen Landelijk gebied en natuur Bodem, water, milieu en energie Economische ontwikkeling en recreatie Bereikbaarheid Cultuur en erfgoed Bestuur, Europa en middelen Overige zaken: nvt CDA Inleiding en algemeen Ruimtelijke ontwikkeling en wonen Landelijk gebied en natuur Bodem, water, milieu en energie Economische ontwikkeling en recreatie Bereikbaarheid Cultuur en erfgoed Bestuur, Europa en middelen Overige zaken: zorg

5 4. Democraten 66 (D66): Ruimte maken, kansen bieden Inleiding en algemeen Ruimtelijke ontwikkeling en wonen Landelijk gebied en natuur Bodem, water, milieu en energie Economische ontwikkeling en recreatie Bereikbaarheid Cultuur en erfgoed Bestuur, Europa en middelen Overige zaken PVV (Partij voor de Vrijheid): NEE TEGEN WINDMOLENS Inleiding en algemeen Ruimtelijke ontwikkeling en wonen Landelijk gebied en natuur Bodem, water, milieu en energie Economische ontwikkeling en recreatie Bereikbaarheid Cultuur en erfgoed Bestuur, Europa en middelen Overige zaken: nvt GROENLINKS Inleiding en algemeen Ruimtelijke ontwikkeling en wonen Landelijk gebied en natuur Bodem, water, milieu en energie Economische ontwikkeling en recreatie Bereikbaarheid Cultuur en erfgoed Bestuur en middelen Overige zaken nvt SP (Socialistische Partij) Inleiding en algemeen

6 2. Ruimtelijke ontwikkeling en wonen Landelijk gebied en natuur Bodem, water, milieu en energie Economische ontwikkeling en recreatie Bereikbaarheid Cultuur en erfgoed Bestuur, Europa en middelen Overige zaken ChristenUnie: Geef geloof een stem in Utrecht Inleiding en algemeen Ruimtelijke ontwikkeling en wonen Landelijk gebied en natuur Bodem, water, milieu en energie Economische ontwikkeling en recreatie Bereikbaarheid Cultuur en erfgoed Bestuur, Europa en middelen Overige zaken: Sociaal beleid Staatkundig Gereformeerde Partij (SGP) Inleiding en algemeen Ruimtelijke ontwikkeling en wonen Landelijk gebied, landbouw en natuur Bodem, water, milieu en energie Economische ontwikkeling en recreatie Bereikbaarheid Cultuur en erfgoed Bestuur, Europa en middelen Overige zaken nvt PLUS Inleiding en algemeen Ruimtelijke ontwikkeling en wonen Landelijk gebied en natuur

7 4.Bodem, water, milieu en energie Economische ontwikkeling en recreatie Bereikbaarheid Cultuur en erfgoed Bestuur, Europa en middelen Overige zaken Partij voor de Dieren: Jouw Idealen in Utrecht Inleiding en algemeen Ruimtelijke ontwikkeling en wonen Landelijk gebied en natuur Bodem, water, milieu en energie Economische ontwikkeling en recreatie Bereikbaarheid Cultuur en erfgoed Bestuur, Europa en middelen Overige zaken nvt Vrijzinnige Partij: Inleiding en algemeen Ruimtelijke ontwikkeling en wonen Landelijk gebied en natuur Bodem, water, milieu en energie Economische ontwikkeling en recreatie Bereikbaarheid Cultuur en erfgoed Bestuur, Europa en middelen Overige zaken

8 Kandidatenlijsten VVD Partij van de Arbeid (P.v.d.A.) CDA Democraten 66 (D66) PVV (Partij voor de Vrijheid) GROENLINKS ChristenUnie Staatskundig Gereformeerde Partij (SGP) PLUS Partij voor de Dieren Vrijzinnige Partij Libertarische Partij (LP) Jezus Leeft

9 1. VVD: Koersvast 1. Inleiding en algemeen De VVD vindt het van groot belang dat de economie in Utrecht sterk blijft. Dit vereist randvoorwaarden, zoals verkeer dat snel en veilig doorstroomt. Dat Utrecht in trek is als vestigingsplaats voor bedrijven komt mede door de mooie landschappen in de omgeving. Er is hard gewerkt aan de economie en de bereikbaarheid. Ook de provincie moest fors bezuinigen. Dit is bereikt door duidelijke keuzes: wat doet de provincie wel en wat niet. Hierdoor geeft de provincie minder belastinggeld uit. Op het ambtenarenapparaat werd bezuinigd: het aantal arbeidsplaatsen kromp met een derde. Die lijn niet verlaten. Provincie zal zich vooral toeleggen op verbinden. Deze bescheiden rol past bij ontwikkelingen in samenleving. Inwoners en bedrijven pakken meer onderling op. Provincie verbindt inwoners en maatschappelijke instellingen, met onderwijs en ondernemers. 2. Ruimtelijke ontwikkeling en wonen De provincie is verantwoordelijk voor inrichting van landelijk gebied en zorgt voor een goede balans tussen economie en natuur binnen nationale en Europese kaders. Gemeenten hebben eigen vrijheid en verantwoordelijkheid bij inrichting stedelijk gebied binnen kader Provinciale Ruimtelijke Structuurvisie, die alle ruimtelijke ontwikkeling toetst. De provincie bewaakt planologische afstemming tussen gemeenten. Overmaat en ongewenste of conflicterende ontwikkelingen worden zo voorkomen. De provincie denkt aan de voorkant mee bij bovengemeentelijke belangen of projecten die regionaal van aard zijn. Totale plancapaciteit is vooralsnog leidend maar lokaal maatwerk kan leiden tot verschuiving capaciteit binnen provincie. Bouwen binnen het bestaande (inpassing, inbreiding) gaat voor uitbreiding. Binnen gestelde kaders is flexibele inpassing van nieuwe initiatieven mogelijk. Bij woningbouw draagt het ruimtelijk beleid bij aan herstel en behoud van een gezonde woningmarkt. Net als bij aanpak kantorenmarkt wordt gekeken hoe woningbouw vraaggericht kan. Voor een afgeslankte huisvestingsverordening die uitsluitend toewijzing van gesubsidieerde sociale huurwoningen reguleert voor doelgroep waarvoor ze zijn. Vanwege grote verschillen in demografie en marktontwikkelingen vraagt de woningmarkt om lokaal maatwerk. De provincie moet zich beperken tot het planologische kader om een duurzame ontwikkeling van het evenwicht tussen vraag en aanbod te faciliteren. De VVD bevordert het eigen woningbezit en geeft ruimte aan particulier opdrachtgeverschap. Kleine kernen zijn een kernwaarde en beeldbepalend voor het landschap. Ruimte geven om natuurlijke groei van inwoners te faciliteren met behoud van de landschappelijke waarden. Voor een vitale woonomgeving met bestaansrecht voor voorzieningen (winkels en scholen). 3. Landelijk gebied en natuur Landbouw De land- en tuinbouw zijn al eeuwen landschapsbepalend. Sommige onderdelen zoals houtwallen en uit moeras herwonnen weidepercelen zijn monumentaal te noemen. Behoud en herstel dragen bij aan cultuurhistorische waarden van Utrechtse landschappen. Economie en voedselvoorziening zijn afhankelijk van lokale land- en tuinbouw. De provincie moet de land- en tuinbouw actief ruimte geven om te groeien. Investeren in kennis en innovatie is een belangrijke randvoorwaarde voor de toekomst van de land- en tuinbouw. In het landelijk gebied wordt ruimte geboden voor herbestemming van vrijkomend agrarisch vastgoed. Daarbij moet ruimte blijven voor agrarische bedrijvigheid. Woonbestemming van een boerderij, mag er niet toe leiden dat buurman niet kan uitbreiden of zelfs moet stoppen. Natuur 9

10 Provincie moet niet zelf natuur beheren, maar realisatie en beheer overlaten aan inwoners, boeren en natuurorganisaties. Eigenaren mogen meer zelf verdienmodellen ontwikkelen voor beheer, door toestaan van horeca of woningen die passen bij het natuurgebied. Iedereen mag genieten van de natuur. Daarom moeten gebieden die met overheidsgeld gerealiseerd of ondersteund worden, zoveel mogelijk toegankelijk zijn. De provincie heeft alleen de taak te waken over gezondheid en veiligheid van gebruikers van natuurgebieden. Pragmatisch omgaan met uitvoering van natuurbescherming en geen extra regelgeving plaatsen op huidige beleid. Haags minimum is provinciaal maximum. Beheerplannen voor gebieden op korte termijn vaststellen, zodat ondernemers weten waar ze aan toe zijn. Het huidig gebruik moet in de beheerplannen worden opgenomen. 4. Bodem, water, milieu en energie Water De provincie heeft met waterschappen een belangrijke taak bij verantwoord waterbeheer (regionale waterkeringen), zodat inwoners zich geen zorgen hoeven te maken om hun veiligheid, bijvoorbeeld door een dijkdoorbraak. Veilige dijken, droge voeten en schoon water zijn kerntaken. Bij ontwikkelen gebieden of bij nieuwe bestemmingen rekening houden met het tegen maatschappelijk aanvaardbare kosten kunnen uitvoeren van deze kerntaken. Bij elke ruimtelijke ontwikkeling is water ordenend beginsel. Gebieden krijgen functies die goed samengaan met watervereisten. Dat scheelt het waterschap kosten op termijn. Als gebruikers meer gebruiksmogelijkheden, geldt: de gebruiker betaalt. Het waterschap kan hierbij ondersteunen, maar niet tegen elke prijs. Waterkwaliteit oppervlaktewater is sterk verbeterd. Dit beleid wordt voortgezet. Waterschap hanteert geen scherpere normen dan Rijk of EU: waterschap moet economische ontwikkeling maximale ruimte bieden. Bij verdeling van kosten betaalt gebruiker ('vervuiler') de rekening. De VVD wil niet dat het waterschap de belasting verhoogt voor onze inwoners en bedrijven. Er zijn bij projecten keuzes nodig: sommige worden versneld opgepakt, andere uitgesteld. Waterschap besteedt uitvoering uit aan de markt, overheid moet geen ondernemer spelen. Als een Waterschap wil samenwerken met organisaties in andere landen om de eigen taken beter en/of goedkoper uit te kunnen voeren, dan is dat goed. Maar samenwerken met buitenlandse organisaties om het samenwerken, om de ontwikkeling van het land te stimuleren, is geen taak van het waterschap. Ontwikkelingssamenwerking is taak Rijk. Bij de provinciale ruimtelijke opgaven, zoals bij de beoordeling waar woningen en bedrijven mogen worden gebouwd, dient rekening te worden gehouden met het Deltaprogramma. Energie Gebruik duurzame energiebronnen (aardwarmte, zonne-energie, reststoffen en vergisting van groenafval agrarische sector) makkelijker maken door wegnemen belemmerende regels. Geen voorstander gesubsidieerde windenergie maar we houden ons aan nationale afspraken met taakstelling provincie Utrecht van 65,5 megawatt (1% van de landelijke opgave). Draagvlak is belangrijk criterium voor plaatsing windturbines. Geen nieuwe initiatieven subsidiëring van windenergie. Geluidseisen aan windenergie worden gelijk aan die van andere industrieën. 5. Economische ontwikkeling en recreatie Overheid creëert geen banen, dat doen ondernemers, maar zorgt voor randvoorwaarden: uitstekend vestigingsklimaat met voldoende huisvesting en goede bereikbaarheid. Economisch beleid moet volgens de VVD niet in het provinciehuis maar door het bedrijfsleven en instellingen worden bedacht. Een belangrijke rol van de provincie daarbij is het bijeenbrengen van partijen. De Economic Board Utrecht (EBU) heeft de afgelopen jaren laten 10

11 zien dat partijen, in samenwerking met de provincie, met succes bij elkaar kunnen worden gebracht. De VVD wil de EBU daarom de komende jaren versterken. Provincie is onlosmakelijk verbonden met economische regio s als Food Valley, Eindhoven (hightech), Amsterdam (creatieve industrie) en Rotterdam (logistiek). Om (inter)nationaal te excelleren je niet afzetten tegen andere Nederlandse regio s maar, daar vooral mee samenwerken. Daarbij kiezen voor enkele sectoren waarin onze provincie zich onderscheidt. Utrecht heeft een hoger aantal midden- en kleinbedrijven (MKB) dan landelijk gemiddeld, met veel innovatieve starters in health, life sciences en serious gaming. Evenwicht in bestuurlijke aandacht tussen MKB en grootbedrijf is van belang. Ook land- en tuinbouwbedrijven zijn economisch belangrijk en krijgen ruimte om door te ontwikkelen. Provincie heeft belangrijke taak in nog slimmer verwerven van nieuwe werkgelegenheid. Vooral acquisitie buitenlandse ondernemingen en launching customers draagt bij aan vliegwiel omdat hiermee nieuw kapitaal wordt aangetrokken. Het Europese predicaat van meest concurrerende Europese regio wordt nog meer benut. Bij acquisitie nieuwe bedrijven zorgen voor werkgelegenheid op alle niveaus. Geen eenzijdige samenstelling beroepsbevolking. Differentiatie is noodzakelijk om op lange termijn de werkgelegenheid en beschikbaarheid van personeel te waarborgen. Maakindustrie blijft belangrijk voor de economie en werkgelegenheid. Om te zorgen dat er straks voldoende goede technische vakmensen zijn, steun aan initiatieven als het Techniekpact. Samenwerking tussen bedrijfsleven en onderwijs op alle niveaus (van lager beroepsonderwijs tot universiteit) als randvoorwaarde voor economisch succes. Provincie legt over gemeentegrenzen heen verbindingen tussen onderwijs en bedrijfsleven. De provincie brengt hen in contact en bevordert afstemming tussen behoeften van bedrijfsleven en onderwijs. Europese fondsen voor economische ontwikkeling moeten zo veel mogelijk worden benut voor innovatie en ook voor het MKB goed toegankelijk zijn. Aanpak kantorenleegstand voortzetten; geen ongecoördineerde nieuwbouw. Naar een vraaggestuurde kantorenmarkt. Ook voor winkelgebieden marktwerking als leidend principe. Uitbreidende bedrijven krijgen zo veel mogelijk gelegenheid op eigen locatie, op bedrijventerreinen en in buitengebied. In buitengebied geldt randvoorwaarde dat de uitbreiding beperkt is, en noodzakelijk voor lokale werkgelegenheid omwille leefbaarheid. Op bedrijfsterreinen ruimte voor diverse bedrijfstakken, ook voor milieubelastende bedrijven. Meer risicogericht toezicht. Bedrijven in branches met hoog risico intensiever controleren dan bedrijven in branches met gemiddeld risico, die op hun beurt weer meer 'controletijd' krijgen dan bedrijven in branches met een (zeer) klein risico. Op basis van naleefgedrag uit het verleden kunnen bedrijven meer of minder intensief gecontroleerd worden. Recreatie Een verbindende rol bij toerisme. Recreatie en toerisme richten zich op publiek-private samenwerking en ondernemerschap. Resterende recreatieschappen worden effectieve en efficiënte uitvoeringsorganisaties. Bij toerisme meer inspelen op succes Amsterdam. De VVD wil zo min mogelijk belemmeringen in de ruimtelijke ordening voor initiatieven op het gebied van cultureel erfgoed, recreatie en toerisme. Als een ondernemer bijdraagt aan duurzame ontwikkeling van een gebied, helpt de provincie daarbij door minder regels. 6. Bereikbaarheid Utrecht is draaischijf van Nederland. Blijven investeren in wegen om knelpunten in bereikbaarheid te verbeteren. Projecten die hieraan bijdragen hebben voorrang. De provincie werkt nauw samen met het Rijk en de gemeenten. Goede landschappelijke inpassing en beperking overlast omwonenden, voorwaarden bij aanleg en onderhoud infrastructuur. Leefbaarheid van omwonenden weegt zwaarder dan landschappelijke inpassing. Gebruik geluidsarme materialen/constructies van groot belang. Goed verkeersmanagement moet zorgen voor een soepele doorstroming van auto s, fietsen en openbaar vervoer. Bij aanleg, beheer en onderhoud kijken naar effecten van die 11

12 investering voor het hele systeem. Verschillende vormen van vervoer moeten goed aansluiten en overstappen tussen (eigen vervoer en) openbaar vervoer makkelijker maken. Om reistijden zo kort mogelijk te houden, hebben maatregelen om doorstroming te verbeteren en het beperken van geluidsoverlast een hoge prioriteit. Het beïnvloeden van doorstroming heeft bovendien een positief effect op de luchtkwaliteit langs wegen. Uitgangspunt is dat de maximumsnelheid op gebiedsontsluitingswegen 80 kilometer per uur blijft. Tegen schijnoplossingen van snelheidsbeperkende maatregelen op deze wegen. Provincie voert geen milieubeleid om auto s te weren. Inwoners en ondernemers moeten zelf kunnen beslissen in welke auto ze rijden. Voor samenwerking met bedrijfsleven en instellingen om bereikbaarheid te verbeteren. We kunnen behoeften afstemmen en profiteren van elkaars kennis. Initiatieven zoals Het Nieuwe Werken, vraaggericht openbaar vervoer en spitsmijden, zorgen voor minder files. Velen pakken de fiets om te recreëren. Ook woon-werkverkeer per fiets neemt toe. Creatieve oplossingen om fietsen veilig, snel en aangenaam te maken; niet ten koste van autoverkeer. Verhogen veiligheid van fietsers; zo veel mogelijk scheiden fietsverkeer van autoverkeer en gebruik ongelijkvloerse kruisingen. Het eerst meest gevaarlijke plekken aanpakken. Motorrijtuigenbelasting moet worden gebruikt voor bereikbaarheid. Openbaar vervoer Openbaar vervoer moet betaalbaar blijven. Dit betekent keuzes maken bij verdeling van geld voor OV. Voor vraaggericht OV: openbaar vervoer op plekken met grote vervoersstromen. Veiligheid Bij aanleg en beheer provinciale wegen is verkeersveiligheid leidend; ook voor openbaar vervoer. Het openbaar vervoer in provincie Utrecht wordt als zeer veilig beoordeeld. De komende jaren dit veiligheidsniveau verhogen of tenminste handhaven. Het aantal ongelukken op provinciale wegen is iets afgenomen, maar recente rapporten laten zien dat er nog veel beter kan. Daarbij voelt de VVD weinig voor snelheidsverlaging, maar geeft voorkeur aan verbetering van infrastructuur en beïnvloeden van rijgedrag. Door provincie lopen routes voor gevaarlijke stoffen (vervoer via spoor, weg en water). De 'risicokaart' moet mensen en bedrijven inzicht geven in deze routes en het potentiële risico. De provincie dient deze risico s zoveel mogelijk te beperken, waarbij een balans wordt gezocht tussen deze risico s en uitbreidingen van deze infrastructuur. 7. Cultuur en erfgoed Voortzetten koers met inzet op cultureel erfgoed als kastelen, landgoederen en forten. Financiële ondersteuning via cofinanciering en draagt bij aan in stand houden op lange termijn. Met eigenaren van erfgoed die steun krijgen, afspraken over openstelling en exploitatie. Particuliere erfgoedeigenaren worden serieus worden, bijvoorbeeld met een goede positie in beleidsoverleggen en uitvoeringsorganisaties (gebiedscommissies). Inzetten op cultureel ondernemerschap door netwerkaanpak: verbinding tussen publiek, cultuur, erfgoed(beheer), festivals, toerisme en bedrijfsleven. Zie project Utrecht Verhaalt. Wij willen voldoende recreatieve voorzieningen nabij de inwoners, waar mensen kunnen wandelen, hardlopen, fietsen, zwemmen, kanoën en andere ongemotoriseerde watersport. 8. Bestuur, Europa en middelen Bestuur Voor inwoners is gemeente eerste overheid. Behoefte aan bestuurskrachtige gemeenten. Gemeenschappelijke regelingen leveren bijdrage aan betere dienstverlening inwoners. Elke bestuurlijke samenwerking moet democratisch gelegitimeerd zijn. Rol provincie om dit te bewaken. Voortvarend verder met opheffen lappendeken bestuurlijke hulpstructuren. 12

13 Provincie ondersteunt initiatieven tot gemeentelijke samenwerking. Gemeenten en samenwerkingsverbanden beoordelen op bestuurskracht. Provincie grijpt in als samenwerkingsverbanden zijn aangegaan als (schijn)oplossing gebrek aan bestuurskracht. Provincie moet doelmatig werken. Rijksinitiatieven provinciale opschaling beoordelen op hun meerwaarde. Bij opschaling wordt gekeken naar ordenende principes van water en wegen. Er is steeds meer Europese wet- en regelgeving; decentrale overheden voeren het grootste deel uit. Provincie trekt gezamenlijk op met de andere provincies bij Europees beleid. De VVD is tegen het rondpompen van geld. Bestaande subsidies moeten door voldoende cofinanciering uit bedrijfsleven worden ingezet voor innovatie van de regionale economie. Vertrouwen is basis goed bestuur; voor een betrouwbare en integere overheid. Wie dat beschaamt, kan geen politieke of bestuurlijke functie uitoefenen. Integriteit is karaktereigenschap individu: betrokkene is eerlijk en oprecht en niet omkoopbaar. Rijk en gemeenten zorgen voor politie en handhaving van openbare orde; provincie geen taak. Wel heeft provincie veiligheidstaak bij mobiliteit en water. Je moet erop kunnen vertrouwen, dat de provincie deze veiligheidstaken naar behoren uitvoert. Middelen Afgelopen jaren is dankzij de VVD flink bezuinigd.aantal arbeidsplaatsen (FTE s) van provincie is met een derde afgenomen tot onder 650; behaalde besparing van ruim 12 miljoen euro. Lasten voor inwoners laag houden. Wij maken daartoe telkens scherpe keuzes. Doel is handhaven huidige belastingniveau (opcenten) en deze zo mogelijk verlagen. Realistische financiële basis onder het beleid. Veel geld is geïnvesteerd in mobiliteit, economie en natuur. Fondsen en reserves hiervoor gebruiken waarvoor ze zijn bedoeld. Minder subsidies maar meer creatieve oplossingen bij inzetten geld, zoals cofinanciering en revolverende fondsen met tijdelijke middelen die daarna weer voor andere projecten zijn. Een sluitende begroting nu en in de toekomst. Bij keuzes, geldt 'nieuw voor oud : kritisch kijken naar oud beleid om nieuw beleid te kunnen ontwikkelen. Eventuele bezuinigingen inboeken bij start nieuw college zodat provincie solide financieel beleid blijft voeren. Naar onze volle overtuiging is mobiliteit noodzakelijk voor economische ontwikkeling. Die weer de motor voor het overige beleid. Daarom is het onverstandig hierop te bezuinigen. 9. Overige zaken: nvt 13

14 2. Partij van de Arbeid (P.v.d.A.): Werken aan Utrecht, meer banen en goed wonen in een aantrekkelijke omgeving 1.Inleiding en algemeen Gelijke kansen en eerlijk delen voor iedereen, ongeacht afkomst, geloof, cultuur of geslacht: dat zijn voor de PvdA de kernpunten. Gelijke kansen op onderwijs, werk en inkomen; een rechtvaardige verdeling van welvaart en van woonmogelijkheden; een schoon en aantrekkelijk leefmilieu en voor iedereen toegankelijke natuur- en recreatiegebieden het zijn bij uitstek onderwerpen waar het provinciebestuur samen met de gemeenten veel aan kan doen. Drie speerpunten: 1. Utrecht is een economisch sterke provincie maar heeft ook de gevolgen van de crisis op welvaart en werkgelegenheid ondervonden. Gelukkig zijn we op de weg naar boven, groeien economie en werkgelegenheid weer, wordt er weer verkocht en gebouwd. Die lijn willen we vasthouden, met een sociale en realistische koers. Voor de PvdA is ontwikkeling en versterking van de regionale economie daarom speerpunt nummer één: meer banen voor iedereen, wat voor opleiding je ook hebt. Dat willen we realiseren in nauwe samenwerking met bedrijfsleven, onderwijs en gemeenten. 2. Een passend en betaalbaar woningaanbod. Woonbehoeften en woningmarkt veranderen snel. De PvdA wil dat de provincie daar samen met de gemeenten, de woningbouwcorporaties en de bouwwereld tijdig op inspeelt. 3. Behoud en duurzame ontwikkeling van mooie woon- en werkomgeving die Utrecht biedt. 2. Ruimtelijke ontwikkeling en wonen Ruimte De provincie heeft een belangrijke rol in het bevorderen van samenwerking en afstemming van het gebruik van de ruimte. Met gemeenten, belangenorganisaties en inwoners, want het gaat immers om hun leefomgeving. De ruimte in de provincie moet efficiënt worden ingericht en duurzaam worden gebruikt. Er wordt geen nieuwbouw gebouwd als oude gebouwen opgeknapt kunnen worden en nieuwbouw wordt gerealiseerd binnen bestaande kernen. In bestaande uitleggebieden zoals Vathorst en Rijnenburg willen we dat er een passend woningaanbod wordt gerealiseerd. Woningbouw bij knooppunten van openbaar vervoer heeft verreweg onze voorkeur, niet alleen vanwege de bereikbaarheid, maar ook vanwege het milieu. Nieuwbouwplannen voor laaggelegen gebieden moeten we zoveel mogelijk voorkomen door de klimaatverandering wordt het steeds moeilijker die droog te houden. Duurzaamheid en zuinig zijn met beschikbare ruimte betekenen dat oude bedrijventerreinen en kantoren worden gerenoveerd en gesaneerd voordat we over nieuwe gaan praten. We zijn voorstander van een provinciaal aanvalsplan tegen leegstaand vastgoed en verrommeling, waarin we prioriteit geven aan transformatie. Als nieuwbouw wordt toegestaan worden verouderde panden gesloopt. Oude bedrijfsgebouwen met cultuurhistorische waarde willen we behouden door deze een nieuwe bestemming te geven (bijvoorbeeld aan startende ondernemers of horeca) die werkgelegenheid schept en van waarde is voor de omgeving. Iets soortgelijks geldt voor vrijkomende agrarische bebouwing, een verschijnsel dat door schaalvergroting zal toenemen. Winkels zijn van groot belang voor de leefbaarheid van kleine kernen en stadswijken; voor de aantrekkelijkheid van stads- en dorpscentra zijn ze bepalend. Wij willen een regionale aanpak voor detailhandel en sociaal ondernemen in leegkomende winkelpanden, voor vitale winkelgebieden en levendige dorpskernen en binnensteden. Wonen 14

15 Woonwensen zijn aan sterke veranderingen onderhevig (ouderen willen langer zelfstandig blijven wonen bijvoorbeeld). De woningmarkt heeft een bovenlokaal karakter. Regionale woonvisies met gemeenten en andere betrokken partijen en woningbouwprogramma s voor een gevarieerd en passend woningaanbod. Hierin staan ook afspraken over voldoende betaalbare sociale woningbouw. Bij de bouw en renovatie van woningen staan duurzaamheid en energiebesparing voorop. Het project Nul op de Meter voor energie neutrale woningen in 2020 is een uitstekend initiatief; de PvdA wil zoeken naar mogelijkheden om ambitie te verhogen. We zijn voorstander van de voortzetting van een breed en flexibel provinciaal fonds wonen en stedelijke vernieuwing voor binnenstedelijke vernieuwing, bewonersinitiatieven en duurzame pilots. We willen ruimte bieden aan initiatieven van bewoners of bewonersgroepen om zelf te bouwen. 3. Landelijk gebied en natuur Landbouw Het aantal agrarische ondernemers loopt terug, met schaalvergroting als gevolg. Daartegenover staat een groeiend aantal boeren dat biologisch en streekgericht werkt. Voor beide ontwikkelingen is er ruimte, maar voor de PvdA staat verduurzaming voorop: het aanpakken van verdroging, vermesting en schade door de uitstoot van ammoniak. Wij willen niet-grondgebonden agrarische productie zoveel mogelijk clusteren. De PvdA is echter tegenstander van megastallen, vanwege de aantasting van het landschap en de risico s voor de volksgezondheid. Er moet ruimte komen voor kleinschalige bedrijvigheid in vrijkomende agrarische bedrijfsgebouwen. Natuur Het Utrechtse deel van het Natuur Netwerk Nederland (NNN) moet met nog 1500 hectare worden uitgebreid. Dat gebeurt wat de PvdA betreft zo snel mogelijk. Daarnaast kan er in de zogeheten groene-contourgebieden mogelijk nog eens 3000 ha natuur worden gerealiseerd op vrijwillige basis. Wij willen de verruiming van het budget dat de provincies voor natuur krijgen van het Rijk voor dat doel inzetten. Door gebiedscoöperaties te vormen met eigenaren, gebruikers en overheden zijn er, ondanks beperkte financiën, toch ontwikkelingen mogelijk. Wij willen voldoende en betaalbare recreatiemogelijkheden dicht-bij-huis. Een fijn vertakt stelsel van wegen en paden maakt het landelijk gebied toegankelijk voor recreant. De provincie stimuleert natuur in groene-contourgebieden en zet daar extra natuurgeld voor in. Wij willen het aantrekkelijke en gevarieerde Utrechtse landschap behouden door het uitvoeren van een landschapstoets op plannen voor woningen, (boeren)bedrijven, wegen, etc. Deze toets wordt gemaakt aan de hand van de streekeigen kenmerken van de zes landschappen van Utrecht volgens de provinciale Kwaliteitsgids. Bij het behoud van natuur en landschap moet er nauw samengewerkt worden met het waterschap, zodat veiligheid en waterberging de plaats krijgen die zij in gebiedsontwikkeling verdienen. 4. Bodem, water, milieu en energie Voor milieu en water zie ook punten bij Ruimtelijke ontwikkeling en Wonen, Landelijk gebieden en Bereikbaarheid Energie De PvdA wil de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen verminderen en werken aan de overgang naar duurzame energie. In fossiele energie moeten we niet meer investeren: geen proefboringen naar schaliegas. Hoe meer energiegebruik, hoe meer inspanning de omschakeling naar duurzame energie kost. Daarom is het zaal eerst zo veel mogelijk energie te besparen. Dat is ook goed voor de 15

16 luchtkwaliteit en de gezondheid én het levert werk op voor bouw-, installatie- en onderhoudsbedrijven. De PvdA wil dat er een provinciaal Energiefonds (revolving fund) komt om de ontwikkeling en toepassing van schone technologie voor energieopwekking in zoveel mogelijk vormen te stimuleren. De energievoorziening van Utrecht moet in 2020 voor meer dan 16% duurzaam (door toepassing van zonne- en windenergie, aardwarmte, bio vergisting, etc.) worden opgewekt, als opmaat naar een klimaat neutrale provincie in Wij willen dat er een Regionaal Energie Akkoord wordt opgesteld met alle betrokken partijen (het bedrijfsleven, energie coöperaties, instellingen, de bouwsector, milieuorganisaties en gemeenten). Dit akkoord is de lokale vertaling van het Nationale Energie Akkoord. Utrecht levert een aandeel van 65 Megawatt windenergie als onderdeel van de landelijke doelstelling van 6000 Megawatt in Omdat windmolens veel impact hebben op omgeving moeten omwonenden nauw bij ontwikkeling van windprojecten worden betrokken. Waar mogelijk moeten zij in windprojecten kunnen participeren en van de opbrengst profiteren. 5. Economische ontwikkeling en recreatie Intensieve samenwerking tussen overheden, bedrijfsleven en onderwijs is een motor voor economische ontwikkeling en een voorwaarde voor de aanpak van de hoge werkloosheid onder jongeren. We willen daarom graag door gaan met de Economic Board Utrecht (EBU) en de ontwikkelingen op het Utrecht Science Park. De economische ontwikkeling stoort zich niet aan provinciegrenzen. Daarom moet de provincie samenwerking zoeken met aangrenzende regio s zoals Amsterdam, Wageningen- Food Valley en Hilversum. We willen kansrijke sectoren als zorg en techniek, ICT, duurzame bouw en de creatieve industrie stimuleren, met speciale aandacht voor banen op MBO-niveau. We willen innovatieve starters ondersteunen en de toegang van het MKB tot financiering bevorderen, onder meer door gebruik te maken van de nationale en Europese programma s. De PvdA wil de aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt verbeteren door per jaar tenminste leerwerkplekken en stageplaatsen te creëren. Vooral in het MBO is daar een tekort aan. De PvdA wil dat Utrecht zich nationaal en internationaal profileert als aantrekkelijke vestigingsplaats voor bedrijven. Internationale congressen, sport- en culturele evenementen zetten de provincie op de kaart en dragen bij aan economische ontwikkeling. Hierbij hoort participatie van alle inwoners. Recreatie Nu de recreatieschappen gaan verdwijnen, wil de PvdA tijdig afspraken met gemeenten maken over het onderhoud en het beheer van wandel- en fietsroutes. Natuur en landschap bepalen kwaliteit van leefomgeving en zijn van groot belang voor vestigingsklimaat en dus voor economie en werkgelegenheid. Recreatie en toerisme leveren ook directe werkgelegenheid: 6% van de Utrechters heeft een baan in deze sectoren. 6. Bereikbaarheid Openbaar Vervoer Mobiliteit is een voorwaarde om mee te doen en bevordert gelijke kansen. Het openbaar vervoer heeft ook een belangrijke sociale functie. Daarom wil de PvdA toegankelijk, betaalbaar en gebruiksvriendelijk openbaar vervoer, met name voor ouderen en gehandicapten. Dit kan bijvoorbeeld gerealiseerd worden door een vorm van gratis openbaar vervoer in daluren voor oudere minima. Het verkeer is de belangrijkste bron van luchtverontreiniging in de provincie Utrecht en veroorzaakt gezondheidsschade voor de inwoners van de provincie en draagt bij aan 16

17 klimaatverandering. Openbaar vervoer draagt ook bij aan verbetering van de luchtkwaliteit. Van minder auto s op de weg profiteren we dus dubbel. De PvdA wil dat de strengste eisen worden gesteld aan het openbaar vervoer met betrekking tot de uitstoot van CO2 en andere schadelijke stoffen. Wij willen het fijn vertakte netwerk van het openbaar vervoer behouden door combinaties te maken (het busje brengt eerst kinderen naar school en dan ouderen naar de dagopvang), door de inzet van vrijwilligers en door maatwerk te leveren voor dunbevolkte gebieden. Wij ondersteunen initiatieven voor een Buurtbus. Ook recreatiegebieden moeten per openbaar vervoer bereikbaar zijn. Door de opheffing van de BRU is de provincie verantwoordelijk voor het openbaar vervoer in de stadsregio Utrecht. De PvdA naar een hoogwaardig openbaar vervoer van tram, bus en regiotaxi met behoud van de fijnmazigheid. De PvdA wil dat de Uithof goed bereikbaar is, ook tijdens de aanleg van de tram. De PvdA steunt het initiatief voor een Nationaal Railinnovatiecentrum samen met bedrijfsleven, onderwijs en gemeenten voor modernisering in de railsector en het creëren van nieuwe werkgelegenheid. Wegen Als het autoverkeer weer toeneemt, wil de PvdA niet meteen de capaciteit van het netwerk van provinciale wegen vergroten ten koste van landschap en natuur. De PvdA wil liever het bestaande wegennetwerk beter benutten, bijvoorbeeld met ICT-oplossingen. De PvdA kiest voor het verbeteren van het vervoer per fiets, e-bike of het openbaar vervoer, bijvoorbeeld door de aanleg van fietssnelwegen. Dit is beter voor de luchtkwaliteit. Waar het voor de luchtkwaliteit nodig is, moeten we de maximumsnelheid verlagen naar 80 km/u. De PvdA is tegenstander van het verbreden van de A27 ten koste van natuurgebied Amelisweerd. Wij willen aandacht voor de veiligheid van provinciale wegen in de onderhoudsplannen. 7. Cultuur en erfgoed Wij willen dat cultuurhistorisch waardevolle elementen in het landschap behouden kunnen worden door ze een passende economische functie te geven 8. Bestuur, Europa en middelen Bestuur De provincie moet gemeenten in 2015 waar nodig ondersteunen bij het invullen van hun nieuwe verantwoordelijkheid voor de jeugdzorg. Bij problemen in gemeenten kan de provincie beter tijdig in overleg treden met de gemeente en naar oplossingen zoeken dan problemen laten groeien totdat harde ingrepen onvermijdelijk zijn. De PvdA voelt weinig voor een herindeling van de gemeenten. Wel moeten gemeenten samen met de provincie op zoek naar manieren om de doelmatigheid en bestuurskracht te verbeteren en de regionale samenwerking te bevorderen voor zaken die gemeentegrenzen overschrijden. Er moet ruim baan gegeven worden voor de groeiende behoefte van inwoners aan invloed en directe betrokkenheid bij zaken die hun leefomgeving raken. Door hen naast gemeenten, maatschappelijke organisaties, onderwijs en bedrijfsleven bij ontwikkeling en uitvoering van beleid te betrekken, zal dat aan kracht winnen. Middelen De financiële middelen worden steeds schaarser. Daarom moeten we onze doelen realiseren door binnen de bestaande begroting zo efficiënt mogelijk te werken en keuzes te maken. Soberheid en doelmatigheid, ondermeer in bedrijfsvoering en voor bestuurders. De PvdA wil beschikbare middelen slimmer inzetten en publieke en private middelen koppelen. Naast geld 17

18 moet de provincie ook deskundigheid, beleid en regelgeving inbrengen en met voorbeeldprojecten innovatie en ontwikkeling bevorderen. Werkgelegenheid bevorderen voor mensen met een achterstand op de arbeidsmarkt, bij aanbestedingen en bij de provincie zelf. Bij de verlening van opdrachten door de provincie voortzetting van het voorkeursbeleid voor bedrijven die tenminste 5% mensen in dienst hebben of nemen, die anders moeilijk aan de slag komen ( social return on investment ). 9. Overige zaken: nvt 18

19 3. CDA 1. Inleiding en algemeen In het Program van Uitgangspunten van het CDA staat: Uitgangspunten van gerechtigheid, gespreide verantwoordelijkheid, solidariteit en rentmeesterschap zijn de bakens door de tijd. ( )Het CDA staat voor de overtuiging dat er naast de mens en de overheid een levende ruimte is. Samen zijn mensen machtig om grote uitdagingen aan te gaan; dichtbij huis en wereldwijd. De verantwoordelijke samenleving vraagt de inbreng van personen, maatschappelijke verbanden en de overheid. Het is vanuit deze visie dat ons verkiezingsprogramma voor de Provinciale Staten niet verstatelijkt is geschreven, maar is geschreven vóór en mét mensen uit onze provincie. Met alle zekerheden die we zoeken in een programma is het vooral zeker dat onze toekomst niet vast staat. Waarom we keuzes maken is net zo belangrijk als wat we aan concrete punten aanvoeren om dat onze motivatie ons onderscheidt van andere politieke richtingen, waar we op concrete punten heel goed met anderen kunnen en willen samenwerken. Politiek is volgens het CDA niet iets wat alleen in de Statenzaal op het Provinciehuis plaatsvindt. Heel Utrecht maakt uit wat er overal in Utrecht gebeurt en hoe we met elkaar omgaan. Ons program is daarom kernachtig en op mensen gericht. Het CDA is een partij die al vele decennia sterk geworteld is in de Utrechtse politiek. Als geen andere partij is het CDA vertegenwoordigd in alle uithoeken van de provincie en voelen wij ons verbonden met de vele mensen en organisaties die Utrecht maken tot wat het is. Als geen ander weet het CDA dat de provincie is gebaat bij een provinciale overheid die dichtbij mensen staat, oog heeft voor alle inwoners en hen voldoende ruimte biedt. Een dienstbare overheid, die doet wat nodig is, maar inwoners niet onnodig voor de voeten loopt. Een provincie die dichtbij mensen staat. Waar mogelijk leggen we meer verantwoordelijkheid bij inwoners en organisaties voor uitvoering van beleid. Samen met belanghebbende organisaties werken we aan een nog betere balans tussen wonen, werken en groen. Een provincie met oog voor jong en oud. Het CDA wil dat iedereen in de provincie Utrecht mee mag en kan doen. Waar hulp wordt geboden, als je dat echt nodig hebt. Wij kiezen voor een samenleving waar iedereen bijdraagt vanuit zijn of haar talent. We kunnen en willen niet zonder elkaar. Iedereen heeft waarde. Alleen samen maak je een provincie! 2. Ruimtelijke ontwikkeling en wonen Behoud van levendige kernen. Om nog meer leegstand in kernen te voorkomen, grootschalige winkelcentra of weidewinkels buiten kernen niet toestaan. Provincie treedt stevig op naar gemeenten en zoekt samen naar alternatieven leegstaande winkelpanden. Kwaliteit in kernrandzones. Mogelijkheden om aan rand van een kern nieuwe woningen te realiseren zijn zeer beperkt. Provincie past beleid streng toe en uitbreiding alleen wanneer dit leidt tot betere ruimtelijke kwaliteit. Herstructureren en vitaliseren bestaande wijken en buurten dragen bij aan een duurzaam ruimtegebruik. Herbestemming leegstaande gebouwen. Bouw van nieuwe kantoren is ongewenst, omdat kantoren leeg staan en meer mensen thuis werken. Streng blijven optreden tegen plannen voor nieuwbouw. 3. Landelijk gebied en natuur Landbouw Landbouw speelt in ons landschap belangrijke rol, draagt bij onze economie en stelt ons in staat om deels zelfvoorzienend te zijn voor voedsel. Dat vergt aanpassingsvermogen van agrarische bedrijven voor onder andere bodemdaling en uitstoot van stikstof. Behoud en verduurzaming van landbouw in Groene Hart en Natura 2000 gebieden. Bodemdaling en strenge regels stikstof en ammoniak zijn steeds vaker belemmering voor 19

20 agrarische bedrijven. Omdat agrariërs essentiële rol spelen in behoud landelijk gebied, moet duurzame landbouw mogelijk blijven in hele provincie. Het CDA wil dat de provincie actief bijdraagt aan het ontwikkelen van technische oplossingen die het langdurig behoud van landbouw mogelijk maken. Bij herbestemming leegstaande agrarische panden is flexibiliteit gewenst. Provincie gaat met sector in gesprek over aanvullende maatregelen tegengaan verrommeling en leegstand. Natuur Elkaar houden aan gemaakte afspraken over natuur in Akkoord van Utrecht; Om nieuwe onduidelijkheid voor agrariërs te voorkomen, is het belangrijk dat de gemaakte afspraken ongewijzigd blijven en gezamenlijk met landbouw- en natuurorganisaties worden uitgevoerd. 4. Bodem, water, milieu en energie Water Steun aan voorstel Deltaprogramma om de Lekdijk en de Grebbedijk te versterken. Nodig om hele provincie te blijven beschermen; voorkomt ingrijpende maatregelen op andere plaatsen. Overheid moet nu keuzes durven maken en alle betrokkenen duidelijkheid geven. Energie Provincie neemt haar aandeel nationale opgave realisatie duurzame energie uit energieakkoord. Hierbij vasthouden aan eerder vastgestelde locaties en krijgen coöperaties van bewoners een sterkere rol. Naast uitbreiding van wind- en zonne-energie inzetten op maximale benutting van reeds aanwezige windmolens en zonnepanelen. Zolang gevolgen van schaliegaswinning voor landschap en grondwater onvoldoende bekend zijn, tegen de winning van schaliegas. Bestaande regeling om asbestdaken te vervangen door zonnepanelen is een uitstekend initiatief, maar kan beter door subsidies te verhogen. Provincie draagt hier financieel aan bij. 5. Economische ontwikkeling en recreatie Overheid geeft ruimte aan ondernemers en kansen om werkgelegenheid te vergroten. Zoals samenwerking met bedrijven en onderwijsinstellingen in Economic Board Utrecht, meer horecamogelijkheden voor rendabelere recreatiegebieden, versterken cultureel ondernemerschap. Blijven inzetten op regionaal economisch beleid. Utrecht profileert zich voor nieuwe kansrijke economische sectoren en versterkt samenwerking overheid, bedrijfsleven en onderwijsinstellingen. Utrecht Science Park en samenwerking Foofvalley zijn goede voorbeelden. Optimaal gebruik van Europese fondsen en subsidiegelden kan belangrijke bijdrage leveren. Provincie stimuleert goede aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt, en waar nodig en mogelijk stimulerend en sturend optreden. Het versterken en toegankelijk maken van cultuurhistorie (zoals Hollandse Waterlinie, Grebbelinie en vele kastelen en landgoederen geeft belangrijke impuls aan de toeristische sector in Utrecht. 6.Bereikbaarheid Projecten Ring Utrecht, Knooppunt Hoevelaken en Rijnbrug in Rhenen zijn nodig om bereikbaarheid goed te houden en files en sluipverkeer te verminderen. Daarom vasthouden aan gemaakte afspraken, waarbij voorzien is in maatregelen tegen fijnstof en geluidsoverlast. Veilige provinciale wegen en fietsroutes De verkeersveiligheid van provinciale wegen moet verder worden verbeterd, inclusief de naastgelegen fietsroutes. Het CDA zet zich in om gevaarlijke locaties aan te pakken. Bij gepland onderhoud gaat de provincie standaard in 20

21 gesprek met scholen en bewoners, om te kijken welke verbeteringen meegenomen kunnen worden. Onder bereikbaarheid verstaat het CDA ook digitale verbindingen. Het CDA ondersteunt initiatieven om in het landelijk gebied de aanleg van glasvezel te realiseren. Openbaar vervoer Goed busvervoer, ook in dorpen. Openbaar vervoer houdt kleine kernen bereikbaar. Bezuinigingen busvervoer leiden er niet toe dat delen van de provincie zonder OV zitten; jongeren en ouderen zijn afhankelijk van OV (scholen, zorginstellingen). Als buurtbus zorgt voor betere bereikbaarheid kleine kernen, wordt dit gestimuleerd en mede gefinancierd. Ook goede haltevoorzieningen. 7. Cultuur en erfgoed Behoud cultureel erfgoed. Cultuurhistorie verbindt mensen met elkaar en heden met verleden. Het CDA wil dat kastelen, kerken, botterwerf en haven, boerderijen en landhuizen behouden blijven. Provincie speelt een rol met fonds erfgoedparels, dat bijdraagt aan onderhoud cultuurlandschap. 8. Bestuur, Europa en middelen Bestuur Provincie maakt zelf bewuste keuzes welke taken ze uitvoert met voldoende focus. Dit maakt het profiel duidelijk en herkenbaar en voorkomt bemoeien met beleidsterreinen waarvoor andere overheden, zoals gemeenten, in eerste instantie aan de lat staan. De kerntaken voor de provincie zijn enkele jaren geleden vastgelegd en hebben betrekking op ruimte, economie, mobiliteit, cultuurhistorie en natuur. Het CDA vindt het belangrijk dat de provincie ook de komende jaren blijft vasthouden aan deze kerntaken. Openbaar bestuur dicht bij mensen. Het CDA is alleen voorstander van gemeentelijke fusies wanneer hier in de betreffende gemeenten draagvlak voor bestaat. CDA is niet overtuigd geraakt van toegevoegde waarde provinciale fusie van Utrecht, Flevoland en Noord-Holland voor onze inwoners. Geen fusie zonder draagvlak. Bij onderzoek nieuwe vormen van opschaling, ook kijken naar alternatieven voor Randstadprovincie. Middelen Utrecht werkt met andere provincies samen bij de verwerving van Europese cofinanciering. Geen verhoging van de opcenten motorrijtuigenbelasting. Ze zijn in Utrecht al zeer laag. Goed invulling geven aan de kerntaken. Met minder beschikbare middelen is het belangrijk dat de provincie zich vooral richt op de kerntaken en voor deze taken concrete resultaten bereikt. 9. Overige zaken: zorg Veel zorg wordt overgedragen van rijk naar gemeenten. Het CDA voelt zich sterk betrokken bij goede zorg voor mensen die dat nodig hebben (ouderen, chronisch zieken) en wil dat de provincie (passend bij haar rol) haar expertise en netwerk beschikbaar stelt bij totstandkomen van een goede samenwerking tussen gemeenten. 21

22 4. Democraten 66 (D66): Ruimte maken, kansen bieden 1. Inleiding en algemeen Keuze voor duurzaamheid en toekomstvast beleid. Een provincie waarin je gezond leeft, woont en werkt, en ook vrije tijd doorbrengt, is voor ons belangrijk, maar ook voor de generaties na ons. Door duurzaam gebruik ruimte, grondstoffen en talenten, kennis en ervaring van mensen, voorbereid op uitdagingen nu en straks. Net zo belangrijk: we moeten jou bij ons beleid betrekken. Want overheden, ook de provincie, horen dicht bij de mensen te staan. Het vraagstuk staat centraal en niet de oplossing en bij besluitvorming wordt vroeg de inbreng van anderen opgezocht. D66 hecht veel waarde aan eigen kracht van mensen en aan kracht van de markt. Markt en maatschappelijk initiatief waar het kan, overheid waar het moet. Provincie hoeft niet altijd leidende rol te nemen, maar kan ook als partner meewerken aan gewenste ontwikkeling. D66 maakte voor het eerst deel uit van provinciaal bestuur en mede dankzij D66 zijn er resultaten geboekt op tal van terreinen zoals: provinciale belasting op gelijke hoogte; invoeren schatkist-bankieren; natuurbeleid blijft op de kaart; plek voor groot wild; uitbreiding veeteeltbedrijven alleen mogelijk als natuur, volksgezondheid en dieren meeprofiteren; fiets in woon/werk/recreatieverkeer prioriteit;is in gemeenten ombouw gedaan van kantoren naar woningbouw; natuurlijke verbindingen als houtwallen en bomenrijen, natuurgebieden beschermd; geluidsschermen snelwegen; ruimte vrij langs de A27 voor spoorlijn Almere-Utrecht-Breda; dankzij het Parelfonds blijft het rijke historisch erfgoed behouden; is ieen Internationale School gevestigd; groter netwerk recreatieve fiets- en wandelpaden en beter beheer van recreatiegebieden; 13 miljoen geïnvesteerd om woningmarkt op gang te brengen en te verduurzamen. Speerpunten komende jaren: 1 Stimuleer duurzame regionale economie, door inzet op pijlers onder onze kennis- en diensteneconomie: het MKB, de Vrijetijdseconomie, duurzaamheid, Life Sciences en de Serious Gaming-industrie 2 Creëer een natuur die beleefd mag worden, zodat mensen niet langer alleen toeschouwer zijn, maar ook deelnemer en onderdeel worden van die natuur 3 Spaar het landelijk gebied en zet optimaal in op binnenstedelijke ontwikkeling 4 Bied maatwerk in bereikbaarheid, zodat fietsers, gebruikers van het openbaar vervoer en automobilisten zich ieder op hun manier optimaal kunnen vervoeren 5 Bevorder lokale bestuurskracht en democratie 6 Voorkom lastenverzwaring 7 Provincie focust op kerntaken en die verder versterken: minder taken beter uitvoeren 2. Ruimtelijke ontwikkeling en wonen Een regierol voor de provincie in ruimtelijke ordening bij de afstemming en samenwerking tussen gemeenten en bewoners. Meer inzetten op meervoudig ruimtegebruik in stad en landelijk gebied. Bouwen zoveel mogelijk in stedelijk gebied. Infrastructuur optimaal benutten en bij aanleg rekening houden met natuur. Juist bij bestaande OV-knooppunten en bij voorzieningen bouwen. Beleid samen met gemeenten voor binnenstedelijke ontwikkeling voortzetten met extra aandacht voor energiebesparing bij bestaande woningen en leefbaarheid in stedelijk gebied Eerst projecten afmaken die onderweg zijn en goed kijken waar verdere bouw gewenst is. Polder Rijnenburg open laten; A12-Zone tussen Nieuwegein en Utrecht is pas optie als Leidsche Rijn af is. Herbestemmen van bestaande bebouwing makkelijker maken. Provincie is ontvankelijk voor ideeën ondernemers en bewoners voor nieuwe bestemming. Bedrijven met allleen agrarische bestemming helpen met transitie (zorg, toerisme, educatieve attractie of wellness). 22